Praktijkrichtlijnen fysieke belasting ambulancezorg

Transcriptie

1 Praktijkrichtlijnen fysieke belasting ambulancezorg Bronnen van fysieke belasting De norm Hoe kunnen we dit helderder maken? De situatie en/of de patiënt (operationalisatie) De Praktijkrichtlijn(en) Deze staan bovenaan en vetgedrukt. Dit is altijd de 'eerste-keus-oplossing', omdat zo n bronaanpak de beste bescherming voor de medewerker biedt. De oplossingen daaronder zijn tweede of derde keuze en moet gevolgd worden op basis van de regel. Wanneer dit soort (acute) situaties zich voordoen altijd achteraf nagaan of een volgende keer met een goede voorbereiding of andere afspraken oplossingen conform de richtlijnen wellicht wel mogelijk zijn. 1. Verplaatsingen binnen de grenzen van het bed/ brancard/onderzoekstafel etc. of op de grond/ter plekke (vb. hogerop, naar beneden, zijwaarts, omrollen). Niet meer tillen dan 23 kg in ideale omstandigheden (NIOSH-norm*). Tilschijf 1 De patiënt kan zichzelf 1. Stimuleer de patiënt tot zelfredzaamheid. verplaatsen met enige hulp. 2. Zet kleine hulpmiddelen in wanneer dit de zelfredzaamheid van de patiënt bevordert. Niet meer trekken/duwen dan 15 kg per hand of 25 kg Hanteer optimale werkprincipes. per 2 handen. Niet meer trekken dan 5 kg wanneer de kracht uit de vingers komt. De patiënt heeft weinig tot geen 1. mogelijkheden om te helpen bij het uitvoeren van de transfer en weegt meer dan 23 kg. Glij- of rolmateriaal en een (elektrisch) hoog-laag bed of brancard moeten worden gebruikt. 2. Voer transfer uit met twee of meer personen en volg de werkprincipes. Hanteer optimale werkprincipes als 'eerste-keus-oplossing' niet mogelijk is.

2 Patiënt is passief of moet passief zijn en moet nauwkeurig gepositioneerd of gestabiliseerd worden (vb. spalken, braces). 1. Glij- of rolmateriaal moet worden gebruikt. Voer handeling met twee of meer personen uit. Vraag indien mogelijk assistentie van collega's van andere hulpdiensten. 2. Voer handelingen met meerdere personen uit en coördineer handeling. Hanteer optimale werkprincipes als 'eerste-keus- oplossing' niet mogelijk is. 2. Horizontale transfers (van lig in bed <-> lig op brancard e.d.) Niet meer tillen dan 23 kg in ideale omstandigheden (NIOSH-norm * ). Niet meer trekken/duwen dan 15 kg per hand of 25 kg per 2 handen. Niet meer trekken dan 5 kg wanneer de kracht uit de vingers komt. Tilschijf 1 De patiënt kan zichzelf horizontaal verplaatsen met enige lichte hulp. 1. Eén van beide platforms (bed, brancard, behandeltafel) dient zodanig verstelbaar te zijn dat de overgang zoveel mogelijk horizontaal of van hoger naar iets lager kan verlopen. 2. Er mag geen ruimte tussen de beide platforms aanwezig zijn en een glijplank of -bord mag voor het overbruggen van kleine spleten gebruikt worden. 3. Beide platforms dienen goed beremd te zijn. Nb. Een glij- of rolzeil of glijplank kan de patiënt helpen. Lichte kracht mag gegeven worden om de patiënt te helpen. De patiënt heeft weinig tot geen mogelijkheden om te helpen bij het uitvoeren van de transfer en weegt meer dan 23 kg. Zie hierboven plus: Voor beide platforms moet gebruik gemaakt worden van in hoogte verstelbaar materieel (bed, brancard, behandeltafel e.d.). Daarnaast moeten glijplank/pat-slide en/of glijmateriaal gebruikt worden. OF Een passieve tillift of plafondsysteem met horizontaal tilframe of -sling wordt gebruikt. Als dat niet kan (vb. acute noodsituaties): In acute noodsituaties (dat wil zeggen: wanneer er om medische redenen geen tijd is om een tillift en/of glij- en rolmateriaal te gebruiken of wanneer deze er niet is/zijn) moet als volgt gehandeld worden. Afhankelijk van de inschatting van het gewicht van de patiënt en de complexiteit van de handeling zijn 1-8 personen nodig om de handeling uit te voeren. Bij minder dan 15 kg kan 1 persoon de handeling uitvoeren. Als vuistregel geldt: per 15 kg patiëntgewicht één hulpverlener.

