Informatie sport en bewegen bij diabetes mellitus
|
|
- Thijmen Maas
- 9 jaren geleden
- Aantal bezoeken:
Transcriptie
1 FYSIOTHERAPIE Informatie sport en bewegen bij diabetes mellitus ADVIES
2 Informatie sport en bewegen bij diabetes mellitus In deze folder vindt u informatie over het effect van sport en bewegen bij diabetes mellitus (suikerziekte). U leest waarom lichaamsbeweging voor mensen met diabetes (extra) belangrijk is en wat het effect is op het gebruik van insuline. Ook krijgt u informatie over het programma Sport en bewegen bij diabetes : een speciaal fysiotherapieprogramma voor mensen met diabetes. Waarom beweging? Een actieve levensstijl is voor iedereen gezond. Een half uur lichaamsbeweging per dag zorgt al voor een betere lichamelijke en geestelijke conditie. Zo heeft beweging een gunstig effect op: de bloeddruk; de botdichtheid (stevige botten); het lichaamsgewicht; het risico op hart- en vaatziekten. Verder zorgt bewegen ervoor dat u zich fitter voelt. U krijgt er positieve energie van, waardoor u lekkerder in uw vel zit. Voor mensen met diabetes is lichaamsbeweging extra belangrijk. Het kan zorgen voor: lagere bloedsuikerwaardes (minder glucose in het bloed); betere werking van de insuline; stimulatie van de bloedsomloop: dit kan late diabetesklachten helpen voorkomen. Als u regelmatig beweegt, hebt u waarschijnlijk zelfs minder insuline nodig om uw lichaam goed te laten functioneren. Lichaambeweging hoeft geen topsport te zijn. Ontspannen wandelen, fietsen, zwemmen of iets dergelijks is ook prima. Als er maar regelmaat in zit. Het is beter om iedere dag een half uur te bewegen dan een keer per week twee uur achter elkaar. 1
3 Houd bij extra beweging altijd de hoogte van de bloedglucose in de gaten. Want wie meer beweegt, verbruikt ook meer energie. En daardoor daalt de bloedglucose. Bewegen en insulinegebruik Als u beweegt of sport gaan de spieren harder werken. Daarvoor hebben die spieren extra brandstof nodig in de vorm van glucose (suiker). De spier haalt die glucose uit het bloed. Het glucosegehalte van het bloed kan daardoor dalen. Voor het opnemen van glucose in de spieren is insuline nodig. Bij mensen die geen diabetes hebben regelt het lichaam vanzelf de hoeveelheid insuline die aangemaakt wordt, zodat de hoeveelheid glucose in het bloed op peil blijft. Als u diabetes hebt, moet u zelf leren om de bloedglucosewaarde op peil te houden. Het is niet gezond als de glucosewaarden teveel gaan schommelen. Daarom is het goed om met een aantal dingen rekening te houden als u gaat sporten / bewegen: duur en intensiteit van de sport; de bloedglucosewaarde; hoeveelheid beschikbare insuline; behoefte aan extra koolhydraten in de voeding. Duur en intensiteit van de sport Bedenk hoe lang gaat u gaat sporten en hoe intensief. Op basis daarvan kunt u naar behoefte extra koolhydraten nemen. Bloedglucosewaarde/beschikbare insuline Bepaal van tevoren uw bloedsuikerwaarde. Als u begint met een goede bloedglucosewaarde kunt u de inspanning beter volhouden. Is de bloedglucose te laag voor de inspanning, corrigeer deze dan eerst door 20 gram koolhydraten te nemen (zie tabel 1). Als de bloedglucosewaarde hoger is dan 16 mmol/l, moet u zich afvragen of het wel verstandig is om te gaan sporten. Mogelijk hebt u een insulinetekort. Als u dan gaat sporten, kan de bloedglucose verder gaan stijgen. Is er wel voldoende werkzame insuline tijdens het sporten, dan zal de bloedglucose juist dalen. Product Limonadesiroop Dextro energydrank Twee-/dubbeldrank Glucosetabletten Hoeveelheid 40 ml half flesje/165 ml 150 ml 5-6 tabletten Gram koolhydraten Tabel 1 Producten met 20 gr koolhydraten 2
4 Extra koolhydraten Neem voordat u gaat sporten extra koolhydraten, zodat u voldoende brandstof hebt tijdens en na de inspanning. Hoeveel extra koolhydraten u moet nemen is afhankelijk van de glucosewaarde gemeten voor het sporten. Het hangt er ook van af hoe lang u denkt te gaan sporten. Bij inspanning verbrandt u ongeveer gram koolhydraten per half uur. Wanneer de inspanning langer duurt dan een uur moet u ook tijdens de inspanning de koolhydraten aanvullen. Hoeveel koolhydraten u precies moet nemen is individueel verschillend (zie tabel 2). Uit welke producten u de extra koolhydraten haalt, hangt ook af van het soort inspanning. Bij duurlopen kunt u bijvoorbeeld kiezen voor koolhydraatrijke dranken, bij bijvoorbeeld de Vierdaagse voor koolhydraatrijke en lichtverteerbare voedingsmiddelen (zie ook tabel 3). Duur en type inspanning 30 minuten lichte inspanning Glucosewaarde voor aanvang - onder 5 mmol/l - boven 5 mmol/l Extra koolhydraten gram - geen minuten matige inspanning - onder 5 mmol/l mmol/l mmol/l gram - 15 gram - geen 1 uur matige inspanning - onder 5 mmol/l mmol/l mmol/l - 45 gram gram - 15 gram Tabel 2 Hypopreventie 3
