Jaarplan 2013 A+O VVT

Transcriptie

1 Jaarplan 2013 A+O VVT Vastgesteld op 9 januari 2013

2 Inleiding Voor u ligt het jaarplan 2013 van sociale partners, die samen werken in de Stichting Arbeidsmarkt- en Opleidingsbeleid Verpleeg-, Verzorgingshuizen en Thuiszorg (hierna: A+O VVT). Visie en missie Het streven van A+O VVT is op landelijk niveau de werking van de arbeidsmarkt van de branche Verpleeg-, Verzorgingshuizen en Thuiszorg te bevorderen en te verbeteren. Uitgangspunt bij de uit te voeren activiteiten is dat A+O VVT een stimulerende rol vervult voor nieuwe initiatieven. Een ander uitgangspunt is dat de opbrengsten uit activiteiten zo veel mogelijk uitgerold worden naar het veld. Cao-overleg In 2012 is een cao tot stand gekomen tussen werkgeversorganisaties ActiZ en BTN en de werknemersorganisaties CNV Publieke Zaak, NU 91 en FBZ. De vakbond Abvakabo FNV heeft de cao niet ondertekend. De looptijd van de cao VVT is van 1 maart 2012 tot 31 augustus Er is een samenhang tussen de thema s en activiteiten van A+O VVT en de afspraken in deze cao. Omgevingsanalyse In het meerjarenprogramma A+O VVT is gememoreerd dat de branche VVT de komende jaren voor een grote uitdaging staat. Het Regeerakkoord Bruggen slaan van 29 oktober 2012 maakt duidelijk dat de zorg de komende jaren ingrijpend zal veranderen, in een hoger tempo en radicaler dan gedacht. Voor de VVT betekenen de aangekondigde maatregelen, overhevelingen, en bezuinigingen een grote mate van onzekerheid voor organisaties en medewerkers. Hierna wordt kort ingegaan op de effecten voor de VVT. De AWBZ wordt omgevormd tot een landelijke voorziening voor intramurale ouderen- en gehandicaptenzorg, bestemd voor cliënten met een intensieve zorgbehoefte. Verpleging thuis wordt overgeheveld van AWBZ naar Zorgverzekeringwet en de indicaties voor lichtere zorg, zorgzwaartepakket (ZZP) 3, vervallen vanaf 2014 en ZZP 4 vanaf Gemeenten worden via de WMO verantwoordelijk voor de activiteiten op het gebied van ondersteuning, begeleiding en verzorging. Aanspraken op huishoudelijke hulp komen terecht in een maatwerkvoorziening voor diegenen die het nodig hebben en het niet zelf kunnen betalen. Door het schrappen van aanspraak op de functie begeleiding groep (dagbesteding) in 2014, krijgen de gemeenten geen budget om deze vorm van begeleiding lokaal te organiseren. Dit zou betekenen dat in 2014 niemand verantwoordelijk is voor deze effectieve vorm van zorg. De verwachting is dat dagbesteding zal komen te vervallen, waardoor het beroep op de andere vormen van zorg zal toenemen. 2

