Wikiwijs. Hoe metadateer je materiaal in Wikiwijs om hun plaats in een leerlijn vast te leggen? Ruud de Moor Centrum

Transcriptie

1 Wikiwijs Hoe metadateer je materiaal in Wikiwijs om hun plaats in een leerlijn vast te leggen? Ruud de Moor Centrum

2 Inleiding De in 2006 ingevoerde eindtermen en kerndoelen voor het voortgezet onderwijs zijn minder gedetailleerd dan voorheen. Leraren worden geacht zelf meer leermiddelen te ontwerpen en ontwikkelen 1. Dat vraagt van hen dat zij meer aan de slag gaan met het benoemen en vormgeven van tussendoelen op weg naar de vastgestelde einddoelen. Tot nu toe beperken veel docenten zich tot het consumptief gebruik van uitgeversmethodes. Dit biedt houvast en de inhoud van de methodes zou in elk geval dekkend zijn voor het voorbereiden op de vereiste eindtermen en kerndoelen. Het zelf ontwerpen en ontwikkelen vraagt om specifieke vaardigheden. Echter zult u verbaasd staan, maar u zet geregeld materialen in ter vervanging van. Dit omdat u net een andere didactische benadering wilt of dat de inhoud net niet voldoet aan de wensen van uitgeversmethodes bij de overdracht van kennis en/of vaardigheden. Op het moment dat u eigen materiaal inzet bent u bezig met het arrangeren van lesmaterialen. U werkt naar de gewenste kerndoelen en eindtermen, maar u zet eigen materiaal in om het einddoel beter te bereiken voor de leerling. Deze handleiding biedt houvast bij het delen van eigen leerobjecten/ lesmaterialen. Dit kunnen losse lessen zijn maar ook materiaal voor een blok of leerjaar. Het delen van materialen leert dat men niet opnieuw het wiel hoeft uit te vinden. U hergebruikt bestaand materiaal en past het aan naar uw eigen wensen en voorkeuren. Door de leerobjecten te metadateren kunnen collega-docenten uw materialen op hun beurt verwerken bij het realiseren van een eigen leerlijn. Als hij of zij zijn leerlijn of materiaal hierna ook weer deelt ontstaat er een grote database met leerobjecten waarmee men tijdsbesparend eigen materiaal kan ontwikkelen. Metadateren is het leerobject voorzien van een begeleidend label waarin de kenmerken van de inhoud van het materiaal worden vastgelegd. Veel succes! 1 Rapport Krachtig meesterschap (2008) Ministerie OCW Wikiwijs - Hoe metadateer je materiaal in Wikiwijs om hun plaats in een leerlijn vast te leggen? 2

3 Inhoudsopgave 1 Aan de slag met metadateren Aanmelden Delen Mijn leerobjecten- overzicht Een template maken Algemeen Algemene informatie Metadata bijdragers Bijdragers Overige informatie Doelgroep Eindgebruikers details Doelgroep details Vak-/vormingsgebied Leerlijn Bijzonderheden Status Leerobjecten metadateren Algemeen Doelgroep Vak-/vormingsgebied Leerlijn Bijzonderheden Status...22 Wikiwijs - Hoe metadateer je materiaal in Wikiwijs om hun plaats in een leerlijn vast te leggen? 3

4 1 Aan de slag met metadateren 1.1 Aanmelden Typ in uw adresbalk de url: Rechtsboven ziet u de knop Aanmelden (zie 1). Doorloop alle stappen, waarna u een welkomsmail ontvangt. Middels deze mail kunt u uw account activeren. Na activatie ontvangt u nogmaals een bevestigingsmail. Na aanmelding ziet u dat rechtsboven Aanmelden is veranderd in Afmelden, vanaf nu bent u ingelogd. 1.2 Delen Voor het delen van eigen leerobjecten, klik op delen (zie 2). Na aanmelding wijzigt het scherm in onderstaande weergave. Wikiwijs - Hoe metadateer je materiaal in Wikiwijs om hun plaats in een leerlijn vast te leggen? 4

