Grensoverschrijdend gedrag in de sport. Roel Petter

Transcriptie

1 Grensoverschrijdend gedrag in de sport Roel Petter

2 Programma Vormen van grensoverschrijdend gedrag Cijfers Beleid sport-brede aanpak van grensoverschrijdend gedrag Rugby Vertrouwenscontactpersoon Preventie

3 1997

4 (Seksuele) intimidatie

5 Seksuele intimidatie 1. Onder seksuele intimidatie wordt verstaan: enige vorm van ongewenst verbaal, non-verbaal of fysiek gedrag met een seksuele connotatie (duiding) dat als doel of gevolg heeft dat de waardigheid van de persoon wordt aangetast, in het bijzonder wanneer een bedreigende, vijandige, beledigende, vernederende of kwetsende situatie wordt gecreëerd. 2. Onder seksuele intimidatie, zoals vermeld in lid 1, zijn mede begrepen de in de artikelen 239 t/m 250 (Titel XIV: Misdrijven tegen de zeden) van het Wetboek van Strafrecht strafbaar gestelde feiten.

6 Pesten

7 Bedreiging/mishandeling

8 Belediging

9 Discriminatie

10

11 Cijfers

12 12 procent van de sporters heeft te maken gehad met seksuele intimidatie en misbruik in 4 procent gaat het om ernstige gevallen (aanranding/verkrachting). Velen hebben er nooit over gepraat bij 75% is het gebeurd op zeer jonge leeftijd Commissie de Vries (2017)

13 Teamsport 47% 2 miljoen sporters Individuele sport 36% 2,5 miljoen sporters Semi-individuele sport 12% (bijv. tennis)

14 Thema s 2015 bij VPS Grensoverschrijdend gedrag SI 218 Doping 5 Matchfixing 0 Eetstoornissen 1 Overig 41 Totaal 265

15 Grensoverschrijdend gedrag SI Verbale seksuele intimidatie 27% Aanranding 21% Andere (ongewenste) aanrakingen 15% Ongewenste functionele aanrakingen 10% Foto/film (laten) maken en verspreiden 10% Verkrachting 5% Voyeurisme 2%

16 Slachtoffers Vrouw/meisje 56 % Man/jongen 38% Beschuldigden Vrouw/meisje 03 % Man/jongen 96%

17 slachtoffers beschuldigden 8% <12 jaar 1% 25% % 20% % 6% % 4% % 3% 51> 10%

18 Beschuldigden Begeleider 69% Sporter 15% Overig kader 5%

19 Beleid

20 Landelijk beleid van de sportbonden m.b.t. SI Uniform tuchtreglement voor alle sportbonden Uitvoering tuchtrechtspraak SI op bondsniveau of ISR Gesanctioneerden worden opgenomen in landelijk registratiesysteem SI VCP bij iedere bond én lokaal bij vereniging of cluster van verenigingen VCP werkt conform protocol Toolkit sociaal veilige sportomgeving voor besturen van verenigingen

21

22 Vertrouwenspunt Sport wordt Centrum Veilige Sport Nederland Huidige situatie 1 Coördinator 11 vertrouwenspersonen poule Waarvan 4 belteam Toekomstige situatie 2 medewerkers kantoor (2x32uur) 1 coördinator 6 vertrouwenspersonen VOG beleid medewerker + poule

23

24 Case management systeem Sport SpeakUp anoniem melden Iedere bond eigen lijn met uniek nummer Schriftelijk en telefonisch Melding komt uit bij de bond of Centrum Veilige Sport Contact opnemen met bestuur verenging Dossier aanmaak in CMS Sport Vereniging via SpeakUp en meldformulier Bond/ Centrum Veilige Sport zelf aanmaken AVG proof en beveiligd systeem

25 Meldplicht SI Iedere begeleider en ieder bestuurslid van de sportbond of sportvereniging, die kennis krijgt van (een vermoeden van) een overtreding van dit reglement, is verplicht dit te melden bij de aanklager van de sportbond. Uitgezonderd is degene die de SI heeft ondergaan en ook de vertrouwenscontactpersonen zijn verschoond van deze meldplicht.

26 Meldcode GOG / SI Begeleiders melden bij een bestuurslid van de vereniging. Bestuursleden van een vereniging melden bij de vertrouwens(contact)persoon van de eigen sportbond. Melden direct bij vertrouwens(contact)persoon sportbond kan door alle partijen worden gedaan. Melden in gezamenlijk overleg bij de aanklager van de bond (of een vergelijkbaar orgaan) of ISR kan door alle partijen worden gedaan. Melden bij het Centrum Veilige Sport Nederland kan door alle partijen worden gedaan.

27 Vereniging niveau > maak gebruik sportbond en Centrum STAP 1 Kennisnemen van een incident Het bestuurslid: Er is een melding of signaal bij de bestuurder/ directie gedaan VCP draagt de gespreksrapportage en verantwoordelijkheid over aan bestuurder STAP 2 Handelingskader STAP 3 Hoor- en wederhoor gesprekken Het bestuurslid : Neemt in overweging wat de melding of het signaal inhoudt Bevestigt de melding aan de melder Inventariseert het handelingskader Welke regels zijn er geschonden? Start direct (wijst op) hulpverlening op in (acute) situaties, en schakelt politie in bij het vermoeden van een strafbaar feit. Het bestuurslid : Voert een hoor- en wederhoor gesprek met betrokkenen zoals de melder, slachtoffer, beschuldigde. > tenzij dit verstorend of strijdig is voor/ met later straf- of tuchtrechtelijk onderzoek Neemt een officiële klacht aan Documenteert gesprekken en bevindingen

