naar de maatschappelijke ambitie van de strafrechtketen Inhoud

Transcriptie

1 Gezamenlijk op zoek naar de maatschappelijke ambitie van de strafrechtketen Inhoud Gezamenlijk op zoek 3 Achtergrond 3 Proces 4 Ophalen 5 Samenbrengen 6 Uitvoering 7 Afspreken en doen 8 Planning 9 1

2 2

3 Gezamenlijk op zoek naar de maatschappelijke ambitie van de strafrechtketen Op 30 augustus 2016 zijn de bestuurders uit de strafrechtketen bijeengekomen in het LEF Future Center. Zij hebben daar oriënterend gesproken over hoe hun organisaties als strafrechtketen samenwerken en hoe zij zich in de toekomst verbinden met elkaar en de samenleving. Zij horen de roep uit de samenleving om betere aansluiting en verbeterde prestaties van de strafrechtketen als geheel. Door diverse nare en disruptieve incidenten in de keten is dit ook echt noodzakelijk geworden. Om samenwerking tussen de ketenorganisaties in deze context vruchten af te laten werpen, wordt een andere manier van werken en denken gevraagd dan samenwerking binnen een organisatie. De bestuurders willen daarom als strafrechtketen hun maatschappelijke opgave helder krijgen, gezamenlijk ambities formuleren en van daaruit prioriteiten stellen die bijdragen aan betere en duurzame samenwerking. Deze duurzame samenwerking gaat pas leven als slachtoffers, verdachten, daders en de inwoners van dit land er echt wat van gaan merken in positieve zin. Vorig jaar hebben de bestuurders met elkaar afgesproken dat de lokale werkpraktijk van de professional centraal staat. De professional moet slimmer, simpeler en goed geënt op de lokale praktijk zijn of haar werk kunnen doen. Om dit te realiseren, is het van belang dat alle ketenpartners deel nemen aan de ontwikkeling van hun ambitie en dat deze uiteindelijk door allen wordt gedragen. Hierbij wordt ook het maatschappelijk veld betrokken. De strafrechtketen acteert immers niet in een vacuüm. Organisaties uit de zorgsector, het lokale bestuur en gemeenten zijn belangrijke partners van de strafrechtketen. Achtergrond De afgelopen jaren hebben de ketenpartners in en met het programma Versterking Prestaties Strafrechtketen (juni februari 2016) inspanningen verricht om ketensamenwerking te coördineren en te stimuleren. Concrete aanleiding was het kritische rapport van de Algemene Rekenkamer in 2012 over de prestaties in de strafrechtketen. Het programma VPS kreeg daarom de volgende opdracht mee: Het versterken van de prestaties in de strafrechtketen, zodat de keten als geheel meer strafzaken sneller, slimmer, beter en transparanter afdoet en waarin de uitstroom van strafzaken... 3

4 Proces Hoe komen de organisaties gezamenlijk tot een maatschappelijke ambitie?...verklaard en verantwoord kan worden. De directie strafrechtketen heeft op basis van de vele gesprekken met ketenpartners en een aantal bijeenkomsten een proces voorgelegd. De kern van dit proces ligt achtereenvolgend in de begrippen ophalen, samenbrengen, afspreken en doen om de maatschappelijke ambitie daadwerkelijk handen en voeten te geven. Het proces begint bij het ophalen waarbij de ketenpartners en maatschappelijke stakeholders vanuit het perspectief van de lokale operatie van de strafrechtketen aangeven wat hun eigen visie en opvattingen zijn over waar de strafrechtketen nu staat en waar de strafrechtketen naar toe moet willen gaan. Deze beelden worden vervolgens samengebracht. Aan de hand van thema s verdiepen de ketenpartners met het maatschappelijk veld, bedrijfsleven, inwoners van dit land, hun beelden. Vervolgens maken zij afspraken over de ambitie en thema s, waarmee de strafrechtketen concreet aan de slag kan (doen!). Hieronder wordt ingegaan welke activiteiten de directie Strafrechtketen voor het ophalen, samenbrengen, afspreken en doen zal organiseren en faciliteren. Hierop zijn veel mooie initiatieven en programma s ondergebracht en gestart binnen de paraplu van VPS. Diverse stuurgroepen, werkgroepen, commissies en topberaden zagen het licht. Met energie en gedrevenheid is er invulling gegeven aan ZSM, SV&V, USB, duo s Politie OM, Verkeerstorens, digitale proeftuinen, het advocaten- en het burgerportaal, en ga zo maar door. In de loop der jaren groeide het onderlinge vertrouwen tussen de ketenorganisaties en voelden zij steeds meer de behoefte om de intensieve samenwerking in de gehele strafrechtketen van... 4