5 Voordat u start met delen dient u eerst een profiel aan te maken (zie 1). Het aanmaken van het profiel is eenmalig, echter kunt u te allen tijde uw profiel wijzigingen, door rechtsboven te klikken op Mijn Wikiwijs. Voor het delen van eigen materialen, klik op Start met delen. 1.3 Mijn leerobjecten- overzicht U komt nu op een overzichtspagina: Mijn leerobjecten overzicht. Het overzicht bestaat uit twee tabs, namelijk Mijn leerobjecten (zie 1) en Mijn templates (zie 2). Binnen de tab Mijn leerobjecten heeft u de keuze om een nieuw leerobject (zie 3) of eerder gemaakte losse onderdelen uit een arrangement (zie 4) te metadateren. Als u nog geen arrangementen heeft aangemaakt en/of gepubliceerd, dan zijn de regels waar nu Europa en Veldwerk Aken staan leeg. Wikiwijs - Hoe metadateer je materiaal in Wikiwijs om hun plaats in een leerlijn vast te leggen? 5

6 Analyseer voordat u aan de slag gaat met het metadateren welke materialen u gaat uploaden. Zijn het diverse materialen voor diverse klassen of zijn het materialen voor één vak, één specifiek leerjaar en één leerniveau. Stel: u heeft 9 lesmaterialen (opdrachten, PowerPoint, links, etc.) met als onderwerp Europa. Al het materiaal is bestemd voor Havo 2. Dan is het handig vooraf te starten met het aanmaken van Mijn templates. Een template is een sjabloon die gebruikt kan worden voor meerdere leerobjecten. Met een template voorkomt u dat u telkens een los leerobject moet metadateren. Heeft u meerdere materialen voor één vak, één specifiek leerjaar en één leerniveau ga dan naar hoofdstuk 2. Wilt u materiaal delen wat bestaat uit losse onderdelen voor verschillende vakken, leerjaren en leerniveaus ga dan naar hoofdstuk 3. Wikiwijs - Hoe metadateer je materiaal in Wikiwijs om hun plaats in een leerlijn vast te leggen? 6

7 2 Een template maken Klik op Mijn templates, zie 2. U komt dan op onderstaande pagina. Klik vervolgens op Nieuwe template, u start vanuit het tabblad Algemeen 2.1 Algemeen Het tabblad Algemeen bevat de volgende onderdelen Algemene informatie, Bestanden en Links, Metadata bijdragers, Bijdragers en Overige informatie. Alle onderdelen worden apart besproken met screenshot. Binnen Wikiwijs is dit een pagina Algemene informatie Titel Gebruik in de Titel (zie 1) van uw leerobject duidelijke en kernachtige woorden voor de titelomschrijving. Wikiwijs - Hoe metadateer je materiaal in Wikiwijs om hun plaats in een leerlijn vast te leggen? 7

8 Samenvatting Beschrijf bij de Samenvatting (zie 2) de inhoud van het leerobject. De eerste twee regels van uw samenvatting worden getoond als toelichting bij de titel. Beide zijn zichtbaar op het moment dat een gebruiker op desbetreffende trefwoorden heeft gezocht. Wees duidelijk en concreet, zodat de gebruiker direct weet waar de inhoud van het leerobject over gaat en voor wie het bestemd is Metadata bijdragers Het onderdeel Metadata bijdragers wordt automatisch door Wikiwijs ingevuld aan de hand van uw profiel. Ook de opgegeven naam, adres en organisatie worden automatisch bij metadata bijdragers ingevuld Bijdragers Onder Bijdragers kunt u de naam of namen (met de organisatie) van de auteur(s) van het leerobject en de rol die zij speelden bij het tot stand komen ervan aangeven. Met de knop Nieuwe bijdrager kunt u per persoon een nieuwe bijdrager toevoegen. Wikiwijs - Hoe metadateer je materiaal in Wikiwijs om hun plaats in een leerlijn vast te leggen? 8

