Constructen & Afgeleiden. MOA Gouden Standaard gebruikersdag 7 juni 2010 door Harm Hartman, Insight Director Synovate Nederland

Transcriptie

1 Constructen & Afgeleiden MOA Gouden Standaard gebruikersdag 7 juni 2010 door Harm Hartman, Insight Director Synovate Nederland

2 Waar gaat het eigenlijk om? Afgeleiden: niet-direct gevraagde variabelen: Hoogst genoten/voltooide Opleiding: samenstelling onderwijs loopbaan Huishoud Inkomen: samenstelling diverse bronnen Constructen: Samenstellingen die kunnen dienen als steekproef- of weegtargets Sociale klasse: combinatie van beroep & opleiding Hoofd Kostwinner Welstand: combinatie opleiding HKW en inkomen Etniciteit: combinatie geboorteplaats respondent & ouders (en er zijn er meer: Tweeverdieners, Gezinscyclus, etc)

3 Wat is het probleem? - afgeleiden Afwijking tussen vastgestelde waarden en surveywaarden: Hoogst genoten opleiding vereist dat respondenten op identieke wijze een ranking kunnen maken van de gevolgde scholing: is MMS hoger dan HBS, Politieschool hoger dan Mulo, kandidaats WO hoger dan HBO? Modaal inkomen (letterlijk: het inkomen dat de meeste mensen hebben) is binnen de MOA GS de kleinste categorie, maar bij bevraging in surveys de grootste Conclusie: Registratie versus Perceptie

4 Wat is het probleem? - constructen Constructen zijn in het leven geroepen als proxy, maar dekken niet altijd de lading meer: Sociale Klasse stamt uit de tijd dat het onmogelijk was naar inkomen te vragen, maar de relatie tussen beroep/opleiding en inkomen is tegenwoordig niet meer zo groot Welstand (telefonische variant van Sociale Klasse) idem dito Etniciteit: geboorteplaats van respondent + ouders was een goede indicatie van mate van integratie, maar zal (snel?) gedateerd raken

5 Wat is de oplossing? Nieuwe segmentaties ontwikkelen, die Gebaseerd zijn op CBS-variabelen Verklarende kracht hebben Stabiel zijn Substantiële differentiatie aanbrengen Gedragen worden door de markt Deze presentatie is daar een aanzet toe Hoe zijn bestaande afgeleiden en constructen opgebouwd? Hoe is de ontwikkeling in de afgelopen jaren? Op welke manier kunnen we naar alternatieven zoeken?

6 Opleiding (hoogst genoten of voltooid) Opleiding: veld dat zeer aan verandering onderhevig was/is: 1. Geen onderwijs / basisonderwijs 2. LBO / VBO / VMBO (kader- en beroeps-gerichte leerweg) 3. MAVO / eerste 3 jaar HAVO en VWO / VMBO (theoretische en gemengde leerweg) 4. MBO 5. HAVO en VWO bovenbouw / WO en HBO propedeuse 6. HBO / WO-bachelor of kandidaats 7. WO-doctoraal of master Tot met MOA GS 2010 gebaseerd op codering van alle opleidingen die respondenten volgen, waarna CBS hoogste opleiding bepaalt.

7 Opleiding (genoten): beweging (3-5% daling/stijging per jaar) 100% 90% 80% 70% 60% 50% 40% 30% 20% 10% 0% WO HBO HAVO/VWO MBO MAVO LBO/VMBO Basisonderwijs Geen onderwijs Onbekend

8 Opleiding na 2010 Opdeling MBO in twee groepen CBS: gaat werken met andere vraagstelling: Laatst gevolgde opleiding (van 2 jaar of langer)? Ook voltooid? Zo nee: laatst voltooide opleiding Verbetering: komt dichter bij normaal marktonderzoek (Wat is uw hoogst genoten/voltooide) opleiding Twee problemen: Mogelijke Trendbreuk: andere vraag = andere antwoorden (wellicht herijking nodig) Nog steeds een discrepantie, dus de branche moet de vraagstelling alsnog aanpassen.

