In- en doorstroom sectoroverstijgende

Transcriptie

1 In- en doorstroom sectoroverstijgende programma s in het vmbo Cohort 2009, 2010 en 2011 Menno Wester

2 Projectnummer: Opdrachtgever: Verenigde Intersectorale Platforms 2014 ITS, Radboud Universiteit Nijmegen Behoudens de in of krachtens de Auteurswet van 1912 gestelde uitzonderingen mag niets uit deze uitgave worden verveelvuldigd en/of openbaar gemaakt door middel van druk, fotokopie, microfilm of op welke andere wijze dan ook, en evenmin in een retrieval systeem worden opgeslagen, zonder de voorafgaande schriftelijke toestemming van het ITS van de Radboud Universiteit Nijmegen. No part of this book/publication may be reproduced in any form, by print, photoprint, microfilm or any other means without written permission from the publisher. ii

3 Voorwoord In het vmbo dienen leerlingen al vroeg voor een bepaalde sector en een bijbehorend beroepenveld te kiezen. Dit keuzemoment komt voor veel leerlingen te vroeg. Aanvankelijk konden scholen als experiment sectoroverstijgende of intersectorale programma s aanbieden om leerlingen beter in staat te stellen een keuze te maken voor een sector en een beroepenveld dat bij hun past. Sinds 2008 zijn vier sectoroverstijgende programma s opgenomen als regulier eindexamenprogramma. Deze sectoroverstijgende programma s blijken een succes. Mede doordat steeds meer scholen deze programma s zijn gaan aanbieden is het aantal leerlingen in de sectoroverstijgende programma s gegroeid. Uit dit rapport blijkt dat de verhouding tussen de sectoroverstijgende en de traditionele vmbo-programma s in 2012 inmiddels 30%- 70% bedraagt. De Verenigde Intersectorale Platforms verwachten dan ook dat er een discussie op gang kan komen over waar de klemtoon van het vmbo komt te liggen. Objectieve gegevens over de sectoroverstijgende programma s zijn daarom gewenst. In dit onderzoek belichten we daarom de in- en uitstroom van de sectoroverstijgende programma s, kijken we naar de doorstroom in het vervolgonderwijs en gaan we dieper in op de situatie op het mbo in het eerste en tweede jaar na diplomering. Waar interessant worden de verschillen in sekse belicht. Voor de uitvoering van dit doorstroomonderzoek hebben we veelvuldig gebruik gemaakt van de bestanden van DUO. Onze dank gaat uit naar Cees Vermeulen van DUO voor de levering en de toelichting van de bestanden. Daarnaast gaat onze dank uit naar Jeffrey Whyte van de Verenigde Intersectorale Platforms die namens het Platform de uitvoering heeft begeleid. Menno Wester ITS, Radboud Universiteit Nijmegen iii

4

5 Inhoud Voorwoord iii 1 Inleiding Onderzoeksvragen Leeswijzer 3 2 Onderzoeksopzet Diplomacohorten Voortijdig schoolverlaters De categorie overig onderwijs 7 3 In- en uitstroomresultaten sectoroverstijgende vmbo-progamma s Instroom sectoroverstijgende programma s: leerlingen in het derde leerjaar Leerlingen in het vierde leerjaar Uitstroom sectoroverstijgende programma s: slagingspercentages 11 4 Doorstroom van vmbo-leerlingen in het eerste jaar na diplomering Type vervolgonderwijs in het eerste jaar na vmbo-diploma Doorstroom in het eerste jaar na diplomering naar mbo-sector Doorstroom in het eerste jaar na diplomering naar het mbo-niveau 16 5 Doorstroom van vmbo-leerlingen op het mbo in het tweede jaar na diplomering Wisseling van sector of onderwijs in het tweede jaar na diplomering Na twee jaar nog steeds een opleiding in dezelfde sector Schooluitval op het mbo in het tweede jaar na behalen vmbo-diploma Schoolverlaters in het tweede jaar na behalen vmbo-diploma 23 6 Samenvatting en conclusies Inleiding In- en uitstroom van sectoroverstijgende programma s Doorstoom van vmbo-leerlingen in het eerste jaar na diplomering Doorstroom van vmbo-leerlingen op het mbo in het tweede jaar na diplomering Tot slot 28 v

6 Bijlage A: In- en uitstroom van de sectoroverstijgende programma s 31 Bijlage B: Doorstroom in het eerste jaar na diplomering 35 Bijlage C: Doorstroom in het tweede jaar na diplomering 44 vi

7 1 Inleiding Het totaal aantal vmbo-leerlingen krimpt 1, maar het aantal leerlingen groeit in sectoroverstijgende vmbo-programma s. De sectorstijgende programma s bestaan uit het Intersectoraal programma, ICT-route, Sport Dienstverlening & Veiligheid en Technologie in de Gemengde Leerweg). Deze groei komt met name doordat het aantal scholen dat de sectoroverstijgende programma s aanbied is gestegen 2. De Verenigde Intersectorale Platforms verwachten dan ook dat er een discussie op gang kan komen waar de klemtoon van het vmbo komt te liggen. Objectieve gegevens over de sectoroverstijgende programma s zijn daarom gewenst. In dit onderzoek presenteert het ITS, Radboud Universiteit Nijmegen de doorstroomgegevens van de sectoroverstijgende en de traditionele vmbo-programma s. De focus van dit onderzoek ligt op de doorstroom van de sectoroverstijgende vmboprogramma s naar het mbo van de diploma-cohorten 2009/10, 2010/11 en 2011/12. Naar welke mbo-sectoren en niveaus stromen deze vmbo ers door en wat is de situatie in het tweede jaar na diplomering? De resultaten worden in tabellen gepresenteerd en kort toegelicht. De doorstroom uit de sectoroverstijgende programma s naar de havo is klein en daarom staan we hier niet uitgebreid bij stil. Om de resultaten voor de sectoroverstijgende programma s in perspectief te kunnen plaatsen zijn ter vergelijking de traditionele sectoren in de tabellen weergegeven. 1.1 Onderzoeksvragen Het Platform heeft aangegeven behoefte te hebben aan een antwoord op de volgende vragen 3 : 1 Exclusief leerlingen in vmbo-tl, deze groep is juist groeiende. Bron: Ministerie van OCW, Kerncijfers Den Haag M. Wester en N. van Kessel (2011) In- en doorstroom sectoroverstijgende programma s in het vmbo: cohort 2008 en 2009 ITS, Radbouduniversiteit Nijmegen. 3 De onderzoeksvragen 2 tot en met 10 zijn uitgesplitst voor de leerlingen uit de sectoroverstijgende programma s en uit de overige vmbo-sectoren. 1

