DOSSIER HEUPDYSPLASIE DEEL I

Transcriptie

1 Newsletter Nationale Fokkerijcommissie Maart 2018 DOSSIER HEUPDYSPLASIE DEEL I Beste fokkers, keurmeesters, dierenartsen en hondenliefhebbers, Heupdysplasie (HD) is één van de meest voorkomende genetische aandoeningen binnen verschillende hondenrassen. Het is een afwijking, die door een combinatie van erfelijke aanleg en externe factoren veroorzaakt wordt. juiste oudercombinaties en het al dan niet uitsluiten van honden voor de fokkerij. Het klassieke HD onderzoek, met als beoordeling A,B,C of D, heeft in de voorbije veertig jaar niet de verwachte verbetering opgeleverd. In de loop der jaren zijn er verschillende andere methodes ontwikkeld, waarvan intussen het nut bewezen is. Verantwoordelijke uitgevers & Redactie : Arnold JACQUES Bart VANDAELE Sven Wastijn Meerdere wetenschappelijke publicaties tonen aan dat HD een erfelijkheidsgraad van ongeveer 30% heeft. Niet alle pups uit ouders met HD krijgen de aandoening, omgekeerd is het zo dat het vrij zijn van beide ouders geen volledige garantie geeft dat de pups klachtenvrij blijven. Externe factoren zoals overmatige belasting door overgewicht, teveel traplopen, ongecontroleerde bewegingen en springen op jonge leeftijd kunnen een zeer nadelige invloed hebben op de ontwikkeling van de heupgewrichten. Ook de voeding speelt een cruciale rol. Selectie op HD is, net zoals de selectie op andere multifactoriële polygenetische aandoeningen, geen eenvoudige opdracht. Onderzoek op de ouderdieren is belangrijk op voorwaarde dat de fokkers verstandig omspringen met het maken van de 1 Als vooruitstrevende fokkerijorganisatie in België wil de KMSH de fokkers de mogelijkheid bieden om zich deze nieuwe technieken eigen te maken. De twee belangrijkste evoluties sinds enkele jaren zijn het meten van de laxiteit en het berekenen van de fokwaardeschattingen voor HD. Wat deze twee methodes precies inhouden zal u in een tweede deel, vervat in een volgende nieuwsbrief, uitvoerig kunnen lezen. De KMSH heeft gekozen om voor beide methoden samen te werken met Universiteiten die op dat gebied in België en in het buitenland een autoriteit zijn. Wat de fokwaardeschattingen betreft werken wij met de KU Leuven samen. De Universiteit van Leuven is op het gebied van fokwaardeschatting een wereldspeler. Onder leiding van Prof. Dr. Nadine Buys en Dr.ir. Steven Janssens zal de KULeuven