9 Onderwijsvraagstelling - Gesloten vraagstelling (kort en snelle routing), alleen opleidingen van 2 jaar of langer! Ook diploma vraag gesteld. LAAG MIDDEL- BAAR HOOG - 1 Basisonderwijs (soi 1+2) - 2 Vmbo, mbo1, avo onderbouw (soi 3) (incl. vroegere lbo, ulo, mulo, mavo, w.o avo onderbouw geen uitputtende onderverdeling: 2 = 21 + rest opleidingen in kader leerlingwezen) - 3 Havo, vwo, mbo (soi 4) (incl. hbs, mms, gymnasium, MBO-BOL,BBL) w.o. 31 mbo 2 en 3 - w.o mbo 4 - w.o havo, vwo (bovenbouw) - mbo-oud niet onder te brengen in 31, 32 of 33 => komt in rest geen uitputtende onderverdeling: 3 = rest - 4 Hbo, wo kandidaats/bachelor (soi 5) (excl. propedeuse!) (soi 4) - 5 Wo doctoraal/master, postdoctoraal, doctor (soi 6+7) - Deze indeling sinds enkele jaren CBS-publicatieschema onderwijs

10 Inkomen: grote discrepantie beleving vs. werkelijkheid CBS stelt HH inkomen vast op basis van fiscale bestanden (belastingdienst, uitkeringen, etc). Minimum (minder dan ) Beneden modaal ( < ) Bijna modaal ( < ) Modaal ( < ) Tussen 1 en 2 keer modaal ( < ) Twee keer modaal ( < ) Meer dan twee keer modaal ( of meer) Weet niet Bij (telefonische) bevraging in marktonderzoek is modaal inkomen grootste categorie, maar niet in CBS/MOA GSdefinitie

11 Huishoud-inkomen: wanneer economische trend zichtbaar? 100% 90% 80% 70% 60% 50% 40% 30% 20% 10% 0% >2x modaal 2x modaal 1-2x modaal modaal bijna modaal beneden modaal minimum

12 Inkomen na 2010 Geen wijzigingen voorgesteld, wel: elk jaar blijven indexeren Door economische crisis wordt duidelijk dat MOA GS trend-data vertraagd wordt weergegeven, Nu is trend wellicht te stabiel maar moet zichtbaar worden Vertraagde trend heeft ook effect op Welstand

13 Sociale Klasse: combinatie beroep & opleiding HKW Hoogst gevolgde opleiding hoofdkostwinner (OPLGENOT_HKW) MOA beroep hoofdkostwinner (BEROEPMOA2_HKW) Lager algemeen (oplgenot_hkw =1,2 of -) LBO/VMBO (VBO) (oplgenot_hkw = 3) MAVO (oplgenot_hkw = 4) MBO (oplgenot_hkw = 5) HAVO/VWO (oplgenot_hkw = 6) HBO (oplgenot_hkw = 7) WO (oplgenot_hkw = 8) Eigenaar bedrijf (geeft leiding aan 10 of meer personen) (BEROEPMOA1_HKW=02 én LEIDING=3, 4, 5 of 6) Eigenaar bedrijf (geeft leiding aan minder dan 10 personen) (BEROEPMOA1_HKW=02 én LEIDING=0, 1, 2, 8 of -) Boer/Tuinder (BEROEPMOA1_HKW=01) Vrije beroepen (BEROEPMOA1_HKW=03) C B2 B1 A A 5 Hoger Beroepsniveau (SBC 6 en 8); Leidinggevend (BEROEPMOA1_HKW=06) B , 98, 99 Hoger Beroepsniveau (SBC 6 en 8); Niet leidinggevend (BEROEPMOA1_HKW=07) C B1 A Middelbaar beroepsniveau (SBC 4); Leidinggevend (BEROEPMOA1_HKW=08) Middelbaar beroepsniveau (SBC 4); Niet leidinggevend (BEROEPMOA1_HKW=09) Elementair en Lager beroepsniveau (SBC 1 en 2) (BEROEPMOA1_HKW=10) C B2 B1 VUT/Pensioen (BEROEPMOA1_HKW=11 én SECMOA_HKW=6) B2 B1 A Werkloos / Arbeidsongeschikt / Bijstand (BEROEPMOA1_HKW=11 én SECMOA_HKW= 4 of 5) D C B2 B1 Student/overig (BEROEPMOA1_HKW=11 of --) én (SECMOA_HKW=7 of 8)

