Ontwikkeling in opleidingen

Transcriptie

1 Ontwikkeling in opleidingen Overzicht hbo en wo opleidingen 213/14 217/18 Jos Frietman Pieter Aalders Nijmegen, juli 218.

2 Projectnummer: Opdrachtgever: Commissie Doelmatigheid Hoger Onderwijs 218 KBA Nijmegen Behoudens de in of krachtens de Auteurswet van 1912 gestelde uitzonderingen mag niets uit deze uitgave worden vermenigvuldigd en/of openbaar gemaakt door middel van druk, fotokopie, microfilm of op welke andere wijze dan ook, en evenmin in een retrieval systeem worden opgeslagen, zonder de voorafgaande schriftelijke toestemming van KBA Nijmegen. No part of this book/publication may be reproduced in any form, by print, photoprint, microfilm or any other means without written permission from the publisher. ii

3 Inhoud Managementsamenvatting viii 1 Inleiding 1 2 Leeswijzer 3 3 Ontwikkeling opleidingen hbo en wo 213/14 217/ Bekostigde opleidingen Bekostigd aantal instellingen Bekostigd aantal unieke titels Bekostigd aantal opleidingen Bekostigd aantal opleidingen per UWV-Arbeidsmarktregio Bekostigd aantal aanbieders per titel Bekostigd aantal lesplaatsen waarop eenzelfde titel wordt aangeboden Bekostigd aantal studenten Bekostigd aantal studenten lege/gevulde opleidingen Bekostigd aantal studenten hbo Bekostigd aantal studenten wo Onbekostigd-geaccrediteerde opleidingen Onbekostigd-geaccrediteerd aantal instellingen Onbekostigd-geaccrediteerd aantal unieke titels Onbekostigd-geaccrediteerd aantal opleidingen Onbekostigd-geaccrediteerd aantal opleidingen per UWV- Arbeidsmarktregio Onbekostigd-geaccrediteerd aantal aanbieders per titel Onbekostigd-geaccrediteerd aantal lesplaatsen waarop eenzelfde titel wordt aan- geboden 27 4 Sectoranalyse Economie Sector Economie bekostigde opleidingen Sector Economie bekostigd aantal instellingen Sector Economie bekostigd aantal unieke titels Sector Economie bekostigd aantal opleidingen - hbo Sector Economie bekostigd aantal opleidingen - wo Sector Economie bekostigd aantal opleidingen per UWV- Arbeidsmarktregio Sector Economie bekostigd aantal studenten lege/gevulde opleidingen Sector Economie bekostigd aantal studenten hbo Sector Economie bekostigd aantal studenten wo Sector Economie onbekostigd-geaccrediteerde opleidingen Sector Economie onbekostigd-geaccrediteerd aantal instellingen/lesplaatsen Sector Economie onbekostigd-geaccrediteerd aantal unieke titels Sector Economie onbekostigd-geaccrediteerd aantal opleidingen Sector Economie onbekostigd-geaccrediteerd aantal opleidingen per UWV-Arbeidsmarktregio 39 5 Sectoranalyse Gedrag & maatschappij 41 iii

4 5.1 Sector Gedrag & maatschappij bekostigde opleidingen Sector Gedrag & maatschappij bekostigd aantal instellingen Sector Gedrag & maatschappij bekostigd aantal unieke titels Sector Gedrag & maatschappij bekostigd aantal opleidingen hbo Sector Gedrag & maatschappij bekostigd aantal opleidingen wo Sector Gedrag & maatschappij bekostigd aantal opleidingen per UWV- Arbeidsmarktregio Sector Gedrag & maatschappij bekostigd aantal studenten lege/gevulde opleidingen Sector Gedrag & maatschappij bekostigd aantal studenten hbo Sector Gedrag & maatschappij bekostigd aantal studenten wo Sector Gedrag & maatschappij onbekostigd-geaccrediteerde opleidingen Sector Gedrag & maatschappij onbekostigd-geaccrediteerd aantal instellingen/lesplaatsen Sector Gedrag & maatschappij onbekostigd-geaccrediteerd aantal unieke titels Sector Gedrag & maatschappij onbekostigd-geaccrediteerd aantal opleidingen Sector Gedrag & maatschappij onbekostigd-geaccrediteerd aantal opleidingen per UWV-Arbeidsmarktregio 51 6 Sectoranalyse Onderwijs Sector Onderwijs bekostigde opleidingen Sector Onderwijs bekostigd aantal instellingen Sector Onderwijs bekostigd aantal unieke titels Sector Onderwijs bekostigd aantal opleidingen hbo Sector Onderwijs bekostigd aantal opleidingen wo Sector Onderwijs bekostigd aantal opleidingen per UWV- Arbeidsmarktregio Sector Onderwijs bekostigd aantal studenten lege/gevulde opleidingen Sector Onderwijs bekostigd aantal studenten hbo Sector Onderwijs bekostigd aantal studenten wo Sector Onderwijs onbekostigd-geaccrediteerde opleidingen Sector Onderwijs onbekostigd-geaccrediteerd aantal instellingen/lesplaatsen Sector Onderwijs onbekostigd-geaccrediteerd aantal unieke titels Sector Onderwijs onbekostigd-geaccrediteerd aantal opleidingen Sector Onderwijs onbekostigd-geaccrediteerd aantal opleidingen per UWV-Arbeidsmarktregio 63 7 Sectoranalyse Gezondheidszorg Sector Gezondheidszorg bekostigde opleidingen Sector Gezondheidszorg bekostigd aantal instellingen Sector Gezondheidszorg bekostigd aantal unieke titels Sector Gezondheidszorg bekostigd aantal opleidingen hbo Sector Gezondheidszorg bekostigd aantal opleidingen wo Sector Gezondheidszorg bekostigd aantal opleidingen per UWV- Arbeidsmarktregio 67 iv

5 7.1.6 Sector Gezondheidszorg bekostigd aantal studenten lege/gevulde opleidingen Sector Gezondheidszorg bekostigd aantal studenten hbo Sector Gezondheidszorg bekostigd aantal studenten wo Sector Gezondheidszorg onbekostigd-geaccrediteerde opleidingen Sector Gezondheidszorg onbekostigd-geaccrediteerd aantal instellingen/lesplaatsen Sector Gezondheidszorg onbekostigd-geaccrediteerd aantal unieke titels Sector Gezondheidszorg onbekostigd-geaccrediteerd aantal opleidingen Sector Gezondheidszorg onbekostigd-geaccrediteerd aantal opleidingen per provincie 75 8 Sectoranalyse Landbouw Sector Landbouw bekostigde opleidingen Sector Landbouw bekostigd aantal instellingen Sector Landbouw bekostigd aantal unieke titels Sector Landbouw bekostigd aantal opleidingen hbo Sector Landbouw bekostigd aantal opleidingen wo Sector Landbouw bekostigd aantal opleidingen per UWV- Arbeidsmarktregio Sector Landbouw bekostigd aantal studenten lege/gevulde opleidingen Sector Landbouw bekostigd aantal studenten hbo Sector Landbouw bekostigd aantal studenten wo Sector Landbouw onbekostigd-geaccrediteerde opleidingen Sector Landbouw onbekostigd-geaccrediteerd aantal instellingen/lesplaatsen Sector Landbouw onbekostigd-geaccrediteerd aantal unieke titels Sector Landbouw onbekostigd-geaccrediteerd aantal opleidingen Sector Landbouw onbekostigd-geaccrediteerd aantal opleidingen per UWV-Arbeidsmarktregio 87 9 Sectoranalyse Natuur Sector Natuur bekostigde opleidingen Sector Natuur bekostigd aantal instellingen Sector Natuur bekostigd aantal unieke titels Sector Natuur bekostigd aantal opleidingen wo Sector Natuur bekostigd aantal opleidingen per UWV- Arbeidsmarktregio Sector Natuur bekostigd aantal studenten lege/gevulde opleidingen Sector Natuur bekostigd aantal studenten wo Sector Natuur onbekostigd-geaccrediteerde opleidingen 94 1 Sectoranalyse Recht Sector Recht bekostigde opleidingen Sector Recht bekostigd aantal instellingen Sector Recht bekostigd aantal unieke titels Sector Recht bekostigd aantal opleidingen wo 95 v

6 1.1.4 Sector Recht bekostigd aantal opleidingen per UWV- Arbeidsmarktregio Sector Recht bekostigd aantal studenten lege/gevulde opleidingen Sector Recht bekostigd aantal studenten wo Sector Recht onbekostigd-geaccrediteerde opleidingen Sector Recht onbekostigd-geaccrediteerd aantal instellingen/lesplaatsen Sector Recht onbekostigd-geaccrediteerd aantal unieke titels Sector Recht onbekostigd-geaccrediteerd aantal opleidingen Sector Recht onbekostigd-geaccrediteerde aantal opleidingen per UWV-Arbeidsmarktregio Sectoranalyse Taal & cultuur Sector Taal & cultuur bekostigde opleidingen Sector Taal & cultuur bekostigd aantal instellingen Sector Taal en cultuur bekostigd aantal unieke titels Sector Taal & cultuur bekostigd aantal opleidingen hbo Sector Taal & cultuur bekostigd aantal opleidingen wo Sector Taal & cultuur bekostigd aantal opleidingen per UWV- Arbeidsmarktregio Sector Taal & cultuur bekostigd aantal studenten lege/gevulde opleidingen Sector Taal & cultuur bekostigd aantal studenten hbo Sector Taal & cultuur bekostigd aantal studenten wo Sector Taal & cultuur onbekostigd-geaccrediteerde opleidingen Sector Taal & cultuur onbekostigd-geaccrediteerd aantal instellingen/lesplaatsen Sector Taal & cultuur onbekostigd-geaccrediteerd aantal unieke titels Sector Taal & cultuur onbekostigd-geaccrediteerd aantal opleidingen Sector Taal & cultuur onbekostigd-geaccrediteerd aantal opleidingen per UWV-Arbeidsmarktregio Sectoranalyse Techniek Sector Techniek bekostigde opleidingen Sector Techniek bekostigd aantal instellingen Sector Techniek bekostigd aantal unieke titels Sector Techniek bekostigd aantal opleidingen hbo Sector Techniek bekostigd aantal opleidingen wo Sector Techniek bekostigd bekostigd aantal opleidingen per UWV- Arbeidsmarktregio Sector Techniek bekostigd aantal studenten lege/gevulde opleidingen Sector Techniek bekostigd aantal studenten hbo Sector Techniek bekostigd aantal studenten wo Sector Techniek onbekostigd-geaccrediteerd opleidingen Sector Techniek onbekostigd-geaccrediteerd aantal instellingen/lesplaatsen Sector Techniek onbekostigd-geaccrediteerd aantal unieke titels Sector Techniek onbekostigd-geaccrediteerd aantal opleidingen 128 vi

7 Sector Techniek onbekostigd-geaccrediteerd aantal opleidingen per UWV-Arbeidsmarktregio Sectoranalyse Sectoroverstijgend Sectoroverstijgend bekostigde opleidingen Sectoroverstijgend bekostigd aantal instellingen Sectoroverstijgend bekostigd aantal unieke titels Sectoroverstijgend bekostigd aantal opleidingen hbo Sectoroverstijgend bekostigd aantal opleidingen wo Sectoroverstijgend bekostigd aantal opleidingen per UWV- Arbeidsmarktregio Sectoroverstijgend bekostigd aantal studenten lege/gevulde opleidingen Sectoroverstijgend bekostigd aantal studenten hbo Sectoroverstijgend bekostigd aantal studenten wo Sectoroverstijgend onbekostigd-geaccrediteerde opleidingen Sectoroverstijgend onbekostigd-geaccrediteerd aantal instellingen/lesplaatsen Sectoroverstijgend onbekostigd-geaccrediteerd aantal unieke titels Sectoroverstijgend onbekostigd-geaccrediteerd aantal opleidingen Sectoroverstijgend onbekostigd-geaccrediteerd aantal opleidingen per UWV-Arbeidsmarktregio Ontwikkeling aangewezen opleidingen hbo en wo 213/14 217/ Aangewezen aantal instellingen Aangewezen aantal unieke titels Aangewezen aantal opleidingen Aangewezen aantal opleidingen per UWV-Arbeidsmarktregio 145 vii

8 Managementsamenvatting De Commissie Doelmatigheid Hoger Onderwijs (CDHO) heeft als voornaamste taak het beoordelen van aanvragen die een wijziging in het opleidingsaanbod beogen. Om deze beoordelingen te kunnen onderbouwen, heeft de CDHO het KBA Nijmegen gevraagd om een analyse uit te voeren naar de ontwikkelingen in de hbo- en wo-opleidingen en de studentenaantallen. In het onderhavige rapport worden deze ontwikkelingen voor de jaren 213/14 tot en met 217/18 uiteengelegd en besproken. Daarbij wordt een onderscheid gemaakt in het bekostigd aanbod en het onbekostigd aanbod in het hoger onderwijs. Omdat in het Croho-bestand het onderscheid tussen aangewezen onbekostigd (aangewezen) onderwijs en onbekostigd-geaccrediteerd (onbekostigd) onderwijs nog is aangehouden, worden de aangewezen opleidingen nog als aparte categorie aangehouden. Voor de indeling naar opleidingsrichting is de bestaande sectorindeling van het Croho als uitgangspunt genomen. De indeling naar regio is gebaseerd op de UWV-arbeidsmarktregio van de lesplaats. De volgende thema s komen in de rapportage aan de orde: 1. De jaarlijkse ontwikkeling in het aantal instellingen en het aantal lesplaatsen met lopende opleidingen. 2. De jaarlijkse ontwikkeling in het aantal (lopende) unieke titels en het aantal lopende opleidingen. 3. De verdeling naar opleidingsvorm (deeltijd, voltijd en duaal) en opleidingstype (associate degree, bachelor en master). 4. De jaarlijkse instroom van eerstejaarsstudenten en de jaarlijkse gediplomeerde uitstroom (enkel voor het bekostigd aanbod). 5. De regionale spreiding/concentratie van de lopende opleidingen in het hoger onderwijs. Ontwikkelingen in het bekostigd hbo-aanbod In de schooljaren 216/17 en 217/18 is een vijftal onbekostigde instellingen gestart met het aanbieden van bekostigde opleidingen: Stichting Hoger Onderwijs NOVI, Hogeschool Dirksen B.V., Hogeschool NCOI, Stichting Hogeschool NHA en Capabel Hogeschool. De invoering van het experiment Vraagfinanciering, waaraan alle instellingen konden meedoen die opleidingen aanboden in de sectoren Techniek, ICT en Zorg & welzijn, heeft hier een belangrijke rol gespeeld. In 217/18 is het aantal instellingen met een bekostigd aanbod dan ook opgelopen tot 63. Deze instellingen verzorgen dat jaar op 154 lesplaatsen bekostigde opleidingen. NHL en Stenden Hogescholen fuseren dat jaar en gaan vanaf 1 januari 218 samen verder als NHL Stenden Hogescholen. De unieke, bekostigde titels in het hbo zijn met name te vinden in de sectoren Techniek, Economie en Onderwijs, en betreffen voornamelijk bachelors. Tussen 213/14 en 217/18 is er een lichte stijging te zien in het aantal lopende hbo-titels: van 363 tot 382. Die stijging heeft niet in elke sector plaatsgevonden. Zo kenden de sectoren Techniek en Gedrag & maatschappij een sterke stijging in de jaren 216/17 en 217/18, maar nam het aantal hbo-titels in de sectoren Economie en Onderwijs sterk af. De toename in het aantal unieke hbo-titels is deels terug te zien bij het aantal lopende hbo-opleidingen, welke een lichte stijging laat zien tot aan 217/18. Mede van invloed op het aantal opleidingen is het gemiddeld aantal lesplaatsen waarop de hbo-titels worden aangeboden: deze neemt echter af in de onderzochte periode: van 4,2 in 213/14 tot 3,8 in 217/18. viii

9 In de jaren 215/16 en 216/17 worden er relatief veel hbo-opleidingen gestart, met name bachelors in de sector Techniek. Deze groei bij de sector Techniek is een gevolg van de Herordeningsoperatie hbo Techniek. Tot het jaar 215/16 steeg het aantal hbo-techniek-opleidingen niet. Dit laatste hangt samen met het moratorium op nieuwe opleidingen dat de Vereniging Hogescholen heeft ingesteld als gevolg van de sectoranalyse Techniek van de CDHO en de daaropvolgende conversie Techniek door de Vereniging Hogescholen zelf. In 217/18 worden er relatief veel hbo-opleidingen beëindigd. Naast de beëindigde opleidingen in met name de sector Onderwijs als gevolg van de fusie van NHL en Stenden Hogescholen, zien we een groot aantal beëindigde opleidingen in de sector Economie. Het gros van de hbo-opleidingen wordt in de voltijdvariant aangeboden. De deeltijdvariant komt in ongeveer de helft van de opleidingen voor. De duale variant heeft een wat kleiner aandeel. Het aandeel bachelors bij de hbo-opleidingen loopt sinds 213/14 iets terug ten opzichte van de masters en associate degrees, maar bachelors blijven wel het merendeel uitmaken in het hbo. Hbomasteropleidingen komen tot 214/15 alleen voor in de sectoren Gedrag & maatschappij, Gezondheidszorg en Onderwijs. In 214/15 worden er ook hbo-masters gestart in de sectoren Techniek en Economie. In alle jaren zijn de hbo-masters met name te vinden in de sector Onderwijs. De hbo-bachelors en associate degrees zijn vooral te vinden in de sectoren Techniek en Economie, maar daar neemt de sector Onderwijs eveneens een belangrijk positie in (bij de associate degrees enkel tot 216/17). Ontwikkelingen in het bekostigd wo-aanbod In het wo zijn het de sectoren Taal & cultuur, Natuur en Gedrag & maatschappij die een dominante positie innemen voor wat betreft het aantal unieke, bekostigde titels. Jaarlijks behoort bijna de helft van de lopende titels tot deze sectoren. Tot en met 215/16 was er sprake van een daling in het aantal wo-titels, met name bij de sectoren Onderwijs en Taal & cultuur. De daling in het aantal Taal & cultuur-titels is een gevolg van de herordening Geesteswetenschappen. Vanaf 216/17 is er sprake van een lichte toename in het totaal aantal wo-titels, maar die toename heeft enkel plaatsgevonden bij de Natuur-, Techniek- en Sectoroverstijgende titels. In 217/18 komt het aantal wo-titels uit op 69. De meeste daarvan betreffen masters. Dezelfde ontwikkeling is te zien bij het aantal lopende wo-opleidingen. Dit aantal daalt tussen 213/14 en 215/16 van tot 1.287, maar neemt vervolgens licht toe tot 1.34 in 217/18. De wo-opleidingen worden veruit het vaakst aangeboden in de voltijd-variant. De deeltijd-variant is hier minder sterk vertegenwoordigd dan in het hbo: slechts een kwart wordt jaarlijks in deze variant aangeboden. Duale wo-opleidingen komen nauwelijks voor. Het aandeel bacheloropleidingen ligt in het wo juist lager dan het aandeel masters. De bacheloropleidingen laten betrekkelijk weinig dynamiek zien: jaarlijks worden, op een totaal van zo n 43 lopende opleidingen, hoogstens 12 opleidingen gestart en hoogstens 17 beëindigd. Bij de masteropleidingen en onderzoeksmasters is er in de jaren 213/14 en 214/15 een sterke afname te zien in het aantal lopende opleidingen, met name in de sector Taal & cultuur. De sector Taal & cultuur is bij de masteropleidingen vanaf 214/15 dan ook niet langer meer de meest dominante sector. Vanaf 214/15 is dat de sector Onderwijs. In- en uitstroom bij bekostigde hbo-opleidingen De bekostigde hbo-opleidingen trekken in de laatste drie schooljaren (217/18 als laatste jaar beschouwende) gezamenlijk minder nieuwe studenten dan in 213/14 en 214/15. Stromen er in 213/14 en 214/15 nog meer dan 14. studenten de hbo-opleidingen in per jaar; in 215/16 en 217/18 kwam dit aantal niet hoger dan In schooljaar 216/17 is nog sprake van een ix

10 lichte toename ten opzichte van het jaar ervoor, maar komt de instroom ( ) niet in de buurt van de cijfers van 213/14 en 214/15. Deze afname in de jaarlijkse hbo-instroom doet zich voor onder alle drie de opleidingsvormen (voltijd, deeltijd en duaal) en alle drie de opleidingstypen (bachelor, master en associate degree). Enkel bij de deeltijd-associate degrees, de voltijd-associate degrees en de duale masters is sprake van een toename tussen 213/14 en 217/18, hoewel deze specifieke opleidingen relatief gezien geen hoge instroom kennen. Neemt men enkel de gestarte hbo-opleidingen in ogenschouw, dan valt op dat met name de 81 hbo-opleidingen die in 215/16 gestart zijn een hoge instroom kenden in het startjaar (8.741), althans gezamenlijk. De 82 hbo-opleidingen die in 216/17 zijn gestart en de 129 hbo-opleidingen die in 217/18 zijn gestart trokken in het startjaar respectievelijk en instromers. De ontwikkeling van de jaarlijkse instroom in het bekostigde hbo verschilt aanzienlijk per sector. Sterke afnames zijn te zien in de sectoren Economie, Gedrag & maatschappij en Onderwijs. In de sector Techniek is de instroom, op een dip in 215/16 na, toegenomen. In de sectoren Gezondheidszorg, Landbouw en Taal & cultuur is er sprake van een daling tot 216/17, maar neemt de jaarlijkse instroom vervolgens weer toe. Het hbo kent geen bekostigde opleidingen in de sectoren Natuur en Recht. Het aantal studenten dat jaarlijks de bekostigde hbo-opleidingen gediplomeerd uitstroomt neemt tussen de jaren 213/14 en 216/17 daarentegen toe. In 216/17 verlaten bijna 72. studenten gediplomeerd de hbo-opleidingen. Uiteraard gaat het hier, in de verschillende schooljaren, om andere cohorten dan bij de jaarlijkse instroom. Met name in de Techniek-sector is deze toename aanzienlijk. Bij de Onderwijs- en Taal & cultuur-opleidingen blijft het aantal gediplomeerde uitstromers nagenoeg gelijk over de jaren. Bij de deeltijd-bachelors, die na de voltijd-bachelors de meeste gediplomeerden kennen, is tussen 213/14 en 216/17 juist sprake van een dalend aantal gediplomeerde uitstromers. In- en uitstroom bij bekostigde wo-opleidingen De jaarlijkse instroom van studenten in de bekostigde wo-opleidingen laat tussen 213/14 en 217/18 een stijgende lijn zien. In 213/14 gaat het nog om eerstejaarsstudenten; in 217/18 stromen eerstejaarsstudenten de wo-opleidingen in. De deeltijd-masteropleidingen in het wo laten, in tegenstelling tot de overige wo-opleidingen, een daling zien in de instroom. De gestarte wo-opleidingen kennen in alle schooljaren een redelijke instroom, hoewel de jaarlijkse instroom bij de 12 wo-opleidingen die in 215/16 zijn gestart relatief laag is ten opzichte van de wo-opleidingen die in de overige jaren zijn gestart. De stijging bij de jaarlijkse instroom in het wo is bij vrijwel elke sector terug te zien, met name bij de sector Techniek en de Sectoroverstijgende opleidingen. De Onderwijs-opleidingen laten een dalende instroom zien over de jaren. Evenals de instroom, neemt de gediplomeerde uitstroom bij bekostigde wo-opleidingen toe: van uitstromers in 213/14 tot uitstromers in 217/18. De toename vindt echter alleen plaats bij de voltijd bachelor- en masteropleidingen en de duale masters; bij de deeltijdopleidingen en de onderzoeksmasters is sprake van een afname in deze periode. Van alle sectoren is Onderwijs de enige sector waar er sprake is van een dalende uitstroom van gediplomeerde studenten over de jaren. Regionale spreiding van bekostigde opleidingen in het hoger onderwijs De bekostigde opleidingen in het hoger onderwijs concentreren zich met name in de Randstad, alsook in de regio s Groningen, Rijk van Nijmegen, Zuid-Limburg, Midden-Brabant en Regio Twente. Uiteraard speelt hier de locatie van de Nederlandse Universiteiten een belangrijke rol. In x

11 de regio s Zaanstreek/Waterland, Gorinchem, Rivierenland en Midden-Limburg is er geen aanbod aan bekostigde opleidingen in het hoger onderwijs. Tussen de sectoren bestaan er aanzienlijke verschillen in de regionale spreiding. Bij sectoren met een relatief klein aanbod aan opleidingen (Landbouw, Natuur en Recht) is het aanbod veelal beperkt tot enkele onderwijsinstellingen en dus ook tot enkele regio s. De sectoren Gezondheidszorg, Onderwijs en Taal & cultuur hebben weliswaar in de meeste regio s een lopend aanbod, maar dit aanbod is in veel van de regio s beperkt. Voor de opleidingen in de sectoren Economie, Gedrag & maatschappij en Techniek is over het algemeen sprake van een landelijke dekking. Ontwikkelingen in het onbekostigd hbo-aanbod Het aantal instellingen met een onbekostigd aanbod in het hoger onderwijs is sinds 213/14 dalende. In 214/15 beëindigen ArtEZ, Fontys Aangewezen HBO Opleidingen, De Nederlandse Hogeschool voor Business Professionals, Gereformeerd Hoger Onderwijs Zwolle, HES Consultancy BV, Hogeschool Zeeland, Instituut voor Psychosynthese, Media Academie, Stichting Marthas Institute for Performing Arts en Stichting Schoolvision hun onbekostigd hbo-aanbod. In 217/18 verzorgen nog 1 instellingen onbekostigde hbo-opleidingen. Het aanbod van deze 1 instellingen bestaat dat jaar uit 27 unieke hbo-titels, waarvan het merendeel bachelors en masters (in ongeveer even grote aantallen). Dat aantal valt lager uit dan in 213/14, toen dit aantal lag op 311 unieke hbo-titels. In de gehele periode van 213/14-217/18 behoort zo n 4 procent van de lopende hbo-titels tot de sector Economie, wat daarmee veruit de meest prominente sector is bij het onbekostigde hbo-aanbod. Overige sectoren die in dit aanbod van betekenis zijn betreffen Gedrag & maatschappij (35 titels in 217/18), Techniek (33 titels in 217/18), Onderwijs (31 titels in 217/18) en Gezondheidszorg (31 titels in 217/18). In vrijwel alle sectoren neemt het aantal lopende hbo-titels af, met uitzondering van Onderwijs en Landbouw. Ondanks de afname in het aantal lopende hbo-titels, neemt het aantal lopende onbekostigde hboopleidingen toe over de jaren: van 998 in 213/14 tot in 217/18. De lopende unieke hbotitels worden dan ook op steeds meer lesplaatsen aangeboden (in 213/14 op gemiddeld 3,2 lesplaatsen; in 217/18 op gemiddeld 4,4). In die periode is er vrij veel dynamiek bij de hboopleidingen. Jaarlijks worden er niet minder dan 76 opleidingen gestart en niet minder dan 36 opleidingen beëindigd, waarbij elk jaar het aantal beëindigde opleidingen wordt overtroffen door het aantal gestarte opleidingen. Hoewel het aantal hbo-opleidingen op totaal niveau toeneemt, zijn er grote verschillen tussen de sectoren. Bij de sectoren Gedrag & maatschappij, Gezondheidszorg en Onderwijs is er sprake van een toename, maar bij Taal & cultuur en Techniek is er sprake van een afname (bij Techniek althans tot 216/17, daarna is er weer sprake van een toename). De sector Economie laat pas in 217/18 een stijging zien. Van de gestarte opleidingen in de periode 213/14-217/18 vallen er relatief veel onder de sectoren Economie en Onderwijs. In de sector Economie worden eveneens veel opleidingen beëindigd, zodat er in die sector in de jaren tot 217/18 geen groei of daling is. Omdat Economie de grootste sector is wat betreft de onbekostigde hbo-opleidingen, is het niet verwonderlijk dat hier ook de meeste van de gestarte en gestopte opleidingen zijn te vinden. Bij de overige sectoren is er geen sprake van een op- of neerwaartse ontwikkeling (Recht en Landbouw & natuurlijke omgeving), of is er geen onbekostigd hbo-aanbod (Natuur). De deeltijdvariant en de duale variant zijn bij de onbekostigde hbo-opleidingen dominanter dan de voltijdvariant. Een flinke toename is in 215/16 te zien bij het aantal opleidingen dat in de duale variant wordt aangeboden. xi