28 Vereniging en Sportbond gezamenlijk > hulplijn Centrum Sport Nederland STAP 4 Afweging van het incident en grensoverschrijdend gedrag STAP 5 Afweging meldplicht en opvolging van het incident Het bestuurslid / vertrouwens(contact)persoon: Beoordeelt het incident op GOG samen met de bond of Centrum Veilige Sport Nederland Weegt aan de hand van handelingskader (gedragsregels, tuchtregels, Nederlands strafrecht etc.). de inhoud van het incident vertrouwens(contact)persoon sportbond documenteert in het landelijke Case management systeem Sport Het bestuurslid / vertrouwens(contact)persoon: Beslist samen met de bond of Centrum Veilige Sport Nederland of het incident meldplichtig is bij de aanklager Bond of aanklager ISR Geeft opvolging aan het incident en de melding Organiseert hulpverlening, treft een orde maatregel etc. Vertrouwens(contact)persoon sportbond documenteert in het landelijke Case management systeem

29 1. Kennisnemen van het incident 2. Handelingskader 3. Hoor- en wederhoor gesprek 4. Afweging van het incident en grensoverschrijdend gedrag 5. Afweging meldplicht en opvolging stappen die het bestuurslid van een vereniging in eerste instantie doorloopt. Maak gebruik van de hulplijnen voor overleg, nadrukkelijk bij fysieke seksuele intimidatie meldingen. 4 Tijdens stap 4 gaan het bestuurslid van de vereniging en de vertrouwens(contact)persoon van de sportbond gezamenlijk in overleg. 5 Tijdens stap 5 wordt er de afweging gemaakt voor melden onder de meldplicht SI en verder tuchtrechtelijk onderzoek. Daarnaast wordt de oplossing van het incident en hulpverlening besproken.

30 Vragen meldcode en Blauwdruk SI

31 Opleiding Herkennen en voorkomen grensoverschrijdend gedrag Vertrouwenscontactpersoon VCP Master Coach ethiek E-learning bestuurders GOG in coach/ trainer

32 Waar is de rugbysport kwetsbaar?

33

34 Rugby wordt genoemd als sport waar men nog respect heeft voor de scheidsrechter. Rugby Union is a game for hooligans played by gentlemen Echter: Rugby Union used to be a civilised game but no longer. Now it s footballers who know how to behave -The Spectator ( )

35 Risicofactoren Fysieke sport Ongewenste aanrakingen Gemakkelijk om elkaar te blesseren Risico op verruwing Hersenletsel Macho imago Homo vriendelijk?

36 Vertrouwens Contact Persoon

37 Taken VCP Eerste opvang bij een melding Vervolgstappen bespreken Rapporteren aan het bestuur Aandacht voor preventie

38 VCP <-> Vertrouwenspersoon VCP Voor alle partijen Eenmalig gesprek (tenzij ) Bespreekt opties van partij Overlegt evt. met of verwijst naar, professionele VP Moet rapporteren aan bestuur Vertrouwenspersoon Voor één partij Meerdere gesprekken soms jarenlang traject Bespreekt opties van partij Heeft geen verplichting te rapporteren

39 INCIDENT

40 Oplosbaar in de vereniging? Pesten Belediging Nb: in geval van seksuele intimidatie: altijd overleg met Centrum Veilige Sport Is er een strafrechtelijk vergrijp? > Strafrecht + Tuchtrecht Zijn de gedragsregels overtreden? > Tuchtrecht

41 Veilig Sportklimaat (samenwerking) Tuchtrecht (Sport) Strafrecht (Samenleving)

42 Tuchtrecht Instituut Sport Rechtspraak (ISR) Seksuele intimidatie, doping, matchfixing Nederlandse Rugby Bond: 7x dopingzaak (sinds 2011)

43

44 Achtergrondinformatie en casuïstiek

45 Incident of gepland Incident éénmalig onder invloed van. oplossingen te vinden Grooming (een proces )

46 Risicofactoren trainers Afhankelijkheid Ambitie Bewondering van de trainer Extra aandacht van de trainer Gevoelens kunnen verward worden met verliefdheid Zijn gewend om grenzen te verleggen Zowel lichamelijk als psychisch

47 Machtsongelijkheid? Overal waar machtsongelijkheid is kan macht gebruikt (maar... ook misbruikt) worden. Machtsongelijkheid kan onbewust aanwezig zijn. Een factor waarop alle vormen van sociaal overschrijdend gedrag terug te voeren is.

48 Machtsongelijkheid Vanuit attitude Vanuit aantal Vanuit functie - 53 % van de beschuldigden heeft een machtsrelatie

49 Preventie

50 Veilige sportomgeving Wat is veilig? hardware denk aan gevoel van veiligheid door o.a. veilig gebouw, goede verlichting, kleedkamers zonder inkijk etc. software denk aan gevoel van veiligheid door de cultuur binnen de vereniging door o.a. vrijheid om te zeggen wat je wil zeggen, te zijn die je bent, niet iets te doen onder dwang etc.

51 Stappen die vereniging kan zetten Bestuurslid met aandachtsgebied Aanstellen VCP Introduceren op informatiebijeenkomst of jaarvergadering Quickscan Meldplicht

52 Stappen die vereniging kan zetten Voorlichtingsavond Sociale veiligheid Discussie initiëren over omgangsvormen Omgangsregels vaststellen Gedragsregels implementeren Commissie sociale veiligheid instellen Kwetsbare situaties bepalen en afspraken maken: Social media Mobieltjes in kleedkamer 4 ogen principe.

53 Stappen die vereniging kan zetten Aanstellingsbeleid ontwikkelen VOG ( VOT (Verklaring onderwerping tuchtrecht) Raadplegen registratiesysteem Referenties inwinnen Publiceren in clubblad/site Zichtbaar in het clubhuis Bestuur geeft goede voorbeeld Jaarlijks agenderen