Klachtencommissie SCEN

Transcriptie

1 Klachtencommissie SCEN Oordeel van 2 juni 2010 naar aanleiding van de op 11 februari 2010 ingediende klacht van A en B, klagers beiden wonende te C tegen D, aangeklaagde SCEN-arts gevestigd te E

2 1 De klacht Op 11 februari 2010 hebben klagers de Klachtencommissie SCEN (hierna: Commissie) verzocht haar oordeel uit te spreken over de vraag of de aangeklaagde SCEN-arts al dan niet heeft gehandeld als een goed SCEN-arts bij het uitvoeren zijn SCEN-werkzaamheden. De klacht van klager luidt zakelijk weergegeven dat de aangeklaagde SCEN-arts een advies aan de huisarts heeft uitgebracht zonder voorafgaand contact met de patiënt en het niet bereikbaar zijn van de aangeklaagde SCEN-arts tijdens het weekeinde. 2 De loop van de procedure 2.1 De Commissie heeft op 16 februari 2010 het klaagschrift van klagers ontvangen. 2.2 Bij brief van 4 maart 2010 heeft de Commissie de aangeklaagde SCEN-arts in kennis gesteld van de klacht en hem in de gelegenheid gesteld daarop schriftelijk te reageren. 2.3 De aangeklaagde SCEN-arts heeft bij brief van 6 maart 2010 gereageerd op het klaagschrift. 2.4 Bij brief van 6 april 2010 is aan de huisarts van de patiënt, die inzake de zorg aan de patiënt een beroep had gedaan op de aangeklaagde SCEN-arts, gevraagd om nadere informatie. De huisarts heeft op 9 april 2010 schriftelijk geantwoord. 2.5 De Commissie heeft besloten de zaak op basis van de overlegde stukken in raadkamer te behandelen. De Commissie heeft het onderzoek gesloten en partijen bij brief van 20 april 2010 van haar besluit op de hoogte gebracht. 3 De feiten Uit de door partijen overgelegde bescheiden en uit de aanvullende informatie van de huisarts, is het navolgende komen vast te staan. 3.1 Klagers zijn zoon en dochter van de inmiddels overleden heer F (hierna: de patiënt). 3.2 De patiënt leed aan een longcarcinoom en was uitbehandeld. 3.3 Op donderdag 19 november 2009 heeft de patiënt de wens kenbaar gemaakt zijn leven door middel van euthanasie te willen laten beëindigen. Om het lijden te verminderen heeft de huisarts de dosering van palliatieve medicatie aan de patiënt verhoogd. Ook heeft de huisarts contact gezocht met de aangeklaagde SCEN-arts. De aangeklaagde SCEN-arts heeft voorgesteld om het effect van de medicatieaanpassing af te wachten en was bereid om zonodig de patiënt op zaterdagochtend 21 november 2009 te bezoeken. 3.4 De patiënt had onvoldoende baat bij de aangepaste medicatie. De huisarts belde op zaterdagavond 21 november 2009 naar de SCEN-telefoondienst. Toen bleek dat de SCENarts in het weekeind niet bereikbaar was. 3.5 Op maandag 23 november 2009 heeft de huisarts opnieuw de SCEN-telefoondienst gebeld. Zij heeft toen contact gehad met de dienstdoende SCEN-arts van die week, die de patiënt op 24 november 2009 bezocht. Op 25 november 2009 is de patiënt door toepassing van euthanasie overleden. 2

