Studiedag Verpleegkundigen Kritieke Diensten Maandag 19 maart Kursaal Oostende

Transcriptie

1 Studiedag Verpleegkundigen Kritieke Diensten Maandag 19 maart Kursaal Oostende Fysische, psychische en chemische incidenten: Ruggengraat voor kritieke zorg

2

3 > auto-ongeval, inzittende 1982 mei > Auto-ongeval, vader 1982 mei > zusje en moeder: Auto in brand 1982 aug > auto-ongeval, als inzittende 1984 > zus aangereden, zwaar gewond 1988 > vader zeer zwaar auto-ongeval

4 4 Overzicht 1. Rode Kruis-Dringende Sociale Interventie Hoofdopdrachten Plaats in de noodplanning Ziekenhuis en Rode Kruis-DSI 2. Zorg voor het psychisch trauma > Psychosocial Eerste Hulp Kenmerken van een schokkende gebeurtenis Reacties op een schokkende gebeurtenis 5 elementen van Psychologische Eerste Hulp

5 5 Rode Kruis Dringende Sociale Interventie

6 6 Dringende Sociale Interventie: Ontstaan Begin 1980 Opdracht: psychosociale hulp aan alle slachtoffers (en hun verwanten) na een ramp Opdrachten: onthaal Informatie begeleiding

7 7 Eigenheid van DSI Acute fase In eerste instantie groepsopvang Evidence Based: wetenschappelijk onderbouwd

8 8 DSI hulpverlener Socia s: Psychosociaal geschoold Contacten met getroffenen (direct en indirect) Behandelaars: Administratief geschoold Blijft correct werken onder druk Infoverwerking en ondersteunende taken

9 9 Plaats van DSI in de noodplanning

10 Discipline 2 en PSIP 3 maart 2018 DSI Coördinatorenopleiding Module 2 Discipline 2 en PSIP

11 Disciplines rampenhulpverlening D1: Hulpverleningsoperaties D2: Medische, sanitaire en psychosociale hulpverlening D3: Politie D4: Logistieke steun D5: Informatie Rode Kruis-Vlaanderen - An Fonteyn

12 Discipline 2 MIP PSIP Onthaal Verwerking Informeren 7 oktober 2017 DSI basisopleiding - NIP

13 Taken DSI binnen de rampenplannen Discipline 2 13 Psychosociaal Interventieplan (PSIP) Hulp aan alle getroffenen mensen die niet gewond zijn, verwanten Onmiddellijk: Onthaal, Informatie, Begeleiding Overgang naar de nazorg

14 14 PSIP: Algemeen kader Doel: Psychosociale hulpverlening bij collectieve noodsituaties structureren Eenduidigheid in de hulpverlening Zorgen voor continuïteit (acute fase en nazorg)

15 operationele coördinatie rechtstreeks in contact met de vertegenwoordiger D2 coördinatiecomité (meestal FGI/PSM) Met vertegenwoordigers van de verschillende medische en psychosociale actoren.

16 16 PSIP: Actoren Psychosociaal Manager (PSM) Eén per provincie Coördinatie van psychosociale hulpverlening Rode Kruis-Dringende Sociale Interventie Lokale partners: PSH, slachtofferbejegening, slachtofferhulp, psychosociale dienst van het bedrijf

17 DSI Dringende Sociale Interventie DSI is actief tijdens de acute fase tot op het moment dat de post-acute actoren het kunnen overnemen. Tijd

18 Organisatie DSI Verschillende locaties 18

19

20 Het onthaalcentrum 20

21

22 22 Het herbergingscentrum

23 23 Het Telefoon Informatiecentrum (TIC)

24 24 Het Centrale Informatie Punt (CIP)

25 De ziekenhuisteams 25

26 26 Ziekenhuisteams DOEL Verzamelen van informatie Bieden van informatie Ondersteuning bieden aan de getroffenen (en eventueel hun verwanten) in ziekenhuizen

27 27 Ziekenhuisteams Eerste fase: Ziekenhuizen bezorgen informatie Ziekenhuisteams checken informatie Tweede fase: Opvragen van persoonsgegevens bij getroffenen zelf: - Wie zijn ze? - Wie is er nog betrokken? Naar wie zoeken zij? Psychosociale ondersteuning van getroffenen en verwanten Derde fase: Gevraagde informatie terugbezorgen Opvolgen van een situatie

