Gebruik van antibiotica bij dieren. D. Mevius

Maat: px
Weergave met pagina beginnen:

Download "Gebruik van antibiotica bij dieren. D. Mevius"

Transcriptie

1 Gebruik van antibiotica bij dieren D. Mevius

2 Inhoud presentatie Aard en hoeveelheid van gebruik in dieren Relatie gebruik antibioticumresistentie Veterinair antibioticumbeleid

3 Hoe worden antibiotica in dieren gebruikt? Soort dier Gezelschapsdieren Nutsdieren Intensieve veehouderij melkvee Biologische veehouderij

4 Gezelschapsdieren - individueel

5 Nutsdieren - individueel + koppel

6 Hoe worden antibiotica in dieren gebruikt? Soort dier Gezelschapsdieren individueel Nutsdieren Intensieve veehouderij veelal oraal als koppel STRATEGISCH Melkvee individueel (imm, iu, voetbaden wel alle dieren) Biologische veehouderij

7 Hoeveel antibiotica EU Humaan 65% Veterinair 29% AMGB 6% Totaal: ton Humaan: 8600 Dier: ther AMGB 786 Gewasbescherming > ton Bron: Fedesa

8 Hoeveel antibiotica NL AMGB 22% Humaan 8% Veterinair 70% Totaal: 515 ton Humaan: 40 Dier: ther. 350 AMGB 112.5?? Montforts 2001 Gewasbescherming ton

9 Hoeveel antibiotica NL? Humaan 40 ton ± 20% intramuraal Veterinair 350 ton < 1% gezelschapsdieren ± 75% als koppelbehandeling (vleeskalveren, -kuikens en -varkens)

10 Hoeveel antibiotica NL? Member State Estimated live weight of slaughtered animals in 1996 (x 1000 tonnes) (EUROSTAT) Pigs Antibiotics sold in 1997 (FEDESA) (x 1000 kg) Adult Cattle Calves Sheep/ Goats Poultry Total Growth Therap. Italy France Spain Greece Portugal United Kingdom Ireland Belgium & Lux Netherlands Germany Austria Denmark Sweden < Finland < Total Total CVMP rapport 1999

11 Hoeveel antibiotica NL? Gebruik/kg dier AMGB Ther. NL 125 mg UK 183 mg Spanje 135 mg Den. 54 mg Zweden 25 mg 0 25

12 Hoeveel antibiotica NL? aantal kg gerapporteerd door FIDIN (1999) Aminoglycosiden ,0% (fluor)quinolonen ,2% Macroliden ,1% Penicillinen ,5% Tetracyclinen ,1% Trimethoprim/sulfonamiden ,7% Anderen ,4% ,0%

13 Hoeveel per diersoort?? Pellicaan 1998 Methode om therapeutisch gebruik gedetailleerd in kaart te brengen steekproef van 36 praktijken: factuurgegevens» aantallen dieren» massa werkzame stof per diersoort per toedieningsweg» aantallen dagdoseringen

14 Vergelijking met landelijke gegevens Aantal KG in Steekproef (1999) % aantal kg gerapporteerd door FIDIN (1999) % Aminoglycosiden ,0% (fluoro)quinolonen ,2% Macroliden ,1% Penicillinen ,5% Tetracyclinen ,1% Trimethoprim/sulfonamiden ,7% Anderen ,4% ,0%

15 Hoeveel kg per diersoort (1999) vleesvee ± dieren Vleesvee (2.75%) Pellicaan % % totaal Aminoglycosiden (fluoro)quinolonen Macroliden Penicillinen Trim/sulfa Tetracyclinen Totaal

16 Hoeveel kg per diersoort (1999) Pluimvee: ± dieren Pluimvee (1.2%) Pellicaan % % totaal mg/kg biomassa Aminoglycosiden (fluoro)quinolonen ,9 Macroliden Penicillinen ,9 Trim/sulfa ,4 Tetracyclinen ,9 Totaal ,9

17 Hoeveel kg per diersoort (1999) Varkens: ± dieren Varkens (2,42%) Pellicaan % % totaal mg/kg biomassa Aminoglycosiden (fluoro)quinolonen 2 < Macroliden Penicillinen Trim/sulfa Tetracyclinen Totaal

18 Hoeveel kg in rundvee individueel (1999) Rundvee: ± dieren Rundvee (12%) Pellicaan % % totaal Aminoglycosiden (fluoro)quinolonen 7 1 < 1 Macroliden Penicillinen Trim/sulfa Tetracyclinen < 1 Totaal 1107 < 1

19 Volgende stap: Koppeling gegevens uit monitoring van gebruik en resistentie Daarvoor nodig: verbetering steekproef en aannames t.a.v. aantallen dieren die werkelijk antibiotica kregen adequate monitoring resistentie

20 FQ-resistance in Dutch Campylobacter spp. % of resistant isolates poultry human Endtz et al. J. Antimicrobial Chemotherapy (1991)

21 Ciprofloxacin 98 E. coli N Varken Kalf Kuiken ,008 0,015 0,03 0,06 0,12 0,25 0,5 1 2 MIC µg/ml) Varken: 0% 512 Kalf: 5% Kuiken: 3%

22 Resistentie % AMGB's bij varkens in Trends Nationaal % Ery Virg Bac Avila Vanco Jaar

23 Resistentie % AMGB's bij vleeskuikens in Trends Nationaal % Ery Virg Bac Avila Vanco Jaar

24 Veterinary Antibiotics Policy Fundaments of this policy are: Education Guidelines for therapy (formularia) Monitoring consumption of antibiotics antimicrobial resistance

25 Education Student training and post-graduate course Principles of Good Veterinary Practice (GVP) Diagnosis (severity of the infection) Know which bacterial species is involved Knowledge of susceptibility of these bacteria Knowledge of properties and kinetics of antibiotics bacteriostatic/cidle, interaction, toxicity, residues F, VD, etc. potential for selection of resistance

26 Formularia Argumented list of first, second and third choice antibiotics Formularium for all food-animals Committee: vets, bacteriologist, vet. pharmacist, animal specialist (no industry) only licenced antibiotics

27 Formularia II First choice: good efficacy, narrow spectrum, no effect on colonisation resistance and little or no resistance selection Second choice: Same criteria, but resistance exists Third choice: restrictive use of antibiotic of great importance to public health eg. FQ, 3rd-gen cefalosporins

