Robert de Vries. Oud DGA van keukenbladenfabriek. Sinds 2006 Register Adviseur Bedrijfsopvolging. Specialisatie: Het Familiebedrijf

Transcriptie

1

2 Robert de Vries Oud DGA van keukenbladenfabriek Sinds 2006 Register Adviseur Bedrijfsopvolging Specialisatie: Het Familiebedrijf 2

3 Wanneer besluit tot overdracht? als men het zat is als de DGA niet meer scherp is als men ten dans wordt gevraagd door een koper bij noodsituaties zoals ziekte, overlijden van ondernemer liefst lang van tevoren gepland (verkoop klaar maken) 3

4 Mijn advies aan de Ondernemer overleg met uw levenspartner bespreek het met uw eventuele kinderen neem geen impulsief besluit overleg met uw accountant (of MKB Adviseur?) win advies in bespreek het effect op uw financiële planning doe het niet zelf, schakel een onafhankelijke specialist in! 4

5 Uw rol als risico adviseur in het proces? 5

6 Het Familiebedrijf Bijna 70% van alle bedrijven is een familiebedrijf Ruim familiebedrijven in Nederland Ruim DGA s (1 op de 5 ondernemers) 6

7 Aan Verzekeringen geen gebrek 7

8 Belangrijkste risico is niet afgedekt! 8

9 Continuïteit 9

10 Noodopvolging bij OASE Waar staat OASE voor? Overlijden Arbeidsongeschiktheid Stoppen Echtscheiding 70% van alle familiebedrijven (dus: !) heeft vrijwel niets geregeld als het gaat om Noodopvolging in een OASE situatie. 10

11 Noodopvolging bij OASE (vervolg) De afgelopen 10 jaar hebben 1 op de 3 bedrijven een noodsituatie meegemaakt! Extrapolatie van deze gegevens betekent dat bedrijven iets gaat overkomen op OASE gebied in de komende 10 jaar bedrijven zullen moeten vrezen voor continuïteit van het bedrijf en/of de harmonie in de familie. 11

12 Mogelijke vraagstukken bij overlijden Wie wordt de opvolger? Weet die persoon dat wel? Is hij/zij daar klaar voor? Wat vinden andere familieleden daarvan (zijn ze op de hoogte)? Wat moet hij/zij gaan verdienen? Tegen welke waarde wordt het bedrijf overgedragen (gevolgen overige erfgenamen)? Hoe te financieren? Is het fiscaal goed geregeld? 12

13 Mogelijke vraagstukken bij overlijden Geen geschikte opvolger, wordt bedrijf dan verkocht of wordt er een directeur aangesteld? Toch aan derden verkopen, wie gaat dit regelen? etc. etc. etc 13

14 Mogelijke vraagstukken bij Arbeidsongeschiktheid Dezelfde als bij overlijden Wordt er een interim Directeur aangesteld? Komt deze uit de familie? Wie bewaakt de strategie en is die bekend? Op welk moment moet het bedrijf worden verkocht? etc. etc. etc 14

15 Mogelijke vraagstukken bij Scheiding Wat te doen met aandelen? Wat zijn de gevolgen van een scheiding voor het (werk)kapitaal van de onderneming? Welke afspraken zijn er over de invulling van de functie door de vertrekkende partner gemaakt? 15

16 Mogelijke vraagstukken reguliere opvolging Wie, wel/niet geschikt, acceptatie etc. Is het bedrijf er klaar voor? Tegen welke waarde wordt het bedrijf overgedragen? Hoe te financieren? Is het fiscaal goed geregeld? Wat is de financiële toekomst van de overdrager? Wat wordt de rol van de overdrager (geen zwart gat)? etc. etc. etc. etc. Verkoop klaar maken vergt 4 5 jaar voorbereiding 16

17 Onderzoek naar het hoe en waarom. Bron: BDO 17

18 Redenen om in actie te komen Verantwoordelijkheid richting personeel (Financiële) zekerheid nabestaanden Waarborgen Familiekapitaal Geeft een gerust gevoel dat het geregeld is. Bron: BDO 18

19 Waarom nog niets geregeld? (80% van de redenen) Geen behoefte aan bij zichzelf Nooit eerder met noodsituaties geconfronteerd Voldoende veronderstelde financiële zekerheid Gebrek aan tijd Vind mezelf nog te jong Bang voor verstoorde familiebanden!. Bron: BDO 19

20 Wanneer gaat men wel anticiperen? (> 75% van de redenen) Als ik er behoefte aan krijg Als ik met een noodsituatie geconfronteerd word Als ik er advies over heb gekregen Als er behoefte aan financiële zekerheid voor nabestaanden is. Bron: BDO 20

21 Hoe te anticiperen op eventuele noodsituaties 21

22 Hoe te anticiperen op eventuele noodsituaties Draaiboek Noodopvolging Familieraad en/of Familiestatuut Bestuursreglement (o.a. Raad van Advies/Commissarissen) Directiereglement Statuten van de vennootschap Aandeelhoudersovereenkomst Testament Huwelijkse voorwaarden/echtscheidingsconvenant 22

23 Uw Rol als MKB Adviseur? 23

24 Fases bedrijfsopvolging 1. Bewustwording en oriëntatie 2. Voorbereiding en communicatie 3. De planning/het stappenplan 4. De uitvoering van het plan 5. De feitelijke overdracht en het contract 6. De nazorg na het afscheid 24

25 Uw Rol als MKB Adviseur? U komt 1 keer per jaar bij de klant. Bespreek het belangrijkste risico voor de ondernemer en het bedrijf Zorg dat u vertrouwenspersoon van de familie wordt. Fase 1 t/m 3 van het proces is uw aandachtsgebied. 1. Bewustwording en oriëntatie 2. Voorbereiding en communicatie 3. De planning/het stappenplan 25

26 Uw Rol als MKB Adviseur? U bent neutraal, eerlijk en objectief tegenover alle betrokkenen. Neem leiderschap o.a. om OASE situatie geregeld te krijgen. 26

27 What s in for you? Advies uren Opvolgingsplan, Familiestatuut, Directiereglement, Aandeelhoudersovereenkomst etc. kunt u ook zelf maken. Jaarlijks monitoring van stukken Reguliere bedrijfsopvolging vergt jarenlange planning: financieel en fiscaal Behoud van portefeuilles 27

28 Vragen? 28