8 1. Wat is de instroom in sectoroverstijgende programma s in leerjaar 3 van het vmbo (in aantallen leerlingen en in indexcijfers)? 2. Wat is het aantal gezakte en geslaagde vmbo-leerlingen van de sectoroverstijgende programma s en in de overige vmbo-sectoren? 3. Wat is in het eerste jaar na behalen van het vmbo-diploma de doorstroom naar het mbo, havo, vavo of het overige onderwijs, verdeeld naar sekse? 4. Wat is in het eerste jaar na behalen van het vmbo-diploma de doorstroom in het mbo naar mbo-sectoren? 5. Wat is in het eerste jaar na behalen van het vmbo-diploma de doorstroom in het mbo naar mbo-niveau? 6. Wat is in het tweede jaar na behalen van het vmbo-diploma voor de leerlingen die doorstroomden naar het mbo, het aandeel dat nog steeds een mbo-opleiding in dezelfde sector volgt, geen mbo-opleiding meer volgt of helemaal niet meer is ingeschreven bij een vervolgopleiding? 7. En hoe is dit verdeeld naar sekse? Wat is in het tweede jaar na behalen van het vmbodiploma de doorstroom naar het mbo per sekse, het aandeel dat nog steeds op het mbo zit, ander onderwijs is gaan volgen of geen opleiding meer volgt? 8. Wat is in het tweede jaar na behalen van het vmbo-diploma voor de leerlingen die doorstroomden naar het mbo, per mbo-sector het aandeel dat nog steeds een mboopleiding in dezelfde sector volgt? 9. Wat is in het tweede jaar na behalen van het vmbo-diploma voor de leerlingen die doorstroomden naar het mbo, per mbo-sector het aandeel dat niet meer staat ingeschreven bij een vervolgopleiding? 10. Wat is in het tweede jaar na behalen van het vmbo-diploma voor de leerlingen (verdeeld naar sekse) die in het eerste jaar geen vervolgopleiding kozen, het aandeel dat is weggebleven uit het bekostigd onderwijs of dat zich weer heeft ingeschreven bij een opleiding? 2

9 1.2 Leeswijzer De indeling van het onderzoek is opgebouwd rond de volgorde van de onderzoeksvragen. De in- en uitstroom van het vmbo komt in het derde hoofdstuk aan de orde. Vervolgens gaan we in op de situatie in het eerste jaar na diplomering (hoofdstuk 4). Welk onderwijs gaan ze volgen en bij welke mbo-niveaus en sectoren staan ze ingeschreven? Tot slot kijken we naar de situatie in het tweede jaar na diplomering (hoofdstuk 5). In hoeverre volgen de gediplomeerden nog hetzelfde onderwijstype of een mbo-opleiding in dezelfde mbo-sector? Ook kijken we naar de schoolverlaters, welk deel is teruggekeerd in het bekostigd onderwijs? In de hoofdstukken richten we met name de aandacht op het totaal van de sectoroverstijgende programma s en de traditionele vmbo-programma s. De cijfers per programma staan in de bijlagen. We beginnen met een korte uitleg van de onderzoeksopzet. 3

10

11 2 Onderzoeksopzet De gegevens zijn afkomstig uitde etalagebestanden van DUO en een doorstroombestand dat het ITS heeft ontvangen van DUO. Op basis van de BRON-gegevens heeft DUO de aantallen leerlingen en gediplomeerden geïdentificeerd naar opleidingscode. In tabel 2.1 staan de elementcodes die DUO toekent aan de sectoroverstijgende vmbo-opleidingen: Tabel 2.1 Elementcodes van de sectoroverstijgende vmbo-opleidingen Opleiding Elementcodes Platform technologie 3341/ 3342/ 3343/ 3344/ 3441/ 3442/ 3443/ 3444 Platform ict-route 3321/ 3322/ 3323/ 3324/ 3421/ 3422/ 3423/ 3424 Platform sport,dienstverlening en veiligheid 3331/ 3332/ 3334/ 3431/ 3432/ 3434 Platform intersectoraal vmbo 3351/ 3352/ 3353/ 3354/ 3361/ 3362/ 3363/ 3364/ 3371/ 3372/ 3373/ 3374/ 3451/ 3452/ 3453/ 3454/ 3461/ 3462/ 3463/ 3464/ 3471/ 3472/ 3473/ 3474 Aangezien de deelnemende scholen de opleidingscodes vanaf schooljaar 2008/09 integraal gebruiken voor het administreren van hun leerlingen, kunnen we beschikken over de gegevens van schooljaren 2008/09, 2009/10, 2010/11 en 2011/2012 (leerlingen en gediplomeerden) en 2012/13 (leerlingen). Leerlingen zijn per opleidingscode identificeerbaar op basis van hun onderwijsnummer, wat het mogelijk maakt om van de gediplomeerden te bepalen naar welk onderwijstype zij doorstromen na het behalen van hun vmbo-diploma. Een groot deel van hen zal doorstromen naar het mbo, maar een deel zal kiezen voor havo en een ander deel zal helemaal niet kiezen voor bekostigd vervolgonderwijs. De tabellen van hoofdstuk 3 en van bijlage A (over de in- en uitstroomresultaten sectoroverstijgende vmbo-progamma s) zijn ontvangen van DUO. Een uitzondering 5

12 is tabel A.3 in bijlage A, welke is gebaseerd op de DUO etalagebestanden 4. De gegevens voor de tabellen in de overige hoofdstukken en bijlagen zijn op basis van het ontvangen doorstroombestand van DUO, de berekeningen zijn uitgevoerd door het ITS. 2.1 Diplomacohorten De gediplomeerden uit de cohorten 2009/10 tot en met 2011/12 zijn door DUO gekoppeld aan de onderwijsbestanden van schooljaar 2010/11 tot en met 2012/13. Hierdoor kunnen we bepalen wie in het volgende schooljaar naar welke opleiding is gegaan, of ze een schooljaar later nog steeds deze opleiding volgden, of ze zijn geswitcht naar een andere opleiding of dat ze zijn gestopt met bekostigd onderwijs. We geven de situatie in het eerste en in het tweede jaar na diplomering. In tabel 2.2 staat per diplomacohort weergegeven welke schooljaren fungeren als het eerste en tweede jaar. De doorstroomgegevens van de diplomacohorten zijn inclusief de vmbo ers die geen examen hebben gedaan of die niet geslaagd zijn, maar toch doorstromen naar een vervolgopleiding. Tabel 2.2 overzicht diplomacohorten. 2009/ / /12 Eerste jaar na diplomering 2010/ / /13 Tweede jaar na diplomering 2011/ / Voortijdig schoolverlaters Indien een vmbo-leerling in het eerste jaar na diplomering niet staat ingeschreven bij een opleiding in het bekostigd onderwijs, dan staat deze leerling bekend als schoolverlater. Het is mogelijk dat deze leerlingen een opleiding volgen buiten het bekostigd onderwijs of dat ze zijn gaan werken. Ook is het mogelijk dat een aantal leerlingen is overleden. Wat deze schoolverlaters exact zijn gaan doen, is uit de onderwijsgegevens van DUO niet te halen. Circa driekwart van de schoolverlaters heeft een vmbo-diploma behaald. Bijna een kwart van de schoolverlaters verlaat het bekostigd onderwijs zonder vmbo-diploma. 4 De etalagebestanden van DUO zijn te vinden op 6

