Advies BPV monitor. Advies van stichting SBB aan de minister van OCW over de BPV monitor. Zoetermeer, november mvb lvd/bes_alg

Maat: px
Weergave met pagina beginnen:

Download "Advies BPV monitor. Advies van stichting SBB aan de minister van OCW over de BPV monitor. Zoetermeer, november 2012. mvb12-1443lvd/bes_alg"

Transcriptie

1 Advies BPV monitor Advies van stichting SBB aan de minister van OCW over de BPV monitor Zoetermeer, november 2012 mvb lvd/bes_alg

2 Inhoudsopgave: 1. Achtergrond Advies SBB Stappenplan voor de realisatie van het advies Uitvoering BPV monitor Financiering BPV monitor Samenvatting tijdspad en opbouw BPV monitor Bijlage - Kwaliteitsaspecten voor bevraging mvb lvd/bes_alg pagina 2 van 14

3 1. Achtergrond SBB is vanaf 1 januari 2012 voor het ministerie van Onderwijs, Cultuur en Wetenschap (OCW) en Economische Zaken, Landbouw en Innovatie (EL&I) aanspreekpunt op het gebied van de beroepspraktijkvorming (bpv) in het middelbaar beroepsonderwijs. Het beroepsonderwijs en het bedrijfsleven zijn samen met de studenten verantwoordelijk voor goede afspraken over en uitvoering van de beroepspraktijkvorming. Alle partijen leveren een gezamenlijke inspanning om de kwaliteit van de bpv te verbeteren. Adviesvraag OCW BPV monitor De minister van OCW heeft SBB gevraagd advies uit te brengen over de volgende landelijke BPV monitor. Deze monitor is het vervolg op de BPV monitor uit Het doel van de monitor is het meten van de kwaliteit van de bpv. De afspraken in het BPV protocol vormen het kader waarbinnen de monitor wordt vorm gegeven. Daarnaast heeft de minister van OCW in haar actieplan Focus op vakmanschap aangegeven dat zij wil dat de tevredenheid van het bedrijfsleven periodiek (driejaarlijks) in kaart wordt gebracht. Het doel is dat de tevredenheidsmeting van het bedrijfsleven zodanig wordt opgezet dat waardering van de onderwijsinstellingen mogelijk is in het kader van de bekostiging uit de prestatiebox. Daarvoor moeten de gegevens voldoende robuust (representatief, valide en betrouwbaar) zijn om eventueel gebruikt te kunnen worden voor bekostiging. De beoordeling van deze validiteit en betrouwbaarheid is echter onderwerp van gesprek tussen de MBO Raad en OCW. Zij maken aanvullende afspraken over welke gegevens worden aangeleverd en onder welke voorwaarden. Deze keuze wordt niet in dit advies gemaakt. Adviesvragen minister van OCW aan SBB De tweede BPV monitor is in 2013 gepland. Voor de uitvoering van de BPV monitor is het van belang vooraf de twee vragen van de minister van OCW aan SBB te beantwoorden: 1. Hoe moet de meting Tevredenheid bedrijfsleven worden ingericht, zodanig dat de resultaten gebruikt kunnen worden voor bekostiging uit de prestatiebox? 2. Hoe moet de BPV monitor worden ingericht, zodanig dat de kwaliteit van de bpv wordt gemeten en de bevragingslast voor betrokken partijen tot een minimum wordt beperkt? Moet de BPV monitor zoals in 2011 integraal worden uitgevoerd, of moet de Tevredenheid bedrijfsleven apart worden gemeten? In dit advies geeft de thema-adviescommissie richting aan de uitwerking van deze vragen. De exacte aansluiting op de prestatiebox zal in een nadere uitwerking worden ingevuld, nadat de vragenlijsten voor het onderzoek zijn vastgesteld. BPV monitor 2011 De BPV monitor 2011 heeft een aantal specifieke bevindingen opgeleverd. Belangrijke verbeterpunten zijn onder meer de match tussen student en BPV plaats en de afstemming in de driehoek student, praktijkopleider van het leerbedrijf en de docent/begeleider van de onderwijsinstelling. Deze uitkomsten zijn verwerkt in het advies. mvb lvd/bes_alg pagina 3 van 14

4 2. Advies SBB SBB adviseert: 1. Integratie van BPV monitor en tevredenheidsmeting bedrijfsleven. Toelichting: SBB adviseert het onderzoek naar tevredenheid bedrijfsleven te integreren in de BPV monitor. De minister van OCW heeft eerder in het actieplan Focus op vakmanschap aangegeven dat zij wil dat de tevredenheid van het bedrijfsleven periodiek wordt gemeten. Dit kan op twee manieren worden ingevuld: door de tevredenheid van het bedrijfsleven over de bpv te meten en door de tevredenheid van het bedrijfsleven over de kennis en vaardigheden van de afgestudeerde mbo er te meten. De BPV monitor uit 2011 brengt onder andere het oordeel van het bedrijfsleven over de kwaliteit van de bpv in kaart. Omdat zowel in de BPV monitor als in de meting tevredenheid bedrijfsleven de tevredenheid over de bpv wordt gemeten, adviseert SBB beide onderzoeken samen te voegen. Zo wordt voorkomen dat leerbedrijven en onderwijsinstellingen overvraagd worden. 2. De kwaliteit van de bpv te gaan meten direct aansluitend aan iedere bpvperiode. Toelichting: Door de meting direct aansluitend aan de bpv uit te voeren bij de betrokken student, de betrokken praktijkopleider en de betrokken docent/begeleider van de onderwijsinstelling, wordt een aantal voordelen tegelijk bereikt. In de eerste plaats wordt 'verse' informatie verzameld en in de tweede plaats worden alle direct betrokkenen bevraagd. Bij een meting eens per twee jaar zijn deze relaties moeilijker te leggen. Door te meten bij alle direct betrokkenen bij elke bpv is de representativiteit van de uitkomsten geborgd. Hiertoe moet een landelijk geautomatiseerd systeem worden ingericht waar de betrokken partijen (studenten, docenten/begeleiders van het onderwijs en praktijkopleiders van de leerbedrijven) via internet inloggen en de vragenlijst invullen. Uitganspunt is dat iedere bpv-periode wordt afgesloten met een evaluatie. 3. Eens per twee jaar een rapportage samen te stellen uit de gegevens als resultaat van de bpv-evaluaties en tussentijds partijen van informatie te voorzien ten behoeve van de verbetering van de bpv. Toelichting: Het verzamelen van gegevens door iedere bpv te evalueren zorgt voor een doorlopende kwaliteitsmeting van de bpv. Dit systeem maakt het mogelijk om naast de tweejaarlijkse BPV monitor ook periodiek per regio, sector of onderwijsinstelling een beeld te geven van de kwaliteit van de bpv. SBB wil de gegevens ook beschikbaar stellen voor individuele betrokkenen om zelf kwaliteit te verbeteren. Op basis van deze gegevens kunnen het bedrijfsleven, onderwijsinstellingen en kenniscentra regionaal in gesprek gaan over optimalisatie van de bpv. Per onderwijsinstelling en sector kan ruimte worden geboden voor het toevoegen van enkele vragen. Ook over de kwaliteit van het kenniscentrum kunnen vragen aan de BPV monitor worden toegevoegd. Zo sluit de BPV monitor maximaal aan bij de actualiteit van de onderwijsinstellingen en het mvb lvd/bes_alg pagina 4 van 14

5 bedrijfsleven. Het aantal toe te voegen vragen kan wel beperkt worden. Een te lange vragenlijst zal de respons verlagen. Het op deze manier evalueren van iedere bpv via één systeem dringt de administratieve lasten terug, doordat niet iedere onderwijsinstelling, kenniscentrum of sector zijn eigen kwaliteitsmonitor hoeft te ontwikkelen/handhaven. De informatie die ontsloten wordt bevat: a. Informatie over de kwaliteit van de bpv, waarbij het BPV Protocol als basis dient (proces) b. Informatie over tevredenheid leerbedrijven over de bpv, waarbij het BPV Protocol als basis dient (proces) 4. In het kader van een pilot de BPV monitor uit te breiden met onderdelen die de werkgeverstevredenheid over de afgestudeerde mbo er meten. Toelichting: De pilot houdt in dat aan de vragenlijst van de BPV Monitor voor de leerbedrijven een aantal vragen wordt toegevoegd over werkgeverstevredenheid over de afgestudeerde mbo student, zodat de leerbedrijven niet overvraagd worden. De informatie die ontsloten wordt bevat: c. Informatie over tevredenheid leerbedrijven over afgestudeerde mbo'ers (product/outcome) 5. Te toetsen in een pilot of de mening van leerbedrijven in het kader van werkgeverstevredenheid overeenstemt met de opvatting van de nietleerbedrijven. Toelichting: SBB adviseert om de pilot naar het meten van de tevredenheid over de afgestudeerde mbo er niet alleen bij leerbedrijven maar ook bij niet-leerbedrijven uit te zetten. Zo kan worden onderzocht of de opvatting van leerbedrijven over de afgestudeerde mbo student verschilt van de opvatting van niet-leerbedrijven die wel afgestudeerde mbo studenten in dienst nemen. SBB adviseert om als onderdeel van de pilot naast de werkgeverstevredenheid van betrokken leerbedrijven in een separaat onderzoek ook de werkgeverstevredenheid van niet- leerbedrijven te meten om inzicht te bieden in de voorbereiding en aansluiting op de arbeidsmarkt. Deze meting bevat het oordeel van het bedrijfsleven over de kwaliteit van de in de praktijk ingeoefende en getoetste kennis en vaardigheden van de afgestudeerde mbo'er. De uitkomsten van de beide onderdelen van de pilot werkgeverstevredenheid worden samengevoegd om tot een totaalbeeld te komen. De informatie die ontsloten wordt bevat: d. Informatie over tevredenheid niet leerbedrijven over afgestudeerde mbo'ers (product/outcome). Het meten van de tevredenheid van het bedrijfsleven over de afgestudeerde mbo er, bij leerbedrijven en bij niet-leerbedrijven wordt na uitvoering geëvalueerd. Omdat het een pilot is om van te leren, zijn de uitkomsten vertrouwelijk. Afhankelijk van de meerwaarde van het meten van de tevredenheid over de afgestudeerde mbo er, zal mvb lvd/bes_alg pagina 5 van 14