3 Het kabinet zal de komende kabinetsperiode extra wijkverpleegkundigen aanstellen. Dat is op zich een positieve maatregel. De vraag is wel of en hoe een wijkverpleegkundige toe kan komen aan de eigenlijke werkzaamheden als er wordt bezuinigd op de zorg thuis, zoals de huishoudelijke hulp en de begeleiding en de persoonlijke verzorging. De kabinetsvoornemens hebben grote gevolgen voor de organisaties en de medewerkers in de VVT. Uit arbeidsmarktprognoses die zijn gemaakt voordat het Regeerakkoord tot stand is gekomen blijkt dat bij een beperkte groei van de vraag naar verpleegkundigen en verzorgenden er in 2015 overschotten zullen ontstaan aan helpenden en zorghulpen, terwijl er tekorten dreigen voor verzorgenden en in mindere mate voor verpleegkundigen op niveau 5. Indien de kabinetsvoornemens worden gerealiseerd, nemen de overschotten op niveau 1 en 2 vermoedelijk verder toe en zullen de tekorten aan verzorgenden misschien minder groot worden. Het extra aanstellen van wijkverpleegkundigen daarentegen kan er toe leiden dat de tekorten aan verpleegkundigen op niveau 5 wel groter worden. Meerjarenprogramma en jaarplan In het begin 2012 geschreven meerjarenprogramma zijn ambities geformuleerd over de destijds verwachte wijzigingen in het zorgstelsel (cliëntgerichte vraag, versterken professionele autonomie) en de gevolgen daarvan voor de organisatie van het werk, voor de ontwikkelingen op de arbeidsmarkt en vervolgens de gevolgen daarvan voor organisaties en medewerkers (zoals bijscholen en ontwikkelen van zittend personeel, versterken duurzame inzetbaarheid, professionalisering leidinggevenden, instroom van jongeren, zij-instromers en herintreders bevorderen). In 2012 waren de activiteiten van A+O VVT sterk gericht op de arbeidsmarkt. Veel van deze activiteiten lopen door in De huidige situatie maakt dat het fonds zich voor wat de korte termijn herbezint op zijn activiteiten. Op de lange termijn blijft de branche geconfronteerd met een onverminderde vergrijzing en zal een ieder langer door moeten werken. Er is blijvende aandacht nodig voor het enthousiasmeren van scholieren voor het werken in de VVT en voor gezondheid/vitaliteit, competenties en motivatie van zittend personeel. Transparantie De activiteiten worden gemonitord door per kwartaal te rapporteren over de voortgang van lopende activiteiten en de uitputting van de begroting. Communicatie A+O VVT communiceert over de activiteiten en projecten via de website Verder worden hiervoor de websites en nieuwsbrieven van de in het bestuur vertegenwoordigde partijen gebruikt. 3

4 A+O VVT in 2013 A+O VVT zet de in 2012 in gang gezette activiteiten voort. Hierbij wordt opgemerkt dat als gevolg van de maatregelen in het Regeerakkoord Rutte II diverse effecten merkbaar zullen zijn voor zorgorganisaties en medewerkers. Hetgeen betekent dat de ambities op het vlak van de arbeidsmarkt bijstelling behoeven. Met inachtneming van het voorgaande stelt het bestuur A+O VVT voor 2013 de volgende ambities vast: 1. Versterken van duurzame inzetbaarheid van medewerkers. 2. Stimuleren van verticale en horizontale doorstroming van medewerkers (ontwikkeling van personeel, loopbaanperspectief). 3. Stimuleren van instroom in zorgopleidingen. 4. Stimuleren dat jongeren met een zorgdiploma kiezen voor een baan in de VVT en stimuleren van instroom mensen met werk- en leefervaring. Binnen genoemde ambities dient er aandacht te zijn voor divers samengestelde doelgroepen. De hierna beschreven projecten en activiteiten hebben betrekking op bovengenoemde ambities. Gevolgen Regeerakkoord voor organisaties en medewerkers VVT De VVT-branche staat grote veranderingen te wachten. Het Regeerakkoord heeft ingrijpende gevolgen voor zowel organisaties in de VVT als medewerkers. Hoe VVT-organisaties op het Regeerakkoord (zullen) reageren en hoe werknemers naar de gevolgen van het Regeerakkoord kijken is nog onvoldoende bekend, maar wel uitermate belangrijk om te kunnen anticiperen op de arbeidsmarktontwikkelingen in de VVT. Onderzoek wordt verricht naar de percepties en (beleidsmatige) reacties van organisaties en werknemers op de kabinetsvoornemens in het Regeerakkoord. A+O VVT benut het jaar 2013 om zich te beraden op vervolgactiviteiten. PM; in 2013 over besluiten. Duurzaam werken 2.0 Het project duurzaam werken 2.0 is gestart met behulp van ESF-middelen uit Actie E. Onder dit project vallen de volgende activiteiten: - Bevorderen van een projectmatige aanpak van duurzame inzetbaarheid. De praktijk leert dat organisaties op het terrein van duurzame inzetbaarheid vaak behoefte hebben aan sturing in het proces. In het project bevorderen we het projectmatig werken aan duurzame inzetbaarheid op een integrale wijze door het ontwikkelen van een routekaart. De verschillende lagen uit de organisatie worden hierbij betrokken, aangezien draagvlak een belangrijke succesfactor voor duurzaam inzetbaarheidsbeleid is. 4

