OPLEIDING BEWINDVOERDERS MACHTIGINGEN. Walter Niewold Vrederechter Hasselt I

Transcriptie

1 OPLEIDING BEWINDVOERDERS MACHTIGINGEN Walter Niewold Vrederechter Hasselt I

2 WET 17 MAART 2013 TOT HERVORMING VAN DE REGELINGEN INZAKE ONBEKWAAMHEID EN TOT INSTELLING VAN EEN NIEUWE BESCHERMINGSSTATUS DIE STROOKT MET DE MENSELIJKE WAARDIGHEID (BS 14 juni 2013) Wet van kracht sedert 1 september

3 Krachtlijnen (onderscheid bijstand en vertegenwoordiging): in geval van bijstand geen machtigingen vrederechter nodig Beschermingsmaatregel kan ook voor verkwisters, maar dan enkel in de vorm van bijstand 3

4 Artikel 488/1 B.W. De meerderjarige die wegens zijn gezondheidstoestand geheel of gedeeltelijk, zij het tijdelijk, niet in staat is zonder bijstand of andere beschermingsmaatregel zijn belangen van vermogensrechterlijke aard of nietvermogensrechterlijke aard zelf waar te nemen, kan onder bescherming worden geplaatst, indien en voor zover de bescherming van zijn belangen dit vereist. 4

5 Artikel 488/1 B.W. Over welke mensen gaat het? -mensen met mentale beperking al of niet accidenteel -dementerenden -psychiatrische patiënten -mensen met neurologische of hersenaandoeningen -coma patiënten -beperkingen of aandoeningen al of niet van tijdelijke aard 5

6 BUITENGERECHTELIJKE LASTGEVING Zogenaamde zorgvolmacht Ondanks de lastgeving blijft de lastgever steeds bekwaam. Hij kan dus zelf rechtshandelingen stellen. Niet aan te raden voor iemand die nog sociaal actief is. 6

7 Rechterlijke bescherming Artikel 492 BW: De vrederechter kan wanneer hij vaststelt dat de bestaande wettelijke of buitengerechtelijke bescherming niet volstaat en het noodzakelijk is, steeds een beschermingsmaatregel nemen. De buitengerechtelijke bescherming blijft bestaan in zoverre dat ze verenigbaar is met de gerechtelijke bescherming. 7

8 Bewind over de persoon Artikel 492/1 1 BW De vrederechter bepaalt de handelingen in verband met de persoon waarvoor de beschermde persoon onbekwaam is met inachtneming van de persoonlijke omstandigheden en zijn gezondheidstoestand. Hij somt deze handelingen uitdrukkelijk op in zijn beschikking. Zoniet blijft de beschermde persoon hiervoor bekwaam. 8

9 Bewind over de persoon Alleszins moet de vrederechter zich uitdrukkelijk uitspreken over de bekwaamheid voor 19 handelingen De voornaamste zijn: de keuze van verblijfplaats, geven van toestemming tot huwen, afleggen van een verklaring tot wettelijke samenwoning, vordering tot echtscheiding, erkennen kind,uitoefening ouderlijk gezag, uitoefening rechten patiënt enz Niet vermeld o.m. uitoefening politieke rechten, beslissing tot sterilisatie 9

10 Bewind over de goederen Artikel 492/1 2 B.W. Vrederechter moet uitdrukkelijk bepalen voor welke handelingen in verband met de goederen de beschermde persoon onbekwaam is. Voor alle andere handelingen is de beschermde persoon bekwaam. 10

11 Bewind over de goederen Alleszins moet de vrederechter zich uitspreken over de bekwaamheid voor 18 handelingen: De voornaamste zijn: Het vervreemden van zijn goederen, het aangaan van een lening, het aangaan of wijzigen van een huwelijkscontract, het stellen van handelingen met betrekking tot het dagelijks beheer en wat daaronder moet worden verstaan, aanvaarden of verwerpen van een nalatenschap, de bekwaamheid om te schenken of een testament te maken, afsluiten van een erfrechtovereenkomst, de uitoefening van het wettelijk bewind over de goederen van de minderjarige enz.. Niet vermeld:o.m. sluiten van contracten ( PVF ),aankopen van roerende goederen 11

12 Opdracht Vertrouwenspersoon Ondersteuning beschermde persoon en bewindvoerder Overleg met bewindvoerder en ontvangen van alle info. Vertrouwenspersoon wordt om mening gevraagd bij verlenen machtigingen Toezicht bewindvoerder (alarmbel) 12