9 2.1.4 Overige informatie Trefwoorden U kunt hier een of meerdere trefwoorden (zie 1) aangeven die van toepassing zijn op uw leerobject. Vul een trefwoord in en klik op Voeg toe. Maak gebruik van het vraagteken achter Trefwoorden en u krijgt aanvullende informatie. Aggregatieniveau Hiermee wordt bedoeld: de mate waarin het materiaal uit verschillende afzonderlijke componenten bestaat. Dit kan zijn fragment, informatie-eenheid/ toets, leereenheid en certificeerbare eenheid. Maak een keuze door op het pijltje de klikken achter Maak een keuze. Gebruik het vraagteken achter Aggregatieniveau en u krijgt aanvullende informatie. Soort leermateriaal Bepaal hoe uw materiaal over het algemeen gebruikt wordt in de onderwijspraktijk. Maak een keuze door met uw muisknop het juiste soort leermateriaal (zie 3) te selecteren. Gebruik het vraagteken achter Soort leermateriaal en u krijgt aanvullende informatie. Sla vervolgens alle ingevulde gegevens op door te klikken op Wijzigingen opslaan. Ga door naar het tabblad Doelgroep Wikiwijs - Hoe metadateer je materiaal in Wikiwijs om hun plaats in een leerlijn vast te leggen? 9

10 2.2 Doelgroep Eindgebruikers details Beoogde eindgebruiker Voor wie is het materiaal bedoeld: leraar, auteur, leerling/student/ beheerder. Selecteer met uw muis de beoogde eindgebruiker (zie 1). Maak gebruik van het vraagteken achter Beoogde eindgebruiker en u krijgt aanvullende informatie. Beoogde leeftijdsgroep Wat is de beoogde leeftijd voor het gebruik van het leermateriaal? Geef aan de beoogde leeftijdsgroep aan met een marge (zie 3). Maak gebruik van het vraagteken achter Beoogde leeftijdsgroep en u krijgt aanvullende informatie. Taal Selecteer de primaire taal (zie 3) die in het leerobject wordt gebruikt. Maak uw keuze door te klikken op het pijltje achter Kies een waarde Doelgroep details Klik met u muis op het + teken bij het juiste Onderwijstype (zie 1). Is het materiaal bruikbaar voor meerdere onderwijstypen dan kunt u dit eveneens aangeven. Maak gebruik van het vraagteken achter Onderwijstype en u krijgt aanvullende informatie. Wikiwijs - Hoe metadateer je materiaal in Wikiwijs om hun plaats in een leerlijn vast te leggen? 10

11 Bij Leerlingkenmerken kunt u uw keuzes aangegeven. Het is echter afhankelijk van het opgegeven onderwijstype of er leerlingkenmerken zichtbaar komen. Sla vervolgens alle ingevulde gegevens op door te klikken op Wijzigingen opslaan Ga door naar de tab Vak-/ vormingsgebied. 2.3 Vak-/vormingsgebied Geef aan tot welk vak of vormingsgebied het lesmateriaal behoort. Door met uw muis te klikken op het + teken kunt u het menu uitklappen. De indeling is arbitrair, omdat vakken en gebieden niet op elke school hetzelfde ingedeeld zijn en soms een andere naam krijgen. Materiaal kan bij wereldoriëntatie horen, maar ook bij geschiedenis of tijd. Daarnaast kan een leerobject ook voor meerdere vakken relevant zijn. U kunt extra vakken/gebieden toekennen aan het leermateriaal door deze te selecteren. Sla vervolgens alle ingevulde gegevens op door te klikken op Wijzigingen opslaan Ga door naar de tab Leerlijn. 2.4 Leerlijn Onder de tab Leerlijn kunt u aangeven tot welke kerndoelen het leerobject behoort. U kunt de vakgebieden open klappen door met u muis op het + teken klikken om vervolgens nauwkeuriger de kerndoelen te bepalen. Wikiwijs - Hoe metadateer je materiaal in Wikiwijs om hun plaats in een leerlijn vast te leggen? 11