FIDIN ANTIBIOTICUMRAPPORTAGE opgesteld door. de FIDIN Werkgroep Antibioticumbeleid. 11 september Den Haag

FIDIN ANTIBIOTICUMRAPPORTAGE opgesteld door. de FIDIN Werkgroep Antibioticumbeleid. 11 september Den Haag FIDIN ANTIBIOTICUMRAPPORTAGE 2008 opgesteld door de FIDIN Werkgroep Antibioticumbeleid 11 september 2009 Den Haag HET BELANG VAN METEN VAN ANTIBIOTICUMGEBRUIK Op 3 december 2008 is door een tiental koepelorganisaties

Nadere informatie

24 jaar antibioticumonderzoek in Lelystad

24 jaar antibioticumonderzoek in Lelystad 24 jaar antibioticumonderzoek in Lelystad Zijn we voldoende voorbereid op een nieuwe episode? 7 februari 2017, Dik Mevius Inhoud Antibioticumgebruik Dier versus mens Belangrijkste episodes sinds 1990 Resistente

Nadere informatie

Werkgroep Diergeneeskunde BAPCOC

Werkgroep Diergeneeskunde BAPCOC Werkgroep Diergeneeskunde BAPCOC H. Imberechts (CODA-CERVA) & J. Mainil (ULg) 18 november 2015 1/12/2015 1 BAPCOC WG Diergeneeskunde o Federaal platform, netwerk o Uitgebreide expertise antibioticumresistentie

Nadere informatie

FIDIN ANTIBIOTICARAPPORTAGE opgesteld door de FIDIN Werkgroep Antibioticumbeleid

FIDIN ANTIBIOTICARAPPORTAGE opgesteld door de FIDIN Werkgroep Antibioticumbeleid FIDIN ANTIBIOTICARAPPORTAGE 2001 opgesteld door de FIDIN Werkgroep Antibioticumbeleid juni 2002 Den Haag - 2 - INLEIDING Antibioticumresistentie is een serieus probleem in de humane geneeskunde en heeft

Nadere informatie

Aanpak antibiotica veehouderij

Aanpak antibiotica veehouderij Aanpak antibiotica veehouderij Dierenartsen en sectoren Erik de Jonge Secretaris werkgroep pluimvee Taskforce antibioticaresistentie 5 maart 2015 Inhoud 1. Oprichting nieuwe organisaties 2. Aanleiding/afspraken

Nadere informatie

FIDIN ANTIBIOTICUMRAPPORTAGE 2003. opgesteld door de FIDIN Werkgroep Antibioticumbeleid

FIDIN ANTIBIOTICUMRAPPORTAGE 2003. opgesteld door de FIDIN Werkgroep Antibioticumbeleid FIDIN ANTIBIOTICUMRAPPORTAGE 2003 opgesteld door de FIDIN Werkgroep Antibioticumbeleid mei 2004 Den Haag - 2 - INLEIDING Surveillance van antibioticumresistentie is een elementair onderdeel voor het bepalen

Nadere informatie

Gebruik van anti-microbiële middelen bij varkens en pluimvee in Nederland

Gebruik van anti-microbiële middelen bij varkens en pluimvee in Nederland Gebruik van anti-microbiële middelen bij varkens en pluimvee in Nederland C.H.P. Pellicaan, D.J. Mevius, P. van Asten, A.F.A.M. Schobben, H. aarkamp S R A nhoud Diergeneeskundige toepassing van antimicrobiële

Nadere informatie

Antibioticum gebruik en resistentie bij dieren in België Resultaten 2016 Prof. Jeroen Dewulf, Voorzitter AMCRA

Antibioticum gebruik en resistentie bij dieren in België Resultaten 2016 Prof. Jeroen Dewulf, Voorzitter AMCRA Antibioticum gebruik en resistentie bij dieren in België Resultaten 2016 Prof. Jeroen Dewulf, Voorzitter AMCRA Centre of expertise on Antimicrobial Consumption and Resistance in Animals VISIE 2020 STREEFDOELEN

Nadere informatie

FIDIN ANTIBIOTICARAPPORTAGE opgesteld door de FIDIN Werkgroep Antibioticumbeleid

FIDIN ANTIBIOTICARAPPORTAGE opgesteld door de FIDIN Werkgroep Antibioticumbeleid FIDIN ANTIBIOTICARAPPORTAGE 2004 opgesteld door de FIDIN Werkgroep Antibioticumbeleid juni 2005 Den Haag - 2 - INLEIDING Op 1 juni 2004 is de nieuwe Zoönoserichtlijn (Richtlijn 2003/99/EG) in werking getreden.

Nadere informatie

DIERGENEESKUNDIG GEBRUIK VAN ANTIBIOTICA IN NEDERLAND - DE FEITEN EN CIJFERS -

DIERGENEESKUNDIG GEBRUIK VAN ANTIBIOTICA IN NEDERLAND - DE FEITEN EN CIJFERS - DIERGENEESKUNDIG GEBRUIK VAN ANTIBIOTICA IN NEDERLAND - DE FEITEN EN CIJFERS - Tijdens een officiële bijeenkomst in Den Haag heeft de FIDIN op 12 april jl. haar afzetcijfers van anti-microbiële middelen

Nadere informatie

Leidt antibioticumgebruik in dieren tot risico's voor de volksgezondheid? Dik Mevius

Leidt antibioticumgebruik in dieren tot risico's voor de volksgezondheid? Dik Mevius Leidt antibioticumgebruik in dieren tot risico's voor de volksgezondheid? Dik Mevius Antibioticumgebruik in mensen en dieren in Europa kg active ingredient x 1.000 Antibioticumgebruik in dieren in NL (Bron

Nadere informatie

FIDIN ANTIBIOTICARAPPORTAGE opgesteld door de FIDIN Werkgroep Antibioticumbeleid

FIDIN ANTIBIOTICARAPPORTAGE opgesteld door de FIDIN Werkgroep Antibioticumbeleid FIDIN ANTIBIOTICARAPPORTAGE 2000 opgesteld door de FIDIN Werkgroep Antibioticumbeleid juli 2001 Den Haag - 2 - INLEIDING Antibiotica vormden begin vorige eeuw een revolutionaire uitvinding voor de humane

Nadere informatie

Het Nederlandse Model model voor reductie van antibioticumgebruik in de veehouderij Waarom, Hoe and Wat. Dik Mevius