5 - Het stimuleren van de dialoog tussen leidinggevende en medewerker. Het instrument praatkaart is ontwikkeld. Uit de evaluatie blijkt dat leidinggevenden getraind zullen moeten worden in de toepassing er van. Het gaat hierbij niet alleen om het voeren van de dialoog maar ook om het denken in termen van duurzame inzetbaarheid (cultuuromslag). Ook medewerkers hebben ondersteuning nodig in het aangaan van de dialoog. Daarom wordt een pilot uitgevoerd gericht op het versterken van de dialoog. Het is gericht op zowel leidinggevenden als medewerkers. In het project kan gebruik gemaakt worden van de reeds ontwikkelde praatkaart alsmede van ervaringen die in andere (zorg)sectoren zijn opgedaan. - In kaart brengen en stimuleren van loopbaanpaden. De meest voorkomende functies en loopbaanpaden in de VVT-branche brengen we in kaart, in samenwerking met enkele instellingen, op basis van de kwalificatiestructuur en het functiegebouw in de VVT. Verder wordt een eenvoudige vragenlijst ontwikkeld, aan de hand waarvan medewerkers na kunnen denken over hun loopbaan en de mogelijkheden die er zijn. - Opbrengsten uit het project duurzaam werken van de pilots wai en online community beoordelen op hun toegevoegde waarde voor de integrale aanpak. Dit project voeren we in samenwerking met tien VVT-organisaties uit. Nu de VVT-branche (wederom) grote veranderingen te wachten staat, is duurzame inzetbaarheid voor zowel medewerkers als werkgevers van groot belang. Organisaties zullen in gaan spelen op de ontwikkelingen en kunnen dit alleen als hun medewerkers mee kunnen en willen ontwikkelen (wendbaar zijn en over de benodigde competenties beschikken). Voor medewerkers is het in toenemende mate van belang om aantrekkelijk te blijven op de arbeidsmarkt. Daarnaast zet de vergrijzing onverminderd door en zal een ieder langer door moeten werken. Dus is blijvende aandacht nodig voor gezondheid/vitaliteit en motivatie. Bovendien blijkt uit onderzoek dat gezonde, competente en bevlogen medewerkers productiever zijn en dit komt een efficiënte bedrijfsvoering weer ten goede. Aandacht voor duurzame inzetbaarheid is dus juist nu van groot belang, Functiecreatie in de VVT Samen met het arbeidsmarktfonds voor de sociale werkvoorziening (SBCM) wordt met behulp van de methodiek functiecreatie (middels jobcarving) verkend of het mogelijk is om werkzaamheden in bestaande functies af te splitsen, zodanig dat dit werkgelegenheid oplevert voor mensen met een afstand tot de arbeidsmarkt, of die een SW-indicatie hebben. Tegelijkertijd wordt een betere benutting gerealiseerd van de arbeidscapaciteiten en mogelijkheden van de zittende medewerkers. Drie organisaties uit de VVT-branche voeren dit project uit met drie SW-bedrijven. Dit project loopt tot en met juli Er is een cofinanciering met SBCM en er is ESF-subsidie voor aangevraagd via Actie E. Mogelijk vervolg In aansluiting op het ESF project en inspelend op het regeerakkoord dat er een quotum komt voor het in dienst hebben van arbeidsgehandicapten voor organisaties met 25 of meer werknemers kan een verbreding en vervolg van het project tot de mogelijkheden behoren. PM; in 2013 over besluiten. 5