12 Het ligt aan de vooraf opgegeven keuzes of u het scherm Referentieniveau krijgt te zien. Voor de vakken taal en rekenen kunt u aangeven tot welke referentieniveau het lesmateriaal behoort. Maak gebruik van het vraagteken achter Referentieniveau en u krijgt aanvullende informatie. Sla vervolgens alle ingevulde gegevens op door te klikken op Wijzigingen opslaan Ga door naar de tab Bijzonderheden. 2.5 Bijzonderheden Onder het tabblad Bijzonderheden kunt u de auteursrechten en andere details vastleggen voor het gebruik van uw leerobjecten door derden. Wikiwijs - Hoe metadateer je materiaal in Wikiwijs om hun plaats in een leerlijn vast te leggen? 12

13 Onder Kosten verbonden aan gebruik (zie 1), kunt u aangeven of aan het gebruik van uw lesmateriaal kosten zijn verbonden. Door met uw muis te klikken op het pijltje achter Kies een waarde, kunt u uw keuze aangeven: ja / nee. Bij Auteursrechten of beperkingen (zie 2), kunt u aangeven of op het leerobject licentievoorwaarden van toepassing zijn. Bij Type auteursrechten (zie 3) kunt u aangeven welk type van toepassing is op uw leerobject. Maak gebruik van het vraagteken achter Type auteursrechten en u krijgt aanvullende informatie. Bij Omschrijving auteursrechten (zie 4), kunt u aanvullingen aangeven die van toepassing zijn op uw leerobjecten. Sla vervolgens alle ingevulde gegevens op door te klikken op Wijzigingen opslaan Ga door naar de tab Status. Wikiwijs - Hoe metadateer je materiaal in Wikiwijs om hun plaats in een leerlijn vast te leggen? 13

14 2.6 Status Onder de tab Status kunt u aangeven of u het leerobject wilt publiceren of liever nog niet. Daar u zich nog bevindt in Mijn templates selecteert u de optie Niet gepubliceerd. Immers, u wilde doelbewust een template (sjabloon) maken voor al uw leerobject voor één vak, één leerjaar en leerniveau. In hoofdstuk 3: Mijn leerobjecten gaat u aan de slag met het ontwikkelde template en de daarbij behorende leerobjecten. Sla vervolgens alle ingevulde gegevens op door te klikken op Wijzigingen opslaan En ga naar Mijn templates overzicht. Wikiwijs - Hoe metadateer je materiaal in Wikiwijs om hun plaats in een leerlijn vast te leggen? 14

15 3 Leerobjecten metadateren Vanuit de overzichtspagina: Mijn leerobjecten overzicht (zie 1.3) kiest u voor de optie Mijn leerobjecten (zie 1). Binnen de tab Mijn leerobjecten heeft u de keuze om een nieuw leerobject of eerder gemaakte losse onderdelen uit uw arrangement 2 te metadateren. Als u nog geen arrangementen heeft aangemaakt en/of gepubliceerd, dan zijn de regels waar nu Europa en Veldwerk Aken staan leeg. Door te klikken op Nieuw leerobject, zie 3 komt u op onderstaande pagina. 3.1 Algemeen Het tabblad Algemeen bevat de volgende onderdelen Algemene informatie, Bestanden en Links, Metadata bijdragers, Bijdragers en Overige informatie. Alle onderdelen worden apart besproken met screenshot. Binnen Wikiwijs is dit een pagina. 2 Handleiding: Wikiwijs Hoe maak je een leerlijn in Wikiwijs Arrangeren Wikiwijs - Hoe metadateer je materiaal in Wikiwijs om hun plaats in een leerlijn vast te leggen? 15

