Stappenplan voor het opstellen van een schoolvervoerplan

Transcriptie

1 Procedures - Schoolvervoerplan stappenplan / 1 Stappenplan voor het opstellen van een schoolvervoerplan I N H O U D 1. Inventarisatie van de vervoermiddelen Inventarisatie van de knelpunten Knelpunten in de directe schoolomgeving Knelpunten op de schoolroutes Knelpunten in het vervoers- en parkeeraanbod Actieplan Checklists... 4 Checklist 1: Keuze van het vervoermiddel... 5 Checklist 2: Verkeersknelpunten in de directe schoolomgeving... 8 Checklist 3: Verkeersknelpunten in de ruimere schoolomgeving Checklist 4: Knelpunten in het vervoers- en parkeeraanbod Checklist 5: Initiatieven van de school voor de organisatie van het vervoer Het Mobiliteitshandboek - Afl. 15, september 2002 / 311

2 Procedures - Schoolvervoerplan stappenplan / 2... I N L E I D I N G stappenplan + checklists overzicht van de stappen Dit artikel bevat een stappenplan om een schoolvervoerplan te maken, alsook vijf checklists die het mogelijk maken gerichte vragen te stellen over de huidige verkeerssituatie in de directe en ruimere omgeving van de school. Zet voor de opstelling van een schoolvervoerplan de volgende stappen. Stap Handeling 1 Inventariseer het aantal leerlingen per vervoermiddel. 2 Inventariseer de knelpunten. 3 Bereid het actieplan voor. 4 Werk het actieplan uit. 5 Adviseer de gemeente over de uitvoering van het schoolvervoerplan. 1. Inventarisatie van de vervoermiddelen Inventariseer aan de hand van checklist 1 het aantal leerlingen dat op de volgende manieren naar school gaat: te voet; met de fiets; met de auto; met de schoolbus; met de lijnbus of de tram; met de trein. 2. Inventarisatie van de knelpunten Inventariseer de knelpunten: in de directe schoolomgeving: dat is de zone vlak voor de schoolpoort; op de schoolroutes: dat zijn de wegen die behoren tot de ruime schoolomgeving; in het vervoers- en parkeeraanbod Knelpunten in de directe schoolomgeving Ga voor de inventarisatie van de knelpunten in de directe schoolomgeving als volgt te werk: Laat checklist 2 invullen door de volgende twee groepen: de werkgroep waaraan geïnteresseerde ouders, leerkrachten en de directie kunnen deelnemen; een groep waaraan enkele klassen deelnemen.... Het Mobiliteitshandboek - Afl. 15, september 2002 / 312

3 Procedures - Schoolvervoerplan stappenplan / 3 Laat beide groepen de knelpunten die uit hun onderzoek naar voren zijn gekomen, aanduiden op het plan van de directe schoolomgeving. Dat plan wordt door de gemeente aan de school bezorgd Knelpunten op de schoolroutes Ga voor de inventarisatie van de knelpunten in de ruime schoolomgeving als volgt te werk: Laat checklist 2 invullen door de volgende twee groepen: de werkgroep waaraan geïnteresseerde ouders, leerkrachten en de directie kunnen deelnemen; een groep waaraan enkele klassen deelnemen. Laat beide groepen de knelpunten die uit hun onderzoek naar voren zijn gekomen, aanduiden op het plan van de ruime schoolomgeving. Dat plan wordt door de gemeente aan de school bezorgd. Breng op dat plan twee cirkels aan met de school als middelpunt. Die cirkels, geven de afstand aan die in één kwartier kan worden afgelegd. Ze beschrijven: een voetgangerszone met een straal van 750 m tot 1 km; een fietserszone met een straal van 3 à 4 km; 2.3. Knelpunten in het vervoers- en parkeeraanbod Ga voor de inventarisatie van de knelpunten in het vervoers- en parkeeraanbod als volgt te werk. Bespreek in de werkgroep waaraan geïnteresseerde ouders, leerkrachten en de directie deelnemen, de knelpunten in het vervoers- en parkeeraanbod voor de verschillende vervoermiddelen. Gebruik daarvoor checklist 4. Vul de resultaten van de bespreking in op checklist Actieplan Verzamel op basis van checklist 5 informatie over de gewenste en geplande initiatieven. werkgroep Werk in de werkgroep waaraan geïnteresseerde ouders, leerkrachten en de directie deelnemen, een actieplan uit met aandacht voor: initiatieven op het vlak van de organisatie van het vervoer; initiatieven op het vlak van informatie over het vervoersaanbod en over veilige routes; initiatieven op het vlak van sensibilisering ter ondersteuning van het schoolvervoerplan; initiatieven op het vlak van verkeerseducatie. Het Mobiliteitshandboek - Afl. 15, september 2002 / 313

