Vorige keer. Beurzen omhoog door opmerkingen voorzitter ECB AEX ,3 507,8 376,3. USD per EUR 1,101 1,132 1,393 1,053

Transcriptie

1 Energiemarktanalyse Groenten & Fruit door Powerhouse Marktvisie Nu Vorige keer Verwachting komende week Hoogste 14/15 Laagste 14/15 Macroeconomisch Beurzen omhoog door opmerkingen voorzitter ECB AEX ,3 507,8 376,3 USD per EUR 1,101 1,132 1,393 1,053 Olie Brent ($) Front month Elektra (EUR/MWh) Olie blijft onder druk door oversupply 47,54 48,71 115,5 45,90 Elektriciteitsprijzen op laagste punt 2015 Cal 16, base, NL 36,08 36,11 44,40 35,91 Cal 16, peak, NL 44,16 44,55 54,95 44,15 Gas (EUR/MWh) Gasprijzen blijven laag door dalende olieprijs Cal 16 18,08 18,46 26,34 18,08 Day Ahead 18,01 18,64 27,20 14,95

2 Macro-economie Afgelopen week De beurzen blijven verder stijgen. De zorgen over de industrie na het software-schandaal van Volkswagen beginnen wat naar de achtergrond te verdwijnen. Maar het meest zwaarwegend in Europa zijn de opmerkingen van de voorzitter van de ECB over eventuele monetaire verruiming. In de VS zijn er goede cijfers van de bedrijven, maar ook hier zijn opmerkingen van de FED in een reactie op de opmerkingen van de ECB de belangrijkste reden dat de beurzen verder stijgen. Vooruitblik Vooralsnog lijkt de afwaardering van de euro wel gestopt en ziet het er niet naar uit dat de dollar nu plots gaat dalen. Het effect van het afwaarderen van munteenheden is dus aan het verdwijnen en het komt weer neer op de waardering van de onderliggende bedrijven en de economie. Het lijkt er niet op dat dit voor grote verrassingen gaat zorgen en we verwachten dan ook dat de markten licht omhoog zullen gaan. Natuurlijk blijft het scherp opletten op eventuele opmerkingen van de voorzitters van de verschillende centrale banken. Ook is het zaak om China in de gaten te houden op dit gebied. Men heeft daar financiële hervormingen aangekondigd. Dat is nog niet precies concreet, maar het speelt zeker op de achtergrond. China doet in het algemeen niet aan kleine veranderingen maar het zijn meestal maatregelen die direct een behoorlijke impact hebben. Wisselkoers (dollar per euro) De afgelopen week werden alle markten gedomineerd door de wereldkampioenschappen inflatie. De voorzitter van de ECB trapte af door in aanloop naar hun beleidsvergadering afgelopen vrijdag te laten weten dat de ECB weer bereid is om monetaire verruiming toe te passen wanneer dat nodig mocht zijn. Deze opmerking was zeer geplaatst en geenszins per ongeluk. Het zorgde onmiddellijk voor een daling van de euro. Daarna was het de FED die liet weten dat dit beleid van de ECB de FED ertoe zal brengen om het terugschroeven van de maatregelen die men in de VS heeft genomen, daarom voorlopig niet terug te draaien. De daling van de euro was daarmee niet ongedaan gemaakt maar wel gestopt. China zit nu even op de reservebank maar liet ook weten te werken aan financiële hervormingen. Concreet is dit nog niet maar het gaat op korte termijn zeker een rol spelen.