5 Ophalen Vanaf september 2016 wordt het ophalen in de praktijk gebracht door een tour langs de regio s, het houden van interviews en een documentenonderzoek. In september en oktober gaan de landelijke bestuurders van de politie, het openbaar ministerie en de rechtspraak met een directeur-generaal van het departement langs bij de regionale bestuurders van de politie, het openbaar ministerie en de rechtspraak (de zogenaamde regionale tour). Tijdens deze bezoeken wordt opgehaald welke parels van ketensamenwerking er liggen en waar de professionals op de werkvloer in ketensamenwerking tegenaan lopen, wat niet op regionaal niveau kan worden opgelost. Daarnaast houdt de directie Strafrechtketen een interviewronde bij alle ketenpartners. Daarin wordt gevraagd naar de visie en opvattingen van de organisaties over waar de strafrechtketen nu staat, waar de strafrechtketen naar toe moet de stip op de horizon en wat dit betekent voor de uitdagingen waarvoor de strafrechtketen staat. In de interviews staan daarvoor de perspectieven van het slachtoffer, de verdachte/dader, de professional en de lokale samenwerking van de betrokken keten- en maatschappelijke partijen centraal. In aanvulling op de interviews en de regionale tour wordt een documentenonderzoek uitgevoerd van onderzoeken, rapporten, visiedocumenten, en vergelijkbare stukken uit de keten van de afgelopen jaren. Binnen deze documentatie wordt gekeken met de eerder genoemde perspectieven naar de thema s die voor de strafrechtketen een belangrijke rol spelen. Met deze bril worden ook de rode lijnen gehaald uit de lopende programma s en initiatieven in de strafrechtketen. Alle opgehaalde informatie wordt naast elkaar gelegd om te kijken welke rode lijnen kunnen worden getrokken en welke thema s voor de strafrechtketen centraal staan. Deze worden overzichtelijk van gedeelde meningen tot aan strategische keuzes in kaart gebracht en komen bijeen in een gezamenlijke gespreksagenda....opsporing tot en met de tenuitvoerlegging van straffen duurzaam voort te zetten. Daarom werd op 26 oktober 2014 het Besluit tot duurzame samenwerking strafrechtketen getekend door de plv. korpschef van de Nationale Politie, de voorzitter van het College van Procureurs- Generaal van het Openbaar Ministerie, de voorzitter van de Raad voor de rechtspraak, de directeur-generaal Rechtspleging en Rechtshandhaving, de directeur-generaal Sancties en Beschermen, de directeurgeneraal Politie en de directeur Wetgeving en Juridische Zaken, die hun krachten in het bestuurlijk ketenberaad (BKB) hebben gebundeld. Op 1 januari 2016 is de directie Strafrechtketen gestart... 5

6 Samenbrengen De gespreksagenda en daarmee de thema s staat centraal tijdens de conferentie voor de strafrechtketen op 9 februari Hiervoor worden alle ketenpartners en betrokkenen van het maatschappelijk veld uitgenodigd. Op de conferentie verdiepen de deelnemers zich gezamenlijk op de verschillende thema s vanuit het lokale perspectief: het werk van de professional voor slachtoffers, verdachten, daders en de inwoners van dit land. Gedurende de dag kunnen zij deelnemen aan verschillende sessies en daardoor bijdragen aan het gesprek rondom deze thema s. Aan het einde van de dag komen de bestuurders uit de strafrechtketen bijeen om zich op het centrale plein van de conferentie achter de gespreksagenda te scharen. Naast het met elkaar verdiepen van de thema s van de gespreksagenda en het draagvlak daarvoor, heeft de conferentie tot doel te inspireren en te verrassen door deze thema s ook op een andere manier te benaderen. Wanneer? September-november 2016 Oktober-december 2016 September-december 2016 Januari 2017 Welke activiteit? Regionale tour ketensamenwerking Interviews Documentenonderzoek Opstellen gemeenschappelijke gespreksagenda 9 februari 2017 Conferentie Strafrechtketen...om deze duurzame samenwerking te ondersteunen. In het bestuurlijk ketenberaad maken de ketenorganisaties en het departement afspraken over hun samenwerking en de prestaties van de strafrechtketen. Onder leiding van een onafhankelijk voorzitter, Ank Bijleveld- Schouten, werkt dit beraad aan goede (politiek)bestuurlijke voorwaarden voor een duurzame ketensamenwerking. Naast het vormen van een gezamenlijke maatschappelijke ambitie en een samenwerkingsstructuur wil het bestuurlijk ketenberaad alle lopende initiatieven tot afstemming en samenwerking binnen de keten inventariseren en werken aan een integrale agenda voor de strafrechtketen. 6