3 4 Standpunt van klagers 4.1 Klagers verwijten de aangeklaagde SCEN-arts dat hij: - advies uitbracht aan de huisarts, zonder de patiënt te hebben gezien, waardoor hij voorbijging aan het psychisch lijden van de patiënt; - op zaterdag 21 november 2009 niet bereikbaar was voor de huisarts, zodat de patiënt niet in het weekeinde door de SCEN-arts werd bezocht. 4.2 Ter nadere onderbouwing van deze klachten voeren klagers het volgende aan. 4.3 Klagers hebben van de huisarts begrepen dat de aangeklaagde SCEN-arts in het telefoongesprek met de huisarts heeft geconcludeerd dat er nog niet voldoende was gepallieerd en dat euthanasie daarom nog niet aan de orde was. Volgens klagers is daarmee voorbij gegaan aan het psychisch lijden van de patiënt. Voor de patiënt waren de afwezigheid van behandelopties, de snelle achteruitgang en de toenemende afhankelijkheid de redenen voor het euthanasieverzoek. Door de ophoging van de medicatie kwam de patiënt in een gesedeerde toestand terecht met maar weinig heldere momenten. Tevens was de patiënt geheel afhankelijk geworden. Hiermee was een situatie ontstaan die de patiënt juist door euthanasie had willen voorkomen, en die nog tot zijn dood op 25 november 2009 heeft moeten voortduren. Door de onbereikbaarheid van de aangeklaagde SCEN-arts heeft deze situatie en het daaraan verbonden lijden moeten duren tot na het weekeinde. 5 Verklaring van de huisarts 5.1 Op 19 november 2009 ging de patiënt plotseling hard achteruit. De patiënt vroeg toen om euthanasie. De huisarts heeft toen de palliatieve medicatie aangepast en vervolgens contact gehad met de aangeklaagde SCEN-arts. 5.2 Naar de huisarts zich kan herinneren heeft de aangeklaagde SCEN-arts in het telefoongesprek op 19 november 2009 aangegeven dat hij de indruk kreeg dat de palliatie nog niet geoptimaliseerd was, hetgeen een voorwaarde was voor een positief SCEN-advies. Als de palliatie op orde was, zou de aangeklaagde SCEN-arts op zaterdag 21 november 2009 de patiënt kunnen bezoeken. De huisarts zou de SCEN-arts informeren over het resultaat van de palliatie. Een exact tijdstip hiervoor is niet afgesproken. Evenmin heeft de SCEN-arts zijn telefoonnummer achtergelaten. 5.3 Later op de dag is de medicatie nogmaals aangepast in overleg met de MDL-arts. Op vrijdag 20 november 2009 heeft de huisarts contact gehad met een palliatief consulent. Ook toen is de medicatie aangepast. 5.4 Op zaterdag 21 november 2009 probeerde de huisarts weer met de aangeklaagde SCEN-arts in contact te komen. Toen bleek haar dat in het weekeinde SCEN-artsen niet oproepbaar zijn. Zij heeft aan de medewerker van de SCEN-telefoondienst aangegeven dat zij een afspraak had met de aangeklaagde SCEN-arts. Deze medewerker kon haar echter niet in contact brengen met de aangeklaagde SCEN-arts of een andere SCEN-arts. 6 Standpunt van aangeklaagde SCEN-arts 6.1 De aangeklaagde SCEN-arts heeft naar voren gebracht dat hij op donderdag 19 november 2009 telefonisch contact had met de huisarts. Het was hem op basis van de door de huisarts verstrekte informatie duidelijk dat het lijden van de patiënt op dat moment zowel 3

