Jannetta van Campenhout-Timmer, school opleider, is het gezicht van het Samen Opleiden voor de locatie Harderwijk-A van Landstede.

Maat: px
Weergave met pagina beginnen:

Download "Jannetta van Campenhout-Timmer, school opleider, is het gezicht van het Samen Opleiden voor de locatie Harderwijk-A van Landstede."

Transcriptie

1 Jannetta van Campenhout-Timmer, school opleider, is het gezicht van het Samen Opleiden voor de locatie Harderwijk-A van Landstede. 34

2 Intervisiebijeenkomsten op de stageschool Werken en verwerken op de stageschool Landstede en Windesheim lukt het om door middel van thema- en intervisiebijeenkomsten de praktijkervaringen van studenten te verdiepen en te koppelen aan de theorie. Reflecteren Voor Landstede en Hogeschool Windesheim betekent Opleiden in de School ook: studenten de gelegenheid geven om naast hun werk op de stageschool ook met verwerking van wat ze leren bezig te zijn. Ze staan stil bij hun persoonlijke ervaringen in de stage, waardoor het leereffect daarvan aanzienlijk wordt vergroot. In thema- en intervisiebijeenkomsten wordt daarvoor als het ware een deel van het curriculum van de lerarenopleiding verplaatst naar de stageschool; de bijeenkomsten vormen een verlengstuk van wat de student leert op de lerarenopleiding. Jannetta van Campenhout-Timmer en Ronald de Jong vertellen er meer over. Hoe gaan jullie te werk met de intervisiebijeenkomsten? We houden ze elke dinsdag en donderdag, aan het einde van de dag. Afwisselend doen werkplekbegeleiders van Landstede, apart aangektrokken themadeskundigen en instituutsopleiders van de lerarenopleiding de begeleiding een vorm van lesgeven op de werkplek. Het is de bedoeling dat de student in zo n bijeenkomst kan focussen op eigen ervaringen; het gaat echt om het leren naar aanleiding van je eigen beleving. Dat doen ze aan de hand van een thema. Aan het begin van elke stageperiode stellen we een lijst op van thema s, samen met de studenten. Ze denken mee over welke onderwerpen het belangrijkste voor ze zijn, specifieke mbo-thema s, zoals lesgeven op de verschillende mbo-niveaus en dergelijke. Regelmatig wordt zo n bijeenkomst door een student verzorgd omdat die over een thema meer weet, bijvoorbeeld. Voor de student is dit een leerervaring. En les krijgen van een medestudent is toch weer anders, dus het activeert ook; dat is soms wel nodig in dat laatste uurtje op de dag. In de bijeenkomst zijn jaren, vakken en fases van opleidingen gemixt, dus er is ook kennisoverdracht van derdejaars naar eerstejaars studenten. Een begeleider met zo n gemixte groep voor zijn neus ervaart direct het nut van differentiëren! 35

3 36 Ronald de Jong is werkplek begeleider binnen Landstede.

4 Hoe bevalt het? We zien dat er door deze bijeenkomsten een groepsgevoel ontstaat tussen de studenten die stage lopen. Ze weten elkaar beter te vinden, wisselen meer uit. Het leerklimaat onder de stagiairs op Landstede wordt er gewoon door verbeterd. Ze ervaren dat er anderen zijn die tegen dezelfde problemen aanlopen, ze leren van elkaar en er heerst een veilige sfeer. Hoe zijn de bijeenkomsten eigenlijk ontstaan? In het samenwerkingsverband Landstede Windesheim vormt een platform de basis voor de ontwikkeling van Opleiden in de School. Daar worden elk jaar doelen vastgesteld voor het project en in dat kader zijn de bijeenkomsten ontwikkeld. Vanuit het platform worden de bijeenkomsten elk jaar geëvalueerd en zo nodig wordt de aanpak bijgesteld. Iedereen moet er wat aan hebben: de student, het roc en de lerarenopleiding, dat is het uitgangspunt. Waar is het succes vooral aan te danken, denk je? Om te beginnen: de mensen. We zetten goede, deskundige mensen in voor de bijeenkomsten. Mensen vanuit de hele organisatie leveren een bijdrage, afhankelijk van waar de gevraagde expertise zit. Bijvoorbeeld een beleidsmedewerker die goed kan vertellen over Talentvol Ontwikkelen, het onderwijs concept van Landstede. Iedereen wil er graag een succes van maken; je merkt bijvoorbeeld dat zo n betrokkene het teamoverleg ervoor laat schieten. We kunnen op elkaar rekenen en dat geeft een positieve sfeer. Een bijeenkomst valt eigenlijk nooit uit. 37

5 Wat ook goed valt: het samenbrengen van eerste- en derdejaars studenten en lio s met nieuwe collega s die net starten in hun vak als docent. Problemen waar nieuwe collega s tegenaan lopen zijn vergelijkbaar met die van lio s. Verder is het heel positief dat mensen van de lerarenopleidingen gemakkelijk hun weg vinden binnen Landstede. Het is een concrete vorm van samenwerken; we stellen samen het programma op. De lijnen wat betreft de communicatie zijn kort en we weten elkaar gemakkelijk te vinden. Waren er nog moeilijkheden bij het organiseren van de bijeenkomsten? Logistiek vraagt het nogal wat, omdat je met veel verschillende mensen uit de organisatie werkt. Je moet iedereen op het juiste moment op de juiste plek hebben. Gelukkig lukt het meestal om vervanging te vinden; iedereen is bereid om in te springen als iemand uitvalt. Op die manier kunnen de bijeenkomsten altijd doorgaan. Het vinden van een goed moment, dat blijft ook een uitdaging. Dat is nu het laatste uurtje van de dag. Studenten zijn na een dag hard werken moe. Voordeel is wel dat je direct kunt terugblikken op de dag, de dag mooi kunt afsluiten. Niet alle studenten lopen stage op de dagen van de bijeenkomsten. We zouden ze dus eigenlijk nog vaker moeten aanbieden, voor degenen die ze nu mislopen. Tot slot: wat wil je meegeven aan instellingen die je aanpak zouden willen overnemen? Geef prioriteit aan de bijeenkomsten, zodat ze status krijgen en het voor iedereen belangrijk is: de bijeenkomsten gaan boven interne overleggen. Communiceer dat ook naar je team, zodat je team weet dat je op dat moment niet beschikbaar bent voor activiteiten in je eigen team, of laat het in je rooster opnemen. Maak er iets speciaals van voor de studenten door het een informeel karakter te geven. Dat kan bijvoorbeeld al heel simpel door koffie en thee klaar te hebben staan tijdens de bijeenkomst. Wij hebben het programma vertaald naar een apart programma voor nieuwe collega s. Dat slaat goed aan. En hierdoor heb je voor de rest van je organisatie wat betreft de begeleiding van nieuwe collega s direct baat bij de ontwikkelingen rond Opleiden in de School. 38