6 worden bezien of dit een structureel onderdeel van de BPV monitor moet worden. Gedurende de pilot worden geen financiële consequenties aan de tevredenheidsmeting over de afgestudeerde mbo'er verbonden. 6. Coördinatie en regie binnen SBB verband te organiseren. Toelichting: Om een maximale objectiviteit te garanderen adviseert SBB om de regie rondom de BPV monitor niet bij één van de partijen onder te brengen, maar onder regie van SBB te houden. SBB adviseert dat beroepsonderwijs en bedrijfsleven in dat verband gezamenlijk de vragenlijst voor de evaluaties opstellen. Om studenten ook vertegenwoordigd te laten zijn, adviseert SBB deze hierbij te betrekken. Het gezamenlijk vaststellen van de vragenlijst zorgt voor draagvlak bij deelname aan de evaluaties van de bpv en borging van de uitkomsten. Voor een goede respons zal ook rekening gehouden moeten worden met het draagvlak bij de diverse geledingen in de onderwijsinstelling en het leerbedrijf die straks bij de uitrol van de evaluaties betrokken zijn te besteden aan de technische inrichting van de monitor en het creëren van draagvlak. SBB adviseert de eerstvolgende BPV monitor niet in 2013, maar in 2014 te laten verschijnen. De keuze van SBB voor het evalueren van iedere bpv vraagt de nodige tijd voor implementatie. Door gebruik te maken van bestaande en bewezen monitoringssystemen en deze uit te breiden tot één landelijk systeem kan de invoeringstijd beperkt worden. Voor een goede gegevensverzameling is het doel om al in 2013 de volgende BPV monitor op te leveren volgens SBB te ambitieus. Wel kan in 2013 een start worden gemaakt met de gegevensverzameling. De volgende BPV monitor zal dan in 2014 verschijnen. mvb lvd/bes_alg pagina 6 van 14

7 3. Stappenplan voor de realisatie van het advies zoals hiervoor vermeld Stap 1: Opzetten monitorsystematiek eerste helft in 2013 Het verzamelen van gegevens voor de tweejaarlijkse BPV monitor vindt plaats door iedere bpv te evalueren. Voor een effectieve meting van de kwaliteit van de bpv is een directe koppeling aan de individuele bpv noodzakelijk. Het beste moment om te meten is direct aansluitend aan de bpv. Hiervoor wordt een geautomatiseerd systeem ingericht. De thema-adviescommissie BPV zal, als positief is gereageerd op bovenstaande adviezen, een onderzoeksbureau selecteren voor het inrichten van de BPV monitor via internet. Daarnaast zorgen de betrokken partijen in SBB, voor draagvlak voor de BPV monitor bij hun eigen achterban. Stap 2: Randvoorwaarden voor het leveren en gebruik van data uit de BPV monitor Er worden in de uitwerking van dit advies nadere afspraken gemaakt over de randvoorwaarden waaronder SBB de gegevens levert in de BPV monitor. Die afspraken gaan over de frequentie waarin en het aggregatieniveau waarop de gegevens ontsloten worden (zoals landelijk, regionaal, sectoraal, per opleiding). Per vraag uit de betrokken partijen om maatwerkinformatie, zal de thema-adviescommissie BPV nadere afspraken maken over de randvoorwaarden waaronder deze gegevens worden verstrekt. De regelgeving met betrekking tot privacy zal daarbij als richtlijn gelden Uitgangspunt voor SBB is dat de gegevens toegankelijk moeten zijn waar mogelijk en beschermd waar dat moet in verband met de privacy van de betrokkenen. Stap 3: Het inrichten van het monitorinstrument Het door SBB geselecteerde onderzoeksbureau is verantwoordelijk voor de uitwerking van het monitorinstrument, richt een database in en regelt dat de bpv daadwerkelijk kan worden geëvalueerd en beheert de database in opdracht van SBB. De database is eigendom van onderwijs en bedrijfsleven binnen SBB verband. Stap 4: Vulling systeem van tweede helft 2013 Na het opzetten van het monitoringssysteem kan in 2013 gestart worden met het uitvoeren van de eerste evaluaties. De student, de docent/begeleider vanuit de onderwijsinstelling en de praktijkopleider van het leerbedrijf kunnen aansluitend aan de bpv inloggen en een vragenlijst beantwoorden. Deze evaluatie mag niet vrijblijvend te zijn. Het doel is dat de betrokken partijen de evaluatie zien als noodzakelijk en vanzelfsprekend onderdeel van de afsluiting van de bpv in het kader van de kwaliteitsmeting en -verbetering. De respons kan worden verhoogd als onderwijsinstellingen studenten voorbereiden op en ondersteunen bij het invullen van de vragenlijst, mits de privacy van de student geborgd is. Stap 5: Landelijke BPV monitor 2014 Tweejaarlijks wordt vanuit de evaluaties van de individuele bpv's een landelijke BPV monitor samengesteld. De BPV monitor bevat gegevens over de kwaliteit van de bpv en de tevredenheid van de betrokken partijen. Met deze monitor kan het ministerie van mvb lvd/bes_alg pagina 7 van 14

8 OCW de kwaliteit van de bpv beoordelen. Indien nodig kan op basis van bevindingen uit de landelijke BPV monitor specifiek beleid worden ingezet om verdere verbetering te bewerkstellingen. Bij de ontwikkeling van de monitor wordt ook aandacht besteed aan de toekomstbestendigheid. De vergelijkbaarheid van de gegevens over de jaren heen is dan een punt van aandacht voor SBB. In 2014 verschijnt de volgende BPV monitor op basis van de evaluatie van de bpv-perioden. Stap 6: Pilot meting tevredenheid bedrijfsleven over de outcome SBB adviseert om naast de proceskwaliteit van bpv en de tevredenheid van betrokken leerbedrijven over de bpv als pilot ook de tevredenheid met het product (outcome) van een mbo-opleiding te meten. De productkwaliteit bevat het oordeel van leerbedrijven over de kwaliteit van de afgestudeerde mbo'er. In de uitvoering van de BPV monitor kan hierover een aantal vragen worden opgenomen. De meting van de tevredenheid met het product moet ook uitgevoerd worden onder bedrijven die geen leerbedrijf zijn, maar wel een gediplomeerde mbo'er in dienst hebben. Daarvoor zullen in een separaat onderzoek vragen onder bedrijven worden uitgezet over de beginnend beroepsbeoefenaars met een mbo-diploma die zij in dienst hebben genomen. De meting van tevredenheid over de outcome moet zorgvuldig worden uitgevoerd. De pilot wordt na uitvoering geëvalueerd. Er worden nog geen financiële consequenties verbonden aan de pilot naar het meten van de outcome. Stap 7: Uitkomsten tevredenheid leerbedrijven over de bpv De verzamelde gegevens van de evaluaties kunnen ook gebruikt worden voor het monitoren van de tevredenheid van leerbedrijven per onderwijsinstelling. SBB wil een geïntegreerde meting met daarin een beoordeling van de kwaliteit en tevredenheid van de betrokken partijen over de bpv. SBB levert de gegevens over de tevredenheid van leerbedrijven onder meer aan de MBO Raad voor toepassing in de Benchmark MBO en eventueel doorlevering van de gegevens aan OCW voor de bekostiging uit de prestatiebox, zoals aangekondigd in het Actieplan MBO. Ook andere betrokken partijen kunnen verzoeken indienen bij de SBB om informatie te verstrekken. Zie voor de voorwaarden stap 2. Stap 8: Uitkomsten pilot werkgeverstevredenheidsmeting 2014 Aan de hand van de pilot meting kwaliteit product van mbo-opleiding kan een vergelijking worden gemaakt tussen de mening van de leerbedrijven betrokken bij de bpv en de overige 'afnemers' van mbo-studenten. mvb lvd/bes_alg pagina 8 van 14

