Hevig bloedverlies rond de menstruatie

Transcriptie

1 Hevig bloedverlies rond de menstruatie Patiënteninformatie Hevig bloedverlies rond de menstruatie versie02

2 In deze brochure leest u meer over hevig bloedverlies tijdens de menstruatie. We bespreken de mogelijke oorzaken en u leest welke onderzoeken en behandelingenmogelijk zijn. Deze informatie is een aanvulling op de uitleg van uw arts. Het is goed u te realiseren dat de situatie voor iedereen anders ligt. Daardoor kan het zijn dat de behandeling bij u net iets anders verloopt dan hier beschreven. Uw arts zal dit altijd met u bespreken. 1 Wat is hevig bloedverlies en hoe vaak komt het voor Hevig bloedverlies betekent voor elke vrouw iets anders. Sommige vrouwen vinden bloedverlies hevig als het meer is dan zij gewend zijn; andere noemen het hevig als zij veel tampons en/of maandverband nodig hebben, doorlekken, of zich zeer vaak moeten verschonen. Verlies van stolsels (dikke brokken) en bloedarmoede kunnen optreden ten gevolge van hevig bloedverlies. Of hevig bloedverlies een reden is tot verder onderzoek en eventuele behandeling, hangt af van uw klachten. U bent degene die aangeeft of dit nodig is. Hevig bloedverlies is vervelend, maar kan meestal geen kwaad. Alleen als er sprake is van bloedarmoede, adviseert de arts vaak wel behandeling. Hevig bloedverlies heeft verschillende oorzaken, die ieder een andere aanpak vragen. Ongeveer tien tot vijftien procent van de vrouwen heeft last van ruim bloedverlies en zoekt medische hulp. 2 Oorzaken De hoeveelheid menstruatiebloed is onder andere afhankelijk van de dikte van het opgebouwde baarmoederslijmvlies. Hormonen (oestrogenen) verzorgen de opbouw van dit slijmvlies. Bij een daling van deze hormonen stoot de baarmoeder het slijmvlies af. Hierbij ontstaat een bloeding: de menstruatie. Niet alleen hormonen en de opbouw van het slijmvlies beïnvloeden het bloedverlies, ook de baarmoeder zelf speelt een rol. De baarmoeder, die de vorm en grootte van een peer heeft, bestaat uit een spierwand. Aan de binnenzijde is er de baarmoederholte. De spierwand is aan de binnenkant bekleed met slijmvlies. De wanden bekleed met het slijmvlies liggen tegen elkaar aan, zodat er in wezen geen sprake is van een echte holte. Veranderingen in de vorm van deze holte -bijvoorbeeld door de aanwezigheid van een poliep of een myoom (vleesboom, zie folder Myomen ) kunnen ruim bloedverlies tot gevolg hebben. Ook bij een baarmoeder met veel grote myomen kan er sprake zijn van hevig bloedverlies, evenals bij adenomyose en endometriose. Dit zijn afwijkingen waarbij het slijmvlies dat de baarmoederholte bekleedt, ook in de wand van de baarmoeder of buiten de baarmoeder aanwezig is. Bij endometriose staan vaak pijnlijke menstruaties op de voorgrond. Een enkele keer veroorzaken afwijkingen in de bloedstolling of medicijnen die de bloedstolling beïnvloeden, hevig bloedverlies. Ook bij een koperspiraal kan het bloedverlies ruim zijn. Bij 60 procent van de vrouwen vindt de gynaecoloog geen duidelijke verklaring voor het hevige bloedverlies. 3 Welke onderzoeken zijn mogelijk 3.1 Gynaecologisch onderzoek Bij het gynaecologisch onderzoek bekijkt de gynaecoloog via een speculum (spreider) de baarmoedermond. Daarna wordt een inwendig onderzoek (vaginaal toucher) verricht. Hiermee beoordeelt de arts globaal de grootte en vorm van de baarmoeder. Ook zijn eventuele afwijkingen aan de eierstokken te voelen.