3 USD per EUR 1,20 Wisselkoers GBP per EUR 0,75 1,18 0,74 1,16 0,73 1,14 0,72 1,12 0,71 1,10 0,70 1,08 0,69 EURUSD 1,06 0,68 EURGBP 1,04 0,67 1,02 0,66 1,00 0,65 Olie, kolen Afgelopen week Er is sprake van een dalende olieprijs aan het begin van de week door het oplopen van de olievoorraden in de VS. Er lijkt geen stoppen aan. Schalie-olieproductie ligt op zijn gat en de OPEC blijft maar produceren. Geen van de producerende landen binnen of buiten de OPEC die voor het grootste deel afhankelijk zijn van olieproductie, is van plan de productie terug te draaien. Ze kunnen eenvoudigweg niet stoppen omdat er nog geen verlies geleden wordt op de productie zelf. Men heeft het geld hard nodig. De druk naar beneden blijft onverminderd groot. Kolen Ook de kolenprijs staat nog steeds onder druk. Er worden wel mijnen gesloten, maar de afnemende vraag in China en India maakt dat de druk op prijzen alleen maar groter wordt. Sluiting van relatief kleine mijnen sorteert weinig effect. Verwacht wordt dat in de loop van 2016 de prijzen verder zullen dalen en dat er ook grotere productiemijnen zullen worden gesloten. Vooralsnog lijkt een verdere daling niet te stoppen.

4 USD/BBL Brent oil, front month Brent Crude USD/BBL Brent Crude EUR/BBL EUR/BBL Vooruitblik De olieprijs kan nog steeds verder omlaag. Er wordt niet verwacht dat de vraag sterk gaat groeien door een sterk aantrekkende globale economie. Het lijkt er ook niet op dat op korte termijn veel productie zal worden teruggeschroefd. In Q2 van 2016 komt daar ook nog de productie van Iran bij. In dat proces zijn nu bijna alle obstakels genomen.we verwachten dat de kolenprijs de komende week verder omlaag gaat en sterk door de dollar per ton heengaat op weg naar beneden. Gas Korte termijn De korte termijnprijzen blijven verder dalen. Ondanks wat beperkingen op storages en onderhoud aan productieplatformen in Noorwegen blijft het totale aanbod de vraag ruim voor. De vraag is relatief laag en in tegenstelling tot twee weken geleden is de temperatuur veel hoger.deze ligt nu stevig boven het langjarig gemiddelde. Lange termijn De olieprijs is weer aan het dalen maar blijft licht hangen onder de dollar per vat. De meeste invloed op de gasprijs heeft op dit moment de koers van de euro ten opzichte van de

5 dollar en de Britse pond. De dalende euro maakt dat de prijs voor importgas uit het Verenigd Koninkrijk duurder wordt omdat deze in Britse ponden wordt afgerekend. Hetzelfde geldt voor de olieprijs die door de dalende euro duurder wordt in de Eurozone. Dit effect lijkt te verdwijnen, de daling van de euro lijkt nu wat gestopt. EUR per MWh 19,5 TTF en Zeebrugge gas 19,0 18,5 18,0 17,5 Zeebrugge Cal16 Cal-16 TTF TTF day-ahead 17,0 Vooruitblik Het warme weer houdt nog aan. Het wordt wel iets minder in de loop van de week, maar de voorspellingen leggen de temperaturen nog steeds boven het langjarig gemiddelde. Er zijn nauwelijks bullish drivers voor een hogere spotmarkt te vinden. Incidenten zoals kleine tijdelijke productiebeperkingen zijn natuurlijk niet te voorspellen. De euro lijkt tot rust te zijn gekomen en de olieprijs blijft dalen. Twee redenen om aan te nemen dat de gasprijzen op de curve de komende week niet sterk zullen stijgen. Omdat we al op een zeer laag punt zitten, denken we dat de prijzen ongeveer op het huidige niveau zullen blijven.

6 Elektriciteit Korte termijn (elektra voor morgen en volgende maand) Een dalende trend op korte termijn in de afgelopen week. Relatief hoge temperaturen, veel zon en wat wind zorgden ervoor dat het prijsniveau omlaag ging. De problemen in België door een gebrek aan voldoende productiecapaciteit lijken opgelost te zijn. Dat komt deels door het weer in bedrijf nemen van een aantal productiemiddelen na verwacht en onverwacht onderhoud; maar ook door een toename van de windproductie. Toch blijft de situatie in België er een om in de gaten te houden. Veel ruimte is er niet. Weinig wind of onverwachte outages kunnen de prijzen op de spot op hoge niveaus zetten. EUR/MWh Elektriciteit Cal16 NL Piek 33 Cal16 NL Basis 31 Cal16 BE Base 29 Cal16 DE Base 27 25