13 2.3 De categorie overig onderwijs In de doorstroomtabellen naar type onderwijs, word alleen mbo, havo en vavo weergegeven. Doorstroom naar andere onderwijstypen is in één categorie samengevoegd. Het betreft dan voornamelijk doorstroom naar speciaal onderwijs, vmbo (mbo2) en soms praktijkonderwijs. 7

14

15 3 In- en uitstroomresultaten sectoroverstijgende vmboprogamma s In dit hoofdstuk belichten we de instroom in de sectoroverstijgende programma s, het aantal leerlingen in het vierde jaar en welk aandeel voor het examen is geslaagd. 3.1 Instroom sectoroverstijgende programma s: leerlingen in het derde leerjaar De instroom staat weergegeven in tabel 3.1. Dit zijn de leerlingen die in het derde leerjaar voor één van deze programma s staan ingeschreven, weergegeven in aantallen en als indexcijfer ten opzichte van Tabel 3.1 Leerlingen in het derde leerjaar sectoroverstijgende programma s (aantallen en in indexcijfers) In aantallen leerlingen 3e leerjaar Intersectoraal ICT-route Sport, Dienstverlening & Veiligheid Technologie in de GL totaal In indexcijfers ten opzichte van 2008 Intersectoraal ICT-route Sport, Dienstverlening & Veiligheid Technologie in de GL totaal Bron: DUO, berekening indexcijfers door ITS. In de afgelopen vijf jaren is het totaal aantal vmbo-leerlingen dat in het derde leerjaar een sectoroverstijgend programma volgt meer dan verdubbeld. Deze groei is het sterkst bij het Intersectorale programma, hier is het leerlingenaantal bijna zeven keer zo groot als in Het Intersectorale programma blijft in de periode elk 9

16 jaar groeien. In tegenstelling tot de ICT-Route of Sport, Dienstverlening & Veiligheid, welke veel stabieler blijven in leerlingenaantal. Technologie in de GL was van oorsprong het programma met de meeste leerlingen, maar is in 2012 voorbijgestreefd door het Intersectorale programma. Technologie in de GL groeit elk jaar met ongeveer 10 indexpunten. De groei van het aantal leerlingen in de sectoroverstijgende programma s is deels te verklaren door een stijging van het aantal scholen dat deze vmbo-programma s aanbied 5. Uit gegevens in tabel A.3 van de bijlage 6 blijkt dat ten opzichte van 2009 het aantal scholen dat sectoroverstijgende programma s aanbied tot 2012 met ongeveer 21 procent is gestegen. Daarnaast is in deze periode voor de sectoroverstijgende programma s het gemiddeld aantal ingestroomde leerlingen per school gestegen. De gemiddelde instroom per school nam tot 2012 (ten opzichte van 2009) met ongeveer 40 procent toe. Dit terwijl het gemiddeld aantal leerlingen per school dat instroomde in de traditionele vmboprogramma s tussen 2009 en 2012 is gedaald met 14 procent. De verhouding tussen het aantal leerlingen in het derde leerjaar van de sectoroverstijgende programma s en van de traditionele vmbo-programma s zijn daardoor veranderd. Was deze verhouding in 2009 respectievelijk nog 20%-80%, in 2012 is deze verhouding inmiddels 30%-70%. 3.2 Leerlingen in het vierde leerjaar In tabel 3.2 staat het aantal leerlingen in het vierde leerjaar weergegeven. Het vierde leerjaar laat met één jaar vertraging grotendeels dezelfde ontwikkeling (in indexcijfers) zien als tabel 3.1 over het derde leerjaar. 5 M. Wester en N. van Kessel (2011) In- en doorstroom sectoroverstijgende programma s in het vmbo: cohort 2008 en 2009 ITS, Radbouduniversiteit Nijmegen. 6 Tabel A.3 van de bijlage is gebaseerd op de etalagebestanden van DUO. 10

17 Tabel 3.2 Instroom in het vierde leerjaar van de sectoroverstijgende programma s (in aantallen en in indexcijfers) In aantallen leerlingen 4e leerjaar Intersectoraal ICT-route Sport, Dienstverlening & Veiligheid Technologie in de GL totaal In indexcijfers ten opzichte van 2008 Intersectoraal ICT-route Sport, Dienstverlening & Veiligheid Technologie in de GL totaal Bron: DUO, berekening indexcijfers door ITS. 3.3 Uitstroom sectoroverstijgende programma s: slagingspercentages Wat is de gediplomeerde uitstroom uit het vmbo? In tabel 3.3 staat het percentage gediplomeerden, exclusief de doublures. Het slagingspercentage van het meest recent examen in 2012/13 is exclusief de resultaten van de herexamens. Hierdoor zijn de resultaten van 2012/13 niet met de andere jaren te vergelijken. 11

18 Tabel 3.3 Slagingspercentages van leerlingen vanuit instroom in leerjaar 3 per vmbo-programma en per instroomcohort (exclusief doublures) * sectoroverstijgende programma's Intersectoraal 91% 89% 88% 81% ICT-route 89% 88% 88% 83% Sport, Dienstverlening & Veiligheid 88% 90% 90% 83% Technologie in de GL 95% 95% 94% 83% totaal sectoroverstijgende programma's 92% 92% 91% 82% Traditionele vmbo-programma's economie 87% 86% 85% 80% techniek 87% 87% 87% 81% techniek breed 85% 84% 85% 81% landbouw 91% 91% 91% 86% zorg 89% 88% 87% 81% totaal traditionele vmbo-programma s 89% 88% 88% 80% vmbo-tl 91% 91% 90% 77% experimenteel mbo2 70% 69% 72% 68% * Slagingspercentage van instroomcohort 2011 is exclusief herkansingen. Bron: DUO, berekening percentages door ITS. In tabel 3.3 zien we dat de slagingspercentages van de sectoroverstijgende en de traditionele vmbo-programma s niet sterk verschillen. De sectoroverstijgende programma s hebben in totaal een iets hoger slagingspercentage dan de traditionele programma s. Jaarlijks ligt dit bij de sectoroverstijgende programma s ongeveer 3 procent hoger. Het hoogste slagingspercentage wordt over het algemeen gevonden bij Technologie in GL. Binnen de sectoroverstijgende programma s zijn de verschillen in slagingspercentages in elk van de jaren kleiner dan 7 procentpunten. De slagingspercentages van de sectoroverstijgende en de traditionele vmboprogramma s van 2011/12 zijn ten opzichte van eerdere instroomcohorten met een procentpunt gedaald. Dit kan deels verklaard worden door de strengere exameneisen die dat schooljaar gelden 7. 7 DUO (2012) Examenmonitor Voortgezet Onderwijs Groningen: Dienst Uitvoering Onderwijs (DUO) 12

