Specialisatie jonge kinderen

Transcriptie

1 Als leraar staat u voor de taak om passend onderwijs te bieden aan alle leerlingen. Ook aan de jonge kinderen, zij gedragen zich anders en leren op een andere manier dan oudere kinderen. Dit vraagt van de leraar specifieke kennis, inzicht en vaardigheden over het onderwijs aan het jonge kind. Dit is vooral van belang bij jonge kinderen met speciale onderwijs- en ondersteuningsbehoeften. De specialisatie jonge kinderen biedt u de perspectieven deze uitdagingen aan te gaan. De nadruk ligt op goed handelingsgericht werken en preventie van probleemgedrag, waarbij spel de leidende activiteit is. Later wordt de aandacht verlegd naar moeilijk te verstaan ontwikkelingsgedrag. De rol van de jonge kind specialist wordt versterkt door beheersing van goede observatie technieken en een passend spelaanbod. Hiermee heeft het onderbouwteam een goede ondersteuner voor de dagelijkse praktijk. Doelgroep De specialisatie jonge kinderen is bedoeld voor leraren en begeleiders in het speciaal en regulier onderwijs die meer inzichten willen verkrijgen in de ondersteuning van jonge leerlingen. Zij zien het belang van het werken met jonge kinderen in het totale onderwijsaanbod binnen de schoolorganisatie. De opbouw* De opleiding is opgebouwd rond een Praktijkgericht Onderzoek (15 EC), een kritische reflectie (5 EC) en acht verschillende inhoudelijke modules (5 EC) met de modules Educational needs en Communicatie als vertrekpunt. Onderstaande modules zijn specifiek gericht op Jonge kinderen: Onderwijseenheden Studiepunten (European credits) Jonge kinderen, brede ontwikkeling 5 Leren en professioneel handelen 5 Spelregistratie en speldiagnostiek 5 Speltechnieken en (groeps) spelbegleiding 5 Twee modules uit een andere specialisatie waarin het jonge kind 10 centraal staat Beschrijving van de onderwijseenheden Praktijkgericht Onderzoek U verricht een praktijkgericht onderzoek naar een onderwijskundig of pedagogisch aspect van de wijze waarop in uw eigen praktijk wordt omgegaan met verschillen in gedrag. Uw onderzoek levert zo een wezenlijke bijdrage aan de kwaliteit van opvoeding en onderwijs binnen uw eigen school.

2 Educational Needs Deze module vormt de start van de opleiding. Deze module is bedoeld om u een theoretisch en praktisch kader te bieden voor het traject dat voor u ligt. De aandacht voor hulp aan leerlingen waarbij leren en ontwikkelen niet vanzelf gaat is voortdurend aan verandering onderhevig. Zo kunt u als professional in het reguliere onderwijs niet meer om Passend Onderwijs heen en hebt u, meer dan tot nu toe, te maken met leerlingen die extra aandacht vragen. Tegelijkertijd zien uw collega's in het Speciaal Onderwijs, het Speciaal Voortgezet Onderwijs en MBO zich gesteld voor nieuwe uitdagingen bij hun werk met leerlingen met vaak zeer complexe ondersteuningsvragen. Voor alle professionals geldt dat zij, ieder vanuit de eigen discipline, op talloze momenten keuzen moeten maken ten behoeve van het welzijn van deze leerlingen. Het is van belang dat dit gebeurt vanuit een grondige doordenking van de plaats en de positie van deze leerlingen, nu en in de toekomst. Orthopedagogiek is bij uitstek de wetenschap die professionals hierbij kan helpen. Het is de wetenschap die zich richt op leerlingen in problematische onderwijs-, leer- en opvoedingssituaties. U bestudeert de meest recente publicaties op het gebied van handelingsgericht werken en passend onderwijs en u gaat na hoe handelingsgericht u werkt in uw onderwijssetting. U bestudeert theorie en praktijktoepassingen over de oplossingsgerichte benadering in het onderwijs en gaat in gesprek met leerlingen en collega s. In deze module wordt u uitgedaagd uw impliciete ideeën over orthopedagogisch denken en handelen te expliciteren. Communicatie In uw beroep komt u in contact met vele en diverse gesprekspartners: leerlingen, collega s en ouders. U verhoudt zich tot deze gesprekspartners in verschillende systemen of groepen: de leerling, de klassengroep, het team en de dynamische driehoek tussen leerling, ouder en leraar. Het kennen en kunnen hanteren van gespreksstructuren en - technieken en het kiezen van de juiste interactiestijl zijn daarbij van belang. In deze module wordt daarom aandacht besteed aan uw persoonlijke communicatiestijl en op welke wijze u die effectief kunt inzetten in contact met de ander. Jonge kinderen, brede ontwikkeling Onderwijs aan jonge kinderen is het fundament waarop later leren plaatsvindt. Verschillende visies en theoretisch inzichten t.a.v. het leren van jonge kinderen worden verkend en onderzocht naar toepasbaarheid in de dagelijkse praktijksituaties. De speciale onderwijsbehoeftes van jonge kinderen krijgen hierbinnen extra aandacht. Onderstaande vragen staan centraal in deze module: Wat is goed onderwijs voor jonge kinderen? Hoe leren jonge kinderen? Hoe kan ik beoordelen of de opbrengsten voldoende zijn? Studenten reflecteren over hun persoonlijke attitude in het werken met jonge kinderen. De leerkracht doet er toe komt uit divers onderzoek naar voren. Het pedagogisch en didactisch handelen van de studenten zal nadrukkelijk centraal komen te staan in deze module.