3 3.2 Bloedonderzoek Bloedonderzoek is mogelijk om bloedarmoede, ijzergebrek of afwijkingen in de bloedstolling op te sporen. 3.3.a Echoscopisch onderzoek Echoscopie is een onderzoek dat gebruik maakt van hoogfrequente geluidsgolven. Het onderzoek vindt plaats via de vagina (schede) en soms via de buikwand. Meestal geeft echoscopisch onderzoek via de vagina de beste informatie over eventuele afwijkingen van de baarmoeder of de eierstokken. 3.3.b Gelcontrastechoscopie Bij verdenking op een afwijking in de baarmoederholte wordt vervolgens een gelcontrastechoscopie verricht. Met dit onderzoek is het mogelijk afwijkingen in de baarmoederholte zichtbaar te maken. Een gemakkelijkere naam voor gelcontrastechoscopie is gelecho of GIS (de afkorting van gel infusion sonohysterography). Gelcontrastechoscopie is een simpele manier om poliepen, myomen en vormafwijkingen van de baarmoederholte op te sporen. Het is een inwendig echoscopisch onderzoek waarbij de binnenkant van de baarmoeder zichtbaar wordt gemaakt door water in de baarmoederholte te brengen. Deze gel is op een echo zwart, weefsel in en rond de baarmoederholte is grijs. Zo is het mogelijk de vorm en de inhoud van de baarmoederholte goed te onderzoeken. De gel wordt middels een dunne catheter in de baarmoederholte gebracht. Soms is het inbrengen van de katheter kortdurend gevoelig, maar de meeste vrouwen voelen dit nauwelijks. Het inspuiten van de gel veroorzaakt soms een lichte menstruatieachtige pijn; de meeste vrouwen voelen ook hiervan niets. Tijdens het onderzoek loopt soms gel langs de katheter via de vagina weg. Ook na afloop zult u nog wat gel verliezen dat bloederig kan zijn. Dat kan geen kwaad. Een maandverband is voldoende om het op te vangen. De kans op complicaties bij de gelcontrastechoscopie is zeer klein. Eventueel kan er een ontsteking ontstaan als u besmet bent met een seksueel overdraagbare aandoening (geslachtsziekte) zoals een Chlamydia-infectie. Bent u bang na onveilig seksueel contact een dergelijke infectie te hebben opgelopen, dan is het verstandig dit te melden aan de arts. Meld het ook als u net een eileiderontsteking heeft gehad. 3.4 Hysteroscopisch onderzoek Hysteroscopie betekent letterlijk: in de baarmoeder kijken. De gynaecoloog brengt een dunne buis met camera via de vagina in de baarmoeder. Via deze buis brengt de gynaecoloog water in de baarmoeder waardoor deze een beetje uitzet. Hierdoor kan de gynaecoloog de binnenkant van de baarmoeder bekijken. U kunt meekijken. Indien een er een poliep aanwezig is of een myoom uitpuilt in de holte van de baarmoeder kan deze (vaak tijdens hetzelfde onderzoek) worden verwijderd. Dit onderzoek vind plaats op de poliklinische behandelkamer. 3.5 Pipelle

4 Met een soort rietje neemt de gynaecoloog wat weefsel af uit de baarmoeder, dit wordt dan opgestuurd naar de patholoog voor verder onderzoek. Een pipelle geeft meestal (tijdelijk) hevige baarmoederkrampen. 4 Welke behandelingen zijn mogelijk Als de gynaecoloog afwijkingen vindt die het hevige vloeien kunnen verklaren, zoals poliepen of vleesbomen in de baarmoederholte, bespreekt hij of zij met u of het mogelijk is ze te verwijderen en hoe dit kan gebeuren. Vaak adviseert de gynaecoloog dan een hysteroscopische operatie. Als de gynaecoloog geen duidelijke afwijking voor de hevige menstruaties vindt, zijn verschillende behandelingen mogelijk: behandelingen met medicijnen, een spiraal met progesteron die in de baarmoeder wordt ingebracht (Mirena/Kyleena), operatieve behandelingen van het baarmoederslijmvlies en verwijdering van de baarmoeder. Bij de meeste behandelingen worden de menstruaties minder hevig en soms is er helemaal geen bloedverlies meer. Het effect van de behandeling op langere termijn is niet altijd blijvend. Het is niet altijd te voorspellen welke behandeling voor u het meest geschikt is. Doorgaans wordt met de minst ingrijpende behandeling begonnen. U kunt de voor- en nadelen van de verschillende behandelingen met de gynaecoloog bespreken. 4.1 Medicijnen zonder hormonen NSAID s (Niet-Steroïde Anti-Inflammatoire Drugs). Voorbeelden van deze medicijnen zijn Diclofenac, Ibuprofen en Naproxen. Deze medicijnen helpen vaak goed bij menstruatiepijn en bij de hoeveelheid bloedverlies bij de menstruatie. Je neemt deze medicijnen als je menstruatie begint en gebuikt ze zolang je ze nodig hebt. Ze geven zelden bijwerkingen. Tranexaminezuur (Cyclokapron ). Dit medicijn zorgt ervoor dat het bloed sneller stolt. Het bloedverlies neemt gemiddeld met de helft af. Ook dit middel hoef je alleen tijdens de menstruatie te gebruiken. Bijwerkingen komen zelden voor. Je mag dit medicijn niet gebruiken als er bij jou een verhoogde kans op trombose bestaat. Meestal zal de arts je adviseren om NSAID en tranexaminezuur samen te gebruiken. 4.2 Medicijnen: hormonen De pil De anticonceptiepil bevat een combinatie van de vrouwelijke hormonen oestrogeen en progesteron. Dit geeft meestal vermindering van bloedverlies. Als u rookt of een verhoogd risico op trombose hebt, kan het minder verstandig zijn de pil te gebruiken, zeker naarmate u ouder wordt. De bijwerkingen zijn zeer wisselend en vaak af-hankelijk van de samenstelling en/of de dosering van de pil. Progesteronpreparaten. Progesteronpreparaten zorgen ervoor dat het baarmoederslijmvlies niet wordt gestimuleerd en daarmee niet opbouwt. De menstruatie zal hiermee wegblijven. Er zijn verschillende soorten progesteronpreparaten: Tabletten (Orgametril, Provera of Primolut): deze moeten elke dag ingenomen worden.

