Burgemeester en Wethouders 11 september Steller Documentnummer Afdeling. A. Damstra Publiek

Transcriptie

1 Burgemeester en Wethouders Steller Documentnummer Afdeling A. Damstra Publiek Doorkiesnummer Communicatie Portefeuillehouder Ja E.J. de Jonge Kabinet Brief bijgevoegd Te volgen procedure Nee Nee Rubriek Advies Raadsvoorstel bijgevoegd A 1 Memo voor de raad Raadscommissie Ruimte en Wonen Advies Zeewolde Onderwerp Voorbereiden, uitwerken en invoeren van Omgekeerd inzamelen (rest op afstand) in de kern van de gemeente Zeewolde. Beslispunten 1. Instemmen met het voorbereiden, uitwerken en invoeren van omgekeerd inzamelen in de kern van Zeewolde. 2. Deze notitie met bijbehorend memo ter kennisname aan de gemeenteraad voorleggen. 3. Kennisnemen van en instemmen met de wijze van financiering van het gehele project. 4. HVC opdracht geven om, in samenwerking met de gemeente Zeewolde, de werkzaamheden voor te bereiden en uit te voeren. 5. De gemeenteraad, conform de toezegging van 6 februari 2017, schriftelijk informeren over de voor- en nadelen van Diftar conform bijgevoegd document. 6. Na de implementatie van omgekeerd inzamelen het nut en de noodzaak van de invoering van Diftar onderzoeken. en Paraaf Afdelingshoofd Paraaf Paraaf voor gezien prim. Port. houder Paraaf voor akkoord Paraaf voor bespreking Opmerkingen / vragen voor bespreking (evt. op achterzijde vermelden Ambtelijke reactie (evt. op achterzijde vermelden) 12/09/ A B C

2 2/9 Burgemeester en Wethouders Inleiding Landelijke doelstellingen Het rijk stimuleert gemeenten verregaande maatregelen te nemen om gescheiden inzameling en hergebruik van afval te bevorderen teneinde te voldoen aan de door het rijk vastgestelde landelijke scheidingsdoelstellingen. De doelstelling houdt in dat in het jaar 2020 een afvalscheidingspercentage van 75% wordt bereikt en dat er nog slechts maximaal 100 kg (nu 175 kg) restafval per inwoner per jaar wordt geproduceerd. De gemeente Zeewolde voldoet hier nog niet aan. Uit de afvalanalyse, die regelmatig in Zeewolde wordt uitgevoerd, blijkt dat er nog veel PMD (plastic, metalen en drankenkartons), papier en GFT (groente, fruit en tuinafval) in het restafval zit. Er is een trendbreuk nodig om, door middel van een andere wijze van inzameling en een intensieve communicatie, deze herbruikbare stoffen uit het restafval te halen en daarmee de doelstellingen te realiseren. Masterplan Grondstoffen Op 27 juni 2016 heeft de raad van de gemeente Zeewolde het Masterplan Grondstoffen vastgesteld. In dit plan conformeert de gemeente Zeewolde zich aan de landelijke scheidingsdoelstellingen en stelt zij maatregelen in het vooruitzicht die er toe leiden dat aan genoemde doelstellingen wordt voldaan. De te nemen maatregelen zijn erop gericht om meer grondstoffen en minder restafval in te zamelen. Grondstoffen kunnen namelijk nog worden hergebruikt en restafval wordt verbrand. Het verbranden van restafval levert veel CO2 op en is dus slecht voor het milieu. Bovendien is het verbranden van afval veel duurder dan het verwerken (recyclen) van grondstoffen. Om bewoners te stimuleren hun afval beter te scheiden, is in het Masterplan de overgang naar "omgekeerd Inzamelen" aangekondigd. Deze vorm van inzameling houdt in dat de focus meer komt te liggen op de inzameling van herbruikbare stoffen terwijl de service op de inzameling van het ongewenste restafval wordt verlaagd. In de praktijk Dit houdt in de praktijk in dat alle herbruikbare componenten (GFT, Papier en PMD (plastic, metalen, drankenkartons)) aan huis worden ingezameld en dat de restfractie door de bewoners van Zeewolde (dorp) naar ondergrondse containers op loopafstand wordt gebracht. Hiertoe worden verspreid in Zeewolde ongeveer 50 ondergrondse containers voor restafval geplaatst. Ook de bestaande ondergrondse containers bij hoogbouw worden ingezet. Tegelijkertijd wordt de grijze mini-container vervangen door een oranje container voor PMD. Dit betekent dat er een einde komt aan de inzameling van PMD in plastic zakken. Omgekeerd inzamelen is in het buitengebied niet wenselijk en/of haalbaar.