4 Procedures - Schoolvervoerplan stappenplan / 4... taken gemeente De gemeente neemt de volgende taken op zich. Ze neemt het initiatief voor de uitwerking van het schoolvervoerplan. Ze organiseert de overlegvergaderingen. Ze verleent logistieke ondersteuning aan het project: ze bezorgt bijvoorbeeld het plan van de directe en de ruime schoolomgeving aan de school. Ze volgt de richtlijnen van de publicatie Schoolroutes en schoolomgeving (uitgave van AWV). 4. Checklists... Het Mobiliteitshandboek - Afl. 15, september 2002 / 314

5 Procedures - Schoolvervoerplan stappenplan / 5 CHECKLIST 1 KEUZE VAN HET VERVOERMIDDEL aanpak Aan de hand van het onderstaande stappenplan maakt u een inventaris op van de verschillende vervoermiddelen en het aantal leerlingen dat er gewoonlijk gebruik van maakt (als hoofdvervoermiddel). Elke klas van de school werkt mee aan de inventaris. Stap Handeling 1 De leerkracht legt aan de leerlingen uit wat bedoeld wordt met: carpoolen: meerijden met iemand met schoolgenootjes of een schoolgenootje mee naar school laten rijden; fietspoolen: fietsen in een kleine, duidelijk herkenbare groep onder begeleiding van een volwassene; begeleide rij: een groep leerling die een paar 100 m te voet naar huis stapt, onder begeleiding van een volwassene. 2 De leerkracht noemt de verschillende vervoermiddelen. De leerlingen die het genoemde vervoermiddel hoofdzakelijk in de zomer gebruiken om naar school te gaan, steken hun hand op. 3 De leerkracht noemt de verschillende vervoermiddelen. De leerlingen die het genoemde vervoermiddel hoofdzakelijk in de winter gebruiken om naar school te gaan, steken hun hand op. 4 De leerkracht telt het aantal leerlingen per vervoermiddel en noteert die gegevens op fiche 1 met de gegevens per klas of groep. 5 De gegevens van alle klassen worden samengebracht op fiche 2 met de gegevens van de hele school. Het Mobiliteitshandboek - Afl. 15, september 2002 / 315

6 Procedures - Schoolvervoerplan stappenplan / 6... FICHE 1 (BIJ CHECKLIST 1) HOOFDVERVOERMIDDEL PER KLAS OF GROEP gegevens van de school naam... straat en nummer... postnummer en gemeente... gegevens van de klas of groep fiche naam van de klas of groep... aantal leerlingen... Vul op de onderstaande fiche de gegevens in van uw klas of groep. Aantal leerlingen % Hoofdvervoermiddel zomer winter zomer winter Carpooling In de auto als passagier In de auto als bestuurder In de begeleide rij Te voet Fietspooling Met de fiets Met de bromfiets A (zonder helm) Met de bromfiets B (met helm) Met de schoolbus Met de lijnbus of de tram Met de trein Totaal... Het Mobiliteitshandboek - Afl. 15, september 2002 / 316

7 Procedures - Schoolvervoerplan stappenplan / 7 FICHE 2 (BIJ CHECKLIST 1) HOOFDVERVOERMIDDEL VOOR DE HELE SCHOOL gegevens van de school naam... straat en nummer... postnummer en gemeente... Vul op de onderstaande fiche de gegevens van alle klassen in: geef per graad het aantal leerlingen dat in het zomer- en winterseizoen gewoonlijk gebruikmaakt van elk van de onderstaande vervoermiddelen. Bereken het totale aantal leerlingen per vervoermiddel en reken uit hoeveel procent van de hele schoolbevolking van elk vervoermiddel gebruikmaakt. Hoofdvervoermiddel Kleuter- Basis- Secundair Totaal % school school onderwijs aantal Carpooling In de auto als passagier In de auto als bestuurder In de begeleide rij Te voet Fietspooling Met de fiets Met de bromfiets A (zonder helm) Met de bromfiets B (met helm) Met de schoolbus Met de lijnbus of de tram Met de trein Totaal zomer winter zomer winter zomer winter zomer winter zomer winter Het Mobiliteitshandboek - Afl. 15, september 2002 / 317