9 4. Uitvoering BPV monitor Het onderwijs en bedrijfsleven zijn van mening dat de verantwoordelijkheid voor de regie, ontwikkeling en het beheer van de BPV monitor bij SBB belegd moeten worden. SBB is verantwoordelijk voor de regie op: 1. Welke vragen worden gesteld/welke informatie wordt verzameld (vragenlijst) 2. Wie voert de bpv evaluatie-enquêtes uit en beheert de database met gegevens die dat oplevert. 3. Hoe vaak, op welke manier, welk aggregatieniveau en naar wie worden de objectieve, gevalideerde gegevens ontsloten. 4. Het verzamelen en het beheren van de informatie door een onafhankelijke partij. In SBB-verband kunnen afspraken gemaakt worden over de uitvoering van de monitor, de vragenlijst, de rapportage op landelijk niveau en de gegevensdeling. De themaadviescommissie van SBB zal hierbij als stuurgroep optreden. Een werkgroep onder aansturing van de thema-adviescommissie zal belast worden met de nadere uitwerking. In deze werkgroep zullen deskundigen van onderwijs, het georganiseerde bedrijfsleven, kenniscentra en JOB zijn vertegenwoordigd. Waar nodig kunnen andere experts worden geraadpleegd. SBB zoekt een onafhankelijk onderzoeksbureau dat het systeem ontwikkelt. Voor deze uitvoerende partij wil SBB een offerteprocedure starten, die moet leiden tot een keuze waar onderwijs en bedrijfsleven achter staan. De uitvoerende partij zorgt dat objectieve en gevalideerde gegevens ontsloten worden in een format dat bruikbaar is voor rapportages van onderwijsinstellingen, leerbedrijven, sectoren en kenniscentra. De onderwijsinstellingen moeten de gegevens beschikbaar krijgen ten behoeve van het Geïntegreerd Jaardocument. De MBO Benchmark is hiervoor beschikbaar. Voor ontsluiting naar andere partijen, zoals het georganiseerd bedrijfsleven en kenniscentra, wordt het format nog nader ingevuld. Bij deze ontwikkeling van het systeem wordt aansluiting gezocht bij een bestaand monitoringssysteem dat zich in de praktijk heeft bewezen. Hierdoor worden hoge ontwikkelkosten en kinderziekten zoveel mogelijk vermeden. Bovendien kan zodoende in de eerste helft van 2013 een werkend systeem worden ontwikkeld, getest en uitgezet. In de uitwerking wordt rekening gehouden met de uitvoerbaarheid voor alle partijen. In SBB verband moeten goede afspraken worden gemaakt over het eigenaarschap van de informatie (wie is eigenaar van welke informatie op welk niveau). Ook in relatie tot bijvoorbeeld de privacy. Ook met de deelnemers aan de BPV monitor moeten duidelijke afspraken worden gemaakt op welk niveau de informatie wordt ontsloten en wie daar wel en niet toegang toe hebben. De keuze van SBB voor het evalueren van iedere bpv vraagt de nodige tijd voor implementatie. Door gebruik te maken van bestaande monitoringssystemen en deze uit te breiden tot één landelijk systeem kan de invoeringstijd beperkt worden. Voor een goede gegevensverzameling is het doel om al in 2013 de volgende BPV monitor op te leveren volgens SBB te ambitieus. Wel kan in 2013 een start worden gemaakt met de mvb lvd/bes_alg pagina 9 van 14

10 gegevensverzameling. De volgende BPV monitor met de gegenereerde gegevens uit de evaluaties kan in 2014 verschijnen. Het moet mogelijk zijn dat een onderwijsinstelling enkele specifieke vragen toevoegt aan de vragenlijst. Deze worden alleen getoond bij bedrijven die een student hebben van die betreffende onderwijsinstelling. Op deze wijze zouden de onderwijsinstellingen de lasten voor het eigen bpv-onderzoek aanzienlijk kunnen beperken. mvb lvd/bes_alg pagina 10 van 14

11 5. Financiering BPV monitor Met het advies van SBB worden de door OCW gestelde doelen geïntegreerd in één systematiek. Daarbij moet een geautomatiseerd systeem voor het verzamelen, bundelen en rapporteren van de afzonderlijke evaluaties van de bpv worden opgezet. Ook het uitvoeren van de genoemde pilot voor werkgeverstevredenheid over de afgestudeerde mbo'er moet uitgevoerd worden. Aangezien het ministerie van OCW voornemens is de informatie uit de BPV monitor te gebruiken in het kader van de prestatiebekostiging, zal de informatie aan extra strenge eisen moeten voldoen wat betreft validiteit, robuustheid en representativiteit. Dit stelt ook extra eisen aan de uitwerking en werkwijze van het te selecteren onderzoeksbureau en brengt daardoor extra kosten met zich mee. SBB is dan ook van mening dat alleen uitvoering aan dit advies kan worden gegeven mits OCW de kosten voor zijn rekening neemt. Op basis van de vastgestelde kaders voor de BPV monitor en het voorstel voor verdere uitwerking en uitvoering van de BPV monitor zal SBB een gerichte subsidieaanvraag indienen voor de financiering van het opzetten en onderhouden van de BPV monitor. Daarbij moet voor het eerste jaar ook rekening worden gehouden met eenmalige investeringskosten. mvb lvd/bes_alg pagina 11 van 14

12 6. Samenvatting tijdspad en opbouw BPV monitor SBB adviseert de BPV monitor stapsgewijs uit te breiden volgens de onderstaande stappen: Jaar Monitoring van de bpv bestaat uit: 2013 Eerste helft 2013: 1. Ontwikkeling en testen systeem 2. Eisen aan tevredenheidsgegevens t.b.v. prestatiebox afstemmen met MBO Raad en OCW 3. Vragenlijsten samenstellen 4. Communicatieplan opstellen Tweede helft 2013: 5. Kwaliteitsmeting bpv-proces op basis van evaluatie individuele bpv's 6. Eerste gegevens beschikbaar per onderwijsinstelling, sector en regio: - Tevredenheidsmeting leerbedrijven - Kwaliteitsmeting bpv-proces op basis van evaluatie individuele bpv's Landelijke BPV monitor: - Tevredenheidsmeting leerbedrijven - Kwaliteitsmeting bpv-proces op basis van evaluatie individuele bpv's 2. Gegevens beschikbaar voor partijen op basis van afgesproken format: - Pilot tevredenheidsmeting leerbedrijven - Kwaliteitsmeting bpv-proces op basis van evaluatie individuele bpv's 3. Pilot tevredenheidsmeting bedrijfsleven over mbo'ers (productmeting) 4. Proeflevering gegevens tevredenheid leerbedrijven aan partijen Gegevens beschikbaar voor partijen op basis van afgesproken format: - Tevredenheidsmeting leerbedrijven - Kwaliteitsmeting bpv-proces op basis van evaluatie individuele bpv's 2. Levering gegevens tevredenheid BPV monitor: - Tevredenheidsmeting leerbedrijven - Kwaliteitsmeting bpv-proces op basis van evaluatie individuele bpv's 2. Gegevens beschikbaar per onderwijsinstelling, sector en regio: - Tevredenheidsmeting leerbedrijven - Kwaliteitsmeting bpv-proces op basis van evaluatie individuele bpv's 3. Levering gegevens tevredenheid mvb lvd/bes_alg pagina 12 van 14

13 7. Bijlage - Kwaliteitsaspecten voor bevraging Onderwijs en bedrijfsleven maken in SBB-verband afspraken over de BPV monitor en de onderwerpen waarover vragen worden gesteld in de BPV monitor. Hierbij wordt rekening gehouden met de aandachtspunten die uit de BPV monitor 2011 naar voren zijn gekomen. Ook is het advies van de georganiseerde studenten meegewogen. De vragenlijst voor de BPV monitor zal in samenspraak tussen onderwijs en bedrijfsleven worden opgesteld. De thema-adviescommissie BPV van SBB stelt voor om in ieder geval over de volgende onderdelen vragen op te nemen in de BPV monitor: 1 Centraal in de bpv staat het bereiken van leerdoelen. Die leerdoelen bepalen hoe het proces van de bpv dient te verlopen. a. De leerdoelen zoals vermeld in of afgeleid van het kwalificatiedossier, uitgewerkt naar leerjaar en niveau. Soft skills horen daarbij. b. Voorafgaand aan een bpv-periode (hiervoor ontmoeten de drie partijen elkaar) wordt: i. vastgesteld of student en leerbedrijf tot een positief besluit komen om gezamenlijk de bpv-periode in te gaan; ii. vastgesteld of de door de student gewenste leerdoelen (afgeleid) uit het kwalificatiedossier in dat bedrijf kunnen worden gerealiseerd; iii. vastgesteld hoe er tussen de partijen contact wordt gehouden in de bpv-periode, b.v. wekelijks zal er een korte mail naar de bpv-begeleider gaan vanuit de student en naar behoefte vanuit de praktijkopleider. Tevens wordt er een contactadres overeengekomen voor spoedsituaties; iv. vastgesteld hoeveel tijd er beschikbaar is voor begeleiding door de bpvbegeleider en voor overleg tussen praktijkopleider en student en hoeveel tijd er beschikbaar is voor opdrachten vanuit school; v. vastgesteld welke doelen het leerbedrijf heeft met het aanbieden van de stageplek; vi. vastgesteld hoe de beoordeling van de student met betrekking tot opdrachten vanuit school en de praktijk van het bedrijf gaat verlopen en hoe de beoordeling van de praktijkopleider meetelt; vii. de afspraken door de school vastgelegd in een leerovereenkomst en ondertekend door de drie partijen; viii. het vastleggen van deze afspraken en de procedure van werken tijdens de bpv-periode vindt voor alle onderwijsinstellingen op eenduidige manier plaats. 2 Praktijkopleiders hebben een cursus voor praktijkopleiders gevolgd of zijn voldoende deskundig op grond van ervaringen met de studenten en bpvbegeleiders. 3 De monitor bevraagt met name de volgende kwaliteitsaspecten: a. Zijn de leerdoelen vastgelegd overeenkomstig de onderdelen genoemd onder 1b. b. Zijn de afspraken die voorafgaand aan de bpv-periode gemaakt zijn, nagekomen? mvb lvd/bes_alg pagina 13 van 14

