Bevraging ouderbetrokkenheid

Transcriptie

1 Bevraging ouderbetrokkenheid Deel directies Cel ouderbetrokkenheid, netoverstijgende cel van de 3 ouderkoepels 1

2 Inhoud Inleiding Algemeen Aantal GOK-leerlingen Aanwezigheid van ouderwerkingen, ouderraden en schoolraden Aanwezigheid van activiteiten voor en door ouders Knelpunten en succesfactoren Prioriteiten met betrekking tot ouderbetrokkenheid Uitspraken over ouderbetrokkenheid Evolutie van ouderbetrokkenheid Extra opmerkingen

3 Inleiding In 29 werd voor het eerst door de ouderkoepels een bevraging uitgevoerd om de stand van zaken rond ouderbetrokkenheid in kaart te brengen. Hiervoor werd een bevraging verstuurd naar alle directies en alle ouderwerkingen in Vlaanderen. Met een respons van 391 bevragingen ingevuld door directies (en 382 bevragingen van de ouders), was dit een goede eerste schets rond ouderbetrokkenheid. Begin 214 werd de bevraging herhaald. Slechts hier en daar werden enkele kleine zaken aangepast aan de bevraging, de grote lijnen bleven gelijk om de vergelijkbaarheid zo groot mogelijk te houden. Nu werden 564 bevragingen ingevuld door de directies (en 537 bevragingen van de ouders), wat zeker een goede respons is. De ecob wil hierbij dan ook graag alle directies bedanken om deze bevraging in te vullen. De bevraging geeft een beeld van hoe directies het verhaal van ouderbetrokkenheid zien, wat hun prioriteiten zijn, en hoe ze succesfactoren en knelpunten zien. 3

4 1. Algemeen Van de directies werden 564 bevragingen ingevuld. Soort onderwijs secundair onderwijs 144 buitengewoon secundair onderwijs buitengewoon basisonderwijs basisonderwijs In 29 werd geen onderscheid gemaakt naar soort onderwijs. We kunnen dus de vergelijking niet maken. Als we de respons vergelijken met het huidige aantal effectieve scholen in Vlaanderen, zien we dat er een vrij gelijke verdeling is, zowel van secundair onderwijs (gewoon en buitengewoon) als van basisonderwijs (gewoon en buitengewoon). Voor alle soorten onderwijs is er een respons tussen de 15 en 2%. 2. Aantal GOK-leerlingen Percentage leerlingen dat voldoet aan minstens één SES-indicator 7% 12% 13% 43% -2% 2-4% 4-6% 6-8% 25% 8-1% 4

5 Andere ik weet het niet oudercomité/ouder vereniging ouderraad vriendenkring 3. Aanwezigheid van ouderwerkingen, ouderraden en schoolraden In de bevraging werd een onderscheid gemaakt tussen het hebben van een oudervereniging, een ouderraad, vriendenkring en andere. Uit de bevragingen blijkt dat 256 scholen een oudervereniging hebben, 191 een ouderraad, 33 een vriendenkring en in 18 scholen is er een andere vorm van ouderwerking. In 65 scholen is er geen ouderwerking. De ouderwerking op onze school is een Voor wat betreft de schoolraden, is er in 525 scholen een schoolraad aanwezig. In de scholen van het GO! (3 ouders in de schoolraad) zitten er ook effectief in 94% van de scholen 3 ouders. In de scholen van het vrij onderwijs en officieel gesubsidieerd onderwijs (2 ouders in de schoolraad) zitten er in 91% van de scholen 2 ouders in de schoolraad. In vergelijking met de situatie van 29 zien we dat vooral het aantal ouderraden is toegenomen. Het aantal schoolraden is ook gestegen: in 29 had 8% van de scholen een schoolraad, nu 93% van de scholen. 5

6 4. Aanwezigheid van activiteiten voor en door ouders Organisatie laagdrempelige activiteiten In 47 % van de scholen worden laagdrempelige vormen van ouderbetrokkenheid georganiseerd. Het gaat hier over moedergroepen, oudercafé, koffiemoment, praatgroep enz. Initiatief laagdrempelige activiteiten 6% 3% 37% Ouderwerking als Succes laagdrempelige activiteiten 4% 3% 2% 11% 44% Niet Zeer In vergelijking met 29 worden er nu in meer scholen laagdrempelige activiteiten georganiseerd (47% nu tegenover 36% in 29). Ook de successcore is nu groter dan in 29: in 29 waren 68% van de directies eerder wel of zeer tevreden, nu gaat het over 84% van de directies. 1 Organisatie oudercontacten In 99 % van de scholen worden oudercontacten georganiseerd.. Initiatief oudercontact Succes oudercontact % 1% % 1% 99% Ouderwerking als 72% 27% % Zeer 1 Bij de bevraging van 29 was er wel een mogelijkheid om verschillende s aan te duiden, terwijl dit bij deze bevraging niet mogelijk was. Dit geldt voor alle volgende vragen ook. 6