8 Procedures - Schoolvervoerplan stappenplan / 8... CHECKLIST 2 VERKEERSKNELPUNTEN IN DE DIRECTE SCHOOLOMGEVING werkgroep aanpak Deze checklist werd gebruikt door : de werkgroep van ouders, leerkrachten en directie de werkgroep van de leerlingen van... (naam klas of groep) Ga als volgt te werk. Stap Handeling 1 Beantwoord de vragen van deze checklist. 2 Inventariseer de verkeersknelpunten aan de hand van de antwoorden van stap 1. 3 Duid de knelpunten aan op het omgevingsplan van de school. vragen Beantwoord in de onderstaande checklist de vragen over de verkeersknelpunten voor de volgende weggebruikers: voetgangers fietsers autogebruikers schoolbusgebruikers bus- of tramgebruikers Voetgangers Beantwoord de volgende vragen over de knelpunten voor voetgangers. Voelt u zich als voetganger veilig in de directe schoolomgeving? Wat is uw looproute? Is het gevaarlijk om de straat over te steken in de directe schoolomgeving? Zijn de trottoirs voldoende comfortabel en obstakelvrij? Waarom en waar is het onveilig voor voetgangers? Zijn de snelheden van het autoverkeer in de directe schoolomgeving aanvaardbaar? Fietsers Beantwoord de volgende vragen over de knelpunten voor fietsers. Voelt u zich als fietser veilig in de directe schoolomgeving? Wat is uw fietsroute? Is het gevaarlijk om de straat over te steken in de directe schoolomgeving? Zijn de fietspaden voldoende comfortabel en obstakelvrij? Waarom en waar is het onveilig voor fietsers?... Het Mobiliteitshandboek - Afl. 15, september 2002 / 318

9 Procedures - Schoolvervoerplan stappenplan / 9 Zijn de snelheden van het autoverkeer in de directe schoolomgeving aanvaardbaar? Autogebruikers Beantwoord de volgende vragen over de knelpunten voor autogebruikers en hun relatie met de zwakke weggebruikers. Respecteert u de toegelaten snelheid en is de toegelaten snelheid voor het autoverkeer in de directe schoolomgeving aanvaardbaar? Zijn er goede mogelijkheden om veilig te parkeren en te stationeren in de directe schoolomgeving? Waarom en waar is het onveilig? Schoolbusgebruikers Beantwoord de volgende vragen over de knelpunten voor schoolbusgebruikers alleen als een schoolbus de school bedient. Is de opstapplaats van de schoolbus optimaal gelegen ten opzichte van de toegangspoort tot de school? Is de opstapplaats veilig bereikbaar? Waarom en waar is het onveilig voor schoolbusgebruikers? Lijnbus- of tramgebruikers Beantwoord de volgende vragen over de knelpunten voor lijnbus- of tramgebruikers alleen als zich een bus- of tramhalte in de nabijheid van de school bevindt, dat is binnen een straal van ongeveer 750 m van de schoolpoort. Is de opstapplaats van de bus of tram optimaal gelegen ten opzichte van de toegangspoort tot de school? Is de opstapplaats veilig bereikbaar? Waarom en waar is het onveilig voor bus- of tramgebruikers? omgevingsplan Omgevingsplan Vul het plan van de directe schoolomgeving aan met de volgende gegevens. Situeer de opstapplaats voor de schoolbus op het plan van de directe schoolomgeving als er een schoolbus de school bedient. Situeer de opstapplaats voor de bus of tram op het plan van de directe schoolomgeving als er een bus- of tramhalte is in de nabijheid van de school. Geef de verkeersknelpunten aan die uit deze checklist naar voren zijn gekomen. Het Mobiliteitshandboek - Afl. 15, september 2002 / 319

10 Procedures - Schoolvervoerplan stappenplan / CHECKLIST 3 VERKEERSKNELPUNTEN IN DE RUIMERE SCHOOLOMGEVING werkgroep aanpak Deze checklist werd gebruikt door : de werkgroep van ouders, leerkrachten en directie de werkgroep van de leerlingen van... (naam klas of groep) Ga als volgt te werk. Stap Handeling 1 Beantwoord de vragen van deze checklist. 2 Inventariseer de verkeersknelpunten aan de hand van de antwoorden van stap 1. 3 Duid de knelpunten aan op het omgevingsplan van de school. vragen Beantwoord in de onderstaande checklist de vragen over de verkeersknelpunten voor de volgende weggebruikers: voetgangers fietsers busgebruikers treingebruikers Voetgangers Beantwoord de volgende vragen over de knelpunten voor voetgangers. Is de school te voet veilig en comfortabel te bereiken? Zijn er gevaarlijke oversteekplaatsen op de route naar school? Zijn de trottoirs voldoende breed en comfortabel (obstakelvrij)? Is het traject voldoende verlicht? Zijn er kortere routes wenselijk? Fietsers Beantwoord de volgende vragen over de knelpunten voor fietsers. Is de school met de fiets veilig en comfortabel te bereiken? Zijn er gevaarlijke oversteekplaatsen op de route naar school? Zijn de fietspaden voldoende breed en comfortabel? Is het traject voldoende verlicht? Zijn er kortere routes wenselijk?... Het Mobiliteitshandboek - Afl. 15, september 2002 / 320