3 3/9 Burgemeester en Wethouders Daarom wordt in het buitengebied het restafval blijvend huis-aan-huis opgehaald en krijgen de burgers een extra oranje container voor PMD. Voor hoogbouwlocaties, waar nu het restafval al met behulp van ondergrondse containers wordt ingezameld, wordt een maatwerkoplossing ontwikkeld voor de inzameling van de herbruikbare componenten. Ten behoeve van de investering in ondergrondse inzamelmiddelen en de implementatie van omgekeerd inzamelen heeft de gemeenteraad een krediet van ,-- beschikbaar gesteld. Uitgangspunt is dat er geen maatregelen worden ingevoerd die een kostenverhogend effect hebben op de inzameling en verwerking van het huishoudelijk afval. Samenvattend kan gesteld worden dat bij de beleidsontwikkeling de volgende uitgangspunten gehanteerd zijn: Verhoging van de service op grondstoffen (PMD container aan huis) Verlaging van de service op restafval (omgekeerd inzamelen) Maximaal 3 containers aan huis Optimaal functionerend afvalbrengstation Geen kostenverhoging Intensivering van communicatie & handhaving Toezegging aan de gemeenteraad Tijdens de raadsbehandeling heeft de portefeuillehouder toegezegd dat hij de gemeenteraad op de hoogte zal houden over de ontwikkelingen m.b.t. het invoeren van deze vorm van inzamelen. Op 06 februari 2017 is daartoe een raadsinformatieavond gehouden waarin ruim aandacht is geschonken aan dit onderwerp. Vooruitlopend op deze informatieavond heeft een deel van de raad een werkbezoek gebracht aan Bunschoten waar het omgekeerd inzamelen al is ingevoerd. Tijdens de raadsinformatie-avond is Diftar aan de orde geweest. de raad is toegezegd dat zij in een later stadium nader geïnformeerd worden over de voor- en nadelen van het invoeren van Diftar. Een informatiedocument is aan dit voorstel toegevoegd en kan aan de raadscommissie Ruimte en Wonen ter kennisname worden aangeboden. Gezien de ervaringen elders wordt geadviseerd om te wachten met het invoeren van Diftar totdat de burger van Zeewolde gewend is aan de nieuwe wijze van inzamelen. Tegen die tijd kan het nut en de noodzaak opnieuw bekeken worden. Hoe verder De gehele transitie naar Omgekeerd Inzamelen is een coproductie tussen HVC en de gemeente Zeewolde. HVC heeft daartoe een Invoeringsplan (zie bijlage) opgesteld waarin globaal de acties en organisatorische en financiële consequenties zijn beschreven. uw college wordt nu gevraagd om door te pakken en groen licht te geven aan de voorbereidingen, uitwerking en invoering van het omgekeerd inzamelen in Zeewolde. In overleg met HVC wordt een plaatsingsplan voorbereid en wordt de