14 c. Zijn de doelen zoals onder punt 1b. genoemd bereikt, zo nee wat was daar de reden van? d. Wat is het eindoordeel van elk van de drie partijen over de bpv-periode? De definitieve vragenlijst voor de BPV monitor en de doorlopende kwaliteitsevaluaties per bpv zal in SBB-verband door onderwijs en bedrijfsleven vastgesteld worden. Uiteraard zal de vragenlijst wat betreft het niveau van het taalgebruik zoveel mogelijk op de respondenten worden afgestemd. Met betrekking tot de erkenning van leerbedrijven en de ondersteuning van praktijkopleiders door de kenniscentra kunnen ook enkele vragen worden gesteld in de BPV monitor. Daarnaast heeft ook de BPV monitor 2011 een aantal specifieke bevindingen opgeleverd over de kwaliteit van de bpv en de mogelijkheden tot verdere verbetering. Deze aandachtspunten komen aan bod komen in de volgende BPV monitor. Tot slot is de beperking van de bevragingslast voor studenten, docenten/begeleiders van onderwijsinstellingen en praktijkopleiders van leerbedrijven een belangrijk aandachtspunt voor SBB om de respons te optimaliseren. mvb lvd/bes_alg pagina 14 van 14

Uitkomsten BPV Monitor 2016

Uitkomsten BPV Monitor 2016 Uitkomsten BPV Monitor 2016 Landelijke rapportage over de kwaliteit van stages en leerbanen in het mbo Publicatie 7 februari 2017 SBB, Zoetermeer 1 Inleiding Iedere mbo-student volgt een deel van de beroepsopleiding

Nadere informatie

Uitkomsten BPV Monitor 2017

Uitkomsten BPV Monitor 2017 Uitkomsten BPV Monitor 2017 Landelijke rapportage Publicatie maart 2018 SBB, Zoetermeer Inleiding Iedere mbo-student volgt een deel van de beroepsopleiding in één van de 250.000 erkende leerbedrijven.

Nadere informatie

Gezamenlijke aanpak BPV en het BPV-protocol van:

Gezamenlijke aanpak BPV en het BPV-protocol van: Gezamenlijke aanpak BPV en het BPV-protocol van: 2 Gezamenlijke aanpak BPV In de Verbeteragenda BPV van MKB Nederland en VNO-NCW is naar aanleiding van een onderzoek naar de ervaringen van leerbedrijven

Nadere informatie

gezamenlijke aanpak bpv

gezamenlijke aanpak bpv BPVprotocol gezamenlijke aanpak bpv In de Verbeteragenda bpv van MKB Nederland en VNO-NCW is naar aanleiding van een onderzoek naar de ervaringen van leerbedrijven met de bpv: Beroepspraktijkvorming in

Nadere informatie

Inleiding. In deze rapportage staan de belangrijkste uitkomsten uit de landelijke BPV Monitor 2018.

Inleiding. In deze rapportage staan de belangrijkste uitkomsten uit de landelijke BPV Monitor 2018. Uitkomsten BPV Monitor 2018 LANDELIJKE RAPPORTAGE Inleiding Iedere mbo- volgt een deel van de beroepsopleiding in één van de 250.000 erkende leerbedrijven. Dit leren in de praktijk via stages en leerbanen

Nadere informatie

Instructie Praktijkopleider of BPV Beoordelaar

Instructie Praktijkopleider of BPV Beoordelaar Instructie Praktijkopleider of BPV Beoordelaar Ontwikkelingsgericht Praktijkbeoordelen.nl DOSSIER : Alle DOSSIERCREBO : Alle KWALIFICATIE : Alle KWALIFICATIECREBO : Alle NIVEAU : Alle COHORT : Vanaf 2015

Nadere informatie

Examenprofiel mbo Zakelijke dienstverlening Orde & Veiligheid ICT

Examenprofiel mbo Zakelijke dienstverlening Orde & Veiligheid ICT Examenprofiel mbo Zakelijke dienstverlening Orde & Veiligheid ICT Sector: ESB&I Gevalideerd door: de paritaire commissie ECABO Vaststellingsdatum: 7 oktober 2014 Examenprofielnummer: EXPRO.16 1 Inleiding

Nadere informatie

FNV EN BEROEPSONDERWIJS

FNV EN BEROEPSONDERWIJS FNV EN BEROEPSONDERWIJS SANDRA TER MAAT WAAROM IS ONDERWIJS BELANGRIJK VOOR FNV? Jongeren moeten vaardigheden en kennis kunnen opdoen voor de huidige en toekomstige arbeidsmarkt Onderwijs heeft ook een

Nadere informatie

Opzet en uitvoering onderzoek 'Motie Straus'

Opzet en uitvoering onderzoek 'Motie Straus' Opzet en uitvoering onderzoek 'Motie Straus' Aansluiting mbo-opleidingen op de arbeidsmarkt gev16-0731mr/bes_alg 1 1. Inleiding Aanleiding en achtergrond onderzoek Op 14 oktober 2015 heeft Tweede Kamerlid

Nadere informatie

BPV-monitor vragenlijst praktijkopleiders leerbedrijven

BPV-monitor vragenlijst praktijkopleiders leerbedrijven BPV-monitor vragenlijst praktijkopleiders leerbedrijven EVALUATIE BPV-PERIODE VOORBEREIDING V1. Kunt u aangeven in hoeverre u het bent met de volgende stellingen over de voorbereiding op de bpv van de

Nadere informatie

Aan de besturen/voorzitters van de mbo-instellingen. Datum Resultaatafhankelijke beloning beroepspraktijkvorming

Aan de besturen/voorzitters van de mbo-instellingen. Datum Resultaatafhankelijke beloning beroepspraktijkvorming >Retouradres Postbus 16375 2500 BJ Den Haag Aan de besturen/voorzitters van de mbo-instellingen.. Middelbaar Beroeps Onderwijs Rijnstraat 50 Den Haag Postbus 16375 2500 BJ Den Haag www.rijksoverheid.nl

Nadere informatie

Optimalisatie BPV keten. Ad Geluk, SBB Henk-Jan van Ginkel, sambo-ict 18 september 2014

Optimalisatie BPV keten. Ad Geluk, SBB Henk-Jan van Ginkel, sambo-ict 18 september 2014 Optimalisatie BPV keten Ad Geluk, SBB Henk-Jan van Ginkel, sambo-ict 18 september 2014 Aanleiding Vernieuwing BRON Transitie SBB Inrichten BPV Monitor Terugdringen administratieve lasten Knelpunten huidige

Nadere informatie

Veel gestelde vragen over het verbeterplan bpv. Over het inleveren van het verbeterplan BPV

Veel gestelde vragen over het verbeterplan bpv. Over het inleveren van het verbeterplan BPV Veel gestelde vragen over het verbeterplan bpv Over het inleveren van het verbeterplan BPV 1. Moet het verbeterplan bpv hard copy ingeleverd worden of digitaal? A: Het verbeterplan bpv moet uiterlijk op

Nadere informatie

Sectoraal Examenprofiel. Economisch-Administratieve beroepen, Sociaal-Juridische dienstverlening, Beveiliging & ICT

Sectoraal Examenprofiel. Economisch-Administratieve beroepen, Sociaal-Juridische dienstverlening, Beveiliging & ICT Sectoraal Eamenprofiel Economisch-Administratieve beroepen, Sociaal-Juridische dienstverlening, Beveiliging & ICT Sector: ESB&I Status: Vastgesteld Vaststellingsdatum: 21 juni 2011 Het onderstaande sectorale

Nadere informatie

Doel van het onderzoek

Doel van het onderzoek Op weg naar JOB-monitor 2016 JOB, de Jongeren Organisatie Beroepsonderwijs is de belangenbehartiger van een half miljoen mbostudenten. JOB voert in 2016 voor de negende keer onderzoek uit naar de tevredenheid

Nadere informatie

Zoetermeer, 10 oktober 2013

Zoetermeer, 10 oktober 2013 Ministerie van OCW Mevrouw dr. J. Bussemaker Postbus 16375 2500 BJ DEN HAAG Zoetermeer, 10 oktober 2013 Betreft: advies SBB samenwerkingsmodel beroepsonderwijs bedrijfsleven Kenmerk: br13-1160bes_alg Geachte

Nadere informatie

Instructie student. Ontwikkelingsgericht Praktijkbeoordelen.nl

Instructie student. Ontwikkelingsgericht Praktijkbeoordelen.nl Instructie student Ontwikkelingsgericht Praktijkbeoordelen.nl DOSSIER DOSSIERCREBO KWALIFICATIE NIVEAU COHORT KERNTAAK VERSIE : 1v1 Augustus 2018 Inhoudsopgave 1. Inleiding 3 2. Stappenplan 4 3. Instructie

Nadere informatie

Op weg naar JOB - Monitor 2014

Op weg naar JOB - Monitor 2014 Op weg naar JOB Monitor 2014 JOB, de Jongeren Organisatie Beroepsonderwijs, belangenbehartiger van een half miljoen mbostudenten, voert voor de achtste keer onderzoek uit naar de tevredenheid van studenten

Nadere informatie

7. Samenwerking t.b.v. infrastructuur exameninstrumenten

7. Samenwerking t.b.v. infrastructuur exameninstrumenten 7. Samenwerking t.b.v. infrastructuur exameninstrumenten Opdrachtgever OCW Projectaannemer SBB Projectleider Nog te bevestigen Contactpersoon Lisette van Loon Start en einde deelproject Fase 1: juni 2012