19 4 Doorstroom van vmbo-leerlingen in het eerste jaar na diplomering In dit hoofdstuk belichten we de doorstroom van de gediplomeerde vmbo-leerlingen in het eerste jaar na hun vmbo-opleiding. We geven de doorstroom naar het type vervolgonderwijs, naar mbo-sector en naar mbo-niveau. Deze doorstroom splitsen we ook uit naar sekse. In het hoofdstuk presenteren we voornamelijk de totalen van de sectoroverstijgende en de traditionele vmbo-programma s. In bijlage B staan de cijfers voor de individuele vmbo-programma s uitgesplitst. We beginnen met de doorstroom naar onderwijstypen. 4.1 Type vervolgonderwijs in het eerste jaar na vmbo-diploma In tabel 4.1 staat de doorstroom naar het vervolgonderwijs in het eerste jaar na diplomering weergegeven. In de tabel is te zien dat het gros van de leerlingen uit de sectoroverstijgende programma s naar het mbo gaat. Jaarlijks is dit circa 93 procent. Van elk diplomacohort kiest ongeveer 2 procent voor een havo-opleiding en jaarlijks schrijft circa 3 à 4 procent zich niet in voor een vervolgopleiding. Tabel 4.1 Doorstroom van vmbo-leerlingen in het eerste jaar na diplomering naar vervolgonderwijs voor diploma-cohorten mbo havo vavo overig (onderwijs) vsv totaal 2009 sectoroverstijgende prog. 93% 2% 0% 1% 4% traditionele vmbo-prog. 94% 0% 0% 1% 5% vmbo-tl 77% 19% 1% 0% 3% sectoroverstijgende prog. 93% 2% 0% 1% 4% traditionele vmbo-prog. 94% 0% 0% 1% 5% vmbo-tl 80% 17% 1% 0% 2% sectoroverstijgende prog. 94% 2% 0% 1% 3% traditionele vmbo-prog. 94% 0% 0% 1% 4% vmbo-tl 81% 16% 1% 0% 2%

20 Deze cijfers zijn nagenoeg gelijk aan die van de traditionele vmbo-programma s. De gediplomeerden van de traditionele vmbo-programma s kiezen echter nauwelijks voor de havo en het aandeel dat geen vervolgopleiding kiest is met circa 5 procent jaarlijks 1 procentpunt hoger dan bij de sectoroverstijgende programma s. Dit zijn geen grote verschillen. Hoe verhoudt deze doorstroom zich naar sekse? Dit staat in tabel 4.2 uitgesplitst. We zien dat de doorstroompercentages vergelijkbaar zijn met de totale doorstroom zoals weergegeven in tabel 4.1. De jongens lijken na het behalen van een vmbo-diploma in een sectoroverstijgende programma iets vaker te stoppen met bekostigd onderwijs. Het percentage schoolverlaters ligt jaarlijks circa 1 procentpunt hoger dan bij de meisjes, maar dit is een klein verschil. Tabel 4.2 Doorstroom van vmbo-leerlingen in het eerste jaar na diplomering naar sekse en vervolgonderwijs voor diploma-cohorten mbo havo vavo overig (onderwijs) vsv totaal 2009 sector overstijgende programma's man 93% 2% 0% 1% 4% vrouw 92% 3% 0% 1% 3% traditionele vmbo-programma's man 94% 0% 0% 1% 5% vrouw 94% 0% 0% 1% 5% vmbo-tl man 76% 20% 1% 0% 3% vrouw 78% 18% 1% 0% 3% sector overstijgende programma's man 93% 2% 0% 1% 4% vrouw 93% 2% 0% 1% 3% traditionele vmbo-programma's man 93% 0% 0% 1% 5% vrouw 94% 0% 0% 1% 4% vmbo-tl man 79% 18% 1% 0% 2% vrouw 80% 16% 1% 0% 3% sector overstijgende programma's man 93% 2% 0% 1% 4% vrouw 95% 2% 0% 1% 2% traditionele vmbo-programma's man 94% 0% 0% 1% 5% vrouw 95% 0% 0% 1% 4% vmbo-tl man 80% 16% 1% 0% 2% vrouw 82% 16% 1% 0% 2%

21 4.2 Doorstroom in het eerste jaar na diplomering naar mbo-sector Als we kijken naar de doorstoom in het mbo per mbo-sector, dan zien we een verschil tussen gediplomeerde jongens en meisjes uit de sectoroverstijgende programma s. In tabel 4.3 is te zien dat jaarlijks de mbo-sector Economie het populairst is bij de jongens, ongeveer de helft kiest voor deze sector. Terwijl bij de meisjes de mbo-sector Zorg en Welzijn het meest in trek is. Jaarlijks kiest de helft van de gediplomeerde meisjes voor deze sector. Tabel 4.3 Doorstroom van vmbo-leerlingen in het eerste jaar na diplomering naar naar mbo-sector en naar sekse voor diploma-cohorten economie techniek zorg en welzijn landbouw combinatie totaal 2009 sector overstijgende programma's man 50% 25% 22% 3% 1% vrouw 30% 11% 55% 4% 1% traditionele vmbo-programma's man 36% 48% 7% 7% 2% vrouw 29% 6% 57% 7% 1% vmbo-tl man 48% 33% 15% 4% 0% vrouw 31% 13% 50% 5% 0% sector overstijgende programma's man 47% 25% 22% 3% 3% vrouw 32% 10% 52% 4% 1% traditionele vmbo-programma's man 36% 48% 7% 7% 3% vrouw 29% 6% 57% 7% 1% vmbo-tl man 47% 32% 15% 4% 2% vrouw 32% 13% 49% 5% 0% sector overstijgende programma's man 48% 27% 20% 3% 2% vrouw 32% 11% 52% 4% 1% traditionele vmbo-programma's man 36% 48% 7% 7% 2% vrouw 29% 7% 56% 7% 2% vmbo-tl man 46% 32% 15% 4% 3% vrouw 32% 14% 49% 5% 0% In tabel 4.3 is te zien dat de keuze van jongens uit de traditionele sectoren iets afwijkt van de jongens uit de sectoroverstijgende programma s. Jaarlijks kiest ongeveer de helft van de jongens uit de traditionele vmbo-programma s voor een mbo-techniek. Ten opzichte van de meisjes uit de traditionele vmbo-programma s wijken de doorstroompercentages voor meisjes uit de sectoroverstijgende programma s nauwelijks 15

