STRESS EN BURN-OUT BIJ ARTSEN

Transcriptie

1

2 STRESS EN BURN-OUT BIJ ARTSEN

3

4 EVOLUTIE IN WESTERSE LANDEN Mentale en emotionele druk bij artsen Kwetsbare arts met psychische problemen = taboe Schaamte en angst voor misprijzen van collega s Wens betere balans werk/privé bij jongere artsen EEN ARTS VINDT MOEILIJK DE WEG NAAR HULP EN ONDERSTEUNING

5 Problemen beginnen al vroeg ASO s* Werken gemiddeld 67,6 uur/week 8% worden geconfronteerd met burnout HAIO s** 30% loopt een risico op burnout 8% hebben een burnout 16% heeft er al over gedacht het beroep van arts niet meer uit te oefenen *Enquête KUL 2016 (Prof. Godderis): 200 ASO s **Enquête KUL 2016 (Masterproef ATRTCHINE-KACHI Zahra): 498 Haio s in Vlaanderen

6 Emotionele uitputting bij artsen in ziekenhuizen 60% 40% EMOTIONELE UITPUTTING BIJ ARTSEN Overige artsen *Onderzoek KUL en IDEWE 2012: 1198 artsen in ziekenhuizen

7 GEVOLGEN Als psychische problemen niet worden aangepakt Internationale studies Gevolg voor kwaliteit van de zorg Gevolg voor de gezondheid van de arts Komt vaker voor bij artsen

8 GEVOLGEN Verhoogd risico op burn-out (e.a. psychische problemen) Burn-out kan leiden tot : Depressie Psychosomatische klachten Aantasten immuunsysteem Verhoogde kans op zelfmoordgedachten Verhoogde kans op middelengebruik Verhoogde belasting en stress in het gezin

9

10

11 WAT IS BURN-OUT? Combinatie van 3 factoren: Emotionele uitputting (EU) Depersonalisatie (DP) Aanvoelen verminderde persoonlijke bekwaamheid (PB) Werkgerelateerd Counteren via bevlogenheid Bron : Bakker, Schaufeli & van Dierendonk, 2000, p 74

12 JOB RESOURCES Verminderen kans op burn-out Autonomie Inspraak/participatie Leer-en ontwikkelingsmogelijkheden Erkenning en positieve feedback Steun door collega s en leidinggevende Relatie arts-verpleegkundige

13 STRESS KADER

14 PRIKKELNIVEAU 10 Prikkelniveau Overleven Overload Spannend Confort E E 0 tijd

15 ENERGIEVRETERS Zeer divers en is er ook nog buiten het werk Vele uren aan één stuk werken zonder voldoende ontspanning Onrealistische deadlines, targets, Conflicten/wrijvingen tussen collega s of met baas Discrepantie tussen eigen verwachtingen en realiteit Onvoldoende appreciatie voor inzet krijgen Negatieve emoties moeten opvangen Negatieve sfeer Pesterijen Taakinhoud niet zelf kunnen bepalen Gebrek aan controle ervaren Gebrek aan ondersteuning ervaren Onverwachte zaken die planning in de war sturen Ergernissen-gepieker-twijfels-angst-kwaadheid

16 6 FASEN BIJ BURN-OUT Oscuro model ENERGIE opwinding onderhoud stress reformatie crash uitrusten TIJD

17 HET BELANGRIJKSTE 1. WEES BEWUST - HERKEN - ERKEN 2. PRAAT EROVER EN LAAT U BEGELEIDEN 3. VRAAG OF GEEF TIJDIG HULP

18 1. WEES BEWUST - HERKEN - ERKEN

19 HERKEN EN ERKEN 4 dimensies - In contrast met vroeger Fysiek Emotioneel Meer ziek worden Vermoeidheid Slaapstoornissen Onverzorgd voorkomen Hartkloppingen Vertering Spierspanning Hoofd/nekpijn Veranderde eetgewoontes Vluchtgedrag - verslaving Prikkelbaarder In tranen uitbarsten Agressief Mood swings Cynisch Depressief Angstig Gesloten Mentaal Negatief denken Moeten Piekeren Uitstelgedrag Zwart-wit denken Zelfwaarde daalt Geheugen/concentratie daalt Geen opties meer zien Sociaal-Relationeel-Zingeving Isolement Fun verdwijnt Glimlach verstrakt Ruzie maken Geen NEEN kunnen zeggen of omgekeerde Afstandelijk Niets heeft nog zin

20 HERKEN LUISTER NAAR UW LICHAAM Stress-Energie score op 10 Energiedagoek : - 3x/dag stress-energiescore gebeurtenissen - Gedurende 2 weken patronen?, energievreters?