Nadere informatie

yuiopasdfghjklzxcvbnmqwertyuiopasdfghjklzxcvbnm qwertyuiopasdfghjklzxcvbnmqwertyuiopasdfghjklzxc

yuiopasdfghjklzxcvbnmqwertyuiopasdfghjklzxcvbnm qwertyuiopasdfghjklzxcvbnmqwertyuiopasdfghjklzxc qwertyuiopasdfghjklzcvbnmqwertyuiopasdfghjklzc vbnmqwertyuiopasdfghjklzcvbnmqwertyuiopasdfgh jklzcvbnmqwertyuiopasdfghjklzcvbnmqwertyuiop Concept eamenprofiel 3.0 C&M asdfghjklzcvbnmqwertyuiopasdfghjklzcvbnmqwert

Nadere informatie

Rapportage Leerlingtevredenheid. Samenvatting van leerlingtevredenheidsmetingen onder 57 ECABO- leerbedrijven

Rapportage Leerlingtevredenheid. Samenvatting van leerlingtevredenheidsmetingen onder 57 ECABO- leerbedrijven Rapportage Leerlingtevredenheid Samenvatting van leerlingtevredenheidsmetingen onder 57 ECABO- leerbedrijven Rob Swager ECABO, mei 2011 1. Inleiding... 3 2. Tevredenheid algemeen.... 4 3. Aspecten die

Nadere informatie

Zoetermeer, 24 juni 2015

Zoetermeer, 24 juni 2015 Ministerie van OCW Mevrouw dr. M. Bussemaker Postbus 16375 2500 BJ DEN HAAG Zoetermeer, 24 juni 2015 Betreft: concept beleidsregel adviescommissie macrodoelmatigheid Kenmerk: gev15-0713mr/bes_alg Geachte

Nadere informatie

Nieuwe. Handleiding Versie 2012

Nieuwe. Handleiding Versie 2012 Nieuwe Handleiding Versie 2012 Inhoud Inleiding... 3 1. De Nieuwe Praktijkwijzer... 4 2. Doel van de Nieuwe Praktijkwijzer... 5 3. Uitgangspunten voor de (Nieuwe) Praktijkwijzer... 5 4. Instrumenten van

Nadere informatie

Ontwikkelingsgericht meten en beoordelen Uitgangspunten en stroomschema digitale omgeving

Ontwikkelingsgericht meten en beoordelen Uitgangspunten en stroomschema digitale omgeving Ontwikkelingsgericht meten en beoordelen Uitgangspunten en stroomschema digitale omgeving Uitgangspunten De student ontwikkelt in een praktijkomgeving zijn/haar vaardigheden, handelingen en gedrag aan

Nadere informatie

Afbeelding: TriamFloat Effectmetingsmodel

Afbeelding: TriamFloat Effectmetingsmodel Het meten van het effect van leren en ontwikkelen is een belangrijk thema bij onze klanten. Organisaties willen de toegevoegde waarde van leren weten en verwachten een professionele aanpak van de afdeling

Nadere informatie

BPV monitor Vragenlijst BPV-begeleiders

BPV monitor Vragenlijst BPV-begeleiders BPV monitor Vragenlijst BPV-begeleiders EVALUATIE BPV-PERIODE VOORBEREIDING V1. Kunt u aangeven in hoeverre u het bent met de volgende stellingen over de voorbereiding op de bpv van de student? niet /

Nadere informatie

Duurzaam toerusten voor arbeidsmarkt en

Duurzaam toerusten voor arbeidsmarkt en Duurzaam toerusten voor arbeidsmarkt en samenleving Stel hogere eisen aan het arbeidsmarktperspectief Handhaaf het startkwalificatieniveau met extra aandacht aan studiekeuze mbo niveau 2 studenten. Biedt

Nadere informatie

Handleiding Praktijkopleider

Handleiding Praktijkopleider Ontwikkelingsgericht Digitaal beoordelen DOSSIER : Dienstverlening DOSSIERCREBO : 23189 KWALIFICATIE : Helpende Zorg en Welzijn KWALIFICATIECREBO : 25498 NIVEAU : 2 COHORT : Vanaf 2015 KERNTAAK : Alle

Nadere informatie

Advies Escalatie. 2. Kader geschillencommissie

Advies Escalatie. 2. Kader geschillencommissie Advies Escalatie 1. Inleiding Vanaf 1 januari 2012 delen beroepsonderwijs en georganiseerd bedrijfsleven in SBB gezamenlijk de verantwoordelijkheid voor de aansluiting beroepsonderwijs en georganiseerd

Nadere informatie

Bijgevoegde documenten Onderstaand geeft u aan of alle voor de toetsing benodigde informatie is bijgevoegd.

Bijgevoegde documenten Onderstaand geeft u aan of alle voor de toetsing benodigde informatie is bijgevoegd. Checklist Contactgegevens Onderstaand vult u de contactgegevens in van de eerste én tweede contactpersoon voor wanneer er vragen zijn over het instrument(en), de aangeleverde documentatie of anderszins.

Nadere informatie

Tweede Kamer der Staten-Generaal

Tweede Kamer der Staten-Generaal Tweede Kamer der Staten-Generaal 2 Vergaderjaar 2015 2016 31 524 Beroepsonderwijs en Volwassenen Educatie Nr. 275 BRIEF VAN DE MINISTER VAN ONDERWIJS, CULTUUR EN WETENSCHAP Aan de Voorzitter van de Tweede

Nadere informatie

1. Wanneer kan ik een aanvraag voor een cross-over kwalificatie indienen?

1. Wanneer kan ik een aanvraag voor een cross-over kwalificatie indienen? Meestgestelde vragen experiment cross-overs in het mbo. 21-03-2016 1. Wanneer kan ik een aanvraag voor een cross-over kwalificatie indienen? Een aanvraag kan voor het eerst worden ingediend vanaf 1 augustus

Nadere informatie

Examenprofiel mbo Groen

Examenprofiel mbo Groen Examenprofiel mbo Groen Sector: Groen Gevalideerd door: de paritaire commissie van Aequor Vaststellingsdatum: 8 december 2014 Examenprofielnummer: EPRO.14 1 Inleiding Doel en functie van het examenprofiel

Nadere informatie

Werkdocument Feiten en cijfers voor de mbo-instellingen en sectoren

Werkdocument Feiten en cijfers voor de mbo-instellingen en sectoren Werkdocument Feiten en cijfers voor de mbo-instellingen en sectoren Advies van stichting SBB aan minister van OCW Zoetermeer, 19 november 2012 rb12-1500lvd/bes_alg Totaal aantal pagina's: 10 rb12-1500lvd/bes_alg

Nadere informatie

Snel en eenvoudig besparen bij BPV. Ad Geluk; Colo Frans Bergmans; ROC Eindhoven Xaverius van Hien; ROC Eindhoven

Snel en eenvoudig besparen bij BPV. Ad Geluk; Colo Frans Bergmans; ROC Eindhoven Xaverius van Hien; ROC Eindhoven Snel en eenvoudig besparen bij BPV Ad Geluk; Colo Frans Bergmans; ROC Eindhoven Xaverius van Hien; ROC Eindhoven Introductie Spreker Ad Geluk is bij Colo, (samenwerkende kenniscentra voor beroepsonderwijs

Nadere informatie

BPV informatie. 13 november Vincent van Baaijen

BPV informatie. 13 november Vincent van Baaijen BPV informatie 13 november 2017 Vincent van Baaijen Onderwerpen Wat vraagt het Onderwijs aan SBB Segmentering en datakwaliteit Kwaliteit praktijkleren BPV Monitor Waar wilt u meer over horen? Hoeveel?

Nadere informatie

Herziening MBO voor leerbedrijven. Versie 1.0 juli 2015

Herziening MBO voor leerbedrijven. Versie 1.0 juli 2015 Herziening MBO voor leerbedrijven Versie 1.0 juli 2015 De presentatie in het kort Het mbo-onderwijs verandert Keuzedelen, nieuw in de mbo-opleiding Kansen voor het bedrijfsleven Het mbo-onderwijs verandert

Nadere informatie

Uitwerking drie scenario's voor Monitor Maatschappelijk Resultaat

Uitwerking drie scenario's voor Monitor Maatschappelijk Resultaat Uitwerking drie scenario's voor Monitor Maatschappelijk Resultaat Datum 24 september 2015 Inhoudsopgave 1 Inleiding 3 2 Scenario 1: Gemeenten zijn verantwoordelijk voor de vulling van de monitor, met aanvullingen

Nadere informatie

Examenprofiel mbo Schilderen en Onderhoud en Afbouw

Examenprofiel mbo Schilderen en Onderhoud en Afbouw Januari 2015 Examenprofiel mbo Schilderen en Onderhoud en Afbouw Sector: Schilderen en Onderhoud en Afbouw Vastgesteld door: Paritaire Commissie Onderhoud, Schilderen en Afbouw Savantis Vaststellingsdatum:

Nadere informatie

7.1 Aandachtspunten en acties per hoofdstuk advies

7.1 Aandachtspunten en acties per hoofdstuk advies Dit document is een onderdeel uit het advies Drie routes naar een valide examenproduct van mei 2016. De uitwerking van het advies vindt plaats vanaf augustus 2016 door de hiervoor aangestelde kwartiermaker

Nadere informatie

Informatiebijeenkomst Proeftuinen vernieuwing KK GZ. 15 December 2015 Domstad Utrecht

Informatiebijeenkomst Proeftuinen vernieuwing KK GZ. 15 December 2015 Domstad Utrecht Informatiebijeenkomst Proeftuinen vernieuwing KK GZ 15 December 2015 Domstad Utrecht Programma 14:00: Welkom en toelichting programma 14:15: presentatie vernieuwd KK GZ 14:45: presentatie proeftuinen 15:15:

Nadere informatie

Beroepspraktijkvorming

Beroepspraktijkvorming Beroepspraktijkvorming Stagemarkt.nl en de herziene kwalificatiestructuur NAAR EEN COMPACTE EN OVERZICHTELIJKE REGISTRATIE VAN ERKENDE LEERBEDRIJVEN Vanaf 1 augustus 2015 neemt de nieuwe samenwerkingsorganisatie

Nadere informatie

Examenprofiel mbo Reclame, Presentatie en Communicatie

Examenprofiel mbo Reclame, Presentatie en Communicatie Februari 2015 Eamenprofiel mbo Reclame, Presentatie en Communicatie Sector: Reclame, Presentatie en Communicatie Vastgesteld door: Paritaire Commissie Reclame, Presentatie en Communicatie Savantis Vaststellingsdatum:

Nadere informatie

HANDLEIDING DIGITAAL BEOORDELEN

HANDLEIDING DIGITAAL BEOORDELEN HANDLEIDING DIGITAAL BEOORDELEN Dit is een beknopte versie van de handleiding voor digitaal beoordelen. Hierin is opgenomen: Registeren als praktijkopleider Inloggen als praktijkopleider Werken met digitaal

Nadere informatie

Meting tevredenheid werkgevers AANSLUITING MBO-ARBEIDSMARKT [ ]

Meting tevredenheid werkgevers AANSLUITING MBO-ARBEIDSMARKT [ ] Meting tevredenheid werkgevers AANSLUITING MBO-ARBEIDSMARKT [12-3-2018 ] 1. Inleiding Op 14 oktober 2015 heeft Tweede Kamerlid Straus een motie ingediend om een indicator voor de tevredenheid van werkgevers

Nadere informatie

BPV werkboek. Technicus elektrotechnische industriële installaties en systemen niveau 4 BBL Crebonummer: BPV-werkboek 25262/versie sept.

BPV werkboek. Technicus elektrotechnische industriële installaties en systemen niveau 4 BBL Crebonummer: BPV-werkboek 25262/versie sept. BPV werkboek Technicus elektrotechnische industriële installaties en systemen niveau 4 BBL Crebonummer: 25262 Naam student: BPV-werkboek 25262/versie sept. 16 1 Inhoudsopgave 1 Algemeen...3 1.1 Begin en

Nadere informatie

Bewijs van Goede Dienst: verbetering dienstverlening aan bedrijven

Bewijs van Goede Dienst: verbetering dienstverlening aan bedrijven Bewijs van Goede Dienst: verbetering dienstverlening aan bedrijven Bedrijven hebben vaak te maken met complexe gemeentelijke regelgeving. Door vertrouwen te geven aan bedrijven zijn minder regels nodig

Nadere informatie

Nieuwe. Handleiding voor leerlingen/stagiairs Versie 2013

Nieuwe. Handleiding voor leerlingen/stagiairs Versie 2013 Nieuwe Handleiding voor leerlingen/stagiairs Versie 2013 Inhoud Inleiding... 3 1. De Nieuwe Praktijkwijzer... 4 2. Wat gebruik je op welk moment?... 5 Aansluiting bij het BPV Protocol... 8 2 Inleiding

Nadere informatie

Rapport Klanttevredenheidsonderzoek Onderwijsveld 2013

Rapport Klanttevredenheidsonderzoek Onderwijsveld 2013 Rapport Klanttevredenheidsonderzoek Onderwijsveld 2013 Inhoud Samenvatting... 2 Doel en achtergrond van het onderzoek... 3 Opzet en uitvoering... 3 Respondentengroep... 3 Opbouw vragenlijst... 4 Uitvoering

Nadere informatie

Rapportage Leerlingtevredenheid. Samenvatting van leerlingtevredenheidsmetingen onder 67 ECABO- leerbedrijven

Rapportage Leerlingtevredenheid. Samenvatting van leerlingtevredenheidsmetingen onder 67 ECABO- leerbedrijven Rapportage Leerlingtevredenheid Samenvatting van leerlingtevredenheidsmetingen onder 67 ECABO- leerbedrijven Rob Swager ECABO, januari 2012 1. Inleiding... 3 2. Tevredenheid algemeen.... 4 3. Aspecten

Nadere informatie

Stage Erkenning Floriade 2012. 11-10-2011, Venlo

Stage Erkenning Floriade 2012. 11-10-2011, Venlo Stage Erkenning Floriade 2012 11-10-2011, Venlo Inhoudsopgave: BPV Protocol Erkenning leerbedrijf Introductie Kenniscentra Betrokken Kenniscentra Introductie Stagebegeleiders Afsluiting BPV Protocol Waarom?

Nadere informatie

Stappenplan ONLINE PERSONEELTEVREDENHEIDSPEILING

Stappenplan ONLINE PERSONEELTEVREDENHEIDSPEILING Stappenplan ONLINE PERSONEELTEVREDENHEIDSPEILING Een succesvolle peiling start met een goede voorbereiding. Door alle betrokkenen vooraf goed te informeren wordt draagvlak gecreëerd, dat komt de respons

Nadere informatie

Herziening MBO voor leerbedrijven. Versie 1.0 september 2015

Herziening MBO voor leerbedrijven. Versie 1.0 september 2015 Herziening MBO voor leerbedrijven Versie 1.0 september 2015 De presentatie in het kort Het mbo-onderwijs verandert Keuzedelen, nieuw in de mbo-opleiding Kansen voor het bedrijfsleven Het mbo-onderwijs

Nadere informatie

de minister van Onderwijs, Cultuur en Wetenschap (OCW), mede namens de staatssecretaris van Economische Zaken,

de minister van Onderwijs, Cultuur en Wetenschap (OCW), mede namens de staatssecretaris van Economische Zaken, BESTUURSAKKOORD MBO 214 In het Bestuursakkoord mbo 214 leggen de minister van Onderwijs, Cultuur en Wetenschap (OCW) en de publiek bekostigde instellingen in het middelbaar beroepsonderwijs, zoals vertegenwoordigd

Nadere informatie

BPV-monitor vragenlijst praktijkopleiders leerbedrijven [definitief]

BPV-monitor vragenlijst praktijkopleiders leerbedrijven [definitief] BPV-monitor vragenlijst praktijkopleiders leerbedrijven [definitief] Intro In voorliggende enquête stellen we u een aantal vragen over uw ervaring met de bpv binnen uw opleiding. Het kan zijn dat u enkele

Nadere informatie

Onderwijstijd; een middel om kwaliteit te genereren. Els de Ruijter Maartje van den Burg

Onderwijstijd; een middel om kwaliteit te genereren. Els de Ruijter Maartje van den Burg Onderwijstijd; een middel om kwaliteit te genereren Els de Ruijter Maartje van den Burg 1 oktober 2015 Onderwerp workshop 1. Wetgeving per 01-08-2014 2. Toezicht 3. BOT & Beroepspraktijkvorming 4. Afwijken

Nadere informatie

BEROEPSPRAKTIJKVORMING MBO. Van kwaliteitsafspraak naar meer kwaliteit in beroepspraktijkvorming

BEROEPSPRAKTIJKVORMING MBO. Van kwaliteitsafspraak naar meer kwaliteit in beroepspraktijkvorming BEROEPSPRAKTIJKVORMING MBO Van kwaliteitsafspraak naar meer kwaliteit in beroepspraktijkvorming Arrangement kwaliteitsafspraken revisited (1) Juli 2014: bestuursakkoord kwaliteitsafspraken tussen OCW en

Nadere informatie

Nieuwsflits. Evaluatieonderzoek naar de Regeling palliatieve terminale zorg

Nieuwsflits. Evaluatieonderzoek naar de Regeling palliatieve terminale zorg Nieuwsflits Inhoud Evaluatieonderzoek naar de Regeling palliatieve terminale zorg 1. Adviesrapport bureau HHM is openbaar gemaakt Pagina 1 2. Conclusies en advies HHM voor toekomst Pagina 1 3. Kamerbrief

Nadere informatie

Stimulans kwaliteit BPV kinderopvang Amsterdam

Stimulans kwaliteit BPV kinderopvang Amsterdam Stimulans kwaliteit BPV kinderopvang Amsterdam Stimulans kwaliteit BPV kinderopvang Amsterdam Calibris richt zich vanuit haar wettelijke taken en maat schappelijke verantwoordelijkheid op de erkenning

Nadere informatie

Onderwerp en positionering van de beleidsdoorlichtingen In de beleidsdoorlichtingen van de ADR staan de volgende beleidsdoelstellingen centraal:

Onderwerp en positionering van de beleidsdoorlichtingen In de beleidsdoorlichtingen van de ADR staan de volgende beleidsdoelstellingen centraal: >Retouradres Postbus 16375 2500 BJ Den Haag De Voorzitter van de Tweede Kamer der Staten Generaal Postbus 20018 2500 EA..DEN HAAG Financieel-Economische Zaken IPC 5350 Rijnstraat 50 Den Haag Postbus 16375

Nadere informatie

1. Wat is de naam van het meetinstrument? (incl. versienummer of jaartal van ontwerp) 20151105 Indicatorgids Cataract verslagjaar 2015 ZIN besluit

1. Wat is de naam van het meetinstrument? (incl. versienummer of jaartal van ontwerp) 20151105 Indicatorgids Cataract verslagjaar 2015 ZIN besluit Aanbiedingsformulier Op grond van dit aanbiedingsformulier toetst Zorginstituut Nederland of het kwaliteitsproduct voldoet aan de criteria uit het Toetsingskader. Dit document speelt een essentiële rol