12 Het aandeel bachelors ligt bij de opleidingen hoger dan het aandeel bachelors bij de unieke titels. Bachelor-titels worden dus op meer lesplaatsen aangeboden dan master-titels. Het aandeel bacheloropleidingen ligt hier wel lager dan in het bekostigde hbo. Zowel het aantal bacheloropleidingen als het aantal masteropleidingen neemt toe tussen 213/14 en 217/18. Het aantal associate degrees blijft, ondanks enige dynamiek, min of meer gelijk. Ontwikkelingen in het onbekostigd wo-aanbod In tegenstelling tot het hbo, laat het wo een stijging zien in het aantal unieke, onbekostigde titels: van 99 in 213/14 tot 112 in 217/18. Bij de wo-titels gaat het vrijwel uitsluitend om master-titels. Er zijn slecht 5 bachelor-titels in het onbekostigde wo te vinden en geen onderzoeksmasters. Net als in het hbo, zijn Economie-titels het meest prominent aanwezig in het wo-aanbod. Recht-titels hebben eveneens een groot aandeel, althans vanaf 214/15. De stijging in het aantal wo-titels vindt overigens niet in alle sectoren plaats: bij Gedrag & maatschappij en Gezondheidszorg is sprake van stabiliteit in de jaren tot 217/18 en een daling in dat laatste jaar. Net als het aantal lopende wo-titels, neemt ook het aantal lopende wo-opleidingen toe. In 213/14 bedraagt dit aantal 119; in 217/18 gaat het om 13 opleidingen, waarvan 125 masteropleidingen. Ook hier worden er jaarlijks opleidingen gestart en beëindigd, maar gaat het om kleinere aantallen dan bij het onbekostigde hbo. Bij de gestarte opleidingen gaat het enkel om masteropleidingen, die met name tot de sectoren Economie en Recht behoren. De sector Economie en vooral de sector Recht winnen dus flink aan aandeel over de jaren. De voltijdvariant speelt bij het onbekostigde wo een relatief grotere rol dan bij het hbo. Echter, ook in het wo heeft de deeltijdvariant het grootste aandeel. Dit aandeel neemt toe over de jaren. De duale variant komt niet voor in het onbekostigde wo. Regionale spreiding van onbekostigde opleidingen in het hoger onderwijs Evenals het bekostigde aanbod in het hoger onderwijs, is het onbekostigde aanbod goed vertegenwoordigd in de Randstad. Opvallend bij het onbekostigde aanbod is de sterke aanwezigheid in de regio s West-Brabant, Zuidoost-Brabant, Regio Zwolle en Midden-Gelderland. Een verklaring hiervoor is het feit dat Hogeschool NCOI in Breda, Eindhoven, Zwolle en Arnhem veel onbekostigde opleidingen verzorgt. De sector Economie heeft veruit de grootste landelijke dekking, maar is tevens ook de meest dominante sector. In slechts enkele regio s ontbreekt er een aanbod aan onbekostigde Economieopleidingen. In de sectoren Gedrag & maatschappij, Gezondheidszorg, Onderwijs, Recht en Techniek kent ongeveer de helft van de regio s een aanbod aan opleidingen in de betreffende sectoren. Landbouw-, Natuur-, Taal en cultuur- en Sectoroverstijgende opleidingen zijn slechts in enkele regio s te vinden, waarbij het in die regio s ook maar om een klein aantal opleidingen gaat. Ontwikkelingen bij de aangewezen opleidingen Drie universiteiten staan op dit moment nog geregistreerd als aangewezen instellingen: Tias Business School (met lesplaatsen in Utrecht en Tilburg), Nyenrode Business Universiteit in de Stichtse Vecht en de Transnationale Universiteit Limburg in Hasselt (België). In de jaren 213/14 en 214/15 bestaat het aanbod aan aangewezen titels uit 1 wo-bachelor-titel en 8 wo-mastertitels. In 217/18 worden 11 unieke wo-titels aangeboden die staan geregistreerd als aangewezen: 2 wo-bachelor-titels en 9 wo-master-titels. Het gaat daarbij om 8 Economie-titels, 2 Onderwijs-titels en 1 Recht-titel. Omdat al deze titels op slechts één lesplaats worden verzorgd over de jaren, loopt het aantal aangewezen opleidingen in deze periode gelijk aan het aantal aangewezen titels. De deeltijdvariant is bij de aangewezen opleidingen de meest voorkomende variant (8 van de 11 opleidingen in 217/18), gevolgd door de voltijdvariant (6 van de 11 in 217/18). xii

13 1 Inleiding De Commissie Doelmatigheid Hoger Onderwijs (CDHO) is per 1 juli 29 ingesteld en heeft als voornaamste taak het beoordelen van aanvragen die een wijziging in het opleidingsaanbod beogen. De commissie adviseert in deze de Minister van OCW. Het gaat daarbij onder meer om aanvragen voor te verzorgen nieuwe opleidingen, vestiging of verplaatsing van een (gedeelte van een) opleiding naar een andere gemeente, of de samenvoeging van bestaande opleidingen. Tevens adviseert zij de Minister gevraagd en ongevraagd over ontwikkelingen in het hoger onderwijs. De CDHO heeft besloten om als hulpmiddel bij de beoordeling van aanvragen die een wijziging in het opleidingsaanbod beogen, een analyse te laten maken van het staande hoger- onderwijsaanbod, alsmede van de wijze waarop het onderwijsaanbod zich de afgelopen jaren heeft ontwikkeld. Voor de beoordeling van een aanvraag die een wijziging in het staande aanbod tot stand brengt is het immers van groot belang om een goed beeld te hebben van hoe dat staande aanbod eruitziet en welke bewegingen zich de afgelopen jaren hebben voorgedaan. De belangrijkste bronnen van kennis over de ontwikkelingen in het hoger onderwijs zijn Croho en BRON. Beide bronnen zijn echter niet zonder meer geschikt voor het type onderzoek dat de CDHO wil uitvoeren. Zo zijn Croho en BRON niet aan elkaar gekoppeld, waardoor het niet mogelijk is om in één keer zowel de ontwikkelingen in opleidingen en vestigingsplaatsen als in studentenaantallen en gediplomeerden-aantallen in beeld te krijgen. Croho en BRON zijn weliswaar samengebracht in 1CyferHO 1, maar 1CyferHO is niet bruikbaar voor de doeleinden van de CDHO vanwege filters en correcties die omwille van de bekostigingssystematiek zijn toegepast in het bestand. Studenten die bijvoorbeeld twee opleidingen volgen staan slechts bij hun eerste opleiding geregistreerd omdat zij niet twee keer bekostigd worden. Zij maken echter wel gebruik van de beschikbare capaciteit bij de tweede opleiding, en voor de CDHO is het juist van belang om te weten wat het reële gebruik van de bestaande opleidingscapaciteit is. Om die reden heeft de CDHO ervoor gekozen om de bestanden van Croho en BRON te laten koppelen zonder de filters die in 1CyferHO gehanteerd worden. KBA Nijmegen heeft deze koppeling en analyse in 217 eveneens uitgevoerd voor de schooljaren 211/12 tot en met 216/17. De bestaande sectorindeling van het Croho was daarbij als uitgangspunt genomen. In dit rapport zal deze koppeling en analyse opnieuw worden uitgevoerd voor de periode 213/14 tot en met 217/18. Naast een rapport waarin de analyse sectorgewijs is vastgelegd voor de periode 213/14 tot en met 217/18, heeft de CDHO de beschikking over een interface waarbij het gekoppelde Croho-BRON-bestand te raadplegen is op opleidings-, instellings- én regioniveau. Dit gekoppelde bestand omvat gegevens over de jaren 25/6 tot en met 217/18 en kan jaarlijks geüpdatet worden, zodat de CDHO altijd over de meest recente data beschikt. 1 Het 1 Cijfer HO is een bestand van DUO met alle inschrijvingen van alle studenten in het bekostigde hoger onderwijs. 1

14

15 2 Leeswijzer In opdracht van de CDHO heeft KBA Nijmegen het Croho-bestand geanalyseerd voor de jaren 213/14 tot en met 217/18. Hiervoor zijn opleidingen die meerdere keren voorkomen met opvolgende beginen einddata bij elkaar gezet, en is de eerste begindatum en de laatste einddatum gebruikt voor elke opleiding. Voor de analyse en rapportage hanteren we de volgende definities: Croho: Centraal Register Opleidingen Hoger Onderwijs. Register dat door de Dienst Uitvoering Onderwijs (DUO) wordt beheerd en waarin alle hbo- en wo-opleidingen zijn opgenomen. BRON: Basisregister Onderwijs. Register dat door DUO wordt beheerd. In BRON HO worden de inschrijvingen en diploma s van studenten in het hoger onderwijs vastgelegd door DUO. Studenten die (aangewezen) onbekostigd onderwijs volgen staan nog niet geregistreerd in de BRON HO. Isat: 5-cijferige code waarmee een titel wordt aangeduid. Brin: code bestaande uit 2 cijfers en 2 letters (en eventueel nog 2 cijfers) waarmee een onderwijsinstelling wordt aangeduid 2. Unieke titel: een unieke opleidingscode, dus de 5-cijferige opleidingscode waarmee een opleiding wordt aangeduid. Opleiding: een opleiding is een bepaalde opleidingscode op een bepaalde lesplaats. Dus: isatcode + hoofdvestiging + brinvolgnummer Bekostigd onderwijs: onderwijs dat door OCW bekostigd wordt. Aangewezen onderwijs: onderwijs dat niet door OCW bekostigd wordt, maar dat wel voldoet aan bepaalde wettelijke eisen en accreditatievoorschriften. Onbekostigd-geaccrediteerd onderwijs: onderwijs dat niet door OCW bekostigd wordt, maar onder bepaalde voorwaarden wel voor accreditatie in aanmerking kan komen dan wel is gekomen, ook wel aangeduid als particulier aanbod. Wanneer in dit rapport onbekostigd onderwijs wordt vermeld, duidt dit op onbekostigd-geaccrediteerd onderwijs. Status van de opleiding: een opleiding kan de status gestart, lopend of beëindigd hebben. Deze status wordt bepaald aan de hand van begindatum en eindedatum van de opleiding zoals vermeld in de Croho. Gestarte opleiding: de begindatum van de opleiding valt tussen 1-september-jaarʸ en 1-septemberjaartʸ+ˡ. Lopende opleiding: de begindatum van de opleiding valt voor 1-september-jaarʸ en de einddatum na 1-september-jaartʸ+ˡ. Beëindigde opleiding: de einddatum van de opleiding valt tussen 1-september-jaarʸ en 1-septemberjaartʸ+ˡ. Sector: voor de toewijzing van opleidingen naar sectoren hanteren we de indeling zoals vermeld in Croho. Als een opleiding onder meerdere sectoren ingeschreven staat dan is er voor de meest gebruikte sector gekozen. Onderwijssoort: een opleiding valt onder hbo of wo. De indeling naar soort onderwijs is gebaseerd op registratie in BRON. Type hoger onderwijs: de typering naar type onderwijs; associate degree, bachelor, master en onderzoeksmaster is gebaseerd op registratie van BRON. De opleidingen waarvan het type onderwijs 2 In het geval van fusies, overnames of administratieve herordeningen binnen een instelling zoals bij Saxion Hogeschool, Fontys Hogescholen, Avans Hogescholen, Stenden en Hogeschool van Hall Larenstein is de meest recente brin van de hoofdvestiging met terugwerkende kracht gebruikt voor alle betrokken vestigingen. 3

16 onbekend is, zijn zo veel mogelijk op basis van de naam van opleiding ingedeeld naar type hoger onderwijs. De informatie over de opleidingen is op het laagste niveau, te weten de lesplaats. Als een opleiding door dezelfde instelling op verschillende lesplaatsen wordt aangeboden, wordt zij dus meerdere keren geteld. Gegevens over het aantal studenten per titel zijn voor alle schooljaren dan ook gebaseerd op het niveau van de nevenvestigingen. Op basis van de gemeente van de lesplaats wordt de landelijke dekking van opleidingen bepaald. Hier moet echter wel rekening gehouden worden met het feit dat instituten als de Open Universiteit, NTI, PNBA en LOI wel één of meerdere lesplaatsen hebben, maar het in feite gaat om afstandsonderwijs en zich dus niet concentreren op deze lesplaatsen. Sinds de inwerkingtreding van de Beleidsregel bevoegdheid graadverlening hoger onderwijs op 1 september 21 is het onderscheid tussen aangewezen onbekostigd onderwijs en onbekostigd-geaccrediteerd onderwijs komen te vervallen (met uitzondering van de aangewezen universiteiten). Sinds die datum heet een onbekostigde aanbieder van hoger onderwijs, hetzij aangewezen hetzij niet-aangewezen, rechtspersoon voor hoger onderwijs. Aangezien in het Croho-bestand het onderscheid tussen aangewezen onbekostigd (aangewezen) onderwijs en onbekostigd-geaccrediteerd (onbekostigd) onderwijs nog is aangehouden, is ervoor gekozen om beide categorieën dan ook apart te houden. Studenten die onbekostigd of aangewezen onderwijs volgen staan nog niet geregistreerd in 1 cijfer HO, waardoor deze gegevens niet gekoppeld konden worden voor het onbekostigd aanbod en het aangewezen aanbod. Vanwege de lage aantallen aangewezen opleidingen, wordt op deze vorm van onderwijs niet verder ingezoomd. Wel worden enkele globale uitkomsten voor deze vorm van onderwijs kort in een apart hoofdstuk besproken. In dit rapport bespreken we per sector de belangrijkste ontwikkelingen in opleidingen, studentaantallen en aantallen gediplomeerden. In het volgende hoofdstuk worden de grote bewegingen in het hoger-onderwijslandschap in vogelvlucht weergegeven, onderverdeeld naar hoger beroepsonderwijs en wetenschappelijk onderwijs. De daaropvolgende hoofdstukken zoomen in op de verschillende onderwijssectoren. Afsluitend bespreken we nog kort de ontwikkelingen bij de aangewezen opleidingen. 4

17 3 Ontwikkeling opleidingen hbo en wo 213/14 217/ Bekostigde opleidingen Bekostigd aantal instellingen Figuur 1 Bekostigd aantal instellingen aantal instellingen aantal lesplaatsen In Nederland zijn er in 217/18 63 instellingen die bekostigde (lopende) opleidingen aanbieden op hboof wo-niveau (Figuur 1). In 216/17 was het aantal instellingen met lopende opleidingen gestegen tot 61: Hotelschool The Hague, Stichting Hoger Onderwijs NOVI, Hogeschool Dirksen B.V. en Hogeschool NCOI startten dat jaar met een bekostigd aanbod. Bij de Stichting Hoger Onderwijs NOVI, Hogeschool Dirksen B.V. en Hogeschool NCOI heeft de invoering van het experiment Vraagfinanciering 3 een rol gespeeld. Aan dit experiment konden alle instellingen meedoen die opleidingen aanboden in de sectoren Techniek, ICT en Zorg & welzijn. Deeltijdstudenten aan deze opleidingen konden subsidie aanvragen voor bepaalde opleidingsmodules. Deze opleidingen zijn dan ook aangemerkt als bekostigd in BRON. Stichting Hogeschool NHA en Capabel Hogeschool startten het jaar erop bekostigde opleidingen op. Het aantal instellingen met bekostigde (lopende) opleidingen komt daarmee in 217/18 uit op 63. In 213 kregen nog drie fusies hun beslag. Het betreft hier de institutionele fusie waarbij Hogeschool Helicon opging in Hogeschool Leiden, de bestuurlijke en institutionele fusie waarbij Stichting Onderwijscentrum Twente/Edith Stein opging in de Stichting Saxion en tenslotte de institutionele fusie tussen Stoas Hogeschool Wageningen en de Christelijke Agrarische Hogeschool die opgingen in de nieuwe rechtspersoon Stichting Vilentum Hogeschool. Op 1 oktober 213 is de pabo Thomas More verzelfstandigd tot Thomas More Hogeschool. De pabo Thomas More was voorheen onderdeel van de Hogeschool Leiden. Begin 218 vindt er een fusie plaats tussen NHL en Stenden Hogescholen; vanaf vormen zij samen NHL Stenden Hogescholen. Het aantal lesplaatsen schommelt in de periode 213/14 en 217/18 tussen de 14 en 156, en komt in 217/18 uit op 154 lesplaatsen

18 3.1.2 Bekostigd aantal unieke titels In dit rapport wordt het onderwijsaanbod uitgaande van het aantal aanbieders beschreven. Het aanbod van opleidingen bestaat dus uit het aanbod van unieke opleidingscodes maal het aantal lesplaatsen. Bijvoorbeeld: isatcode 312 B Pedagogisch Management Kinderopvang werd in 217/18 op 2 lesplaatsen aangeboden (Fontys Hogescholen- s-hertogenbosch en Christelijke Hogeschool Windesheim- Zwolle. Deze isatcode 312 wordt in dit onderzoek geteld als één unieke titel en als twee opleidingen. Om het onderscheid tussen titels en opleidingen inzichtelijk te houden starten we elk hoofdstuk met een beschrijving van de ontwikkeling in het aantal unieke titels gevolgd door de ontwikkeling in het aantal opleidingen. Opgemerkt moet worden dat het bij de ontwikkeling in het aantal unieke titels en opleidingen gaat om gestarte en/of lopende opleidingen. Unieke titels en opleidingen die in het betreffende jaar zijn beëindigd, worden niet meegeteld. Tabel 1 Bekostigd aantal unieke titels uitgesplitst naar onderwijstype Hbo Associate degree Bachelor Master Totaal Wo Bachelor Master Onderzoeksmaster Totaal In het hbo is het aantal unieke titels die op minstens één lesplaats worden aangeboden gestegen van 363 in 213/14 naar 382 unieke titels in 217/18 (Tabel 1). Dit is een stijging van 5 procent. Het wo kent een groter aanbod aan unieke titels dan het hbo. In het wo is het aantal unieke titels tussen 213/14 en 217/18 echter wel gedaald. In 217/18 waren er 69 unieke wo-titels, terwijl dat er in 213/14 nog 778 waren. Dit is een daling van 11 procent. Deze daling is voornamelijk het gevolg van een daling in het aantal masters en onderzoeksmasters in 213/14, 214/15 en 215/16. Vanaf 216/17 neemt het aantal unieke titels weer licht toe, wat vrijwel volledig op conto komt van de stijging in het aantal masters. Tabel 2 Bekostigd aantal gestarte/lopende unieke titels uitgesplitst naar sector hbo hbo Economie Gedrag en maatschappij Gezondheidszorg Landbouw Natuur Onderwijs Recht Taal & cultuur Techniek Sectoroverstijgend Totaal

19 De sectoren Natuur en Recht bieden geen hbo-titels aan (Tabel 2). De sector Techniek heeft sinds 215/16 het grootste aanbod aan unieke titels: 86 gestarte/lopende titels die op minstens één lesplaats worden aangeboden in 215/16 en 12 in 217/18. De sectoren Onderwijs en Economie hebben in verhouding tot de overige sectoren ook een groot aanbod aan unieke titels. In 217/18 zijn er zowel in de sector Onderwijs als in de sector Economie 66 unieke titels. Tabel 3 Bekostigd aantal gestarte/lopende unieke titels uitgesplitst naar sector wo wo Economie Gedrag en maatschappij Gezondheidszorg Landbouw Natuur Onderwijs Recht Taal & cultuur Techniek Sectoroverstijgend Totaal De sector Taal & cultuur heeft het grootste aanbod van titels in het wo (Tabel 3). In 217/18 zijn er 116 gestarte/lopende unieke titels in deze sector. De daling in het aantal Taal & cultuur-titels in 214/215 is een gevolg van de herordening Geesteswetenschappen. Andere sectoren die in verhouding veel unieke titels hebben zijn de sectoren Natuur (11 unieke titels in 217/18) en Gedrag & maatschappij (17 unieke titels in 217/18) Bekostigd aantal opleidingen Afhankelijk van de registratie van de begin- en einddatum in CROHO wordt de status van een opleiding bepaald. Een opleiding kan per jaar de status gestart, lopend of beëindigd krijgen. Als de begindatum van de opleiding tussen september (kalenderjaar) en augustus (kalenderjaar + 1) van het schooljaar valt, dan krijgt de opleiding de status gestart. Valt de einddatum tussen september (kalenderjaar) en augustus (kalenderjaar + 1) van het schooljaar dan krijgt de opleiding de status beëindigd. Alle overige opleidingen krijgen de status lopend. Tussen 213/14 en 217/18 daalt het totaal aantal opleidingen van naar (Figuur 2). Dit is met name het gevolg van dalingen in het aantal lopende wo-opleidingen in 214/15 en in het aantal lopende hbo-opleidingen in 217/18. In het hbo worden namelijk in 217/18 relatief veel opleidingen beëindigd (tevens twee keer zoveel als dat er opleidingen gestart worden). De fusie tussen NHL en Stenden Hogescholen speelt hier een grote rol: het leidt dat jaar namelijk tot de beëindiging van de opleidingen op de oude brin van beide instellingen. Het schooljaar erop (218/19) zullen weer nieuwe opleidingen worden opgestart bij NHL Stenden Hogescholen. In de jaren 215/16 en 216/17 startten er relatief nog veel hbo-opleidingen, vooral in de sector Techniek. In het wo worden in 213/ wo-opleidingen beëindigd en slechts 19 gestart. In 214/15 worden en er nog eens 123 beëindigd tegenover slechts 22 startende opleidingen. De herordening Geesteswetenschappen in het wo heeft hierop een duidelijke invloed gehad. In de jaren 215/16 tot en met 217/18 zijn de verschillen alsook de dynamiek in het aantal startende en beëindigde wo-opleidingen minder groot. 7

20 Figuur 2 Bekostigd aantal opleidingen aantal gestarte/lopende opleidingen aantal gestarte/beëindigde opleidingen - hbo HBO WO totaal aantal gestarte/beëindigde opleidingen - wo In Figuur 3 is te zien dat de meeste opleidingen in het hbo in voltijdvorm werden aangeboden (1.127 voltijdopleidingen in 217/18 van de opleidingen in totaal), hoewel de deeltijd-variant eveneens sterk vertegenwoordigd was (792 deeltijdopleidingen in 217/18). De duale variant heeft een wat kleiner aandeel (171 duale opleidingen in 217/18). Dit aandeel is ook geslonken in de periode 213/14-217/18. In het wo is de voltijd-variant veruit de meest dominante opleidingsvorm. Van de 1.34 wo-opleidingen in 217/18 worden er dat jaar in voltijdsvorm aangeboden. De deeltijd variant is hier minder sterk vertegenwoordigd dan in het hbo (325 deeltijdopleidingen in 217/18). De duale variant in het wo speelt een verwaarloosbare rol, maar is desalniettemin aanwezig in alle onderzochte schooljaren. Figuur 3 Bekostigd aantal opleidingen naar opleidingsvorm 4 aantal gestarte/lopende opleidingen - hbo aantal gestarte/lopende opleidingen - wo deeltijd voltijd duaal totaal deeltijd voltijd duaal totaal Totaal betreft een aggregatie op de opleidingsvormen: één of meerdere varianten op een lesplaats vormen een enkele opleiding. 8

21 Het aanbod aan hbo-opleidingen bestaat uit Associate degree-programma s, bacheloropleidingen en masteropleidingen. De meeste opleidingen in het bekostigde hbo zijn bacheloropleidingen. Het aandeel bacheloropleidingen loopt sinds 213/14 wel iets terug, hoewel deze afname klein is. In 213/14 was 78 procent in het hbo een bacheloropleiding, 13 procent een masteropleiding en 9 procent een Associate degree-programma. In 217/18 was 76 procent een bacheloropleiding, 14 procent een masteropleiding en 1 procent een Associate-degreeprogramma. Het aantal Associate degree-programma s blijft in de periode 213/14 en 215/16 grotendeels gelijk: 136 lopende/gestarte Ad s in 213/14; 134 in 215/16 (Figuur 4). Vanaf 216/17 neemt het aantal Adopleidingen gestaag toe en dit komt in 217/18 uit op 145. In zowel 216/17 als in 217/18 worden er dan ook meer Ad-opleidingen gestart dan dat er beëindigd worden. In 214/15 worden er meer hbo-bacheloropleidingen beëindigd dan dat er hbo-bacheloropleidingen gestart worden. In de jaren 215/16 en 216/17 worden er meer bacheloropleidingen gestart dan dat er beëindigd worden, met name in de sector Techniek. Deze groei is een gevolg van de Herordeningsoperatie hbo Techniek. In 217/18 worden er weer relatief veel bacheloropleidingen beëindigd: 192 beëindigde bachelors ten opzichte van 72 gestarte bachelors. Naast de beëindigde opleidingen van NHL in met name de sector Onderwijs (als gevolg van de fusie van NHL en Stenden Hogescholen), zien we een groot aantal beëindigde opleidingen in de sector Economie (verspreid over meerdere instellingen). De sectoren Gedrag & maatschappij, Gezondheidszorg en Onderwijs kennen bekostigde masteropleidingen op hbo-niveau. In 214/15 komen daar de sectoren Techniek en Economie bij. In 217/18 kennen deze twee sectoren respectievelijk 9 en 5 lopende hbo-masteropleidingen, aanzienlijk lager dan in de overig genoemde sectoren. Het aantal hbo-masteropleidingen stijgt vanaf 213/14 licht en komt in 216/17 uit op 28 masters. In 213/14 betrof dit aantal nog 195. In 217/18 blijft het aantal hbo-masteropleidingen nagenoeg gelijk: 27. Er worden dat jaar wel relatief veel opleidingen beëindigd én gestart. Bijna de helft van de masteropleidingen valt in 217/18 onder de sector Onderwijs (49 procent). Nog eens 3 procent van de masteropleidingen valt onder de sector Taal & cultuur. Figuur 4 Bekostigd aantal opleidingen naar opleidingstype hbo associate degree gestart lopend beëindigd bachelor gestart lopend beëindigd master gestart lopend beëindigd

22 In het wo betrof het merendeel van de opleidingen in 217/18 masteropleidingen (58 procent). Een derde betrof bacheloropleidingen (33 procent) en 9 procent onderzoeksmasters. Deze aandelen verschillen nauwelijks met die van 213/14. Het aantal bacheloropleidingen in het wo lijkt zich vanaf 213/14 te stabiliseren gezien het kleine aantal opleidingen dat jaarlijks wordt beëindigd of gestart (Figuur 5). In 215/16 zien we nog wel een lichte daling: 13 wo-bachelors worden beëindigd en slechts één wordt gestart. Van alle gestarte/lopende wobacheloropleidingen in 217/18 behoort 29 procent tot de sector Taal & cultuur, 16 procent tot de sector Natuur en 14 procent tot de sector Gedrag & maatschappij. Bij de wo-masteropleidingen is een piek te zien in het jaar 213/14. In totaal zijn er dat jaar 823 gestarte/lopende masteropleidingen. In de jaren 213/14 en 214/15 worden er echter veel masteropleidingen beëindigd, die met name tot de sector Taal & cultuur behoren. In 216/17 en 217/18 overtreft het aantal gestarte masteropleidingen het aantal beëindigde masteropleidingen, hoewel het om kleine aantallen gaat. In 217/18 komt het aantal gestarte/lopende wo-masteropleidingen uit op 757. Het aantal gestarte/lopende onderzoeksmasters neemt in 213/14 en 214/15 af en komt in 215/16 uit op 119. In 213/14 en 214/15 stoppen in met name de sector Taal & cultuur veel onderzoeksmasters. Die jaren worden er geen onderzoeksmasters gestart. Vanaf 215/16 blijft het aantal redelijk stabiel en is het aantal gestarte en beëindigde onderzoeksmasters minimaal. In 217/18 wordt 45 procent van de onderzoeksmasters in de sector Taal & cultuur aangetroffen, 27 procent in de sector Gedrag & maatschappij en 9 procent in de sector Gezondheidszorg. Figuur 5 Bekostigd aantal opleidingen naar opleidingstype wo bachelor gestart lopend beëindigd master gestart lopend beëindigd onderzoeksmaster gestart lopend beëindigd

23 3.1.4 Bekostigd aantal opleidingen per UWV-Arbeidsmarktregio Op basis van de gemeente van nevenvestiging wordt de landelijke dekking van opleidingen bepaald. Dit gebeurt op basis van de UWV-Arbeidsmarktregio. De indeling 5 van deze regio s is geldig vanaf januari 218 en betreft op moment van schrijven de meest recente indeling. Bij de landelijke dekking moet rekening gehouden worden met het feit dat het bij instituten als de Open Universiteit-Heerlen in feite gaat om afstandsonderwijs en het onderwijs zich dus niet altijd concentreert in de gemeente van de aanbieder. Bij het onbekostigd aanbod speelt dit laatste meer dan bij het bekostigd aanbod. De regio s Groot-Amsterdam (5 opleidingen), Midden-Utrecht (249 opleidingen) en Groningen (243 opleidingen) kennen in 217/18 het meest uitgebreide aanbod aan opleidingen in het hoger onderwijs (Figuur 6). De vestiging van de universiteiten speelt hier uiteraard een belangrijke rol. De universiteiten hebben een veel groter bedieningsgebied dan de UWV-arbeidsmarktregio waarin zij zijn gevestigd, en trekken voor een deel ook studenten aan uit het buitenland. Bij de bekostigde hbo-instellingen is het bedieningsgebied doorgaans kleiner en vormen de UWV-Arbeidsmarktregio s wellicht een betere afspiegeling van het werkelijke bedieningsgebied, zij het dat ook een deel van de hbo-studenten landelijk mobiel is in de keuze voor een hbo-opleiding en -instelling. De onbekostigde hbo-instellingen bedienen doorgaans het gehele land. 5 Bron kaart: Programmaraad. Verdeling per januari 218. Voor de lijst met gemeenten per UWV-arbeidsmarktregio zie: 11