5 Hoeveelheid koolhydraten 15 gram 30 gram 45 gram Producten Kleine banaan, appel, peer, minimars, glas frisdrank of vruchtensap, plak ontbijtkoek, evergreen, 1 snee brood 1 krentenbol 1 tosti 1 snee brood met honing 1 stukje taart 1 flesje energiesportdrank 1 gewone Mars 1 broodje kroket 3 sneden brood 2 sneden brood met jam Tabel 3 Hoeveel koolhydraten? Genoeg drinken Behalve letten op koolhydraten is het belangrijk voldoende te drinken. Bij inspanning neemt de verbranding in de spieren toe, waardoor er veel warmte en afvalstoffen vrijkomen. Deze warmte probeert het lichaam kwijt te raken door onder meer te zweten. Het vocht dat u daarmee kwijtraakt moet op tijd weer aangevuld worden. Voor inspanning van een uur of minder is het voldoende alleen water te drinken. Wanneer de inspanning langer duurt is het aan te bevelen vocht met koolhydraten te nemen. Vruchtensap is niet zo geschikt, omdat het minder goed opgenomen wordt en maagklachten kan geven. De combinatie vruchtensap met water kan wel. Neem dan van beide evenveel (verhouding 1:1). Na-effect Na het sporten willen de spiercellen en de lever hun glucosevoorraad aanvullen. Vooral de eerste twee uur na de inspanning gebruikt het lichaam daarvoor flink wat glucose. Dat kan alleen als er nog genoeg glucose aanwezig is. Daarom is het advies om na het sporten koolhydraten te nemen die wat trager opgenomen worden. Voorbeelden zijn een banaan, appel of krentenbol. Dat glucose slurpen kan nog uren in lichtere mate doorgaan. De verhoogde insulinegevoeligheid kan na het sporten nog 24 tot 48 uur aanhouden. Daarom is het belangrijk om de insuline (en/ of de orale bloedglucoseverlagende medicatie) goed af te stemmen. Het kan handig zijn om een aantal gegevens op te schrijven als u gaat sporten: bloedglucosewaarden, hoeveelheid medicatie, hoe lang u sport en de hoeveelheid eten en drinken die u neemt. Zo krijgt u inzicht in het effect van 4
6 sporten op uw lichaam en kunt u de bloedglucosewaarden beter reguleren. Vermindering insulinebehoefte Als u genoeg aan lichaamsbeweging doet, kan dat ervoor zorgen dat uw lichaam gevoeliger wordt voor insuline. U hebt dan dus minder insuline nodig voor hetzelfde effect. De lichaamsbeweging moet dan wel van een behoorlijk niveau zijn. Dat betekent dat u zich minimaal om de dag, gedurende minimaal een half uur, behoorlijk moet inspannen om het effect te merken. Als u ongetraind begint en dan elke dag flink zou gaan trainen, zou de insulinebehoefte met ongeveer 30% kunnen afnemen. Hierbij gaan we er vanuit dat uw voeding en lichaamsgewicht constant blijven. Het effect van lichamelijk activiteit op de insulinegevoeligheid is vooral ook bekend geworden bij type 2 diabetes. Bij deze aandoening zijn de weefsels vaak minder gevoelig voor insuline. De behandeling bestaat vaak uit tabletten die de insulinegevoeligheid proberen te verbeteren. Lichaamsbeweging heeft ook zo n effect op de daarvoor gevoelige cellen. Adviezen Gebruikt u medicijnen om de bloedglucose te verlagen? Controleer dan altijd de bloedglucose voordat u gaat sporten. Meten is weten! Gebruikt u insuline? Dan is het goed om te weten dat bij elke vorm van bewegen de bloeddoorstroming in de huid toeneemt. Daardoor wordt ook de insuline sneller opgenomen in het bloed. In de spieren die u tijdens het sporten veel gebruikt neemt de doorbloeding nog eens extra toe. Injecteer de insuline daarom liever niet in de buurt van die spieren. Insuline heeft een piekwerking. Ga daarom liever niet sporten binnen het eerste uur na de insuline-injectie. Bouw het bewegen rustig op: ga eerst langzaamaan wat vaker en langer achter elkaar bewegen. Daarna kunt u ook de intensiteit van het bewegen opbouwen. Door dit gecontroleerd te doen blijft er de mogelijkheid om zo nodig voeding en medicatie aan te passen. De meest geschikte vormen van sport bij mensen met diabetes zijn duursporten. Dit zijn sporten waarbij de intensiteit goed doseerbaar is. U kunt daarbij makkelijker aanpassingen doen om de bloedglucose in balans te houden. Voorbeelden van duursporten zijn wandelen, fietsen en zwemmen. Allerlei teamsporten zijn ook goede mogelijkheden en zullen vooral voor jongeren met diabetes aantrekkelijk zijn. Als u regelmatig aan lichaamsbeweging gaat doen en u gebruikt (orale) medicijnen die de bloedglucose verlagen (met 5
7 name sulfonylureumderivaten), dan kan het nodig zijn om de dosering (blijvend) te verlagen. Ook als u insuline gebruikt en u gaat aan middelzware tot zware inspanning doen, moet de dosering bijna altijd aangepast worden. Dit is nodig om hypoglykemie (een te laag bloedglucosegehalte) te voorkomen. Zorg bij het sporten voor goede schoenen en sokken, zonder onregelmatigheden. Laat blessures en verwondingen goed behandelen. Is uw bloeddruk te hoog, vraag dan eerst advies aan uw behandelend arts. drie uur na de inspanning, voor het slapen gaan en de volgende morgen (nuchter). Vragen Hebt u na het lezen van deze folder nog vragen over het programma Sport en bewegen bij diabetes? U kunt contact opnemen met de afdeling Fysiotherapie. Het programma Sport en bewegen bij diabetes Het programma