Schildwachtklieronderzoek. (sentinel node)

Transcriptie

1 Schildwachtklieronderzoek (sentinel node) 1

2 U wordt verwacht op...dag,... om... uur op de afdeling Nucleaire Geneeskunde van het Medisch Centrum Alkmaar Wilhelminalaan JD Alkmaar De afdeling Nucleaire Geneeskunde vindt u door de routeaanwijzing 0030 te volgen. Bij aankomst op de afdeling wordt u verzocht zich te melden bij de balie. Wanneer u in het Medisch Centrum Alkmaar aankomt laat u eerst een ponsplaatje maken voordat u naar de afspraak op afdeling Nucleaire Geneeskunde gaat. Let erop dat u dus ruim van te voren aanwezig bent! Inleiding Op de polikliniek is met u besproken dat u behandeld moet worden voor een tumor van de borst. Bij de behandeling van de tumor in uw borst is het belangrijk om te weten of de tumor zich heeft uitgezaaid naar de oksel. De mogelijke uitzaaiingen lopen via de lymfbanen naar de lymfeklieren in de oksel. De klier waar uitzaaiingen zich als eerste manifesteren, is de schildwachtklier (Engelse term is sentinel node). In deze folder kunt u lezen waarom en hoe de behandeling gaat plaatsvinden. De schildwachtklier Door de schildwachtklier te verwijderen en te onderzoeken op uitzaaiingen, kan onnodige verwijdering van alle lymfklieren worden voorkomen. Tot voor kort was de verwijdering van alle okselklieren (okselkliertoilet) een standaard onderdeel van de chirurgische behandeling van borstkanker. Dit was noodzakelijk om te kunnen vaststellen of aanvullende behandeling noodzakelijk was. Verwijdering van alle lymfeklieren kan vervelende klachten tot gevolg hebben: bijvoorbeeld verhoogde gevoeligheid voor infecties aan de arm aan de geopereerde zijde, of het ontstaan van een dikke arm (lymfoedeem). Met behulp van het schildwachtklieronderzoek kan onnodig ingrijpen voorkomen worden. 2

3 Wat betekent dit voor u? Uw chirurg heeft met u besproken dat u op grond van het (voor) onderzoek van de borst en de oksel in aanmerking komt voor weefselonderzoek van de schildwachtklier. Wanneer de uitslag van dit weefselonderzoek van deze klier geen uitzaaiingen aantoont, is het niet nodig om alle okselklieren te verwijderen en te onderzoeken op uitzaaiingen. Dit betekent een minder ingrijpende operatie. Wanneer er uitzaaiingen in de schildwachtklier worden aangetroffen, is er een tweede operatie noodzakelijk om alle okselklieren te verwijderen. De kans is namelijk aanwezig dat er in dat geval meerdere klieren zijn aangetast. In zeldzame situaties komt het voor dat de schildwachtklier niet kan worden gelokaliseerd. In dat geval worden standaard alsnog alle lymfeklieren verwijderd. Voorbereiding op de ingreep De verwijdering van de schildwachtklier wordt meestal gecombineerd met de borstsparende operatie of borstamputatie. Hieronder staat kort weergegeven welke voorbereidingen voor de ingreep worden getroffen. Injectie Om de schildwachtklier te lokaliseren, wordt op de dag voor de operatie een radioactieve vloeistof in de borst gespoten. De radioactieve vloeistof wordt op de afdeling Nucleaire Geneeskunde toegediend. U ligt op uw rug op een bed, terwijl de nucleair geneeskundige een klein beetje radioactieve vloeistof vlak bij uw tepel inspuit. In sommige gevallen wordt de vloeistof in de directe omgeving van de tumor gespoten of op de plaats waar de tumor gezeten heeft. Afgezien van de twee injecties merkt u niets meer van de ingespoten vloeistof. Deze vloeistof stroomt via het lymfestelsel naar de schildwachtklier. In grote hoeveelheden kan straling schadelijk zijn. De hoeveelheid die u krijgt toegediend is zo klein, dat de kans op eventuele schadelijke gevolgen voor u en uw omgeving te verwaarlozen is. De stralingsdosis is te vergelijken met de dosis die u krijgt bij een röntgenonderzoek. Wachttijd Het duurt enige tijd voordat de vloeistof zich met het lymfevocht naar de lymfklieren heeft verplaatst. Meestal worden er daarom pas twee tot vier uur na de injecties foto s gemaakt. 3

4 Direct na de injectie krijgt u een tijd mee waarop u terugverwacht wordt op de afdeling Nucleaire Geneeskunde voor het maken van de foto s. U hoeft in de tussentijd niet op de afdeling Nucleaire Geneeskunde te blijven. Foto s Tijdens het maken van de foto s ligt u op een onderzoekstafel. De borst wordt vastgeplakt om te voorkomen dat deze opzij glijdt. Er worden twee foto s van het borst-okselgebied gemaakt. Een van de voorzijde en een van de zijkant van de borst. Elke opname duurt drie minuten. Voor een goede kwaliteit van de opnames is het noodzakelijk dat de gammacamera dicht bij uw lichaam komt. Gedurende de opnametijd mag u niet bewegen. Het nemen van de foto s is pijnloos en duurt in totaal ongeveer en kwartier. Markering Direct nadat de foto s zijn gemaakt wordt ook de plaats van de schildwachtklier bepaald. De plaats op de huid gemarkeerd, zodat deze tijdens de operatie gemakkelijker terug te vinden is. Het is daarom belangrijk dat u de markering er voor die tijd niet afwast! De schildwachtklieroperatie Direct voor de operatie, die meestal plaatsvindt de dag nadat de foto s zijn gemaakt, spuit de chirurg blauwe kleurstof vlakbij de tepel van de borst of nabij de plaats van de tumor of waar de tumor zich heeft bevonden. U bent dan al onder narcose. Op deze manier kan de schildwachtklier tijdens de operatie zowel aan de opeenstapeling van radioactiviteit als aan de blauwe kleurstof herkend worden. De chirurg verwijderd vervolgens de schildwachtklier. Na de operatie kan uw urine tijdelijk enigszins blauw/groen verkleurd zijn. De blauwe plek op uw borst zal nog lange tijd te zien zijn, deze vervaagt langzaam. Het kan wel een jaar duren voordat deze geheel is verdwenen. Na afloop van het onderzoek gaat u naar huis. U wordt de volgende dag verwacht voor opname. 4

5 Uitslag De schildwachtklier wordt voor verder onderzoek naar de patholoog gestuurd. Na ongeveer tien dagen is de uitslag van het onderzoek bekend. U heeft dan een afspraak met de chirurg op de polikliniek. Afhankelijk van de uitslag zal de verdere behandeling met u besproken en overlegd worden. Tot slot Heeft u na het lezen van deze folder nog vragen dan kunt u contact opnemen met de polikliniek Chirurgie van maandag t/m vrijdag tussen uur en uur. Telefoonnummer (0223) PK146-01/09 Deze folder is een uitgave van het Gemini Ziekenhuis 5