Het Nederlandse Model model voor reductie van antibioticumgebruik in de veehouderij Waarom, Hoe and Wat. Dik Mevius Het Nederlandse Model model voor reductie van antibioticumgebruik in de veehouderij Waarom, Hoe and Wat Dik Mevius Antibioticumgebruik in mensen en dieren in Europa Antibioticumgebruik in dieren in NL

Nadere informatie

Het dilemma van de toezichthouder. Drs. H.N. de Groot Hoofdinspecteur NVWA

Het dilemma van de toezichthouder. Drs. H.N. de Groot Hoofdinspecteur NVWA Het dilemma van de toezichthouder Drs. H.N. de Groot Hoofdinspecteur NVWA De Nederlandse Voedsel- en Warenautoriteit (NVWA) is een Nederlands agentschap dat als kerntaak heeft het toezicht houden bij bedrijven

Nadere informatie

Gebruik van anti-microbiële geneesmiddelen voor therapeutisch gebruik bij varkens en pluimvee in Nederland

Gebruik van anti-microbiële geneesmiddelen voor therapeutisch gebruik bij varkens en pluimvee in Nederland SWAB symposium, donderdag 24 april 2003, Grand Hotel, Utrecht Gebruik van anti-microbiële geneesmiddelen voor therapeutisch gebruik bij varkens en pluimvee in Nederland C.H.P. Pellicaan 1,5, D.J. Mevius

Nadere informatie

Het gebruik van antibiotica in de veehouderij. Prof Dick Heederik, PhD Voorzitter van het Expertpanel van de Diergeneesmiddelenautoriteit (SDa)

Het gebruik van antibiotica in de veehouderij. Prof Dick Heederik, PhD Voorzitter van het Expertpanel van de Diergeneesmiddelenautoriteit (SDa) Het gebruik van antibiotica in de veehouderij Prof Dick Heederik, PhD Voorzitter van het Expertpanel van de Diergeneesmiddelenautoriteit (SDa) VMT Bunnik 18 02 2016 Outline Wat zijn trends in het gebruik

Nadere informatie

Toerisme in cijfers Tourism in figures XL

Toerisme in cijfers Tourism in figures XL www.milo-profi.com 2014 Toerisme in cijfers Tourism in figures XL overnachtingen huurlogies via verhuurkantoren aan de kust 2014 overnight stays in accommodations for rent by rental agencies at the coast

Nadere informatie

Ontwikkeling van het antibioticumresistentieonderzoek

Ontwikkeling van het antibioticumresistentieonderzoek Ontwikkeling van het antibioticumresistentieonderzoek binnen CVI Hoe is gekomen en waar gaat het naartoe? 21 november 2013, Dik Mevius Najaar 1993 Weet je iemand die binnen het CDI aan antibiotica zou

Nadere informatie

Reunie 50ste jaars Wageningen, October 2013, prof. dr. A. J. van der Zijpp

Reunie 50ste jaars Wageningen, October 2013, prof. dr. A. J. van der Zijpp Antibiotica, maatschappij en wetenschap Reunie 50ste jaars Wageningen, October 2013, prof. dr. A. J. van der Zijpp Historie Antibacterial drugs (antibiotics) have - discovered by Alexander Fleming in 1928-

Nadere informatie

Toerisme in cijfers Tourism in figures 2013

Toerisme in cijfers Tourism in figures 2013 Toerisme in cijfers Tourism in figures 2013 XL 14 aankomsten huurlogies via verhuurkantoren aan de kust 2013 arrivals in accommodations for rent by rental agencies at the coast 2013 Kennisbeheer u i 2014

Nadere informatie

toerisme in cijfers tourism in figures 2012

toerisme in cijfers tourism in figures 2012 toerisme in cijfers tourism in figures 2012 XL 15 aankomsten huurlogies via verhuurkantoren aan de kust 2012 arrivals in accommodations for rent by rental agencies at the coast 2012 Kennisbeheer Augustus

Nadere informatie

CIJFERS BELGIË OVERNIGHT STAYS

CIJFERS BELGIË OVERNIGHT STAYS OVERNACHTINGEN 2015-2016 - 9 maanden VOORLOPIGE CIJFERS BELGIË OVERNIGHT STAYS 2015-2016 - 9 months PRELIMINARY FIGURES BELGIUM België 15 668 923 15 878 478 +209 555 +1,3% Belgium Nederland 4 071 014 3

Nadere informatie

toerisme in cijfers tourism in figures 2011

toerisme in cijfers tourism in figures 2011 toerisme in cijfers tourism in figures 2011 XL 15 Evolutie aankomsten inclusief huurlogies via verhuurkantoren aan de kust, 2007-2011 Trend arrivals, accommodations for rent by rental agencies at the coast

Nadere informatie

Antibioticumgebruik in de varkenshouderij

Antibioticumgebruik in de varkenshouderij Antibioticumgebruik in de varkenshouderij Achtergronden, uitdagingen en mogelijkheden Drs. Merel Postma Faculteit Diergeneeskunde Universiteit Gent Inhoud presentatie Gebruik van antimicrobiële middelen

Nadere informatie

Prevalentie en karakteristieken

Prevalentie en karakteristieken ESBLAT Symposium 2018 Prevalentie en karakteristieken Veilig voedsel produceren in dierlijke reservoirs De heer Dik Mevius Wageningen Bioveterinary Research Inhoud ESBLs Wat zijn ESBLs Hoe verspreiden

Nadere informatie

Duurzame Palmolie. Ontwikkelingen Nederland, Europa, Wereldwijd. 3 September Eddy Esselink

Duurzame Palmolie. Ontwikkelingen Nederland, Europa, Wereldwijd. 3 September Eddy Esselink Duurzame Palmolie Ontwikkelingen Nederland, Europa, Wereldwijd 3 September 2015 Eddy Esselink MVO - - de ketenorganisatie voor oliën en vetten 2 MVO - - de ketenorganisatie voor oliën en vetten Belangenbehartiger

Nadere informatie

FACTSHEET Grapes: special India HScode 08 06 10 (10)

FACTSHEET Grapes: special India HScode 08 06 10 (10) FACTSHEET Grapes: special India HScode 08 06 10 (10) Summery India was sinds 2000 sterk in opkomst als exporteur van druiven. In 2000 ging het nog om een hoeveelheid van 16.000 ton en in 2008 bereikte

Nadere informatie

Trendanalyse

Trendanalyse Antimicrobiële resistentie in indicatorbacterie Escherichia coli bij voedselproducerende dieren in België: Trendanalyse 11-16 Bénédicte Callens Mickaël Cargnel Sarah Welby Resistentiesurveillance Escherichia

Nadere informatie

Resultaten resistentiesurveillance voor E. coli: periode

Resultaten resistentiesurveillance voor E. coli: periode Resultaten resistentiesurveillance voor E. coli: periode 2011-2015 Bénédicte Callens Adviesraad AMCRA 30 juni 2016 Resistentiesurveillance Escherichia coli bij dieren in België 2 Staalname o Indicatorbacterie

Nadere informatie

De epidemiologie van antibacteriële resistentie.