Sport en bewegen bij diabetes is een speciaal fysiotherapieprogramma voor mensen met diabetes. U krijgt eerst een intakegesprek met de fysiotherapeut. Deze maakt samen met u een inspanningprogramma. Volgens dit programma gaat u twee maal per week trainen, gedurende ongeveer 12 weken. U traint in een groep van ongeveer zes personen. De activiteiten variëren: fietsen, lopen, fitness en andere sporten komen aan bod. De groep wordt begeleid door twee fysiotherapeuten. Doel van het programma is een actieve levensstijl te ontwikkelen en daarbij om leren gaan met de bloedsuikerspiegel bij inspanning. U houdt tijdens het programma een logboek bij waarin u uw bloedglucosewaardes noteert. U meet die waarde op verschillende momenten: voor en na de training, 6
8 St. Antonius Ziekenhuis T E patienteninformatie@antoniusziekenhuis.nl Spoedeisende Hulp Fysiotherapie Locaties en bezoekadressen Ziekenhuizen St. Antonius Ziekenhuis Utrecht Soestwetering 1, Utrecht (Leidsche Rijn) Poliklinieken St. Antonius Polikliniek Utrecht Overvecht Neckardreef 6, Utrecht St. Antonius Ziekenhuis Nieuwegein Koekoekslaan 1, Nieuwegein St. Antonius Polikliniek Houten Hofspoor 2, Houten St. Antonius Spatadercentrum Utrecht-De Meern Van Lawick van Pabstlaan 12, De Meern 7
9 Meer weten? Ga naar Dit is een uitgave van St. Antonius Ziekenhuis 2106/10-09
Lichaamsbeweging en sport
Hoofdstuk 6B Lichaamsbeweging en sport 6b.1 Inleiding Regelmatig bewegen heeft een positieve invloed op de gezondheid. En het zorgt voor ontspanning en plezier. Dit geldt voor iedereen, dus ook voor mensen
Nadere informatieDiabetes, sport en voeding
Diabetes, sport en voeding Als u diabetes mellitus heeft, dan kan er veel verbeteren door u lichamelijk in te spannen. Hierdoor verbeteren bijvoorbeeld: uw insulinegevoeligheid en daardoor uw glucosewaarden;
Nadere informatieHoofdstuk 6B Lichaamsbeweging en sport
Hoofdstuk 6B Lichaamsbeweging en sport 6B.1 Inleiding Regelmatig bewegen heeft een positieve invloed op de gezondheid. Daarnaast zorgt het voor ontspanning en plezier. Dit geldt voor iedereen, dus ook
Nadere informatieINTERNE GENEESKUNDE. De diabetesverpleegkundige
INTERNE GENEESKUNDE De diabetesverpleegkundige De diabetesverpleegkundige In het St Antonius ziekenhuis werken op de poli Interne Geneeskunde diverse diabetesverpleegkundigen. Zij zijn gespecialiseerd
Nadere informatieDiabetesspreekuur voor zwangeren
INTERNE GENEESKUNDE Diabetesspreekuur voor zwangeren ADVIES Diabetesspreekuur voor zwangeren Uw gynaecoloog heeft u verwezen naar het Diabetesspreekuur voor zwangeren. Dit is een speciaal spreekuur voor
Nadere informatieBeweging en diabetes. Informatiebrochure Beweging en Diabetes
Beweging en diabetes Informatiebrochure Beweging en Diabetes Items: Sporten en lichaam Hypo voorkomen Nog meer opletten Richtlijnen Algemeen Advies Samengevat Fysiogroep I Bewegen en zeker het beoefenen
Nadere informatiePATIËNTEN INFORMATIE. Diabetes en sport
PATIËNTEN INFORMATIE Diabetes en sport 2 PATIËNTENINFORMATIE Waarom aan beweging doen? Het Maasstad Ziekenhuis vindt het belangrijk om u te motiveren tot beweging/sport. Een actieve leefstijl is voor iedereen
Nadere informatieRichtlijnen na een halsslagaderoperatie
VAATCHIRURGIE Richtlijnen na een halsslagaderoperatie ADVIES Richtlijnen na een halsslagaderoperatie Onlangs hebt u een vaatoperatie ondergaan. Na de operatie kunt u de dagelijkse activiteiten langzaam
Nadere informatieAdviezen voor sport en beweging bij diabetes
Adviezen voor sport en beweging bij diabetes Inleiding Lichaamsbeweging is erg gezond, ook als u diabetes heeft. Wel gelden er bij diabetes een aantal adviezen rond sport en beweging. De diabetesverpleegkundige
Nadere informatieBeweegprogramma diabetes mellitus
Beweegprogramma diabetes mellitus U heeft het advies gekregen van uw internist, diabetesverpleegkundige of diëtist om een beweegprogramma te volgen bij afdeling fysiotherapie in Gelre ziekenhuizen. Het
Nadere informatieDieetadvies bij een kaliumtekort
VOEDING & DIEET Dieetadvies bij een kaliumtekort ADVIES Dieetadvies bij een kaliumtekort Kalium is een stof die in vrijwel alle voedingsmiddelen zit. In het lichaam komt het vooral in de spiercellen voor.
Nadere informatieDIABETES EN BEWEGEN Hypo of hyper
DIABETES EN BEWEGEN Bewegen is voor iedereen belangrijk. Als u regelmatig beweegt, verbetert uw conditie. Ook kan voldoende beweging voorkomen dat u te zwaar wordt, en het helpt bij afvallen. Bovendien
Nadere informatieINTERNE GENEESKUNDE. Aderlating BEHANDELING
INTERNE GENEESKUNDE Aderlating BEHANDELING Aderlating Binnenkort komt u naar de Dagbehandeling voor een aderlating. Hierbij wordt een bepaalde hoeveelheid bloed afgenomen om het ijzergehalte in uw bloed
Nadere informatieSt. Antonius Ziekenhuis
INTERNE GENEESKUNDE De diabetesverpleegkundige De diabetesverpleegkundige In het werken op de poli Interne Geneeskunde diverse diabetesverpleegkundigen. Zij zijn gespecialiseerd in de zorg rondom diabetes.
