Lasrook en de ontwikkeling van de nieuwe Verbetercheck Lasrook 2010

Transcriptie

1 Lasrook en de ontwikkeling van de nieuwe Verbetercheck Lasrook 2010 Frans Jongeneelen IndusTox Consult, Nijmegen Themadag LUCOM maart 2010

2 Inhoud Grenswaarde lasrook Opbouw van nieuwe Verbetercheck Lasrook

3 Grenswaarde lasrook Lasrook is fijn stof met variabele samenstelling De WGD heeft in 1993 een gezondheidskundige grenswaarde geadviseerd van 1 mg/m 3. Deze wordt per 1 april 2010 ingevoerd Deze grenswaarde geldt als: 8-uurs tijd-gewogen gemiddelde concentratie voor inerte lasrookdeeltjes (van ongelegeerd staal), gemeten als totaalstof 3

4 Grenswaarde lasrook Stoffractie Totaalstof is verouderde maat Is na 1995 vervangen door respirabel stof en inhaleerbaar stof Inhaleerbaar Inhaleerbaar lasstof groter? Totaal stof Respirabel lasrook lager? Respirabel 4

5 Grenswaarde lasrook Grenswaarde geldt als inhaleerbaar stof Consensus: Grenswaarde van 1 mg/m 3 geldt als inhaleerbaar stof 5

6 Nieuwe verbetercheck Lasrook 2010 Opdrachtgever: Werkgroep Lasrook (opdrachtgever) FME en Metaalunie Bonden 2-stappen ontwikkeling: 1- Evidence-based ontwerp Daan Huizer - IndusTox Consult Frans Jongeneelen - IndusTox Consult Hans Kromhout - IRAS-UU 2- Praktijkaanvullingen Werkgroep Lasrook 6

7 Opzet nieuwe Verbetercheck Lasrook Doelstelling beter onderbouwen, minder aannames Gebruik van meetgegevens uit praktijk (evidence-based) Lasrook én metalen Lassen en aanverwante processen Stand der techniek Aansluiting op bestaande VBC Lasrook/ praktijkrichtlijn 7

8 Opzet nieuwe Verbetercheck Lasrook Doelstelling (2).ontwikkeling van een eenvoudige formule die blootstelling aan lasrook en/of metalen voorspelt op individueel niveau rekeninghoudend met kenmerken van de werkplek en gedragsfactoren van de lasser zelf en zoveel mogelijk onderbouwd met meetgegevens 8

9 Opzet nieuwe Verbetercheck Lasrook Startpunt Ontwikkeling van een statistisch model aan de hand van praktijkmetingen waarmee de concentratie lasrook kan worden voorspeld [lasrook] = ß(det1) x ß(det2) x ß(det3) x ß(det4) x 9

10 Opzet nieuwe Verbetercheck Lasrook Database met metingen Nederlandse meetgegevens: Data beschikbaar voor periode uit ca. 20 studies Veel contextuele gegevens bekend bij metingen Aantal lasrook metingen: 1554 Aantal metalen metingen

11 Opzet nieuwe Verbetercheck Lasrook kenmerken meetgegevens (1) Veel voorkomende lastechnieken (MIG, MAG, TIG, BMBE) en veel gebruikte materialen (ALU, RVS, FE) zijn goed vertegenwoordigd in de database Gebruikte bronafzuiging en lashelm-pabm combinaties redelijk goed vertegenwoordigd Metalen vrij goed vertegenwoordigd, m.n. Fe, Cr, Cr6, Ni, Zn (n>100) 11

12 Opzet nieuwe Verbetercheck lasrook kenmerken meetgegevens (2) Matig / niet beschikbaar: - minder voorkomende technieken (plasma, druk, poeder, gasloos) - exotische materialen (Be-, V- legeringen, Ba) - stroomsterkte ontbreekt veelal - snijprocessen (plasmasnijden, plasmasnijden onder water, autogeen snijden, onder poeder) 12

13 Opzet nieuwe Verbetercheck lasrook statistische analyses Iedere factor met mogelijk effect op de blootstelling onderzocht als bepalende factor Multivariate regressie-analyse Statistische significantie bepaalt of de onderzochte factor (= determinant) van invloed is op de concentratie lasrook [lasrook] = ß(det1) x ß(det2) x ß(det3) x ß(det4) [lasrook] = ß(lastechniek) x ß(materiaal) x ß(PABM) x ß(.) 13

