Werken met jouw eigen omgangsstijl. Arno Willems, GZ-psycholoog MFCG

Transcriptie

1 Werken met jouw eigen omgangsstijl Arno Willems, GZ-psycholoog MFCG Begeleiderscongres oktober

2 MFCG Multi-Functioneel Centrum voor mensen met een verstandelijke beperking en bijkomende psychische of Gedragsproblematiek sinds 2002 door en voor alle VB-instellingen in Limburg, vooral 24-uurszorg een consultatief team: psychiater, GZ-psycholoog, SPV, team-coach behandelgroepen, polikliniek, crisiscoördinatie, psycho-educatie Begeleiderscongres oktober

3 Nieuwsgierig als een? Begeleiderscongres oktober

4 Wat gaan we doen vandaag? 1. Wat theorie over bejegening en omgangsstijl 2. Invullen en werken met de SIG-B 3. Laten zien hoe je met omgangsstijlen in je eigen casus aan de slag kunt 4. Wat neem je mee terug? Begeleiderscongres oktober

5 Nadruk op omgangsstijl? Praktisch Discussies tussen beheersen en ruimte geven Onderlinge verschillen in team met vele mamma s en pappa s Pagina s vol begeleidingsadviezen Elkaar na-doen helpt niet als híj nou maar niet, dan zou ik tenminste... Cliënten en ouders vinden werkrelatie belangrijkste Theoretisch Problemen ontstaan ook door interactie Onderzoek: emotionele reacties van begeleiders en hun opvattingen Overlap tussen modellen rond interpersoonlijk gedrag Aanpak: Došen, Gentle Teaching, Prouty, relatietherapie, Heijkoop,. Relatie bepaalt 30% van behandel-effect 5

6 Zicht op je eigen interactie middels videoanalyse, directe feedback door collega s, observatie door gedragsdeskundige; Maar liever iets: wat je zélf kunt gebruiken als begeleider wat weinig tijd kost in de dagelijkse zorg wat niet uitgaat van de ideale begeleider, maar neutraal kijkt naar de omgang Begeleiderscongres oktober

7 .. een vragenlijst dus? SIG-B; Schaal voor Interactief Gedrag van Begeleiders.. vanuit interpersoonlijke theorieën en orthopedagogische modellen en vanuit praktijkervaring gestart met 204 items, nu nog 30 items sinds 2003 bij 800 begeleiders gebruikt in teams met gedragsproblematiek (alle niveau s) gericht op die ene cliënt, door hele team ingevuld (groeps- of activiteitenbegeleiders) Begeleiderscongres oktober

8 Interactiecirkel van Leary Begeleiderscongres oktober

9 dominant of volgzaam? Begeleiderscongres oktober

10 vriendelijk of vijandig? Begeleiderscongres oktober

11 Interpersoonlijke principes ASSERTIEVE CONTROLE complementair VIJANDIG symmetrisch VRIENDELIJK STEUNZOEKEND Begeleiderscongres oktober

12 Complementair? Begeleiderscongres oktober

13 SIG-B Goede lijst met 30 vragen en 7 factoren; kost 5-10 min. om in te vullen 1. Assertieve Controle stijl; regels, doorzetten 2. Vijandige stijl; mopperen, boos 3. Vriendelijke stijl; samenwerken, prettig 4. Steunzoekende stijl; hulp nodig 5. Proactief denken; wat, waarom en hoe? 6. Zelfreflectie; welk gevoel, wat wil ik? 7. Kritische Expressed Emotion; preek, cynisch Begeleiderscongres oktober

14 Zelf-reflectie nodig? Begeleiderscongres oktober

15 Uitproberen op eigen casus bij welk van jouw cliënten heb je nogal eens discussies over de bejegening of benadering in je team? vul voor die casus je eígen SIG-B in als begeleider van die cliënt wie wil haar casus als voorbeeld geven? Samen kijken we dan naar hoe je met de uitkomsten van de SIG-B aan de slag kunt in je team. Begeleiderscongres oktober