Nadere informatieKINDERGENEESKUNDE. De Fit Cool poli. Overgewicht bij kinderen KINDEREN
KINDERGENEESKUNDE De Fit Cool poli Overgewicht bij kinderen KINDEREN De Fit Cool poli Het aantal kinderen met overgewicht is de laatste twintig jaar verdubbeld. In Nederland is momenteel één op de acht
Nadere informatieFysieke training tijdens en/of na kankerbehandeling
FYSIOTHERAPIE Fysieke training tijdens en/of na kankerbehandeling BEHANDELING Fysieke training tijdens en/of na kankerbehandeling Als u te maken krijgt met kanker is dit zeer ingrijpend. Tijdens en na
Nadere informatieDarmvoorbereiding met Kleanprep. Tijdens opname
Darmvoorbereiding met Kleanprep Tijdens opname Darmvoorbereiding met Kleanprep Binnenkort krijgt u een onderzoek of ondergaat u een operatie. Om deze goed te laten verlopen is het belangrijk dat uw darmen
Nadere informatieVoedingsadviezen bij twee maal daags insulinegebruik
Voedingsadviezen bij twee maal daags insulinegebruik U heeft diabetes mellitus en gebruikt hiervoor twee maal daags insuline. Deze brochure geeft extra informatie over uw dieet in bijzondere situaties
Nadere informatieSt. Antonius Ziekenhuis
FYSIOTHERAPIE Zes minuten Wandeltest ONDERZOEK U wordt op dag om uur verwacht op de poli/afdeling. Als u verhinderd bent, wilt u dit dan tijdig melden en een nieuwe afspraak maken? Wij verzoeken u om 10
Nadere informatieINTERNE GENEESKUNDE. Dorstproef ONDERZOEK
INTERNE GENEESKUNDE Dorstproef ONDERZOEK Dorstproef U wordt binnenkort opgenomen voor een dorstproef. U krijgt dit onderzoek om erachter te komen waarom u elke dag zoveel plast. In deze folder vertellen
Nadere informatieVoedingsadviezen bij twee maal daags insulinegebruik
Voedingsadviezen bij twee maal daags insulinegebruik U heeft diabetes mellitus en gebruikt hiervoor twee maal daags insuline. Deze brochure geeft extra informatie over uw dieet in bijzondere situaties
Nadere informatiePlaatsing van een stent
LONGGENEESKUNDE Plaatsing van een stent in de luchtwegen BEHANDELING Plaatsing van een stent Binnenkort komt u voor een behandeling naar het St. Antonius Ziekenhuis. Bij deze behandeling brengt de arts
Nadere informatieLONGGENEESKUNDE. Dagboek bloedneuzen
LONGGENEESKUNDE Dagboek bloedneuzen Dagboek bloedneuzen zijn een veelvoorkomend verschijnsel bij de ziekte van Rendu-Osler-Weber (ROW). Dit komt doordat de bloedvaatjes in het neusslijmvlies bij mensen
Nadere informatieCARDIOLOGIE. Ergometrie. Inspannings-elektrocardiogram ONDERZOEK
CARDIOLOGIE Ergometrie Inspannings-elektrocardiogram ONDERZOEK U wordt op dag om uur verwacht op de poli/afdeling. Als u verhinderd bent, wilt u dit dan tijdig melden en een nieuwe afspraak maken? Wij
Nadere informatieGlucosetolerantietest bij kinderen
KINDERGENEESKUNDE Glucosetolerantietest bij kinderen Dagopname KINDEREN Glucosetolerantietest bij kinderen De kinderarts heeft na overleg met u besloten om bij uw kind een onderzoek te doen naar de werking
Nadere informatieDERMATOLOGIE. Training ontspanningsoefeningen
DERMATOLOGIE Training ontspanningsoefeningen bij jeuk Training ontspanningsoefeningen bij jeuk Stress en (spier)spanning kunnen ervoor zorgen dat lichamelijke klachten verergeren. Dit geldt ook voor klachten
Nadere informatieZelfregulatie. Neem altijd uw verzekeringsgegevens en identiteitsbewijs mee!
Zelfregulatie U heft suikerziekte (diabetes mellitus) en gebruikt daarvoor twee of vier maal per dag insuline. In overleg met uw arts heeft u besloten dat u zelf uw diabetes mellitus gaat regelen (zelfregulatie).