7 Het aantal scholen waar een oudercontact georganiseerd wordt is nog gestegen sinds 29 (van 95% naar 99%). Ook de successcore steeg: van 86% van de directies die oudercontacten als eerder wel of zeer omschreef, tot 99% in 213. Organisatie huisbezoeken In 47 % van de scholen worden huisbezoeken georganiseerd. Initiatief huisbezoeken Succes huisbezoeken 92% 8% 1% Ouderwerking als 5% 1% 33% 8% 53% Niet Zeer Het aantal scholen waar huisbezoeken worden georganiseerd is licht gedaald (van 52% naar 47%). De successcore steeg echter wel: in 29 vond 69% van de directies dit eerder wel of zeer, nu is dat 86%. Organisatie schoolpoortcontacten met ouders In 56 % van de scholen organiseert men schoolpoortcontacten met ouders. Initiatief schoolpoortcontacten Succes schoolpoortcontacten 83% 2% 15% Ouderwerking als 39% 4% 53% Niet 3% 1% Zeer 7

8 Het aantal scholen waar schoolpoortcontacten voorkomen is licht gedaald (van 62% in 29 tot 56% in 213). De successcore nam echter wel sterk toe: in 29 omschreef 68% van de directies de schoolpoortcontacten als eerder wel of zeer, nu is dat opgelopen tot 92%. Organisatie contactouders In 23 % van de scholen zijn er contactouders. Initiatief contactouders Succes contactouders 4% 39% 58% Ouderwerking als 1% 27% 13% 15% 44% Niet Zeer Het aantal scholen dat werkt met contactouders is licht gestegen: 16% in 29, nu in 23% van de scholen. Ook de successcore steeg wat mee: in 29 vond 62% van de directeurs dit eerder wel of zeer. In 213 gaat dat over 71% van de directies. Organisatie vertalingen voor ouders In 5 % van de scholen wordt gezorgd voor vertalingen voor ouders. Dit kan zijn: brieven vertalen, tolken bij activiteiten of oudercontacten enz. Initiatief vertalingen Succes vertalingen 87% 11% 3% Ouderwerking als 27% 15% 9% 49% Zeer 8

9 Het aantal scholen dat gebruik maakt van vertalingen is licht gestegen (van 46% in 29 tot 5% in 213). Organisatie infomomenten op school In 97% van de scholen worden infomomenten voor ouders georganiseerd. Initiatief infomomenten Succes infomomenten % 8% 9% 92% Ouderwerking als 49% % 41% Niet Zeer Het aantal scholen dat infomomenten organiseert op school is gelijk gebleven. De directies beoordelen de infomomenten nu wel ler dan in 29: in 29 vond 74% van de directies dit eerder wel of zeer. In 213 beoordeelt 9% van de directies dit als eerder wel of zeer. Organisatie openklasdagen In 69 % van de scholen worden openklasdagen georganiseerd. Initiatief openklasdag Succes openklasdag 1% 4% Ouderwerking als 34% 99% 61% 2% % Niet Zeer 9

10 Het aantal scholen dat openklasdagen organiseert op school is gelijk gebleven. De directies beoordelen de infomomenten nu wel ler dan in 29: in 29 vond 79% van de directies dit eerder wel of zeer. In 213 beoordeelt 95% van de directies dit als eerder wel of zeer. Organisatie specifieke activiteiten naar doelgroepouders In 61% van de scholen worden specifieke activiteiten georganiseerd voor doelgroepouders. Initiatief specifieke ativiteiten 74% 2% 24% Oudervereniging als 1% Succes specifieke activiteiten 26% 15% 14% 44% Niet Zeer Het aantal scholen waar er specifieke activiteiten worden georganiseerd voor bepaalde groepen ouders is in vergelijking met 29 spectaculair gestegen: van 21% van de scholen tot 61% van de scholen in 213. De activiteiten worden ook opvallend meer als aanzien: in 29 beoordeelden 37% van de directies de activiteiten als eerder wel of zeer. In 213 gaat het over 7%. Organisatie feesten, activiteiten en klusjes In 91 % van de scholen worden feesten, activiteiten en klusjesdagen georganiseerd. Initiatief feesten, klusjes 6% % 4% Oudervereniging als 57% Succes feesten, klusjes 4% 35% 1% 3% Niet Zeer 1