6 EVC-actieplan Een methode om loopbaanontwikkeling en doorstroom te stimuleren is EVC. A+O VVT financiert een project dat sociale partners zijn opgestart. Het SOVVT volgt de voortgang van deze activiteit. Wajongers In het kader van inzet van jongeren met een arbeidshandicap is het voornemen een verkenning te doen rondom de functionaliteit van een zorgleerschool (VSO). In- en doorstroom, bij- en omscholing De verwachting is dat de krapte op de arbeidsmarkt in de zorg als gevolg van de vergrijzing de komende jaren zal toenemen. Welke gevolgen het regeerakkoord uiteindelijk zal hebben op de arbeidsmarkt van de VVT is ten tijde van het schrijven van dit jaarplan nog onduidelijk. Van belang is meer zicht te krijgen op de gevolgen van de extramuralisering voor de kwaliteit en kwantiteit van medewerkers. Vooruitlopend hierop kan wel al een ander worden verondersteld: - Het meest ingrijpend lijken de gevolgen voor de lagere opleidingsniveaus, maar ook voor de hogere opleidingsniveaus zullen de gevolgen merkbaar zijn. Tegelijkertijd is voor de hogere zzp s nog steeds sprake van een groeiende vraag (en financiering). De komende jaren komt er 250 miljoen euro beschikbaar voor de instroom c.q. bijscholing van wijkverpleegkundigen. Er zal vooral gekeken moeten worden naar in-, doorstroom en bijscholing op Mbo- en Hbo-niveau. Ook herintreders blijven voor de VVT-branche een potentiële doelgroep. - Er zullen in de VVT-branche medewerkers nodig blijven met een opleiding op diverse niveaus tot aan specialist ouderengeneeskunde. A+O VVT wil verkennen of en hoe eventuele belemmeringen voor in- en doorstroom kunnen wegnemen. - Er bestaat een risico dat de instroom vanuit de initiële opleidingen terug gaat lopen door onzekere arbeidsmarktperspectieven. Nieuwe, jonge instroom blijft nodig, niet alleen vanwege de vergrijzing maar ook vanuit de voordelen van een divers samengesteld personeelsbestand. - Activiteiten om het imago te verbeteren en het bevorderen van in- en doorstroom van medewerkers blijven van belang. Deze kunnen voortbouwen op in gang gezette projecten als HVO-VGG, EVC en Open Armen. De doelgroep richt zich wat betreft de instroom naar zorgopleidingen op de HAVO en VWO leerlingen, naast vmbo-scholieren. PM; in 2013 besluiten over activiteiten. Branche-erkende opleidingen in de VVT Sociale partners in de VVT zijn eigenaar van de branche-erkende opleidingen EVV, GVP en verkorte kraamzorg. Deze opleidingen zijn van belang voor loopbaanontwikkeling en het stimuleren van de doorstroom. Calibris Contract voert het toezicht op deze opleidingen uit. De sociale partners blijven systeemeigenaar en volgen via monitoring de voortgang. 6

7 Arbeidsmarktcampagne Open Armen De campagne Open Armen is vanaf de start in 2010 van oorsprong bedoeld om de beeldvorming over het werken in de VVT te bevorderen onder vmbo-scholieren en zijinstromers. In 2012 besloot het bestuur de imagocampagne nog met een jaar te verlengen. Het streven is daarbij de VVT-organisaties meer dan voorheen te bereiken, te beïnvloeden met de imagocampagne en een plan daarop af te stemmen. Enkele meer wervingsgerichte onderdelen waren ontwikkeld, om in te spelen op de vraag van de bezoekers en de verwachte tekorten aan personeel. Met name de huidige economische situatie zorgt er voor dat deze tekorten zich in een ander tempo als verwacht aandienen. Derhalve zijn de wervingsgerichte onderdelen op de website van open armen opgeschort. In overleg met het bestuur wordt de campagne in 2013 in aangepaste vorm voortgezet: - Focus op scholieren op het opleidingsniveau: vmbo, havo, vwo; - Communicatie boodschappen zijn: startkwalificatie en competenties zijn nodig; herintreders (gekwalificeerd), verpleeghuis- en thuiszorg, naast kraamzorg; - Verminderen en wijzigen inzet massamediale middelen: geen poster op NS stations, maar gerichte online media op scholieren en studenten, naast herintreders. Webfilm over werken in de VVT In vier filmpjes komen de werkzaamheden van medewerkers in de verpleeghuizen, verzorgingshuizen, thuiszorg en kraamzorg aan bod. De filmpjes zijn bestemd voor scholieren die nog een keuze voor een opleiding/beroep moeten maken. Uitvoerder Scholieren.tv plaatst deze filmpjes op zijn website en op vele partnerwebsites die door jongeren worden bezocht. De mogelijkheid bestaat om de filmpjes op websites van de VVT-organisaties te plaatsen. In 2013 volgt besluitvorming over verlenging van het abonnement met Scholieren.tv. Onderzoeksprogramma AZW In 2013 draagt A+O VVT inhoudelijk en financieel bij aan het onderzoeksprogramma Arbeidsmarkt Zorg en Welzijn. UWV zal niet langer participeren in het programma. Arbeidsomstandigheden Goede arbeidsomstandigheden leveren een belangrijke bijdrage aan het duurzaam inzetbaar houden van medewerkers. Het is dan ook van belang dat organisaties en medewerkers hier blijvend aandacht voor hebben. Met de Arbocatalogus VVT bieden sociale partners een hulpmiddel om gezond, veilig en prettig te kunnen werken. De afgelopen periode is onder begeleiding van de adviescommissie AVR/HRM gewerkt aan de vernieuwing van de onderwerpen onder het thema psychosociale arbeidsbelasting, ongewenst gedrag en werkdruk. Belangrijke onderwerpen voor de branche waar ook volgend jaar de nodige aandacht aan moet worden besteed gelet op de afspraken in cao-verband en de activiteiten van de Inspectie SZW. De Inspectie SZW hanteert de arbocatalogus als kader bij de handhaving. Het streven is dan ook dat de arbocatalogus actueel en breed toegankelijk is en blijft, en uitnodigt om te gebruiken. Er is een start gemaakt met de uitvoering van een promotie- en implementatieplan gericht op het vergroten van de bekendheid en stimuleren van het gebruik 7