6 Tips Zet er twee mensen op. Zorg voor een heldere structuur: wie op welk moment? Zorg voor stabiliteit, herkenbaar in de jaarlijn. Zorg altijd voor achtervang, zodat de bijeenkomst altijd door kan gaan. Communiceer op tijd. 39

Samen door één deur. Opleiden in de School SUCCESSEN VAN PROJECTEN OPLEIDEN IN DE SCHOOL IN HET MBO

Samen door één deur. Opleiden in de School SUCCESSEN VAN PROJECTEN OPLEIDEN IN DE SCHOOL IN HET MBO Samen door één deur Opleiden in de School SUCCESSEN VAN PROJECTEN OPLEIDEN IN DE SCHOOL IN HET MBO 1 Samen door één deur Successen van projecten Opleiden in de School in het mbo Marga Kemper Linda Medendorp

Nadere informatie

Het organiseren van ontmoetingen

Het organiseren van ontmoetingen Het organiseren van ontmoetingen Als communicatieadviseur kijk je hoe de onderlinge informatie-uitwisseling beter kan. Dit is een extra uitdaging als Het Nieuwe Werken binnen je organisatie wordt ingevoerd.

Nadere informatie

Informatiebulletin voor studenten Bijlage 3

Informatiebulletin voor studenten Bijlage 3 Informatiebulletin voor studenten Bijlage 3 Kenniscentrum Talentontwikkeling Informatiebulletin voor studenten Inhoud 1. Inleiding: OS Boss po 2 2. Opleiding, begeleiding en beoordeling 2 3. Rollen en

Nadere informatie

Deelnemersonderzoek CGO 2009

Deelnemersonderzoek CGO 2009 Informatie vooraf en Plaatsing 1. Door de voorlichting en introductie op het ROC kreeg ik een goed beeld van de opleiding al Afbouw 70.5 292 Afbouw 92.3 12 60 33 74.3 55 61.3 46 84.8 28 63.6 35 80.2 65

Nadere informatie

3. Wat betekent dat voor de manier waarop lesgegeven zou moeten worden in de - voor jou - moeilijke vakken?

3. Wat betekent dat voor de manier waarop lesgegeven zou moeten worden in de - voor jou - moeilijke vakken? Werkblad: 1. Wat is je leerstijl? Om uit te vinden welke van de vier leerstijlen het meest lijkt op jouw leerstijl, kun je dit simpele testje doen. Stel je eens voor dat je zojuist een nieuwe apparaat

Nadere informatie

Inhoud: Opdracht 1 pagina 2 Opdracht 2 pagina 3 Opdracht 3 pagina 4 Opdracht 4 pagina 5 Opdracht 5 pagina 6

Inhoud: Opdracht 1 pagina 2 Opdracht 2 pagina 3 Opdracht 3 pagina 4 Opdracht 4 pagina 5 Opdracht 5 pagina 6 Leerwerkplan leerjaar 2 2007 2008 Handtekening instituutbegeleider Naam student : Erik Postema Student nummer : 1006851 Klas : DLO2 metaal Opmerkingen werkplekbegeleider Opmerkingen en eindoordeel instituutbegeleider

Nadere informatie

maandag 11 mei inleveren! STAGE BOEK 2015 VAN.AFDELING...

maandag 11 mei inleveren! STAGE BOEK 2015 VAN.AFDELING... maandag 11 mei inleveren! STAGE BOEK 2015 VAN.AFDELING... 1 Gegevens leerling Naam Adres Postcode Woonplaats Geboortedatum Telefoon Afdeling/leerweg Gegevens school Naam Schoolbegeleider Adres Plaats Telefoon

Nadere informatie

OPLEIDING tot MBO- VERPLEEGKUNDIGE. Ondersteuningsmagazijn. Beroepstaak E Beginner

OPLEIDING tot MBO- VERPLEEGKUNDIGE. Ondersteuningsmagazijn. Beroepstaak E Beginner OPLEIDING tot MBO- VERPLEEGKUNDIGE Ondersteuningsmagazijn Beroepstaak E Beginner Albeda college Branche gezondheidszorg Kwalificatieniveau 4 Crebo 95 Versie: Juli 2013 Fase: beginner Naam deelnemer:. 2

Nadere informatie

De ROWF organiseert al vanaf het begin van de opleidingsschool onderdelen vanuit het generieke programma van de HvA Les op Locatie.

De ROWF organiseert al vanaf het begin van de opleidingsschool onderdelen vanuit het generieke programma van de HvA Les op Locatie. ROWF Les op locatie in de beroepsopdracht van de HvA. De ROWF organiseert al vanaf het begin van de opleidingsschool onderdelen vanuit het generieke programma van de HvA Les op Locatie. Het doel is de

Nadere informatie

[PILOT] Aan de slag met de Hoofdzaken Ster

[PILOT] Aan de slag met de Hoofdzaken Ster [PILOT] Aan de slag met de Hoofdzaken Ster! Hoofdzaken Ster Copyright EffectenSter BV 2014 Hoofdzaken Ster SOCIALE VAARDIGHEDEN VERSLAVING DOELEN EN MOTIVATIE 10 9 8 10 9 8 7 6 4 3 2 1 7 6 4 3 2 1 10 9

Nadere informatie

Anne: Onderwijsassistent (MBO niveau 4) Lisa: Onderwijsassistent (MBO niveau 4)

Anne: Onderwijsassistent (MBO niveau 4) Lisa: Onderwijsassistent (MBO niveau 4) Anne: Onderwijsassistent (MBO niveau 4) Ik kreeg vanaf de eerste dag een fijn gevoel bij deze school. Er hangt een gezellige sfeer. Je wordt goed opgevangen door de docenten. Als je ergens mee zit kan

Nadere informatie

TRAINING WERKBEGELEIDING

TRAINING WERKBEGELEIDING TRAINING WERKBEGELEIDING Door Martje Kuijlenburg Student no: 500618854 Jaar 3 Hogere Beroepsopleiding Verpleegkunde In opdracht van: de Hogeschool van Amsterdam Docent: Yvonne van Marle INHOUDSOPGAVE Inleiding...