2 fokwaardeschattingen berekenen voor alle rassen in België waarvoor we over resultaten beschikken. Bij deze willen wij dan ook Minister Mevr. Joke Schauvliege, Departement Landbouw en Visserij, bedanken voor de financiële bijdrage voor dit project. Wat de beoordeling van de HD onderzoeken betreft heeft de KMSH voor de Universiteit van Gent, afdeling diergeneeskunde, gekozen. Onder leiding van prof. Dr. Jimmy Saunders en prof. Dr. Bart Broeckx worden vanaf maart 2018 alle onderzoeken, zowel voor HD, ED, SD evenals laxiteit door een professioneel team van de Universiteit beoordeeld. Het contract met de Nationale Commissie voor skeletaandoeningen van de KMSH werd in 2018 niet langer verlengd. Deze Commissie leverde weliswaar goed werk bij het beoordelen van de onderzoeken. Doch om de fokkers de kans te kunnen bieden om met de nieuwe technieken mee te evolueren opteert de KMSH er echter voor om een partnerschap met de Universiteit van Gent aan te gaan. Dat er hieraan voor de fokker geen fors prijskaartje vasthangt, wordt aardig meegenomen. Deze beslissing heeft in de sociale media voor commotie gezorgd. Enkele individuen vonden het immers nodig om foutieve en vooral onvolledige informatie rond te sturen. Op dergelijke acties wensen wij niet te reageren. Via nieuwsbrieven zullen wij de fokkers en andere gegadigden correct informeren, waardoor spoedig zal blijken dat alle voorbarige beweringen, via welk communicatiekanaal dan ook verspreid, op niets gestoeld zijn. De KMSH handelt in het belang van de fokkers en de gezondheid van de rashonden. Komende twee nieuwsbrieven zullen dan ook verheldering brengen en illustreren o.a. de inspanningen van de KMSH ter aanpak van HD als erfelijke aandoening bij de rashond. Ook zullen we uitvoerig stilstaan bij de nieuwe evoluties binnen deze materie. Wat we u nu al kunnen meegeven is dat het bestaande systeem van beoordeling, zoals gevraagd door het FCI, verder wordt gehandhaafd. De te volgen procedure voor de fokker blijft evenzeer behouden. Of een fokker aan de nieuwe technieken wenst te participeren, is volledig zijn keuze. We willen u er evenwel attent op maken dat fokwaardeschattingen en laxiteitmeting twee nieuwe elementen zijn, waarvan we overtuigd zijn dat zij een meerwaarde zijn in de aanpak van HD,ED en SD. De KMSH zal deze beide nieuwe technieken dan ook GRATIS aan zijn fokkers aanbieden. Dus wanneer u een bijkomende foto ter beoordeling van laxiteit door uw dierenarts laat nemen, krijgt u van ons de beoordeling GRATIS. Noch de KMSH, noch de Universiteit van Gent zal hiervoor kosten aanrekenen. Ook de fokwaardeschattingen zullen gratis op uw portaal op te vragen zijn. De KMSH leverde hiervoor grote inspanningen en bouwde een modern IT systeem uit om alle elementen samen te brengen. Op deze manier hopen we de fokkers te kunnen bijstaan in het maken van de juiste oudercombinaties binnen hun eigen fokkerij. Bovendien plannen we, in samenwerking met de Universiteit van Gent, de Wetenschappelijke Commissie en de Nationale Fokkerijcommissie, in het najaar een symposium dat uitsluitend aan HD en de nieuwe ontwikkelingen op dat gebied gewijd zal worden. Met dit eerste deel wensen wij de fokker reeds kort over ons beleid betreffende HD te informeren. In een tweede deel, vervat in een volgende nieuwsbrief, zullen wij inhoudelijk dieper op dit onderwerp ingaan. Arnold JACQUES directeur Fokkerijcommissie 2

3 NIEUWS over de Beste Fokker en dierenartsen, De rasfiches werden in samenspraak met de rasvereniging opgesteld. Voor de rassen waar er geen rasvereniging voor is, hebben de fokkers zich gegroepeerd zodat zij in consensus een voorstel tot rasfiche konden opmaken. Ook fokkers, die geen lid zijn van enige rasvereniging, maakten voorstellen aan ons over. Al deze gegevens werden door de adviescommissie van de Nationale Fokkerijcommissie zorgvuldig nagekeken. Betreffende de testen en onderzoeken zelf kunnen wij u meedelen dat wij in hoofdzaak de voorstellen van de rasverenigingen hebben gevolgd, weliswaar in de geest van het Ministerieel Besluit dd. 03/03/2015. Dit MB geeft voor 21 rassen een opsomming weer van testen voor erfelijke aandoeningen die door de fokkers uitgevoerd moeten worden. Voortgaand op de lijst in het MB omvatten de rasfiches, die straks aan het MB toegevoegd zullen worden, uitsluitend maatregelen binnen deze context. Op de rasfiches worden dus enkel gezondheidstesten opgenomen. Testen van TYPE I zijn alle HD en DNA testen. Testen van TYPE II zijn alle andere testen. Op de website kan u een overzicht van alle rasfiches terugvinden. Indien u als fokker of als dierenarts opmerkingen heeft omtrent een bepaalde test of onderzoek voor een bepaald ras, dan kan u via de website reageren. Uiterlijk op 25 april 2018 dienen de reacties ons te bereiken. Deze deadline is definitief. De Nationale Fokkerijcommissie Klik op : 3

