Whitepaper Leiderschap. Iedereen wordt gehoord met Deep Democracy

Maat: px

Weergave met pagina beginnen:

Download "Whitepaper Leiderschap. Iedereen wordt gehoord met Deep Democracy"

Tessa Boer
5 jaren geleden
Aantal bezoeken:

1 Whitepaper Leiderschap Iedereen wordt gehoord met Deep Democracy 1

2 Hoe behaal je met jouw team het optimale, duurzame resultaat? Haal je wel alles uit je team? Is de sfeer goed en spreekt men alles uit? En wat is jouw rol als manager hierin? In deze whitepaper lees je alles over leiderschap en hoe jij als manager kan zorgen dat iedereen wordt gehoord. Wat ervoor nodig is om jouw team gezamenlijk besluiten te laten nemen. Besluiten die tot ver in de organisatie gedragen worden. Medewerkers die in staat zijn om te zeggen wat er gezegd moet worden op het juiste moment, en niet pas bij de koffieautomaat. Hoe je dit bereikt? Start met Deep Democracy, een methode zonder gekke hoeden of ingewikkelde trucs. Het is een methode om gemakkelijk contact te maken. Weten wat er echt speelt, boven en onder de waterlijn, zodat jij als manager sterker staat en je team zich veiliger voelt en optimaal het werk kan doen wat nodig is. 2

DE ONDERSTROOM Boven en onder de waterlijn? Dat betekent dat we naast alle cijfers, feiten, agenda s etc. ook emoties en overtuigingen op tafel leggen.

3 DE ONDERSTROOM Boven en onder de waterlijn? Dat betekent dat we naast alle cijfers, feiten, agenda s etc. ook emoties en overtuigingen op tafel leggen. Met Deep Democracy zorg je ervoor dat er gezegd kan worden wat er gezegd moet worden. De veiligheid om dit te doen wordt gecreëerd door ruimte te maken voor datgene wat we niet makkelijk zeggen. Dit doen we door bij aanvang van een overleg tijd en ruimte te maken voor hoe we erbij zitten, en door tijdens een overleg te stemmen over besluiten en daarin te zorgen dat iedereens stem wordt gehoord. Klinkt dat soft? Misschien, maar op het moment dat je resultaten hierdoor omhoog gaan en jouw werkklimaat veiliger wordt, who cares! HET BEGRIP: DE WATERLIJN Boven en onder de waterlijn? Alles wat niet gezegd wordt, wat niet iedereen weet, is onder de waterlijn (de onderstroom). Dat wat iedereen weet is boven de waterlijn. 3

4 Ik heb te veel energie nu, ik moet eigenlijk even lopen. Ik ben gestrest over de aanbesteding. Ik ben met mijn hoofd bij mijn zieke kind thuis. Ik durf niet zo goed voor mijn mening uit te komen door die aanwezige collega. Figuur 1: Gedachten die zich onder de waterlijn afspelen hebben invloed op wat zich boven de waterlijn afspeelt. VERDIEPING: WAAROM DE WATERLIJN LATEN ZAKKEN? Zijn onze gevoelens te allen tijde relevant voor een overleg? Nee, absoluut niet. Je overleg verandert niet in een therapiegroep. Het gaat erom dat we kunnen zeggen wat er gezegd moet worden. Op het moment dat er iets onder de waterlijn gaat spelen en het beïnvloedt hoe je erbij zit, dan wel. We noemen dit vissen; gevoelens en gedachten die onder de waterlijn zwemmen. Als we hier geen aandacht aan besteden worden de vissen haaien, en haaien komen met hun vinnen boven de waterlijn uit en dan is het te laat. Dus we willen zorgen dat de waterlijn zakt en we de vissen kunnen bespreken. 4