3 3. Transfers vanuit bed, (rol)stoel of toilet naar elders en vice versa. Niet meer tillen dan 23 kg in ideale omstandigheden (NIOSH-norm * ). Niet meer trekken/duwen dan 15 kg per hand of 25 kg per 2 handen. Niet meer trekken dan 5 kg wanneer de kracht uit de vingers komt. Tilschijf 1 De patiënt kan vrijwel zelfstandig (op)staan en lopen, maar is bijvoorbeeld onzeker. Begeleiding door één hulpverlener/begeleider is noodzakelijk, eventueel met hulpmiddel als rollator, opstalooprek of draaischijf. De patiënt kan niet zelfstandig (op)staan, heeft enige rompbalans en kan enigszins steun nemen op een of beide benen en weegt meer dan 23 kg. Een actieve tillift moet gebruikt worden. - Gebruik tilbanden of tilmatjes. - Gebruik optimale transfertechniek bij voorkeur met twee of meer personen. De patiënt heeft onvoldoende rompbalans en kan geen steun nemen op de benen en weegt meer dan 23 kg. Een passieve tillift moet gebruikt worden. - Gebruik tilbanden of tilmatjes. - Gebruik optimale transfertechniek bij voorkeur met twee of meer personen. 4. Statische belasting (in moeilijke houdingen werken) Niet langer dan 1 tot maximaal 4 minuten met meer dan 30 o gedraaide, en/of voor- of zijwaarts gebogen romp werken. StatMan Handelingen worden uitgevoerd waarbij 1-4 minuten dezelfde houding moet worden volgehouden. 1. Zorg voor hoog-laag instelbaar materieel en voor een adequate zitvoorziening. 2. Wissel regelmatig (elke 4 minuten minimaal) van houding. - Wissel af met collega's. - Beperk de ongunstige werkhouding zoveel mogelijk. - Span en ontspan spiergroepen afwisselend (evt. zonder te bewegen).

4 Handelingen worden uitgevoerd waarbij langer dan 4 minuten dezelfde houding moet worden volgehouden. 1. Bij het langer dan 4 minuten achtereen uitvoeren van statisch belastende handelingen (handmatig afdrukken van bloedingen, reanimatie, fixeren etc.) moeten deze handelingen (indien technisch mogelijk) gemechaniseerd worden. 2. Wissel regelmatig (elke 4 minuten minimaal) van houding en wissel af met collega's. - Beperk de ongunstige werkhouding zoveel mogelijk. - Span en ontspan spiergroepen afwisselend (evt. zonder te bewegen). 5. Manoeuvreren met rollend materieel Niet meer dan kg bij het in beweging zetten van brancard etc. De Zes Kar-vragen (zie hieronder) Op één of meerdere van de zes vragen wordt 'nee' geantwoord of de kracht is aantoonbaar hoger dan 200 N. 1. Verbeter materieel zodanig dat de kracht < 200 N is of mechaniseer handeling met motortje (vb. in ziekenhuizen). 2. Gebruik de RijRegels (zie pagina 19, Werkpakket). Als dat (nog) niet kan (vb. acute noodsituaties): - Beperk start- en stopbewegingen door de routes te (laten) vereenvoudigen. - Vraag assistentie van derden. - Beperk de ongunstige werkhouding zoveel mogelijk en zet handeling rustig in gang. - Span en ontspan spiergroepen afwisselend. Niet meer dan 10 kg bij het in beweging houden van brancard etc. Meten of de kracht lager is dan 10 kg met een unster. De kracht bij het doorrijden is groter dan 10 kg. 1. Beperk de afstand, neem de oorzaak van de hoge kracht weg (vb. beter onderhoud, andere wielen etc.) en vloeroppervlak (laten) verbeteren. Bij voorkeur zijn er automatisch openende en sluitende deuren, weinig hoeken en obstakels en geen drempels of richels op routes waar veel transport plaatsvindt. 2. Mechaniseer handeling met aanklikbaar motortje (vb. bij transport binnen ziekenhuizen). 3. Gebruik de RijRegels (zie pagina 19, Werkpakket). Als dat (nog) niet kan (vb. acute noodsituaties): - Beperk start en stopbewegingen door de routes te (laten) vereenvoudigen. - Vraag assistentie van derden. - Beperk de ongunstige werkhouding zoveel mogelijk. - Span en ontspan spiergroepen afwisselend.