3 Leren en professioneel handelen Gedurende meer dan veertig jaar houden wetenschappers zich bezig met onderzoek naar de condities voor een optimaal leerproces. De onderzoeken onderscheiden volgens Houtveen drie componenten die de kwaliteit van het onderwijs bepalen: 1. Het functioneren van de leraar; 2. De school als systeem waarbinnen voorwaarden voor effectief gedrag en verwachtingen van de leraar mogelijk worden gemaakt en ondersteund; 3. Leidinggevende aspecten m.b.t. het onderwijsleerproces als geheel. Een groot aantal onderzoeksresultaten is op toegankelijke wijze samengevat door Marzano en Hattie. De onderzoek opbrengsten maken duidelijk welke interventies een bijdrage leveren aan het verbeteren van leerprestaties van kinderen. Al eerder concludeerde o.m. Hattie uit onderzoeksgegevens dat vooral leraren een forse invloed op de leerprestaties van leerlingen hebben. In de module Leren en professioneel handelen, wordt op basis van wetenschappelijke literatuur onderzocht wat moet worden verstaan onder effectief pedagogisch- en didactisch handelen van leraren. Nagegaan wordt, welke leerkrachtvaardigheden ertoe doen en welk kennisniveau van leraren van belang is als het gaat om de ontwikkeling van leerlingen. Er wordt in de module een duidelijke relatie gelegd tussen literatuur, praktijk en de eigen professionele ontwikkeling. Tijdens de bijeenkomsten komen de indicatoren aan bod, waarvan aangetoond is dat deze van invloed zijn op het realiseren van kwalitatief goed onderwijs. Spelregistratie en speldiagnostiek Spel biedt leerlingen veel ontwikkelingsmogelijkheden. Binnen de spelcontext doen leerlingen allerlei leerervaringen op die een stimulans zijn voor de brede ontwikkeling. Leerlingen verschillen onderling. Deze twee modules spel bieden aan leraren mogelijkheden om leerlingen met specifieke ontwikkelbehoeften planmatig te begeleiden. Spelbegeleiding is een methodisch en systematische opgezette vorm van hulp. Door middel van gerichte spelobservaties en diagnostisch handelen kan een onderwijsaanbod worden geboden. Dit onderwijsaanbod sluit aan bij de belevingswereld van leerlingen en ondersteunt leerlingen in het zelf weer opnemen van eigen ontwikkelingstaken. In spel hervinden (jonge) leerlingen hun zelfwaardering, zelfrespect en motivatie en hun gerichtheid op de sociale en materiële omgeving. U verdiept zich, theoretisch en als medespeler, in de ontwikkeling van spel bij leerlingen. Het spel in de school wordt eveneens onder de loep genomen, waardoor spel breed toegankelijk wordt voor alle leerlingen in het primair onderwijs. Ook voor leerlingen met moeilijk verstaanbaar gedrag in de midden bovenbouw! Leerlingen met speciale onderwijsbehoeften kunnen vaak door middel van spel breder ondersteund worden, een gericht spelaanbod helpt vaak de relatie met de leraar positief op te bouwen, het geeft veel informatie over welke wijze van benaderen de leerling nodig heeft. Investeren in leerlingen en in spel is investeren in de toekomst.