5 ZEGGEN WAT GEZEGD MOET WORDEN Waarom zou je willen dat iedereen kan zeggen wat gezegd moet worden? Als je dat niet doet krijg je wenselijke antwoorden, eendimensionale perspectieven en medewerkers die onbewust tegen gaan werken omdat ze niet gehoord of gezien worden. Dit laatste noemen we sabotagegedrag: gedrag dat als doel heeft om alsnog invloed te hebben en gehoord te worden. Sabotagegedrag kan klein beginnen, in de vorm van grappen, sarcastische grappen, maar wordt vaak groter wanneer het signaal niet wordt opgepakt. Dan stopt men bijvoorbeeld met direct communiceren en wordt er alleen nog maar g t. Vertrouwen daalt en er zal een behoefte ontstaan om vastlegging van gemaakte afspraken per mail te doen. Uiteindelijk leidt het tot vertraging en in sommige gevallen tot vertrek. Hoe je dit voorkomt? Zorg voor een veilig werkklimaat waar actief wordt gevraagd naar andere perspectieven, gevoelens en gedachten. Een werkklimaat waar wordt gevraagd of iemand nog iets anders vindt. De stem van de minderheid Vragen of iemand nog iets anders vindt of denkt, is tijdens een overleg een hele makkelijke manier om te zorgen dat mensen een ander perspectief inbrengen. Bij Deep Democracy gaan we ervan uit dat datgene wat leeft bij een persoon, altijd voor een deel ook bij anderen leeft. Als begeleider ben je oprecht nieuwsgierig naar het andere perspectief, en nodig je mensen uit. 5

6 JA EN NEE Als we bij een besluit een deel van de groep hebben die voor is, kun je er vanuit gaan dat er mensen tegen zijn. We gaan zelfs een stap verder: een ieder heeft een stukje nee in zich, evenals een stukje ja. Als we ervoor kunnen zorgen dat we zowel de ja als de nee in onszelf kunnen zien, dan wordt het nemen van een genuanceerd besluit veel makkelijker. Bijvoorbeeld: De komende reorganisatie doet meerdere dingen met mij. Ik sta erachter want het zorgt dat we financieel gezond blijven. Tevens maak ik me zorgen om mijn baan en die van mijn collega s. Aan de andere kant heb ik ook behoefte aan verandering en nieuwe energie. Door meerdere perspectieven te laten bestaan, te onderzoeken en met name de spanning te verdragen, kom je steeds tot een beter resultaat. Want het is beide: het kan altijd beter en is nu al geweldig tegelijk. Deep Democracy leert je verder te kijken dan zwart en wit: Dare to be grey. NIEMAND HEEFT HET MONOPOLIE OP DE WAARHEID Een van de kernwaarden van Deep Democracy is Niemand heeft het monopolie op de waarheid (Kramer, 2014, pp. 29). Het gevolg van dit uitgangspunt is dat we alle perspectieven op de waarheid onderzoeken. Veel werk? Kwestie van doen. Na een paar keer voelt het team dat de vrijheid er is om echt te zeggen wat ze denken. 6

7 Vóór Deep Democracy: De waterlijn is hoog. Niet alles komt naar boven. Ik ben voor Ik ook Ben ik dan de enige die dit denkt? Ik moet dit tegenhouden! De waterlijn Na Deep Democracy: De waterlijn is lager. Er wordt gezegd wat gezegd moet worden. Door jouw verhaal kan ik zien dat er ook nadelen zijn, dank je wel Fijn dat je dat zegt, want ik zie ook zeker de voordelen wel in! De waterlijn Figuur 2: Door het laten dalen van de waterlijn krijgt de stem van de minderheid ook een plek en ontstaat er ruimte voor een constructief gesprek. 7

8 EFFECT Doordat we kunnen zeggen wat we denken, hoeven we niet meer te saboteren (tegen te werken onder de waterlijn). Door iedereen echt te horen en naar alle perspectieven te luisteren, heb je een besluit dat veel verder de organisatie ingedragen zal worden. Simpelweg omdat je alle tegenwerpingen al uit je team naar boven hebt gehaald. Daar heb je de tijd voor genomen en dit heb je meegenomen in je besluit. VERDIEPING: DE GESCHIEDENIS VAN DEEP DEMOCRACY Van Deep Democracy werd als eerste gesproken door Arnold Mindell in Het is niet zoals de naam doet vermoeden een politiek hulpmiddel. Het gaat erom dat iedereen wordt ingesloten bij het nemen van een besluit. Bij Democracy zoals wij die kennen, hebben we een akkoord bij meer dan 50% van de stemmen. In theorie kan het dan zo zijn dat 49,99% van de mensen die heeft gestemd niet tevreden is, en die onvrede zoekt een weg. Deep Democracy kijkt ernaar hoe ervoor te zorgen dat iedereen zich gehoord voelt, ook als het besluit niet in iemands voordeel uitvalt. 8