Nadere informatieSt. Antonius Ziekenhuis
RADIOLOGIE CT-scan van het hart ONDERZOEK U wordt op dag om uur verwacht op de poli/afdeling. Als u verhinderd bent, wilt u dit dan tijdig melden en een nieuwe afspraak maken? CT-scan van het hart Uw behandelend
Nadere informatieFYSIOTHERAPIE. Blaastraining. Uw blaas de baas ADVIES
FYSIOTHERAPIE Blaastraining Uw blaas de baas ADVIES Blaastraining Bij urge-incontinentie (aandrangincontinentie) voelt u bijna voortdurend of vaak aandrang om te plassen. Daarom bouwt u onbewust de gewoonte
Nadere informatieVoedingsadviezen bij tablet-gereguleerde diabetes mellitus
Voedingsadviezen bij tablet-gereguleerde diabetes mellitus U heeft diabetes mellitus (suikerziekte) en gebruikt hiervoor tabletten. Deze folder geeft informatie over uw dieet in bijzondere situaties en
Nadere informatieBehandelprogramma Moeheid bij MS
REVALIDATIE Behandelprogramma Moeheid bij MS BEHANDELING Behandelprogramma Moeheid bij MS Moeheid is een veel voorkomende klacht bij Multiple Sclerose (MS). Al vanaf het begin van de MS kan moeheid zorgen
Nadere informatieHistamineprovocatietest
LONGFUNCTIE-ONDERZOEK Histamineprovocatietest ONDERZOEK U wordt op dag om uur verwacht op de poli/afdeling. Als u verhinderd bent, wilt u dit dan tijdig melden en een nieuwe afspraak maken? Wij verzoeken
Nadere informatieDagopname pijnbehandeling
PIJNBESTRIJDING Dagopname pijnbehandeling BEHANDELING Dagopname pijnbehandeling Van uw specialist heeft u gehoord dat u wordt opgenomen voor pijnbestrijding. Om u zo goed mogelijk op deze opname voor te
Nadere informatieOefeningen na uw heupoperatie
FYSIOTHERAPIE Oefeningen na uw heupoperatie ADVIES Oefeningen na uw heupoperatie U hebt uw heup gebroken en u bent hieraan geopereerd. Om ervoor te zorgen dat u na uw operatie weer snel herstelt, is het
Nadere informatieREUMATOLOGIE. Neoral BEHANDELING
REUMATOLOGIE Neoral BEHANDELING Neoral Uw specialist heeft voor de behandeling van uw reumatoïde artritis (chronisch gewrichtsreuma) gekozen voor Neoral. Om dit medicijn goed te kunnen gebruiken, is het
Nadere informatieInterne Geneeskunde. Eerste bezoek Nefrologie/ Vasculaire Geneeskunde
Interne Geneeskunde Eerste bezoek Nefrologie/ Vasculaire Geneeskunde U wordt op dag om uur verwacht op de poli/afdeling, bij de verpleegkundige en om uur bij dokter en u wordt voor een nierecho op dag
Nadere informatieBehandeling met Iloprost
VAATCHIRURGIE Behandeling met Iloprost BEHANDELING Behandeling met Iloprost Binnenkort komt u naar het St. Antonius Ziekenhuis voor een behandeling met het medicijn Iloprost. Uw arts heeft u uitgelegd
Nadere informatiePATIËNTEN INFORMATIE. Diabetes en sport
PATIËNTEN INFORMATIE Diabetes en sport Waarom aan beweging doen? Het Maasstad Ziekenhuis vindt het belangrijk om u te motiveren tot beweging/sport. Een actieve leefstijl is voor iedereen gezond. Een half
Nadere informatieVideointeractiebegeleiding op de Kinderafdeling
KINDERGENEESKUNDE Videointeractiebegeleiding op de Kinderafdeling KINDEREN Video-interactiebegeleiding op de Kinderafdeling Uw kind is opgenomen op de Kinderafdeling van het St. Antonius Ziekenhuis. Een
Nadere informatieCARDIOLOGIE. Dagboek hartfalen
CARDIOLOGIE Dagboek hartfalen Dagboek hartfalen Persoonlijke gegevens Naam :-----------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------
Nadere informatieANESTHESIOLOGIE. Bloedpatch. Na een ruggenprik BEHANDELING
ANESTHESIOLOGIE Bloedpatch Na een ruggenprik BEHANDELING Bloedpatch In deze folder vindt u informatie over de bloedpatch. U krijgt deze behandeling, omdat u aanhoudende hoofdpijn hebt nadat u een ruggenprik
Nadere informatieSacro-iliacale blokkade met corticosteroïden
PIJNBESTRIJDING Sacro-iliacale blokkade met corticosteroïden BEHANDELING Sacro-iliacale blokkade met corticosteroïden Deze folder geeft u informatie over de behandeling van pijnklachten via een Sacro-iliacale
Nadere informatieBehandeling met zoledroninezuur
REUMATOLOGIE Behandeling met zoledroninezuur BEHANDELING Behandeling met zoledroninezuur In overleg met uw reumatoloog wordt u binnenkort in het St. Antonius Ziekenhuis behandeld voor osteoporose met het
Nadere informatieVideointeractiebegeleiding (VIB)
KINDERGENEESKUNDE Videointeractiebegeleiding (VIB) op de Dagbehandeling Kinderen KINDEREN Video-interactiebegeleiding Uw kind komt voor dagopname op de Dagbehandeling Kinderen van het St. Antonius Ziekenhuis.
Nadere informatiePATIËNTEN INFORMATIE. Diabetes en sport
PATIËNTEN INFORMATIE Diabetes en sport Waarom aan beweging doen? Het Maasstad Ziekenhuis vindt het belangrijk om u te motiveren tot beweging/sport. Een actieve leefstijl is voor iedereen gezond. Een half
Nadere informatieREUMATOLOGIE. De (verpleegkundig) reumaconsulent
REUMATOLOGIE De (verpleegkundig) reumaconsulent De (verpleegkundig) reumaconsulent U hebt gehoord dat er bij u een vorm van reuma is vastgesteld. Het kan zijn dat u nog vragen hebt, of dat er problemen
Nadere informatieOefeningen tijdens gebruik van de Achillotrain
FYSIOTHERAPIE Oefeningen tijdens gebruik van de Achillotrain ADVIES Oefeningen tijdens gebruik van de Achillotrain Na een operatie van uw achillespees is het belangrijk dat u tijdens en na de periode in
Nadere informatieCT-scan (met of zonder contrast)
RADIOLOGIE CT-scan (met of zonder contrast) ONDERZOEK U wordt op dag om uur verwacht op de poli/afdeling. Als u verhinderd bent, wilt u dit dan tijdig melden en een nieuwe afspraak maken? CT-scan (met
Nadere informatieNUCLEAIRE GENEESKUNDE. Renografie ONDERZOEK
NUCLEAIRE GENEESKUNDE Renografie ONDERZOEK U wordt op dag om uur verwacht op de poli/afdeling. Als u verhinderd bent, wilt u dit dan tijdig melden en een nieuwe afspraak maken? Het totale onderzoek duurt
Nadere informatieAdviezen voor na uw ontslag
LONGGENEESKUNDE Adviezen voor na uw ontslag ADVIES Adviezen voor na uw ontslag U krijgt deze folder omdat u binnenkort uit het ziekenhuis ontslagen wordt. U vindt er praktische informatie in over uw verdere
Nadere informatieDieetadvies bij jicht
VOEDING & DIEET Dieetadvies bij jicht ADVIES Dieetadvies bij jicht Jicht ontstaat als urinezuur in het lichaam wordt opgehoopt, vooral in de gewrichten. De behandeling die u krijgt, heeft tot doel de hoeveelheid
Nadere informatieINTENSIVE CARE Nazorg Intensive Care
INTENSIVE CARE Nazorg Intensive Care Nazorg Intensive Care U bent met een ernstige ziekte opgenomen geweest op de afdeling Intensive Care (IC) van ons ziekenhuis. Er is in die periode veel met u gebeurd.