Nadere informatie

Op weg naar de vernieuwde JOB-monitor 2020

Op weg naar de vernieuwde JOB-monitor 2020 Op weg naar de vernieuwde JOB-monitor 2020 JOB, de Jongeren Organisatie Beroepsonderwijs is de belangenbehartiger van een half miljoen mbo-studenten. JOB voert in 2020 voor de elfde keer onderzoek uit

Nadere informatie

Zoetermeer, 28 februari 2012

Zoetermeer, 28 februari 2012 Ministerie van OCW Mevrouw J.M. van Bijsterveldt-Vliegenthart Postbus 16375 2500 BJ DEN HAAG Zoetermeer, 28 februari 2012 Betreft: Advies in hoofdlijnen over (macro-)doelmatigheid in het mbo Kenmerk: br12-0293mr/tacdo

Nadere informatie

Zoetermeer, 5 april 2019

Zoetermeer, 5 april 2019 Ministerie van OCW Mevrouw mr.drs. I.K. van Engelshoven Postbus 16375 2500 BJ DEN HAAG Zoetermeer, 5 april 2019 Betreft: Aanbieding kwalificaties voor vaststelling per april 2019 Kenmerk: hv19-0141mr/bes_alg

Nadere informatie

Stichting Samenwerking Beroepsonderwijs Bedrijfsleven. Datum. Geachte voorzitters,

Stichting Samenwerking Beroepsonderwijs Bedrijfsleven. Datum. Geachte voorzitters, a 1 > Retouradres Postbus 16375 2500 BJ Den Haag Stichting Samenwerking Beroepsonderwijs Bedrijfsleven Rijnstraat 50 Den Haag Postbus 16375 2500 BJ Den Haag www.rijksoverheid.nl Onze referentie 380017

Nadere informatie

Datum 8 juli 2016 Betreft Antwoord op schriftelijke vragen van lid Jadnanansing (PvdA) over het bericht Mbo-student negatief over lessen

Datum 8 juli 2016 Betreft Antwoord op schriftelijke vragen van lid Jadnanansing (PvdA) over het bericht Mbo-student negatief over lessen >Retouradres Postbus 16375 2500 BJ Den Haag De Voorzitter van de Tweede Kamer der Staten-Generaal Postbus 20018 2500 EA DEN HAAG Auditdienst Rijk Rijnstraat 50 Den Haag Postbus 16375 2500 BJ Den Haag www.rijksoverheid.nl

Nadere informatie

GRIP OP DE BEROEPSPRAKTIJKVORMING. Kwaliteitsnetwerk MBO 1 oktober 2015 Jeanette Toeter en Franck Blokhuis

GRIP OP DE BEROEPSPRAKTIJKVORMING. Kwaliteitsnetwerk MBO 1 oktober 2015 Jeanette Toeter en Franck Blokhuis GRIP OP DE BEROEPSPRAKTIJKVORMING Kwaliteitsnetwerk MBO 1 oktober 2015 Jeanette Toeter en Franck Blokhuis BPV in de schijnwerkpers BPV-protocol Volgens Verbeteragenda BPV van MKB Nederland en VNO-NCW zijn

Nadere informatie

BPV. Profiel praktijkopleider. Norm. Toelichting. Aanpak. Prestatie

BPV. Profiel praktijkopleider. Norm. Toelichting. Aanpak. Prestatie pagina 1 4 Profiel praktijkopleider Norm Een praktijkopleider speelt in het leerbedrijf een cruciale rol in het succesvol opleiden van onderwijsdeelnemers tot goed geschoolde vakmensen. Het is daarom dat

Nadere informatie

Registratie Instellingen en opleidingen (RIO)

Registratie Instellingen en opleidingen (RIO) Registratie Instellingen en opleidingen (RIO) Huidige situatie Naast instellingen leggen verschillende ketenpartners (DUO, Inspectie, SBB, uitgevers) gegevens over instellingen vast in het kader van hun

Nadere informatie

Estel digitaal beoordelen 1

Estel digitaal beoordelen 1 Estel digitaal beoordelen 1 Instructie digitaal beoordelen Demo omgeving 2 Ga naar de website Estel digitaal beoordelen 3 Rollen Student -de student is in control en neemt het initiatief Bedrijf -rol als

Nadere informatie

Wettelijke en branchevereisten & examinering

Wettelijke en branchevereisten & examinering Wettelijke en branchevereisten & examinering Een publicatie naar aanleiding van de leg-uit-bijeenkomst op 28 januari 2014 van het Servicepunt examinering mbo in samenwerking met het ministerie van OCW

Nadere informatie

RAPPORT ONAANGEKONDIGD KWALITEITSONDERZOEK BASISSCHOOL MISTE/CORLE

RAPPORT ONAANGEKONDIGD KWALITEITSONDERZOEK BASISSCHOOL MISTE/CORLE RAPPORT ONAANGEKONDIGD KWALITEITSONDERZOEK BASISSCHOOL MISTE/CORLE School : Basisschool Miste/Corle Plaats : Winterswijk Miste BRIN-nummer : 18ZG Onderzoeksnummer : 101822 Datum schoolbezoek : 17 oktober

Nadere informatie

RAPPORT ONDERZOEK IN HET KADER VAN HET VIERJAARLIJKS BEZOEK OP WILLEM VAN ORANJE

RAPPORT ONDERZOEK IN HET KADER VAN HET VIERJAARLIJKS BEZOEK OP WILLEM VAN ORANJE RAPPORT ONDERZOEK IN HET KADER VAN HET VIERJAARLIJKS BEZOEK OP WILLEM VAN ORANJE Plaats : Kampen BRIN-nummer : 13KB Onderzoeksnummer : 119040 Datum schoolbezoek : 30 Rapport vastgesteld te Zwolle op 9

Nadere informatie

Tweede Kamer der Staten-Generaal

Tweede Kamer der Staten-Generaal Tweede Kamer der Staten-Generaal 2 Vergaderjaar 2014 2015 31 524 Beroepsonderwijs en Volwassenen Educatie Nr. 214 BRIEF VAN DE MINISTER VAN ONDERWIJS, CULTUUR EN WETENSCHAP Aan de Voorzitter van de Tweede

Nadere informatie

Tweede Kamer der Staten-Generaal

Tweede Kamer der Staten-Generaal Tweede Kamer der Staten-Generaal 2 Vergaderjaar 2014 2015 33 880 Initiatiefnota van het lid Jadnanansing «Elke mbo er een goede stage; borging stagebegeleiding en stagegarantie bij het mbo» Nr. 13 BRIEF

Nadere informatie

Stappenplan invoering slaag-/zakregeling keuzedelen per 1 augustus 2020 Versie: aanpassing van definitieve versie, 23 januari 2018.

Stappenplan invoering slaag-/zakregeling keuzedelen per 1 augustus 2020 Versie: aanpassing van definitieve versie, 23 januari 2018. Stappenplan invoering slaag-/zakregeling keuzedelen per 1 augustus 2020 Versie: aanpassing van definitieve versie, 23 januari 2018 Inleiding Met de herziening van de kwalificatiestructuur is een nieuw

Nadere informatie

EFFECTMETING SOCIAAL EDUCATIEVE DIENSTVERLENING

EFFECTMETING SOCIAAL EDUCATIEVE DIENSTVERLENING EFFECTMETING SOCIAAL EDUCATIEVE DIENSTVERLENING Landelijke Dag Basisvaardigheden, 8 november 2018 DESAN karin.rutten@desan.nl Koninklijke Bibliotheek marianne.hermans@kb.nl Wie doet er al aan effectmeting?

Nadere informatie

Samenwerkingsovereenkomst ROCKO

Samenwerkingsovereenkomst ROCKO Samenwerkingsovereenkomst ROCKO Partijen: Summa College, hierbij rechtsgeldig vertegenwoordigd door mevrouw T. van Hoogstraten, Korein, hierbij rechtsgeldig vertegenwoordigd door de heer P. Notten, Kinderopvanggroep,

Nadere informatie

Werkwijze Praktijktest

Werkwijze Praktijktest Januari 2016 Netwerk Kwaliteitsontwikkeling GGz Postbus 20062 3502 LB UTRECHT T: 030 282 33 02 E: secretariaat@kwaliteitsontwikkelingggz.nl Inhoud 1 Toelichting... 2 2 Werkwijze... 3 Bijlage 1. Voorbeeld

Nadere informatie

drs. Ap Reinders, John Nederstigt, dr. Tom Horn, dr. Derk Reneman 1 december 2015 Annette Keates ( )

drs. Ap Reinders, John Nederstigt, dr. Tom Horn, dr. Derk Reneman 1 december 2015 Annette Keates ( ) gemeente Haarlemmermeer Nota van B&W drs. Ap Reinders, John Nederstigt, dr. Tom Horn, dr. Derk Reneman 1 december 2015 Annette Keates (0650814004) 2015.005622Z- Inleiding Op 1 januari 2015 is, vanwege

Nadere informatie

Methodiek Junior Praktijk Opleider

Methodiek Junior Praktijk Opleider Methodiek Junior Praktijk Opleider ONDERZOEK TEN BEHOEVE VAN HET VERSTERKEN VAN DE DOELMATIGHEID Maaike van Rooijen Suzan de Winter-Koçak Eva Klooster Harrie Jonkman Methodiek Junior Praktijk Opleider

Nadere informatie

OVERZICHT EN GRIP OP STAGE- EN AFSTUDEERPROCESSEN.