EEN EERSTE STAP ZETTEN? Het mooie van Deep Democracy is dat je het zo groot en klein kunt maken als je zelf wilt. Je kunt vandaag al beginnen met het toepassen van het gedachtegoed. Hoe dan?

9 EEN EERSTE STAP ZETTEN? Het mooie van Deep Democracy is dat je het zo groot en klein kunt maken als je zelf wilt. Je kunt vandaag al beginnen met het toepassen van het gedachtegoed. Hoe dan? Daar helpen we je bij! Bij drie onderdelen uit de Deep-Democracy-methode; check-in, besluitvorming en check-out, hebben we kaarten ontwikkeld die je mee kunt nemen naar jouw vergadering. Je vindt de eerste kaarten in deze whitepaper. Wil je de andere gratis kaarten ook gebruiken? Klik hier. Meer weten? Aan de slag met Deep Democracy? Wij ondersteunen je graag bij het toepassen van de Deep-Democracy-methode. Simpelweg omdat we weten dat het best spannend kan zijn als leider, nieuwe dingen proberen. Vraag nu vrijblijvend een kennismaking aan met Marleen, onze adviseur en teamcoach! 9

10 D E E P KAARTEN Op de volgende pagina s vind je de eerste twee check-in-kaarten van de kaartenset Deep Democracy. Print (dubbelzijdig), knip en neem ze mee naar bijvoorbeeld een vergadering. Wil je de andere gratis kaarten ook gebruiken? Vraag hier de kaartenset Deep Democracy aan. 10

11 11

12 12

Marleen Manshanden Ik ben adviseur en teamcoach. Als je mijn klant bent, dan sta ik naast je. We maken samen de vraag helder en kijken wat de beste eerste stap is.

13 Marleen Manshanden Ik ben adviseur en teamcoach. Als je mijn klant bent, dan sta ik naast je. We maken samen de vraag helder en kijken wat de beste eerste stap is. Ik zorg voor een veilig leer- en ontwikkelklimaat en zoek tegelijk de grenzen op van deze ontwikkeling. Dit opzoeken van grenzen doe ik door samen met je de onderstroom in te duiken. De onderstroom zie ik als datgene wat je voelt en terug blijft keren, maar meestal niet besproken wordt. Op deze manier vergroot ik de veiligheid in organisaties en stel ze tegelijkertijd in staat om daarna zonder mij verder te kunnen. Ik doe het eerst voor, dan doen we het samen, vervolgens kun je het zelf. Zo zorg ik ervoor dat de veranderingen die we hebben gecreëerd verankerd zijn in je organisatie. De inzichten, begeleiding en producten zijn gebaseerd op de theorie en wijsheid van verschillende Deep Democracy Guru s. Zo is het basiswerk van Jitske Kramer: Deep Democracy, de wijsheid van de minderheid (2014) een leidraad geweest voor dit stuk. Daarnaast is Yonathan Keren een grote inspiratiebron, met zijn tomeloze neutraliteit en enthousiasme. 13

14 / John M. Keynesplein EP Amsterdam /

Vergelijkbare documenten

ALLE INS EN OUTS VAN DEEP DEMOCRACY PLUS 9 TIPS

ALLE INS EN OUTS VAN DEEP DEMOCRACY PLUS 9 TIPS Alle ins- en outs van Deep Democracy - plus 9 tips Een stukje geschiedenis Deep Democracy is ontwikkeld in Zuid-Afrika door Myrna Lewis in de jaren 90 toen