Zorg voor de kinderhuid, samen beslissen! Zelfmanagement, motiverende gespreksvoering en gezamenlijke besluitvorming in de spreekkamer van de VS

Transcriptie

1 Zorg voor de kinderhuid, samen beslissen! Zelfmanagement, motiverende gespreksvoering en gezamenlijke besluitvorming in de spreekkamer van de VS Magda Spierings de Groot Verpleegkundig Specialist Erasmus MC Sophia kinderziekenhuis Afdeling KinderHaven

2 Inleiding Bij de kinderhuid heb je te maken met andere zorg dan bij de volwassenhuid 1. Andere opbouw/structuur 2. Off label 3. Soms hierdoor ongerustheid bij ouders 4. Belang goede behandelrelatie

3 Inhoud presentatie Opbouw en functie van de huid De kinderhuid versus de volwassenhuid Ziektebeelden & Medicatie bij kinderen Samen beslissen, hoe pak je dat aan?

4 Opbouw en functie van de huid De huid bestaat uit 3 lagen Epidermis: Beschermt tegen schadelijke stoffen, micro-organismen en trauma en voorkomt dat belangrijke stoffen als water en eiwitten naar buiten treden Dermis: Hier bevinden zich bloedvaten (aanvoer van voedsel en zuurstof en temperatuur regulatie), lymfevaten (afvoer van afvalstoffen) en zenuwen (tastgevoel, pijngeleiding en temperatuurgevoel). Subcutis: Het onderhuidse vetweefsel bestaat voornamelijk uit vet, bindweefselschotten en bloedvaten. Het heeft een belangrijke functie als warmte-isolerende laag, energie-opslagplaats en stootkussen.

5 De kinderhuid versus de volwassenhuid Babyhuid moet zich verder ontwikkelen tot minstens 1 jaar Verschil kinderhuid volwassenhuid: Structuur: Huid dunner (epidermis en stratum corneum is bij zuigelingen 20-30% dunner dan bij volwassenen) Functie: TEWL percutane absorptie antimicrobiële defensie protectie kwetsbaarheid

6 Ziektebeelden Door fysiologische verschillen, groei en ontwikkeling kennen kinderen een andere gevoeligheid voor ziekten dan volwassenen. Ook presenteren huidaandoeningen bij baby's en kinderen zich niet zoals bij volwassenen. Er zijn aandoeningen die anders zijn of geheel niet voorkomen bij volwassenen. Veel voorkomende huidaandoeningen: Eczeem, infecties als impetigo, luierdermatitis, exanthemen

7 Medicatie Verschil in opbouw huid (meer doorlaatbaar) en verschil in verhoudingen gewicht, lichaamsoppervlak en lengte bij baby s <-> volwassenen Andere reactie op lokale toepassing van geneesmiddelen (biologisch effect van een actieve stof 3x hoger) Pillen, drankjes en tabletten: andere berekening dosis, andere bijwerkingen (sneller bijwerkingen) Veel medicatie is niet getest voor kinderen en worden toegepast op basis van onderzoek bij volwassenen (off label ~ Kinderformularium)

8 Redenen voor het niet opvolgen van behandeling kunnen zijn (Angst voor) bijwerkingen Corticofobie (invloed omgeving) Begrip chroniciteit eczeem (acceptatie, geen genezing) Focus op allergie (zoeken naar oorzaak) Alternatieve geneeswijzen Gebrek aan medewerking van het kind Tijdrovend Ingewikkeld (behandelplan uitschrijven: waar, wanneer, hoeveel) Kosten (verzekering, vergoedingen)

9 Determinanten bij compliance Moeilijk te veranderen Veranderbaar Persoonlijkheid SES Ernst aandoening Begrip en kennis Behandeling Behandelrelatie

10 Behandelrelatie, is dat zo belangrijk? Kwaliteit van de relatie tussen behandelaar en patiënt is cruciaal is voor compliance! (Agner, 2005; Lewis- Jones, 2006) Maar hoe verbeter je behandelrelatie? Door je in te leven in de leefwereld van de patiënt en de patiënt centraal te stellen! Mbv motiverende gespreksvoering, zelfmanagement en gezamenlijke besluitvorming