16 3.1.1 Algemene informatie Titel Gebruik in de Titel (zie 1) van uw leerobject duidelijke en kernachtige woorden voor de titelomschrijving. Samenvatting Beschrijf bij de Samenvatting (zie 2) de inhoud van het leerobject. De eerste twee regels van uw samenvatting worden getoond als toelichting bij de titel. Beide zijn zichtbaar op het moment dat een gebruiker op desbetreffende trefwoorden heeft gezocht. Wees duidelijk en concreet, zodat de gebruiker direct weet waar de inhoud van het leerobject over gaat en voor wie het bestemd is. Pas template toe Mocht u onder hoofdstuk 2 een template hebben aangemaakt dan kunt u deze selecteren bij Pas een template toe. U hoeft vervolgens alleen nog het leerobject te publiceren via de tab Status. Zie voor nadere uitleg Mocht u geen template hebben aangemaakt dan hoeft u deze optie niet te gebruiken. De optie Pas template toe is met name handig op het moment dat u onder Delen veel materiaal voor één specifieke doelgroep met één specifiek leerjaar en leerniveau wilt delen Bestanden en links Voor het uploaden van bestanden, klik op Bladeren, zie 1. Selecteer het juiste bestand en klik op OK. Middels de optie Neem metadata over, kunt u aangeven of u de titel van gekozen bestand wilt overnemen. Klik vervolgens op Voeg bestand toe. U kunt een link opnemen, door het juiste webadres (URL) op te geven (zie 3) klik vervolgens op Voeg link toe. Er kan slechts één bestand of één link per keer worden ge-upload. Wikiwijs - Hoe metadateer je materiaal in Wikiwijs om hun plaats in een leerlijn vast te leggen? 16

17 3.1.3 Metadata bijdragers Het onderdeel Metadata bijdragers wordt automatisch door Wikiwijs ingevuld aan de hand van uw profiel. Ook de opgegeven naam, adres en organisatie worden automatisch bij metadata bijdragers ingevuld Bijdragers Onder Bijdragers kunt u de naam of namen (met de organisatie) van de auteur(s) van het leerobject en de rol die zij speelden bij de totstandkoming aangeven. Met de knop Nieuwe bijdrager kunt u per persoon een nieuwe bijdrager toevoegen Overige informatie Trefwoorden U kunt hier een of meerdere trefwoorden (zie 1) aangeven die van toepassing zijn op uw leerobject. Vul een trefwoord in en klik op Voeg toe. Maak gebruik van het vraagteken achter Trefwoorden en u krijgt aanvullende informatie. Wikiwijs - Hoe metadateer je materiaal in Wikiwijs om hun plaats in een leerlijn vast te leggen? 17

18 Aggregatieniveau Hiermee wordt bedoeld: de mate waarin het materiaal uit verschillende afzonderlijke componenten bestaat. Dit kan zijn fragment, informatie-eenheid/ toets, leereenheid en certificeerbare eenheid. Maak een keuze door op het pijltje de klikken achter Maak een keuze. Gebruik het vraagteken achter Aggregatieniveau en u krijgt aanvullende informatie. Soort leermateriaal Bepaal hoe uw materiaal over het algemeen gebruikt wordt in de onderwijspraktijk. Maak een keuze door met uw muisknop het juiste soort leermateriaal (zie 3) te selecteren. Gebruik het vraagteken achter Soort leermateriaal en u krijgt aanvullende informatie. Sla vervolgens alle ingevulde gegevens op door te klikken op Wijzigingen opslaan. Ga door naar het tabblad Doelgroep. 3.2 Doelgroep Eindgebruiker details Beoogde eindgebruiker Voor wie is het materiaal bedoeld: leraar, auteur, leerling/student/ beheerder. Selecteer met uw muis de beoogde eindgebruiker (zie 1). Maak gebruik van het vraagteken achter Beoogde eindgebruiker en u krijgt aanvullende informatie. Beoogde leeftijdsgroep Wat is de beoogde leeftijd voor het gebruik van het leermateriaal? Geef aan de beoogde leeftijdsgroep aan met een marge (zie 3). Maak gebruik van het vraagteken achter Beoogde leeftijdsgroep en u krijgt aanvullende informatie. Wikiwijs - Hoe metadateer je materiaal in Wikiwijs om hun plaats in een leerlijn vast te leggen? 18