Nadere informatie

Training. Zakelijk communiceren

Training. Zakelijk communiceren Training Zakelijk communiceren Colofon Uitgeverij: Edu Actief b.v. 0522-235235 info@edu-actief.nl www.edu-actief.nl Auteur: Nienke Koopman Inhoudelijke redactie: Floortje Vissers Titel: Factor-E Welzijn

Nadere informatie

2.4 Tekstopbouw In deze paragraaf oefen je in het schrijven van een tekst met een indeling in inleiding, kern en slot.

2.4 Tekstopbouw In deze paragraaf oefen je in het schrijven van een tekst met een indeling in inleiding, kern en slot. Fase.4 Tekstopbouw In deze paragraaf oefen je in het schrijven van een tekst met een indeling in inleiding, kern en slot. 1 1 Lees onderstaande tekst. Daarna ga je zelf een soortgelijke tekst schrijven.

Nadere informatie

SCHATTEN VAN ADVOCATEN

SCHATTEN VAN ADVOCATEN SCHATTEN VAN ADVOCATEN PRAKTIJKOPLEIDINGEN VOOR DE ADVOCATUUR Vaardigheden in de praktijk Coachen in de praktijk Leidinggeven in de praktijk Teamwork in de praktijk SCHATTEN VAN ADVOCATEN Wij zijn er van

Nadere informatie

Begaafde leerlingen komen er vanzelf... Implementatie van een verandering van de pedagogische beroepspraktijk op basis van praktijkgericht onderzoek.

Begaafde leerlingen komen er vanzelf... Implementatie van een verandering van de pedagogische beroepspraktijk op basis van praktijkgericht onderzoek. Begaafde leerlingen komen er vanzelf... toch? Implementatie van een verandering van de pedagogische beroepspraktijk op basis van praktijkgericht onderzoek. Teambijeenkomsten Anneke Gielis Begaafde leerlingen

Nadere informatie

Ontdek je kracht voor de leerkracht

Ontdek je kracht voor de leerkracht Handleiding les 1 Ontdek je kracht voor de leerkracht Voor je ligt de handleiding voor de cursus Ontdek je kracht voor kinderen van groep 7/8. Waarom deze cursus? Om kinderen te leren beter in balans te

Nadere informatie

ET s in het beroepsonderwijs Samen uit, samen thuis?

ET s in het beroepsonderwijs Samen uit, samen thuis? ET s in het beroepsonderwijs Samen uit, samen thuis? Iwan Wopereis (OU) Susan McKenney (OU/UT) Marco Mazereeuw (NHL) THE EXTENDED TEAM ORD 2013 - Brussel 1 Inhoud Introductie Methode Resultaten Discussie

Nadere informatie

LESBRIEF BIJ STAGE LOPEN

LESBRIEF BIJ STAGE LOPEN LESBRIEF BIJ STAGE LOPEN WAAROM DIT BOEKJE? 1. Denk jij, na het lezen van deze bladzijde dat dit boekje nuttig voor jou kan zijn? a. Ja,.. b. Nee, want c. Dat weet ik nog niet, omdat 2. Wat hoop jij na

Nadere informatie

12 augustus 2011 Aan : Van : Afdeling/functie : VTO, opleider Betreft. : OMA scholing leerlingen en stagiaires. Management samenvatting

12 augustus 2011 Aan : Van : Afdeling/functie : VTO, opleider Betreft. : OMA scholing leerlingen en stagiaires. Management samenvatting 12 augustus 2011 Aan : Van : Afdeling/functie : VTO, opleider Betreft : OMA scholing leerlingen en stagiaires Management samenvatting Binnen Mondriaan is het de afspraak dat alle medewerkers in de directe

Nadere informatie

2008 / 2009. Opleidingsprofiel van vmbo t Venster Arnhem

2008 / 2009. Opleidingsprofiel van vmbo t Venster Arnhem 2008 / 2009 Opleidingsprofiel van vmbo t Venster Arnhem Opleidingsprofiel van vmbo t Venster Arnhem. Beste studente, student, Je komt als stagiair, lio, zij-instromer op onze school. Hoe gaat het in zijn

Nadere informatie

WELKOM!! Workshop Het vervolg van matching: doorstroom naar studieloopbaanbegeleiding. Indra Newton Willem Vrooland

WELKOM!! Workshop Het vervolg van matching: doorstroom naar studieloopbaanbegeleiding. Indra Newton Willem Vrooland WELKOM!! Workshop Het vervolg van matching: doorstroom naar studieloopbaanbegeleiding Indra Newton Willem Vrooland Tijdlijn Matching CompetentieTest + Reflectievragenlijst SLB-gesprek Studievoortgangsassessment

Nadere informatie

In gesprek met medewerkers over verzuim

In gesprek met medewerkers over verzuim TIP: dit is een interactieve pdf. de inhoudsopgave en het menu onder aan de pagina s zijn clickable. In gesprek met medewerkers over verzuim Inhoud 1. verzuim bespreken met medewerkers Het is belangrijk

Nadere informatie

STAGE-OVEREENKOMST. Doelgroepen: master Lerarenopleiding RUG

STAGE-OVEREENKOMST. Doelgroepen: master Lerarenopleiding RUG STAGE-OVEREENKOMST Doelgroepen: Masterstudenten Lerarenopleiding RUG Studenten afstudeerfase en kopopleiding Lerarenopleiding NHL Hogeschool Studenten afstudeerfase Lerarenopleiding Academie Lichamelijke

Nadere informatie

HET BELANGRIJKSTE OM TE WETEN OM MEER ZELFVERTROUWEN TE KRIJGEN

HET BELANGRIJKSTE OM TE WETEN OM MEER ZELFVERTROUWEN TE KRIJGEN HET BELANGRIJKSTE OM TE WETEN OM MEER ZELFVERTROUWEN TE KRIJGEN Gratis PDF Beschikbaar gesteld door vlewa.nl Geschreven door Bram van Leeuwen Versie 1.0 INTRODUCTIE Welkom bij deze gratis PDF! In dit PDF