OVERZICHT EN GRIP OP STAGE- EN AFSTUDEERPROCESSEN. OVERZICHT EN GRIP OP STAGE- EN AFSTUDEERPROCESSEN. WAAROM ONSTAGE? STUDENT > Eenvoudig online zoeken en solliciteren naar leuke stage opdrachten > Uitwisselen van ervaringen met andere studenten > Meertalig

Nadere informatie

keuzedeel behaald AMvB certificaat verbonden aan keuzedeel diploma

keuzedeel behaald AMvB certificaat verbonden aan keuzedeel diploma HKS en de gegevenslevering aan Met de invoering van HKS wordt een aantal wijzigingen doorgevoerd die gevolgen hebben voor de gegevensuitwisseling tussen de MBO-instellingen en : 1. Invoeren keuzedelen.

Nadere informatie

TOETSINGSKADER KWALIFICATIESTRUCTUUR MBO

TOETSINGSKADER KWALIFICATIESTRUCTUUR MBO TOETSINGSKADER KWALIFICATIESTRUCTUUR MBO Toetsingskader kwalificatiestructuur mbo 01-11-2013 Pagina 1 van 9 1. Inleiding 1.1. Formele kaders In de WEB zijn bepalingen opgenomen over de ontwikkeling en

Nadere informatie

RAPPORT JAARLIJKS ONDERZOEK BASISSCHOOL 'DE SAFFIER'

RAPPORT JAARLIJKS ONDERZOEK BASISSCHOOL 'DE SAFFIER' RAPPORT JAARLIJKS ONDERZOEK BASISSCHOOL 'DE SAFFIER' School : basisschool 'De Saffier' Plaats : Roosendaal BRIN-nummer : 17EZ Onderzoeksnummer : 91919 Datum schoolbezoek : 17 april 2007 Datum vaststelling

Nadere informatie

Zoetermeer, 1 juli 2017

Zoetermeer, 1 juli 2017 Ministerie van OCW Mevrouw mr.drs. I.K. van Engelshoven Postbus 16375 2500 BJ DEN HAAG Zoetermeer, 1 juli 2017 Betreft: Aanbieding kwalificaties voor vaststelling per juli 2018 Kenmerk: hv18-0258mr/bes_alg

Nadere informatie

Ontwikkelplan Inzicht in cliëntervaringen

Ontwikkelplan Inzicht in cliëntervaringen Ontwikkelplan Inzicht in cliëntervaringen 1a. Niveau Ervaren kwaliteit van leven door de cliënt. 1b. Kwaliteitsthema Cliëntervaring Het werken aan dit kwaliteitsthema maakt onderdeel uit van de integrale

Nadere informatie

SERVICEDOCUMENT BEROEPSPRAKTIJKVORMING: WAT MAG VERWACHT WORDEN VAN DE BPV?

SERVICEDOCUMENT BEROEPSPRAKTIJKVORMING: WAT MAG VERWACHT WORDEN VAN DE BPV? SERVICEDOCUMENT BEROEPSPRAKTIJKVORMING: WAT MAG VERWACHT WORDEN VAN DE BPV? Inleiding Op grond van de Wet educatie en beroepsonderwijs (hierna: WEB) zijn er aan de beroepspraktijkvorming (bpv) vereisten

Nadere informatie

RAPPORT VAN BEVINDINGEN KWALITEIT VAN VOOR- EN VROEGSCHOOLSE EDUCATIE GEMEENTE

RAPPORT VAN BEVINDINGEN KWALITEIT VAN VOOR- EN VROEGSCHOOLSE EDUCATIE GEMEENTE BInspectie van het Onderwijs Ministerie van Onderwijs, Cultuur en Wetenschap RAPPORT VAN BEVINDINGEN KWALITEIT VAN VOOR- EN VROEGSCHOOLSE EDUCATIE GEMEENTE Krimpen aan den IJssel Plaats : Krimpen aan den

Nadere informatie

Servicedocument. Urenverantwoording opleiding Mbo-Verpleegkundige

Servicedocument. Urenverantwoording opleiding Mbo-Verpleegkundige Servicedocument Urenverantwoording opleiding Mbo-Verpleegkundige Plaats: Bunnik Datum: 13-10-2014 Calibris, 2014 kenniscentrum voor leren in de praktijk in zorg, welzijn en sport Postbus 131 3980 CC Bunnik

Nadere informatie

Vernieuwing VMS ICT oplossing v0.1

Vernieuwing VMS ICT oplossing v0.1 Bijlage D: Projectplan Vernieuwing VMS ICT oplossing v0.1 Realisatie, Implementatie en overdracht aan beheer Inhoudsopgave 1 Projectdefinitie 3 1.1 Inleiding 3 1.2 Doelstelling 3 1.3 Reikwijdte 4 1.4 Randvoorwaarden,

Nadere informatie

Green-Consultant - info@green-consultant.nl - Tel. 06-51861495 Triodos Bank NL17TRIO0254755585 - KvK 58024565 - BTW nummer NL070503849B01 1

Green-Consultant - info@green-consultant.nl - Tel. 06-51861495 Triodos Bank NL17TRIO0254755585 - KvK 58024565 - BTW nummer NL070503849B01 1 Bestemd voor: Klant t.a.v. de heer GoedOpWeg 27 3331 LA Rommeldam Digitale offerte Nummer: Datum: Betreft: CO 2 -Footprint & CO 2 -Reductie Geldigheid: Baarn, 24-08-2014 Geachte heer Klant, Met veel plezier

Nadere informatie

1. Wat is de naam van het meetinstrument? (incl. versienummer of jaartal van ontwerp) Geestelijke Gezondheidszorg en Verslavingszorg (GGZ)

1. Wat is de naam van het meetinstrument? (incl. versienummer of jaartal van ontwerp) Geestelijke Gezondheidszorg en Verslavingszorg (GGZ) 1. Wat is de naam van het meetinstrument? (incl. versienummer of jaartal van ontwerp) Geestelijke Gezondheidszorg en Verslavingszorg (GGZ) Naam: Monique Strijdonck Organisatie: GGZ Nederland Email: MStrijdonck@ggznederland.nl

Nadere informatie

Memo. FAQ n.a.v. Inventarisatie gebruik nieuwe OOK. Auteur: Henk-Jan van Ginkel Versie: 1.1 Datum: 27 maart 2013. Inleiding

Memo. FAQ n.a.v. Inventarisatie gebruik nieuwe OOK. Auteur: Henk-Jan van Ginkel Versie: 1.1 Datum: 27 maart 2013. Inleiding Memo FAQ n.a.v. Inventarisatie gebruik nieuwe OOK Auteur: Henk-Jan van Ginkel Versie: 1.1 Datum: 27 maart 2013 Inleiding In juni 2012 heeft een door sambo-ict gecoördineerde werkgroep het Adviesrapport

Nadere informatie

KWALITEITSONDERZOEK MBO. Zorgcampus Rotterdam BV

KWALITEITSONDERZOEK MBO. Zorgcampus Rotterdam BV KWALITEITSONDERZOEK MBO Zorgcampus Rotterdam BV Plaats : Rotterdam BRIN nummer : 30NZ Onderzoeksnummer : 294248 Datum onderzoek : 19 oktober 2017 Datum vaststelling : 14 december 2017 Inhoudsopgave 1 Inleiding...

Nadere informatie

HANDLEIDING DIGITAAL BEOORDELEN

HANDLEIDING DIGITAAL BEOORDELEN HANDLEIDING DIGITAAL BEOORDELEN Dit is een beknopte versie van de handleiding voor digitaal beoordelen. Hierin is opgenomen: Registeren als student Inloggen als student Werken met digitaal beoordelen Heb

Nadere informatie

Aan de slag met de EFFECTENMONITOR. Startbijeenkomst, 19 maart 2019 Amersfoort

Aan de slag met de EFFECTENMONITOR. Startbijeenkomst, 19 maart 2019 Amersfoort Aan de slag met de EFFECTENMONITOR Startbijeenkomst, 19 maart 2019 Amersfoort AGENDA 1. Achtergrond: Waarom een Effectenmonitor? 2. Ontwikkeling: Hoe is deze tot stand gekomen? 3. Workflow: Welke fasen

Nadere informatie

Tevredenheidsonderzoek. Rapportage over de tevredenheid van de jongeren die een programma volgen bij Prins Heerlijk.

Tevredenheidsonderzoek. Rapportage over de tevredenheid van de jongeren die een programma volgen bij Prins Heerlijk. Tevredenheidsonderzoek Rapportage over de tevredenheid van de jongeren die een programma volgen bij Prins Heerlijk. Stichting Buitengewoon leren & werken Prins Heerlijk Juni 2013 Stichting Buitengewoon

Nadere informatie

Examenprofiel mbo Handel en MITT

Examenprofiel mbo Handel en MITT 16 november2014 Examenprofiel mbo Handel en MITT Sector: Handel en MITT Vastgesteld door: PCBB Handel en MITT Vaststellingsdatum: 25 november 2014 Examenprofielnummer: EXPRO.10 1 Inleiding Doel en functie

Nadere informatie

Keuzedelen een plus op het mbo-diploma. Innovatie in de regio en kansen op de arbeidsmarkt

Keuzedelen een plus op het mbo-diploma. Innovatie in de regio en kansen op de arbeidsmarkt Keuzedelen een plus op het mbo-diploma Innovatie in de regio en kansen op de arbeidsmarkt Nieuwe kwalificatiedossiers én keuzedelen Keuze a Keuze b Keuze c Keuze d Profiel 1 Profiel 2 Profiel 3 Het mbo

Nadere informatie