13 Werking bewind A) Algemeen ( art.497 B.W. ) De bewindvoering is een persoonlijke opdracht die niet overgaat op de erfgenamen van de bewindvoerder. De bewindvoering heeft tot doel de belangen van de beschermde persoon te behartigen. Zij bevordert, in de mate van het mogelijke, de autonomie van de beschermde persoon. 13

14 Werking bewind 25 rechtshandelingen worden opgesomd die de bewindvoerder niet kan stellen: De voornaamste zijn: toestemming tot huwen, afleggen van een verklaring tot wettelijke samenwoning, vordering tot echtscheiding, erkenning kind, uitoefening ouderlijk gezag met eventueel uitzondering beheer goederen van een kind, toestemming tot sterilisatie,verzoek tot uitvoering abortus,schenken en testament maken, uitoefening politieke rechten, enz ( art.497/2 B.W.) 14

15 Werking bewind Geschillen tussen de bewindvoerders en met de beschermde persoon worden door vrederechter beslecht.(art.497/3 1B.W.) Aanstelling bewindvoerder ad hoc mogelijk bij tegenstrijdigheid belangen.(art.497/4b.w.) 15

16 Werking bewind Bezoldigingsregeling blijft dezelfde met dien verstande dat meerdere bewindvoerders de vergoeding van 3% moeten delen, onverminderd de vergoeding voor de kosten en bijzondere prestaties. Andere vergoedingen uitgesloten (art.497/5 B.W.) In Limburg kostenregeling en bijzondere prestaties aanvaard door alle vrederechters. K.B. over de kosten en bijzondere prestaties op komst 16

17 Werking bewind B) Bijstand Artikel 498 e.v. B.W. Voorafgaandelijke schriftelijke toestemming van de bewindvoerder voor die handelingen waarop de bewindvoering betrekking heeft. 17

18 Werking bewind Soms meetekenen bewindvoerder (vb. aankoop huis) Geen machtiging vrederechter vereist 18

19 Werking bewind C) Vertegenwoordiging artikel 499 e.v. B.W. Persoon: Bewindvoerder over de persoon vertegenwoordigt de beschermde persoon met betrekking tot die zaken met betrekking tot zijn persoon, waarvoor hij onbekwaam is ( art.499/1 B.W.) 19

20 Werking bewind Bewindvoerder over de persoon moet steeds machtiging hebben van de vrederechter (art.499/7 B.W.) 1. Verblijfplaats wijzigen; Praktische problemen 2. Uitoefening rechten patiënt; de vrederechter kan machtiging verlenen voor alle handelingen die verband houden met een bepaalde medische behandeling 3. Beschermde persoon in rechte vertegenwoordigen als eiser 20

21 Wat is bepaalde medische handeling? Voorbeelden van medische behandelingen:( beslissingen code beperking therapie, onderzoeken, keuze geneesheer,medicatie enz.. ) Zeer onpraktisch: is consultatie huisarts bepaalde medische handeling? Toestemming zorgplan en bepalen DNR code: geen bepaalde medische handeling 21

22 Machtigingen (art.499/7 2B.W.) Goederen Machtiging vrederechter nodig voor een aantal rechtshandelingen zoals o.m.: Lening aangaan, sommige procedures voeren als eiser (vb. schuldbemiddeling), goederen verkopen, onroerend goed aankopen, hypotheek nemen, dading aangaan, handelszaak voortzetten,souvenirs en persoonlijke voorwerpen vervreemden, afsluiten van een erfrechtovereenkomst, schenking of erfenis aanvaarden, ook zuivere aanvaarding mogelijk, (rekening houden met aard en omvang nalatenschap, voor zover de baten de lasten kennelijk overtreffen ).. 22

23 Dading:minnelijke aanzuiveringsregeling schuldbemiddeling geen dading, dus geen machtiging nodig Zuivere aanvaarding nalatenschap:rekening houden aard en omvang, baten overschrijden kennelijk lasten -verklaring notaris -aangifte nalatenschap Procedure: verzoekschrift: Vrederechter dient mening te kennen van de BP indien mogelijk, en van vertrouwenspersoon: Taak bewindvoerder 23

24 Machtigingen -Verkoop onroerende goederen: convenant met Limburgs Genootschap van notarissen, ingaande vanaf 1 januari Bespreking en evaluatie na wet 11/8/2017 insolventie van ondernemingen ( B.S.11/9/2017) waarin artikelen 1186 e.v.ger.w. werden gewijzigd 24