24 Figuur 6 Bekostigd aantal gestarte/lopende opleidingen per UWV-Arbeidsmarktregio schooljaar 217/18 Totaal 12

25 3.2 Bekostigd aantal aanbieders per titel Bekostigd aantal lesplaatsen waarop eenzelfde titel wordt aangeboden Eén titel kan op verschillende lesplaatsen aangeboden worden. De mate waarin titels op verschillende lesplaatsen worden aangeboden verschilt per sector. In de ene sector worden titels meer geconcentreerd aangeboden (titels vooral aangeboden op één lesplaats); in andere sectoren worden titels meer gespreid aangeboden (titels voornamelijk aangeboden op meerdere lesplaatsen). Tabel 4 Bekostigd aantal lesplaatsen waarop eenzelfde titel wordt aangeboden in 217/18 hbo Hbo 1 lesplaats 2-5 lesplaatsen 6-1 lesplaatsen lesplaatsen >15 lesplaatsen gem. 213/14 gem. 217/18 Economie 46% 31% 15% 3% 4% 4,8 3,7 Gedrag & maatschappij 3% 3% 17% 13% 1% 7,4 5,8 Gezondheidszorg 38% 34% 19% 6% 3% 4,1 4,5 Landbouw 69% 29% 3% % % 2,1 1,8 Natuur Onderwijs 26% 36% 32% 3% 3% 5, 5, Recht Taal & cultuur 69% 17% 1% 4% % 2,9 2,6 Techniek 54% 27% 8% 9% 2% 3,6 3,4 Sectoroverstijgend 1% % % % % 1, 1, Totaal 48% 29% 15% 5% 3% 4,2 3,8 In de sectoren Taal & cultuur en Landbouw is het aanbod van hbo-opleidingen het meest geconcentreerd (Sectoroverstijgend buiten beschouwing latende). In 217/18 werd 69 procent van de hbo-titels in deze sectoren op slechts één lesplaats aangeboden (Tabel 4). Gemiddeld werd een titel in de sector Landbouw op 1,8 lesplaatsen aangeboden; in de sector Taal & cultuur gemiddeld op 2,6 lesplaatsen. De sector waarin het hbo-aanbod het meest is verspreid over lesplaatsen is de sector Gedrag & maatschappij. Bij deze sector werd in schooljaar 217/18 slechts 3 procent van de opleidingen op één lesplaats aangeboden. Van de titels in deze sector werd 1 procent zelfs op meer dan 15 lesplaatsen aangeboden. Gemiddeld werd eenzelfde titel in deze sector op 5,8 lesplaatsen aangeboden in 217/18. In 213/14 was dit nog hoger: 7,4 lesplaatsen. Gedeeltelijke verklaringen hiervoor zijn het geconcentreerder raken van het opleidingsaanbod bij Fontys Hogescholen in 217/18 (ten opzichte van 213/14), de beëindiging van 3 opleidingen op de lesplaats Amersfoort van Hogeschool Utrecht in 216/17 en de beëindiging van B Human Resource Management op 2 lesplaatsen van Inholland in 215/16 en 3 lesplaatsen van Inholland in 217/18. 13

26 Tabel 5 Bekostigd aantal lesplaatsen waarop eenzelfde titel wordt aangeboden in 217/18 wo wo 1 lesplaats 2-5 lesplaatsen 6-1 lesplaatsen lesplaatsen >15 lesplaatsen gem. 213/14 gem. 217/18 Economie 75% 19% 6% % % 1,6 1,7 Gedrag & maatschappij 76% 2% 4% 1% % 1,8 1,7 Gezondheidszorg 78% 17% 6% % % 1,7 1,7 Landbouw 98% 2% % % % 1, 1, Natuur 67% 3% 3% % % 1,8 1,7 Onderwijs 55% 28% 17% % % 2,4 2,7 Recht 74% 21% 4% 2% % 1,9 1,8 Taal & cultuur 51% 36% 13% % % 2, 2,6 Techniek 6% 38% 1% % % 1,7 1,8 Sectoroverstijgend 65% 29% 6% % % 1,9 1,7 Totaal 68% 26% 6% % % 1,8 1,9 Een wo-instelling heeft over het algemeen minder nevenvestigingen dan een hbo-instelling. De sector Landbouw heeft net als in het hbo het meest geconcentreerde aanbod; vrijwel alle Landbouwtitels worden op één lesplaats aangeboden (Tabel 5). De sector Onderwijs heeft per wo-titel gemiddeld de meeste aanbieders in 217/18 (2,7 lesplaatsen). Van alle Onderwijstitels in 217/18 werd 55 procent op één lesplaats aangeboden, 28 procent op 2-5 lesplaatsen en de resterende 17 procent op 6-1 lesplaatsen. 3.3 Bekostigd aantal studenten Voor de bepaling van het aantal studenten per opleiding is gebruik gemaakt van de registratie BRON. Dit is een register dat door DUO wordt beheerd waarin de inschrijvingen van studenten voor het bekostigd hoger onderwijs zijn geregistreerd. Door gebruik te maken van deze registratie wordt een student die meerdere opleidingen volgt ook meerdere keren geteld. Zij worden maar één keer bekostigd, maar maken wel gebruik van de beschikbare capaciteit bij de tweede opleiding. Door deze studenten voor alle gevolgde opleidingen mee te tellen ontstaat er een beeld van het reële gebruik van de bestaande opleidingscapaciteit. Vanaf schooljaar 213/14 (dus alle onderzochte jaren in dit rapport) zijn de aantallen studenten per titel gebaseerd op de nevenvestigingen Bekostigd aantal studenten lege/gevulde opleidingen Tabel 6 Bekostigd aantal lopende opleidingen leeg of gevuld Hbo Leeg Gevuld Totaal Wo Leeg Gevuld Totaal

27 Om inzicht te krijgen in het aantal opleidingen dat wordt aangeboden, maar waar zich geen studenten voor hebben ingeschreven is er alleen gekeken naar lopende opleidingen zonder ingeschreven studenten. De startende opleidingen starten niet altijd in het begin van het schooljaar en zouden hierbij een vertekend beeld schetsen van het aantal lege opleidingen. Zowel in het hbo als in het wo zijn er lopende opleidingen zonder ingeschreven studenten. In 217/18 heeft het hbo meer lege opleidingen dan het wo. Dat schooljaar zijn er in het hbo 9 lege, lopende opleidingen en in het wo 4 lege, lopende opleidingen (Tabel 6). Hogeschool Utrecht biedt in 217/18 de meeste lege hbo-opleidingen (21) aan. De Open Universiteit biedt in 217/18 de meeste lege wo-opleidingen (16) aan. Bij de Open Universiteit gaat het waarschijnlijk (deels) om opleidingen die slechts administratief gezien leeg zijn; omdat de studenten zich per cursus inschrijven worden zij wellicht niet per opleiding geregistreerd Bekostigd aantal studenten hbo In deze paragraaf worden eerst het aantal studenten (instromend en totaal) alsook het aantal gediplomeerden aan lopende opleidingen besproken, uitgesplitst naar opleidingsniveau. Vervolgens gaan we in op het aantal studenten én gediplomeerden van gestarte opleidingen in het startjaar en de daaropvolgende jaren. Afsluitend bespreken we nog het aantal instromende studenten per sector. Het totaal aantal hbo-studenten is tussen 213/14 ( studenten) en 216/17 ( studenten) redelijk stabiel gebleven (Tabel 7). In 217/18 valt dit aantal echter een stuk lager uit: Dit is een afname van 12 procent ten opzichte van 213/14. Het aantal instromende studenten is tussen 213/14 en 217/18 structureel gedaald, met uitzondering van een tijdelijke toename in 216/17. In 217/18 komt dit aantal uit op , neerkomend op een afname van 19 procent ten opzichte van 213/14 ( instromers). Bij het aantal gediplomeerden zien we juist een toename over de jaren. Dit valt in 216/17 met een aantal van procent hoger uit dan in 213/14 (65.583). Uiteraard is het hier van belang om de ontwikkeling van de instroom van eerdere jaren in het oog te houden, die bleek tussen 211/12 en 213/14 te zijn gestegen ( in 211/12 en in 213/14; cijfers rapportage ). Ongeveer een derde (31 procent) van alle hbo-studenten is eerstejaars student (instromer) in 217/18. Van alle instromende hbo-studenten is dat jaar 94 procent ingeschreven in een bacheloropleiding, 3 procent in een masteropleiding en 3 procent in een Associate degree. De Associate degrees laten echter wel een toenemende instroom zien over de jaren, in tegenstelling tot de bachelor- en masteropleidingen. De voltijdvariant trekt in 217/18 de meeste instromende hbo-studenten (86 procent), gevolgd door de deeltijdvariant (12 procent). De duale variant trekt slechts 2 procent van de hbo-instromers. Er zijn qua aandelen van de opleidingsvarianten nauwelijks verschillen met 213/14. 6 Elfering S. & Aalders P. (217). Ontwikkeling in opleidingen. Overzicht hbo en wo opleidingen 211/12 216/17. KBA Nijmegen, juni

28 Tabel 7 Bekostigd aantal studenten lopende opleidingen hbo Groei 13/14-17/18* Deeltijd Bachelor 1e jrs % Totaal % Gedipl % Master 1e jrs % Totaal % Gedipl % Ad 1e jrs % Totaal % Gedipl % Voltijd Bachelor 1e jrs % Totaal % Gedipl % Master 1e jrs % Totaal % Gedipl % Ad 1e jrs % Totaal % Gedipl % Duaal Bachelor 1e jrs % Totaal % Gedipl % Master 1e jrs % Totaal % Gedipl % Ad 1e jrs % Totaal % Gedipl % Totaal 1e jrs % Totaal % Gedipl % * Voor gediplomeerden: groei 13/14-16/17 Figuur 7 Bekostigd verdeling gestarte/lopende opleidingen naar aantal instromers hbo aantal gestarte/lopende opleidingen 213/ / / / / % 1% 2% 3% 4% 5% 6% 7% 8% 9% 1% klein (< 21 instromers) gemiddeld groot (> 299 instromers) 16

29 Gekeken naar het aantal instromers per hbo-opleiding is, in alle onderzochte jaren, zo n één op de vijf hbo-opleidingen te omschrijven als een kleine opleiding (2 instromers of minder in het betreffende schooljaar). Figuur 7 maakt dit inzichtelijk. Opleidingen zonder instromende studenten in het betreffende schooljaar zijn hier buiten beschouwing gelaten. Over alle onderzochte jaren heeft minder dan 8 procent van de hbo-opleidingen 3 instromers of meer (zogenaamde grote opleiding). In 215/16 is het aantal grote opleidingen verhoudingsgewijs wat lager dan in de overige jaren. De grootste hbo-opleidingen (qua aantal instromers) in 217/18 betreffen: B Commerciële Economie - Hogeschool van Amsterdam in Amsterdam (998 instromers), B HBO-ICT - Hogeschool van Amsterdam in Amsterdam (956 instromers) en B HBO-ICT - Fontys Hogescholen in Eindhoven (932 instromers). Tabel 8 Bekostigd aantal studenten startende opleidingen hbo gestart in * 213/14 (n=2) Instromers Totaal Gediplomeerden /15 (n=25) Instromers Totaal Gediplomeerden /16 (n=81) Instromers Totaal Gediplomeerden /17 (n=82) Instromers Totaal Gediplomeerden /18 (n=129) Instromers Totaal Gediplomeerden - * Voor gediplomeerden nog geen gegevens beschikbaar voor 217/18. In Tabel 8 staat het aantal instromende studenten, het totaal aantal ingeschreven studenten en het aantal gediplomeerden van de hbo-opleidingen die tussen 213/14 en 217/18 zijn gestart. Het aantal gestarte opleidingen varieert per jaar. In 213/14 en 214/15 starten er respectievelijk 2 en 25 hboopleidingen en in 215/16 en 216/17 respectievelijk 81 en 82 hbo-opleidingen. De 2 gestarte hboopleidingen uit 213/14 hebben het startjaar gezamenlijk instromende studenten. Na 4 jaar staan er 3.93 studenten ingeschreven bij deze 2 hbo-opleidingen. De 129 hbo-opleidingen die in 217/18 starten hebben in het startjaar al instromende studenten. Tabel 9 Bekostigd totaal aantal instromers lopende opleidingen, naar sector hbo hbo Economie Gedrag & maatschappij Gezondheidszorg Landbouw Natuur Onderwijs Recht Taal & cultuur Techniek Sectoroverstijgend Totaal

30 De sector Economie heeft het grootste aandeel instromende hbo-studenten in 217/18 (Tabel 9). Van alle instromende hbo-studenten staat dat schooljaar 3 procent ingeschreven aan een hbo-opleiding in de sector Economie, 24 procent in de sector Techniek, 15 procent in de sector Onderwijs en 12 procent in de sector Gezondheidszorg. Grote verschillen met 213/14 hierin vinden we bij de sector Techniek: 36 procent in 213/14 en 3% in 217/18, alsook bij de sector Techniek: 17 procent in 213/14 en 24 procent in 217/18. De meeste sectoren laten tussen 213/14 en 217/18 een dalend aantal instromers zien. De sector Techniek heeft vanaf 216/17 flink aan aandeel gewonnen qua aantal instromers, en heeft vanaf dat jaar ook in absolute zin meer instromers dan de jaren ervoor Bekostigd aantal studenten wo Het totaal aantal wo-studenten is, in tegenstelling tot bij het hbo, tussen 213/14 ( studenten) en 217/18 ( studenten) licht toegenomen (Tabel 1), namelijk met 12 procent. Een vergelijkbare toename zien we bij het aantal instromende studenten: in 217/18 komt dit aantal uit op , neerkomend op een afname van 13 procent ten opzichte van 213/14 (13.26 instromers). Het aantal gediplomeerden is eveneens toegenomen (met 1 procent), en komt in 216/17 uit op Van alle wo-studenten is in 217/18 zo n vier op de tien eerstejaars student (instromer). Dat schooljaar staat 55 procent van alle instromende wo-studenten ingeschreven in een bacheloropleiding, 43 procent in een masteropleiding en 2 procent in een Onderzoeksmaster. De voltijdvariant trekt in 217/18, net als in 213/14, vrijwel alle instromende wo-studenten (98 procent). De deeltijdvariant trekt dat jaar minder dan 2 procent van de instromers. Opvallend is dat, wat betreft het totaal aantal ingeschrevenen, de deeltijdvariant een dalende trend laat zien over de jaren, in tegenstelling tot de voltijdvariant. De duale variant werd enkel aangeboden bij de masters en is qua aantal instromers van minimale betekenis. 18

31 Tabel 1 Bekostigd aantal studenten lopende opleidingen wo Groei 13/14-17/18* Deeltijd Bachelor 1e jrs % Totaal % Gedipl % Master 1e jrs % Totaal % Gedipl % Ond. master 1e jrs 1 - Totaal % Gedipl % Voltijd Bachelor 1e jrs % Totaal % Gedipl % Master 1e jrs % Totaal % Gedipl % Ond. master 1e jrs % Totaal % Gedipl % Duaal Bachelor 1e jrs - Totaal - Gedipl. - - Master 1e jrs % Totaal % Gedipl % Ond. master 1e jrs - Totaal - Gedipl. - - Totaal 1e jrs % Totaal % Gedipl % * Voor gediplomeerden: groei 13/14-16/17 In het wo ligt het aandeel kleine opleidingen (wat betreft het aantal instromers per jaar) hoger dan in het hbo (Figuur 8). Dit aandeel neemt wel af over de jaren: in 2113/14 was bijna een derde van de woopleidingen een kleine opleiding met maximaal 2 instromers. In 217/18 gold dit nog voor slechts iets meer dan een kwart. Het aandeel grote opleidingen (3 instromers of meer) is in het wo ongeveer even groot als in het hbo (217/18: 7 procent) en varieert nauwelijks over de jaren. De grootste wo-opleidingen in 217/18 betreffen: B Bedrijfseconomie - Tilburg University (1.377 instromers), B Rechtsgeleerdheid - Erasmus Universiteit Rotterdam (1.14 instromers) en B Economie en Bedrijfseconomie - Erasmus Universiteit Rotterdam (959 instromers). 19

32 Figuur 8 Bekostigd verdeling gestarte/lopende opleidingen naar aantal instromers wo aantal gestarte/lopende opleidingen 213/ / / / / % 1% 2% 3% 4% 5% 6% 7% 8% 9% 1% klein (< 21 instromers) gemiddeld groot (> 299 instromers) Net als bij het hbo laat Tabel 11 het aantal studenten van de wo-opleidingen zien die tussen 213/14 en 217/18 zijn gestart. In 216/17 startten de meeste opleidingen. Deze 34 opleidingen hebben in het startjaar gezamenlijk instromende studenten en het jaar daarop 1.87 instromers. De 28 opleidingen die in 217/18 zijn gestart kennen in het startjaar gezamenlijk een grotere instroom: eerstejaars. Tabel 11 Bekostigd aantal studenten startende opleidingen wo gestart in * 213/14 (n=19) Instromers Totaal Gediplomeerden /15 (n=22) Instromers Totaal Gediplomeerden /16 (n=12) Instromers Totaal Gediplomeerden /17 (n=34) Instromers Totaal Gediplomeerden /18 (n=28) Instromers Totaal Gediplomeerden - * Voor gediplomeerden nog geen gegevens beschikbaar voor 217/18. Gedrag & maatschappij is in 217/18 de sector met de meeste eerstejaars (19 procent van het totaal over de sectoren, zie Tabel 12), gevolgd door de sectoren Economie (18 procent) en Techniek (13 procent). Dit was ongeveer hetzelfde in 213/14. De sector Onderwijs is de enige sector die een dalende instroom laat zien over de jaren. 2

33 Tabel 12 Bekostigd totaal aantal instromers lopende opleidingen, naar sector wo wo Economie Gedrag & maatschappij Gezondheidszorg Landbouw Natuur Onderwijs Recht Taal & cultuur Techniek Sectoroverstijgend Totaal Onbekostigd-geaccrediteerde opleidingen Onbekostigd-geaccrediteerd aantal instellingen Tussen 213/14 en 217/18 daalt het aantal instellingen met onbekostigd-geaccrediteerde opleidingen van 116 naar 1 aanbieders (Figuur 9). In 214/15 zijn er verschillende instellingen die alle op dat moment onbekostigde-geaccrediteerde opleidingen beëindigen, waaronder ArtEZ, Fontys Aangewezen HBO Opleidingen, De Nederlandse Hogeschool voor Business Professionals, Gereformeerd Hoger Onderwijs Zwolle, HES Consultancy BV, Hogeschool Zeeland, Instituut voor Psychosynthese, Media Academie, Stichting Marthas Institute for Performing Arts en Stichting Schoolvision. Het aantal lesplaatsen waarop onbekostigd-geaccrediteerde opleidingen worden aangeboden daalt tussen 213/14 en 216/17, maar neemt in 217/18 weer toe en komt dan uit op 238. Hogeschool NCOI start dat jaar op zeven lesplaatsen de onbekostigde opleiding B Integrale Veiligheid op. Figuur 9 Onbekostigd-geaccrediteerd aantal instellingen aantal instellingen aantal lesplaatsen Onbekostigd-geaccrediteerd aantal unieke titels Evenals bij de bekostigde opleidingen wordt het onderwijsaanbod van de onbekostigde opleidingen uitgaande van het aantal aanbieders beschreven. Het aanbod aan onbekostigd-geaccrediteerde opleidingen bestaat dus eveneens uit het aanbod van unieke opleidingscodes X het aantal lesplaatsen. Het aantal unieke titels van onbekostigd-geaccrediteerde hbo-opleidingen is gedaald tussen 213/14 en 217/18: van 311 naar 27 unieke titels (Tabel 13). Dat is een daling van 13 procent. In het wo zien we echter een toename (+13 procent) in het aantal unieke titels: 99 in 213/14 en 112 in 217/18. 21

34 Tabel 14 laat zien dat in 217/18 de sector Economie veruit de meeste unieke hbo-titels (112) kent, gevolgd door de sector Gedrag & maatschappij (35) en de sector Techniek (33). De sector Economie kent in het wo eveneens de meeste unieke titels (45). Tabel 15 brengt dit in beeld. Op de tweede plaats komt hier de sector Recht (22). Beide sectoren kennen een sterke toename in het aantal unieke wo-titels over de jaren. Tabel 13 Onbekostigd-geaccrediteerd aantal unieke titels uitgesplitst naar onderwijstype Hbo Associate degree Bachelor Master Totaal Wo Bachelor Master Onderzoeksmaster Totaal Tabel 14 Onbekostigd-geaccrediteerd aantal gestarte/lopende unieke titels uitgesplitst naar sector hbo hbo Economie Gedrag en maatschappij Gezondheidszorg Landbouw Natuur Onderwijs Recht Taal & cultuur Techniek Sectoroverstijgend Totaal Tabel 15 Onbekostigd-geaccrediteerd aantal gestarte/lopende unieke titels uitgesplitst naar sector wo wo Economie Gedrag en maatschappij Gezondheidszorg Landbouw Natuur Onderwijs Recht Taal & cultuur Techniek Sectoroverstijgend Totaal

35 3.4.3 Onbekostigd-geaccrediteerd aantal opleidingen Het aantal onbekostigde opleidingen in het hbo neemt over de jaren toe: van 998 in 213/14 naar in 217/18 (Figuur 1). Dit ondanks de afname in het aantal unieke hbo-titels en het aantal lesplaatsen waarop hbo-titels worden aangeboden. Al lopende unieke titels in het hbo worden over de jaren dus op steeds meer (al bestaande) lesplaatsen aangeboden. In het wo is er eveneens sprake van een toename in het aantal opleidingen: 119 in 213/14 en 13 in 217/18. Zowel in het hbo als in het wo overtreft het aantal gestarte opleidingen elk jaar het aantal beëindigde opleidingen (bij het wo ligt dit aantal gelijk in 216/17). Figuur 1 Onbekostigd-geaccrediteerd aantal opleidingen aantal gestarte/lopende opleidingen aantal gestarte/beëindigde opleidingen - hbo HBO WO totaal aantal gestarte/beëindigde opleidingen - wo In het onbekostigd hbo-aanbod zijn de deeltijdvorm en de duale vorm dominanter dan de voltijdvorm (Figuur 11). Tussen 214/15 en 215/16 zien we een flinke toename in het aantal opleidingen dat in duale vorm wordt aangeboden (van 481 naar 664). De deeltijdvorm is eveneens in het onbekostigde wo-aanbod de meest dominante opleidingsvorm. Echter, hier speelt de voltijdvorm een relatief grotere rol dan bij het hbo. De duale vorm komt niet voor in het onbekostigde wo-aanbod. Ook in het onbekostigde hbo betreft het merendeel bacheloropleidingen. Het aandeel bacheloropleidingen (217/18: 62 procent) ligt hier wel lager dan in het bekostigde hbo (75 procent), terwijl masteropleidingen (217/18: 23 procent ) een groter aandeel hebben dan bij het bekostigde hbo (14 procent). Er zijn bij het onbekostigde hbo geen grote verschuivingen over de jaren. 23

36 Het aantal onbekostigde Associate degree-programma s neemt tot 216/17 licht toe (tot 182), maar neemt in 217/18 af tot 175 (Figuur 12). Bij de bacheloropleidingen zien we een stijgende lijn over de jaren: 596 opleidingen in 213/14 en 72 in 217/18. Hetzelfde geldt voor de masteropleidingen: 23 opleidingen in 213/14 en 271 in 217/18. Enkel in het jaar 215/16 ligt het aantal gestarte hbo-masteropleidingen lager dan het aantal beëindigde hbo-masteropleidingen. Relatief veel van de gestarte opleidingen in de periode 213/14-217/218 vallen onder de sectoren Economie en Onderwijs. De sector Economie is eveneens de sector waarin relatief veel van de beëindigde opleidingen zijn te vinden. Hier speelt mee dat Economie de meest dominante sector is bij het onbekostigd hbo-aanbod, zowel bij de bachelor- (45 procent in 217/18), de master- (43 procent in 217/18) als de Ad-opleidingen (83 procent in 217/18). Figuur 11 Onbekostigd-geaccrediteerd aantal opleidingen naar opleidingsvorm aantal gestarte/lopende opleidingen - hbo aantal gestarte/lopende opleidingen - wo deeltijd voltijd duaal totaal deeltijd voltijd duaal totaal Figuur 12 Onbekostigd-geaccrediteerd aantal opleidingen naar opleidingstype hbo associate degree gestart lopend beëindigd bachelor gestart lopend beëindigd master gestart lopend beëindigd

37 De lichte groei bij de onbekostigde wo-opleidingen komt volledig op het conto van de masteropleidingen (Figuur 13). De bacheloropleidingen maken maar een klein aandeel uit van het onbekostigde wo, en laten verder geen dynamiek zien (afgezien van drie beëindigde opleidingen in 215/16). Vrijwel alle gestarte wo-masteropleidingen in de onderzochte periode zijn te vinden in de sectoren Economie en Recht, tevens de meest dominante sectoren bij de masters. De sector Economie omvat in 217/18 een aantal van 55 masteropleidingen; de sector Recht 23. De sector Recht heeft flink aan aandeel gewonnen vanaf 214/15. Figuur 13 Onbekostigd-geaccrediteerd aantal opleidingen naar opleidingstype wo bachelor gestart lopend beëindigd master gestart lopend beëindigd Onbekostigd-geaccrediteerd aantal opleidingen per UWV-Arbeidsmarktregio De regio s West-Brabant (13), Zuidoost-Brabant (93) en Zwolle (92) huisvestten in 217/18 relatief veel onbekostigde ho-opleidingen, in relatie tot de spreiding in het bekostigde aanbod (Figuur 14). De meest onbekostigde opleidingen zijn echter te vinden in de Randstad, met regio Groot-Amsterdam als koploper (153). Hogeschool NCOI is in alle vier genoemde regio s veruit de grootste aanbieder: 64 opleidingen in Amsterdam, 63 in Zwolle, 62 in Eindhoven en 51 in Breda. 25

38 Figuur 14 Onbekostigd-geaccrediteerd aantal gestarte/lopende opleidingen per UWV-Arbeidsmarktregio schooljaar 217/18 Totaal 26

39 3.5 Onbekostigd-geaccrediteerd aantal aanbieders per titel Onbekostigd-geaccrediteerd aantal lesplaatsen waarop eenzelfde titel wordt aangeboden In de sector Landbouw is het aanbod van onbekostigde titels het meest geconcentreerd (Tabel 16). In 217/18 werden alle Landbouw-titels in het hbo op één lesplaats aangeboden. De sector waarin het hbo-aanbod het meest was verspreid over lesplaatsen is de sector Economie. Bij deze sector werd 7 procent van de titels op meer dan 15 lesplaatsen aangeboden in 217/18. Gemiddeld werd eenzelfde titel in deze sector op 5,3 lesplaatsen aangeboden. In 213/14 was dit nog 4,2 lesplaatsen. Gemiddeld werden onbekostigde hbo-titels op 4,4 lesplaatsen aangeboden in 217/18. In 213/14 was dit gemiddeld 3,2 lesplaatsen. In het wo werd eenzelfde titel bij onbekostigde opleidingen op gemiddeld 1,2 lesplaatsen aangeboden in 217/18 (Tabel 17). In 213/14 was dit ook gemiddeld 1,2 lesplaatsen. In de sectoren Natuur, Onderwijs, Taal & cultuur en Techniek worden alle titels maar op één lesplaats aangeboden. Tabel 16 Onbekostigd-geaccrediteerd aantal lesplaatsen waarop eenzelfde titel wordt aangeboden in 217/18 hbo Hbo 1 lesplaats 2-5 lesplaatsen 6-1 lesplaatsen lesplaatsen >15 lesplaatsen gem. 213/14 gem. 217/18 Economie 47% 23% 16% 6% 7% 4,2 5,3 Gedrag & maatschappij 46% 14% 29% 9% 3% 3,5 5,1 Gezondheidszorg 74% 3% 16% 6% % 2,1 3,2 Landbouw 1% % % % % 1, 1, Natuur Onderwijs 19% 39% 19% 23% % 2,8 5,1 Recht 73% 18% 9% % % 1,7 1,9 Taal & cultuur 91% 9% % % % 1,4 1,4 Techniek 61% 15% 21% 3% % 2,7 3,2 Sectoroverstijgend % 1% % % % - 3, Totaal 52% 2% 17% 7% 3% 3,2 4,4 Tabel 17 Onbekostigd-geaccrediteerd aantal lesplaatsen waarop eenzelfde titel wordt aangeboden in 217/18 wo Hbo 1 lesplaats 2-5 lesplaatsen 6-1 lesplaatsen lesplaatsen >15 lesplaatsen gem. 213/14 gem. 217/18 Economie 87% 11% 2% % % 1,4 1,3 Gedrag & maatschappij 82% 18% % % % 1,2 1,2 Gezondheidszorg 86% 14% % % % 1,1 1,1 Landbouw Natuur 1% % % % % 1, 1, Onderwijs 1% % % % % 1, 1, Recht 95% 5% % % % 1,1 1, Taal & cultuur 1% % % % % 1, 1, Techniek 1% % % % % 1,1 1, Sectoroverstijgend 1% % % % % 1,5 1, Totaal 9% 9% 1% % % 1,2 1,2 27