22 af. Ook hier volgen de meeste gediplomeerde meisjes een vervolgopleiding in de sector Zorg en Welzijn. Jaarlijks kiest 6 à 7 procent van de meisjes uit de traditionele vmbo-programma s voor mbo-techniek. Deze doorstroom is ongeveer anderhalf keer zo groot voor meisjes uit de sectoroverstijgende programma s. Jaarlijks stroomt 11 procent van deze meisjes door naar een mbo-opleiding in de sector Techniek. Gezien de overheid actief beleid voert om meer meisjes voor een de techniekopleiding te motiveren, is het interessant dat in de sectoroverstijgende programma s een iets groter aandeel meisjes kiest voor een techniekopleiding. Als we in tabel B.2 van de bijlage kijken, dan zien we dat de voorkeuren bij de sectoroverstijgende programma s per programma kunnen verschillen. In totaal kiest jaarlijks ruim een kwart van de jongens uit de sectoroverstijgende programma s voor mbo Techniek, maar in sommige programma s is dit aandeel wat groter. Van de jongens die een diploma behaalden in Technologie in de GL kiest jaarlijks ongeveer 40 procent en van de Intersectorale programma s kiest een ongeveer een derde voor een vervolgopleiding in de mbo-sector Techniek. Bij de andere sectoroverstijgende programma s is dit aandeel kleiner dan gemiddeld. Gediplomeerde meisjes uit alle sectoroverstijgende programma s kiezen voornamelijk voor de mbo-sector zorg en welzijn. Elk jaar is dit aandeel in alle programma s circa de helft. Het populairst is de sector Zorg en Welzijn bij de gediplomeerden uit het programma Sport, Dienstverlening & Veiligheid. Van diplomacohort 2009 en 2010 koos circa 60 procent van de meisjes en 40 procent van de jongens uit dit programma voor een opleiding in deze sector. In diplomacohort 2011 is dit 56 procent van de meisjes en 36 procent van de jongens. Van de traditionele vmbo-programma s kiest het grootste aandeel voor een mboopleiding in dezelfde sector als op het vmbo. Dit geldt met name voor de gediplomeerden uit vmbo-economie en techniek en iets minder sterk voor de gediplomeerden uit vmbo-landbouw en zorg. 4.3 Doorstroom in het eerste jaar na diplomering naar het mbo-niveau De doorstroom naar mbo-niveau verschilt zowel tussen jongens en meisjes als tussen de sectoroverstijgende en de traditionele vmbo-programma s. Dit is te zien in tabel 4.4. In deze tabel zien we dat van de gediplomeerden uit de sectoroverstijgende programma s jaarlijks ruim een derde van de jongens en bijna de helft van de meisjes een mbo-opleiding tot middenkader of specialist (niveau 4) volgt. 16

23 Het aandeel uit de traditionele programma s dat naar mbo-niveau 4 gaat, schommelt jaarlijks rond een kwart. De jongens zitten hier iets onder, de meisjes zitten hier iets boven. Gediplomeerden uit de traditionele vmbo-programma s stromen eerder door naar een mbo-basisberoepsopleiding. Tabel 4.4 Doorstroom van vmbo-leerlingen in het eerste jaar na diplomering naar naar mbo-niveau en naar sekse voor diplomacohorten assistentenopleiding basisberoepsopleiding vakopleiding middenkader/ specialist totaal 2009 sector overstijgende programma's man 2% 33% 28% 38% vrouw 1% 21% 29% 48% traditionele vmbo-programma's man 4% 57% 17% 22% vrouw 2% 42% 29% 27% vmbo-tl man 1% 9% 21% 69% vrouw 0% 3% 20% 77% sector overstijgende programma's man 2% 37% 26% 35% vrouw 1% 23% 29% 47% traditionele vmbo-programma's man 4% 56% 18% 22% vrouw 2% 40% 30% 27% vmbo-tl man 0% 9% 22% 69% vrouw 0% 4% 19% 77% sector overstijgende programma's man 2% 37% 24% 36% vrouw 1% 27% 25% 46% traditionele vmbo-programma's man 4% 55% 18% 23% vrouw 2% 40% 30% 28% vmbo-tl man 1% 8% 18% 73% vrouw 0% 4% 16% 79% In tabel B.3 van de bijlage staat de doorstroom naar mbo-niveau per vmboprogramma weergegeven. We zien dat de gediplomeerden uit het programma Sport Dienstverlening & Veiligheid voornamelijk doorstromen naar een basisberoeps- of een vakopleiding. In het diplomacohort 2011 kiest bijna de helft van de jongens en 37 procent van de meisjes voor een basisberoepsopleiding (niveau 2) en circa een derde (zowel jongens als meisjes) stroomt door naar een mbo-vakopleiding (niveau 3). Gediplomeerden uit het programma Techniek in de GL stromen vooral door naar een mbo-opleiding voor middenkader/specialist (niveau 4). In cohort 2011 bedroeg deze doorstroom 71 procent van de jongens en 75 procent van de meisjes. 17

24 De doorstroom in de mbo-niveau 4 opleiding is voor de sectoroverstijgende en de traditionele programma s redelijk stabiel voor de cohorten 2009 tot en met Tegelijkertijd zagen we in hoofdstuk 3 dat het leerlingenaantal in de sectoroverstijgende programma s groeit. Dit betekent dat het aantal leerlingen dat uit deze programma s doorstroomt naar mbo-niveau 4 is toegenomen. 18

25 5 Doorstroom van vmbo-leerlingen op het mbo in het tweede jaar na diplomering In het vorige hoofdstuk hebben we gezien hoe de gediplomeerde vmbo-leerlingen doorstromen naar het vervolgonderwijs. In dit hoofdstuk bekijken we hoe het deze leerlingen vergaat op het mbo in het tweede jaar na diplomering. Volgen ze nog een opleiding in dezelfde mbo-sector, in een andere mbo-sector, in een andere onderwijstype of volgen ze helemaal geen bekostigd onderwijs meer? Vervolgens kijken we per mbo-sector welk deel van de vmbo-gediplomeerden nog steeds een opleiding in dezelfde sector volgt en welk aandeel het bekostigd onderwijs heeft verlaten. Tot slot van dit hoofdstuk bekijken we welk deel van de leerlingen die in het eerste jaar na diplomering geen bekostigd onderwijs volgden, in het tweede jaar heringetreden is. 5.1 Wisseling van sector of onderwijs in het tweede jaar na diplomering Het grootste deel van de gediplomeerden uit de sectoroverstijgende programma s die doorstromen naar het mbo, volgt in het tweede jaar na diplomering nog steeds een opleiding op het mbo. In beide diplomacohorten blijft 93 procent op het mbo. In tabel 5.1 is te zien dat uit diplomacohorten 2009 en 2010 iets meer dan 80 procent deze opleiding in dezelfde mbo-sector blijft volgen. Er zijn nauwelijks leerlingen die in het tweede jaar ander onderwijs gaan volgen. In het tweede jaar na diplomering volgt ongeveer 6 procent van de gediplomeerden die waren begonnen met een mboopleiding, geen bekostigd onderwijs. Deze cijfers komen redelijk overeen met de doorstroompercentages van de traditionele vmbo-programma s. Gediplomeerden uit de traditionele vmbo-programma s lijken iets minder vaak te wisselen van mbo-sector (2 procentpunten lager dan sectoroverstijgende programma s). Tegelijkertijd lijken ze iets vaker in het tweede jaar na diplomering gestopt met bekostigd onderwijs (één procentpunt hoger). 19