11 Het aantal scholen dat feesten en klusjes organiseert is gelijk gebleven. De activiteiten worden nu wel ler beoordeeld door de directies in vergelijking met 29: 92% van de directies vindt de activiteiten nu eerder wel of zeer, terwijl dit in 29 nog 81% was. Organisatie helpende hand In 89 % van de scholen worden ouders ingeschakeld om te helpen bij de organisatie van feesten/activiteiten/klusjes. Initiatief helpende hand 33% % 66% Oudervereniging als Succes helpende hand 8% 5% 39% 1% 2% Niet Zeer Het aantal scholen waarbij ouders worden ingeschakeld voor helpende handen is gelijk gebleven. De activiteiten worden nu wel ler beoordeeld door de directies in vergelijking met 29: 88% van de directies vindt de activiteiten nu eerder wel of zeer, terwijl dit in 29 76% was. Organisatie ondersteuning in de klas of bij uitstappen In 68 % van de scholen geven ouders ook ondersteuning in de klas of bij uitstappen. Initiatief klasondersteuning Succes klasondersteuning 1% Ouderverenigin g als 43% 7% 9% 46% Niet 1% 3% Zeer 11

12 Het aantal scholen waarbij ouders worden ingeschakeld voor klasondersteuning is gelijk gebleven. De activiteiten worden nu wel ler beoordeeld door de directies in vergelijking met 29: 89% van de directies vindt de activiteiten nu eerder wel of zeer, terwijl dit in 29 74% was. Organisatie meedenken over schoolse activiteiten In 79 % van de scholen denken ouders mee na over de schoolse activiteiten. Initiatief meedenken schoolse activiteiten Succes meedenken schoolse activiteiten % 5% 49% Oudervereniging als 1% 5% 28% 12% 54% Niet Zeer Het aantal scholen waarbij ouders meedenken over schoolse activiteiten is gelijk gebleven. De activiteiten worden nu wel ler beoordeeld door de directies in vergelijking met 29: 82% van de directies vindt de activiteiten nu eerder wel of zeer, terwijl dit in 29 6% was. Organisatie meedenken over schoolbeleid In 75 % van de scholen denken ouders mee na over het schoolbeleid. Initiatief meedenken schoolbeleid Succes meedenken schoolbeleid 31% Oudervereniging als % 5% 22% 13% 69% 59% Niet Zeer 12

13 Het aantal scholen waarbij ouders meedenken over het schoolbeleid is gelijk gebleven. De activiteiten worden nu wel ler beoordeeld door de directies in vergelijking met 29: 81% van de directies vindt de activiteiten nu eerder wel of zeer, terwijl dit in 29 55% was. Organisatie inschakeling van externen In 37 % van de scholen worden externen ingeschakeld om de ouderbetrokkenheid te verhogen. Initiatief inschakeling externen Succes inschakeling externen 85% 5% 1% Oudervereniging als 27% 15% 9% 49% Zeer Het aantal scholen dat samenwerkt met externen is gelijk gebleven. De activiteiten worden nu wel ler beoordeeld door de directies in vergelijking met 29: 76% van de directies vindt de activiteiten nu eerder wel of zeer, terwijl dit in 29 61% was. Besluit De vormen van ouderbetrokkenheid die het meest voorkomen zijn oudercontacten, infomomenten, organisatie van feesten, activiteiten en klusjes. Het werken met contactouders, huisbezoeken en vertalingen komen het minst voor. In vergelijking met 29 zien we dat schoolpoortcontacten en huisbezoeken in 213 minder worden georganiseerd. Het organiseren van activiteiten voor een specifieke groep ouders is dan weer heel sterk gestegen. De meeste activiteiten worden wat ler ingeschat dan in 29. Enkele activiteiten worden nu veel ler beoordeeld: activiteiten voor een specifieke groep ouders, schoolpoortcontacten, meedenken over schoolbeleid en meedenken over schoolse activiteiten. 13