40

41 4 Sectoranalyse Economie 4.1 Sector Economie bekostigde opleidingen Sector Economie bekostigd aantal instellingen Figuur 15 Sector Economie bekostigd aantal instellingen aantal instellingen aantal lesplaatsen Het aantal instellingen met bekostigde Economie-opleidingen is tussen 213/14 en 217/18 redelijk stabiel gebleven met 32 á 33 instellingen (Figuur 15). De lesplaatsen die in 217/18 zijn verdwenen zijn de locaties Lelystad van Christelijke Hogeschool Windesheim en Terneuzen van Hogeschool Zeeland. De lesplaats Leeuwarden van NHL verdwijnt in feite niet in 217/18, maar de opleidingen worden tijdelijk beëindigd vanwege de fusie van NHL en Stenden) Sector Economie bekostigd aantal unieke titels In deze paragraaf beschrijven we de ontwikkeling van het aantal unieke titels in de sector Economie. De ontwikkeling van het aantal opleidingen van deze sector beschrijven we vanaf paragraaf Tabel 18 Sector Economie bekostigd aantal unieke titels uitgesplitst naar onderwijstype Hbo Associate degree Bachelor Master Totaal Wo Bachelor Master Onderzoeksmaster Totaal In het hbo worden er in 217/18 66 gestarte/lopende unieke titels aangeboden (Tabel 18). Dit is minder dan in 213/14, toen dit aantal nog lag op 74. Meer dan de helft van de hbo-titels betreft bachelors. Twee mastertitels op hbo-niveau zijn in 217/18 gestart: M Tourism Destination Management van NHTV Breda en M International Leisure and Tourism Studies van Stenden Hogeschool-Leeuwarden. Het aantal unieke wo-titels blijft vanaf 213/14 nagenoeg gelijk en komt in 217/18 uit op 72. Het merendeel betreft hier master-titels (52 van 72 titels in 217/18). 29

42 4.1.3 Sector Economie bekostigd aantal opleidingen - hbo Het aantal hbo-opleidingen bleef tot en met 216/17 redelijk stabiel rond 35 liggen, maar is in 217/18 afgenomen tot 251 (Figuur 16). Van deze 251 opleidingen in 217/18 werden er 233 in voltijdvorm verzorgd, 111 in deeltijdvorm, en 41 in duale vorm. De afname in 217/18 in het aantal hbo-opleidingen is het gevolg van de beëindiging van 13 Associate degrees en 11 bacheloropleidingen in dat schooljaar. Het gaat bij de beëindigde bachelors onder andere om de titels B Bedrijfseconomie en B Bedrijfskunde MER op 14 lesplaatsen (9 instellingen), en B Small Business en Retail Management op 12 lesplaatsen (9 instellingen). Hetzelfde schooljaar worden nog wel 11 Ad-opleidingen opgestart in de sector Economie. Terwijl we bij de unieke titels tot slot zagen dat bachelors ruim de helft van de titels uitmaken, zien we dat de bachelors bij de opleidingen een veel groter aandeel hebben (24 van de 251 opleidingen). Figuur 16 Sector Economie bekostigd aantal opleidingen naar vorm en type hbo aantal gestarte/lopende opleidingen deeltijd voltijd duaal totaal associate degree gestart lopend beëindigd bachelor gestart lopend beëindigd master gestart 2 2 lopend beëindigd Eenzelfde Economie-titel in het hbo wordt in 217/18 op gemiddeld 3,7 lesplaatsen aangeboden. Het gemiddeld aantal lesplaatsen waarop eenzelfde hbo-economie-titel wordt aangeboden is daarmee gedaald; in 213/17 was het gemiddelde nog 4,8 lesplaatsen per hbo-titel. In 217/18 wordt 46 procent van de Economie-titels in het hbo op één lesplaats aangeboden. De titels die dat schooljaar op het hoogste aantal lesplaatsen worden aangeboden zijn: B Commerciële Economie (19), B Communicatie (18), en B Accountancy (17 lesplaatsen). 3

43 4.1.4 Sector Economie bekostigd aantal opleidingen - wo Het aantal wo-opleidingen in de sector Economie laat wat minder dynamiek zien (Figuur 17). De grootste wijziging betreft de beëindiging van vier bachelortitels door de Rijksuniversiteit Groningen in 215/16: B Accountancy en Controlling, B Bedrijfseconomie, B Fiscale Economie, en B Technologie Management. Medio 218 kwam het totaal aantal wo-opleidingen uit op 121, waarvan 118 opleidingen in voltijdvorm werden verzorgd. Slechts 8 wo-opleidingen werden in 217/18 in deeltijd aangeboden. De masteropleidingen maken het gros van de wo-opleidingen uit in deze sector; de bacheloropleidingen iets minder dan een derde, en onderzoeksmasters slechts gemiddeld zo n 8 procent in alle onderzochte schooljaren. Figuur 17 Sector Economie bekostigd aantal opleidingen naar vorm en type wo aantal gestarte/lopende opleidingen deeltijd voltijd duaal totaal bachelor gestart 1 2 lopend beëindigd master gestart lopend beëindigd onderzoeksmaster gestart lopend beëindigd In 217/18 wordt eenzelfde Economie-titel in het wo op gemiddeld 1,7 lesplaatsen aangeboden, wat een lichte stijging is ten opzichte van 213/14 (1,6 lesplaatsen). Zo n driekwart van de Economie-titels in het wo werd dat jaar op één lesplaats aangeboden, net als in 213/14. De wo-titels die in 217/18 op het hoogst aantal lesplaatsen wordt aangeboden zijn: B Economie en Bedrijfseconomie (7 lesplaatsen), M Economics (6), M Business Administration (6) en B Econometrie en Operationele Research (6) Sector Economie bekostigd aantal opleidingen per UWV-Arbeidsmarktregio Groot-Amsterdam (57 opleidingen), Rijnmond (47) en Zuid-Limburg (32) huisvestten in 217/18 de meeste ho-opleidingen in de sector Economie (Figuur 18). De regio s Haaglanden, Midden-Utrecht en Holland-Rijnland hadden relatief gezien een wat kleiner aanbod in deze sector. 31

44 Figuur 18 Bekostigd aantal gestarte/lopende opleidingen per UWV-Arbeidsmarktregio schooljaar 217/18 sector Economie 32

45 4.1.6 Sector Economie bekostigd aantal studenten lege/gevulde opleidingen Zowel in het hbo als in het wo zijn er enkele lopende opleidingen zonder ingeschreven studenten (Tabel 19). In het hbo gaat het in 217/18 om 8 opleidingen, waaronder de bekostigde opleiding B Small Business en Retail Management aan de Stichting NTI Hogeschool en de Stichting LOI Hoger Onderwijs. In het wo gaat het in dat jaar enkel om 3 opleidingen aan de Open Universiteit: M Business Process Management and IT, M Management en B Bedrijfskunde. Het is de vraag of deze 3 opleidingen daadwerkelijk leeg zijn aangezien het waarschijnlijk om opleidingen gaat die slechts administratief gezien leeg zijn (omdat de studenten zich per cursus inschrijven worden zij wellicht niet per opleiding geregistreerd). Tabel 19 Sector Economie bekostigd aantal lopende opleidingen leeg of gevuld Hbo Leeg Gevuld Totaal Wo Leeg Gevuld Totaal

46 4.1.7 Sector Economie bekostigd aantal studenten hbo Het totaal aantal hbo-studenten in de sector Economie is tussen 216/17 ( studenten) en 217/18 ( studenten) sterk afgenomen, namelijk met 3 procent (Tabel 21). Het grote aantal bacheloropleidingen dat dat jaar werd beëindigd speelt hier uiteraard een rol. De instroom lag dat laatste schooljaar eveneens een stuk lager dan in 216/17. Het aantal gediplomeerden nam tussen 213/14 en 214/15 toe, maar bleef daarna nagenoeg gelijk rond een jaarlijks aantal van 24.. Van alle instromende hbo-studenten in 217/18 is 95 procent ingeschreven in een bacheloropleiding en 5 procent in een Associate degree. De masteropleidingen trokken slechts 37 studenten in het eerste jaar. De voltijdvariant trok in 217/18 veruit de meeste instromende hbo-studenten (92 procent), gevolgd door de deeltijdvariant (6 procent). De duale variant trekt in deze sector slechts 2 procent van de hboinstromers. Er zijn qua aandelen van de opleidingsvarianten nauwelijks verschillen met 213/14. De bacheloropleiding Commerciële Economie aan de Hogeschool van Amsterdam had in 217/18 zowel de meeste studenten (3.252) als de meeste instromende studenten (998). Tabel 21 Sector Economie bekostigd aantal studenten lopende opleidingen hbo Groei 13/14-17/18* Deeltijd Bachelor 1e jrs % Totaal % Gedipl % Master 1e jrs Totaal Gedipl Ad 1e jrs % Totaal % Gedipl % Voltijd Bachelor 1e jrs % Totaal % Gedipl % Master 1e jrs Totaal Gedipl Ad 1e jrs % Totaal % Gedipl % Duaal Bachelor 1e jrs % Totaal % Gedipl % Master 1e jrs - Totaal - Gedipl. - - Ad 1e jrs % Totaal % Gedipl % Totaal 1e jrs % Totaal % Gedipl % * Voor gediplomeerden: groei 13/14-16/17 34

47 Het aandeel van kleine hbo-opleidingen in de sector Economie ligt in 217/18 (8 procent) wat hoger dan voorgaande schooljaren (5 tot 7 procent). Figuur 19 maakt dit inzichtelijk. Het aantal grote opleidingen ligt jaarlijks op zo n 12 procent. De grootste hbo-opleidingen qua aantal instromers in 217/18 betreffen: B Commerciele Economie van de Hogeschool van Amsterdam (998), B International Business and Management Studies van de Hogeschool van Amsterdam (776) en B Commerciële Economie van de Hogeschool Rotterdam (769). Figuur 19 Sector Economie bekostigd verdeling gestarte/lopende opleidingen naar aantal instromers hbo aantal gestarte/lopende opleidingen 213/ / / / / % 1% 2% 3% 4% 5% 6% 7% 8% 9% 1% klein (< 21 instromers) gemiddeld groot (> 299 instromers) Tabel 22 brengt het aantal studenten van de wo-opleidingen in beeld die tussen 213/14 en 217/18 zijn gestart. De 13 in 214/15 gestarte opleidingen hebben in het startjaar al instromers en in 217/18 een totaal van 3.93 studenten. In 217/18 starten 14 opleidingen, maar het aantal instromers was betrekkelijk laag: 334. Tabel 22 Sector Economie bekostigd aantal studenten startende opleidingen hbo gestart in * 213/14 (n=1) Instromers Totaal Gediplomeerden - 214/15 (n=13) Instromers Totaal Gediplomeerden /16 (n=4) Instromers Totaal Gediplomeerden /17 (n=9) Instromers Totaal Gediplomeerden /18 (n=14) Instromers 334 Totaal 726 Gediplomeerden - * Voor gediplomeerden nog geen gegevens beschikbaar voor 217/18. 35

48 4.1.8 Sector Economie bekostigd aantal studenten wo In tegenstelling tot in het hbo laat het totaal aantal wo-studenten in de sector Economie een stijging zien over de jaren: van in 213/14 tot in 217/18 (Tabel 23). Dit is een stijging van 1 procent. Het aantal eerstejaars is nog sterker gestegen: met 16 procent. Iets meer dan de helft van de wo-instromers in 217/18 was ingeschreven in een bacheloropleiding. Masteropleidingen trokken grotendeels de rest van de instromers. De voltijdvariant trok veruit de meest instromende hbo-studenten (99 procent). De deeltijdvariant trok slechts 1 procent van de instromers. De bacheloropleiding Economie en Bedrijfseconomie aan de Erasmus Universiteit Rotterdam had in 217/18 de meeste studenten (2.697). De bacheloropleiding Bedrijfseconomie aan de Tilburg University had dat jaar de meeste eerstejaars (1.377). Tabel 23 Sector Economie bekostigd aantal studenten lopende opleidingen wo Groei 13/14-17/18* Deeltijd Bachelor 1e jrs - Totaal - Gedipl. - - Master 1e jrs % Totaal % Gedipl % Ond. master 1e jrs - Totaal - Gedipl. - - Voltijd Bachelor 1e jrs % Totaal % Gedipl % Master 1e jrs % Totaal % Gedipl % Ond. master 1e jrs % Totaal % Gedipl % Duaal Bachelor 1e jrs - Totaal - Gedipl. - - Master 1e jrs - Totaal - Gedipl. - - Ond. master 1e jrs - Totaal - Gedipl. - - Totaal * Voor gediplomeerden: groei 13/14-16/17 1e jrs % Totaal % Gedipl % Het aandeel van kleine Economie-opleidingen in het wo blijkt te zijn gedaald over de jaren: van 2 procent in 213/14 naar 12 procent in 217/18 (Figuur 2). Grote opleidingen maakten jaarlijks gemiddeld zo n 15 procent uit van alle wo-opleidingen in de sector Economie. De grootste opleidingen qua 36

49 instromers in 217/18 waren: B Bedrijfseconomie van de Tilburg University (1.377 instromers), B Economie en Bedrijfseconomie van de Erasmus Universiteit Rotterdam (959) en B Business Administration van de UvA (954). Figuur 2 Sector Economie bekostigd verdeling gestarte/lopende opleidingen naar aantal instromers wo aantal gestarte/lopende opleidingen 213/ / / / / % 1% 2% 3% 4% 5% 6% 7% 8% 9% 1% klein (< 21 instromers) gemiddeld groot (> 299 instromers) Jaarlijks zijn er niet meer dan 4 wo-opleidingen gestart in de sector Economie (Tabel 24). De drie gestarte opleidingen in 217/18 (B Business Administration en B Economics and Business Economics van de UvA alsook M Business Intelligence and Smart Services van de Universiteit Maastricht) trokken relatief veel nieuwe studenten in het eerste jaar (1.614). Tabel 24 Sector Economie bekostigd aantal studenten startende opleidingen wo gestart in * 213/14 (n=4) Instromers Totaal Gediplomeerden /15 (n=2) Instromers Totaal Gediplomeerden /16 (n=2) Instromers Totaal Gediplomeerden /17 (n=1) Instromers Totaal Gediplomeerden /18 (n=3) Instromers Totaal 1.78 Gediplomeerden - * Voor gediplomeerden nog geen gegevens beschikbaar voor 217/18. 37

50 4.2 Sector Economie onbekostigd-geaccrediteerde opleidingen Sector Economie onbekostigd-geaccrediteerd aantal instellingen/lesplaatsen Figuur 21 Sector Economie onbekostigd-geaccrediteerd aantal instellingen/lesplaatsen aantal instellingen aantal lesplaatsen Het aantal instellingen met onbekostigd-geaccrediteerde opleidingen in de sector Economie daalde in 214/15 naar 62 (nog 67 in (213/14) en bleef daarna stabiel rond de 6 instellingen (Figuur 21). Fontys Hogescholen (Fontys Aangewezen HBO Opleidingen), De Nederlandse Hogeschool voor Business Professionals, de Media Academie en HES Consultancy BV boden vanaf 214/15 niet langer onbekostigde Economie-opleidingen aan. Luzac Hogeschool B.V. start in 217/18 op 4 lesplaatsen met B HBO Rechten, terwijl AOG TSM Business School het aanbod van de opleiding M Strategy & Leadership uitbreidt van enkel de lesplaats in Enschede naar 3 andere lesplaatsen. Dit verklaart mede de toename van het aantal lesplaatsen in 217/18 (van 147 in 216/17 naar 158) Sector Economie onbekostigd-geaccrediteerd aantal unieke titels Er zijn relatief veel onbekostigde titels terug te vinden in de sector Economie (Tabel 25). In het hbo zijn dit er in 217/ en in het wo 45. Het aantal unieke titels is het hbo afgenomen: in 213/14 waren er nog 129 titels lopende. Het aantal wo-titels is echter toegenomen over de jaren. Van de hbo-titels werden er relatief veel master-titels aangeboden (43 van de 112 in 217/18). In het wo vormden de master-titels de ruimte meerderheid in het aanbod de afgelopen schooljaren: 42 mastertitels van de in totaal 45 wo-titels in 217/18. Tabel 25 Sector Economie onbekostigd-geaccrediteerd aantal unieke titels uitgesplitst naar onderwijstype Hbo Associate degree Bachelor Master Totaal Wo Bachelor Master Onderzoeksmaster Totaal

51 4.2.3 Sector Economie onbekostigd-geaccrediteerd aantal opleidingen Figuur 22 Sector Economie onbekostigd-geaccrediteerd aantal opleidingen aantal gestarte/lopende opleidingen aantal gestarte/beëindigde opleidingen HBO WO totaal Het merendeel van de onbekostigde opleidingen in deze sector betreffen hbo-opleidingen (Figuur 22). Een relatief grote stijging in het totale aantal is te zien in 217/18. In 216/17 waren dit er nog 67; in 217/18 was dit gestegen tot 648. Zowel het aantal onbekostigde hbo-opleidingen als het aantal onbekostigde wo-opleidingen was dat jaar gestegen. Het aantal gestarte opleidingen lag met een aantal van 66 ruim tweeënhalf keer zo hoog als het aantal beëindigde opleidingen (25). Mede heeft hier de start van B Integrale Veiligheid op maar liefst 17 lesplaatsen van de Hogeschool NCOI een rol gespeeld Sector Economie onbekostigd-geaccrediteerd aantal opleidingen per UWV-Arbeidsmarktregio Het onbekostigd aanbod in de sector Economie concentreert zich relatief sterk in de regio s van de Randstad (Figuur 23). West-Brabant (56) en Zuidoost-Brabant (45) herbergen eveneens relatief veel onbekostigde Economie-opleidingen, evenals de regio Zwolle (4). Het aanbod in de regio s Noord- Limburg en Midden-Limburg is vrij beperkt te noemen. 39

52 Figuur 23 Onbekostigd-geaccrediteerd aantal gestarte/lopende opleidingen per UWV-Arbeidsmarktregio schooljaar 217/18 sector Economie 4

53 5 Sectoranalyse Gedrag & maatschappij 5.1 Sector Gedrag & maatschappij bekostigde opleidingen Sector Gedrag & maatschappij bekostigd aantal instellingen Het aantal instellingen met bekostigde Gedrag & maatschappij-opleidingen is tussen 213/14 en 216/17 stabiel gebleven op 31 en is in 217/18 gestegen tot 35 instellingen (Figuur 24). Het aantal lesplaatsen is dat jaar eveneens toegenomen: van 51 in 216/17 tot 63 in 217/18. Stichting Hogeschool NHA, Stichting LOI Hoger Onderwijs, Hogeschool NCOI en Stichting NTI startten dat jaar bekostigde opleidingen. Figuur 24 Sector Gedrag & maatschappij bekostigd aantal instellingen aantal instellingen aantal lesplaatsen Sector Gedrag & maatschappij bekostigd aantal unieke titels Het aantal unieke titels in de sector Gedrag & maatschappij is in het hbo gestegen van 21 titels in 215/16 naar 3 titels in 217/18 (Tabel 26). Ruim de helft van de hbo-titels betreft bachelors. In het wo zijn er qua aantal titels geen grote wijzigingen geweest. Hier betreft ruim de helft van de titels een master. Tabel 26 Sector Gedrag & maatschappij bekostigd aantal unieke titels uitgesplitst naar onderwijstype Hbo Associate degree Bachelor Master Totaal Wo Bachelor Master Onderzoeksmaster Totaal

54 5.1.3 Sector Gedrag & maatschappij bekostigd aantal opleidingen hbo In 217/18 vindt er een grote stijging plaats in het aantal hbo-opleidingen in de sector Gedrag & maatschappij: van 148 in 216/17 naar 173 in 217/18 (Figuur 25). Onder de 173 gestarte/lopende opleidingen zijn de voltijd- en deeltijd ongeveer in dezelfde mate vertegenwoordigd. Het aandeel van de duale vorm is gering en tevens afnemende vanaf 215/16. De stijging in 217/18 komt voornamelijk door de start van 39 bacheloropleidingen, welke het merendeel uitmaken van de hbo-opleidingen in deze sector. B Social Work werd dat jaar gestart door 8 instellingen op 11 lesplaatsen. B Maatschappelijk Werk en Dienstverlening en B Sociaal Pedagogische Hulpverlening werden door Hogeschool NCOI gestart op verscheidene lesplaatsen. Zes masteropleidingen zijn dat jaar echter nog beëindigd, waarvan 4 door NHL (als gevolg van de fusie van NHL en Stenden). Figuur 25 Sector Gedrag & maatschappij bekostigd aantal opleidingen naar vorm en type hbo aantal gestarte/lopende opleidingen deeltijd voltijd duaal totaal associate degree gestart lopend beëindigd bachelor gestart lopend beëindigd master gestart 2 lopend beëindigd -6 Eenzelfde Gedrag & maatschappij titel in het hbo werd in 217/18 op gemiddeld 5,8 lesplaatsen aangeboden, wat een deling inhoudt ten opzichte van het gemiddelde in 213/14: 7,4. In 217/18 wordt 3 procent van de titels in het hbo op één lesplaats aangeboden; in 213/14 was dit lager, namelijk 19 procent. De hbo-titels die in 217/18 op het hoogste aantal lesplaatsen werden verzorgd betreffen: B Maatschappelijk Werk en Dienstverlening (29), B Sociaal Pedagogische Hulpverlening (28), en B Human Resource Management (18 lesplaatsen). 42

55 5.1.4 Sector Gedrag & maatschappij bekostigd aantal opleidingen wo Er zijn geen grote wijzigingen waar te nemen voor wat betreft het aantal wo-opleidingen in deze sector (Figuur 26). In 217/18 ligt dit aantal op een totaal van 184, waarvan 181 in voltijdvorm verzorgd werden. Slechts 2 opleidingen werden in deeltijdvorm aangeboden, alsook 2 opleidingen in duale vorm. In 217/18 stopten de Radboud Universiteit Nijmegen, de Rijksuniversiteit Groningen, de Universiteit Utrecht en de UvA allen met de masteropleiding M Onderwijskunde. Vanaf 218/19 bieden deze instellingen de master M Onderwijswetenschappen aan. Figuur 26 Sector Gedrag & maatschappij bekostigd aantal opleidingen naar vorm en type wo aantal gestarte/lopende opleidingen deeltijd voltijd duaal totaal bachelor gestart 2 1 lopend beëindigd master gestart lopend beëindigd onderzoeksmaster gestart 2 1 lopend beëindigd -4 In het wo ligt het gemiddeld aantal lesplaatsen waarop eenzelfde wo-gedrag & maatschappij-titel aanbiedt werd op 1,7 (217/18); in 213/14 betrof dit 1,8 lesplaatsen. Driekwart van de Gedrag & maatschappij-titels in het wo werd in 217/18 op één lesplaats aangeboden, evenals in 213/14. De wo-titels die in 217/18 op het hoogst aantal lesplaatsen lopende waren betreffen: B Psychologie (11 lesplaatsen) en M Psychology, B Pedagogische Wetenschappen en B Sociologie (alledrie op 7 lesplaatsen) Sector Gedrag & maatschappij bekostigd aantal opleidingen per UWV-Arbeidsmarktregio In Figuur 27 is te zien dat bekostigde Gedrag & maatschappij-opleidingen sterk zijn geconcentreerd in de regio s Groot-Amsterdam (67), Midden-Utrecht (36) en Rijk van Nijmegen (31). Er zijn relatief veel regio s zonder een enkele opleiding in deze sector. 43

56 Figuur 27 Bekostigd aantal gestarte/lopende opleidingen per UWV-Arbeidsmarktregio schooljaar 217/18 sector Gedrag & maatschappij 44

57 5.1.6 Sector Gedrag & maatschappij bekostigd aantal studenten lege/gevulde opleidingen In het hbo waren er in 216/17 nog 4 opleidingen die lopende waren, maar waar geen studenten in waren geschreven (Tabel 27). In 217/18 zijn er geen lege hbo-opleidingen meer terug te vinden. In het wo zijn er dat jaar 5 lege opleidingen terug te vinden, waarvan 3 aan de Open Universiteit. Tabel 27 Sector Gedrag & maatschappij bekostigd aantal lopende opleidingen leeg of gevuld Hbo Leeg Gevuld Totaal Wo Leeg Gevuld Totaal Sector Gedrag & maatschappij bekostigd aantal studenten hbo De sector Gedrag & maatschappij laat vanaf 215/16 een daling zien in het totaal aantal hbo-studenten (-19 procent) en het aantal instromers (-38 procent). Tabel 28 brengt dit in beeld. Het aantal gediplomeerden in het hbo bleef redelijk constant, maar het betreft hier dus de instroom van eerdere jaren. Van alle instromende hbo-studenten in 217/18 was 95 procent ingeschreven in een bacheloropleiding, 3 procent in een Associate degree en 2 procent in een masteropleiding. Het merendeel van de instromende hbo-studenten in 217/18 (83 procent) volgde een voltijdopleiding, zo n 16 procent volgde een deeltijdopleiding. De duale variant trekt in deze sector hoogstens 12 nieuwe studenten in 217/18. De voltijdvariant trok in 213/14 relatief meer nieuwe studenten (89 procent) dan de overige twee opleidingsvormen. De bacheloropleiding Social Work aan de Hanzehogeschool Groningen had in 217/18 de meeste studenten (2.66). De bacheloropleiding B Social Work aan de Hogeschool Rotterdam had dat jaar de meeste instromende studenten (762). Het aantal kleine, bekostigde hbo-opleidingen in de sector Gedrag & maatschappij nam in omvang sterk toe over de jaren (7 in 213/14; 21 in 217/18), voor wat betreft het aantal instromers (Figuur 28). Het aantal grote opleidingen lag in 215/16 wat lager (13, ofwel 9 procent), maar steeg vervolgens weer tot 18 (ofwel 13 procent) in 217/18. De grootste hbo-opleidingen in 217/18 betroffen: B Social Work aan de Hogeschool Rotterdam (762 instromers), B Social Work aan de Hanzehogeschool Groningen (737 instromers) en B Social Work aan de Saxion Hogeschool (638 instromers). 45

58 Tabel 28 Sector Gedrag & maatschappij bekostigd aantal studenten lopende opleidingen hbo Groei 13/14-17/18* Deeltijd Bachelor 1e jrs % Totaal % Gedipl % Master 1e jrs % Totaal % Gedipl % Ad 1e jrs % Totaal % Gedipl % Voltijd Bachelor 1e jrs % Totaal % Gedipl % Master 1e jrs - Totaal - Gedipl. - - Ad 1e jrs % Totaal % Gedipl % Duaal Bachelor 1e jrs % Totaal % Gedipl % Master 1e jrs - Totaal - Gedipl. - - Ad 1e jrs 57 - Totaal 92 - Gedipl. - - Totaal 1e jrs % Totaal % Gedipl % * Voor gediplomeerden: groei 13/14-16/17 Figuur 28 Sector Gedrag & maatschappij bekostigd verdeling gestarte/lopende opleidingen naar aantal instromers hbo aantal gestarte/lopende opleidingen 213/ / / / / % 1% 2% 3% 4% 5% 6% 7% 8% 9% 1% klein (< 21 instromers) gemiddeld groot (> 299 instromers) 46

59 In 217/18 startten relatief veel bekostigde hbo-opleidingen in de sector Gedrag & maatschappij, namelijk 44 (Tabel 29). Deze opleidingen hadden dat jaar gezamenlijk eerstejaarsstudenten en een totaal van 9.56 studenten. Tabel 29 Sector Gedrag & maatschappij bekostigd aantal studenten startende opleidingen hbo gestart in * 213/14 (n=2) Instromers Totaal Gediplomeerden /15 (n=2) Instromers Totaal Gediplomeerden /16 (n=1) Instromers Totaal Gediplomeerden /17 (n=7) Instromers Totaal Gediplomeerden /18 (n=44) Instromers 5271 Totaal 956 Gediplomeerden - * Voor gediplomeerden nog geen gegevens beschikbaar voor 217/ Sector Gedrag & maatschappij bekostigd aantal studenten wo Bij de wo-opleidingen in de sector Gedrag & maatschappij zijn er geen grote ontwikkelingen te zien in de aantallen studenten, instromers en gediplomeerden (Tabel 3). De opleidingen trokken in 217/18 gezamenlijk zo n nieuwe studenten, op een totaal van studenten. Van alle instromende wo-studenten in 217/18 was meer dan de helft (56 procent) ingeschreven in een bacheloropleiding; 41 procent in een masteropleiding, en overige 3 procent in een onderzoeksmaster. Vrijwel alle instromende hbo-studenten in 217/18 (99 procent) volgde een voltijdopleiding; de rest ofwel een deeltijd- dan wel duale opleiding. De bacheloropleiding Psychologie aan de Rijksuniversiteit Groningen had in 217/18 de meeste studenten (1.885). De bacheloropleiding Psychologie aan de Universiteit Leiden had dat jaar de meeste instromende studenten (773). Kleine, bekostigde wo-opleidingen in de sector Gedrag & maatschappij, voor wat betreft het aantal instromers, maakten over de jaren een steeds kleiner deel uit van het totaal aan de wo-opleidingen in de sector (Figuur 29). In 213/14 waren dit nog 33 opleidingen (18 procent); in 217/18 waren het er slechts nog 23 (13 procent). Het aandeel van grote wo-opleidingen in de sector lag jaarlijks op zo n 1 procent (tussen de 16 en 2 opleidingen). De grootste wo-opleidingen in 217/18 betroffen B Psychologie aan de Universiteit Leiden (773 instromers), M Psychology aan de Universiteit Leiden (585 instromers) en B Communicatiewetenschap aan de Universiteit van Amsterdam (565 instromers). 47

60 Tabel 3 Sector Gedrag & maatschappij bekostigd aantal studenten lopende opleidingen wo Groei 13/14-17/18* Deeltijd Bachelor 1e jrs % Totaal % Gedipl % Master 1e jrs % Totaal % Gedipl % Ond. master 1e jrs - Totaal - Gedipl. - - Voltijd Bachelor 1e jrs % Totaal % Gedipl % Master 1e jrs % Totaal % Gedipl % Ond. master 1e jrs % Totaal % Gedipl % Duaal Bachelor 1e jrs - Totaal - Gedipl. - - Master 1e jrs % Totaal % Gedipl % Ond. master 1e jrs - Totaal - Gedipl. - - Totaal 1e jrs % Totaal % Gedipl % * Voor gediplomeerden: groei 13/14-16/17 Figuur 29 Sector Gedrag & maatschappij bekostigd verdeling gestarte/lopende opleidingen naar aantal instromers wo aantal gestarte/lopende opleidingen 213/ / / / / % 1% 2% 3% 4% 5% 6% 7% 8% 9% 1% klein (< 21 instromers) gemiddeld groot (> 299 instromers) 48