De epidemiologie van antibacteriële resistentie. De epidemiologie van antibacteriële resistentie. Prof. Dr. Jeroen Dewulf Jeroen.Dewulf@UGent.be 1 Epidemiologie van antibioticumresistentie Fase I: Ontwikkeling van AB resistentie 2 Antibioticumresistentiegenen

Nadere informatie

4e Post EAUN Meeting. Men s Health. Willem de Blok Verpleegkundig specialist oncologie-urologie Antoni van Leeuwenhoek Amsterdam Board member EAUN

4e Post EAUN Meeting. Men s Health. Willem de Blok Verpleegkundig specialist oncologie-urologie Antoni van Leeuwenhoek Amsterdam Board member EAUN 4e Post EAUN Meeting Men s Health Willem de Blok Verpleegkundig specialist oncologie-urologie Antoni van Leeuwenhoek Amsterdam Board member EAUN Weergave presentatie Ian Banks 14-6-2011 Brussel Men s Health

Nadere informatie

toerisme in cijfers tourism in figures 2010

toerisme in cijfers tourism in figures 2010 in cijfers tourism in figures 2010 XL 02 evolutie overnachtingen naar logiesvorm 2006-2010 trend in the number of overnight stays by type of accommodation 2006-2010 planning & onderzoek Juni 2011 (coverfoto:

Nadere informatie

SURVEILLANCE VAN ANTIBIOTICARESISTENTIE IN VOEDINGSWAREN (RESULTATEN 2018)

SURVEILLANCE VAN ANTIBIOTICARESISTENTIE IN VOEDINGSWAREN (RESULTATEN 2018) SURVEILLANCE VAN ANTIBIOTICARESISTENTIE IN VOEDINGSWAREN (RESULTATEN 2018) 19/09/2019 NRL-AMR-Food & Food producing animals AMR Action Plan-One Health Approach Voedingswaren Surveillance AMR in zoönotische

Nadere informatie

Concept mei Toelichting en achtergronden van de kengetallen staan beschreven in de bijlage

Concept mei Toelichting en achtergronden van de kengetallen staan beschreven in de bijlage Concept mei 2011 Rapportage antibioticumgebruik vleesveebedrijven Betreft UBN 12345 FICTIEVE DATA Periode: 1 oktober 2009 t/m 30 september 2010 Toelichting en achtergronden van de kengetallen staan beschreven

Nadere informatie

AUTORITEIT DIERGENEESMIDDELEN. Presentatie SDa, Autoriteit Diergeneesmiddelen Antibiotic Awarenessday18 nov 2013

AUTORITEIT DIERGENEESMIDDELEN. Presentatie SDa, Autoriteit Diergeneesmiddelen Antibiotic Awarenessday18 nov 2013 AUTORITEIT DIERGENEESMIDDELEN Presentatie SDa, Autoriteit Diergeneesmiddelen Antibiotic Awarenessday18 nov 2013 WAAR GAAT DIT PRAATJE OVER? Gebruik van antibiotica in de dierhouderij: wat is er veranderd?

Nadere informatie

Gebruik van antibiotica in de veehouderij en resistentie,

Gebruik van antibiotica in de veehouderij en resistentie, Gebruik van antibiotica in de veehouderij en resistentie, 1999-2011 Indicator 9 november 2012 U bekijkt op dit moment een archiefversie van deze indicator. De actuele indicatorversie met recentere gegevens

Nadere informatie

Market Access in Nederland

Market Access in Nederland Market Access in Nederland LYSIAC BV Utrechtseweg 9 3704 HA Zeist The Netherlands tel: +31 30 275 1746 mail: info@lysiac.nl web: www.lysiac.nl Advies, analyse en training voor betere toegang tot de optimale

Nadere informatie

FACTSHEETshort PEPPERS

FACTSHEETshort PEPPERS FACTSHEETshort PEPPERS Fruit&VegetableFacts; JanKeesBoon; +31654687684; fruitvegfacts15@gmail.com Paprika s: Nederland verliest terrein aan Spanje Export Nederland dit jaar fors gedaald De Nederlands export

Nadere informatie

Antibioticagebruik bij dieren in België: via overleg en sensibilisatie naar minder en beter. Fabiana Dal Pozzo, AMCRA coördinator

Antibioticagebruik bij dieren in België: via overleg en sensibilisatie naar minder en beter. Fabiana Dal Pozzo, AMCRA coördinator Antibioticagebruik bij dieren in België: via overleg en sensibilisatie naar minder en beter Fabiana Dal Pozzo, AMCRA coördinator AMCRA vzw Verzamelen en analyseren Communiceren Richtlijnen - advies rationele

Nadere informatie

Concept mei Toelichting en achtergronden van de kengetallen staan beschreven in de bijlage

Concept mei Toelichting en achtergronden van de kengetallen staan beschreven in de bijlage Rapportage antibioticumgebruik melkveebedrijven Betreft UBN 12345 FICTIEVE DATA Periode: 1 oktober 2009 t/m 30 september 2010 Toelichting en achtergronden van de kengetallen staan beschreven in de bijlage

Nadere informatie

Veterinair gebruik correleert met resistentie

Veterinair gebruik correleert met resistentie Diergeneeskunde Vind de balans tussen gezonde dieren en resistente pathogenen. Therapie met antimicrobiële geneesmiddelen bij varkens en pluimvee in Nederland Veterinair gebruik correleert met resistentie

Nadere informatie

Als definitie voor vezelvliezen van textiel is de internationale norm ISO 9092, Ie druk, 1988, als Nederlandse norm aanvaard.