8 van de arbocatalogus waarbij tevens ingezoomd wordt op de actuele thema s. Het plan is volgend jaar dit soort activiteiten voort te zetten om zo de aandacht voor gezond en veilig werken vast te houden. En organisaties te ondersteunen bij het arbobeleid. Vernieuwing van de website kan daaraan een bijdrage leveren. Ziekteverzuim in de VVT Onder de noemer meten is weten blijft het van belang op brancheniveau en zorgsectorbreed de ontwikkeling van het ziekteverzuim te kunnen volgen. Het bestuur heeft besloten het contract met Vernet voor het leveren van verzuimgegevens in 2013 te verlengen. Er vindt afstemming tussen de zorgbranches plaats over de inhoudelijke informatie opdat deze informatie onderling vergelijkbaar blijft. Verder zal kritisch worden gekeken naar de representativiteit van branchecijfers. Communicatie De website van A+O VVT geeft zo volledig mogelijke informatie over de activiteiten en thema s van het fonds. Van belang is dat de webwinkel actueel is, waar publicaties op zijn te vinden die eenvoudig te raadplegen en duurzaam te printen zijn voor onze doelgroepen. In 2013 maken we hierin een slag. Zo willen we het makkelijker maken om in publicaties te navigeren en te zoeken. Ook zullen publicaties die oorspronkelijk opgemaakt zijn voor fysieke uitgave anders opgemaakt zullen worden zodat ze goedkoper te printen en beter leesbaar zijn. Daarnaast benutten we de kanalen van de sociale partners (website, nieuwsbrieven, etc.) om het veld te informeren over activiteiten van A+O VVT. ESF Het Europees Sociaal Fonds (ESF) verstrekt subsidie voor projecten die de werking van de arbeidsmarkt bevorderen. In de programmaperiode vormen laaggekwalificeerde werknemers zonder startkwalificatie voor de arbeidsmarkt de doelgroep. Door A&O VVT wordt subsidie aangevraagd voor actie D, scholing werkenden, voor de VVT- instellingen. Omdat de huidige ESF-periode in 2013 afloopt, is de inzet voor 2013 gericht op een correcte verantwoording van de lopende projecten om zo de begrote subsidie binnen te halen. Daarnaast wordt in 2013 bekend welke middelen er in de nieuwe ESF-periode beschikbaar komen die mogelijk interessant zijn voor de VVT-organisaties. 8

9 Bijlage 1 Overzicht activiteiten Activiteit Status Thema Arbeidsmarkt Onderzoeksprogramma Arbeidsmarkt Z&W Convenant Loopt Filmpjes Werken in de VVT Abonnement loopt tot april 2013 Vervolg Open Armen Tot eind 2013 EVC actieplan Branche-erkende opleidingen EVV, GVP en verkorte kraamzorg. Verkorte kraamzorg Actualisatie beroepscompetentieprofielen EVV, GVP en verkorte kraamzorg SOVVT activiteit, A+O VVT financiert. Sociale partners zijn systeemeigenaar en monitoren. Calibris Contract voert audits uit. Aanvullingen op het profiel toepassen Structureel Thema Arbeidsomstandigheden Verzuimregistratie voor de branche Arbocatalogus VVT actueel houden, implementeren en promoten Vernet voert uit. Structureel Thema HRM Duurzaam werken in de VVT 2.0 Activiteiten voortkomend uit actieprogramma duurzame inzetbaarheid Cao VVT Functiecreatie in de VVT Innovatie in de basiszorg (Sociale) Innovatie ESF-subsidie Actie E Nader te bepalen door de sociale partners samen met SBCM, ESF-subsidie Actie E Aandachtspunt bestuur Aandachtspunt bestuur 9

10 Communicatie Website A+O VVT Structureel ESF ESF t/m 2013 Cao VVT Activiteiten uit Cao VVT 10