Nadere informatie

Waarom stage? Regels stage Interview 1+2 Stage eindverslag 1+2

Waarom stage? Regels stage Interview 1+2 Stage eindverslag 1+2 Waarom stage? Regels stage Interview 1+2 Stage eindverslag 1+2 Naam Klas Mentor Waar loop jij stage? Naam 1 e stagebedrijf Adres Telefoon Stagebegeleider Startdatum stage Einddatum stage Aantal stagedagen

Nadere informatie

Mentor Datum Groep Aantal lln

Mentor Datum Groep Aantal lln Lesvoorbereidingsformulier Fontys Hogeschool Kind en Educatie, Pabo Eindhoven Bron: Didactisch model van Gelder Student(e) Klas Stageschool Plaats Rachel van der Pijl P14EhvADT De Springplank. Eindhoven

Nadere informatie

Aspirant Opleidingsschool worden.. Bespiegelingen en reflecties

Aspirant Opleidingsschool worden.. Bespiegelingen en reflecties Aspirant Opleidingsschool worden.. Bespiegelingen en reflecties 4. Kwaliteitszorg 1. Visie & Doelen Samen Opleiden 3. Professionalisering 2. Samenwerking & Organisatie Nu Activiteiten Ambitie 73 Aanvraagdossiers

Nadere informatie

Zomercursus rekenen 31 aug t/m 4 sept Locatie: Windesheim Flevoland in Almere (4 e verdieping)

Zomercursus rekenen 31 aug t/m 4 sept Locatie: Windesheim Flevoland in Almere (4 e verdieping) Beste student, Welkom bij Windesheim Flevoland! Het nieuwe studiejaar -2016 gaat binnenkort van start. We zijn blij je dan te mogen begroeten als nieuwe student van de Pabo. Hieronder vind je informatie

Nadere informatie

Stappenplan om een stageplaats te vinden

Stappenplan om een stageplaats te vinden Stappenplan om een stageplaats te vinden Versie okt 2012 12 stappen die je helpen om zelf een geschikte stageplaats te vinden Stap 1: Stages op niveau 3 en stages op niveau 4 Je bent aan het begin van

Nadere informatie

Leren van en met elkaar

Leren van en met elkaar Leren van en met elkaar Leer- en Innovatie- Netwerk (LIN) Een Leer- en InnovatieNetwerk (LIN) is een intensieve samenwerking tussen een zorginstelling en het onderwijs. Studenten, verpleegkundigen en verzorgenden

Nadere informatie

Studentopdracht INtheMC

Studentopdracht INtheMC Over internationalisering en I-BPV Studentopdracht INtheMC Opdracht/titel: 1. ALGEMENE ACHTERGROND Internationalisering in je eigen land Naam student: Niveau (NQF) Startdatum: Einddatum: 2 3 4 Beoordeling:

Nadere informatie

Wijkleercentra Achterhoek en Liemers

Wijkleercentra Achterhoek en Liemers Wijkleercentra Achterhoek en Liemers Wat is een wijkleercentrum (WLC) Een wijkleercentrum is een postcodegebied (wijk of een dorp) waar alle lerenden elkaar kunnen treffen om te leren van en met elkaar,

Nadere informatie

Feedback Project Ergonomisch Ontwerpen

Feedback Project Ergonomisch Ontwerpen Feedback Project Ergonomisch Ontwerpen Competenties Sociaal en communicatief functioneren (P9) Initiatief (P10) Reflectie (P11) Afgelopen module heb je met een groepje gewerkt aan je project. In week 7

Nadere informatie

Samen beoordelen van deeltijdstudenten Bijlage 9

Samen beoordelen van deeltijdstudenten Bijlage 9 Samen beoordelen van deeltijdstudenten Bijlage 9 Kenniscentrum Talentontwikkeling Handleiding Stage Deeltijdopleiding Jaar 1 1 Pabo Hogeschool Rotterdam September 2017 Inleiding In het eerste jaar van

Nadere informatie

2.4 Tekstopbouw In deze paragraaf oefen je in het schrijven van een tekst met een indeling in inleiding, kern en slot.

2.4 Tekstopbouw In deze paragraaf oefen je in het schrijven van een tekst met een indeling in inleiding, kern en slot. Fase.4 Tekstopbouw In deze paragraaf oefen je in het schrijven van een tekst met een indeling in inleiding, kern en slot. 1 In fase 1 heb je geoefend met het schrijven van teksten. Je hebt ook geleerd

Nadere informatie

Instructieboek Koken. Voor de Mpower-coach

Instructieboek Koken. Voor de Mpower-coach Instructieboek Koken Voor de Mpower-coach juni 2014 Mpower-coach Instructieboek Versie 1.2014 blz. 2 Inhoud: Inhoudsopgave blz. 3 Mpower-coach blz. 5 Thema koken : blz. 7 Module 0: Beginnen met koken blz.

Nadere informatie

Leestips! Tip 2: Zoek een gezellige plek om samen te lezen.

Leestips! Tip 2: Zoek een gezellige plek om samen te lezen. Leestips! Tip 1: Thuis lezen moet leuk zijn voor uw kind. Het gaat erom om samen met uw kind op een ontspannen manier bezig te zijn. Moedig Uw kind tijdens het lezen aan en geef een complimentje als het

Nadere informatie

Sterkte-Zwakte Analyse

Sterkte-Zwakte Analyse Sterkte-Zwakte Analyse Naam en klas student: Dirkje Martens PEH16DA Stagegroep: Groep 5 en 6. Naam SLB: Frank Verwater Datum: Februari 2017 t/m april 2017 Naam Werkplekbegeleider: Stageschool: Taal stellen

Nadere informatie

Rollen en taken in Opleidingsschool Boss po. Bijlage 11. Kenniscentrum Talentontwikkeling

Rollen en taken in Opleidingsschool Boss po. Bijlage 11. Kenniscentrum Talentontwikkeling Rollen en taken in Opleidingsschool Boss po Bijlage 11 Kenniscentrum Talentontwikkeling Rollen en taken in Opleidingsschool Boss po De werkplekbegeleider De werkplekbegeleider begeleidt de student bij

Nadere informatie

Solliciteren (2) Waar gaat deze kaart over? Wat wordt er van je verwacht? De sollicitatiebrief

Solliciteren (2) Waar gaat deze kaart over? Wat wordt er van je verwacht? De sollicitatiebrief Waar gaat deze kaart over? Deze kaart gaat over de sollicitatiebrief en het curriculum vitae (c.v.). Wat wordt er van je verwacht? Na het bestuderen van deze kaart kun je: vertellen wat je schrijft in

Nadere informatie

JE ONTMOET ELKAAR BIJ COFFYN. Werk voor mensen met een (arbeids)handicap

JE ONTMOET ELKAAR BIJ COFFYN. Werk voor mensen met een (arbeids)handicap JE ONTMOET ELKAAR BIJ COFFYN Werk voor mensen met een (arbeids)handicap JE ONTMOET ELKAAR BIJ COFFYN Koffiehuis & branderij Coffyn is al jaren een geliefde plek in Nijmegen. Gasten komen bij Coffyn genieten

Nadere informatie

BPV-begeleiding op afstand. Een verbindingsconcept.