14 Opzet nieuwe Verbetercheck Lasrook resultaat statistische analyses Voorspellende basismodel: 14

15 Opzet nieuwe Verbetercheck Lasrook resultaat statistische analyses in woorden Dalende trend van gemeten concentratie lasrook over periode (tijdtrend: -3 tot -4% per jaar) Gebruik PABM, ID<15% en LEV hebben verlagend effect Ruimteventilatie heeft geen significant effect op concentratie Er is bovendien een aantoonbaar effect van vijf situationele omstandigheden op de concentratie Er is correlatie tussen metalen en lasrook. Bij 1 mg/m 3 lasrook ligt de concentratie van metalen onder de grenswaarde. Dus onderscheid in beoordeling van lasrook van gelegeerd en ongelegeerd staal (RVS) kan vervallen. 15

16 Opzet nieuwe VC Statistisch model in de vorm van een rekenblad Voorbeeld: 2,92 x 0,62 x 0,65 x 0,89 x 1 x 1 x1 x 0,83 = 0,87 mg/m 3 Databased lasrook toets 2010 NB alleen de groene velden zijn invoervelden! factor van Technische Kenmerken laswerkplek Factor Situatie toepassing: TIG lassen <15% = 1,14 2,92 TIG lassen >15% = 1,39 MIG lassen <15% = 2,12 MIG lassen >15% = 2,59 MAG lassen < 15% = 2,92 x MAG lassen >15% = 3,56 Booglassen beklede electrode < 15% = 2,56 Booglassen beklede electrode > 15% = 3,13 Arbeidshygienische Maatregelen PABM normaal = 1,00 0,62 PABM hoog = 0,62 x Locale ventilatie normaal = 1,00 0,65 Local ventilatie hoog = 0,65 x Situationele omstandigheden op laswerkplek Hoofd uit de pluim Slijpen als neventaak Lassen in besloten ruimte Voorlichting veilig lassen gehad Deklaag afwezig of verwijderd ja = 0,89 x 0,89 nee = 1,00 ja = 1,00 x 1,00 nee = 0,86 ja = 1,02 1,00 nee = 1,00 x ja = 0,78 1,00 nee = 1,00 x ja = 0,83 x 0,83 nee = 1,00 Voorspelde lasrookconcentratie (in mg/m3): 0,87 Betrouwbaarheidsinterval = 0,6-1,2 16

17 Opzet nieuwe Verbetercheck Statistisch model heeft beperkingen Ruimteventilatie komt niet als onderscheidend naar voren. Dit aspect wordt door de werkgroep lasrook wenselijk geacht Geen schatting van aanverwante processen als snijden door gebrek aan metingen Onderscheid aard PABM is erg grofmazig Locale ventilatie: meer differentiatie is wenselijk Besloten ruimte factor (1,02) wordt niet reeel geacht 17

18 Opzet nieuwe Verbetercheck Werkgroep lasrook kiest voor aanvullingen op statistisch model (middels expert-judgement ) Werkgroep lasrook kiest voor de volgende aanpassingen: 1. Inbreng van eis voor ruimteventilatie 2. Inbreng van snijprocessen, naast lasprocessen 3. Ruimere indeling PABM ( 3 klassen) 4. Bronafzuiging: 2 klassen (< 1 m en < diam afzuigkanaal) 5. Besloten ruimte factor hoger (van 1,02 naar 2,0) 6. Good practice factor (als 4 maatregelen ingezet zijn) 18

19 Opzet nieuwe Verbetercheck Lasrook Concrete invulling van praktijkaanpassingen Ruimteventilatie-eis: 800 m 3 /uur per lasser bij < 15 % ID of vv van 2 PABM: 3 klassen ingebracht: Verbeterde laskap ( reductiefactor 0,8) P2 of P3-masker (reductiefactor 0,6) verse luchtkap (reductiefactor 0,4) Proces factor van snijprocessen is geschat van 1,0 tot 4,0 en ingebracht Factor besloten ruimte is verhoogd van 1,02 tot 2,0 Good practice factor van 0,65 ingebracht bij aanwezigheid van 4 gecombineerde maatregelen (RV + max. LEV + max. PABM + Voorlichting) 19

20 Opzet nieuwe Verbetercheck Lasrook Resultaat van beoordeling middels digitale VBC Beoordeling ruimteventilatie volgens VBC criteria Resultaat: rode of groene situatie 2. Beoordeling concentratie lasrook op werkplek volgens model Resultaat: rode of groene situatie 3. Vele factsheets met aanbevelingen/tips Ruimteventilatie Bronafzuiging Adembescherming 20

21 Opzet nieuwe Verbetercheck Lasrook 2010 Samenvatting Deels evidence-based beoordelingsmodel Deels expert-judgement/keuzes VBC 2010 toetst ruimteventilatie én verwachte lasrookconcentratie Goedkeuring door Arbeidsinspectie In de nabije toekomst worden aanvullende metingen gedaan om te beoordelen of nieuwe verbetercheck 2010 zonder fout is 21