14 Welstand: combinatie opleiding HKW en HH inkomen OPLGENOT_HKW Hoog Midden1 Midden2 Laag Geen INKBRUTJRHHKLMOA1 >2x Modaal ( Euro) (INKBRUTJRHHKLMOA1 18) 2x Modaal ( < Euro) (INKBRUTJRHHKLMOA1=17) 1-2x Modaal ( < Euro) (INKBRUTJRHHKLMOA1=15 of 16) Modaal ( < Euro) Of als geen opgave Of als negatief inkomen (INKBRUTJRHHKLMOA1=13, 14 of --) Beneden Modaal ( < Euro) (INKBRUTJRHHKLMOA1=07, 08, 09, 10, 11 of 12) Minimum (< Euro) (INKBRUTJRHHKLMOA1 06) WO/HBO (oplgenot_hkw=7 of 8) HAVO / VWO (oplgenot_hkw=6) MBO (oplgenot_hkw=5) LBO /VMBO (VBO) /MAVO (oplgenot_hkw = 3 of 4) Geen onderwijs/ Basisonderwijs / Onbekend (oplgenot_hkw=1,2 of -) W1 W1 W2 W2 W2 W1 W2 W2 W2 W3 W1 W2 W2 W3 W3 W2 W3 W3 W3 W4 W3 W4 W4 W4 W5 W4 W4 W5 W5 W5

15 Sociale Klasse: trendbreuk in 2006: andere beroepsvraag 100% 90% 80% 70% 60% 50% 40% 30% 20% 10% 0% D C B2 B1 A

16 Welstand: zeer stabiel, ondanks economische trend 100% 90% 80% 70% 60% 50% 40% 30% 20% 10% 0% W5 W4 W3 W2 W1

17 Sociale Klasse & Welstand na 2010 Door verandering in opleiding zal Sociale Klasse & Welstand ook veranderen: (weer) een trendbreuk?? Een betere definitie van (iets als) Sociale klasse / Welstand wordt gewenst, maar behoefte aan huidige blijft: Als (stabiele?) weegtarget / proxy voor inkomen Als indicator voor welgesteldheid /bovenlaag van de bevolking

18 Nieuwe Sociale Klasse/Welstand Stuurgroep MOA GS gaat zoeken naar alternatieve segmentatie: Binnen universitaire wereld / CBS Aansluitend bij huidige praktijk/definities van marktonderzoek Urgentie als nieuwe opleidingsvraag/niveau actief beschikbaar komt in MOA GS Vanaf 2011 worden gevolgen nieuwe opleidingsvraag zichtbaar Stuurgroep komt met voorzet

19 Etniciteit Vraagstelling: Wat is het geboorteland van de hoofdkostwinner, de vader en de moeder van HKW. Op basis van Westerse/Niet-westerse landen, en relatie tussen eigen en ouders geboorte-land indeling: Autochtonen Niet-westers allochtoon; 1 e generatie Niet-westers allochtoon; 2 e generatie Westers allochtoon; 1 e generatie Westers allochtoon; 2 e generatie Maar indeling niet toekomst-bestendig: 3 e generatie, 4 e generatie komen eraan? Hoe ga je om met gemengde gezinnen? Welke landen zijn significant anders dan anderen?

20 Etniciteit: stabiele ontwikkeling 100% 90% 80% 70% 60% 50% 40% 30% 20% 10% 0% Westers allochtoon; 2e generatie Westers allochtoon; 1e generatie Niet-westers allochtoon; 2e generatie Niet-westers allochtoon; 1e generatie Autochtoon

21 Herkomstland allochtonen: idem 100% 90% 80% 70% 60% 50% 40% 30% 20% 10% 0% Overige westerse landen Overige niet-westerse landen Indonesië Nederlandse Antillen en Aruba Suriname Turkije Marokko

22 Etniciteit na 2010 Nog geen plannen vanuit de MOA GS Vinger aan de pols houden bij beleids- en marktonderzoekers

23 Tot slot Suggesties, aanvullingen, correcties zijn welkom Nu vooral: Sociale Klasse & Welstand worden onder de loupe genomen Criteria, voorwaarden, blijven: Aansluitend bij maatschappelijke ontwikkelingen (zinvolle indelingen) Draagvlak binnen de branche (geen eendagsvliegen) Stabiele segmenten: primaire doel is targets voor steekproeven en weging (en niet trendinformatie over bv. mobiele telefonie, internet, autobezit) Realiseerbaar met behulp van CBS gegevens Vragen?