28 28 Ziekenhuisteams Wanneer Ziekenhuisteams? Voordelen Ziekenhuis Rechtstreekse lijn met Werkcel D2 Specifieke psychosociale ondersteuning Nadeel Ziekenhuis Weg na max 8 uur Niet gegarandeerd bij grote inzetten Alarmering: Spontaan aanbod of via 105 Rode Kruis Dispatching

29 Einde Deel 1 29

30 Deel 2 30

31 Schokkende gebeurtenis 31

32 32 Kenmerken van een schokkende gebeurtenis 1. Onverwacht 2. Machteloosheid 3. Gevaar

33 33 Reacties op een schokkende gebeurtenis

34 34 Mogelijke reacties Angst Lichamelijke reacties Ongeloof en verbijstering Boosheid Paniek Gevoelens van vervreemding Tunnelzicht Niet alle reacties zijn negatief Normale reacties op een abnormale gebeurtenis!

35 Reacties neurologisch FEAR RAGE PANIC Jaak Panksepp Affective Neuroscience: The Foundations of Human and Animal Emotions (1998) Rode Kruis-Vlaanderen

36 36 Mogelijke reacties Veel soorten reacties Evolutie doorheen de tijd Onmiddellijke reacties zeggen weinig over de latere verwerking. Schokkende gebeurtenis kan dan wel traumatisch zijn, meestal geen ontwikkeling van psychotrauma of PTSD

37 37 DSI krijgt zijn plaats Schokkende Gebeurtenis Noden getroffenen Taken DSI Gevaar Veiligheid Onthaal Onverwacht Informatie Informatie Machteloosheid Controle Begeleiding

38 De getroffene 38

39 39 Wie is getroffen? Gewonden Vrienden die bij hem waren Ooggetuigen Gezin, familie Werkomgeving, school Chauffeur Vrienden Hulpdiensten... Vandaag focus op mensen in het ziekenhuis

40 40 Hoe begeleiden? VEERKRACHT

41 Veerkracht : Hoe Helpen Hoe helpen? Vroeger: trauma voorkomen Nu: normale coping stimuleren Elk contact staat op zichzelf - Vermijden afhankelijkheid Investeren in familie, netwerk en gemeenschap Rode Kruis-Vlaanderen

42 42 Psychosociale Eerste Hulp 5 elementen

43 Anna Kari Wanneer PEH toepassen Bij noodsituatie of kort erna. Altijd Als gids, niet als techniek Als je dit doet, dan doe je zeker niets fout (en meestal ook iets goed) Section B:

44 Elementen van Psychosocial Eerste Hulp (Hobfoll et al., 2007) 44

45 Veiligheid 45

46 Veiligheid & vertrouwen Veilig laten voelen Breng in veiligheid Zeg: - Hier bent u veilig, - Je bent nu in goede handen Vertrouwen winnen en houden Stel jezelf duidelijk voor Benoem je rol, expertise en ervaring Wees eerlijk

47 47 Psychische veiligheid (II) Jezelf voorstellen + mandaat Creëer vertrouwen - Spreek persoon aan met voornaam - Spreek duidelijk & eenvoudig - Wees voorspelbaar, leg uit wat je doet - Dwing niets op - Blijf jezelf Schend basisvertrouwen niet - Respecteer privacy - Kom je beloftes na!

48 Rust 48

49 Rust Blijf zelf altijd kalm Praat rustig Neem tijd om te helpen Laat praten en luister Benoem dat het normaal is hoe men reageert trillen/huilen, is normaal, na een schokkende ervaring Geef uitleg en benoem Waar iemand is, wat er elders aan het gebeuren is, Wat jij wil doen (verzorging, )

50 50 Rust Normalisatie reacties Situatie is ABnormaal ALLE reacties/gevoelens zijn hier normaal Laat ventileren, neem tijd om te luisteren Identificeer noden en priotiseer

51 Zelfredzaamheid / Handlingsperspectief 51

52 Zelfredzaamheid - Handelingsperspectief Iemand iets laten doen: Vraag toestemming voor hulp Vraag medewerking Laat iets vasthouden Geef de mogelijkheid om zelf dingen te doen: Telefoon ter beschikking stellen Laat mensen voor elkaar zorgen (ook kinderen) Tekenmateriaal, boekjes,.. ter beschikking stellen.