BPV-begeleiding op afstand. Een verbindingsconcept. BPV-begeleiding op afstand. Een verbindingsconcept. Probleem Studenten Verpleegkunde MBO niveau 4 volgen in het eerste leerjaar een blokstage van 10 weken. 1. Omdat het aantal stageplekken steeds minder

Nadere informatie

Attitudes. Stage tweede programmajaar. Naam student: School: Datum stage: Mentor(en): Leeftijd kleuters:

Attitudes. Stage tweede programmajaar. Naam student: School: Datum stage: Mentor(en): Leeftijd kleuters: Naam student: School: Mentor(en): Leeftijd kleuters: Stage tweede programmajaar Datum stage: Attitudes Gelieve per attitude (relationele gerichtheid, kritische ingesteldheid, leergierigheid, organisatievermogen,

Nadere informatie

Lesson Study in de Lerarenopleiding RuG. Carien Bakker vakdidactica Nederlands

Lesson Study in de Lerarenopleiding RuG. Carien Bakker vakdidactica Nederlands 1 Lesson Study in de Lerarenopleiding RuG Carien Bakker vakdidactica Nederlands c.h.w.bakker@rug.nl 2 Eerstegraads Lerarenopleiding RUG 4 jaar vakmaster + 1 jaar lerarenopleiding bevoegdheid schoolvak

Nadere informatie

Evaluatie groepsinteracties door ervaringsdeskundigen stichting Waarheid bij JCC den Haag De kracht zit in de mensen én de methode!

Evaluatie groepsinteracties door ervaringsdeskundigen stichting Waarheid bij JCC den Haag De kracht zit in de mensen én de methode! Evaluatie groepsinteracties door ervaringsdeskundigen stichting Waarheid bij JCC den Haag De kracht zit in de mensen én de methode! 2.01.097.11.05/05 Henry van der Dussen Hallemavanloon Evaluatie Inleiding

Nadere informatie

Voor de paboopleider. Werkvorm 9: voor de opleider (1) Reageren op discriminatie

Voor de paboopleider. Werkvorm 9: voor de opleider (1) Reageren op discriminatie Werkvorm 9: voor de opleider (1) Hoe kun je reageren op discriminatie op school? Iedereen in het onderwijs krijgt er vroeg of laat mee te maken: vooroordelen en discriminatie. Het is zaak om hier goed

Nadere informatie

Sociaal netwerk. Handleiding voor begeleiders

Sociaal netwerk. Handleiding voor begeleiders Sociaal netwerk Handleiding voor begeleiders Algemene tips voor begeleider Het beste uit jezelf! Philadelphia vindt het belangrijk dat cliënten zich net als ieder ander mens kunnen ontwikkelen. Hierbij

Nadere informatie

Zelfreflectie meetinstrument Ondernemende houding studenten Z&W

Zelfreflectie meetinstrument Ondernemende houding studenten Z&W Zelfreflectie meetinstrument Ondernemende houding studenten Z&W 1 Naam student: Studentnummer: Datum: Naam leercoach: Inleiding Voor jou ligt het meetinstrument ondernemende houding. Met dit meetinstrument

Nadere informatie

Cursus werkbegeleiding

Cursus werkbegeleiding Cursus werkbegeleiding Naam: Joyce Stuijt Studentnr: 500635116 Klas: 3IKZ1 Opleiding: 3 e jaar HBO-V Studiedeelnummer: 3512TRWBOP Studieonderdeel: Cursus werkbegeleiding Aantal woorden: 1800 Docent: Y.

Nadere informatie

Bijlage 5: Formulier tussenevaluatie

Bijlage 5: Formulier tussenevaluatie Bijlage 5: Formulier tussenevaluatie Formulier tussenevaluatie Naam student: Studentnummer: Naam school / onderwijsinstelling: Naam werkplekbegeleider: Naam instituutsopleider: Datum: Beoordeling Niet

Nadere informatie

Respectvol reageren op gevoelens

Respectvol reageren op gevoelens OPDRACHTFORMULIER Respectvol reageren op gevoelens Naam student: Datum: 1 Lees het handelingsformulier van deze vaardigheid en noteer vragen en opmerkingen. Bespreek deze met medestudenten of je docent.

Nadere informatie

Het keukentafelgesprek

Het keukentafelgesprek Het keukentafelgesprek Informatie over het keukentafelgesprek Waarom een keukentafelgesprek? De Wmo heeft andere uitgangspunten dan de AWBZ. De AWBZ kent een recht op zorg. Er zijn landelijke richtlijnen

Nadere informatie

Wanneer je goed voorbereid bent, zul je merken dat je tijdens het gesprek minder gespannen bent.

Wanneer je goed voorbereid bent, zul je merken dat je tijdens het gesprek minder gespannen bent. Handleiding motivatieformulier Inleiding Het is zo ver, je mag beginnen met je stageperiode. Je hebt een motivatiebrief met CV verstuurd naar een kinderopvangorganisatie en bent uitgenodigd voor een motivatiegesprek.

Nadere informatie

KOL bijeenkomst 3 12-13

KOL bijeenkomst 3 12-13 KOL bijeenkomst 3 12-13 Terugblik: H1:demotoets uitwisselen Bijeenkomst 2 leerstijlen (slb) Wat heb je afgelopen stagedagen gezien/gedaan dat te maken heeft met leren? Aanvullen spin leren: Mijn leren

Nadere informatie

Project studentencoaches. Een project voor en door leerlingen. Presentatie VSV studentencoach Gert Kreulen Cibap vakschool

Project studentencoaches. Een project voor en door leerlingen. Presentatie VSV studentencoach Gert Kreulen Cibap vakschool Project studentencoaches Een project voor en door leerlingen 1 Waar staat PAL voor? 1. Het project studentencoach maakt onderdeel uit/is afkomstig van PAL 2. Pal staat voor PEER ASSISTED LEARNING, een

Nadere informatie

Werken met leerwerktaken

Werken met leerwerktaken Werken met leerwerktaken Naar een natuurlijke integratie van theorie en praktijk Kwaliteitsreeks opleidingsscholen Praktijk in zicht STEUNPUNT OPLEIDINGSSCHOLEN PO-R A AD VO-R A AD Inhoudsopgave Inleiding

Nadere informatie

De dubbele rol van praktijkopleiders: ingrijpen tijdens de les van de student?!