11 Wie past een van deze onderdelen toe? Wel: Niet: Effectievere zorg Helemaal van deze tijd Verbeteren behandelrelatie Het is stressvol Ik heb er geen tijd voor Ik mis de communicatieve vaardigheden hiervoor De patiënt kan het niet aan

12 Hoe beweeg je jouw patiënt en ouders? Adherence (afspraken nakomen) Condordance (eens worden over behandeling) Compliance (aanbevelingen opvolgen) Persistence (behandeling volhouden)

13 Hoe werkt dit dan? Gezamenlijke besluitvorming: samen probleem definiëren, doelen stellen, behandelplan creëren en follow up Motiverende gesprekvoering: Wat kan en wil iemand zelf doen? Zelfmanagement: Aandoening inpassen in het dagelijks leven Kortom: Niet gewoon vertellen wat de patiënt moet doen Centrale rol patiënt erkennen -> verantwoordelijkheid eigen gezondheid bevorderen

14 Zelfmanagement, waarom is dit zo belangrijk voor de patient?

15 Gezamenlijke besluitvorming Waarom: Patiënten maken een weloverwogen keuze Patiënten kiezen doorgaans verstandig Het is goed voor de arts-patiëntrelatie Actief en gelijkwaardig partnerschap, waarvan gezamenlijke besluitvorming een onderdeel is (Vrijhoef et.al., 2001) Hoe: Keuzehulp Duidelijke taal

16 Zelfmanagement *Zorgpad eczeem VS

17 Grootste probleem? Probleem van de PATIENT (niet van de hulpverlener)!! Niet goed kunnen slapen (en daardoor niet naar school kunnen)

18 Persoonlijk actieplan Stap 1: Doel stellen door de PATIENT! Ik wil op zwemles!

19 Persoonlijk actieplan Stap 2: Doel verkennen Verwachting: Dat jullie me goed zullen helpen Wat kun je zelf doen aan het probleem: Smeren!

20 Persoonlijk actieplan Stap 3: Situatie onderzoeken, waarom lukte het tnt niet het doel te bereiken? Dat ik vergat te smeren zodat mijn huid te slecht was om te zwemmen Haalbaarheid doel: 7

21 Persoonlijk actieplan Stap 4: In actie komen: Aan welk doel ga je werken: Naar zwemles kunnen Wat heb je nodig om dit doel te bereiken: Gaan smeren, WAP, kennis, vertrouwen, eigen verantwoordelijkheid en zelfmanagement

22 Persoonlijk actieplan Stap 5: Evalueren Wanneer is jouw doel bereikt: Als ik 1x per week naar zwemles kan zonder dat mijn eczeem erger wordt Objectieve scorad, IDQoL

23 Fase 3- Follow up Iedere 2 wkn op consult (telefonisch) Geschreven behandelplan* Evaluatie (SCORad + IDQOL) (Bhogal, Zemek & Ducharme, 2006; Chisolm, Taylor, Balkrishnan & Feldman, 2008; Colland, 2007; Fischer, 1996)

24 Motiverende gesprekvoering

25

26 Wat heeft de patiënt nodig Luisteren! Kennis Motivatie Begrip Vertrouwen Steun

27 Wat heeft de hulpverlener nodig Agenda laten bepalen Reparatiereflex uitzetten Open vragen stellen Toestemming vragen Reflectief luisteren Uitlokken van verandertaal Opmerken van eigen weerstand Stiltes laten vallen

28 Voorbeeld in de praktijk 15 jarig meisje Sinds de geboorte bekend met atopisch eczeem Allergisch astma & allergische rhinitis (GP, BP, HSM, kat en hond) - Oe7CY?list=PL2W02X olibvkzamayer2xs0af FiSPdxMP Grote impact op kwaliteit van leven (o.a. schoolverzuim & isolatie) Moeder is bang voor het gebruik van hormoonzalven Homeopaat (dieet voor Anna)

29 Effect patiënt Vaker tevreden over de geleverde zorg Behandelopties beter begrijpen, meebeslissen en een weloverwogen keuze maken Verbeterde kwaliteit van leven

30 Effect hulpverlener Zorg op maat Meer inzicht in de persoonlijke situatie en voorkeuren van de patiënt Effectief en kwalitatief consult - oftewel meer resultaat in minder tijd

31 Take home