4 4/9 Burgemeester en Wethouders planning en communicatie uitgewerkt. De uitvoering van het één en ander vindt plaats op basis van deze nadere uitwerking. Een zware inzet op het proces rond communicatie en inspraak is hierbij noodzakelijk. Argumenten 1.1. Omgekeerd inzamelen is in het Masterplan Grondstoffen aangekondigd. Het Masterplan Grondstoffen, zoals dat op 27 juni 2016 door de gemeenteraad van Zeewolde is vastgesteld, benoemt Omgekeerd Inzamelen als concrete actie teneinde een weg in te slaan die uiteindelijk leidt tot het realiseren van de landelijk geldende scheidingsdoelstellingen (afvalscheidingspercentage van 75 / maximaal 100 kg restafval per inwoner per jaar). 1.2 De oranje PMD-container vervangt de grijze rest-container. Eén van de uitgangspunten die door de raad is vastgesteld is dat de burger van Zeewolde niet wordt belast met meer dan drie containers. Indien omgekeerd inzamelen wordt ingevoerd vervalt de restafvalcontainer waardoor er ruimte is om een container voor PMD (plastic, metalen en drankenkartons) te introduceren. De ervaring leert dat de PMD-opbrengst (en daarmee de inzamelvergoeding van het rijk) zal stijgen. 1.3 Geen plastic zakken meer op straat. Bij het inzetten van de oranje PMD-container stopt de inzameling met behulp van plastic zakken. Dit levert een aantal voordelen op (b.v. geen stinkende zakken meer in de garage of berging / minder zwerfafval / beter straatbeeld, etc.) 1.4. Zware inzet op communicatie en inspraak. De verwachting is dat het plaatsen van om en nabij 50 ondergrondse containers vragen en opmerkingen gaat oproepen in de samenleving van Zeewolde. Dit betekent dat er zwaar ingezet wordt op het proces rondom communicatie en inspraak. Uitgangspunt is dat er volledig draagvlak in de samenleving is gecreëerd voor de locaties waar ondergrondse containers worden geplaatst. 2.1 de raad is toegezegd haar te informeren inzake de voortgang van dit project. Tijdens de raadsbehandeling in juni 2016 heeft de destijds verantwoordelijk portefeuillehouder, toegezegd dat hij de gemeenteraad op de hoogte zal houden over de ontwikkelingen m.b.t. het invoeren van deze vorm van inzamelen. Het verdient daarom aanbeveling om deze notitie, nadat deze is vastgesteld door uw college, ter inzage te leggen voor de gemeenteraad De raad heeft ,-- beschikbaar gesteld. De raad heeft ,-- beschikbaar gesteld voor de aanschaf en plaatsing van circa 50 ondergrondse betonbakken. In iedere betonbak komt een ondergrondse inzamelcontainer te hangen (de inzamelcontainers worden geleverd en gefinancierd door HVC). De kosten

5 5/9 Burgemeester en Wethouders zijn inclusief voorbereidingen, alsmede begeleiding en toezicht tijdens plaatsing Eenmalige additionele kosten worden verrekend in de DVO Naast de kosten die gemoeid gaan met de voorbereidingen en plaatsing van ondergrondse containers, worden er additionele kosten gemaakt voor de algehele projectleiding (HVC) en communicatie. De voorfinanciering van deze kosten wordt gedaan door HVC. De kapitaallasten hiervan worden versleuteld in de Dienstverleningsovereenkomst Eén en ander leidt niet tot lastenverzwaring voor de burger. De toename van kapitaallasten ten gevolge van de investeringen die gedaan moeten worden, vallen naar verwachting weg tegen de lagere kosten voor de verbranding van restafval (minder aanbod) en een toename van de inkomsten door hogere opbrengsten van en subsidies op ingezamelde recyclebare grondstoffen. In eerste instantie wordt een lichte toename van de kosten verwacht (circa 2,-- per woonhuisaansluiting) Door verbetering van het scheidingsgedrag van de burger kan dit op termijn ombuigen naar een voordeel. Dit houdt in dat de implementatie van Omgekeerd Inzamelen vooralsnog niet van invloed is op de hoogte van de afvalstoffenheffing. 4.1 Uitvoering vindt plaats in samenwerking met HVC. Het plaatsen van 50 ondergrondse containers verspreid over het dorp is de meest ingrijpende actie die in het kader van omgekeerd inzamelen moet worden uitgevoerd. Een technische inventarisatie, de plaatsbepaling van de containers, de planning en -last but not least- de interactie met de burgers van Zeewolde hierover zijn de belangrijkste onderdelen hierin. HVC en de gemeente Zeewolde werken nauw samen bij het opstellen en uitvoeren van het plaatsingsplan Het betreft hier een toezegging aan de raad. De op dat moment in functie zijnde portefeuillehouder, heeft tijdens de raadsinformatieavond van 06 februari 2017 toegezegd om tijdens een volgende informatieavond de gemeenteraad nader te informeren over Diftar. Later is in overleg met de Griffier besloten om dit schriftelijk te doen Laat de burger van Zeewolde eerst wennen aan de nieuwe wijze van inzamelen. Het invoeren van omgekeerd inzamelen is een ingrijpende wijziging voor de burgers van Zeewolde. Gezien de ervaringen elders wordt geadviseerd om te wachten met het invoeren van Diftar totdat de burger van Zeewolde gewend is aan de nieuwe wijze van inzamelen. Tegen die tijd kan het nut en de noodzaak opnieuw bekeken worden. Kanttekeningen