11 Procedures - Schoolvervoerplan stappenplan / 11 Lijnbusgebruikers Beantwoord de volgende vragen over de knelpunten voor lijnbusgebruikers. Is de weg tussen de bushalte en de school voldoende veilig te bereiken voor lijnbusgebruikers? Waarom en waar is het onveilig voor schoolbusgebruikers? Is het traject voldoende verlicht? Zijn er kortere routes wenselijk? Treingebruikers Beantwoord de volgende vragen over de knelpunten voor treingebruikers. Is de weg tussen het station en de school voldoende veilig te bereiken voor treingebruikers? Waarom en waar is het onveilig voor treingebruikers? Is het traject voldoende verlicht? Zijn er kortere routes wenselijk? omgevingsplan Op basis van de antwoorden op deze checklist worden twee plans opgesteld met de verkeersknelpunten in de ruimere schoolomgeving: een omgevingsplan, opgesteld door de werkgroep; een omgevingsplan, opgesteld door de leerlingen. Het Mobiliteitshandboek - Afl. 15, september 2002 / 321

12 Procedures - Schoolvervoerplan stappenplan / CHECKLIST 4 KNELPUNTEN IN HET VERVOERS- EN PARKEERAANBOD aanpak Ga als volgt te werk. Beantwoord de vragen van deze checklist met ja of nee. Geef telkens aan of het om een prioritair aspect gaat. vragen De vragen hebben betrekking op de volgende categorieën van weggebruikers: voetgangers fietsers lijnbus- of tramgebruikers schoolbusgebruikers carpoolgebruikers autogebruikers Voetgangers Beantwoord de volgende vragen over de knelpunten voor voetgangers. In de onderstaande tabel wordt de term gemachtigd opzichter gebruikt voor een leerkracht of andere volwassene die de kinderen helpt bij het oversteken van de straat en die: minstens 18 jaar oud is een theoretische en praktische opleiding gevolgd heeft bij de gemeentepolitie gemachtigd is door de burgemeester Vraag Antwoord Prioritair? Zijn er gemachtigde opzichters? ja nee ja nee Zijn er begeleide rijen? ja nee ja nee Fietsers Beantwoord de volgende vragen over de knelpunten voor fietsers. Vraag Antwoord Prioritair? Wordt er aan fietspooling gedaan? ja nee ja nee Zijn er voldoende fietsstallingen? ja nee ja nee Zijn de fietsstallingen overdekt? ja nee ja nee Bevinden de fietsstallingen zich op ja nee ja nee een logische plaats?... Het Mobiliteitshandboek - Afl. 15, september 2002 / 322

13 Procedures - Schoolvervoerplan stappenplan / 13 Lijnbus- en tramgebruiker Beantwoord de volgende vragen over de knelpunten voor lijnbus- en tramgebruikers. Vraag Antwoord Prioritair? Sluiten aankomst en vertrek van ja nee ja nee bus en tram aan op de schooluren? Is er een mogelijkheid tot het ja nee ja nee stallen van de fiets nabij de halte? Is er voldoende wachtcomfort ja nee ja nee (schuilhuisje, bank enz.)? Schoolbusgebruiker Beantwoord de volgende vragen over de knelpunten voor schoolbusgebruikers. Geval 1: er is geen schoolbus Vraag Antwoord Prioritair? Is er behoefte aan een schoolbus? ja nee ja nee Geval 2: er is een schoolbus Is de route van de schoolbus ja nee ja nee efficiënt uitgestippeld? Is er voldoende promotie gevoerd ja nee ja nee voor het gebruik van de schoolbus? Is een abonnement voor de ja nee ja nee schoolbus goedkoop genoeg? Carpoolgebruikers Beantwoord de volgende vragen over de knelpunten voor carpoolgebruikers. Vraag Antwoord Prioritair? Wordt carpoolen in de school ja nee ja nee gestimuleerd? Is er behoefte aan de praktische ja nee ja nee organisatie van een carpoolsysteem door de school? Het Mobiliteitshandboek - Afl. 15, september 2002 / 323