De dubbele rol van praktijkopleiders: ingrijpen tijdens de les van de student?! De dubbele rol van praktijkopleiders: ingrijpen tijdens de les van de student?! Masterclass 15 maart 2017 Marieke Jaspers w.m.jaspers@uu.nl Frans Prins, Paulien Meijer en Theo Wubbels Dubbele rol praktijkopleiders

Nadere informatie

WAT IS COOLSOCIETY? WAARDEVOL EN GEVALIDEERD CONCEPT

WAT IS COOLSOCIETY? WAARDEVOL EN GEVALIDEERD CONCEPT PAGINA 1 WAT IS COOLSOCIETY? CoolSociety biedt vmbo-scholen in steden een compleet programma voor de maatschappelijke stages van hun leerlingen. Daarbij staat voorop dat de leerlingen hun stage beleven

Nadere informatie

Uit het resultaat van mijn test kwamen voornamelijk de doener en beslisser naar voren.

Uit het resultaat van mijn test kwamen voornamelijk de doener en beslisser naar voren. Metawerk Fedor. Semester 1a Opdracht 1. Ik heb voor opdracht 1 de leerstijlentest van Kolb gemaakt. Deze test heeft als doel om te kijken op wat voor manier je het beste informatie kunt opnemen en verwerken.

Nadere informatie

pagina 1 van 6 Afdruk Voorbeeld Enquête. Enquête Groep Referentie Unit/Locatie Aantal vragen 30 WPL '13-'14 Voorbeeld Instelling (HAN Instituut voor Leraar en School) 1. In welke variant volg je je opleiding?

Nadere informatie

DE KUNST VAN HET VRAGEN STELLEN. Intensieve training

DE KUNST VAN HET VRAGEN STELLEN. Intensieve training DE KUNST VAN HET VRAGEN STELLEN Intensieve training De la Salle Centrum, Brussel-Dilbeek, 6-8 mei 2016 Waarom een training in vragen stellen? In het gesprek met een cliënt, collega, student of patiënt

Nadere informatie

nieuwsbrief. 106 nieuwsbrief voor ouders/verzorgers

nieuwsbrief. 106 nieuwsbrief voor ouders/verzorgers nieuwsbrief. 106 nieuwsbrief voor ouders/verzorgers Agenda Intro Bouwvaria Ivio studiedag 08-03 2019 Intro Belangrijke data 13-03 onderbouwfeest 14-03 15-03 19-04 22-04 t/m 03-05 06-05 studiedag Geef me

Nadere informatie

Formeel en informeel. Formeel: Je gebruikt u om iemand aan te spreken. Je noemt iemand bij zijn achternaam.

Formeel en informeel. Formeel: Je gebruikt u om iemand aan te spreken. Je noemt iemand bij zijn achternaam. Formeel en informeel Tijdens je stage praat je veel met mensen. Soms is het een officieel gesprek, soms een gezellig praatje met een collega. Dit noem je formele en informele gesprekken. Formeel betekent

Nadere informatie

Programmaboekje Opleidingsschool NOD Haaglanden

Programmaboekje Opleidingsschool NOD Haaglanden Programmaboekje Opleidingsschool NOD Haaglanden 2019-2020 Inhoudsopgave 1. Welkom bij NOD Haaglanden... 3 2. De NOD-scholen en -instituten... 4 3. Het opleidingsprogramma van NOD Haaglanden... 10 a. Wo-studenten

Nadere informatie

Stappenplan om een stageplaats te vinden

Stappenplan om een stageplaats te vinden Stappenplan om een stageplaats te vinden Versie september 2013 12 stappen die je helpen om zelf een geschikte stageplaats te vinden Stap 1: Stages op niveau 3 en stages op niveau 4 Je bent aan het begin

Nadere informatie

Lesplanformulier. Les wordt gegeven in een open ruimte met ronde tafels en een computergedeelte. Een les duurt 50 minuten

Lesplanformulier. Les wordt gegeven in een open ruimte met ronde tafels en een computergedeelte. Een les duurt 50 minuten Lesplanformulier naam student : Aukelien Stalman opleiding : docent GZW jaar : 3 naam school : Gomarus College Assen coach : klas : 1 datum van de les: mei 2017 Lesonderwerp: Biologie stevigheid en beweging

Nadere informatie

INTRO LOES THIERRY MARK

INTRO LOES THIERRY MARK INZICHTEN INTRO In dit document staan acht inzichten die de resultaten zijn van het onderzoek dat drie studenten van de Hogeschool Utrecht hebben gedaan naar de leden van WattsNext. De inzichten zijn

Nadere informatie

novacollege.nl/autotechniek Autotechniek 2016/2017

novacollege.nl/autotechniek Autotechniek 2016/2017 novacollege.nl/autotechniek Autotechniek Autotechniek 2016/2017 Iemand die zo sociaal is als jij, moet je niet verstoppen in een werkplaats. Dat zei mijn stagebegeleider tegen mij. Ik puzzel graag net

Nadere informatie

Vliegende start voor (startend) onderwijspersoneel

Vliegende start voor (startend) onderwijspersoneel Cursussen, conferenties en advies Vliegende start voor (startend) onderwijspersoneel Overzicht cursusaanbod voor (startend) personeel in het onderwijs 2009/2010 Volg een cursus bij AOb scholing De AOb

Nadere informatie

WERKEN IN HET VOORTGEZET ONDERWIJS? je eerste stap is HeT indicatief intakegesprek

WERKEN IN HET VOORTGEZET ONDERWIJS? je eerste stap is HeT indicatief intakegesprek WERKEN IN HET VOORTGEZET ONDERWIJS? je eerste stap is HeT indicatief intakegesprek Je denkt eraan om leraar te worden in het voortgezet onderwijs. Je hebt je georiënteerd, er met anderen over gesproken