6 6/9 Burgemeester en Wethouders Met betrekking tot gescheiden inzameling van afval is een aantal onderwerpen actueel en haalt de pers. Een aantal zaken worden hier als kanttekening opgevoerd: 1. In de gemeente Bunschoten is een aantal burgers ontevreden over de nieuwe vorm van inzamelen. In Bunschoten is Diftar gelijktijdig met omgekeerd inzamelen ingevoerd. Dit lijkt wat teveel van het goede. Bovendien is voor een type container gekozen die, in tegenstelling tot de containers die in Zeewolde gebruikt worden, gebruiksonvriendelijk is. De in de pers opduikende klachten inzake overlast door maden in het PMD worden in Zeewolde niet herkend. Hierover zijn in de afgelopen jaren geen of nauwelijks klachten bekend. 2. Eerder dit jaar zijn er berichten in de pers verschenen waarin de vraag werd gesteld of scheiding aan de bron wel zinvol is. In afvalland is algemeen geaccepteerd dat bronscheiding voordelen heeft ten opzichte van nascheiding. Bronscheiding levert een betere kwaliteit op van de ingezamelde stromen. Daarnaast blijkt dat inwoners door bronscheiding ál hun afval beter gaan scheiden. De gemeenten in West-Friesland in Noord- Holland laten zien dat na de invoering van de minicontainer voor plastic, blik en drankenkartons ook de inzameling van groente-, fruit- en tuinafval met een kleine 10% is gestegen; simpelweg door versterkte aandacht voor afvalscheiding. Bij hoogbouw is bronscheiding niet altijd mogelijk. Hier worden maatwerkoplossingen voor ontwikkeld. 3. In de zomer verschenen er berichten dat een groot deel van het plastic niet gerecycled wordt. Een groot deel van de plastic verpakkingen (meer dan de helft) wordt weer gerecycled. Van een deel daarvan (het kwalitatief mindere) worden producten gemaakt waar normaal ander materiaal wordt gebruikt zoals bv tuinmeubelen en bermpaaltjes. Van een ander kwalitatief beter deel worden producten gemaakt die normaal van plastic worden gemaakt en draagt er dus daadwerkelijk aan bij dat er minder plastic gebruikt hoeft te worden. Een kleiner gedeelte van het aangeboden plastic is op dit moment moeilijk te recyclen; de recycling technologie is nog in ontwikkeling. De verwachting is dat er steeds meer plasticsoorten gerecycled kunnen worden. 4. In Arnhem is rumoer ontstaan doordat de gemeente Arnhem met behulp van de milieupas persoonsgegevens verzamelt. De koppeling tussen pas en adres/postcode lijkt in strijd te zijn met de regelgeving op het gebied van privacy. Momenteel is dit onderwerp in een juridisch geschil tussen een burger van de gemeente Arnhem en de gemeente Arnhem. De uitspraak in Arnhem kan impact hebben en ertoe leiden dat wij net als bijna alle andere gemeenten in Nederland iets moeten aanpassen in de registratie. In Zeewolde dient de pas echter alleen als toegang voor het ABS en het openen van de ondergrondse voor restafval (nu nog alleen bij hoogbouw