Als definitie voor vezelvliezen van textiel is de internationale norm ISO 9092, Ie druk, 1988, als Nederlandse norm aanvaard. UDC 677.076.4:001.4 Textiel - Vezelvliezen - Definitie (ISO 9092:1988) NEDERLANDSE NORM Textiles - Nonwovens - Definition (ISO 9092:1988) NEN-ISO 9092 EN 29092 Ie druk, augustus 1992 Als definitie voor

Nadere informatie

Het Europese perspectief van de oncologieverpleegkunde

Het Europese perspectief van de oncologieverpleegkunde Het Europese perspectief van de oncologieverpleegkunde Erik van Muilekom MANP, OCN, RN Verpleegkundig specialist Antoni van Leeuwenhoek ziekenhuis- Nederlands Kanker Instituut Amsterdam President European

Nadere informatie

Strijd tegen antibioticaresistentie Resultaten : Samen gaan we er voor! Fabiana Dal Pozzo, DVM, PhD

Strijd tegen antibioticaresistentie Resultaten : Samen gaan we er voor! Fabiana Dal Pozzo, DVM, PhD Strijd tegen antibioticaresistentie Resultaten 2011-2016: Samen gaan we er voor! Fabiana Dal Pozzo, DVM, PhD coördinator AMCRA AntiMicrobial Consumption and Resistance in Animals Missie Strijd tegen antibioticaresistentie

Nadere informatie

Transparantie: de schakel tussen institutionele autonomie en publieke verantwoording

Transparantie: de schakel tussen institutionele autonomie en publieke verantwoording Transparantie: de schakel tussen institutionele autonomie en publieke verantwoording Dirk Van Damme Hoofd van het Centre for Educational Research and Innovation - OECD 1. EEN HO-KWALIFICATIE HEEFT EEN

Nadere informatie

PUM-AMR Project. Senior Nederlandse specialisten bestrijden antibiotica resistentie in Low and Middle Income Countries. Edmée Bowles 12 februari 2019

PUM-AMR Project. Senior Nederlandse specialisten bestrijden antibiotica resistentie in Low and Middle Income Countries. Edmée Bowles 12 februari 2019 PUM-AMR Project Senior Nederlandse specialisten bestrijden antibiotica resistentie in Low and Middle Income Countries Edmée Bowles 12 februari 2019 Nederland: gidsland mbt antibiotica resistentie Antimicrobial

Nadere informatie

Ageing and the Sustainability of Dutch Public Finances

Ageing and the Sustainability of Dutch Public Finances Ageing and the Sustainability of Dutch Public Finances Ed Westerhout CPB Opzet studie Drie vragen staan centraal in de studie: Is er sprake van een vergrijzings- of, beter, houdbaarheidsprobleem? Zo, wat

Nadere informatie

ANTIBIOTICUM RESISTENTIE ABRES. Rundveehouderij

ANTIBIOTICUM RESISTENTIE ABRES. Rundveehouderij ANTIBIOTICUM RESISTENTIE ABRES Rundveehouderij Humaan gebruik antibiotica MRSA in humane S. aureus isolaten in 2009

Nadere informatie

De dierenarts, toen, nu en straks

De dierenarts, toen, nu en straks De dierenarts, toen, nu en straks Gezond groeien, 9 februari 2012, Veghel Prof.dr. Frans van Knapen, Institute for Risk Assessment Sciences, Divisie Veterinaire Volksgezondheid, Universiteit Utrecht Veterinaire

Nadere informatie

Europese Agenda Stad. Nicolaas Beets. Speciaal Gezant voor de. Eindhoven

Europese Agenda Stad. Nicolaas Beets. Speciaal Gezant voor de. Eindhoven Europese Agenda Stad Nicolaas Beets Speciaal Gezant voor de Europese Agenda Stad Eindhoven 23 mei 2017 https://english.eu2016.nl/documents/videos/2016/05/30/urban-agenda Europese Agenda Stad De Europese

Nadere informatie

toerisme in cijfers tourism in figures aantal overnachtingen naar logiesvorm 2011 number of overnight stays by type of accommodation 2011

toerisme in cijfers tourism in figures aantal overnachtingen naar logiesvorm 2011 number of overnight stays by type of accommodation 2011 in cijfers tourism in figures 2011 XL 01 aantal overnachtingen naar logiesvorm 2011 number of overnight stays by type of accommodation 2011 Kennisbeheer Juni 2012 2 AANTAL OVERNACHTINGEN NAAR LOGIESVORM,

Nadere informatie

Asparagus: Acreage and companies in the Netherlands

Asparagus: Acreage and companies in the Netherlands FACTSHEET ASARAGUS Areaal Nederland groeit niet meer In 2012 is er een einde gekomen aan het gestaag groeien van het areaal asperges in Nederland. Het CBS registreerde vorig jaar een areaal van 2.890 ha.

Nadere informatie

AOW leeftijd, een public finance perspectief

AOW leeftijd, een public finance perspectief AOW leeftijd, een public finance perspectief Casper van Ewijk AOW seminar, Amsterdam 20 november 2017 Vraagstelling Financierbaarheid en AOW leeftijd Verschillende invalshoeken (Intergenerationele) herverdeling

Nadere informatie

toerisme in cijfers tourism in figures 2011 08 aantal aankomsten naar logiesvorm 2011 number of arrivals by type of accommodation 2011

toerisme in cijfers tourism in figures 2011 08 aantal aankomsten naar logiesvorm 2011 number of arrivals by type of accommodation 2011 in cijfers tourism in figures 2011 XL 08 aantal aankomsten naar logiesvorm 2011 number of arrivals by type of accommodation 2011 Kennisbeheer Juni 2012 2 AANTAL AANKOMSTEN NAAR LOGIESVORM, 2011 Tabel P.