19 Taal Selecteer de primaire taal (zie 3) die in het leerobject wordt gebruikt. Maak uw keuze door te klikken op het pijltje achter Kies een waarde Doelgroep Details Klik met u muis op het + teken bij het juiste Onderwijstype (zie 1). Is het materiaal bruikbaar voor meerdere onderwijstypen dan kunt u dit eveneens aangeven. Maak gebruik van het vraagteken achter onderwijstype en u krijgt aanvullende informatie. Bij Leerlingkenmerken (zie 2) kunt u uw keuzes aangegeven. Het is echter afhankelijk van het opgegeven onderwijstype of er leerlingkenmerken zichtbaar komen. Sla vervolgens alle ingevulde gegevens op door te klikken op Wijzigingen opslaan Ga door naar de tab Vak-/ vormingsgebied. 3.3 Vak-/vormingsgebied Geef aan tot welk vak of vormingsgebied het leerobject behoort. Door met uw muis te klikken op het + teken kunt u het menu uitklappen. De indeling is arbitrair, omdat vakken en gebieden niet op elke school hetzelfde ingedeeld zijn en soms een andere naam krijgen. Materiaal kan bij wereldoriëntatie horen, maar ook bij geschiedenis of tijd. Daarnaast kan een materiaal ook voor meerdere vakken relevant zijn. U kunt dus extra vakken/gebieden toekennen aan het leerobject door deze te selecteren. Wikiwijs - Hoe metadateer je materiaal in Wikiwijs om hun plaats in een leerlijn vast te leggen? 19

20 Sla vervolgens alle ingevulde gegevens op door te klikken op Wijzigingen opslaan Ga door naar de tab Leerlijn. 3.4 Leerlijn Onder de tab Leerlijn kunt u aangeven tot welke kerndoelen het lesmateriaal behoort. U kunt de vakgebieden openklappen door met u muis op het + teken te klikken om vervolgens de kerndoelen te bepalen. Het ligt aan de vooraf opgegeven keuzes of u het scherm Referentieniveau krijgt te zien. Voor de vakken taal en rekenen kunt u aangeven tot welke referentieniveau het lesmateriaal behoort. Maak gebruik van het vraagteken achter Referentieniveau en u krijgt aanvullende informatie. Sla vervolgens alle ingevulde gegevens op door te klikken op Wijzigingen opslaan Ga door naar de tab Bijzonderheden Wikiwijs - Hoe metadateer je materiaal in Wikiwijs om hun plaats in een leerlijn vast te leggen? 20

21 3.5 Bijzonderheden Onder het tabblad Bijzonderheden kunt u de auteursrechten en andere details vastleggen voor het gebruik van uw lesmateriaal door derden. Onder Kosten verbonden aan gebruik (zie 1), kunt u aangeven of aan het gebruik van uw lesmateriaal kosten zijn verbonden. Door met uw muis te klikken op het pijltje achter Kies een waarde, kunt u uw keuze aangeven: ja / nee. Bij Auteursrechten of beperkingen (zie 2), kunt u aangeven of op het leerobject licentievoorwaarden van toepassing zijn. Bij Type auteursrechten (zie 3) kunt u aangeven welk type van toepassing is op uw leerobject. Maak gebruik van het vraagteken achter Type auteursrechten en u krijgt aanvullende informatie. Bij Omschrijving auteursrechten (zie 4), kunt u aanvullingen aangeven die van toepassing zijn op uw leerobjecten. Sla vervolgens alle ingevulde gegevens op door te klikken op Wijzigingen opslaan Ga door naar de tab Status. Wikiwijs - Hoe metadateer je materiaal in Wikiwijs om hun plaats in een leerlijn vast te leggen? 21

22 3.6 Status Onder de tab Status kunt u aangeven of u het leerobject wilt publiceren. Sla vervolgens alle ingevulde gegevens op door te klikken op Wijzigingen opslaan. U heeft nu succesvol uw leerobject gemetadateerd en is nu te vinden op U ontvangt een mail ter bevestiging dat het leerobject is gepubliceerd. Wikiwijs - Hoe metadateer je materiaal in Wikiwijs om hun plaats in een leerlijn vast te leggen? 22