4 psychisch als lichamelijk was. De palliatieve medicatie was net opgehoogd en het effect daarvan was nog niet bekend. De aangeklaagde SCEN-arts heeft daarom aan de huisarts geadviseerd om eerst het effect van de medicatiewijziging af te wachten en daarna te bellen of een consultatie nog wenselijk was. Hij zou dan op zaterdagochtend de patiënt kunnen bezoeken. Volgens de aangeklaagde SCEN-arts is de afspraak gemaakt dat de huisarts de volgende dag op vrijdag 20 november zou terugbellen. Achteraf is de aangeklaagde SCEN-arts van mening dat het beter was geweest als het bezoek aan de patiënt op zaterdagochtend direct was vastgelegd. 7 Overwegingen van de Commissie 7.1 De Commissie begrijpt de klacht van klagers met betrekking tot de reactie van de aangeklaagde SCEN-arts op de adviesvraag van de huisarts als volgt: doordat de SCEN-arts advies heeft uitgebracht zonder vooraf en rechtstreeks contact te hebben met de patiënt is dit advies onzorgvuldig, althans onvolledig doordat de psychische component niet is meegewogen. 7.2 De Commissie overweegt met betrekking tot dit klachtonderdeel als volgt. Of een SCENarts is gehouden zelf contact op te nemen met de betrokken patiënt is bovenal afhankelijk van de aard van de vraag van de advies- of consultvragend arts. Bij een algemene adviesvraag zal dit eerder uitzondering zijn, bij een consultvraag naar aanleiding van een concreet verzoek om euthanasie of hulp bij zelfdoding regel. Het is dan ook primair in de context van de relatie tussen de advies- of consultvragend arts en de SCEN-arts dat moet worden beoordeeld of er voor de SCEN-arts, op wie een eigen verantwoordelijkheid rust, reden was de patiënt vooraf te zien of spreken, bovenal gelet op de vraag van de advies- of consultvragend arts. Hoewel het Reglement Commissie Steun- en Consultatie bij Euthanasie in Nederland en de daarop gebaseerde Regeling van werkzaamheden Commissie SCEN uitgaan van een ruim begrip van klachtgerechtigden ligt het niet in de rede dat de Commissie klagers ontvankelijk verklaart die zelf op generlei wijze zijn betrokken bij hetgeen in deze context tussen aanvragend arts en SCEN-arts is besproken, en de betrokken advies- en consultvragend arts zelf geen reden heeft gezien zijn ongenoegen uit te spreken over het handelen en/of nalaten van de SCEN-arts. 7.3 In de onderhavige zaak heeft de Commissie niettemin reden gezien bij de huisarts nadere informatie op te vragen, mede omdat aan klagers klachtschrift als bijlage een brief van de huisarts en een uitreksel uit het journaal van de huisarts waren toegevoegd. Op basis van de gegevens die de Commissie heeft ontvangen, staat voor de Commissie vast dat de SCEN-arts op generlei wijze heeft gehandeld in strijd met de voor hem geldende zorgvuldigheidsnormen. Het afwachten van het effect van een zojuist gestarte medicatie ter verlichting van het lijden wordt door de Commissie juist beschouwd als blijk van zorgvuldig handelen. De Commissie acht de klacht op dit onderdeel derhalve ongegrond. 7.4 Het tweede klachtonderdeel betreft de vermeende niet-nakoming door de SCEN-arts van de door hem met de huisarts gemaakte afspraak over telefonisch contact en de onbereikbaarheid van de SCEN-arts tijdens het weekend. Voor dit klachtonderdeel geldt in het bijzonder dat anderen dan de advies- of consultvragend arts alleen dan ontvankelijk zijn voor zover zij enig belang hebben bij de gestelde schending van zo n afspraak (art Regeling van werkzaamheden). Uit het onderzoek van de Commissie is het schenden van een afspraak door de SCEN-arts geenszins komen vast te staan. De Commissie merkt voorts op dat de huisarts zelf geen aanleiding heeft gezien over deze gebeurtenis zijn beklag te toen bij de Commissie dan wel, voor zover bekend, bij anderen. De Commissie concludeert daarom dat klagers op dit onderdeel niet-ontvankelijk zijn. 4

5 8 Oordeel van de Commissie De Commissie oordeelt dat de klacht deels ongegrond moet worden verklaard en dat klagers deels niet ontvankelijk zijn. Aldus gegeven in raadkamer door: prof. mr. A.C. Hendriks (voorzitter), drs. C. de Graaf, drs. M. van der Grijn, drs. S. van der Meer, dr. Ing. C.J. Ruissen, leden van de Klachtencommissie SCEN, in tegenwoordigheid van drs. R.H.J.M. Sanders, secretaris. de voorzitter: prof. mr. A.C. Hendriks de secretaris: drs. R.H.J.M. Sanders Utrecht, 2 juni