21 1. WEES BEWUST - HERKEN - ERKEN 2. PRAAT ER OVER LAAT U BEGELEIDEN Stress : bespreekbaar maken op werk/privé

22 LAAT U BEGELEIDEN VÓÓR DE CRASH!! Diagnose door arts Coach - psycho-educatie - overtuigingen en gedrag challengen - nieuwe aanpak - reorganisatie Psycholoog - Psycho-therapeut - in geval van hardnekkige schuld en/of schaamte gevoelens Psychiatre - in geval van belangrijke en aanhoudende depressieve gevoelens

23 1. WEES BEWUST - HERKEN - ERKEN 2. PRAAT EROVER 3. VRAAG OF GEEF TIJDIG HULP EN WACHT NIET OP DE CRASH

24

25 NA CRASH: UITRUST FASE Totale uitputting: Werkonderbreking onvermijdbaar! Diagnose door arts + arbeidsongeschiktheid Psycholoog-Psychotherapeut Burn out coach - Psycho-educatie - Luisterend oor - Begeleiding naar aanvaarding - Contact met de organisatie? - Prioriteit: fysiek herstel Het herstel kan pas starten na: Acceptatie van de situatie en tijdelijke uitval Stopzetten van alle werkgerelateerde gedachten Voedingssupplementen: ja antidepressiva: neen

26 UITRUST FASE 1. FYSIEK HERSTEL WERKEN MET HET LICHAAM Hormonale (ont)regeling - Stopzetting adrenaline en cortisol productie ENERGIEHERSTEL - Aanvaarden te slapen en te rusten - Relaxatie: yoga, mindfullness, meditatie - Fysieke activiteit en beweging: in buitenlucht! - Ademhaling: hartcoherentie techniek - Voeding: regelmaat, evenwichtig - Slaap: regelmaat, voldoende

27 UITRUST FASE 2. ALS DE ENERGIE TERUGKEERT WERKEN OP MANIER VAN ZIJN Persoonlijkheid Impact van opvoeding Gewoontes - Attitudes Overtuigingen en waarden Keuzes Pleasen, perfectionisme als overlevingsstrategie COGNITIEVE GEDRAGSTHERAPIE

28 REFORMATIE FASE WERKEN AAN TOEKOMST WAT VERANDEREN? Wat wil patiënt wat wil patiënt niet (meer)? Definiëren en inzetten van waarden en doelen Gedrag bijstellen: grenzen, assertiviteit, overtuigingen, Leren omgaan met omgeving Re-integratie begeleiden

29 ONDERHOUD FASE Eigen verantwoordelijkheid: Constant vinger aan de pols houden Rekening houden met energieniveau Regelmatig tijd en rust voor zichzelf inbouwen Limieten bewaken

30 PROJECT ARTS IN NOOD

31 DOEL ARTS IN NOOD Aanpak psychische problemen bij artsen Hulp Preventie Sensibilisatie Kennis

32 HULPPLATFORM Discreet en vertrouwelijk Doel is de arts te begeleiden naar hulp: 55 vertrouwensartsen nationaal Beroepsgeheim Laagdrempelig In vertrouwen Discreet Volledig gescheiden van het disciplinaire luik

33 HULPPLATFORM Werking Stap 1 Stap 2 Stap 3 PROJECT- COÖRDINATOR HULPZOEKENDE ARTS VERTROUWENS- PERSOON HULPZOEKENDE ARTS VERTROUWENS- PERSOON PROBLEMATIEK H U L P V E R L E N E R

34

35

36

37

38

39

40

41 HULP EN INFO CONTACT AIDE ET INFO CONTACT Centraal gratis nummer Numéro central gratuit

42 CIJFERS 11 OKTOBER OPROEPEN VOOR HULP (SINDS NOV 2016)

43 arbeidsgeneesheer 2% ander 1% Beroep? 2% arts in opleiding/ student 20% huisarts 40% specialist 35%

44 120 Soort Praktijk

45 Problematiek

46 Afspraak na intake gesprek geen vertrouwensarts afspraak met project coördinator nog niet bepaald Commission Prof & Sociale Bxl&Br Wal.? geen vervolg CPEM Liège D4D

47 Doorverwijzing naar professionele hulp

48 12% via PR 1% Aanmelding via telefoon 50% webformulier 37%

49 60 Provincie BXL/Brab W O-Vl Vl Br & Br Antwerpen Hainaut Limburg Liège W-Vl Namur? Buitenland 1

50 Geslacht M 37% V 63%

51 Taal FR 44% NL 56%

52 60 Leeftijdscategorie >70?

53 vertrouwensarts 1% derde 1% Identiteit aanvrager collega 6% familie 10% arts zelf 82%

54 SAMEN ONDERWEG!