61 Er zijn relatief weinig wo-opleidingen in deze sector gestart de afgelopen jaren. De 5 gestarte opleidingen in 213/14 hadden het startjaar 668 instromers en studenten in totaal (Tabel 31). Vier jaar later lagen deze aantallen nog op hetzelfde peil. De twee gestarte opleidingen in 217/18 hadden het eerste jaar 46 instromers. Tabel 31 Sector Gedrag & maatschappij bekostigd aantal studenten startende opleidingen wo gestart in * 213/14 (n=5) Instromers Totaal Gediplomeerden /15 (n=1) Instromers Totaal Gediplomeerden /16 (n=2) Instromers Totaal Gediplomeerden /17 (n=2) Instromers 7 41 Totaal 7 48 Gediplomeerden - 217/18 (n=2) Instromers 46 Totaal 423 Gediplomeerden - * Voor gediplomeerden nog geen gegevens beschikbaar voor 217/18. 49

62 5.2 Sector Gedrag & maatschappij onbekostigd-geaccrediteerde opleidingen Sector Gedrag & maatschappij onbekostigd-geaccrediteerd aantal instellingen/lesplaatsen Figuur 3 Sector Gedrag & maatschappij onbekostigd-geaccrediteerd aantal instellingen/lesplaatsen aantal instellingen aantal lesplaatsen Het aantal instellingen met onbekostigde opleidingen in de sector Gedrag & maatschappij daalt in 216/17 tot 29 instellingen (Figuur 3). Het aantal lesplaatsen zakt dat jaar naar 55. De Christelijke Hogeschool Windesheim-Zwolle, Fontys Hogescholen-Eindhoven en INHOLLAND Select Studies-Rotterdam stoppen op dat moment hun onbekostigde opleidingen in deze sector Sector Gedrag & maatschappij onbekostigd-geaccrediteerd aantal unieke titels Het aantal onbekostigde, unieke titels in de sector Gedrag & maatschappij daalt in het hbo tot en met het jaar 216/17, en komt uit op een aantal van 35 titels (Tabel 32). De helft daarvan betreft mastertitels. De daling vindt ook enkel plaats bij de masters. Het aantal unieke wo-titels zakt in 217/18 tot 11; in 216/187 waren dit er nog 13. Het betreft in alle gevallen master-titels. Tabel 32 Sector Gedrag & maatschappij onbekostigd-geaccrediteerd aantal unieke titels uitgesplitst naar onderwijstype Hbo Associate degree Bachelor Master Totaal Wo Bachelor Master Onderzoeksmaster Totaal

63 5.2.3 Sector Gedrag & maatschappij onbekostigd-geaccrediteerd aantal opleidingen Ondanks een afname in het aantal lesplaatsen en aangeboden unieke, onbekostigde titels in de sector Gedrag & maatschappij vanaf 215/16, steeg het aantal onbekostigde hbo-opleidingen in 217/18 (Figuur 31): van 155 in 216/17 naar 179 in 217/18. Het aantal wo-opleidingen daalde in die jaren echter van 17 naar 13. Dat laatste schooljaar werden er 25 opleidingen gestart, en enkel 5 beëindigd. Capabel Hogeschool startte dat jaar op 5 lesplaatsen de opleiding B Social Work en Hogeschool NCOI startte onder andere de opleiding M Master Social Work & Innovation op 9 lesplaatsen. Figuur 31 Sector Gedrag & maatschappij onbekostigd-geaccrediteerd aantal opleidingen aantal gestarte/lopende opleidingen aantal gestarte/beëindigde opleidingen HBO WO totaal Sector Gedrag & maatschappij onbekostigd-geaccrediteerd aantal opleidingen per UWV-Arbeidsmarktregio Het onbekostigd aanbod in de sector Gedrag & maatschappij is voornamelijk geconcentreerd in de regio s van de Randstad, alsook in West-Brabant, Zuidoost-Brabant, Regio Zwolle en Midden-Gelderland (Figuur 32). 51

64 Figuur 32 Onbekostigd-geaccrediteerd aantal gestarte/lopende opleidingen per UWV-Arbeidsmarktregio schooljaar 217/18 sector Gedrag & maatschappij 52

65 6 Sectoranalyse Onderwijs 6.1 Sector Onderwijs bekostigde opleidingen Sector Onderwijs bekostigd aantal instellingen Het aantal instellingen met bekostigde Onderwijs-opleidingen is tussen 213/14 en 216/17 gelijk gebleven, en in 217/18 gedaald tot 39 (Figuur 33). NHL en Stenden Hogeschool fuseren dat jaar tot NHL Stenden Hogescholen. Het aantal lesplaatsen daalde al in eerdere jaren, maar laat een sterke daling zien in 217/18. Dit komt mede door de fusie van NHL en Stenden (tijdelijke stop van opleidingen op 7 lesplaatsen) en de beëindiging van de enige bekostigde Onderwijs-opleiding (M Leren en Innoveren) op de lesplaatsen Helmond en Zwolle van de Marnix Academie dat jaar. In 217/18 waren er 77 lesplaatsen waarop bekostigde Onderwijs-opleidingen werden verzorgd. Figuur 33 Sector Onderwijs bekostigd aantal instellingen aantal instellingen aantal lesplaatsen Sector Onderwijs bekostigd aantal unieke titels Het aantal unieke hbo-titels in de sector Onderwijs is neemt vanaf 214/15 af. In 217/18 ligt dit aantal op 66 titels, waarvan bijna de helft bachelor-titels betreft (Tabel 33). Bij het wo zien we eveneens een afname vanaf 214/15, maar daar stijgt het aantal titels weer in de daaropvolgende jaren (tot 47 in 217/18). Hier betreft het enkel masters. Tabel 33 Sector Onderwijs bekostigd aantal unieke titels uitgesplitst naar onderwijstype Hbo Associate degree Bachelor Master Totaal Wo Bachelor Master Onderzoeksmaster Totaal

66 6.1.3 Sector Onderwijs bekostigd aantal opleidingen hbo Een sterke afname is te zien in het aantal hbo-opleidingen in deze sector (Figuur 34). Deze afname doet zich voor over alle jaren, maar met name tussen 216/17 en 217/18 (gedaald van 393 naar 331). In 217/18 stoppen er 9 bacheloropleidingen (lerarenopleidingen) bij de Christelijke Hogeschool Windesheim. De overige gestopte bacheloropleidingen zijn het gevolg van de fusie tussen NHL en Stenden Hogescholen. Deze fusie verklaart ook voor een deel de 14 gestopte masteropleidingen dat jaar. In 216/17 stoppen 14 Ad-opleidingen, waarvan 9 opleidingen tot Onderwijsondersteuner voor Technische vakken bij de Christelijke Hogeschool Windesheim. Het gemiddeld aantal lesplaatsen dat eenzelfde hbo-onderwijs-titel wordt verzorgd is gelijk gebleven over de jaren: in 213/14 en 217/18 was het gemiddelde 5, lesplaatsen per hbo-titel; In 217/18 werd 26 procent van de Onderwijs-titels in het hbo op één lesplaats aangeboden (in 213/14 was dit 3 procent). De titels die in 216/17 op het hoogst aantal lesplaatsen wordt aangeboden zijn: B Opleiding tot Leraar Basisonderwijs (37 lesplaatsen) en M Special Educational Needs: Leraar Speciaal Onderwijs (2 lesplaatsen). Figuur 34 Sector Onderwijs bekostigd aantal opleidingen naar vorm en type hbo aantal gestarte/lopende opleidingen deeltijd voltijd duaal totaal associate degree gestart lopend beëindigd bachelor gestart lopend beëindigd master gestart lopend beëindigd Sector Onderwijs bekostigd aantal opleidingen wo Het aantal wo-opleidingen in de sector Onderwijs daalt tussen 214/15 en 215/16 sterk (van 137 naar 122), maar neemt in de jaren erna licht toe tot 127 (Figuur 35). Universiteit Leiden stopt in 215/16 13 wo-masteropleidingen. 54

67 Bij de wo-opleidingen gaat het voor het grootste gedeelte om opleidingen in voltijd (lijn voor voltijd loopt gelijk aan het totaal en is niet zichtbaar), hoewel de deeltijdvorm eveneens vaak wordt aangeboden. Figuur 35 Sector Onderwijs bekostigd aantal opleidingen naar vorm en type wo aantal gestarte/lopende opleidingen deeltijd voltijd duaal totaal master gestart lopend beëindigd Het gemiddeld aantal lesplaatsen dat eenzelfde wo-onderwijs-titel wordt verzorgd is licht toegenomen: in 213/14 was het gemiddelde 2,4 lesplaatsen per wo-titel; in 217/18 betrof dit 2,7. Meer dan de helft van de titels (55 procent) werd in 217/18 op slechts één lesplaats verzorgd. De titels die op het grootste aantal lesplaatsen werden aangeboden dat jaar betreffen: M Leraar Voorbereidend Hoger Onderwijs in Maatschappijleer en Maatschappijwetenschappen (8 lesplaatsen) en M Leraar Voorbereidend Hoger Onderwijs in Algemene Economie (7 lesplaatsen) Sector Onderwijs bekostigd aantal opleidingen per UWV-Arbeidsmarktregio Figuur 36 laat zien dat met name de regio Groot-Amsterdam relatief veel bekostigde Onderwijs-opleidingen huisvestte in 217/18 (98). Dit geldt ook voor Midden-Utrecht (62) en Midden-Brabant (46). Er zijn betrekkelijk veel regio s die een beperkt aanbod hebben (hoogstens 4 Onderwijs-opleidingen). 55

68 Figuur 36 Bekostigd aantal gestarte/lopende opleidingen per UWV-Arbeidsmarktregio schooljaar 217/18 sector Onderwijs 56

69 6.1.6 Sector Onderwijs bekostigd aantal studenten lege/gevulde opleidingen Zowel in het hbo als in het wo zijn er lopende opleidingen zonder ingeschreven studenten, met name bij het hbo (22 in 217/18). In vergelijking met 213/14 ligt dit aantal bij zowel het hbo als het wo lager in 217/18 (Tabel 34). In het hbo gaat het in 217/18 onder andere om de masteropleidingen M Special Educational Needs: Communicatief Gehandicapten en M Special Educational Needs: Auditief Gehandicapten op 1 locaties van de Hogeschool Utrecht. Tabel 34 Sector Onderwijs bekostigd aantal lopende opleidingen leeg of gevuld Hbo Leeg Gevuld Totaal Wo Leeg Gevuld Totaal Sector Onderwijs bekostigd aantal studenten hbo Het aantal ingeschreven studenten aan lopende hbo-onderwijs-opleidingen is tussen 213/14 en 217/18 afgenomen van naar (Tabel 35). Het aantal instromers laat een nog sterke daling zien over de dezelfde periode (van tot ). De ruime meerderheid van de hbo-instromers volgt een bacheloropleiding (83 procent; 11 procent volgt een masteropleiding in 217/18). Wat betreft de opleidingsvormen zien we dat de voltijdvariant tweederde van de instromers trok in 217/18 en de deeltijdvariant grotendeels de rest. De bacheloropleiding B Opleiding tot leraar Basisonderwijs aan de Marnix Academie-Utrecht heeft in 217/18 de meeste ingeschrevenen (1.295) en het hoogst aantal instromende studenten (45). Betrekkelijk veel hbo-opleidingen in de sector Onderwijs zijn te omschrijven als kleine opleidingen (qua aantal instromers): 33 procent in 217/18 (Figuur 37). In 213/14 lag dit zelfs nog hoger: 37 procent. Slechts enkele opleidingen zijn te omschrijven trekken jaarlijks 3 of meer instromers (grote opleidingen). In 217/18 betroffen de titels B Opleiding tot leraar Basisonderwijs aan de Marnix Academie (45 instromers), de Hogeschool Leiden (374 instromers) en de Hogeschool Utrecht (354 instromers) de grootste opleidingen. In 213/214 startten 11 hbo-opleidingen in de sector Onderwijs, met gezamenlijk 716 instromers in het startjaar (Tabel 36). Vanaf 215/16 neemt het jaarlijkse aantal instromers bij deze opleidingen sterk af. De twee in 217/18 gestarte hbo-opleidingen trokken slechts 61 nieuw studenten in het startjaar. 57

70 Tabel 35 Sector Onderwijs bekostigd aantal studenten lopende opleidingen hbo Groei 13/14-17/18* Deeltijd Bachelor 1e jrs % Totaal % Gedipl % Master 1e jrs % Totaal % Gedipl % Ad 1e jrs % Totaal % Gedipl % Voltijd Bachelor 1e jrs % Totaal % Gedipl % Master 1e jrs % Totaal % Gedipl % Ad 1e jrs % Totaal % Gedipl % Duaal Bachelor 1e jrs % Totaal % Gedipl % Master 1e jrs % Totaal % Gedipl % Ad 1e jrs - Totaal - Gedipl. - - Totaal 1e jrs % Totaal % Gedipl % * Voor gediplomeerden: groei 13/14-16/17 Figuur 37 Sector Onderwijs bekostigd verdeling gestarte/lopende opleidingen naar aantal instromers hbo aantal gestarte/lopende opleidingen 213/ / / / / % 1% 2% 3% 4% 5% 6% 7% 8% 9% 1% klein (< 21 instromers) gemiddeld groot (> 299 instromers) 58

71 Tabel 36 Sector Onderwijs bekostigd aantal studenten startende opleidingen hbo gestart in * 213/14 (n=11) Instromers Totaal Gediplomeerden /15 (n=3) Instromers Totaal Gediplomeerden /16 (n=1) Instromers Totaal Gediplomeerden /17 (n=8) Instromers Totaal Gediplomeerden /18 (n=2) Instromers 61 Totaal 61 Gediplomeerden - * Voor gediplomeerden nog geen gegevens beschikbaar voor 217/ Sector Onderwijs bekostigd aantal studenten wo De sector Onderwijs in het wo kent alleen masteropleidingen. Het aantal ingeschreven studenten aan wo-onderwijs-masteropleidingen is tussen 213/14 en 217/18 gedaald van naar (Tabel 37). Het aantal instromers is eveneens gedaald over de jaren: van in 213/14 tot 946 in 217/18. De voltijdvariant vormde in alle onderzochte jaren de hoofdmoot bij de wo-instroom in deze sector (88 procent van alle instromers in 217/18 volgde een opleiding in deze variant). De masteropleidingen B Opleiding tot leraar voortgezet onderwijs van de tweede graad in Biologie aan Christelijke Hogeschool Windesheim en M Science Education and Communication aan de Technische Universiteit Delft hadden in 217/18 het hoogste aantal ingeschrevenen (143). De opleidingen M Educatieve master Geesteswetenschappen aan de Universiteit Leiden en B Opleiding tot leraar voortgezet onderwijs van de tweede graad in Nederlands aan de Fontys Hogescholen hadden dat jaar de meeste instromers (9). Het gaat bij de wo-onderwijs-opleidingen voornamelijk om kleine opleidingen: jaarlijks trekt minstens 92 procent van de opleidingen 2 of minder nieuwe studenten (Figuur 38). Geen enkele opleiding trok 3 studenten of meer. 59

72 Tabel 37 Sector Onderwijs bekostigd aantal studenten lopende opleidingen wo Groei 13/14-17/18* Deeltijd Bachelor 1e jrs - Totaal - Gedipl. - - Master 1e jrs % Totaal % Gedipl % Ond. master 1e jrs - Totaal - Gedipl. - - Voltijd Bachelor 1e jrs - Totaal - Gedipl. - - Master 1e jrs % Totaal % Gedipl % Ond. master 1e jrs - Totaal - Gedipl. - - Duaal Bachelor 1e jrs - Totaal - Gedipl. - - Master 1e jrs Totaal Gedipl Ond. master 1e jrs - Totaal - Gedipl. - - Totaal 1e jrs % Totaal % Gedipl % * Voor gediplomeerden: groei 13/14-16/17 Figuur 38 Sector Onderwijs bekostigd verdeling gestarte/lopende opleidingen naar aantal instromers wo aantal gestarte/lopende opleidingen 213/14 214/ /16 216/17 217/ % 1% 2% 3% 4% 5% 6% 7% 8% 9% 1% klein (< 21 instromers) gemiddeld groot (> 299 instromers) 6

73 De nieuwe wo-opleidingen in de sector Onderwijs kenden over het algemeen een kleine instroom (Tabel 38). Zo hadden de 3 opleidingen die zijn gestart in 216/17 in het startjaar gezamenlijk 9 nieuwe studenten. De 2 opleidingen die in 217/18 zijn gestart (M Educatie en Communicatie in de Taal- en Cultuurwetenschappen aan de UvA en M Educatie in de Mens- en Maatschappijwetenschappen aan de VU) trokken zelfs maar 4 nieuwe studenten dat jaar. Tabel 38 Sector Onderwijs bekostigd aantal studenten startende opleidingen wo gestart in 213/14 (n=) Instromers Totaal Gediplomeerden /15 (n=) Instromers Totaal Gediplomeerden /16 (n=1) Instromers Totaal Gediplomeerden /17 (n=3) Instromers 9 17 Totaal 9 22 Gediplomeerden /18 (n=2) Instromers 4 Totaal 4 Gediplomeerden -- * Voor gediplomeerden nog geen gegevens beschikbaar voor 217/18. 61

74 6.2 Sector Onderwijs onbekostigd-geaccrediteerde opleidingen Sector Onderwijs onbekostigd-geaccrediteerd aantal instellingen/lesplaatsen Figuur 39 Sector Onderwijs onbekostigd-geaccrediteerd aantal instellingen/lesplaatsen aantal instellingen aantal lesplaatsen Twintig instellingen boden in 217/18 onbekostigde Onderwijs-opleidingen aan. In 214/15 waren er dat nog 21 (Figuur 39). Het aantal lesplaatsen nam tussen 215/16 en 216/17 toe van 32 naar 34. In 217/18 bood Hogeschool NCOI op de meeste lesplaatsen (1) één of meerdere titels aan Sector Onderwijs onbekostigd-geaccrediteerd aantal unieke titels Uit Tabel 39 blijkt dat het aantal unieke titels in de sector Onderwijs blijft in zowel het hbo als het wo nagenoeg gelijk is gebleven (31 hbo-titels en 5 wo-titels in 217/18). Het merendeel van de onbekostigde hbo-titels betreft bachelors. Bij het wo betreft het alleen titels op masterniveau. Tabel 39 Sector Onderwijs onbekostigd-geaccrediteerd aantal unieke titels uitgesplitst naar onderwijstype Hbo Associate degree Bachelor Master Totaal Wo Bachelor Master Onderzoeksmaster Totaal

75 6.2.3 Sector Onderwijs onbekostigd-geaccrediteerd aantal opleidingen Ondanks het feit dat het aantal instellingen en het aantal aangeboden titels gelijk blijft, neemt het aantal startende/lopende onbekostigde hbo-opleidingen flink toe tussen 213/14 en 217/18: van 92 tot 163 (Figuur 4). In 214/15 starten relatief veel onbekostigde opleidingen en worden er eveneens veel beeindigd. Hogeschool NCOI start dat jaar 45 bacheloropleidingen tot leraar voortgezet onderwijs van de tweede graad en 9 masteropleidingen M Onderwijskunde, op 9 lesplaatsen. Saxion Next beëindigt dat jaar op de lesplaatsen Dordrecht en Hengelo (samen) 35 bacheloropleidingen tot leraar voortgezet onderwijs van de tweede graad (maar niet op de lesplaats Deventer). Figuur 4 Sector Onderwijs onbekostigd-geaccrediteerd aantal opleidingen aantal gestarte/lopende opleidingen aantal gestarte/beëindigde opleidingen HBO WO totaal Sector Onderwijs onbekostigd-geaccrediteerd aantal opleidingen per UWV-Arbeidsmarktregio Relatief veel regio s hebben geen aanbod aan onbekostigde Onderwijs-opleidingen (Figuur 41). Oost- Nederland heeft daarentegen een betrekkelijk goede dekking (de Achterhoek en het Rijk van Nijmegen buiten beschouwing latende). 63

76 Figuur 41 Onbekostigd-geaccrediteerd aantal gestarte/lopende opleidingen per UWV-Arbeidsmarktregio schooljaar 217/18 sector Onderwijs 64

77 7 Sectoranalyse Gezondheidszorg 7.1 Sector Gezondheidszorg bekostigde opleidingen Sector Gezondheidszorg bekostigd aantal instellingen Het aantal instellingen met bekostigde Gezondheidszorg-opleidingen lag in 216/17 nog op 29, maar was in 217/18 gestegen tot 32 (Figuur 42). Capabel Hogeschool, Hogeschool NCOI (meerdere lesplaatsen) en Stichting LOI Hoger Onderwijs startten dat jaar namelijk bekostigde opleidingen op, deels in het kader van het experiment Vraagfinanciering. Figuur 42 Sector Gezondheidszorg bekostigd aantal instellingen aantal instellingen aantal lesplaatsen Sector Gezondheidszorg bekostigd aantal unieke titels Het aantal unieke titels in de sector Gezondheidszorg in het hbo blijft tussen 212/13 en 216/17 redelijk stabiel (op 29 titels), en stijgt in 217/18 tot 32 titels (Tabel 4). Het merendeel van de titels betreft bachelors. Het aantal unieke wo-titels blijft nagenoeg gelijk over de jaren en komt in 217/18 uit op 54. Naast 33 mastertitels betreft het dat jaar 11 bachelors en 1 onderzoeksmasters. Tabel 4 Sector Gezondheidszorg bekostigd aantal unieke titels uitgesplitst naar onderwijstype Hbo Associate degree Bachelor Master Totaal Wo Bachelor Master Onderzoeksmaster Totaal

78 7.1.3 Sector Gezondheidszorg bekostigd aantal opleidingen hbo De jaren 213/14 tot en met 216/17 laten geen grote ontwikkelingen zien in het aantal hbo-opleidingen in de sector Gezondheidszorg (Figuur 43). Echter, in 217/18 steeg dit aantal aanzienlijk: van 114 in 216/17 tot 144 in 217/18. In 217/18 startte de Hogeschool NCOI de Ad-titel Ad Management in de Zorg en de bachelor-titel B Management in de Zorg op 1 lesplaatsen. Bij de gestarte opleidingen gaat het voornamelijk om opleidingen in de deeltijd-variant. Over het totaal gezien blijft de voltijd-variant de meest prominente opleidingsvorm. De duale variant is echter in deze sector relatief sterk vertegenwoordigd. Het gemiddeld aantal lesplaatsen dat eenzelfde hbo-gezondheidszorg-titel ligt in 217/18 met 4,5 wat hoger dan in 213/14 (toen het 4,1 lesplaatsen betrof). In 217/18 werd 38 procent van de Gezondheidszorg-titels in het hbo op hoogstens één lesplaats aangeboden (in 213/14 was dit 39 procent). De titels die in 217/18 op het hoogst aantal lesplaatsen wordt aangeboden zijn: B Opleiding tot Verpleegkundige (35 lesplaatsen), B Management in de Zorg (17 lesplaatsen) en de Ad-opleiding Ad Management in de Zorg (17 lesplaatsen). Figuur 43 Sector Gezondheidszorg bekostigd aantal opleidingen naar vorm en type hbo aantal gestarte/lopende opleidingen deeltijd voltijd duaal totaal associate degree gestart 2 11 lopend beëindigd bachelor gestart 23 lopend beëindigd master gestart lopend beëindigd Sector Gezondheidszorg bekostigd aantal opleidingen wo Het aantal wo-opleidingen blijft grotendeels gelijk over de jaren (Figuur 44). In 217/18 zijn er 94 woopleidingen gestart of lopende, het merendeel daarvan aangeboden in voltijdvorm. Vier masteropleidingen werden in 217/18 gestart, waaronder de joint degree M Technical Medicine van de Erasmus Universiteit Rotterdam, Technische Universiteit Delft en Universiteit Leiden (geteld als 3 opleidingen). 66

79 In 217/18 wordt eenzelfde Gezondheidszorg-titel in het wo op gemiddeld 1,7 lesplaatsen aangeboden, (evenals in 213/14) en wordt 78 procent van de Gezondheidszorg-titels in het wo op één lesplaats aangeboden (in 213/14 betrof dit 8 procent). De titels die in 217/18 op het hoogst aantal lesplaatsen wordt aangeboden zijn: B Geneeskunde en M Geneeskunde (beide 8 lesplaatsen) en M Biomedical Sciences (7 lesplaatsen). Figuur 44 Sector Gezondheidszorg bekostigd aantal opleidingen naar vorm en type wo aantal gestarte/lopende opleidingen deeltijd voltijd duaal totaal bachelor gestart 3 lopend beëindigd master gestart lopend beëindigd -1-2 onderzoeksmaster gestart lopend beëindigd Sector Gezondheidszorg bekostigd aantal opleidingen per UWV-Arbeidsmarktregio Groot-Amsterdam was in 217/18 de regio met de meeste Gezondheidszorg-opleidingen (37), zoals in Figuur 45 is te zien. Rijnmond (26), Midden-Utrecht (26) en Groningen (24) boden eveneens een groot aanbod aan opleidingen in deze sector. 67

80 Figuur 45 Bekostigd aantal gestarte/lopende opleidingen per UWV-Arbeidsmarktregio schooljaar 217/18 sector Gezondheidszorg 68

81 7.1.6 Sector Gezondheidszorg bekostigd aantal studenten lege/gevulde opleidingen In 217/18 waren er 8 hbo-opleidingen en 3 wo-opleidingen die wel werden aangeboden, maar waar geen studenten in waren geschreven (Tabel 41). Tabel 41 Sector Gezondheidszorg bekostigd aantal lopende opleidingen leeg of gevuld Hbo Leeg Gevuld Totaal Wo Leeg Gevuld Totaal Sector Gezondheidszorg bekostigd aantal studenten hbo Het totaal aantal ingeschrevenen bij de hbo-gezondheidzorg-opleidingen nam vanaf 214/15 (44.623) licht toe tot in 217/18 (Tabel 42). Het aantal instromers daalde echter tot 216/17, maar steeg vervolgens weer tot een jaarlijks aantal van in 217/18. Het aantal gediplomeerden nam over de jaren licht toe. Van alle hbo-instromers in 217/18 in deze sector stond 94 procent ingeschreven in een bacheloropleiding. Dat jaar was de voltijdvariant de meest gevolgde opleidingsvorm onder de instromers (8 procent). De deeltijd-variant en de duale variant hadden beiden een aandeel van 1 procent. De bacheloropleiding B Opleiding tot Verpleegkundige aan de Hanzehogeschool Groningen had in 217/18 de meeste studenten (2.73). De opleiding B Opleiding tot Verpleegkundige aan de Hogeschool Utrecht had dat jaar de meeste instromende studenten (776). Jaarlijks maken kleine hbo-opleidingen (met 2 instromers of minder) zo n 5 à 1 procent uit van alle hbo-opleidingen in deze sector (Figuur 46). Grote opleidingen maken jaarlijks een groter aandeel uit van de hbo-opleidingen in deze sector, hoewel dit aandeel verschilt over de jaren: 7 procent in 214/15 en 16 procent in 217/18. De grootste hbo-opleidingen in 217/18 betroffen: B Opleiding tot Verpleegkundige van de Hogeschool Utrecht (776 instromers), B Opleiding tot Verpleegkundige van de Hanzehogeschool Groningen (618 instromers), en B Opleiding tot Verpleegkundige van de Hogeschool Rotterdam (584 instromers). 69

82 Tabel 42 Sector Gezondheidszorg bekostigd aantal studenten lopende opleidingen hbo Groei 13/14-17/18* Deeltijd Bachelor 1e jrs % Totaal % Gedipl % Master 1e jrs % Totaal % Gedipl % Ad 1e jrs % Totaal % Gedipl % Voltijd Bachelor 1e jrs % Totaal % Gedipl % Master 1e jrs 27 - Totaal 39 - Gedipl. - - Ad 1e jrs % Totaal % Gedipl % Duaal Bachelor 1e jrs % Totaal % Gedipl % Master 1e jrs % Totaal % Gedipl % Ad 1e jrs % Totaal % Gedipl % Totaal 1e jrs % Totaal % Gedipl % * Voor gediplomeerden: groei 13/14-16/17 Figuur 46 Sector Gezondheidszorg bekostigd verdeling gestarte/lopende opleidingen naar aantal instromers hbo aantal gestarte/lopende opleidingen 213/ / / / / % 1% 2% 3% 4% 5% 6% 7% 8% 9% 1% klein (< 21 instromers) gemiddeld groot (> 299 instromers) 7

83 In 217/18 startten maar liefst 35 hbo-gezondheidszorg-opleidingen. Echter hadden deze opleidingen dat jaar slechts 84 studenten (Tabel 43). De 3 gestarte opleidingen in 216/17 hadden bijna net zoveel instromers in het startjaar: 7. Tabel 43 Sector Gezondheidszorg bekostigd aantal studenten startende opleidingen hbo gestart in * 213/14 (n=) Instromers Totaal Gediplomeerden /15 (n=1) Instromers Totaal Gediplomeerden /16 (n=) Instromers Totaal Gediplomeerden /17 (n=3) Instromers 7 74 Totaal Gediplomeerden /18 (n=35) Instromers 84 Totaal 84 Gediplomeerden - * Voor gediplomeerden nog geen gegevens beschikbaar voor 217/18. 71