5 6. Zitten Niet langer dan 2 uur achtereen zitten, met een totaal maximum van minder dan 5 à 6 uur per dag. Bij langer (totaal en/of aaneengesloten) zitten. 1. Wissel zitten minimaal elk half uur (even) af met staan en lopen. 2. Zorg voor een goede zitvoorziening op de post of in de auto. 7. Beeldschermwerk Een goede ergonomische werkplek**. Een aaneengesloten taakduur van maximaal 2 uur en een totaal maximum van 5 à 6 uur per dag. Bij beeldschermwerk 1. Zorg voor een ergonomisch verantwoorde beeldschermwerkplek. 2. Neem regelmatig pauzes en neem ook micropauzes. (zie voor voorbeelden en criteria RSI Toolkit Ziekenhuizen) 8. Tillen van objecten Bij af en toe tillen niet meer dan 23 kg tillen. Bij vaker dan 12x/dienst tillen: niet meer dan 12 kg tillen. Bij zwaarder tillen van objecten 1. Zorg voor lichter materiaal/objecten of splits in lichtere delen. 2. Laat derden materiaal tillen. 3. Verdeel lasten over meerdere personen. Hanteer optimale werkprincipes als 'eerste-keus-oplossing' niet mogelijk is en voorkom herhaling.

6 9. Dragen van materiaal en/of brancard Niet meer dan 15 kg op heuphoogte dragen en niet over meer dan 100 meter. 1. Voorkom dragen (vb. laat patient zoveel mogelijk (trap)lopen naar brancard). 2. Zorg voor lichter materiaal/objecten of splits in lichtere delen. 3. Vraag hulp van derden om (materiaal) te dragen. Hanteer optimale werkprincipes als 'eerste-keus-oplossing' niet mogelijk is en voorkom herhaling. - Leg zware zaken op rijdende brancard of gebruik karretje. - Gebruik hulpmiddelen zoals (draag)stoeltje voor traptransport. - Hanteer een optimale draagtechniek en vraag hulp. * De NIOSH-norm voor het handmatig verplaatsen van lasten in arbeidssituaties wordt ook door de Gezondheidsraad als goede standaard gezien voor het handmatig verplaatsen van lasten in arbeidssituaties. De NIOSH is het National Instititute for Occupational Safety and Health. De Tilschijf is ook gebaseerd op deze NIOSH-norm. ** Zie criteria voor beeldschermwerk bijvoorbeeld in de RSI Toolkit Ziekenhuizen. De ZES KarVragen Is de kracht aantoonbaar lager dan 200 N of 1) Heeft het object goede en soepel lopende wielen? 2) Hebben de wielen een doorsnede van 12 cm of groter? 3) Is het totaalgewicht van het object kleiner dan 300 kg? 4) Kan overal over gladde en horizontale vloeren gereden worden? 5) Zijn gedurende de hele transportweg drempels afwezig? 6) Zijn er handvatten of goede duwplaatsen aanwezig op een juiste (instelbare) hoogte? (De juiste hoogte is individueel bepaald, maar ligt voor duwen meestal tussen de 100 en 150 cm en voor trekken juist iets lager.) DAAR RED JE RUGGEN MEE /Praktijkrichtlijnen fysieke belasting ambulancezorg - SOVAM en de Branche Begeleidings Commissie (BBC) Ambulancezorg, 2005