14 Procedures - Schoolvervoerplan stappenplan / Autogebruikers Beantwoord de volgende vragen over de knelpunten voor autogebruikers. Vraag Antwoord Prioritair? Verloopt het stationeren ordelijk? ja nee ja nee Verloopt het parkeren ordelijk? ja nee ja nee Bevinden de parkeerplaatsen zich ja nee ja nee op een logische plaats? Zijn er voldoende parkeerplaatsen? ja nee ja nee andere knelpunten Ga na of er knelpunten in het vervoers- en parkeeraanbod zijn die niet expliciet in deze checklist aan bod zijn gekomen.... Het Mobiliteitshandboek - Afl. 15, september 2002 / 324

15 Procedures - Schoolvervoerplan stappenplan / 15 CHECKLIST 5 INITIATIEVEN VAN DE SCHOOL VOOR DE ORGANISATIE VAN HET VERVOER inhoud aanpak organisatie van het vervoer Met checklist 5 gaat u na of de school zelf concrete initiatieven neemt: om het vervoer in het algemeen beter te organiseren; om anderen te stimuleren tot een betere organisatie van het vervoer; om ouders en leerlingen te informeren; om ouders en leerlingen te sensibiliseren; om leerlingen inzicht in de verkeerssituatie bij te brengen via verkeerseducatie. Zet in de onderstaande tabellen een vinkje in de kolom met de uitspraak die op uw school van toepassing. Zet per rij maar één vinkje. Als de uitspraak niet aan de orde is in uw school, bijvoorbeeld omdat er geen treinstation of bushalte in de buurt ligt of omdat er toch geen leerlingen met de trein naar school komen, laat u alle vakjes van de rij leeg. Zet in de onderstaande tabel een vinkje in de kolom met de uitspraak die van toepassing is: is gewenst op Initiatief is gerea- is niet korte middelliseerd gewenst termijn lange termijn Te voet Fiets Voetpool of begeleide rij Fietspool Degelijke fietsstallingen Lijnbus Schoolbus Begeleiding naar dichtstbijzijnde halte Verbetering bestaand traject Haalbaarheid van het inzetten van een schoolbus Carpool Trein Organisatie van carpooling Begeleiding naar het station Aanpassing schooluren aan de dienstregeling van de trein Schooltoegang Herinrichting van de schooltoegang Het Mobiliteitshandboek - Afl. 15, september 2002 / 325

16 Procedures - Schoolvervoerplan stappenplan / initiatieven van anderen Zet in de onderstaande tabel een vinkje in de kolom met de uitspraak die van toepassing is: Te voet Lijnbus Schoolbus Onmogelijkheid tot statio- neren in de zone voor de schoolpoort Reductie van parkeermogelijkheden bij de schoolpoort (Re)organisatie van langdurig parkeren voor leerkrachten Veilige afzetzones voor leerlingen Autovrije zone voor de schoolpoort Parkeren en stationeren is gewenst op Initiatief is gerea- is niet korte middelliseerd gewenst termijn lange termijn Voetpool of begeleide rij Aanpassing dienstregeling van de bus aan de schooluren Reorganisatie van parkeermogelijkheden van de bus Andere... initiatieven informatieinitiatieven Zet in de onderstaande tabel een vinkje in de kolom met de uitspraak die van toepassing is: is gewenst op Initiatief is gerea- is niet korte middelliseerd gewenst termijn lange termijn Bij de inschrijving krijgen ouders het infopakket Mobiliteit. De dienstregeling van bus of trein ligt ter inzage in de school. De school geeft samen met de gemeente een schoolbereikbaarheidsplan uit. De school organiseert een infoavond over mobiliteit Andere initiatieven, namelijk : Het Mobiliteitshandboek - Afl. 15, september 2002 / 326

17 Procedures - Schoolvervoerplan stappenplan / 17 sensibiliseringsinitiatieven Zet in de onderstaande tabel een vinkje in de kolom met de uitspraak die van toepassing is: is gewenst op Initiatief is gerea- is niet korte middelliseerd gewenst termijn lange termijn Organisatie van autovrije schooldagen. Campagne Milieuvriendelijk naar school Promotiecampagne in samenwerking met De Lijn (bijv. Buspas) Gratis proefritten met de schoolbus Promotiecampagne in samenwerking met de NMBS Uitstapjes met bus, trein of fiets Andere initiatieven, namelijk: educatieinitiatieven Zet in de onderstaande tabel een vinkje in de kolom met de uitspraak die van toepassing is: Verkeers- en mobiliteitslessen Fietsvaardigheidstrainingen : op straat op school in een verkeerspark is gewenst op Initiatief is gerea- is niet korte middelliseerd gewenst termijn lange termijn Verkeerswandelingen in de schoolomgeving. Andere initiatieven, namelijk: Het Mobiliteitshandboek - Afl. 15, september 2002 / 327