84 7.1.8 Sector Gezondheidszorg bekostigd aantal studenten wo Het aantal ingeschreven studenten aan lopende wo-gezondheidszorg-opleidingen is tussen 213/14 en 217/18 redelijk stabiel gebleven (Tabel 44). Hetzelfde zien we bij het aantal instromers en het aantal gediplomeerden (het aantal instromers ligt in 217/18 wel iets hoger dan in de eerdere jaren). De voltijdvorm was de meest gevolgde variant bij de wo-gezondheidszorg-opleidingen. Deeltijdvarianten werden maar in zeer kleine aantallen gevolgd. De duale variant trok geen studenten. De helft van de instromers was in 217/18 ingeschreven in een bacheloropleiding. Net iets minder dan de helft was ingeschreven in een masteropleiding. De onderzoeksmasters trokken een zeer gering aantal nieuwe studenten. De master M Geneeskunde aan de Rijksuniversiteit Groningen heeft in 217/18 het hoogste aantal ingeschreven studenten (1.6). De bachelor B Geneeskunde aan Rijksuniversiteit Groningen heeft in dat jaar het hoogste aantal instromende studenten (474). Tabel 44 Sector Gezondheidszorg bekostigd aantal studenten lopende opleidingen wo Groei 13/14-17/18* Deeltijd Bachelor 1e jrs - Totaal - Gedipl. - - Master 1e jrs % Totaal % Gedipl % Ond. master 1e jrs - Totaal - Gedipl. - - Voltijd Bachelor 1e jrs % Totaal % Gedipl % Master 1e jrs % Totaal % Gedipl % Ond. master 1e jrs % Totaal % Gedipl % Duaal Bachelor 1e jrs - Totaal - Gedipl. - - Master 1e jrs - Totaal - Gedipl. - - Ond. master 1e jrs - Totaal - Gedipl. - - Totaal 1e jrs % Totaal % Gedipl % * Voor gediplomeerden: groei 13/14-16/17 72

85 Het aantal kleine wo-gezondheidszorg-opleidingen (voor wat betreft het aantal instromers) nam af over de jaren (Figuur 47). In 213/14 betrof dit nog 18 procent; in 217/18 was dit afgenomen tot 12 procent. Het lag daarmee lager dan het aandeel grote opleidingen dat jaar (16 procent). De grootste opleidingen dat jaar betroffen: B Geneeskunde aan de Rijksuniversiteit Groningen (474 instromers), M Geneeskunde aan de M Geneeskunde (472 instromers) en B Geneeskunde aan de Erasmus Universiteit Rotterdam (425 instromers). Figuur 47 Sector Gezondheidszorg bekostigd verdeling gestarte/lopende opleidingen naar aantal instromers wo aantal gestarte/lopende opleidingen 213/ / / / / % 1% 2% 3% 4% 5% 6% 7% 8% 9% 1% klein (< 21 instromers) gemiddeld groot (> 299 instromers) Er zijn in 217/18 4 wo-opleidingen gestart. Deze 4 opleidingen hadden in het startjaar slechts 61 instromende studenten (Tabel 45). De 4 gestarte opleidingen in 214/15 trokken eveneens niet veel nieuwe studenten. Gezamenlijk waren er in het startjaar 11 studenten ingestroomd bij deze opleidingen. Drie jaar later stonden daar in totaal 315 studenten ingeschreven. Tabel 45 Sector Gezondheidszorg bekostigd aantal studenten startende opleidingen wo gestart in * 213/14 (n=) Instromers Totaal Gediplomeerden /15 (n=4) Instromers Totaal Gediplomeerden /16 (n=1) Instromers Totaal 72 1 Gediplomeerden /17 (n=1) Instromers Totaal Gediplomeerden /18 (n=4) Instromers 61 Totaal 61 Gediplomeerden - * Voor gediplomeerden nog geen gegevens beschikbaar voor 217/18. 73

86 7.2 Sector Gezondheidszorg onbekostigd-geaccrediteerde opleidingen Sector Gezondheidszorg onbekostigd-geaccrediteerd aantal instellingen/lesplaatsen Het aantal instellingen met onbekostigde opleidingen in de sector Gezondheidszorg bleef tot 215/16 stabiel op 27, en daalde vervolgens tot 24 in 217/18 (Figuur 48). Het aantal lesplaatsen daalde vanaf 215/16 naar 5 (in 215/16 nog 53). In 216/17 stopten de Hogeschool van Amsterdam en Saxion Next met het aanbieden van onbekostigde opleidingen. De Universiteit Leiden stopt in 217/18 met het onbekostigde aanbod in deze sector. Figuur 48 Sector Gezondheidszorg onbekostigd-geaccrediteerd aantal instellingen/lesplaatsen aantal instellingen aantal lesplaatsen Sector Gezondheidszorg onbekostigd-geaccrediteerd aantal unieke titels Het aantal unieke titels in de sector Gezondheidszorg daalde in het hbo tussen 215/16 en 217/18, van 37 naar 31. Het merendeel in 217/18 betreft hbo-master-titels. In het wo gaat het enkel om mastertitels. In 217/18 lag het aantal onbekostigde, unieke mastertitels in het wo op 14; in 216/17 lag dit aantal nog op 16. Tabel 46 Sector Gezondheidszorg onbekostigd-geaccrediteerd aantal unieke titels uitgesplitst naar onderwijstype Hbo Associate degree Bachelor Master Totaal Wo Bachelor Master Onderzoeksmaster Totaal

87 7.2.3 Sector Gezondheidszorg onbekostigd-geaccrediteerd aantal opleidingen Het aantal startende/lopende onbekostigde hbo-opleidingen nam tussen 213/14 en 217/18 toe van 75 naar 98 (Figuur 49). Het aantal wo-opleidingen daalde licht: van 17 naar 16. In alle onderzochte jaren lag het aantal gestarte opleidingen hoger dan het aantal beëindigde opleidingen. Relatief veel opleidingen startten in 213/14 (28). Hogeschool NCOI startte dat jaar de opleidingen B Opleiding tot Verpleegkundige op 9 lesplaatsen en Pro Education B.V.startte (onder andere) de opleiding B Opleiding tot Fysiotherapeut op 9 lesplaatsen. Figuur 49 Sector Gezondheidszorg onbekostigd-geaccrediteerd aantal opleidingen aantal gestarte/lopende opleidingen aantal gestarte/beëindigde opleidingen HBO WO totaal Sector Gezondheidszorg onbekostigd-geaccrediteerd aantal opleidingen per provincie Het onbekostigde aanbod aan Gezondheidszorg-opleidingen concentreerde zich in 217/18 vooral in de regio s van de Randstad (Figuur 5). Daarnaast huisvestte West-Brabant relatief veel opleidingen in deze sector (1), in relatie tot andere regio s. Er waren veel regio s zonder enig aanbod in deze sector. 75

88 Figuur 5 Onbekostigd-geaccrediteerd aantal gestarte/lopende opleidingen per UWV-Arbeidsmarktregio schooljaar 217/18 sector Gezondheidszorg 76

89 8 Sectoranalyse Landbouw 8.1 Sector Landbouw bekostigde opleidingen Sector Landbouw bekostigd aantal instellingen Het aantal instellingen met bekostigde Landbouw-opleidingen is tussen 216/17 en 217/18 gedaald van 9 naar 8 instellingen (Figuur 51). Het aantal lesplaatsen nam in 217/18 af tot 13 (14 in 216/17). NHL stopte in 217/18 tijdelijk het bestaande aanbod vanwege de fusie met Stenden Hogescholen. Figuur 51 Sector Landbouw bekostigd aantal instellingen aantal instellingen aantal lesplaatsen Sector Landbouw bekostigd aantal unieke titels Het aantal unieke titels op hbo-niveau in de sector Landbouw is tussen 216/17 en 217/18 gestegen van 33 naar 35 (start van twee Ad-titels, zie Tabel 47). Het merendeel van de hbo-titels betrof dat jaar bachelors, de rest betrof Associate degrees. Bij het wo zijn er geen ontwikkelingen geweest. In 217/18 ging het om 41 unieke titels, waarvan het merendeel masters. Tabel 47 Sector Landbouw bekostigd aantal unieke titels uitgesplitst naar onderwijstype Hbo Associate degree Bachelor Master Totaal Wo Bachelor Master Onderzoeksmaster Totaal

90 8.1.3 Sector Landbouw bekostigd aantal opleidingen hbo Vanaf 215/16 zijn er geen grote ontwikkelingen geweest bij het aantal hbo-landbouw-opleidingen (Figuur 52). In 217/18 komt dit aantal uit op 61. De voltijdvorm (lijn ligt grotendeels onder die van totaal was in alle jaren het meest prominent (59 voltijdopleidingen in 217/18). Twee Associate degrees werden gestart in 217/18: Ad Voedingsmiddelentechnologie aan de Hogeschool Van Hall Larenstein- Leeuwarden en Ad Tuinbouwmanagement aan Inholland-Delft. Het gemiddeld aantal lesplaatsen dat eenzelfde hbo-landbouw-titel aanbiedt is gedaald tussen 213/14 en 217/18; van 2, naar 1,7 In 217/18 wordt 69 procent van de Landbouw-titels in het hbo op slechts één lesplaats aangeboden (in 213/14 was dit 61%). De titels die in 217/18 op het hoogst aantal lesplaatsen werden aangeboden zijn: B Bedrijfskunde en Agribusiness (6 lesplaatsen), B Management van (5 lesplaatsen) en B Dier- en Veehouderij (5 lesplaatsen). Figuur 52 Sector Landbouw bekostigd aantal opleidingen naar vorm en type hbo aantal gestarte/lopende opleidingen deeltijd voltijd duaal totaal associate degree gestart 1 2 lopend beëindigd bachelor gestart 3 5 lopend beëindigd Sector Landbouw bekostigd aantal opleidingen wo Het aantal wo-landbouw-opleidingen nam licht af tussen 213/14 en 217/18: van 44 naar 42 (Figuur 53). Het ging enkel om voltijdopleidingen (lijn van voltijd ligt onder die van totaal ), hoewel in 217/18 drie al langer lopende opleidingen ook zijn opgestart in deeltijdvorm. De Radboud Universiteit Nijmegen beëindigde in 216/17 de opleiding B Moleculaire Levenswetenschappen. De in 214/15 gestarte masteropleiding M Molecular Life Sciences van de Radboud Universiteit bleef nog wel doorlopen in de volgende jaren. 78

91 Vrijwel alle wo-landbouw-titels (98 procent) in 217/18 worden elk op slechts één lesplaats aangeboden. Twee procent werd op 2 lesplaatsen aangeboden. Dit was in 213/14 evenzo het geval. Figuur 53 Sector Landbouw bekostigd aantal opleidingen naar vorm en type wo aantal gestarte/lopende opleidingen deeltijd voltijd duaal totaal bachelor gestart lopend beëindigd master gestart 1 lopend beëindigd Sector Landbouw bekostigd aantal opleidingen per UWV-Arbeidsmarktregio Bekostigde Landbouw-opleidingen laten een wat andere spreiding zien dan opleidingen van andere sectoren (Figuur 54). De regio Food Valley sprong in 217/18 eruit met 44 opleidingen. Friesland (15 opleidingen) kende eveneens relatief veel opleidingen in deze sector. Het aanbod was zeer beperkt in het westen van Nederland. 79

92 Figuur 54 Bekostigd aantal gestarte/lopende opleidingen per UWV-Arbeidsmarktregio schooljaar 217/18 sector Landbouw 8

93 8.1.6 Sector Landbouw bekostigd aantal studenten lege/gevulde opleidingen In het hbo waren er in 217/18 2 opleidingen die wel werden aangeboden, maar waar geen studenten in waren geschreven (Tabel 48). Het gaat hier om B Management van de Leefomgeving aan de Aeres Hogeschool-Dronten en Ad Ondernemerschap aan de Hogeschool Van Hall Larenstein-Leeuwarden. B Management van de Leefomgeving aan de Vilentum Hogeschool-Dronten is onder een andere naam voortgezet. In het wo waren er geen lege opleidingen in de onderzochte jaren. Tabel 48 Sector Landbouw bekostigd aantal lopende opleidingen leeg of gevuld Hbo Leeg Gevuld Totaal Wo Leeg Gevuld Totaal Sector Landbouw bekostigd aantal studenten hbo Tussen 215/16 en 216/17 steeg het aantal ingeschrevenen bij hbo-landbouw-opleidingen aanzienlijk: van naar 12.6 (Tabel 49). Het aantal instromers steeg dat jaar eveneens, maar minder sterk. Zo n 93 procent van alle instromers was in 217/18 ingeschreven in een bacheloropleiding; de rest in een Associate degree-opleiding. Zo n 94 procent van alle instromers was ingeschreven in een voltijdopleiding; de rest in een deeltijdopleiding. De bacheloropleiding B Dier- en Veehouderij van de Vilentum Hogeschool-Dronten had in 217/18 zowel de meeste studenten (897) als de meeste instromers (243). Het aandeel kleine opleidingen (met 2 instromers of minder) nam af over de jaren: in 213/14 was dit 24 procent; in 217/18 16 procent (Figuur 55). Er waren in deze jaren geen opleidingen die te omschrijven zijn als groot (3 of meer instromers). 81

94 Tabel 49 Sector Landbouw bekostigd aantal studenten lopende opleidingen hbo Groei 13/14-17/18* Deeltijd Bachelor 1e jrs % Totaal % Gedipl % Master 1e jrs - Totaal - Gedipl. - - Ad 1e jrs % Totaal % Gedipl % Voltijd Bachelor 1e jrs % Totaal % Gedipl % Master 1e jrs - Totaal - Gedipl. - - Ad 1e jrs % Totaal % Gedipl % Duaal Bachelor 1e jrs - Totaal 2-1% Gedipl. - -! Master 1e jrs - Totaal - Gedipl. - - Ad 1e jrs - Totaal - Gedipl. - - Totaal 1e jrs % Totaal % Gedipl % * Voor gediplomeerden: groei 13/14-16/17 Figuur 55 Sector Landbouw bekostigd verdeling gestarte/lopende opleidingen naar aantal instromers hbo aantal gestarte/lopende opleidingen 213/14 214/ /16 216/17 217/ % 1% 2% 3% 4% 5% 6% 7% 8% 9% 1% klein (< 21 instromers) gemiddeld groot (> 299 instromers) 82

95 De 5 gestarte hbo-landbouw-opleidingen in 215/16 hadden het startjaar gezamenlijk 192 instromende studenten (Tabel 5). Twee jaar later (217/18) hadden deze opleidingen gezamenlijk 68 ingeschrevenen. De twee gestarte Ad-opleidingen in 217/18 hadden het startjaar slechts 7 instromende studenten. Tabel 5 Sector Landbouw bekostigd aantal studenten startende opleidingen hbo gestart in * 213/14 (n=3) Instromers Totaal Gediplomeerden 2-214/15 (n=) Instromers Totaal Gediplomeerden /16 (n=5) Instromers Totaal Gediplomeerden /17 (n=1) Instromers Totaal Gediplomeerden - 217/18 (n=2) Instromers 7 Totaal 7 Gediplomeerden - * Voor gediplomeerden nog geen gegevens beschikbaar voor 217/ Sector Landbouw bekostigd aantal studenten wo Het aantal ingeschreven studenten aan lopende wo-landbouw-opleidingen is tussen 213/14 en 217/18 gestegen van naar (Tabel 51). Dat is een stijging van 39 procent. Het aantal instromers en het aantal gediplomeerden namen eveneens sterk toe: met respectievelijk 22 en 27 procent. Alle wo-studenten waren in de onderzochte jaren ingeschreven in voltijdopleidingen. Van de woinstromers in 217/18 was 57 procent ingeschreven in een bacheloropleiding; de rest in een masteropleiding. De Bachelor B Bedrijfs- en Consumptiewetenschappen aan de Wageningen University had in 217/18 de meeste studenten (634). De masteropleiding M Food Technology aan dezelfde universiteit had de meeste instromende studenten (247). Er waren in 217/18 geen opleidingen met 2 instromers of minder en evenmin opleidingen met 3 instromers of meer (Figuur 56). 83

96 Tabel 51 Sector Landbouw bekostigd aantal studenten lopende opleidingen wo Groei 13/14-17/18* Deeltijd Bachelor 1e jrs - Totaal - Gedipl. - - Master 1e jrs - Totaal - Gedipl. - - Ond. master 1e jrs - Totaal - Gedipl. - - Voltijd Bachelor 1e jrs % Totaal % Gedipl % Master 1e jrs % Totaal % Gedipl % Ond. master 1e jrs - Totaal - Gedipl. - - Duaal Bachelor 1e jrs - Totaal - Gedipl. - - Master 1e jrs - Totaal - Gedipl. - - Ond. master 1e jrs - Totaal - Gedipl. - - Totaal 1e jrs % Totaal % Gedipl % * Voor gediplomeerden: groei 13/14-16/17 Figuur 56 Sector Landbouw bekostigd verdeling gestarte/lopende opleidingen naar aantal instromers wo aantal gestarte/lopende opleidingen 213/ / /16 216/17 217/ % 1% 2% 3% 4% 5% 6% 7% 8% 9% 1% klein (< 21 instromers) gemiddeld groot (> 299 instromers) 84

97 De opleiding M Molecular Life Sciences die de Radboud Universiteit Nijmegen in 214/15 opstartte had het startjaar 33 nieuw studenten en 85 ingeschrevenen (waarvan vermoedelijk een deel is overgezet vanuit andere opleidingen). Drie jaar later had deze opleiding 91 ingeschrevenen (Tabel 52). Tabel 52 Sector Landbouw bekostigd aantal studenten startende opleidingen wo gestart in * 213/14 (n=) Instromers Totaal Gediplomeerden /15 (n=1) Instromers Totaal Gediplomeerden /16 (n=) Instromers Totaal Gediplomeerden /17 (n=) Instromers - - Totaal - - Gediplomeerden /18 (n=) Instromers - Totaal - Gediplomeerden - * Voor gediplomeerden nog geen gegevens beschikbaar voor 217/18. 85

98 8.2 Sector Landbouw onbekostigd-geaccrediteerde opleidingen Sector Landbouw onbekostigd-geaccrediteerd aantal instellingen/lesplaatsen Hogeschool Van Hall Larenstein en Vilentum Hogeschool boden tussen 213/14 en 217/18 onbekostigde Landbouw-opleidingen aan. Hogeschool Van Hall Larenstein deed dat vanaf 217/18 ook op de lesplaats Leeuwarden. Het aantal lesplaatsen nam in 217/18 dan ook toe tot 3 (Figuur 57). Figuur 57 Sector Landbouw onbekostigd-geaccrediteerd aantal instellingen/lesplaatsen aantal instellingen aantal lesplaatsen Sector Landbouw onbekostigd-geaccrediteerd aantal unieke titels In de sector Landbouw zijn er alleen onbekostigde master-titels in het hbo. Vanaf 217/18 zijn dat er 5 (Tabel 53). Tabel 53 Sector Landbouw onbekostigd-geaccrediteerd aantal unieke titels uitgesplitst naar onderwijstype Hbo Associate degree Bachelor Master Totaal Sector Landbouw onbekostigd-geaccrediteerd aantal opleidingen In 215/16 werden 2 hbo-opleidingen opgestart: M Agricultural Production Chain Management en M Management of Development (beide aan de Hogeschool Van Hall Larenstein-Rheden). Het aantal hboopleidingen nam daarmee toe tot 4 (Figuur 58). In 217/18 startte Hogeschool Van Hall Larenstein- Leeuwarden de hbo-opleiding M Innovative Dairy Chain Management. 86

99 Figuur 58 Sector Landbouw onbekostigd-geaccrediteerd aantal opleidingen aantal gestarte/lopende opleidingen aantal gestarte/beëindigde opleidingen HBO WO Sector Landbouw onbekostigd-geaccrediteerd aantal opleidingen per UWV-Arbeidsmarktregio Onbekostigde Landbouw-opleidingen waren in 217/18 enkel te vinden in de regio s Midden-Gelderland (3 opleidingen, Hogeschool Van Hall Larenstein), Friesland (1 opleiding, Hogeschool Van Hall Larenstein) en Flevoland (1 opleiding, Vilentum Hogeschool, zie Figuur 59). 87

100 Figuur 59 Onbekostigd-geaccrediteerd aantal gestarte/lopende opleidingen per UWV-Arbeidsmarktregio schooljaar 217/18 sector Landbouw 88

101 9 Sectoranalyse Natuur 9.1 Sector Natuur bekostigde opleidingen Sector Natuur bekostigd aantal instellingen Dertien instellingen boden in 217/18 bekostigde Natuur-opleidingen aan, op 15 lesplaatsen. Er zijn wat betreft deze aantallen geen grote ontwikkelingen geweest in de eerdere schooljaren (Figuur 6). Figuur 6 Sector Natuur bekostigd aantal instellingen aantal instellingen aantal lesplaatsen Sector Natuur bekostigd aantal unieke titels In de sector Natuur werden in alle jaren enkel in het wo titels verzorgd, met name masters. In 217/18 lag het totaal aantal titels op 11, waarvan 71 masters (Tabel 54) Tabel 54 Sector Natuur bekostigd aantal unieke titels uitgesplitst naar onderwijstype Wo Bachelor Master Onderzoeksmaster Totaal Sector Natuur bekostigd aantal opleidingen wo De sector Natuur bood in alle jaren enkel opleidingen op wo-niveau. Het aantal gestarte/lopende wo- Natuur-opleidingen nam tussen 215/16 en 217/18 toe van 171 tot 182 (Figuur 61). De voltijdvorm was in 217/18 de meest aangeboden vorm (178 voltijdopleidingen). Het grootste aantal gestarte opleidingen zien we in 216/17 bij de masters (1 opleidingen). Het ging daarbij onder andere om 4 joint degrees 89

102 van de UvA en de VU: M Chemistry, M Computational Science, M Computer Science en M Physics and Astronomy (geteld als 8 opleidingen). In 217/18 werd eenzelfde wo-natuur-titel op gemiddeld 1,7 lesplaatsen aangeboden, evenals in 213/14. In 217/18 werd 67 procent van de Natuur-titels op één lesplaats aangeboden (in 213/14 was dit 7 procent). De titels die in 217/18 op het hoogst aantal lesplaatsen worden aangeboden zijn: M Artificial Intelligence, B Informatica en B Biologie (allen op 6 lesplaatsen). Figuur 61 Sector Natuur bekostigd aantal opleidingen naar vorm en type wo aantal gestarte/lopende opleidingen deeltijd voltijd duaal totaal bachelor gestart lopend beëindigd master gestart lopend beëindigd onderzoeksmaster gestart lopend beëindigd Sector Natuur bekostigd aantal opleidingen per UWV-Arbeidsmarktregio Het aanbod aan bekostigde Natuur-opleidingen bleef in 217/18 beperkt tot slechts enkele regio s. Groot-Amsterdam vormde in 217/18 de regio met de meeste Natuur-opleidingen (7). Groningen (28) en Midden-Utrecht (27) huisvestten eveneens een relatief groot aanbod in deze sector (Figuur 62). 9

103 Figuur 62 Bekostigd aantal gestarte/lopende opleidingen per UWV-Arbeidsmarktregio schooljaar 217/18 sector Natuur 91

104 9.1.5 Sector Natuur bekostigd aantal studenten lege/gevulde opleidingen Acht wo-opleidingen waren in 217/18 lopende, maar hadden geen ingeschreven studenten. In 215/16 en de jaren ervoor waren dat er nog 4 (Tabel 55). Er waren geen lopende hbo-opleidingen. Tabel 55 Sector Natuur bekostigd aantal lopende opleidingen leeg of gevuld Wo Leeg Gevuld Totaal Sector Natuur bekostigd aantal studenten wo Het aantal ingeschreven studenten aan wo-natuur-opleidingen is tussen 213/14 en 217/18 gestegen van naar (Tabel 56). Dat is een stijging van 21 procent. Bij het aantal instromers en het aantal gediplomeerden zien we eveneens stijgingen, zij het in iets minder grote mate. Meer dan helft (54 procent) van de instromers was in 217/18 ingeschreven in een bacheloropleiding. Vrijwel alle instromers volgden een voltijdopleiding (99 procent). De bacheloropleiding B Biologie aan Universiteit Utrecht had in 217/18 de meeste studenten (853 studenten) en het hoogste aantal instromende studenten (295). Kleine opleidingen (2 instromers of minder) vormden over de jaren een steeds kleiner aandeel van alle wo-opleidingen in de sector Natuur: 22 procent in 213/14; 15 procent in 217/18 (Figuur 63). Er waren in 217/18 geen opleidingen met 3 instromers of meer. 92

105 Tabel 56 Sector Natuur bekostigd aantal studenten lopende opleidingen wo Groei 13/14-17/18* Deeltijd Bachelor 1e jrs % Totaal % Gedipl % Master 1e jrs % Totaal % Gedipl % Ond. master 1e jrs - Totaal - Gedipl. - - Voltijd Bachelor 1e jrs % Totaal % Gedipl % Master 1e jrs % Totaal % Gedipl % Ond. master 1e jrs % Totaal % Gedipl % Duaal Bachelor 1e jrs - Totaal - Gedipl. - - Master 1e jrs %** Totaal %** Gedipl %** Ond. master 1e jrs - Totaal - Gedipl. - - Totaal 1e jrs % Totaal % Gedipl % * Voor gediplomeerden: groei 13/14-16/17 ** Ontwikkelingen gebaseerd op zeer kleine aantallen Figuur 63 Sector Natuur bekostigd verdeling gestarte/lopende opleidingen naar aantal instromers wo aantal gestarte/lopende opleidingen 213/ / / / / % 1% 2% 3% 4% 5% 6% 7% 8% 9% 1% klein (< 21 instromers) gemiddeld groot (> 299 instromers) 93

106 De 14 gestarte wo-opleidingen in 216/17 hadden het startjaar betrekkelijk veel instromende studenten (73, zie Tabel 57). Een jaar later hebben deze opleidingen ingeschrevenen. De 4 gestarte opleidingen in 217/18 hadden in het startjaar gezamenlijk eveneens veel instromende studenten (4). Tabel 57 Sector Natuur bekostigd aantal studenten startende opleidingen wo gestart in * 213/14 (n=1) Instromers Totaal Gediplomeerden /15 (n=1) Instromers Totaal Gediplomeerden /16 (n=2) Instromers Totaal Gediplomeerden 8-216/17 (n=14) Instromers Totaal Gediplomeerden /18 (n=4) Instromers 4 Totaal 913 Gediplomeerden - * Voor gediplomeerden nog geen gegevens beschikbaar voor 217/ Sector Natuur onbekostigd-geaccrediteerde opleidingen Vanaf 213/14 zijn er 3 lopende, onbekostigde wo-titels/wo-opleidingen: M Environmental Science en M Water Management van de Stichting IHE Delft (regio Haaglanden) en M Geographical Information Sciences van de Vrije Universiteit Amsterdam (regio Groot-Amsterdam). 94

107 1 Sectoranalyse Recht 1.1 Sector Recht bekostigde opleidingen Sector Recht bekostigd aantal instellingen Vanaf 213/14 zijn er 1 instellingen met bekostigde Recht-opleidingen, op 12 lesplaatsen (Figuur 64). Figuur 64 Sector Recht bekostigd aantal instellingen aantal instellingen aantal lesplaatsen Sector Recht bekostigd aantal unieke titels Het ging in alle jaren bij de sector Recht enkel om titels op wo-niveau, en dan met name mastertitels (41 masters van de 53 titels in totaal in het schooljaar 217/18, zie Tabel 58). Tabel 58 Sector Recht bekostigd aantal unieke titels uitgesplitst naar onderwijstype Wo Bachelor Master Onderzoeksmaster Totaal Sector Recht bekostigd aantal opleidingen wo In de sector Recht werden er in de jaren 213/14 tot en met 217/18 enkel bekostigde opleidingen op wo-niveau aangeboden, met name mastersopleidingen. Tot 216/17 schommelde dit aantal ronde de 16/17 (Figuur 65). In 217/18 zakte dit aantal tot 97. De voltijdvorm was om dat jaar (en eerdere jaren) de meest gevolgde opleidingsvorm. De daling van het aantal wo-recht-opleidingen in 217/18 komt met name door de beëindiging van 8 bacheloropleidingen dat jaar, waarvan 7 aan de Rijksuniversiteit Groningen (5 op de lesplaats Groningen en 2 op de lesplaats Leeuwarden). 95

108 In 217/18 werd eenzelfde wo-recht-titel op gemiddeld 1,8 lesplaatsen aangeboden (in 213/14 betrof dit 1.9 lesplaatsen) en werd (net als in 213/14) 74 procent van de titels op één lesplaats aangeboden. De titels die in 217/18 op het hoogst aantal lesplaatsen werden aangeboden betroffen: B Rechtsgeleerdheid (11 lesplaatsen), M Fiscaal Recht (8 lesplaatsen) en M Rechtsgeleerdheid (6 lesplaatsen). Figuur 65 Sector Recht bekostigd aantal opleidingen naar vorm en type wo aantal gestarte/lopende opleidingen deeltijd voltijd duaal totaal bachelor gestart 1 lopend beëindigd master gestart lopend beëindigd onderzoeksmaster gestart lopend beëindigd Sector Recht bekostigd aantal opleidingen per UWV-Arbeidsmarktregio Het aanbod aan Recht-opleidingen in Nederland is beperkt tot slechts enkele regio s (Figuur 66). In 217/18 boden de regio s Groot-Amsterdam (21 opleidingen), Groningen (14 opleidingen) en Zuid-Limburg (13 opleidingen) relatief gezien de meeste opleidingen aan in deze sector. 96