Nadere informatieNierfunctievervangende behandeling
INTENSIVE CARE Nierfunctievervangende behandeling dialyse op de Intensive Care Unit Nierfunctievervangende behandeling Deze folder is bestemd voor patiënten op de Intensive Care (IC) die een kunstnierbehandeling
Nadere informatieStandsafwijking van de grote teen
ORTHOPEDIE Standsafwijking van de grote teen (Hallux valgus) BEHANDELING Standsafwijking van de grote teen Binnenkort wordt u geopereerd aan uw grote teen, omdat die in een afwijkende stand staat. Voor
Nadere informatieStomabreuk Parastomale hernia
CHIRURGIE Stomabreuk Parastomale hernia ADVIES Stomabreuk Parastomale hernia In deze folder vindt u uitleg over een stomabreuk (parastomale hernia) en welke onderzoeken u krijgt als vermoed wordt dat u
Nadere informatieSPOEDEISENDE HULP. Flauwvallen
SPOEDEISENDE HULP Flauwvallen Flauwvallen U hebt de afdeling Spoedeisende Hulp bezocht omdat u één of meerdere keren bent flauwgevallen. Een flauwvalreactie wordt in medische termen ook wel syncope genoemd.
Nadere informatieFYSIOTHERAPIE. Toiletadviezen ADVIES
FYSIOTHERAPIE Toiletadviezen ADVIES Toiletadviezen Ons lichaam heeft dagelijks voedingsstoffen en vocht nodig. Ook moet ons lichaam dagelijks afvalstoffen kwijt via de ontlasting en de urine. We gaan daarom
Nadere informatieNAZORG. Na uw opname ADVIES
NAZORG Na uw opname ADVIES Na uw opname Sommige patiënten hebben na ontslag uit het ziekenhuis nog hulp nodig. Bijvoorbeeld in de vorm van hulp in de huishouding, verpleegkundige zorg of (tijdelijke) opvang
Nadere informatieRugrevalidatieprogramma
FYSIOTHERAPIE Rugrevalidatieprogramma BEHANDELING Rugrevalidatieprogramma U hebt het advies gekregen deel te nemen aan het rugrevalidatieprogramma op de afdeling Fysiotherapie van het St. Antonius Ziekenhuis.
Nadere informatieWortelblokkade met corticosteroïden
PIJNBESTRIJDING Wortelblokkade met corticosteroïden BEHANDELING Wortelblokkade met corticosteroïden Deze folder geeft u informatie over de behandeling van pijnklachten via een wortelblokkade met corticosteroïden.
Nadere informatiePET-scan van de hersenen
NUCLEAIRE GENEESKUNDE PET-scan van de hersenen ONDERZOEK U wordt op dag om uur verwacht op de poli/afdeling. De laborant neemt op dag tussen 15.00 en 17.00 uur telefonisch contact met u op voor eventuele
Nadere informatieMaagoperaties bij ernstig overgewicht
CHIRURGIE Maagoperaties bij ernstig overgewicht BEHANDELING Maagoperaties bij ernstig overgewicht U hebt deze folder meegekregen omdat u erover denkt een maagoperatie te ondergaan om uw overgewicht te
Nadere informatieSt. Antonius Ziekenhuis
INTERNE GENEESKUNDE IgA-nefropathie BEHANDELING IgA-nefropathie Door uw arts is IgA-nefropathie bij u vastgesteld of er is een vermoeden dat u deze aandoening heeft. In deze folder leest u meer over de
Nadere informatieSporten met diabetes
Sporten met diabetes Inleiding Sport en beweging hebben invloed op de bloedsuikerwaarden. Voor iedereen is de invloed hiervan op de diabetesregulatie anders. In deze folder leest u een aantal basisadviezen
Nadere informatieBehandeling met Iloprost (Ilomedine )
REUMATOLOGIE Behandeling met Iloprost (Ilomedine ) bij ernstig Raynaud-fenomeen BEHANDELING Behandeling met Iloprost (Ilomedine ) Uw arts heeft u een behandeling met Iloprost (Ilomedine ) voorgeschreven.