14 Informele contacten schoolpoort, speelplaats Informele contacten schoolomgeving Informele contacten communicatie Informele contacten festiviteiten Schoolcontext kleinschaligheid Schoolcontext Schoolcontext autonomie ouders/ ouderraad Schoolcultuur lage drempel Schoolcultuur goede samenwerking Schoolcultuur respecteren van elkaars rol Schoolcultuur - onthaalbeleid Formele contacten communicatie Formele contacten inspraak van ouders Formele contacten autonomie van ouders Formele contacten oudercontacten Formele contacten - clb Formele contacten- aanwezigheid op school Formele contacten - infoavonden Formele contacten ouderraad Ouderfactoren keuzevrijheid participatie Ouderfactoren afstand thuis-school Ouderfactoren contacten ifv welbevinden kind Ouderfactoren inzet/enthousiasme van de ouders Formele contacten schoolraad Schoolcultuur - inspanningen enthousiasme schoolteam 5. Knelpunten en succesfactoren In de bevraging werden open vragen gesteld naar succesfactoren en knelpunten voor ouderbetrokkenheid. Naar analogie met de bevraging van 29 werden de antwoorden geclusterd onder een aantal thema s voor de verwerking van deze vragen. Volgens de directie zijn een goede communicatie, het onthaalbeleid en de inzet en enthousiasme van de ouders de belangrijkste succesfactoren voor ouderbetrokkenheid. Onder het onthaalbeleid wordt niet enkel het inschrijvingsmoment gezien. Het gaat over een algemene opendeurpolitiek, een aangename sfeer, openheid, luisterbereidheid en transparantie. In 29 bleken laagdrempeligheid, communicatie en een goede samenwerking de belangrijkste succesfactoren volgens de directies Succesfactoren

15 Laagdrempelige activiteiten Doorgeven positieve boodschap Vertalen/tolk Appreciatie/begrip/openheid Persoonlijk contact Activiteiten rond eigen kind Samenwerkingen met externen Aanwezigheid van gangmakende ouders Huisbezoeken Praktische infoavonden Brugfiguren Beroep doen op expertise ouders Digitale communicatie Communicatie op papier (bv. in boekentas Gevarieerd aanbod Aanspreken tijdens bestaande Voor specifieke moeilijker bereikbare groepen ouders blijkt persoonlijk contact veruit de beste strategie volgens de directies. Ook bij de bevraging in 29 bleek persoonlijk contact de belangrijkste succesfactor. Het antwoord digitale communicatie kwam niet naar voor in de bevraging van 29, terwijl dit nu het tweede meest voorkomende antwoord is 2. 3 Succesfactoren specifieke groepen Een kleine wijziging in de vraagformulering kan hiervan eventueel de oorzaak zijn. In 29 was de vraag Welke zijn de successen en/of knelpunten die u ervaart bij de specifieke initiatieven die u neemt naar ouders die moeilijk te bereiken zijn?. In de huidige bevraging was de vraag Sommige ouders zijn moeilijk te bereiken. Wat werkt op uw school om hen te betrekken? 15

16 Informele contacten communicatie Informele contacten festiviteiten Schoolcontext - grootschaligheid Schoolcultuur te hoge drempel Schoolcultuur geen goede samenwerking Schoolcultuur niet respecteren van elkaars rol Schoolcultuur te bedreigende participatie Formele contacten ouderraad Formele contacten geen communicatie Formele contacten te veel of te weinig inspraak van Formele contacten infoavonden Formele contacten continuïteit ouderwerking Ouderfactoren afstand school Ouderfactoren inzet/enthousiasme Ouderfactoren representativiteit ouderwerking Ouderfactoren laaggeschoolde/kansarmoede Ouderfactoren cultuurverschillen Ouderfactoren anderstaligheid Ouderfactoren tijdsgebrek Ouderfactoren verwachtingspatronen Ouderfactoren gebrekkige kennis onderwijs Ouderfactoren niet kunnen bereiken ouders Ouderfactoren belang eigen kind Ouderfactoren -andere ouderfactoren - eigen negatieve ervaringen digitalisering betrokkenheid Anderstaligheid en het niet kunnen bereiken van ouders blijken de voornaamste knelpunten te zijn voor ouderbetrokkenheid op school. In 29 werden inzet en enthousiasme, tijd en het niet kunnen bereiken van ouders als de voornaamste knelpunten aangeduid door de directies Knelpunten