Nadere informatie

Informatie VOOR studenten:

Informatie VOOR studenten: Informatie VOOR studenten: Welkom op de Maria Basisschool! Op deze pagina vind je praktische informatie over onze school. Het is zowel voor jou als student als voor de school fijn om zoveel mogelijk duidelijkheid

Nadere informatie

S t a g e w e r k p l a n

S t a g e w e r k p l a n S t a g e w e r k p l a n Student Academie voor Beeldende Vorming Naam: Sonja van de Valk Telefoonnummer: 0648174505 Studentnummer: 2705141 e-mail: s.vandevalk@student.fontys.nl Stage Studiejaar: 2016-2017

Nadere informatie

Werk aan je voorkomen. hygiëne en voorkomen bespreken. brochure voor begeleiders

Werk aan je voorkomen. hygiëne en voorkomen bespreken. brochure voor begeleiders Werk aan je voorkomen hygiëne en voorkomen bespreken brochure voor begeleiders Om vooraf even bij stil te staan Een tekort aan hygiëne of ongepast voorkomen openlijk bespreken vinden de meeste begeleiders

Nadere informatie

Modules voor studenten in de afstudeerfase

Modules voor studenten in de afstudeerfase Modules voor studenten in de afstudeerfase Afstudeerstage, LIO stage of Educatieve Master Gedurende het laatste jaar van je lerarenopleiding loop je zelfstandig stage op de werkplek. Om het leren op de

Nadere informatie

Naam:. Woonplaats: Telefoon: Naam organisatie: Plaats: E-mail:. Functie:. Telefoonnummer:...

Naam:. Woonplaats: Telefoon: Naam organisatie: Plaats: E-mail:. Functie:. Telefoonnummer:... ALGEMEEN DIT STAGEBOEK IS VAN Naam: Adres: Woonplaats: Telefoon: Klas:.. MIJN STAGE DOE IK BIJ Naam organisatie: Adres: Plaats: Telefoon: E-mail:......... MIJN STAGEBEGELEIDER IS Naam:. Functie:. Telefoonnummer:...

Nadere informatie

CP17. het werkoverleg

CP17. het werkoverleg CP7 het werkoverleg Als u in Nederland aan het werk bent, overlegt u ook vaak met collega s over het werk. Soms overlegt u tijdens het werk met een colleg Soms doet u ook mee aan een speciaal werkoverleg

Nadere informatie

Eindreflectie. Taakbekwaam bovenbouw. Anouk Bluemink Vr2B Datum: 21 mei 2014 SLB er: Agnes Hartman

Eindreflectie. Taakbekwaam bovenbouw. Anouk Bluemink Vr2B Datum: 21 mei 2014 SLB er: Agnes Hartman Eindreflectie Taakbekwaam bovenbouw Anouk Bluemink Vr2B Datum: 21 mei 2014 SLB er: Agnes Hartman OBS Jan Ligthart, Zelhem Mieke van den Berg Groep 8b Intern opleider: Marc Neerhof Stage: Het afgelopen

Nadere informatie

N@Tschool! Gebruikersdag 2007

N@Tschool! Gebruikersdag 2007 N@Tschool! Gebruikersdag 2007 Portfolio in de Praktijk Ervaringen met het digitaal portfolio binnen diverse opleidingen André Hoogmoed a.j.hoogmoed@hro.nl @gmail.com Agenda Reflectie Wat is de afgelopen

Nadere informatie

alfa-college.nl drenthecollege.nl mensoaltinggroningen.nl noorderpoort.nl

alfa-college.nl drenthecollege.nl mensoaltinggroningen.nl noorderpoort.nl alfa-college.nl drenthecollege.nl mboterra.nl mensoaltinggroningen.nl noorderpoort.nl Inleiding Er zijn ontzettend veel opleidingen in het mbo, wat het moeilijk maakt om te kiezen. Om jou te helpen bij

Nadere informatie

Feedback geven en ontvangen

Feedback geven en ontvangen Feedback geven en ontvangen 1 Inleiding In het begeleiden van studenten zul je regelmatig feedback moeten geven en ontvangen: feedback is onmisbaar in de samenwerking. Je moet zo nu en dan kunnen zeggen

Nadere informatie

Nieuwsbrief December 2018

Nieuwsbrief December 2018 Nieuwsbrief December 2018 Inhoudsopgave 2018 Ook in het afgelopen jaar hebben we weer gemerkt dat het samen opleiden van leerkrachten basisonderwijs ons steeds weer voor nieuwe uitdagingen plaatst. En

Nadere informatie

Mats Werkt! WWW.MATSWERKT.NL DÉ CURSUS VOOR HET BEGELEIDEN VAN MENSEN MET EEN ARBEIDSBEPERKING OP DE WERKVLOER.

Mats Werkt! WWW.MATSWERKT.NL DÉ CURSUS VOOR HET BEGELEIDEN VAN MENSEN MET EEN ARBEIDSBEPERKING OP DE WERKVLOER. Mats Werkt! DÉ CURSUS VOOR HET BEGELEIDEN VAN MENSEN MET EEN ARBEIDSBEPERKING OP DE WERKVLOER. WWW.MATSWERKT.NL Mats werkt: Dé cursus voor het begeleiden van mensen met een arbeidsbeperking op de werkvloer.

Nadere informatie

project: Introductie Helpende Zorg & Welzijn

project: Introductie Helpende Zorg & Welzijn project: Introductie Helpende Zorg & Welzijn. > Cas us Vmbo Morgenland heeft een afdeling Zorg & Welzijn. De school merkt dat de leerlingen van deze afdeling graag wat meer willen weten over het beroep

Nadere informatie

3.3 Schrijfdoel en publiek bepalen In deze paragraaf oefen je met de schrijfstrategieën schrijfdoel en publiek bepalen.

3.3 Schrijfdoel en publiek bepalen In deze paragraaf oefen je met de schrijfstrategieën schrijfdoel en publiek bepalen. EN_interventie_werkboek_niv4_201 27-6-201 15:01 Pagina 125 Fase. Schrijfdoel en publiek bepalen In deze paragraaf oefen je met de schrijfstrategieën schrijfdoel en publiek bepalen. Taalgebruik Als je een