4 Speltechnieken en (groeps)spelbegeleiding Alle leerlingen leren door te spelen. Spel biedt leerlingen veel ontwikkelingsmogelijkheden. Binnen de spelcontext doen leerlingen allerlei leerervaringen op die een stimulans zijn voor de brede ontwikkeling. Leerlingen verschillen onderling. Deze twee modules spel bieden aan leraren mogelijkheden om leerlingen met specifieke ontwikkelbehoeften planmatig te begeleiden. Spelbegeleiding is een methodisch en systematische opgezette vorm van hulp. Door middel van gerichte spelobservaties en diagnostisch handelen kan een onderwijsaanbod worden geboden. Dit onderwijsaanbod sluit aan bij de belevingswereld van leerlingen en ondersteunt leerlingen in het zelf weer opnemen van eigen ontwikkelingstaken. In spel hervinden (jonge) leerlingen hun zelfwaardering, zelfrespect en motivatie en hun gerichtheid op de sociale en materiële omgeving. U verdiept zich, theoretisch en als medespeler, in de ontwikkeling van spel bij leerlingen. Het spel in de school wordt eveneens onder de loep genomen, waardoor spel breed toegankelijk wordt voor alle leerlingen in het primair onderwijs. Ook voor leerlingen met moeilijk verstaanbaar gedrag in de midden- en bovenbouw! Leerlingen met speciale onderwijsbehoeften kunnen vaak door middel van spel breder ondersteund worden, een gericht spelaanbod helpt vaak de relatie met de leraar positief op te bouwen, het geeft veel informatie over welke wijze van benaderen het kind nodig heeft. Investeren in leerlingen en in spel is investeren in de toekomst! Kritische reflectie De kritische reflectie levert een overall beeld op van het geen tijdens de opleiding voor uw competentieontwikkeling van belang is geweest. De belangrijkste toetsstenen zijn de eindkwalificaties. U reflecteert kritisch op het 'waarom' van de keuzes die u maakte en het effect van die keuzes op uw onderwijspraktijk en op uw persoonlijke groei als professional. Eindkwalificaties Alle specialisaties die leiden tot het diploma 'Master Special Educational Needs', richten zich op drie domeinen van eindkwalificaties: A. Eindkwalificaties die betrekking hebben op het werken met en voor leerlingen, met aandacht voor: leer- en leefomgeving, begeleiding van leerlingen, de leraar als persoon. B. Eindkwalificaties die betrekking hebben op het werken in en voor de organisatie, met aandacht voor: schoolontwikkeling, begeleiding van collega s, kenniscirculatie, de leraar als participant in de verandering. C. Eindkwalificaties die betrekking hebben op het professioneel handelen en beroepsontwikkeling, met aandacht voor: onderzoekende houding, maatschappelijk besef, reflectie en ontwikkeling.

5 Beoordeling van uw prestatie Van toekomstige HBO masters verwachten we enerzijds een hoog niveau in de omgang met probleemgerichte theorieën, en anderzijds diepgaande reflectie op eigen vaardigheden, overtuigingen, waarden en kernkwaliteiten. Het leerteam is hierbij een belangrijke sparringpartner. Bij elk module laat u aan de hand van producten zien op welke wijze de inhouden verwerkt zijn. We beoordelen uw prestaties aan de hand van criteria die bij elk module vermeld staan. De inhouden van de beoordeling staan in directe relatie tot de hierboven beschreven eindkwalificaties. Medestudenten en personen uit het werkveld kunnen betrokken worden bij de beoordeling. Vooraf zijn hierover met u afspraken gemaakt. Digitaal portfolio U werkt vanaf het begin van de opleiding met een digitaal, ontwikkelingsgericht portfolio. Dit is een digitale map waarin u gedurende uw opleiding uw studiemateriaal verzamelt en zo uw ontwikkeling tot Master Special Educational Needs beschrijft en verantwoordt.