53 Verbondenheid 53

54 Verbondenheid Herenig met vertrouwensfiguren Familie, vrienden Laat bellen Laat persoon niet alleen Blijf bij getroffene Laat mensen elkaar steunen

55 55 Verbondenheid Zorg dat persoon niet te veel alleen is Bied vrijblijvend ondersteuning Soms willen mensen alleen zijn Blijf beschikbaar Stimuleer mensen om vrienden en familie te bereiken Voordelen bespreken Moedig collega s aan elkaar bij te staan Hou families zoveel mogelijk samen, laat een kind nooit alleen

56 Hoop 56

57 Hoop (toekomstperspectief) Geef info over verdere zorg en hulp Verwijs door naar gepaste hulp Denk mee naar een (ontspannend) moment in de toekomst

58

59 Bedankt voor uw aandacht! - Dringende Sociale Interventie - DSI@rodekruis.be

60 Zorgen voor jezelf en elkaar Rode Kruis-Vlaanderen

61 Zorg voor jezelf en elkaar Grenzen van PEH hulpverlening van de getroffene van de JEZELF Hoe omgaan met een collega die het moeilijk heeft? Tips Rode Kruis-Vlaanderen

62 Zorg voor jezelf en elkaar Zelfzorg tijdens de interventie: Vermijd in de discussie te zitten: (triangel: getroffene, jij, opdracht) Rode Kruis-Vlaanderen

63 63 Zorg voor jezelf Confrontatie met: Veel leed Stress Machteloosheid Stress Je eigen grenzen Kan ook voor jou en je collega s een schokkende gebeurtenis zijn.

64 64 Je eigen veerkracht Veiligheid Fysieke veiligheid: inzet in een veilige omgeving. Psychische veiligheid: goed voorbereid zijn. Crisisplan Privé leven snel organiseren bij alarmering. Nooit alles op voorhand kunnen inschatten.

65 65 Je eigen veerkracht Rust Een interventie laat je niet zomaar los. Indrukken, emoties en stress mee naar huis nemen. Jezelf rust geven: Dagelijks Leef gezond. Ken je eigen stress- en vermoeidheidssignalen. Ken procedures en taken. Tijdens een interventie Pauzeer voldoende. Eet en drink regelmatig en gezond. Heb aandacht voor je stress- en vermoeidheidssignalen. Ken je opdracht. Nadien Praat over je ervaringen. Neem routines en gewoontes terug op. Ontspan. Laat je omringen. Vraag hulp waar nodig.

66 66 Je eigen veerkracht Zelfredzaamheid Leer vooraf je eigen grenzen (h)erkennen. Voorkom dat je tijdens een inzet over je grenzen gaat. Verbondenheid Praat over je ervaringen (erkenning geven). Doorverwijzen bij blijvende klachten. Hoop Mogelijke nasleep van gevoelens, gedachten en indrukken. Terug naar de realiteit: evenwicht terugvinden. Rust, ontspan, spendeer tijd met je naasten.

67 Je eigen veerkracht Zorg voor jezelf: Speel geen superman/vrouw. (h)erken je eigen stress-signalen, noden en grenzen. Voor jezelf: normale reacties op abnormale gebeurtenissen. Laat voor je zorgen. Ontspan. Jezelf verbinden met anderen. Rode Kruis-Vlaanderen - An Fonteyn

68 Zorg voor jezelf Altijd en overal: Wees voorbereid. Ken je taken en procedures. Leef gezond. Zorg voor je eigen crisisplan. Tijdens: Geloof in jezelf en in je team. Hou het veilig en gezond. Nadien: Geef jezelf de tijd en de kans om dit een plaats te geven. Zoek naar een evenwicht. Leef gezond. Rode Kruis-Vlaanderen - An Fonteyn

69 69 Grenzen Opdracht: Waar stopt je opdracht? Wanneer zijn de noden ruimer dan je taken? Getroffene: Gevaar voor zichzelf of voor de hulpverlening. Moeilijke voorgeschiedenis. Hulpverlener: Interventies kunnen ook voor jou schokkend zijn. Identificeer op voorhand je eigen veerkracht. Je emotioneel sterk betrokken voelen. Zelf een moeilijke periode doormaken. Je onzeker voelen.