4 Heupdysplasie en stamboomcategorieën Arnold JACQUES & Bart VANDAELE De Nationale Fokkerijcommissie heeft in, samenwerking met de rasverenigingen, voor alle rassen een rasfiche opgemaakt. Veel rassen hebben HD en zelfs ED en SD op hun fiche staan. HD staat op alle fiches steeds onder testen van Type I, de andere staan bij de testen van type II gecatalogeerd. Binnenkort wordt de stamboom met categorieën ingevoerd. Welke invloed hebben de resultaten van bovenvermelde onderzoeken op de stamboomcategorie? Hoe worden de categorieën nu bepaald? Categorie I Categorie II Categorie III Beide ouders hebben alle testen van type 1 + controle op fokadvies Beide ouders hebben alle testen van type 2 Beide ouders hebben een Attest van conformiteit aan de standaard Beide ouders hebben FCI erkende stamboom + ouderschap DNA Beide ouders hebben alle testen van type 1 + controle op fokadvies Beide ouders hebben FCI erkende stamboom + ouderschap DNA Beide ouders hebben FCI erkende stamboom + ouderschap DNA Indien op de rasfiche van een ras zowel HD als ED vermeld staat, zal de rasfiche er als volgt uitzien: Test Methode Frequentie Fokadvies Type I Heupdysplasie Röntgenonderzoek Eenmalig HD heeft een multifactoriële polygenetische vererving. Advies: Aanbeveling volgens de regels van de KMSH Volgende combinaties worden aanbevolen: [A x A] [A x B] [B x B][A x C] [B x C] Type II Elleboogdysplasie Röntgenonderzoek Eenmalig Zeer sterk afgeraden met een som groter dan 2 te fokken d.w.z. zowel links als rechts van één hond opgeteld 4

5 Voorwaarden tot stamboom met de vermelding categorie I: Een HD en ED onderzoek dient voor beide ouderdieren uitgevoerd te worden en één van volgende oudercombinaties wordt gemaakt; [A x A] [A x B] [B x B] [A x C] [B x C]. De bijkomende voorwaarden, zoals in bovenstaande tabel beschreven, dienen eveneens ingevuld te worden. Hoewel het niet verplichtend is om het fokadvies betreffende ED te volgen, wordt dit evenwel sterk aangeraden. Voorwaarden tot stamboom met de vermelding categorie II: Om een stamboomcategorie II te bekomen, dienen beide ouderdieren een HD onderzoek te ondergaan en één van volgende oudercombinaties wordt gemaakt; [A x A] [A x B] [B x B] [A x C] [B x C]. Het ED onderzoek op beide ouders wordt in deze categorie echter niet gevraagd. De bijkomende voorwaarden, zoals in bovenstaande tabel beschreven, dienen eveneens ingevuld te worden. Wat met fokwaarden en het onderzoek op laxiteit in de toekomst? Fokwaarden en laxiteitsonderzoek worden binnen ons gezondheidsbeleid geïntroduceerd maar blijven facultatief. In een tweede deel, vervat in een volgende nieuwsbrief, zullen we hier uitvoerig bij stilstaan. We willen echter nu al meegegeven dat het onze doelstelling is om fokkers, die van deze nieuwe technieken gebruik maken, te belonen. Momenteel werken we in samenwerking met de Universiteiten van Gent en Leuven aan een fokadvies gebaseerd op deze nieuwe technieken. Fokkers, die dit advies ten harte nemen en bijkomend voldoen aan de andere voorwaarden categorie I, zullen sowieso op laatstgenoemde stamboomcategorie aanspraak kunnen maken. Maar ook hierover meer in een tweede deel. 5

6 Interview met Patricia De Baecker dienst HD bij de KMSH Mevrouw Patricia De Baecker is sinds meer dan tien jaar de drijvende motor achter de hele HD procedure binnen de KMSH. Als personeelslid staat zij hoofdzakelijk in voor de voorbereiding van de dossiers voor HD beoordeling. Veel fokkers beseffen niet wat deze taak allemaal inhoudt. Daarom dachten we dat het een goed idee was om Patricia eens aan het woord te laten zodat iedereen zich een beeld kan vormen. Tegelijkertijd maken we van deze gelegenheid gebruik om de procedure voor de (beginnende) fokker nog eens toe te lichten. Een blik achter de schermen 6

7 7

8 8

9 9

10 Hoe verloopt de beoordeling van de RX-opnames door de commissie? De KMSH heeft in een nieuw zeer performant IT systeem geïnvesteerd. Voor de specialisten is een speciaal onderdeel ontworpen van waaruit ze op een zeer eenvoudige manier de foto s kunnen beoordelen. De beoordeelaars loggen in op het online platform van de KMSH en krijgen daarbij toegang tot de rubriek Beoordelen van dysplasie dossiers. Hierin vinden ze een complete lijst van de te beoordelen dossiers. Met een muisklik krijgen ze toegang tot een individueel dossier. Naast datum, ras en geboortedatum van de hond zijn de nodige röntgenfoto s op het scherm te zien. Met een muisklik kan elke foto geopend en beoordeeld worden. Onderaan het scherm wordt dan de uiteindelijke beoordeling ingebracht. Na het klikken op definitieve beslissing komen de dossiers bij mevrouw Patricia De Baecker terug. 10