7 7/9 Burgemeester en Wethouders locaties). Er worden met de pas geen persoonsgegevens geregistreerd en/of inzamelgedrag, gebruiksfrequenties o.i.d. mee bijgehouden. Financiële toelichting 1. Bij vaststelling van het Masterplan Grondstoffen op 27 juni 2016 heeft de raad van de gemeente Zeewolde een krediet beschikbaar gesteld van ,-- voor de aanschaf en plaatsing van circa 50 ondergrondse bakken waarin de inzamelcontainer komt te hangen. (de inzamelcontainers worden geleverd en gefinancierd door HVC) De kosten zijn inclusief voorbereidingen, alsmede begeleiding en toezicht tijdens plaatsing. 2. De kosten voor communicatie en projectbegeleiding zijn opgenomen als PM. De voorfinanciering van deze kosten worden gedaan door HVC. De kapitaallasten hiervan (circa 2,-- per woonhuisaansluiting) worden versleuteld in de Dienstverleningsovereenkomst. pak/uitvoering Uitvoering en implementatie van Omgekeerd Inzamelen op basis van een nog uit te werken plaatsingsplan, communicatieplan en planning. Communicatie Intern: Dit voorstel, inclusief bijlagen, kan na een besluit van uw college aan de gemeenteraad ter kennisname worden gebracht. Extern: Het voornemen om over te gaan op Omgekeerd Inzamelen tijdens het reguliere pers-uur bekend maken. Tijdens het overleg met de pers dient benadrukt te worden dat het plaatsingsplan, de communicatie en het interactieve traject hieromtrent de belangrijkste elementen zijn. Overige ondersteunende diensten en OR De taakvelden Communicatie en Planning en Control zijn bij de totstandkoming van dit voorstel betrokken. Bijlagen 1. z Uitwerkingsvoorstel van HVC inzake invoering van omgekeerd inzamelen. 2. z DIFTAR - Informatie voor de gemeenteraad van Zeewolde. 3. z Memo voor de raad inzake omgekeerd inzamelen en Diftar. 4. z Communicatieparagraaf 5. z Financiële vergelijking

8 Besluit B & W-vergadering d.d. 19 september Agendapunt 5 Onderwerp Advies z d.d. van de afdeling Publiek over voorbereiden, uitwerken en invoeren van Omgekeerd inzamelen (rest op afstand) in de kern van de gemeente Zeewolde Beslispunten 7. Instemmen met het voorbereiden, uitwerken en invoeren van omgekeerd inzamelen in de kern van Zeewolde. 8. Deze notitie met bijbehorend memo ter kennisname aan de gemeenteraad voorleggen. 9. Kennisnemen van en instemmen met de wijze van financiering van het gehele project. 10. HVC opdracht geven om, in samenwerking met de gemeente Zeewolde, de werkzaamheden voor te bereiden en uit te voeren. 11. De gemeenteraad, conform de toezegging van 6 februari 2017, schriftelijk informeren over de voor- en nadelen van Diftar conform bijgevoegd document. 12. Na de implementatie van omgekeerd inzamelen het nut en de noodzaak van de invoering van Diftar onderzoeken. Besluit houden.

9 Besluit B & W-vergadering d.d. 31 oktober 2017 Agendapunt 10a Onderwerp gehouden advies z d.d. van de afdeling Publiek over voorbereiden, uitwerken en invoeren van Omgekeerd inzamelen (rest op afstand) in de kern van de gemeente Zeewolde Beslispunten 13. Instemmen met het voorbereiden, uitwerken en invoeren van omgekeerd inzamelen in de kern van Zeewolde. 14. Deze notitie met bijbehorend memo ter kennisname aan de gemeenteraad voorleggen. 15. Kennisnemen van en instemmen met de wijze van financiering van het gehele project. 16. HVC opdracht geven om, in samenwerking met de gemeente Zeewolde, de werkzaamheden voor te bereiden en uit te voeren. 17. De gemeenteraad, conform de toezegging van 6 februari 2017, schriftelijk informeren over de voor- en nadelen van Diftar conform bijgevoegd document. 18. Na de implementatie van omgekeerd inzamelen het nut en de noodzaak van de invoering van Diftar onderzoeken. Besluit Conform.