25 1.Openbare verkoop: verzoek aan vrederechter Bij medeëigendom dient vrederechter bewindvoerder, medeëigenaars, ingeschreven hypothecaire en bevoorrechte schuldeisers op te roepen Vrederechter dient mening te kennen van beschermde persoon en vertrouwenspersoon Practische regeling: Taak bewindvoerder 25

26 Verkoop uit de hand:2 fasen a.-verzoek tot aanstelling schatter door vrederechter -Verslag en beschikking minimumprijs b-verzoek tot verkoop met ontwerp notariële akte -Bewindvoerder,Medeëigenaars, ingeschreven bevoorrechte en hypothecaire schuldeisers dienen opgeroepen -Practische regeling: Taak bewindvoerder 26

27 BIJZONDERE MACHTIGING -Naast machtiging ook bijzondere machtiging mogelijk -zowel persoon als goederen. -machtigingen kunnen worden gegeven niettegenstaande beschermde persoon voor die handelingen onbekwaam was verklaard -verzoek beschermde persoon zelf met medisch bewijs wilsgeschiktheid -verplichte oproeping: BP,bewindvoerder en vertrouwenspersoon: bij testament en 27 schenking alleen BP

28 PERSOON -Huwelijk ( 145/1 B.W.) -Vordering nietigverklaring huwelijk (186 B.W.) -Vordering echtscheiding (231 B.W.) -Erkenning kind(328 1 B.W.) -Verklaring wettelijke samenwoonst (1475 B.W.) -Beeïndiging wettelijke samenwoonst ( B.W.) 28

29 Bijzondere machtigingen GOEDEREN -Schenking, testament (art.905 B.W.) -Huwelijkscontract aangaan, huwelijksgoederenstelsel wijzigen : alleen optreden bewindvoerder mogelijk (art.1397/1 B.W.) -Overeenkomst wettelijke samenwoonst: alleen optreden bewindvoerder mogelijk (art.1478b.w.) 29

30 BIJZONDERE MACHTIGING SCHENKINGEN DOOR BEWINDVOERDER (artikel 497/7 4) -In uitzonderlijke omstandigheden na machtiging -Vroegere schriftelijke of mondelinge verklaringen beschermde persoon. -Wil tot schenken blijkt -In verhouding tot vermogen en niet behoeftig worden 30

31 Werking bewind Het jaarlijks verslag moet door de vrederechter worden goedgekeurd die ook technisch advies (accountant ) kan vragen over de afrekening, eventueel zelfs op kosten van de bewindvoerder.(art.499/14 B.W.) Bewindvoering eindigt bij overlijden maar bij afwezigheid van erfgenamen kan bewindvoerder over de goederen gemachtigd worden om opdracht uit te oefenen tot uiterlijk twee maand na overlijden.(art.499/19 2 B.W.) 31

32 WET PATIENTENRECHTEN Arts beoordeelt wilsbekwaamheid ondanks eventuele onbekwaamverklaring door vrederechter 32

33 RANGORDE BIJ MEDISCHE BESLISSINGEN BIJ ONBEKWAAMHEID: - Vertegenwoordiger door patiënt aangeduid -Bewindvoerder -Cascade familieleden -Arts heeft altijd laatste woord -Voor bepaalde zaken geen beslissing mogelijk ( sterilisatie,abortus,euthanasie enz ) 33

34 UITOEFENING PATIENTENRECHTEN Bewindvoerder persoon na vertegenwoordiger, maar voor familie Geldt niet in dringende omstandigheden Arts beoordeelt wilsbekwaamheid vrij ondanks eventuele onbekwaamverklaring door vrederechter Voor bepaalde zaken geen beslissing mogelijk bij onbekwaamheid (sterilisatie,abortus,euthanasie enz ) 34

35 Inwerkingtreding Nieuwe wet van kracht sedert 1 september 2014 Buitengerechtelijke bescherming: van toepassing op lastgevingen verleend na de inwerkingtreding Gerechtelijke bescherming Oude bepalingen blijven VOORLOPIG van toepassing Oude statuut eindigt bij nieuwe maatregel. De vrederechter kan steeds op verzoek of ambtshalve het oude statuut omzetten naar het nieuwe. 35

36 Inwerkingtreding VOORLOPIG BEWIND Automatische omzetting in bewind over GOEDEREN 5 jaar na inwerkingtreding Verplichte evaluatie 2 jaar na omzetting VERLENGDE MINDERJARIGHEID automatische omzetting 5 jaar na inwerkingtreding Verplichte evaluatie binnen 2 jaar na omzetting 36