109 Figuur 66 Bekostigd aantal gestarte/lopende opleidingen per UWV-Arbeidsmarktregio schooljaar 217/18 sector Recht 97

110 1.1.5 Sector Recht bekostigd aantal studenten lege/gevulde opleidingen Twee wo-recht-opleidingen waren in 217/18 lopende, maar hadden geen ingeschreven studenten (Tabel 59): M Rechtsgeleerdheid en B Rechtsgeleerdheid aan de Open Universiteit-Heerlen. Tabel 59 Sector Recht bekostigd aantal lopende opleidingen leeg of gevuld Wo Leeg Gevuld Totaal Sector Recht bekostigd aantal studenten wo Het aantal ingeschreven studenten aan lopende wo-recht-opleidingen is tussen 213/14 en 217/18 licht gestegen: van in 213/14 naar in 217/18 (Tabel 6). Een gelijke toename zien we bij de instromers. In 217/18 was 56 procent van de instromende studenten ingeschreven in bacheloropleidingen en de rest grotendeels bij de masteropleidingen. Zo n 94 procent volgden opleidingen in voltijdvorm; 6 procent volgde een opleiding in deeltijd. Slechts 21 instromers waren ingeschreven in een duale opleiding. De bacheloropleiding B Rechtsgeleerdheid aan de Universiteit Leiden had in 217/18 het grootste aantal studenten (2.757) en het grootste aantal instromers (1.14). Het aandeel van wo-recht-opleidingen met 2 instromers of minder is over de jaren afgenomen: van 25 procent in 213/14 naar 18 procent in 217/18 (Figuur 67). Het aantal opleidingen met 3 of meer instromers bleef ongeveer gelijk over de jaren (in 217/18 betrof dit 13 procent). De grootste opleidingen in 217/18 (qua aantal instromers) betroffen: B Rechtsgeleerdheid aan de Erasmus Universiteit Rotterdam (1.14 instromers), B Rechtsgeleerdheid aan de Universiteit Leiden (834 instromers) en B Rechtsgeleerdheid aan de Rijksuniversiteit Groningen (674 instromers). 98

111 Tabel 6 Sector Recht bekostigd aantal studenten lopende opleidingen wo Groei 13/14-17/18* Deeltijd Bachelor 1e jrs % Totaal % Gedipl % Master 1e jrs % Totaal % Gedipl % Ond. master 1e jrs - Totaal - Gedipl. - - Voltijd Bachelor 1e jrs % Totaal % Gedipl % Master 1e jrs % Totaal % Gedipl % Ond. master 1e jrs % Totaal % Gedipl % Duaal Bachelor 1e jrs - Totaal - Gedipl. - - Master 1e jrs % Totaal % Gedipl % Ond. master 1e jrs - Totaal - Gedipl. - - Totaal 1e jrs % Totaal % Gedipl % * Voor gediplomeerden: groei 13/14-16/17 Figuur 67 Sector Recht bekostigd verdeling gestarte/lopende opleidingen naar aantal instromers wo aantal gestarte/lopende opleidingen 213/ / / / / % 1% 2% 3% 4% 5% 6% 7% 8% 9% 1% klein (< 21 instromers) gemiddeld groot (> 299 instromers) 99

112 De in 217/18 gestarte opleiding M Recht en Bestuur aan de Rijksuniversiteit Groningen had in het startjaar nog geen instromende studenten (Tabel 61). De in 215/16 gestarte opleiding M Ondernemingsrecht aan de Erasmus Universiteit Rotterdam had in het startjaar eveneens geen instromende studenten, maar had het jaar erna 114 instromers. In 217/18 betrof het totaal aantal ingeschrevenen in deze opleiding 173. Tabel 61 Sector Recht bekostigd aantal studenten startende opleidingen wo gestart in * 213/14 (n=1) Instromers Totaal Gediplomeerden /15 (n=1) Instromers Totaal Gediplomeerden /16 (n=1) Instromers Totaal Gediplomeerden /17 (n=) Instromers - - Totaal - - Gediplomeerden /18 (n=1) Instromers Totaal Gediplomeerden - * Voor gediplomeerden nog geen gegevens beschikbaar voor 217/18. 1

113 1.2 Sector Recht onbekostigd-geaccrediteerde opleidingen Sector Recht onbekostigd-geaccrediteerd aantal instellingen/lesplaatsen Het aantal aanbieders van onbekostigde Recht-opleidingen lag in 217/18 op 14, en het aantal lesplaatsen op 25 (Figuur 68). Er zijn hierin geen grote ontwikkelingen geweest over de jaren. Figuur 68 Sector Recht onbekostigd-geaccrediteerd aantal instellingen/lesplaatsen aantal instellingen aantal lesplaatsen Sector Recht onbekostigd-geaccrediteerd aantal unieke titels In het hbo werden wel onbekostigde Recht-titels aangeboden. Het aantal onbekostigde unieke titels in de sector Recht in het hbo lag in 217/18 op 11 (in 213/14 lag dit aantal nog op 13). De meeste hbotitels betreffen in 217/18 master-titels (8 van de 11). Het aantal unieke wo-titels groeide tussen 216/17 en 217/18 van 19 naar 22. Het betrof in het wo in alle jaren alleen titels op masterniveau (Tabel 62). Tabel 62 Sector Recht onbekostigd-geaccrediteerd aantal unieke titels uitgesplitst naar onderwijstype Hbo Associate degree Bachelor Master Totaal Wo Bachelor Master Onderzoeksmaster Totaal Sector Recht onbekostigd-geaccrediteerd aantal opleidingen Het totaal aantal onbekostigde Recht-opleidingen dat ofwel gestart ofwel lopende was, nam tussen 216/17 en 217/18 toe van 42 tot 44 (Figuur 69). In 217/18 waren er 23 wo- en 21 hbo-opleidingen gestart of lopende. Universiteit Leiden startte in 214/15 4 nieuwe masteropleidingen: M Advanced 11

114 studies in International Civil and Commercial Law, M Advanced Studies in European and International Human Rights Law, M Advanced Studies in European Tax Law en M Advanced Studies in Law and Digital Technologies. Figuur 69 Sector Recht onbekostigd-geaccrediteerd aantal opleidingen aantal gestarte/lopende opleidingen aantal gestarte/beëindigde opleidingen HBO WO totaal Sector Recht onbekostigd-geaccrediteerde aantal opleidingen per UWV-Arbeidsmarktregio Het aanbod aan onbekostigde Recht-opleidingen in 217/18 was zeer gefragmenteerd (Figuur 7). Veel regio s boden in het geheel geen onbekostigde opleidingen in deze sector. Regio Holland-Rijnland was de enige regio met meer dan 5 Recht-opleidingen (in 217/18: 13). Universiteit Leiden was met 12 opleidingen een relatief grote speler in deze regio. 12

115 Figuur 7 Onbekostigd-geaccrediteerd aantal gestarte/lopende opleidingen per UWV-Arbeidsmarktregio schooljaar 217/18 sector Recht 13

116

117 11 Sectoranalyse Taal & cultuur 11.1 Sector Taal & cultuur bekostigde opleidingen Sector Taal & cultuur bekostigd aantal instellingen Het aantal instellingen met bekostigde Taal & cultuur-opleidingen ligt in 217/18 op 28, en is de afgelopen jaren niet gewijzigd. Het aantal lesplaatsen lag dat jaar op 37 (Figuur 71). Figuur 71 Sector Taal & cultuur bekostigd aantal instellingen aantal instellingen aantal lesplaatsen Sector Taal en cultuur bekostigd aantal unieke titels Het aantal unieke titels op hbo-niveau in de sector Taal & cultuur nam tussen 213/14 en 217/18 toe van 4 tot 48 (Tabel 63). Het merendeel van de 48 unieke hbo-titels in 217/18 betrof master-titels (3). Het aantal unieke titels in het wo lag alle jaren een stuk hoger, maar nam over de jaren wel flink af: 28 in 213/14 en 116 in 217/18. De helft van de wo-titels in 217/18 betrof bachelors, iets meer dan een derde masters en de rest onderzoeksmasters. Tabel 63 Sector Taal en cultuur bekostigd aantal unieke titels uitgesplitst naar onderwijstype Hbo Associate degree Bachelor Master Totaal Wo Bachelor Master Onderzoeksmaster Totaal

118 Sector Taal & cultuur bekostigd aantal opleidingen hbo In 217/18 zijn er 124 hbo-taal & cultuur-opleidingen startende of lopende (in 216/17 was dit nog 112). De voltijdvorm is in alle jaren de meest prominent aangeboden vorm (Figuur 72). De duale vorm kwam in alle jaren niet voor. In totaal worden er in 217/18 12 hbo-opleidingen gestart (11 masters). De masteropleiding M Master of Arts in Fine Art and Design werd dat jaar door 6 instellingen opgestart. In 217/18 werd eenzelfde Taal & cultuur-titel in het hbo op gemiddeld 2,6 lesplaatsen aangeboden (in 213/14 op 2,9 lesplaatsen) en werd 69 procent van de Taal & cultuur-titels in het hbo op één lesplaats aangeboden (in 213/14 was dit 65 procent). De titels die in 217/18 op het hoogst aantal lesplaatsen werden aangeboden betreffen: B Vormgeving (14 lesplaatsen), B Muziek (13 lesplaatsen) en B Autonome Beeldende Kunst (1 lesplaatsen). Figuur 72 Sector Taal & cultuur bekostigd aantal opleidingen naar vorm en type hbo aantal gestarte/lopende opleidingen deeltijd voltijd duaal totaal associate degree gestart 1 lopend beëindigd bachelor gestart 1 2 lopend beëindigd master gestart lopend beëindigd

119 Sector Taal & cultuur bekostigd aantal opleidingen wo Tussen 213/14 en 214/15 nam het aantal gestarte/lopende wo-opleidingen in de sector Taal & cultuur sterk af: van 414 naar 314 (Figuur 73). In 214/15 werden er namelijk 14 bachelors, 79 masters en 14 onderzoeksmasters beëindigd (gevolg van de herordening Geesteswetenschappen, wat ook een jaar eerder speelde). In de jaren erna daalde het aantal opleidingen nog licht tot 297 in 217/18, met name het aantal bacheloropleidingen. Eenzelfde Taal & cultuur-titel in het wo werd in 217/18 op gemiddeld 2,6 lesplaatsen aangeboden (in 213/14 op 2, lesplaatsen) en werd 51 procent van de Taal & cultuur-titels in het wo op slechts één lesplaats aangeboden (in 213/14 was dit 66 procent). De titels die in 217/18 op het hoogst aantal lesplaatsen werden aangeboden zijn: M Filosofie (14 lesplaatsen) en M Kunst- & Cultuurwetenschappen (11 lesplaatsen). Figuur 73 Sector Taal & cultuur bekostigd aantal opleidingen naar vorm en type wo aantal gestarte/lopende opleidingen deeltijd voltijd duaal totaal bachelor gestart lopend beëindigd master gestart 1 2 lopend beëindigd onderzoeksmaster gestart 2 lopend beëindigd Sector Taal & cultuur bekostigd aantal opleidingen per UWV-Arbeidsmarktregio Bekostigde Taal & cultuur-opleidingen waren in 217/18 met name te vinden in de noordelijke regio s van de Randstad (Groot-Amsterdam: 114, Holland-Rijnland: 52 en Midden-Utrecht: 48) alsook in Groningen (56) en Rijk van Nijmegen (31). Figuur 74 brengt de spreiding verder in beeld. 17

120 Figuur 74 Bekostigd aantal gestarte/lopende opleidingen per UWV-Arbeidsmarktregio schooljaar 217/18 sector Taal & cultuur 18

121 Sector Taal & cultuur bekostigd aantal studenten lege/gevulde opleidingen Zowel in het hbo als in het wo waren er in 217/18 lopende opleidingen zonder ingeschreven studenten, maar het gaat in het hbo om enkel om één opleiding (M Grafisch Ontwerpen aan de Gerrit Rietveld Academie-Amsterdam) en in het wo om slechts 2 opleidingen (M Kunst- & cultuurwetenschappen en B Algemene Cultuurwetenschappen aan de Open Universiteit-Heerlen). Tabel 64 brengt de ontwikkeling in beeld. Tabel 64 Sector Taal & cultuur bekostigd aantal lopende opleidingen leeg of gevuld Hbo Leeg Gevuld Totaal Wo Leeg Gevuld Totaal Sector Taal & cultuur bekostigd aantal studenten hbo Het aantal ingeschreven studenten aan lopende hbo-taal & cultuur-opleidingen was tussen 213/14 en 217/18 ongeveer gelijk gebleven: in 213/14 en (Tabel 65). Hetzelfde geldt voor het aantal instromers (5.96 in 217/18). Ongeveer 81 procent van de ingeschreven hbo-instromers in 217/18 volgde een hbo-bacheloropleiding; zo n 18 procent een masteropleiding. Het grootste gedeelte van de instromers dat jaar volgde een voltijdopleiding (96 procent); de rest volgde een deeltijdopleiding. De bacheloropleiding B Geschiedenis aan Universiteit Leiden had in 217/18 de meeste studenten (926). De opleiding M Internationale betrekkingen aan de Universiteit Leiden had dat jaar de meeste instromende studenten (352). Het aantal kleine hbo-opleidingen in de sector Taal & cultuur met 2 of minder instromers lag in alle onderzochte jaren vrij hoog (42 procent in 217/18 en zelfs 51 procent in 215/16, zie Figuur 75). Het aandeel grote opleidingen met 3 instromers of meer was daarentegen in alle jaren erg klein (2 procent ofwel 2 van de 14 opleidingen in 217/18). Het ging om B Vormgeving aan de Hogeschool voor de Kunsten Utrecht (383 instromers in 217/18) en B Vormgeving aan de Hogeschool Rotterdam (313 instromers). 19

122 Tabel 65 Sector Taal & cultuur bekostigd aantal studenten lopende opleidingen hbo Groei 13/14-17/18* Deeltijd Bachelor 1e jrs % Totaal % Gedipl % Master 1e jrs % Totaal % Gedipl % Ad 1e jrs - Totaal - Gedipl. - - Voltijd Bachelor 1e jrs % Totaal % Gedipl % Master 1e jrs % Totaal % Gedipl % Ad 1e jrs % Totaal % Gedipl % Duaal Bachelor 1e jrs - Totaal - Gedipl. - - Master 1e jrs - Totaal - Gedipl. - - Ad 1e jrs - Totaal - Gedipl. - - Totaal 1e jrs % Totaal % Gedipl % * Voor gediplomeerden: groei 13/14-16/17 Figuur 75 Sector Taal & cultuur bekostigd verdeling gestarte/lopende opleidingen naar aantal instromers hbo aantal gestarte/lopende opleidingen 213/ / / / / % 1% 2% 3% 4% 5% 6% 7% 8% 9% 1% klein (< 21 instromers) gemiddeld groot (> 299 instromers) 11

123 De 12 gestarte hbo-opleidingen in 217/18 hadden gezamenlijk 372 instromende studenten in het startjaar. De 6 gestarte opleidingen in 215/16 hadden er minder: 28 instromers in het startjaar en 124 in het schooljaar erna (216/17, zie Tabel 66). Tabel 66 Sector Taal & cultuur bekostigd aantal studenten startende opleidingen hbo gestart in * 213/14 (n=1) Instromers Totaal Gediplomeerden /15 (n=2) Instromers Totaal Gediplomeerden /16 (n=6) Instromers Totaal Gediplomeerden /17 (n=) Instromers - - Totaal - - Gediplomeerden /18 (n=12) Instromers 372 Totaal 466 Gediplomeerden -- * Voor gediplomeerden nog geen gegevens beschikbaar voor 217/ Sector Taal & cultuur bekostigd aantal studenten wo Het aantal ingeschreven studenten aan lopende wo-taal & cultuur-opleidingen nam tussen 215/16 en 217/18 toe van tot (Tabel 67), terwijl het de jaren ervoor nog licht daalde. Eenzelfde ontwikkeling zien we bij het aantal instromers. Het aantal gediplomeerden lag in de jaren 213/14 tot en met 216/17 tussen de 8.3 en 9.. In 217/18 volgde 59 procent van de ingeschreven, instromende studenten aan lopende wo-taal & cultuur-opleidingen een bacheloropleiding; 36 procent een masteropleiding en 5 procent een onderzoeksmaster. Meer dan 95 procent van de instromers dat jaar was ingeschreven in een voltijdopleiding. De opleiding B Geschiedenis aan de Universiteit Leiden had in 217/18 de meeste studenten (926) en de opleiding M Internationale betrekkingen aan de Universiteit Leiden had dat jaar de meeste instromende studenten (352). Betrekkelijk veel wo-opleidingen in de sector Taal & cultuur hadden jaarlijks 2 instromers of minder (217/18: 43 procent, zie Figuur 76). Per jaar zijn hierin geen grote verschillen. Slechts drie wo-opleidingen hadden in 217/18 3 instromers of meer: M Internationale betrekkingen aan de Universiteit Leiden (352 instromers), B Communicatie- en Informatiewetenschappen aan de Tilburg University (31 instromers) en M Communicatie- & Informatiewetenschappen aan de Tilburg University (3 instromers). 111

124 Tabel 67 Sector Taal & cultuur bekostigd aantal studenten lopende opleidingen wo Groei 13/14-17/18* Deeltijd Bachelor 1e jrs % Totaal % Gedipl % Master 1e jrs % Totaal % Gedipl % Ond. master 1e jrs 1 - Totaal % Gedipl % Voltijd Bachelor 1e jrs % Totaal % Gedipl % Master 1e jrs % Totaal % Gedipl % Ond. master 1e jrs % Totaal % Gedipl % Duaal Bachelor 1e jrs - Totaal - Gedipl. - - Master 1e jrs % Totaal % Gedipl % Ond. master 1e jrs - Totaal - Gedipl. - - Totaal 1e jrs % Totaal % Gedipl % * Voor gediplomeerden: groei 13/14-16/17 Figuur 76 Sector Taal & cultuur bekostigd verdeling gestarte/lopende opleidingen naar aantal instromers wo aantal gestarte/lopende opleidingen 213/ / / / / % 1% 2% 3% 4% 5% 6% 7% 8% 9% 1% klein (< 21 instromers) gemiddeld groot (> 299 instromers) 112

125 Zeven wo-taal & cultuur-opleidingen zijn gestart in 214/15, met een totaal aantal instromers van 19 in het startjaar (Tabel 68). Drie jaar later (217/18) lag het aantal instromers veel hoger bij deze opleidingen, namelijk op 242. Gezamenlijk hadden deze opleidingen 513 ingeschrevenen dat jaar. De vier gestarte opleidingen in 217/18 hadden gezamenlijk 59 instromers in het startjaar. Tabel 68 Sector Taal & cultuur bekostigd aantal studenten startende opleidingen wo gestart in * 213/14 (n=5) Instromers Totaal Gediplomeerden /15 (n=7) Instromers Totaal Gediplomeerden /16 (n=1) Instromers Totaal Gediplomeerden /17 (n=) Instromers - - Totaal - - Gediplomeerden /18 (n=4) Instromers 59 Totaal 112 Gediplomeerden -- * Voor gediplomeerden nog geen gegevens beschikbaar voor 217/

126 11.2 Sector Taal & cultuur onbekostigd-geaccrediteerde opleidingen Sector Taal & cultuur onbekostigd-geaccrediteerd aantal instellingen/lesplaatsen Het aantal instellingen met onbekostigde opleidingen in de sector Taal & cultuur daalde tussen 213/14 en 217/18 van 16 instellingen naar 9 instellingen (Figuur 77). In 214/15 beëindigen ArtEZ, Avans Hogeschool, Fontys Hogescholen, Stichting Marthas Institute for Performing Arts en Stichting Schoolvision hun onbekostigde opleidingen in de sector Taal & cultuur. ArtEz startte echter weer in 216/17 een onbekostigde opleiding op in Enschede (M Master of Music Therapy). Stichting Hogeschool West-Nederland voor Vertaler en Tolk, Universiteit Maastricht en alsook ArtEz (opnieuw) beëindigden in 217/18 hun onbekostigde aanbod. Figuur 77 Sector Taal & cultuur onbekostigd-geaccrediteerd aantal instellingen/lesplaatsen aantal instellingen aantal lesplaatsen Sector Taal & cultuur onbekostigd-geaccrediteerd aantal unieke titels Het aantal unieke titels in de sector Taal & cultuur daalde in het hbo over de jaren (Tabel 69). In het hbo worden er in 217/18 nog maar 11 gestarte/lopende unieke titels aangeboden; in 213/14 was dit nog 16. Van die 11 hbo-titels in 217/18 betroffen er 9 bachelor-titels. Sinds 215/16 wordt er twee wo-titel aangeboden: M Evangelical Theology door Tyndale Theological Seminary in Haarlemmermeer en M European Master in Architecture aan de Universiteit Maastricht. Deze laatste titel werd in 217/18 niet langer aangeboden. Tabel 69 Sector Taal & cultuur onbekostigd-geaccrediteerd aantal unieke titels uitgesplitst naar onderwijstype Hbo Associate degree Bachelor Master Totaal Wo Bachelor Master Onderzoeksmaster Totaal

127 Sector Taal & cultuur onbekostigd-geaccrediteerd aantal opleidingen Net als het aantal instellingen nam ook het aantal startende/lopende onbekostigde opleidingen in de sector Taal & cultuur af sinds 215/16: van 24 tot 16 (Figuur 78). Met name in het hbo was de afname fors (van 22 tot 15). In 216/17 werden 6 onbekostigde opleidingen beëindigd, waarvan de opleiding B Muziek aan de Hogeschool Schumann Akademie op 5 lesplaatsen. Figuur 78 Sector Taal & cultuur onbekostigd-geaccrediteerd aantal opleidingen aantal gestarte/lopende opleidingen aantal gestarte/beëindigde opleidingen HBO WO totaal Sector Taal & cultuur onbekostigd-geaccrediteerd aantal opleidingen per UWV-Arbeidsmarktregio Het aanbod aan onbekostigde Taal & cultuur-opleidingen was in 217/18 (alsook in eerdere jaren) zeer beperkt en slechts in enkele regio s aanwezig (Figuur 79). De meeste opleidingen waren dat jaar te vinden in Groot-Amsterdam (4) en Holland-Rijnland (4). 115

128 Figuur 79 Onbekostigd-geaccrediteerd aantal gestarte/lopende opleidingen per UWV-Arbeidsmarktregio schooljaar 217/18 Sector taal & cultuur 116

129 12 Sectoranalyse Techniek 12.1 Sector Techniek bekostigde opleidingen Sector Techniek bekostigd aantal instellingen Het aantal instellingen was tot 215/16 niet gegroeid. Dat komt door het moratorium op nieuwe opleidingen dat de Vereniging Hogescholen heeft ingesteld als gevolg van de sectoranalyse Techniek van de CDHO en de daaropvolgende conversie Techniek door de Vereniging Hogescholen zelf. Tussen 215/16 en 216/17 (ten tijde van de Herordeningsoperatie hbo Techniek) is het aantal instellingen met bekostigde Techniek-opleidingen daarentegen gestegen van 26 tot 32, en vervolgens in 216/17 gedaald naar 31 (Figuur 8). In 216/17 begonnen Hogeschool Dirksen B.V., Hogeschool NCOI, Stichting Hoger Onderwijs NOVI, Stichting LOI Hoger Onderwijs en Stichting NTI Hogeschool met het aanbieden van bekostigde Techniek-opleidingen. Dit heeft te maken met de invoering van het experiment Vraagfinanciering 7, waaraan alle instellingen konden meedoen die opleidingen aanboden in de sector Techniek (en ICT). Deeltijdstudenten aan deze opleidingen konden vervolgens subsidie aanvragen voor bepaalde opleidingsmodules. Deze opleidingen zijn dan ook aangemerkt als bekostigd in BRON. Verscheidene instellingen startten in 217/18 op extra lesplaatsen Techniek-opleidingen. Figuur 8 Sector Techniek bekostigd aantal instellingen aantal instellingen aantal lesplaatsen Sector Techniek bekostigd aantal unieke titels Het aantal unieke titels op hbo-niveau in de sector Techniek steeg tussen 213/14 en 217/18 van 79 tot 12 titels (Tabel 7). Het merendeel van de 12 hbo-titels dat jaar betrof hbo-bachelors. Het aantal unieke wo-titels is eveneens toegenomen over de jaren, zij het in iets kleinere mate (213/14: 69; 217/18: 73). Het merendeel van de wo-titels in 217/18 betrof mastertitels (51 van de 73 titels)

130 Tabel 7 Sector Techniek bekostigd aantal unieke titels uitgesplitst naar onderwijstype Hbo Associate degree Bachelor Master Totaal Wo Bachelor Master Onderzoeksmaster Totaal Sector Techniek bekostigd aantal opleidingen hbo De jaren 215/16 en 216/17 lieten een sterke toename zien in het aantal hbo-techniek-opleidingen (gestegen van 273 in 214/15 tot 371 in 216/17, zie Figuur 81). Deze groei is een gevolg van de Herordeningsoperatie hbo Techniek. Het feit dat het aantal hbo-techniek-opleidingen niet steeg tot het jaar 215/16 is het gevolg van de eerdergenoemde sectoranalyse Techniek van de CDHO en de daaropvolgende conversie Techniek door de Vereniging Hogescholen zelf. Het aantal opleidingen aangeboden in deeltijd nam relatief sterk toe over die jaren. Met name het aantal bacheloropleidingen is gestegen in de jaren 215/16 en 216/17. In die schooljaren startten respectievelijk 49 en 43 bacheloropleidingen. Hogeschool NCOI startte in 216/17 op 7 lesplaatsen de 4 titels B Elektrotechniek, B Informatica, B Technische Bedrijfskunde en B Werktuigbouwkunde. In 217/18 startten er 5 masteropleidingen. In 213/14 werden er nog geen hbo-masters aangeboden in de techniek. In 217/18 werd eenzelfde Techniek-titel in het hbo op gemiddeld 3,4 lesplaatsen aangeboden (in 213/14 was het gemiddelde 3,6 lesplaatsen per hbo-titel). In 217/18 werd 54 procent van de Techniek-titels in het hbo op één lesplaats aangeboden (in 213/14 was dit 49 procent). De titels die op het grootste aantal lesplaatsen werden aangeboden in 217/18 betreffen: B Werktuigbouwkunde, B Technische Bedrijfskunde en B Elektrotechniek (allen 26 lesplaatsen). 118

131 Figuur 81 Sector Techniek bekostigd aantal opleidingen naar vorm en type hbo aantal gestarte/lopende opleidingen deeltijd voltijd duaal totaal associate degree gestart lopend beëindigd bachelor gestart lopend beëindigd master gestart lopend beëindigd Sector Techniek bekostigd aantal opleidingen wo Het aantal wo-techniek-opleidingen nam toe tussen 213/14 en 217/18, van 119 tot 131 (Figuur 82). In 217/18 startten de meeste opleidingen (dat jaar allen masteropleidingen: de meerderheid onder de wo-techniek-opleidingen). Sinds 215/16 worden er nog nauwelijks wo-opleidingen in deeltijd verzorgd in deze sector. Het gaat om de joint degree M Metropolitan Analysis, Design and Engineering van de Technische Universiteit Delft en Wageningen University op drie lesplaatsen (Amsterdam, Delft en Wageningen; geteld als 6 opleidingen). 119

132 Figuur 82 Sector Techniek bekostigd aantal opleidingen naar vorm en type wo aantal gestarte/lopende opleidingen deeltijd voltijd duaal totaal bachelor gestart 2 lopend beëindigd master gestart lopend beëindigd In 217/18 werd eenzelfde Techniek-titel in het wo op gemiddeld 1,7 lesplaatsen aangeboden (net zoals in 213/14) en werd 61 procent van de wo-titels op slechts één lesplaatsen aangeboden (in 213/14 was dit 65 procent). De titels die in 217/18 op het hoogste aantal lesplaatsen worden aangeboden zijn: M Metropolitan Analysis, Design and Engineering (joint degree) (6 lesplaatsen) en B Technische Wiskunde, M Applied Physics, B Biomedical Engineering, M Chemical Engineering en B Technische Natuurkunde (allen 4 lesplaatsen) Sector Techniek bekostigd bekostigd aantal opleidingen per UWV-Arbeidsmarktregio De bekostigde Techniek-opleidingen waren in 217/18 met name geconcentreerd in de regio Haaglanden (7), Twente (56) en Zuidoost-Brabant (51). Er waren 1 regio s zonder enig aanbod aan bekostigde Techniek-opleidingen (Figuur 83). 12

133 Figuur 83 Bekostigd aantal gestarte/lopende opleidingen per UWV-Arbeidsmarktregio schooljaar 217/18 sector Techniek 121