17 Schriftelijke communicatie wordt niet gelezen drempelvrees Bereikbaarheid ouders Communicatie Culturele verschillen Doorstroming gegevens Onbegrip taal Weinig respons op vraag toetreding ouderwerking Afstand school tijdsgebrek andere geen interesse/motivatie socio-economische omstandighede Voor specifieke moeilijker bereikbare groepen ouders zijn taal en gebrek aan interesse/motivatie de voornaamste knelpunten. Ook socio-economische omstandigheden maken ouderbetrokkenheid moeilijker volgens de directies. In 29 werden vooral het niet kunnen bereiken, de taal en cultuurverschillen aangegeven als voornaamste knelpunten Knelpunten specifieke groepen

18 6. Prioriteiten met betrekking tot ouderbetrokkenheid De hoogste prioriteiten liggen voor de directies bij het verbeteren van de communicatie tussen ouders en school, het verbeteren van de doorstroom van informatie organiseren van laagdrempelige vormen van ouderbetrokkenheid Uit de resultaten blijkt dat het grenzen stellen aan ouders/ouderwerkingen de laagste prioriteit is voor de directies. Waar wilt u in functie van ouderbetrokkenheid (verder) werk van maken: prioriteiten schoolteam Gerankschikt plaats 3 Gerankschikt plaats 2 Gerankschikt plaats 1 De directies hebben 1 andere prioriteit als we de analyses van de bevraging van 29 bekijken. Toen waren de prioriteiten (1) verbeteren van de communicatie, (2) betrekken van ouders bij feestelijkheden en (3) organiseren van laagdrempelige activiteiten. 18

19 7. Uitspraken over ouderbetrokkenheid In de bevraging werden enkele uitspraken opgenomen over ouderbetrokkenheid waarop de directies konden waar of niet waar aanduiden. Uit de resultaten blijkt dat volgende 3 uitspraken door de directies het meeste gekozen zijn als waar : Ouderbetrokkenheid verhoogt het wederzijds respect en begrip Ouderbetrokkenheid verhoogt het welbevinden bij de ouders Ouderbetrokkenheid draagt bij tot een positieve uitstraling van de school Gaat u akkoord met volgende uitspraak? Ouderbetrokkenheid Verhoogt het wederzijds respect en begrip 5 Verhoogt het welbevinden bij ouders Draagt bij tot positieve uitstraling van de school Voorkomt probleemsituaties 329 Verhoogt het welbevinden bij leerlingen Heeft een positieve invloed op de leerprestaties van leerlingen 2 Verhoogt het welbevinden bij leerkrachten Vergroot de kans op misvattingen die roddels doen ontstaan Zorgt voor inmenging van de ouders met te weinig kennis van zaken Zorgt ervoor dat ouders niet meer weten wat wel en niet kan In 29 werd op gelijkaardige wijze geantwoord op de uitspraken over ouderbetrokkenheid. Voor de bevraging van 213 werd de uitspraak verhoogt het welbevinden bij ouders, leerkrachten en leerlingen wel opgesplitst in 3 verschillende uitspraken. Hierdoor staat in de bevraging van 213 de 19

20 Belang van ouderbetrokkenheid Belang van ouderparticipatie Belang van goede communicatie Enquête moeilijk in te vullen voor mij Opmerkingen over structuur enquête Bedanking ouderkoepels Problemen bij ouderparticipatie/ouderbe trokkenheid Aanbeveling voor overheid Ouderbetrokkenheid gaat goed op onze school uitspraak verhoogt het welbevinden van ouders op de 2 e plaats, terwijl in 29 de uitspraak verhoogt het welbevinden van ouders, leerkrachten en leerlingen op de eerste plaats stond. 8. Evolutie van ouderbetrokkenheid Meer dan de helft van de directies vindt dat de ouderbetrokkenheid op school de voorbije 5 jaar verhoogd is. Ouderbetrokkenheid op mijn school is de voorbije vijf jaar... 5% 6% 3% 59% Verhoogd Gelijk gebleven Verlaagd Ik weet het niet. Bij deze vraag kan geen vergelijking gemaakt worden met 29, aangezien die vraag enkel in de bevraging van 213 werd opgenomen. 9. Extra opmerkingen Op het einde van de bevraging kreeg men nog de kans om opmerkingen mee te geven. De meeste opmerkingen gingen over de bevraging zelf en over problemen die men ervaart bij ouderbetrokkenheid/ouderparticipatie

21 De geformuleerde opmerkingen over de structuur van de enquête gaan voornamelijk over het feit dat men bij van activiteiten rond ouderbetrokkenheid slechts 1 kon aanduiden en bijvoorbeeld niet de combinatie van ouderwerking én school als. 21