Nadere informatie

Disclosure slide. (potentiële) belangenverstrengeling. Geen

Disclosure slide. (potentiële) belangenverstrengeling. Geen BRMO Disclosure slide (potentiële) belangenverstrengeling Voor bijeenkomst mogelijk relevante relaties met bedrijven Sponsoring of onderzoeksgeld Honorarium of andere (financiële) vergoeding Aandeelhouder

Nadere informatie

SAMENVATTING VETMAP PROJECT

SAMENVATTING VETMAP PROJECT SAMENVATTING VETMAP PROJECT Het VETMAP 1 project is uitgevoerd door GD in samenwerking met het VMDC, in opdracht van en gefinancierd door het ministerie van LNV. Het doel van het VETMAP project is om de

Nadere informatie

Federaal Agentschap voor de Veiligheid van de Voedselketen. ESBL s. (extended spectrum β-lactamases) Raadgevend Comité 19/6/2013

Federaal Agentschap voor de Veiligheid van de Voedselketen. ESBL s. (extended spectrum β-lactamases) Raadgevend Comité 19/6/2013 Federaal Agentschap voor de Veiligheid van de Voedselketen ESBL s (extended spectrum β-lactamases) Raadgevend Comité 19/6/2013 Aanleiding Resultaten NL studie ESBL producerende E. Coli in rundvlees/kalfsvlees

Nadere informatie

Antimicrobial Consumption and - AMCRA - Objectieven realisaties 2012

Antimicrobial Consumption and - AMCRA - Objectieven realisaties 2012 Center of Expertise on Antimicrobial Consumption and Resistance in Animals - AMCRA - Objectieven realisaties 2012 RC 28/11/2012 Objectieven 2012 1. Advies inzake datacollectie antibioticumgebruik (tot

Nadere informatie

Voorbeeld. norm Environmental management - Life cycle assessment - Principles and framework (ISO 14040:1997,IDT) Preview. NEN-EN-ISO (en)

Voorbeeld. norm Environmental management - Life cycle assessment - Principles and framework (ISO 14040:1997,IDT) Preview. NEN-EN-ISO (en) Nederlandse norm Environmental management - Life cycle assessment - Principles and framework (ISO 14040:1997,IDT) NEN-EN-ISO 14040 (en) juli 1998 ICS 13.020.10 Dit document mag slechts op een stand-alone

Nadere informatie

Expertisecentrum Europees Recht. De nieuwe QMVstemregels. uitgelegd. Liesbeth A Campo (BZ/DJZ-ER) Den Haag 20 november 2014

Expertisecentrum Europees Recht. De nieuwe QMVstemregels. uitgelegd. Liesbeth A Campo (BZ/DJZ-ER) Den Haag 20 november 2014 Expertisecentrum Europees Recht De nieuwe QMVstemregels uitgelegd Liesbeth A Campo (BZ/DJZ-ER) Den Haag 20 november 2014 Inhoud Basisregels volgens Lissabon Nieuw Ioannina-mechanisme Bijzondere situaties

Nadere informatie

Antibioticagebruik bij dieren in België: via overleg en sensibilisatie naar minder en beter. Fabiana Dal Pozzo, AMCRA coördinator

Antibioticagebruik bij dieren in België: via overleg en sensibilisatie naar minder en beter. Fabiana Dal Pozzo, AMCRA coördinator Antibioticagebruik bij dieren in België: via overleg en sensibilisatie naar minder en beter Fabiana Dal Pozzo, AMCRA coördinator AMCRA vzw Verzamelen en analyseren Communiceren Richtlijnen - advies rationele

Nadere informatie

De Belgische farmaceutische industrie in een internationale context

De Belgische farmaceutische industrie in een internationale context As % of total European pharmaceutical industry De Belgische farmaceutische industrie in een internationale context Terwijl België slechts 2,6 % vertegenwoordigt van het Europees BBP, heeft de farmaceutische

Nadere informatie

perspresentatie Bridging the Gap Randstad Holding nv SEO Economic Research

perspresentatie Bridging the Gap Randstad Holding nv SEO Economic Research perspresentatie Bridging the Gap Randstad Holding nv SEO Economic Research 15 juni 2010 perspresentatie Bridging the Gap welkom Annemarie Muntz, director Group Public Affairs Randstad Holding toelichting

Nadere informatie

Gebruik van antibiotica in de veehouderij en resistentie,

Gebruik van antibiotica in de veehouderij en resistentie, Gebruik van antibiotica in de veehouderij en resistentie, 1996-2010 Indicator 24 juni 2011 U bekijkt op dit moment een archiefversie van deze indicator. De actuele indicatorversie met recentere gegevens

Nadere informatie

Position Paper HET GEBRUIK VAN ANTIBIOTICA ALS DIERGENEESMIDDEL

Position Paper HET GEBRUIK VAN ANTIBIOTICA ALS DIERGENEESMIDDEL Position Paper HET GEBRUIK VAN ANTIBIOTICA ALS DIERGENEESMIDDEL januari 2001 - 2 - Samenvatting De actuele discussie rond de problematiek van antibioticaresistentie bij de mens richt zich onder meer op

Nadere informatie

Voor kappen voor puntlaselektroden, is de internationale norm ISO 5821, Ie druk, 1979, als Nederlandse norm aanvaard.

Voor kappen voor puntlaselektroden, is de internationale norm ISO 5821, Ie druk, 1979, als Nederlandse norm aanvaard. UDC 621.791.763.1.037.2 Kappen voor puntlaselektroden (ISO 5821:1979) NEDERLANDSE NORM Resistance spot welding electrode caps (ISO 5821:1979) NEN-ISO 5821 EN 25821 le druk, januari 1992 Voor kappen voor

Nadere informatie

Het gebruik van antibiotica bij landbouwhuisdieren in 2013. Trends, benchmarken bedrijven en dierenartsen

Het gebruik van antibiotica bij landbouwhuisdieren in 2013. Trends, benchmarken bedrijven en dierenartsen Het gebruik van antibiotica bij landbouwhuisdieren in 2013 Trends, benchmarken bedrijven en dierenartsen juni 2014 Voorwoord Voor u ligt het SDa- rapport Het gebruik van antibiotica bij landbouwhuisdieren

Nadere informatie

ANTIBIOTICAGEBRUIK OP BEDRIJFSNIVEAU: RESULTATEN SANITEL-MED EN AB REGISTER

ANTIBIOTICAGEBRUIK OP BEDRIJFSNIVEAU: RESULTATEN SANITEL-MED EN AB REGISTER ANTIBIOTICAGEBRUIK OP BEDRIJFSNIVEAU: RESULTATEN SANITEL-MED EN AB REGISTER Wannes Vanderhaeghen AMCRA eenheid Data-analyse Wannes.vanderhaeghen@amcra.be Adviesraad AMCRA Brussel, 19 juni 2019 INHOUD Stand

Nadere informatie

Voorbeeld. norm NEN-EN Preview. Textiel - Weefsels - Bepaling van de massa per eenheid van oppervlakte met gebruik van kleine monsters