134 Sector Techniek bekostigd aantal studenten lege/gevulde opleidingen Zowel in het hbo als in het wo zijn er lopende opleidingen zonder ingeschreven studenten. In het hbo nam het aantal opleidingen zonder ingeschreven studenten toe over de jaren: in 213/14 waren het er nog 3; in 217/18 54 (Tabel 71). Dertig daarvan waren van de Hogeschool NCOI (de titels B Informatica, B Werktuigbouwkunde, B Technische Bedrijfskunde en B Elektrotechniek op meerdere lesplaatsen; allen aangeboden in deeltijd). Deze deeltijdopleidingen zijn waarschijnlijk slechts administratief 8 leeg, aangezien studenten zich per cursus inschrijven en wellicht niet per opleiding worden geregistreerd (zie ook experiment Vraagfinanciering). De titel B Informatica was in 217/18 eveneens leeg op de lesplaatsen Zwolle en Almere van de Christelijke Hogeschool Windesheim, de lesplaats van Heerlen van de Open Universiteit (wellicht alleen administratief leeg) en de lesplaats Leiderdorp van de Stichting LOI Hoger Onderwijs (idem.). In het wo is het aantal lege opleidingen eveneens toegenomen, maar niet zo sterk als in het hbo. In 215/16 ging het nog om 3 lege wo-opleidingen; in 217/18 om 6 lege opleidingen: M Computer Science en B Informatiekunde van de Open Universiteit-Heerlen (wellicht alleen administratief leeg), M Water Technology (joint degree) van de Universiteit Twente en de Rijksuniversiteit Groningen (geteld als 2 opleidingen), M Industrial Ecology van de Universiteit Leiden en M Industrial Ecology van de Technische Universiteit Delft. Tabel 71 Sector Techniek bekostigd aantal lopende opleidingen leeg of gevuld Hbo Leeg Gevuld Totaal Wo Leeg Gevuld Totaal Sector Techniek bekostigd aantal studenten hbo Het aantal ingeschreven studenten aan lopende hbo-techniek-opleidingen was, ondanks de dip in 215/16, tussen 213/14 en 217/18 gestegen van naar (Tabel 72). Dat is een stijging van 19 procent. Het aantal instromers en het aantal gediplomeerden zijn eveneens toegenomen over de jaren, met respectievelijk 14 procent en 22 procent. Ongeveer 97 procent van de instromende studenten volgde in 217/18 een bacheloropleiding. Van de drie opleidingsvarianten vormde de voltijdvariant veruit de grootste variant: 94 procent van alle hbo-instromers was ingeschreven in deze variant in 217/18. De bacheloropleiding B HBO-ICT aan de Fontys Hogescholen-Eindhoven had in 217/18 de meeste studenten (2.842). De opleiding B HBO-ICT aan de Hogeschool van Amsterdam had de meeste instromende studenten (956). Kleine opleidingen (met 2 instromers of minder) maakten in 217/18 zo n 9 procent van uit van het totaal aantal gevulde gestarte/lopende hbo-opleidingen (Figuur 84). Dit percentage lag in 215/16 een stuk hoger: 2 procent. Het aandeel grote opleidingen (met 3 instromers of meer) lag in alle jaren 8 Hier zijn nog geen gegevens voor beschikbaar in BRON. In 219 zullen deze gegevens wel beschikbaar zijn. 122

135 lager: in 217/18 betrof dit 7 procent en in de eerdere jaren hoogstens 6 procent. De grootste hboopleidingen in 217/18 qua aantal instromers betroffen: B HBO-ICT aan de Hogeschool van Amsterdam (956), B HBO-ICT aan de Fontys Hogescholen (932) en B HBO-ICT aan de Hogeschool Utrecht (545). Tabel 72 Sector Techniek bekostigd aantal studenten lopende opleidingen hbo Groei 13/14-17/18* Deeltijd Bachelor 1e jrs % Totaal % Gedipl % Master 1e jrs Totaal Gedipl Ad 1e jrs % Totaal % Gedipl % Voltijd Bachelor 1e jrs % Totaal % Gedipl % Master 1e jrs Totaal Gedipl Ad 1e jrs % Totaal % Gedipl % Duaal Bachelor 1e jrs % Totaal % Gedipl % Master 1e jrs - Totaal - Gedipl. - - Ad 1e jrs % Totaal % Gedipl % Totaal 1e jrs % Totaal % Gedipl % * Voor gediplomeerden: groei 13/14-16/17 123

136 Figuur 84 Sector Techniek bekostigd verdeling gestarte/lopende opleidingen naar aantal instromers hbo aantal gestarte/lopende opleidingen 213/ / / / / % 1% 2% 3% 4% 5% 6% 7% 8% 9% 1% klein (< 21 instromers) gemiddeld groot (> 299 instromers) In 215/16 startten relatief veel hbo-techniek-opleidingen. Deze 56 hbo-techniek-opleidingen hadden in het startjaar gezamenlijk instromende studenten (88 procent van alle instromende hbo-studenten dat jaar). Twee jaar later waren er ingeschrevenen in deze opleidingen (Tabel 73). Tabel 73 Sector Techniek bekostigd aantal studenten startende opleidingen hbo gestart in * 213/14 (n=2) Instromers Totaal Gediplomeerden /15 (n=4) Instromers Totaal Gediplomeerden /16 (n=53) Instromers Totaal Gediplomeerden /17 (n=54) Instromers Totaal Gediplomeerden 3-217/18 (n=2) Instromers 42 Totaal 43 Gediplomeerden - * Voor gediplomeerden nog geen gegevens beschikbaar voor 217/ Sector Techniek bekostigd aantal studenten wo Het aantal ingeschreven studenten aan lopende wo-techniek-opleidingen nam sterk toe tussen 213/14 en 217/18: van tot (Tabel 74). Dat is een stijging van 25 procent. Het aantal instromers en het aantal gediplomeerden zijn eveneens toegenomen over de jaren, met respectievelijk 29 en 22 procent (voor gediplomeerden de periode /17). De toename in het aantal studenten en 124

137 instromers vond plaats onder zowel de voltijd-bachelor- als de voltijd-masteropleidingen in het wo. Er waren sinds 215/16 geen lopende deeltijd-techniek-opleidingen meer in het wo. De bacheloropleiding B Werktuigbouwkunde aan de Technische Universiteit Delft had in 217/18 zowel de meeste studenten (2.161) als de meeste instromende studenten (65). Opleidingen met 2 instromers of minder vormden in 214/15 nog 16 procent van alle wo-techniekopleidingen, maar dit percentage bedroeg in 217/18 nog maar 8 procent (Figuur 85). Dat jaar lag dit aandeel ook iets lager dan het aandeel van opleidingen met 3 instromers of meer (11 procent): de zogenaamde grote opleidingen. De grootste wo-opleidingen in 217/18 betroffen: B Werktuigbouwkunde aan de Technische Universiteit Delft (65 instromers), M Architecture, Urbanism and Building Sciences aan de Technische Universiteit Delft (548 instromers) en B Civiele Techniek aan de Technische Universiteit Delft (499 instromers). Tabel 74 Sector Techniek bekostigd aantal studenten lopende opleidingen wo Groei 13/14-17/18* Deeltijd Bachelor 1e jrs 4 6-1% Totaal % Gedipl. - - Master 1e jrs 3 6-1% Totaal % Gedipl Ond. master 1e jrs - Totaal - Gedipl. - - Voltijd Bachelor 1e jrs % Totaal % Gedipl % Master 1e jrs % Totaal % Gedipl % Ond. master 1e jrs - Totaal - Gedipl. - - Duaal Bachelor 1e jrs - Totaal - Gedipl. - - Master 1e jrs - Totaal - Gedipl. - - Ond. master 1e jrs - Totaal - Gedipl. - - Totaal 1e jrs % Totaal % Gedipl % * Voor gediplomeerden: groei 13/14-16/17 125

138 Figuur 85 Sector Techniek bekostigd verdeling gestarte/lopende opleidingen naar aantal instromers wo aantal gestarte/lopende opleidingen 213/ / / / / % 1% 2% 3% 4% 5% 6% 7% 8% 9% 1% klein (< 21 instromers) gemiddeld groot (> 299 instromers) De 5 gestarte wo-opleidingen in 216/17 hadden een redelijke instroom in het startjaar: 137 studenten (Tabel 75). In 217/18 hadden deze opleidingen gezamenlijk 319 ingeschrevenen. Het aantal instromers lag daarentegen laag bij de gestarte wo-opleidingen in 217/18: slechts 18 studenten in het startjaar. Tabel 75 Sector Techniek bekostigd aantal studenten startende opleidingen wo gestart in * 213/14 (n=) Instromers Totaal Gediplomeerden /15 (n=1) Instromers Totaal Gediplomeerden /16 (n=2) Instromers Totaal Gediplomeerden /17 (n=5) Instromers Totaal Gediplomeerden /18 (n=6) Instromers 18 Totaal 18 Gediplomeerden -- * Voor gediplomeerden nog geen gegevens beschikbaar voor 217/

139 12.2 Sector Techniek onbekostigd-geaccrediteerd opleidingen Sector Techniek onbekostigd-geaccrediteerd aantal instellingen/lesplaatsen Het aantal instellingen met onbekostigd-geaccrediteerde opleidingen in de sector Techniek is jaarlijks gedaald tussen 213/14 tot 2/17/18: van 22 tot 18 (Figuur 86). Hogeschool Rotterdam, Hogeschool Zeeland, PBNA-HBO, Saxion Hogeschool zijn in de tussenliggende jaren gestopt met hun aanbod aan onbekostigde Techniek-opleidingen. Figuur 86 Sector Techniek onbekostigd-geaccrediteerd aantal instellingen/lesplaatsen aantal instellingen aantal lesplaatsen Sector Techniek onbekostigd-geaccrediteerd aantal unieke titels Het aantal onbekostigde, unieke hbo-titels in de sector Techniek daalde tussen 213/14 en 217/18, en komt in 217/18 uit op 33. In 213/14 betrof dit aantal nog 43. Het gaat in 217/18 om 14 mastertitels, 13 bachelortitels en 6 Associate degree-titels (Tabel 76). Op wo-niveau bleef het aantal unieke bachelor- en mastertitels stabiel na 216/17: 7 titels op masterniveau en 1 titel op bachelorniveau. Tabel 76 Sector Techniek onbekostigd-geaccrediteerd aantal unieke titels uitgesplitst naar onderwijstype Hbo Associate degree Bachelor Master Totaal Wo Bachelor Master Onderzoeksmaster Totaal

140 Sector Techniek onbekostigd-geaccrediteerd aantal opleidingen Na een daling in de jaren 214/15 en 215/16 nam het aantal onbekostigde hbo-techniek-opleidingen toe: van 97 in 215/16 tot 17 in 217/18 (Figuur 87). Het aantal onbekostigde wo-techniek-opleidingen lag veel lager alle jaren, namelijk op 8 opleidingen (met uitzondering van 215/16, toen het 7 opleidingen bedroeg). In 216/17 werden 12 opleidingen gestart (waaronder de titel M Business Engineering op 9 lesplaatsen van Hogeschool NCOI) en slecht 5 beëindigd. In 217/18 werden 14 opleidingen gestart en 1 beëindigd. Figuur 87 Sector Techniek onbekostigd-geaccrediteerd aantal gestarte/lopende opleidingen aantal gestarte/lopende opleidingen aantal gestarte/beëindigde opleidingen HBO WO totaal Sector Techniek onbekostigd-geaccrediteerd aantal opleidingen per UWV-Arbeidsmarktregio De regio s Midden-Utrecht (14 opleidingen), Groot-Amsterdam (13) en Midden-Gelderland (13) huisvestten in 217/18 de meeste onbekostigde Techniek-opleidingen (Figuur 88). 128

141 Figuur 88 Onbekostigd-geaccrediteerd aantal gestarte/lopende opleidingen per UWV-Arbeidsmarktregio schooljaar 217/18 sector Techniek 129

142

143 13 Sectoranalyse Sectoroverstijgend 13.1 Sectoroverstijgend bekostigde opleidingen Sectoroverstijgend bekostigd aantal instellingen Tussen 213/14 en 216/17 steeg het aantal instellingen met bekostigde sectoroverstijgende opleidingen van 12 naar 15 (Figuur 89). In 217/18 bleef dit aantal gelijk. De nieuwkomers bij de aanbieders vanaf 213/14 zijn: Rijksuniversiteit Groningen (214/15), Hogeschool voor de Kunsten Utrecht (215/16) en Technische Universiteit Delft (216/17). Bijgevolg neemt het aantal lesplaatsen ook toe over de jaren. Figuur 89 Sectoroverstijgend bekostigd aantal instellingen aantal instellingen aantal lesplaatsen Sectoroverstijgend bekostigd aantal unieke titels Vanaf 215/16 zijn er 2 sectoroverstijgende titels op hbo-bachelorniveau en is er één titel op hbomasterniveau (Tabel 77). Het aantal sectoroverstijgende unieke wo-titels stijgt van 8 titels in 213/14 naar 17 titels in 217/18. Het merendeel van de titels is op wo-bachelorniveau (13 van de 17 in 217/18). Tabel 77 Sectoroverstijgend bekostigd aantal unieke titels uitgesplitst naar onderwijstype Hbo Associate degree Bachelor Master Totaal Wo Bachelor Master Onderzoeksmaster Totaal

144 Sectoroverstijgend bekostigd aantal opleidingen hbo Twee masteropleidingen startten in 215/16: M Crossover Creativity aan de Hogeschool voor de Kunsten Utrecht, op de lesplaatsen Hilversum en Utrecht. De opleiding in Hilversum wordt het jaar daarop beëindigd. Twee bacheloropleidingen waren alle jaren lopende: B Windesheim Honours College aan de Christelijke Hogeschool Windesheim-Zwolle en B Delta Management aan de Hogeschool Zeeland-Vlissingen. Alle opleidingen in de periode 213/14 tot en met 217/18 werden in voltijdvorm aangeboden (Figuur 9 de lijn van voltijd loopt gelijk aan die van totaal). In 217/18 werden alle sectoroverstijgende hbo-titels op één lesplaats aangeboden (evenals in eerde jaren, met uitzondering van 213/14). Figuur 9 Sectoroverstijgend bekostigd aantal opleidingen naar vorm en type hbo aantal gestarte/lopende opleidingen deeltijd voltijd duaal totaal bachelor gestart lopend beëindigd master gestart 2 lopend 1 1 beëindigd Sectoroverstijgend bekostigd aantal opleidingen wo Het aantal sectoroverstijgende wo-opleidingen steeg sterk tussen 213/14 en 217/18: van 15 naar 29. Alle opleidingen werden in 217/18 en de eerdere jaren aangeboden in voltijdvorm (Figuur 91 de lijn van voltijd loopt gelijk aan die van totaal). Het merendeel betrof bacheloropleidingen. In 216/17 werden de meeste wo-opleidingen gestart (6 bachelors en 2 masters): waaronder de joint degrees B Life Science and Technology, B Molecular Science and Technology en M Industrial Ecology aan de Technische Universiteit Delft en Universiteit Leiden. In 217/18 werd eenzelfde sectoroverstijgende titel in het wo op gemiddeld 1,7 lesplaatsen aangeboden (in 213/14 betrof dit 1,9 lesplaatsen) en werd 65 procent van de sectoroverstijgende wo-titels op één lesplaats aangeboden (in 213/14 was dit 63 procent). De wo-titels die in 217/18 op het grootste aantal 132

145 lesplaatsen werden aangeboden zijn: B Liberal Arts and Sciences (7 lesplaatsen) en B Tourism (joint degree) (3 lesplaatsen). Figuur 91 Sectoroverstijgend bekostigd aantal opleidingen naar vorm en type wo aantal gestarte/lopende opleidingen deeltijd voltijd duaal totaal bachelor gestart lopend beëindigd master gestart lopend beëindigd Sectoroverstijgend bekostigd aantal opleidingen per UWV-Arbeidsmarktregio De regio s Haaglanden (6 opleidingen) en Groot-Amsterdam (5 opleidingen) huisvestten in 217/18 de meeste sectoroverstijgende opleidingen (Figuur 92). 133

146 Figuur 92 Bekostigd aantal gestarte/lopende opleidingen per UWV-Arbeidsmarktregio schooljaar 217/18 Sectoroverstijgend 134

147 Sectoroverstijgend bekostigd aantal studenten lege/gevulde opleidingen Alle lopende, sectoroverstijgende opleidingen hadden ingeschreven studenten in de jaren 215/16, 216/17 en 217/18 (Tabel 78). Tabel 78 Sectoroverstijgend bekostigd aantal lopende opleidingen leeg of gevuld Hbo Leeg Gevuld Totaal Wo Leeg 1 Gevuld Totaal Sectoroverstijgend bekostigd aantal studenten hbo Het aantal ingeschreven studenten aan lopende, sectoroverstijgende hbo-opleidingen is tussen 213/14 en 217/18 gegroeid van 159 naar 286 (Tabel 79). De instroom is over de jaren erg variabel, hoewel het hier om relatief kleine aantallen gaat. Alle (instromende) studenten van de sectoroverstijgende hbo-opleidingen stonden in 217/18 en de eerdere jaren ingeschreven in voltijdsopleidingen. Eerder zagen we dat de sectoroverstijgende opleidingen enkel in de voltijdvariant werden aangeboden. De bacheloropleidingen B Windesheim Honours College aan de Christelijke Hogeschool Windesheim- Zwolle had in 217/18 de meeste studenten (221) en de meeste instromende studenten (8). De opleiding M Crossover Creativity aan de Hogeschool voor de Kunsten Utrecht (in Utrecht) was de enige sectoroverstijgende hbo-opleiding met 2 instromers of minder, althans in de jaren 215/16 (2 instromers) en 216/17 (19 instromers). 135

148 Tabel 79 Sectoroverstijgend bekostigd aantal studenten lopende opleidingen hbo Groei 13/14-17/18* Deeltijd Bachelor 1e jrs - Totaal - Gedipl. - - Master 1e jrs - Totaal - Gedipl. - - Ad 1e jrs - Totaal - Gedipl. - - Voltijd Bachelor 1e jrs % Totaal % Gedipl % Master 1e jrs Totaal Gedipl. - - Ad 1e jrs - Totaal - Gedipl. - - Duaal Bachelor 1e jrs - Totaal - Gedipl. - - Master 1e jrs - Totaal - Gedipl. - - Ad 1e jrs - Totaal - Gedipl. - - Totaal 1e jrs % Totaal % Gedipl % * Voor gediplomeerden: groei 13/14-16/17 Figuur 93 Sectoroverstijgend bekostigd verdeling gestarte/lopende opleidingen naar aantal instromers* hbo aantal gestarte/lopende opleidingen 213/14 214/ /16 216/ /18 2 % 1% 2% 3% 4% 5% 6% 7% 8% 9% 1% klein (< 21 instromers) gemiddeld groot (> 299 instromers) * B Delta Management van Hogeschool Zeeland (Vlissingen) had in 215/16, 216/17 en 217/18 geen instromende studenten en in 214/15 nog 36 instromende studenten. 136

149 De opleiding M Crossover Creativity aan de Hogeschool voor de Kunsten Utrecht op de lesplaats Utrecht had in het startjaar 2 instromers (Tabel 8). Twee jaar later (in 217/18) had deze opleiding in totaal 34 ingeschreven studenten. De opleiding M Crossover Creativity die in 215/16 was gestart op de lesplaats Hilversum van de Hogeschool voor de Kunsten Utrecht had geen ingeschreven (instromende) studenten in 215/16 en werd het jaar erna beëindigd. Tabel 8 Sectoroverstijgend bekostigd aantal studenten startende opleidingen hbo gestart in * 213/14 (n=) Instromers Totaal Gediplomeerden /15 (n=) Instromers Totaal Gediplomeerden /16 (n=2) Instromers Totaal Gediplomeerden /17 (n=) Instromers - - Totaal - - Gediplomeerden /18 (n=) Instromers - Totaal - Gediplomeerden - * Voor gediplomeerden nog geen gegevens beschikbaar voor 217/ Sectoroverstijgend bekostigd aantal studenten wo Het aantal ingeschreven studenten aan sectoroverstijgende wo-opleidingen is tussen 213/14 en 217/18 gestegen van naar (Tabel 81). Dat is een verdubbeling. Ook hier ging het enkel om voltijdopleidingen. De meeste instromende studenten waren ingeschreven in de bacheloropleidingen. De bacheloropleiding B International Studies aan de Universiteit Leiden-Den Haag had in 217/18 het grootste aantal studenten (1.647) en de meeste instromende studenten (495). In 217/18 hadden 4 van 27 sectoroverstijgende wo-opleidingen 2 instromers of minder (Figuur 94). Drie opleidingen hadden dat jaar 3 instromers of meer: B International Studies aan de Universiteit Leiden (495 instromers), B Liberal Arts and Sciences aan de Universiteit Utrecht (486 instromers) en B Liberal Arts and Sciences aan de Universiteit Maastricht (397 instromers). 137

150 Tabel 81 Sectoroverstijgend bekostigd aantal studenten lopende opleidingen wo Groei 13/14-17/18* Deeltijd Bachelor 1e jrs - Totaal - Gedipl. - - Master 1e jrs - Totaal - Gedipl. - - Ond. master 1e jrs - Totaal - Gedipl. - - Voltijd Bachelor 1e jrs % Totaal % Gedipl % Master 1e jrs % Totaal % Gedipl % Ond. master 1e jrs - Totaal - Gedipl. - - Duaal Bachelor 1e jrs - Totaal - Gedipl. - - Master 1e jrs - Totaal - Gedipl. - - Ond. master 1e jrs - Totaal - Gedipl. - - Totaal 1e jrs % Totaal % Gedipl % * Voor gediplomeerden: groei 13/14-16/17 Figuur 94 Sectoroverstijgend bekostigd verdeling gestarte/lopende opleidingen naar aantal instromers wo aantal gestarte/lopende opleidingen 213/ / / / / % 1% 2% 3% 4% 5% 6% 7% 8% 9% 1% klein (< 21 instromers) gemiddeld groot (> 299 instromers) 138

151 De sectoroverstijgende wo-opleidingen van de afgelopen schooljaren zijn redelijk succesvol gebleken (Tabel 82). Zo hadden de 4 opleidingen die in 214/15 zijn gestart gezamenlijk 599 instromers in het startjaar. Na drie jaar (in 217/18) hadden deze opleidingen ingeschreven studenten. De 8 opleidingen die in 216/17 zijn gestart hadden het startjaar gezamenlijk 627 instromers. Na een jaar waren er in totaal studenten ingeschreven bij deze opleidingen. Tabel 82 Sectoroverstijgend bekostigd aantal studenten startende opleidingen wo gestart in * 213/14 (n=2) Instromers Totaal Gediplomeerden /15 (n=4) Instromers Totaal Gediplomeerden /16 (n=) Instromers Totaal Gediplomeerden /17 (n=8) Instromers Totaal Gediplomeerden /18 (n=2) Instromers 131 Totaal 131 Gediplomeerden - * Voor gediplomeerden nog geen gegevens beschikbaar voor 217/ Sectoroverstijgend onbekostigd-geaccrediteerde opleidingen Sectoroverstijgend onbekostigd-geaccrediteerd aantal instellingen/lesplaatsen Het aantal instellingen met onbekostigde, sectoroverstijgende opleidingen steeg tussen 214/15 en 215/16 van 2 naar 5, en blijft daarna gelijk (Figuur 95). In 215/16 begonnen Fontys Hogescholen- Eindhoven, Hogeschool Zuyd-Heerlen en Saxion Hogeschool-Enschede met het aanbieden van onbekostigde, sectoroverstijgende opleidingen. Figuur 95 Sectoroverstijgend onbekostigd-geaccrediteerd aantal instellingen/lesplaatsen aantal instellingen aantal lesplaatsen

152 Sectoroverstijgend onbekostigd-geaccrediteerd aantal unieke titels Vanaf 215/16 is er één onbekostigde, sectoroverstijgende hbo-master titel lopende: M Master Care and Technology (joint degree). Vanaf 214/15 zijn er één onbekostigde, sectoroverstijgende wo-bachelortitel lopende en twee mastertitels (Tabel 83). Tabel 83 Sectoroverstijgend onbekostigd-geaccrediteerd aantal unieke titels uitgesplitst naar onderwijstype Hbo Associate degree Bachelor Master Totaal Wo Bachelor Master Onderzoeksmaster Totaal Sectoroverstijgend onbekostigd-geaccrediteerd aantal opleidingen Het aantal startende/lopende onbekostigde hbo-opleidingen nam tussen 213/14 en 215/16 toe van 3 tot 6 en bleef daarna gelijk (Figuur 96). Het ging vanaf 215/16 om 3 hbo- en 3 wo-opleidingen. In 215/16 werden 3 opleidingen gestart: de hbo-mastertitel M Master Care and Technology (joint degree) aan Fontys Hogescholen-Eindhoven, Hogeschool Zuyd-Heerlen en Saxion Hogeschool-Enschede. Figuur 96 Sectoroverstijgend onbekostigd-geaccrediteerd aantal opleidingen aantal gestarte/lopende opleidingen aantal gestarte/beëindigde opleidingen HBO WO totaal /14 214/15 215/16 216/17 217/ Sectoroverstijgend onbekostigd-geaccrediteerd aantal opleidingen per UWV-Arbeidsmarktregio Het aanbod aan onbekostigde, sectoroverstijgende ho-opleidingen was in 217/18 beperkt tot de regio s West-Brabant (2 opleidingen), Twente (1 opleiding), Haaglanden (1 opleiding), Zuidoost-Brabant (1 opleiding) en Zuid-Limburg (1 opleiding, zie Figuur 97). 14

153 Figuur 97 Onbekostigd-geaccrediteerd aantal gestarte/lopende opleidingen per UWV-Arbeidsmarktregio schooljaar 217/18 Sectoroverstijgend 141

154

155 14 Ontwikkeling aangewezen opleidingen hbo en wo 213/14 217/ Aangewezen aantal instellingen Een aangewezen instelling is een instelling die niet door de rijksoverheid wordt gefinancierd. Tot 1 september 21 was dit zowel in het hbo als in het wo mogelijk. Na deze datum zijn de aangewezen hboinstellingen omgezet naar instellingen voor Hoger Onderwijs. Op dit moment zijn er nog drie universiteiten geregistreerd als aangewezen instelling: Tias Business School met één lesplaats in Utrecht en één lesplaats in Tilburg, Nyenrode Business Universiteit Stichtse Vecht en Transnationale Universiteit Limburg in Hasselt (België). Figuur 98 Aangewezen aantal instellingen aantal instellingen aantal lesplaatsen Aangewezen aantal unieke titels Het aanbod van aangewezen onderwijs is beperkt. In 217/18 zijn er 11 unieke titels op wo-niveau. Het betreft 9 titels op masterniveau en 2 titels op bachelorniveau (Tabel 84). Deze titels waren in 217/18 te vinden in de sectoren Economie (8 unieke titels), Natuur (2 unieke titels) en Recht (1 unieke titel). Tabel 85 brengt dit in beeld. Er waren geen lopende, aangewezen hbo-titels in de afgelopen jaren. Tabel 84 Aangewezen - aantal unieke titels uitgesplitst naar onderwijstype Wo Bachelor Master Onderzoeksmaster Totaal

156 Tabel 85 Aangewezen aantal unieke titels uitgesplitst naar sector wo Wo Economie Gedrag & maatschappij Gezondheidszorg Landbouw Natuur Onderwijs Recht Taal & cultuur Techniek Sectoroverstijgend Totaal Aangewezen aantal opleidingen Het aantal wo-opleidingen is tussen 213/14 en 217/18 gestegen van 9 naar 11 gestarte/lopende opleidingen (Figuur 99). In 213/14 starten Nyenrode Business Universiteit en Tias Business School (Tilburg) respectievelijk de opleidingen M Fiscaal Recht en M Executive Master of Marketing. Nyenrode Business Universiteit start in 216/17 de opleiding B Business Administration. De opleiding M International MSc in Business Administration wordt tot slot gestart door Tias Business School in 217/18. De deeltijdvariant is bij de aangewezen opleidingen de meest voorkomende variant (8 van de 11 opleidingen in 217/18), gevolgd door de voltijdvariant (6 van de 11 in 217/18). M Informatica van de Transnationale Universiteit Limburg is de enige opleiding die (onder andere) in duale vorm is verzorgd over de jaren. Figuur 99 Aangewezen aantal opleidingen wo aantal gestarte/lopende opleidingen - wo aantal gestarte/beëindigde opleidingen - wo deeltijd voltijd duaal totaal Het aanbod aan aangewezen wo-opleidingen bestaat in 217/18 uit 9 bacheloropleidingen en 2 masteropleidingen. Er zijn geen aangewezen onderzoeksmasters of hbo-opleidingen. Van de 11 gestarte/lopende aangewezen wo-opleidingen in 217/18 zijn er 8 opleidingen aanwezig in de sector Economie, 2 opleidingen in de sector Natuur en 1 opleiding in de sector Recht. Elke titel wordt bij één enkele lesplaats aangeboden. Daarom is het aantal gestarte/lopende aangewezen wo-opleidingen gelijk aan het aantal wo-titels in de sectoren. 144

157 Aangewezen aantal opleidingen per UWV-Arbeidsmarktregio In 217/18 was er in regio Midden-Utrecht het grootste aanbod aan aangewezen opleidingen (8 opleidingen), van de Tias Business School (Figuur 1). Tias Business School heeft tevens een locatie in Tilburg (regio Midden-Brabant). Deze bood daar de opleiding M Executive Master of Marketing aan. De Transnationale Universiteit is gevestigd in België en is in deze kaart niet meegenomen. Deze verzorgde twee opleidingen: M Statistics en M Informatica. 145

158 Figuur 1 Aantal gestarte/lopende aangewezen opleidingen per UWV-Arbeidsmarktregio schooljaar 217/18 Totaal 146