26 Tabel 5.1 Wisseling van opleiding en uitval in het tweede jaar na behalen vmbodiploma (diplomacohorten 2009 en 2010) in dezelfde mbo-sector andere mbo-sector ander onderwijs gaan volgen geen bekostigd onderwijs (vsv) totaal (n=100%) 2009 sectoroverstijgende programma 82% 10% 1% 6% traditionele vmbo-programma 84% 9% 0% 7% vmbo-tl 86% 8% 2% 4% sectoroverstijgende programma 82% 11% 1% 6% traditionele vmbo-programma 84% 9% 0% 7% vmbo-tl 86% 8% 2% 4% Hoe is dit verdeeld naar sekse? We zien in tabel 5.2 dat de gediplomeerde meisjes uit de sectoroverstijgende programma s in het tweede jaar iets vaker in dezelfde mbosector zitten dan de jongens. De jongens stappen iets meer over naar een opleiding in een andere mbo-sector en zijn in het tweede jaar wat vaker gestopt met het bekostigd onderwijs dan meisjes. Meisjes uit de traditionele vmbo-programma s zijn iets vaker met het onderwijs gestopt dan de meisjes uit de sectoroverstijgende programma s. De uitval is bij meisjes uit de traditionele vmbo-programma s twee procentpunten hoger. Tabel 5.2 Wisseling van opleiding en uitval in het tweede jaar na behalen vmbodiploma naar sekse (diplomacohorten 2009 en 2010) in dezelfde mbosector andere mbo- sector ander onderwijs gaan volgen geen bekostigd onderwijs (vsv) totaal (n=100%) 2009 sectoroverstijgende programma's man 80% 11% 1% 8% vrouw 86% 9% 1% 4% traditionele vmbo-programma's man 81% 10% 1% 8% vrouw 83% 10% 0% 6% vmbo-tl man 84% 9% 2% 4% vrouw 88% 7% 1% 3% sectoroverstijgende programma's man 80% 11% 1% 8% vrouw 85% 11% 0% 4% traditionele vmbo-programma's man 84% 8% 0% 8% vrouw 85% 9% 0% 6% vmbo-tl man 84% 9% 2% 5% vrouw 89% 7% 1% 3%

27 In tabel C.2 van bijlage C staat per vmbo-programma de wisseling van opleiding en uitval uitgesplitst. Van de sectoroverstijgende programma s lijkt de keuze van mbosector voor jongens en meisjes uit Technologie in de GL het meest stabiel. De meeste wisselingen van mbo-sector komen voor bij de ICT-route en Sport, Dienstverlening & Veiligheid. Dit is ongeveer 14 procent van de jongens en van de meisjes wisselt 12 (cohort 2009) tot ongeveer 15 procent (cohort 2010). Van de sectoroverstijgende programma s is de schooluitval in het tweede jaar na diplomering hoogst (ongeveer een tiende) bij jongens in het programma Sport Dienstverlening & Veiligheid (beide cohorten) en jongens uit het Intersectoraal programma (cohort 2010). De uitval is het kleinst bij meisjes uit het programma Technologie in de GL. 5.2 Na twee jaar nog steeds een opleiding in dezelfde sector In de vorige paragraaf zagen we dat ruim viervijfde een opleiding volgt in dezelfde mbo-sector als waarmee ze in het eerste jaar waren begonnen. In hoeverre wisselt dit per mbo-sector? In tabel 5.3 is dit weergegeven. Over het algemeen zit er tussen de gekozen mbo-sectoren weinig verschil in het aandeel gediplomeerde vmbo ers die in het tweede jaar een opleiding in dezelfde mbosector blijven volgen. Ongeveer viervijfde van de leerlingen uit de sectoroverstijgende programma s volgt in het tweede jaar na diplomering een opleiding in dezelfde mbo-sector. Dit aandeel is iets kleiner voor gediplomeerden uit cohort 2009 in de landbouw-sector. De studiekeuze lijkt het stabielst voor leerlingen uit de traditionele vmbo-programma s die kozen voor mbo-techniek, -zorg en welzijn of -landbouw. Tabel 5.3 Aandeel gediplomeerde vmbo-ers per mbo-sector dat in het tweede jaar na diplomering een opleiding in dezelfde mbo-sector volgt als in het eerste jaar na diplomering (diplomacohort 2009 en 2010) economie techniek zorg en welzijn landbouw combinatie 2009 sectoroverstijgende programma 83% 82% 83% 77% 0% traditionele vmbo-programma 82% 85% 85% 86% 0% vmbo-tl 85% 87% 87% 87% 0% 2010 sectoroverstijgende programma 81% 82% 83% 82% 0% traditionele vmbo-programma 82% 86% 85% 85% 0% vmbo-tl 86% 86% 88% 85% 0% 21

28 Als we naar de gediplomeerden per vmbo-programma kijken, dan zien we dat het aandeel dat in dezelfde mbo-sector blijft, per programma kan variëren. In tabel C.3 van bijlage C is dit per vmbo-programma en per mbo-sector weergegeven. We zien dat van diplomacohort 2010 de leerlingen uit de Technologie in de GL bijna overal het vaakst in de gekozen mbo-sector blijven. Per mbo-sector wisselt dit aandeel tussen de 85 en 89 procent. Gediplomeerden uit Sport, Veiligheid en Dienstverlening wisselen minder vaak van mbo-sector indien ze kozen voor Economie of Zorg en Welzijn. Circa 80 procent volgt in het tweede jaar nog steeds een opleiding in deze sectoren. Indien vmbo-ers uit dit programma kiezen voor de mbo-sector Techniek of Landbouw is het aandeel dat in dezelfde sector blijft iets lager. Van de gediplomeerden uit het Intersectoraal programma die kozen voor een opleiding in de sector Zorg en Welzijn, volgt circa 86 procent twee jaar later nog steeds een opleiding in deze sector. Voor de gediplomeerden uit de traditionele vmbo-programma s geldt dat ruim viervijfde in het tweede jaar nog steeds in dezelfde mbo-sector zit, indien ze voor dezelfde sector als op het vmbo kozen. Indien ze voor een andere mbo-sector kozen dan op het vmbo, dan is dit aandeel lager. Gediplomeerden in het vmbo-programma landbouw vormen hierop een uitzondering. Deze groep is over het algemeen in elke mbosector redelijk stabiel. Circa viervijfde is in het tweede jaar niet gewisseld. 5.3 Schooluitval op het mbo in het tweede jaar na behalen vmbo-diploma In paragraaf 5.1 zagen we dat 6 procent van de gediplomeerden uit de sectoroverstijgende programma s die kozen voor het mbo, in het tweede jaar niet staat ingeschreven voor bekostigd onderwijs. Deze schoolverlaters betreffen in aantallen ongeveer driehonderd leerlingen in cohort 2009 en vierhonderd leerlingen in cohort In tabel 5.4 staat de schooluitval uitgesplitst naar mbo-sector. Per mbo-sector is aangegeven wat het aandeel is dat in het tweede jaar na diplomering met het onderwijs is gestopt. Het aandeel dat in het tweede jaar na diplomering geen bekostigd onderwijs volgt, is het grootst bij de opleidingen in een gecombineerde mbo-sector. Dit is deels te verklaren doordat de gecombineerde sector voornamelijk uit éénjarige assistentopleidingen bestaat. Het betreft echter een marginaal aantal leerlingen. In tabel 4.3 zagen we dat minder dan 3 procent van de gediplomeerden voor een mbo-opleiding in een gecombineerde sector kiest. 22