16 Praktisch gebruik als team: 1. meet /observeer jullie eigen bejegening ofwel omgangsstijl naar cliënt; waarin zijn er verschillen? 2. bij welke collega (met welk profiel) is er de beste klik, minder probleemgedrag? 3. bespreek in je team en met je gedragskundige welke stijlen het beste zouden zijn voor je cliënt. Begeleiderscongres oktober

17 Voor jou zelf interpersoonlijk: 1. wijkt jouw omgang bij hem/haar af van hoe je je over het algeméén naar cliënten gedraagt? Blijkt van wel! Op welk van die 4 stijlen is dat dan vooral? 2. ga eens na welk effect jouw omgangsstijl heeft bij deze cliënt; welke stijl van mij slaat goed of minder aan bij hem/haar? 3. probeer om soepel te variëren in je omgang in verschillende situaties; ik doe s wat anders 4. begin je verbetering in stijl heel concreet: wat ga ik komende week hoe vaak iets anders uitproberen in welke situatie met deze cliënt? 5. vraag evt. wat coaching of feedback hierbij Begeleiderscongres oktober

18 Voor jou zelf intrapersoonlijk: 5. een hoge of lage score op Proactief denken en Zelfreflectie is niet persé goed of fout; 6. als je veel of weinig nadenkt en reflecteert: helpt dit jou of hindert dit je juist in je relatie naar je cliënt? 7. bij score 2 of hoger op Kritische Expressed Emotion = negatieve stress-ervaring bij deze cliënt. Dan in je team en met je gedragskundige bespreken wat jou hierbij zou kunnen helpen. Begeleiderscongres oktober

19 Welk soort maaltijd heb je vandaag gekregen? En wat ga je nu komende weken zélf met je collega s koken? Begeleiderscongres oktober

20 Team rond Marian: 14 jaar, MVB, triest, explodeert; sommigen lukt het beter in ¼ van de omgangsstijlen duidelijke verschillen; 11 begeleid(st)ers met gemiddeld: vaak vriendelijke stijl matig assertieve controle weinig tot matig vijandige stijl nauwelijks steunzoekende stijl vooral grote verschillen in de mate van vriendelijke omgangsstijl; Begeleiderscongres oktober

21 grafiek Vriendelijk hele team Schaal 3: Vriendelijk 5,0 4,0 3,0 3,8 3,8 3,8 3,6 4,3 3,2 3,6 4,5 4,1 3,9 3,0 3,7 2,0 1,0 0,0 0,0 0,0 0,0 0,0 Score Gemiddelde Team Begeleiderscongres oktober

22 Team rond Marian: begeleidster 1 (42 j.):weinig vriendelijkheid, ook weinig vijandigheid, en scoort tegelijk erg laag op zelfreflectie; blijkt weinig vanuit haar gevoelens te werken naar Marian, tot vorig jaar bij Justitie gewerkt en zoekt nog eigen stijl lijkt vooral geleerd te hebben niet over eigen gevoeligheden na te denken Marian stelt zich erg wisselend op bij haar Begeleiderscongres oktober

23 Team rond Marian: begeleidster 2 (32 j., 7 j. ervaring): laag op vriendelijke stijl en hoger op vijandige stijl, ook hogere EE, heeft zelf ook last van haar eigen mopperen en dat verhoogt haar stress veel gedoe met Marian Begeleiderscongres oktober

24 Team rond Marian: begeleider 3 (36 j.): hogere steunzoekende stijl, ook hoge zelfreflectie, m.n. over invloed van eigen levenservaringen, hetgeen hem wel helpt om uit conflicten te blijven met Marian maar wel hogere EE (plagen, kritiek), omdat hij zichzelf teveel afhankelijk maakt van haar steun en die te weinig krijgt Begeleiderscongres oktober