Voorbeeld. norm NEN-EN Preview. Textiel - Weefsels - Bepaling van de massa per eenheid van oppervlakte met gebruik van kleine monsters Nederlandse norm NEN-EN 12127 Textiel - Weefsels - Bepaling van de massa per eenheid van oppervlakte met gebruik van kleine monsters Textiles - Fabrics - Determination of mass per unit area using small

Nadere informatie

BIJLAGE I NAAM, FARMACEUTISCHE VORM, STERKTE, DOELDIERSOORTEN, TOEDIENINGSWEG, NAAM VAN DE HOUDER VAN DE VERGUNNING VOOR HET IN DE HANDEL BRENGEN

BIJLAGE I NAAM, FARMACEUTISCHE VORM, STERKTE, DOELDIERSOORTEN, TOEDIENINGSWEG, NAAM VAN DE HOUDER VAN DE VERGUNNING VOOR HET IN DE HANDEL BRENGEN BIJLAGE I NAAM, FARMACEUTISCHE VORM, STERKTE, DOELDIERSOORTEN, TOEDIENINGSWEG, NAAM VAN DE HOUDER VAN DE VERGUNNING VOOR HET IN DE HANDEL BRENGEN Austria Wyeth Lederle Pharma GmbH, Fort Dodge Waidhausengasse

Nadere informatie

Korsakov in België: veel zorg of veel zorgen?

Korsakov in België: veel zorg of veel zorgen? Korsakov in België: veel zorg of veel zorgen? Bart Schepers UPC Sint-Kamillus Bierbeek Doel 1. Is België een goede leerling? Hoe goed is de zorg voor korsakovpatiënten vandaag georganiseerd? 2. Beschrijven

Nadere informatie

TOEZICHT OP ANTIMICROBIËLE RESISTENTIE (AMR) IN LEVENSMIDDELEN (2017)

TOEZICHT OP ANTIMICROBIËLE RESISTENTIE (AMR) IN LEVENSMIDDELEN (2017) TOEZICHT OP ANTIMICROBIËLE RESISTENTIE (AMR) IN LEVENSMIDDELEN (2017) 27/06/2018 NRL-AMR-Food & Food producing animals Problematiek van antimicrobiële resistentie 1. Antibioticaresistentie vormt momenteel

Nadere informatie

Implemetatie van de Nitraatrichtlijn in Europa, waar staan we?

Implemetatie van de Nitraatrichtlijn in Europa, waar staan we? Implemetatie van de Nitraatrichtlijn in Europa, waar staan we? Sint-Laureins, 19 april 2010 Jeroen Casaer Sectorhoofd nitraten Dienst Landbouw, bosbouw en Bodem DG Milieu Europese Commissie Inhoud Sleutelbepalingen

Nadere informatie

Infographic: bellen vanuit Nederland naar Nederland + Top 10 handelspartners (FLEX) INTERN. 0 ct

Infographic: bellen vanuit Nederland naar Nederland + Top 10 handelspartners (FLEX) INTERN. 0 ct Infographic: bellen vanuit Nederland naar Nederland + Top 10 handelspartners (FLEX) INTERN 1 NL DE BE UK FR CN USA SE ES PT BR Abonnementskosten FirmTel MOBILE Per maand 5.00 Firmtel SENS Per maand 14.75

Nadere informatie

Textiles - Test methods for nonwovens - Part 1: Determination of mass per unit area (ISO :1989)

Textiles - Test methods for nonwovens - Part 1: Determination of mass per unit area (ISO :1989) UDC 677.076.4:677.017.25:620.1:531.751 Textiel - Beproevingsmethoden voor vezelvliezen Deel 1: Bepaling van de massa per oppervlakte (ISO 9073-1:1989) Textiles - Test methods for nonwovens - Part 1: Determination

Nadere informatie

Statistieken 2012 96 ste Vierdaagse

Statistieken 2012 96 ste Vierdaagse Statistieken 2012 96 ste Vierdaagse De limiet voor het aantal inschrijvingen is in 2012 gesteld op 45.000. In totaal zijn 4.896 personen uitgeloot voor de Vierdaagse. Barometer 2012 alle lopers % uitval

Nadere informatie

De liberalisering van de Belgische spoorwegmarkt

De liberalisering van de Belgische spoorwegmarkt De liberalisering van de Belgische spoorwegmarkt Griet De Ceuster www.tmleuven.be 26 april 2007 Liberalisering spoor 1 Inhoud België versus Europa: cijfers goederenvervoer per spoor Spoorondernemingen

Nadere informatie

Vlaanderen kende in 2012 laagste aantal tienermoeders ooit

Vlaanderen kende in 2012 laagste aantal tienermoeders ooit Vlaanderen kende in 2012 laagste aantal tienermoeders ooit In 2012 bereikte het tienerouderschapscijfer in Vlaanderen een historisch laagterecord van 6 bevallingen per 1000 tieners (15-19 jaar). Ook in

Nadere informatie

Netherlands and Belgium. Ad Klaassen, Secretary-General

Netherlands and Belgium. Ad Klaassen, Secretary-General Strawberries in the Netherlands and Belgium Ad Klaassen, Secretary-General Antwerp, September 1-3, 2010 1 Content 1. Introduction 2. Production Belgium/the Netherlands 3. Market 4. Consumption 5. Sustainable

Nadere informatie

FACTSHEET VERWERKTE GROENTEN Incl. aardappelproducten

FACTSHEET VERWERKTE GROENTEN Incl. aardappelproducten FACTSHEET VERWERKTE GROENTEN Incl. aardappelproducten Fruit&VegetableFacts; JanKeesBoon; +31654687684; jankeesboon15@gmail.com; www.fruitandvegetablefacts.com Nederland grote producent en exporteur verwerkte

Nadere informatie

De groeiende informele arbeidsmarkt: is zwart werk onmisbaar?