29 Het uitvalpercentage voor de gediplomeerden uit de sectoroverstijgende programma s is in de verschillende mbo-sectoren nagenoeg gelijk aan de uitval van de gediplomeerden uit de traditionele vmbo-programma s, meestal is de uitval voor de sectoroverstijgende progamma s ongeveer één procent lager. De uitval is voor beide cohorten met 8 procent het hoogst in de mbo-sector economie. Het laagst is het uitvalpercentage in de landbouwsector. Tabel 5.4 Aandeel gediplomeerde vmbo-ers per mbo-sector dat na begonnen te zijn met het mbo in het tweede jaar niet staat ingeschreven voor bekostigd onderwijs (diplomacohort 2009 en 2010) economie techniek zorg en welzijn landbouw combinatie 2009 sectoroverstijgende programma 8% 6% 5% 4% 90% traditionele vmbo-programma 9% 7% 6% 5% 97% vmbo-tl 5% 3% 3% 3% 54% 2010 sectoroverstijgende programma 8% 5% 4% 2% 95% traditionele vmbo-programma 9% 7% 5% 6% 94% vmbo-tl 5% 3% 3% 3% 73% In tabel C.5 van de bijlage is de schooluitval in het tweede jaar na diplomering per mbo-sector uitgesplitst voor de verschillende vmbo-programma s. Ongeveer één op de tien vmbo-ers Sport, Dienstverlening & Veiligheid die begonnen met de mbo-sectoren Economie, Techniek en Landbouw is in het tweede jaar na diplomering gestopt. Van de vmbo-ers uit diplomacohort 2010 uit het Intersectoraal programma die begonnen aan mbo Economie, staat 10 procent in het tweede jaar niet meer ingeschreven. Het laagste is de uitval in het tweede jaar bij de gediplomeerden afkomstig uit de Technologie in de GL. Van beide diploma-cohorten de uitval in alle mbo-sectoren is 5 procent of lager. Voor gediplomeerden uit het Intersectorale programma blijft de uitval voor de sectoren Zorg en Welzijn en Landbouw in beide cohorten onder de 5 procent. 5.4 Schoolverlaters in het tweede jaar na behalen vmbo-diploma In tabel 4.1 van hoofdstuk 4 zagen we dat jaarlijks ongeveer 4 procent van de leerlingen uit de sectoroverstijgende programma s in het eerste jaar na hun diplomering niet meer staat ingeschreven in het bekostigd onderwijs. Hoe vergaat het hen in het 23

30 tweede jaar na diplomering? Blijven ze buiten het bekostigd onderwijs of besluiten ze na een jaar weer terug te keren in het onderwijs? Dit staat in tabel 5.5. Uit de tabel blijkt dat als men terugkeert in het bekostigd onderwijs, dit bijna altijd naar een mbo-opleiding is. Van de schoolverlaters uit diplomacohort 2009 keert ongeveer 41 procent van de jongens en 36 procent van de meisjes in het tweede jaar na diplomering terug in het bekostigd onderwijs. In diplomacohort 2010 is het aandeel dat herintreedt bijna de helft (52 procent van de jongens, 47 procent van de meisjes). Deze percentages zijn nagenoeg gelijk aan de cijfers voor de traditionele vmboprogramma s. Het aandeel schoolverlaters dat terugkeert in het onderwijs ligt bij de sectoroverstijgende programma s een paar procentpunten hoger dan bij de traditionele programma s. Alleen het aandeel mannelijke schoolverlaters uit cohort 2010 verschilt noemenswaardig tussen de twee programmatypen. Waar van de sectoroverstijgende programma s de helft van de schoolverlatende jongens terugkeert, is dit voor de traditionele vmbo-programma s in ruim een derde. Tabel 5.5 Bestemming in het tweede jaar na diplomering van de vmbo-leerlingen die in het eerste jaar na diplomering niet meer stonden ingeschreven in het bekostigd onderwijs (diplomacohort 2009 en 2010) buiten bekostigd onderwijs gebleven herintreder in mbo herintreder in overig onderwijs totaal (n=100%) 2009 sectoroverstijgende programma's man 58% 40% 1% 136 vrouw 64% 30% 6% 66 traditionele vmbo-programma's man 60% 39% 2% vrouw 68% 31% 1% vmbo-tl man 53% 35% 12% 618 vrouw 54% 34% 12% sectoroverstijgende programma's man 49% 51% 1% 160 vrouw 53% 45% 2% 87 traditionele vmbo-programma's man 62% 36% 1% vrouw 56% 43% 1% 982 vmbo-tl man 56% 40% 4% 471 vrouw 46% 50% 4% 526 Het aandeel herintreders staat per vmbo-programma uitgesplitst in tabel C.8 van de bijlage. Door het kleine aantal schoolverlaters is het aantal per programma te klein om uitspraken over te doen. 24

31 6 Samenvatting en conclusies 6.1 Inleiding Het aantal scholen dat sectoroverstijgende vmbo-programma s aanbiedt, is de afgelopen jaren gestegen en het gemiddeld aantal leerlingen in deze programma s (per school) stijgt ook. Terwijl het totaal aantal vmbo-leerlingen in de tradionele vmboprogramma s afneemt, groeit het leerlingenaantal in de sectoroverstijgende programma s. Was de verhouding tussen het aantal leerlingen in de sectoroverstijgende programma s en in de traditionele vmbo-programma s in 2009 nog 20%-80%, in 2012 is deze verhouding inmiddels 30%-70%. Omdat de Verenigde Intersectorale Platforms verwachten dat er een discussie kan komen over de vraag waar de klemtoon van het vmbo komt te liggen, signaleren zij dat objectieve gegevens over de sectoroverstijgende programma s gewenst zijn. In dit onderzoek worden de volgende onderzoeksvragen beantwoord: 1. Wat is de instroom in sectoroverstijgende programma s in leerjaar 3? 2. Wat is het aantal gezakte en geslaagde vmbo-leerlingen van de sectoroverstijgende programma s? Wat is van diplomacohorten 2009/10 tot en met 2011/12 in het eerste jaar na behalen van het vmbo-diploma de doorstroom: 3. naar het mbo, havo, vavo of het overige onderwijs, verdeeld naar sekse? 4. in het mbo naar mbo-sectoren? 5. in het mbo naar mbo-niveau? Wat is van diplomacohorten 2009/10 en 2010/11 in het tweede jaar na behalen van het vmbo-diploma voor de leerlingen die doorstroomden naar het mbo: 6. het aandeel dat nog steeds een mbo-opleiding in dezelfde sector volgt, geen mboopleiding meer volgt of helemaal niet meer is ingeschreven bij een vervolgopleiding? 7. En hoe is dit verdeeld naar sekse? 8. per mbo-sector het aandeel dat nog steeds een mbo-opleiding in dezelfde sector volgt? 9. per mbo-sector het aandeel dat niet meer staat ingeschreven bij een vervolgopleiding? 25