Nadere informatie

Sterkte-Zwakte Analyse

Sterkte-Zwakte Analyse Sterkte-Zwakte Analyse Naam en klas student: Dirkje Martens PEH16DA Stagegroep: Groep 5 en 6. Naam SLB: Frank Verwater Datum: februari 2017 t/m april 2017 Naam Werkplekbegeleider: Stageschool: Taal stellen

Nadere informatie

Didactische werkvormen in het hoger onderwijs. Sandra Heleyn, Isabelle Claeys, Ann Verdonck

Didactische werkvormen in het hoger onderwijs. Sandra Heleyn, Isabelle Claeys, Ann Verdonck Didactische werkvormen in het hoger onderwijs Sandra Heleyn, Isabelle Claeys, Ann Verdonck HoGent, een mix van werkvormen Uitgangspunten: Elk talent telt>>maatwerk gezien diversiteit in instroom Vraag

Nadere informatie

WERKDRUK EN HOE VERDER. 04-11-2014 Zestor

WERKDRUK EN HOE VERDER. 04-11-2014 Zestor WERKDRUK EN HOE VERDER 04-11-2014 Zestor Even voorstellen Hoe meten we de werkdruk Wat levert het op En hoe verder. TINEKE DE HAAN MANAGER LOOPBAAN EXPERTISE TEAM HOGESCHOOL ROTTERDAM LOOPBAAN EXPERTISE

Nadere informatie

5,5. Betoog door S woorden 10 juli keer beoordeeld. Nederlands

5,5. Betoog door S woorden 10 juli keer beoordeeld. Nederlands Betoog door S. 1508 woorden 10 juli 2016 5,5 1 keer beoordeeld Vak Nederlands INSTITUTE FOR GRADUATE STUDIES & RESEARCH (IGSR) (email: igsr@uvs.edu) IGSR GEBOUW (STAATSOLIEGEBOUW), UNIVERSITEITSCOMPLEX,

Nadere informatie

DOORLOPENDE LEERLIJN LOB MBO- HBO

DOORLOPENDE LEERLIJN LOB MBO- HBO 20-3-2018 DOORLOPENDE LEERLIJN LOB MBO- HBO WIE ZIJN WIJ ROC van Amsterdam, MBO College Amstelland Anoeskha Chinnoe, onderwijskundig beleidsmedewerker Pier Zijlstra, hbo adviseur Hogeschool van Amsterdam

Nadere informatie

PR Beleid. Verdiepingstraining

PR Beleid. Verdiepingstraining PR Beleid Verdiepingstraining Mediation in arbeidsconflicten Introductie Als ondernemingsraad heeft u de taak om een aantal zaken aan uw achterban kenbaar te maken zoals een jaarverslag, agenda s e.d.

Nadere informatie

www.keiinde maatschappij.nl

www.keiinde maatschappij.nl LOGBOEK MAATSCHAPPELIJKE STAGE www.keiinde maatschappij.nl Inleiding Wat is het verschil tussen stagelopen en maatschappelijke stage? Een gewone stage bereidt je voor op een beroep of beroepskeuze. Maatschappelijke

Nadere informatie

Schrijven is niet moeilijk. Gelezen worden, dat is moeilijk

Schrijven is niet moeilijk. Gelezen worden, dat is moeilijk Schrijven is niet moeilijk. Gelezen worden, dat is moeilijk Teksten schrijven die werken Deze workshop inspireert u tot het maken van sprankelende en tegelijkertijd prikkelende en concrete teksten die

Nadere informatie

PRESENTEREN NEDERLANDS AAN HET EINDE VAN DEZE UITLEG:

PRESENTEREN NEDERLANDS AAN HET EINDE VAN DEZE UITLEG: AAN HET EINDE VAN DEZE UITLEG: - Kun je een verzorgde brief schrijven. - Kun je op een juiste manier werkwoorden vervoegen. - Schrijf je op een juiste manier PRESENTEREN in meervoud. - Gebruik je hoofdletters

Nadere informatie

Werkveld en lerarenopleiding een krachtig team

Werkveld en lerarenopleiding een krachtig team Werkveld en lerarenopleiding een krachtig team Lieve Oosterlinck Gent docent pedagogische wetenschappen coördinator praktijk Ria Rombouts Antwerpen docent natuurwetenschappen coördinator praktijk Vlaamse

Nadere informatie

Congres VELOV Elementen voor de toespraak van Pascal Smet Vlaams minister van Onderwijs, Jeugd, Gelijke Kansen en Brussel Mechelen, 26 maart 2014

Congres VELOV Elementen voor de toespraak van Pascal Smet Vlaams minister van Onderwijs, Jeugd, Gelijke Kansen en Brussel Mechelen, 26 maart 2014 Congres VELOV Elementen voor de toespraak van Pascal Smet Vlaams minister van Onderwijs, Jeugd, Gelijke Kansen en Brussel Mechelen, 26 maart 2014 Nieuwe ontwikkelingen en impulsen op sociaal, cultureel,

Nadere informatie

Hoe kunt u passende sturing en ruimte geven aan uw team?

Hoe kunt u passende sturing en ruimte geven aan uw team? Hoe kunt u passende sturing en ruimte geven aan uw team? Leidinggevenden in het mbo hebben tijdens de werkplaats van SOM op 20 september gespard en ervaringen uitgewisseld over dagelijkse dilemma s rondom

Nadere informatie

Ekelmans & Meijer Advocaten (Rechten)

Ekelmans & Meijer Advocaten (Rechten) Eval uatie-ra pport STEP In-housedag bij Ekelmans & Meijer Advocaten (Rechten) -- INHOUDSOPGAVE INHOUDSOPGAVE. WOORD VOORAF. RESULTATEN VAN DE ATTITUDE-METING VÓÓR DE IN-HOUSEDAG. RESULTATEN VAN DE ATTITUDE-METING

Nadere informatie

Studentopdracht INtheMC

Studentopdracht INtheMC Over internationalisering en I-BPV Studentopdracht INtheMC Opdracht/titel: 2. ALGEMENE ACHTERGROND Andere culturen in je eigen land Naam student: Niveau (NQF) Startdatum: Einddatum: 2 3 4 Beoordeling:

Nadere informatie

Wat doe jij op de eerste schooldag in 2015???

Wat doe jij op de eerste schooldag in 2015??? Wat doe jij op de eerste schooldag in 2015??? ROC in verandering Doel van de structuurverandering: goed, kleinschalig en betrokken onderwijs organiseren/faciliteren Nu overgangsfase van een oude, naar

Nadere informatie