De groeiende informele arbeidsmarkt: is zwart werk onmisbaar? De groeiende informele arbeidsmarkt: is zwart werk onmisbaar? Prof dr Joanne van der Leun, Leiden Law School Met dank aan Piet Renooy, Regioplan Amsterdam DE STAAT VAN NEDERLAND, 22 september 2014 Informele

Nadere informatie

Sekseverschillen in onderwijssucces. Dr. Margriet van Hek Postdoctoraal onderzoeker Sociologie

Sekseverschillen in onderwijssucces. Dr. Margriet van Hek Postdoctoraal onderzoeker Sociologie Sekseverschillen in onderwijssucces Dr. Margriet van Hek Postdoctoraal onderzoeker Sociologie Sekseverschillen in onderwijssucces: cijfers opleidingsniveau Jaren onderwijs gevolgd Sekseverschillen in onderwijssucces:

Nadere informatie

Migratie en de welvaartsstaat: is er sprake van aanzuigeffecten? Bart Meuleman (bart.meuleman@soc.kuleuven.be)

Migratie en de welvaartsstaat: is er sprake van aanzuigeffecten? Bart Meuleman (bart.meuleman@soc.kuleuven.be) Migratie en de welvaartsstaat: is er sprake van aanzuigeffecten? Bart Meuleman (bart.meuleman@soc.kuleuven.be) Inleiding Onderliggende assumptie gemaakt door aantal beleidsmakers: Sociaal beleid mag niet

Nadere informatie

FACTSHEET KIWIFRUIT (HS code ) (8 februari 2013)

FACTSHEET KIWIFRUIT (HS code ) (8 februari 2013) FACTSHEET KIWIFRUIT (HS code 08 10 50) (8 februari 2013) Summery De wereldproductie van kiwi s was in de eerste heft van het vorige decennium redelijk stabiel op een niveau van ruim 1 miljoen ton daarna

Nadere informatie

Dit document bevat de officiële Engelse versie van de Europese norm EN 1334, maart 1996.

Dit document bevat de officiële Engelse versie van de Europese norm EN 1334, maart 1996. Nederlandse NEN-EN 1334 Woonmeubelen. Bedden en matrassen. Meetmethoden en aanbevolen toleranties Domestic furniture. Beds and mattresses. Methods of measurement and recommended tolerances 1e druk, april

Nadere informatie

Toerisme in cijfers Tourism in figures 2013. 03 aantal overnachtingen naar verblijfsmotief 2013 number of overnight stays by motive of stay 2013

Toerisme in cijfers Tourism in figures 2013. 03 aantal overnachtingen naar verblijfsmotief 2013 number of overnight stays by motive of stay 2013 Toerisme in cijfers Tourism in figures 2013 XL 03 aantal overnachtingen naar verblijfsmotief 2013 number of overnight stays by motive of stay 2013 Ju i 2014 2 AANTAL OVERNACHTINGEN NAAR VERBLIJFSMOTIEF,

Nadere informatie

Een schets van het (maatschappelijke) probleem van de AMR vanuit het perspectief van de publieke gezondheid. Aura Timen

Een schets van het (maatschappelijke) probleem van de AMR vanuit het perspectief van de publieke gezondheid. Aura Timen Een schets van het (maatschappelijke) probleem van de AMR vanuit het perspectief van de publieke gezondheid Aura Timen Gebruik Resistentie Maatschappelijke gevolgen cdc.gov De pool van resistentiegenen

Nadere informatie

IChO26 landenklassement Oslo Noorwegen 1994

IChO26 landenklassement Oslo Noorwegen 1994 IChO26 landenklassement Oslo Noorwegen 1994 1 P.R. of China 317,601 2 United Kingdom 313,998 3 U.S. of America 303,541 4 Austria 300,036 5 Singapore 299,143 6 Korea 294,383 7 Chinese Taipei 292,39 8 Czech

Nadere informatie

Standard Operating Procedure. Diergeneesmiddelenstandaard

Standard Operating Procedure. Diergeneesmiddelenstandaard Standard Operating Procedure Diergeneesmiddelenstandaard Januari 2015 1 Lijst van afkortingen ATCvet BCT CBG DDDA F DDDA NAT DG-standaard EAN EMA FIDIN SDa SPC WHO WVAB Anatomical Therapeutic Chemical

Nadere informatie

Welke antibiotica horen op de lijst reserve antibiotica? Prof. Dr. Johan W. Mouton MD PhD FIDSA

Welke antibiotica horen op de lijst reserve antibiotica? Prof. Dr. Johan W. Mouton MD PhD FIDSA Welke antibiotica horen op de lijst reserve antibiotica? Prof. Dr. Johan W. Mouton MD PhD FIDSA Welke antibiotica horen op de lijst reserve antibiotica? 1. Wat zijn dat, reserve antibiotica? 2. Wat is

Nadere informatie

Energie. Inleiding. Wat zijn groene belastingen? Vervuilings- en grondstofbelasting. Transport. in België. Toon Vandyck CES - KULeuven

Energie. Inleiding. Wat zijn groene belastingen? Vervuilings- en grondstofbelasting. Transport. in België. Toon Vandyck CES - KULeuven Vergroening van de belastingen in België Toon Vandyck CES - KULeuven wordt gefinancierd door Inleiding FLEMOSI 16 September 2013 Groene Belastingen www.flemosi.be - 2 - Wat zijn groene belastingen? Vervuilings-

Nadere informatie

Het netwerk voor surveillance van antibioticaresistentie in Centraal-Azië en Oost-Europa (CAESAR)

Het netwerk voor surveillance van antibioticaresistentie in Centraal-Azië en Oost-Europa (CAESAR) Het netwerk voor surveillance van antibioticaresistentie in Centraal-Azië en Oost-Europa (CAESAR) Katherine Kooij WHO Collaborating Centre for Antimicrobial Resistance Surveillance and Epidemiology Centrum

Nadere informatie

Vaardig genoeg voor de 21 ste eeuw? Samen aan de slag met de Vlaamse PIAAC resultaten!

Vaardig genoeg voor de 21 ste eeuw? Samen aan de slag met de Vlaamse PIAAC resultaten! Vaardig genoeg voor de 21 ste eeuw? Samen aan de slag met de Vlaamse PIAAC resultaten! Brussel - 20 maart 2014 GELETTERDHEIDSCOMPETENTIES ZIJN VAN CRUCIAAL BELANG, MAAR BLIJKBAAR DAN OOK WEER NIET Dirk

Nadere informatie

European Week of Sport. Kim Rainger van Uitert, Piet de Jong en Stijn de Jong

European Week of Sport. Kim Rainger van Uitert, Piet de Jong en Stijn de Jong European Week of Sport Kim Rainger van Uitert, Piet de Jong en Stijn de Jong DEELNEMENDE LANDEN 2016 - NATIONAL EVENTS Austria 19 Sept: New event integrated into existing Belgium (FR) 26 Sept: existing

Nadere informatie