Nadere informatieKINDERGENEESKUNDE. Koortsstuipen KINDEREN
KINDERGENEESKUNDE Koortsstuipen KINDEREN Koortsstuipen Uw kind heeft een koortsstuip gehad. Voor de meeste mensen is het meemaken van zo n aanval een angstige ervaring die veel vragen oproept. In deze
Nadere informatieGYNAECOLOGIE. Zwangerschapsmisselijkheid
GYNAECOLOGIE Zwangerschapsmisselijkheid Zwangerschapsmisselijkheid Helaas is het voor de meeste zwangere vrouwen moeilijk om er aan te ontkomen; misselijkheid. Voor sommige vrouwen is het zelfs het eerste
Nadere informatieHand- en polsoperaties
PLASTISCHE CHIRURGIE Hand- en polsoperaties BEHANDELING Hand- en polsoperaties Deze folder geeft u algemene informatie over een operatie aan uw hand of pols. Ook leest u hoe de opnameperiode in het ziekenhuis
Nadere informatieORTHOPEDIE. Cuffrepair BEHANDELING
ORTHOPEDIE Cuffrepair BEHANDELING Cuffrepair Binnenkort wordt u geopereerd aan uw schouder. De operatie die bij u wordt uitgevoerd heet een cuffrepair. In deze folder leest u wat de operatie inhoudt, hoe
Nadere informatiePijnmeting. Hulpmiddel bij pijnbestrijding
Pijnmeting Hulpmiddel bij pijnbestrijding Pijnmeting U bent opgenomen omdat u lichamelijke klachten hebt en één van deze klachten is pijn. De mogelijkheid bestaat dat de oorzaak van de pijn snel wordt
Nadere informatieNiet ingedaalde balletjes
KINDERGENEESKUNDE Niet ingedaalde balletjes (retentio testis) KINDEREN Niet ingedaalde balletjes Bij ongeboren jongetjes ontwikkelen de teelballetjes zich in de buik. Vóór de geboorte verhuizen ze via
Nadere informatieCHIRURGIE. Vertebroplastiek BEHANDELING
CHIRURGIE Vertebroplastiek BEHANDELING Vertebroplastiek Binnenkort wordt u voor uw rugklachten behandeld in het St. Antonius Ziekenhuis. Uw behandelend arts zal een zogenaamde vertebroplastiek bij u uitvoeren.
Nadere informatieFysiotherapie bij COPD
FYSIOTHERAPIE Fysiotherapie bij COPD het longrevalidatieprogramma ADVIES Fysiotherapie bij COPD het longrevalidatieprogramma Bij u is COPD vastgesteld. Uw longarts heeft u verwezen naar de afdeling Fysiotherapie
Nadere informatieLONGFUNCTIE-ONDERZOEK. Ergometrie. fietstest ONDERZOEK
LONGFUNCTIE-ONDERZOEK Ergometrie fietstest ONDERZOEK U wordt op dag om uur verwacht op de poli/afdeling. Als u verhinderd bent, wilt u dit dan tijdig melden en een nieuwe afspraak maken? Wij verzoeken
Nadere informatieRADIOLOGIE. Dunne-darmfoto ONDERZOEK
RADIOLOGIE Dunne-darmfoto ONDERZOEK U wordt op dag om uur verwacht op de poli/afdeling. Als u verhinderd bent, wilt u dit dan tijdig melden en een nieuwe afspraak maken? Wij verzoeken u om 10 minuten voor
Nadere informatieDIABETES CENTRUM. Diabetes Centrum
DIABETES CENTRUM Diabetes Centrum Diabetes Centrum Het Diabetes Centrum is onderdeel van het St. Antonius Ziekenhuis. Het centrum biedt complete poliklinische zorg aan mensen met diabetes mellitus (suikerziekte).
Nadere informatieKLINISCHE NEUROFYSIOLOGIE EEG. (Electro-encefalogram) ONDERZOEK
KLINISCHE NEUROFYSIOLOGIE EEG (Electro-encefalogram) ONDERZOEK U wordt op dag om uur verwacht op de poli/afdeling. Als u verhinderd bent, wilt u dit dan tijdig melden en een nieuwe afspraak maken? Wij
Nadere informatieOOGHEELKUNDE. Ooglidcorrectie BEHANDELING
OOGHEELKUNDE Ooglidcorrectie BEHANDELING Ooglidcorrectie Weinig gebieden van het menselijk lichaam zijn zo gevoelig voor de effecten van de zwaartekracht en vochtophoping als de oogleden. Het is dan ook
Nadere informatieDERMATOLOGIE. Lipbiopsie ONDERZOEK
DERMATOLOGIE Lipbiopsie ONDERZOEK U wordt op dag om uur verwacht op de poli/afdeling. Als u verhinderd bent, wilt u dit dan tijdig melden en een nieuwe afspraak maken? Wij verzoeken u om 10 minuten voor
Nadere informatieLONGGENEESKUNDE. Pleurapunctie. Ontlastend/diagnostisch ONDERZOEK
LONGGENEESKUNDE Pleurapunctie Ontlastend/diagnostisch ONDERZOEK U wordt op dag om uur verwacht op de poli/afdeling. Als u verhinderd bent, wilt u dit dan tijdig melden en een nieuwe afspraak maken? Wij
Nadere informatieOOGHEELKUNDE. Suikerziekte in het oog
OOGHEELKUNDE Suikerziekte in het oog Suikerziekte in het oog Deze folder geeft u een globaal overzicht van de klachten en de behandeling van suikerziekte in het oog. Het is goed u te realiseren dat de
Nadere informatieBehandeling met rituximab (MabThera ) bij reumatoïde artritis
REUMATOLOGIE Behandeling met rituximab (MabThera ) bij reumatoïde artritis BEHANDELING Behandeling met rituximab (MabThera ) bij reumatoïde artritis Uw arts heeft u voorgesteld om uw reumatoïde artritis
Nadere informatieTelemetrie op de verpleegafdeling
CARDIOLOGIE Telemetrie op de verpleegafdeling ONDERZOEK Telemetrie op de verpleegafdeling Tijdens uw opname krijgt u een telemetriekastje. Hiermee wordt uw hartritme op afstand bewaakt. In deze folder