5 Implanon : dit is een staafje dat in de bovenarm onder de huid geplaatst wordt. Het kan drie jaar blijven zitten. Mirena/Kyleena spiraal: dit is geschikt als de baarmoederholte een normale vorm heeft. Het kan vijf jaar blijven zitten. Ongeveer een derde van de vrouwen heeft bij de progesteronpreparaten geen bloedverlies meer, en een derde heeft af en toe bloedverlies (doorbraakbloedingen), maar vaak minder dan eerst. Bij de andere vrouwen geven deze medicijnen onvoldoende effect. De bijwerkingen zijn gering maar soms worden het vasthouden van vocht, hoofdpijn of stemmingswisselingen beschreven. 4.3 Operatieve behandelingen van het baarmoederslijmvlies Behandelingen van het baarmoederslijmvlies hebben als doel het verwijderen of vernietigen van dit slijmvlies. Immers, als van dit slijmvlies weinig of niets meer over is, kan het ook niet worden opgebouwd en bij de menstruatie afgestoten. In het MC Zuiderzee kan wordt dit gedaan middels het Novasure device. Deze ingreep vindt plaats dagbehandeling, het kan zowel met een roesje, een ruggenprik of narcose plaats vinden. Na afloop van deze behandelingen kunt u wat bloedverlies hebben en/of krampen van de baarmoeder. Deze ingreep is niet geschikt met mensen die (ooit) nog zwanger willen worden. Goede anticonceptie na de ingreep is nodig. Pijn is er meestal alleen de eerste dag na de operatie. 4.4 Operatieve verwijdering van de baarmoeder Verwijdering van de baarmoeder adviseert de gynaecoloog doorgaans als andere behandelingen niet voor u geschikt zijn of niet het gewenste resultaat opleveren. Natuurlijk kunt u zelf ook de keuze voor een baarmoederverwijdering maken. Soms wordt een dergelijk advies eerder gegeven, bijvoorbeeld in het geval van een baarmoeder met zeer veel myomen die de hevige menstruaties veroorzaken. Heeft u nog vragen, bespreek deze dan gerust met uw gynaecoloog. Hevig bloedverlies is een vervelende klacht, maar zelden levensbedreigend. U heeft dus de tijd om tot een weloverwogen beslissing te komen. 5 Vragen Hebt u na het lezen van deze folder nog vragen, neem dan contact op met uw behandelend arts. 6 Telefoonnummers Polikliniek Gynaecologie MC Emmeloord tel: MC Zuiderzee, Lelystad tel: uur Bron: NVOG

6 MC Zuiderzee Ziekenhuisweg AA Lelystad (0320) MC Emmeloord Urkerweg BX Emmeloord (0527) MC Dronten Het Zwarte Water PD Dronten (0320) Polikliniek Urk Gezondheidscentrum Het Dok Vlechttuinen BA Urk