7 Lange termijn Dalende kolen- en vooral gasprijzen zorgden tot en met afgelopen donderdag voor een daling van de hele powercurve die voor de Cal16 de laagste prijs van dit jaar aantikte. Vrijdag gingen de prijzen juist even omhoog omdat de euro hard onderuit ging. Dit zorgde ervoor dat de gas- en kolenprijzen behoorlijk stegen. En op de lage niveaus waarop de powerprijzen nu bewegen, gaan die direct wat omhoog. Over het weekend heen zijn de markten wat tot rust gekomen en de prijzen gingen op maandag bij het openen van de markt snel weer omlaag. In België dalen de Cal16- en de Q116-prijzen omdat de kerncentrale Doel 4 weer op 1 januari 2016 in bedrijf komt nadat was vastgesteld dat het reactorvat van deze opwekeenheid geen scheurtjes vertoont. Dit geeft de constellatie in België weer wat lucht en zorgt voor ontspanning en een neerwaartse beweging op de Belgische elektriciteitsmarkt. Vooruitblik Het wordt iets kouder en wat meer donker herfstweer halverwege deze week. Maar dit zal voor een groot deel gecompenseerd worden door een fikse toename van wind. We denken dat de spotprijzen in het gebied NL, DE, FR en BE naar elkaar zullen divergeren. De gas- en kolenprijzen staan nog steeds flink onder druk en we verwachten niet dat deze snel omhoog zullen gaan. Wat wel nog speelt, is de stijging van de prijs voor CO2-certificaten die gestaag doorgaat. Maar we denken niet dat dit veel opwaartse druk zal geven. We denken dat België nog verder zal gaan dalen maar dat ook dit met kleine stapjes gaat. Darkspread en sparkspread Opvallend is de daling van de darkspread. De kolenprijs daalt, maar die daling wordt gestopt door de zwakkere euro ten opzichte van de dollar. De powerprijs tikte zelfs het laagste punt van dit jaar aan.maar toch zijn de bewegingen omlaag niet zo sterk meer. Wel is de prijs voor CO2-certificaten gestaag aan het stijgen en dat is ook de reden dat de darkspread wat omlaag gaat. Het lijkt erop dat wanneer de kolenprijs niet wat harder zakt of geremd wordt door een dalende euro, de darkspread deze week ook nog wat verder daalt. De sparkspread blijft vrij constant hoewel ook hier een heel licht dalende trend in te ontdekken is. Deze is een stuk minder dan bij de darkspread omdat de invloed van de prijs voor CO2-certificaten een stuk minder is.

8 EUR/MWh 16,0 15,0 14,0 13,0 12,0 11,0 10,0 9,0 8,0 7,0 Dark spread, Spark spread Darkspread Base Cal16 Sparkspread Peak Cal16 (rechtse as) EUR/MWh 6,0 0,0 4,5 4,0 3,5 3,0 2,5 2,0 1,5 1,0 0,5 Emissies Afgelopen vrijdag heeft de CO2-prijs het hoogste punt in de afgelopen 3 jaar bereikt met een niveau van 8.59 eur/ton. De prijs werd opgedreven door groot vertrouwen van handelaren. Dit werd duidelijk toen een veiling van Duitse rechten op de Duitse energiebeurs (EEX) zeer goed ontvangen werd. In de nieuwe week is de prijs weer wat gedaald, waardoor het niet aannemelijk is dat de grens van 9.00 eur/ton snel bereikt zal worden. Opvallend genoeg zijn er wel analisten die op basis van de recente stijging de prijsverwachting hebben bijgesteld naar 9.50 eur/ton voor dit jaar.

9 Emissierechten EUR per ton CO 2 8,5 8,3 8,1 7,9 7,7 7,5 7,3 7,1 CO2 Cal15 6,9 6,7 6,5 Weer