32 10. Wat is in het tweede jaar na behalen van het vmbo-diploma voor de leerlingen (verdeeld naar sekse) die in het eerste jaar geen vervolgopleiding kozen, het aandeel dat is weggebleven uit het bekostigd onderwijs of dat zich weer heeft ingeschreven bij een opleiding? De eerste twee onderzoeksvragen zijn beantwoord op basis van ontvangen tabellen van DUO en op basis van de etalagebestanden van DUO. De overige onderzoeksvragen zijn beantwoord met behulp van een bestand over de leerlingendoorstroom, dit bestand is ontvangen van DUO. 6.2 In- en uitstroom van sectoroverstijgende programma s In 2012 volgen ruim 18 duizend leerlingen het derde leerjaar van de sectoroverstijgende programma s. We zien dat dit aantal tussen 2008 en 2012 is verdubbeld. De groei is het sterkst bij het Intersectorale programma. Dit leerlingenaantal is sinds 2008 bijna verzevenvoudigd tot ongeveer 8 duizend leerlingen in Het programma Techonlogie in de GL groeit ten opzichte van 2008 jaarlijks met ongeveer 10 procentpunten. We zien dat de slagingspercentages van leerlingen uit de sectoroverstijgende programma s niet sterk verschillen van de slagingspercentages van de traditionele vmboprogramma s. Jaarlijks is dit slagingspercentages van de sectoroverstijgende programma s ongeveer 3 procent hoger. 6.3 Doorstoom van vmbo-leerlingen in het eerste jaar na diplomering Het merendeel van de gediplomeerde leerlingen uit de sectoroverstijgende programma s gaat naar het mbo. Gediplomeerden uit de sectoroverstijgende programma s lijken iets vaker voor de havo te kiezen (2 procentpunten hoger) en iets minder het onderwijs te verlaten (1 procentpunt lager) dan gediplomeerden van de traditionele programma s. Deze verschillen zijn echter klein. We zien dat van de traditionele programma s het grootste aandeel kiest voor een mbo-opleiding in dezelfde sector als op het vmbo. De sectoroverstijgende programma s lijken deze traditionele keuzepatronen te doorbreken. Kijken we per programma, dan is per sectoroverstijgend programma de keuze voor een mbo-sector minder eenduidig zoals dit bij de traditionele vmbo-programma s Economie, Techniek en Zorg het geval is. 26

33 Kijken we naar de sectoroverstijgende en de traditionele programma s in zijn geheel, dan zien we dat de helft van de jongens uit sectoroverstijgende programma s kiest voor de mbo-sector economie. Deze keuze wijkt af van de mbo-keuze van jongens uit de traditionele vmbo-programma s, van wie de helft kiest voor de mbo-sector Techniek. Over het algemeen verschillen meisjes uit de sectoroverstijgende en de traditionele vmbo-programma s weinig in hun mbo-keuze, ongeveer de helft kiest voor de mbosector Zorg en Welzijn. Gezien de overheid actief beleid voert om meisjes te motiveren voor techniek is het interessant dat ruim een tiende van de meisjes uit de sectoroverstijgende programma s jaarlijks kiest voor een mbo-opleiding in de sector Techniek. Dit aandeel is groter dan bij meisjes uit de traditionele vmbo-programma s. Gediplomeerden uit de sectoroverstijgende programma s gaan vaker naar een mboniveau 4 opleiding dan de gediplomeerden uit de traditionele sectoren. Het betreft ongeveer de helft van de meisjes en een derde van de jongens uit de sectoroverstijgende programma s. Doordat het leerlingenaantal in de sectoroverstijgende programma s groeit en doordat de sectoroverstijgende programma s vaker doorstromen naar mbo-niveau 4, stijgt het aantal gediplomeerde vmbo-ers dat doorstroomt naar mbo-niveau Doorstroom van vmbo-leerlingen op het mbo in het tweede jaar na diplomering Over het algemeen blijven de gediplomeerden uit de sectoroverstijgende programma iets minder vaak een opleiding in dezelfde mbo-sector volgen dan de gediplomeerden uit de traditionele vmbo-programma s. Dit verschil is niet substantieel. Over het algemeen volgt in het tweede jaar meer dan viervijfde van de gediplomeerden uit de sectoroverstijgende programma s een opleiding in dezelfde mbo-sector. Van de sectoroverstijgende programma s lijken de gediplomeerden uit Techologie in de GL het stabielst in hun keuze voor de mbo-sector. Ongeveer 6 procent volgt in het tweede jaar na diplomering geen bekostigd onderwijs. Jongens stoppen vaker met het onderwijs dan meisjes, maar ze keren in het tweede jaar na diplomering ook iets vaker dan meisjes terug in het onderwijs. In het tweede jaar na diplomering volgt ruim viervijfde van de gediplomeerden uit de traditionele vmbo-programma s een opleiding in dezelfde mbo-sector, indien ze voor dezelfde sector als op het vmbo kozen. 27

34 De schooluitval in het tweede jaar na diplomering is voor leerlingen uit de sectoroverstijgende programma s per mbo-sector nagenoeg gelijk aan het uitvalpercentage van de leerlingen uit de traditionele programma s. Van de sectoroverstijgende programma s is het aandeel dat in het tweede jaar na diplomering stopt met bekostigd onderwijs het grootst bij het programma Sport, Dienstverlening en Veiligheid en bij gediplomeerden uit het Intersectoraal programma die begonnen met een mboopleiding in de Economische sector. Het laagst is de uitval bij Technologie in de GL. Leerlingen die in het eerste jaar na hun diplomering stopten met het bekostigd onderwijs, kunnen in het tweede jaar weer intreden in het bekostigd onderwijs. Van de gediplomeerden uit de sectoroverstijgende programma s die in het eerste jaar na diplomering waren gestopt, komt van cohort 2010 circa de helft in het tweede jaar terug in het onderwijs. 6.5 Tot slot In dit onderzoek zijn de cijfers van de in- en uitstroom van de sectoroverstijgende programma s in kaart gebracht en keken we naar de doorstroompercentages in het vervolgonderwijs en gingen we dieper in op hun situatie op het mbo in het eerste en tweede jaar na diplomering. De conclusies lijken weinig veranderd ten opzichte van het vorige doorstroomonderzoek. In dit onderzoek is uitsluitend gekeken naar de cijfers. Er is geen aandacht besteed aan de achterliggende redenen van de ontwikkeling van deze cijfers. De sectoroverstijgende programma s groeien. Dit komt niet alleen doordat het aantal scholen stijgt die deze programma s aanbieden. We zien nu ook dat in deze programma s het gemiddeld aantal leerlingen per school is gestegen. De leerlingen uit de sectoroverstijgende programma s hebben een iets hoger slagingspercentage en stromen vaker door naar een mbo-niveau 4-opleiding dan de leerlingen uit de traditionele vmbo-programma s. Dit doorstroompercentage naar mbo-niveau 4 blijft voor elk cohort stabiel, maar gezien het feit dat de sectoroverstijgende programma s groeien, stijgt het aantal leerlingen dat naar mbo-niveau 4 doorstroomt. Gediplomeerden uit de traditionele vmbo-programma s wisselen in het tweede jaar na diplomering iets minder van mbo-sector dan de gediplomeerden uit de sectoroverstijgende programma s, maar dit verschil is klein. Indien leerlingen uit de sectoroverstijgende vmbo-programma s na hun diploma geen vervolgopleiding kiezen, dan keert de helft van deze leerlingen in het tweede jaar na diplomering terug in het bekostigd onderwijs. 28