Nadere informatieIdentificatieplicht en Burger Service Nummer (BSN)
Identificatieplicht en Burger Service Nummer (BSN) Identificatieplicht en Burger Service Nummer (BSN) Per 1 januari 2006 is de nieuwe zorgverzekeringswet ingegaan. In deze wet is een identificatieplicht
Nadere informatieLocale infiltratie met corticosteroïden
PIJNBESTRIJDING Locale infiltratie met corticosteroïden BEHANDELING Locale infiltratie met corticosteroïden In deze folder leest u meer over de behandeling van pijnklachten via een plaatselijke injectie
Nadere informatieHartspieronderzoek in rust
NUCLEAIRE GENEESKUNDE Hartspieronderzoek in rust ONDERZOEK U wordt op dag om uur verwacht op de poli/afdeling Als u verhinderd bent, wilt u dit dan tijdig melden en een nieuwe afspraak maken? Het onderzoek
Nadere informatieScan van de nieren na injectie met radioactieve stof
NUCLEAIRE GENEESKUNDE Scan van de nieren na injectie met radioactieve stof ONDERZOEK U wordt op dag om uur verwacht op de poli/afdeling. Als u verhinderd bent, wilt u dit dan tijdig melden en een nieuwe
Nadere informatiePraktische adviezen bij een 2 keer daags insulineregime
Praktische adviezen bij een 2 keer daags insulineregime Inhoudsopgave Bladzijde Streefwaarden voor de bloedglucose. 3 Bijstelregels 3 Wat te doen bij een hypoglycemie? 3 Bijstel-schema hypoglycemie 4 Voorkomen
Nadere informatieRADIOLOGIE. Botdichtheidsmeting ONDERZOEK
RADIOLOGIE Botdichtheidsmeting ONDERZOEK U wordt op dag om uur verwacht op de poli/afdeling. Als u verhinderd bent, wilt u dit dan tijdig melden en een nieuwe afspraak maken? Wij verzoeken u om 10 minuten
Nadere informatieHypo- en hyperglycaemie
Hoofdstuk 4 Hypo- en hyperglycaemie 4.1 Inleiding Normaal schommelt het bloedglucosegehalte tussen 4 en 8 mmo/l. Bij mensen met diabetes mellitus is een waarde tussen de 4 en de 10 mmol/l acceptabel. Bij
Nadere informatieGIPSKAMER. Gebroken pols bij volwassenen
GIPSKAMER Gebroken pols bij volwassenen Gebroken pols bij volwassenen Deze folder geeft u informatie over de behandeling van de polsbreuk. Een polsbreuk is een van de meest voorkomende botbreuken. Het
Nadere informatieAdemhalingsondersteuning
LONGGENEESKUNDE Ademhalingsondersteuning Non Invasive Positive Pressure Ventilation (NPPV) BEHANDELING Ademhalingsondersteuning U of uw familielid/naaste heeft tijdelijk ondersteuning van de ademhaling
Nadere informatiePraktische adviezen bij een 4 keer daags insulineregime
Praktische adviezen bij een 4 keer daags insulineregime Inhoudsopgave Bladzijde Streefwaarden voor de bloedglucose 3 Bijstelregels 3 Wat te doen bij een hypoglycemie 3 Voorkomen van hypoglycemie bij lichamelijke
Nadere informatieDERMATOLOGIE. Operatieve ingreep. op de poli Dermatologie BEHANDELING
DERMATOLOGIE Operatieve ingreep op de poli Dermatologie BEHANDELING Operatieve ingreep op de poli Dermatologie U zult binnenkort een (kleine) operatie ondergaan. Deze ingreep wordt verricht door de dermatoloog
Nadere informatieOperatie aan de voorhuid bij uw kind
KINDERGENEESKUNDE Operatie aan de voorhuid bij uw kind KINDEREN Operatie aan de voorhuid bij uw kind Binnenkort wordt uw zoontje een dag(deel) opgenomen in het St. Antonius Ziekenhuis voor een operatie
Nadere informatieUw arm of been in het gips
SPOEDEISENDE HULP & GIPSKAMER Uw arm of been in het gips ADVIES Uw arm of been in het gips U hebt op de afdeling Spoedeisende Hulp (SEH) of op de Gipskamer van het St. Antonius Ziekenhuis een gipsverband
Nadere informatieRADIOLOGIE. Punctie ONDERZOEK
RADIOLOGIE Punctie ONDERZOEK Punctie Uw behandelend arts heeft u voor een punctie doorverwezen naar de afdeling Radiologie (röntgenafdeling). Op deze afdeling brengen radiologen (medisch specialisten),
Nadere informatieST. ANTONIUS KANKERCENTRUM. Wel of niet reanimeren in het St. Antonius Kankercentrum
ST. ANTONIUS KANKERCENTRUM Wel of niet reanimeren in het St. Antonius Kankercentrum Wel of niet reanimeren in het St. Antonius Kankercentrum Binnen het St. Antonius Ziekenhuis is het de regel dat we iedere
Nadere informatieOnze zorg bij vruchtbaarheidsbehandelingen buitenland
ST. ANTONIUS VRUCHTBAARHEIDSCENTRUM Onze zorg bij vruchtbaarheidsbehandelingen in het buitenland BEHANDELING Onze zorg bij vruchtbaarheidsbehandelingen in het buitenland Als u een vruchtbaarheidsbehandeling
Nadere informatieRöntgenfoto baarmoeder en eileiders Hysterosalpingografie
GYNAECOLOGIE Röntgenfoto baarmoeder en eileiders Hysterosalpingografie ONDERZOEK U wordt op dag om uur verwacht op de poli/afdeling, locatie Als u verhinderd bent, wilt u dit dan tijdig melden en een nieuwe
Nadere informatie