7 Samenbrengen Na de conferentie voeren de professionals uit de keten verder het dialoog met elkaar op de verschillende thema s. Verschillende dialoogvormen staan daarvoor op het menu: Groepsgesprekken per thema tussen mensen van buiten (ondernemers, NGO s, daders, slachtoffers, inwoners van dit land) en professionals van binnen de strafrechtketen. Deze groepsgesprekken zijn bedoeld om rond de thema s de eerder opgehaalde informatie te verdiepen. Escape rooms per thema waarbij een groep professionals met elkaar vraagstukken van dat thema binnen een bepaald tijdsbestek moet oplossen. Gesprekken in de regio en op de werkvloer met slachtoffers, verdachten/daders en met partners in het maatschappelijk veld (gemeenten, welzijnsorganisaties) over de processen in de strafrechtketen vanuit het perspectief van slachtoffers en verdachten/daders, waarbij deze processen letterlijk inzichtelijk worden gemaakt. Welk proces gaan slachtoffers en daders door als ze te maken krijgen met de strafrechtketen? Waar lopen ze tegen aan? Waar in het proces loopt het gesmeerd of vast, ligt het stil of gaat het juist heel hard, of komen tegenstrijdige berichten op hen af? Hoe goed is de overheid in de keten georganiseerd en op elkaar afgestemd vanuit het perspectief van slachtoffers en daders? Alle gesprekken en activiteiten van de conferentie tot aan de verschillende dialoogvormen worden ondersteund door een interactief platform van de strafrechtketen. Met dit platform kunnen professionals van binnen en buiten de keten volgen wat er met de verdere verdieping van de thema s gebeurt en daar hun bijdrage, ervaringen en reacties op geven. Ook kunnen de professionals informatie en ervaringen halen en delen over initiatieven, bijeenkomsten en onderwerpen die in de keten leven. Wanneer? Maart-april 2017 April-mei 2017 Maart-juni 2017 April 2017 Welke activiteit? Groepsgesprekken per thema Escape rooms per thema Gesprekken in de regio en op de werkvloer over en met slachtoffers en verdachten/daders Informele bijeenkomst bestuurders strafrechtketen over slachtoffers en daders in beeld Uitvoering De directie Strafrechtketen - van en voor de ketenpartners - ondersteunt en faciliteert dit maatschappelijk ambitie traject voor de organisaties in de strafrechtketen. Daarnaast zijn verschillende uitvoerders van buiten aangetrokken om delen van het traject te begeleiden. Voor meer informatie over het maatschappelijk ambitie traject van de strafrechtketen kunt u Jitske Janmaat, de regievoerder voor dit traject, van de directie Strafrechtketen benaderen. Jitske Janmaat j.janmaat@minvenj.nl

8 Afspreken en doen Het afspreken van een ambitie is één, maar daarna moeten de ketenpartners het ook echt samen gaan doen. Met de ambitie krijgen de ketenorganisaties meer gezamenlijke focus en kracht om als strafrechtketen keuzes te maken en de beschikbare middelen effectief in te zetten. Effectief vanuit de gedachte dat slachtoffers, verdachten/daders en de inwoners van dit land beter bediend gaan worden. Wanneer? Maart-mei 2017 Juni-september 2017 September 2017 Welke activiteit? Intervisiegesprekken Afspreekgesprekken Maatschappelijke ambitie en werkagenda Wil de strafrechtketen echt deze beweging gezamenlijk gaan maken, is het van belang dat alle ketenpartners gecommitteerd zijn en dat de afspraken helder en duidelijk zijn. Om dit te realiseren worden tussen de bestuurders intervisie gesprekken georganiseerd over de manier waarop zij gevolg willen geven aan de ambitie en het concretiseren van de thema s (de prioriteiten). Kortom, hoe gaan zij met de afspraken om? Hoe kunnen de organisaties over hun structuren heen samenwerken en meters maken? Deze intervisie gesprekken monden uiteindelijk uit in afspreek gesprekken waarin het concept van de maatschappelijke ambitie en werkagenda voor de verschillende thema s voorligt en besproken wordt. Doelstelling is om in september 2017 deze af te spreken en de eerste concrete stappen in de uitvoering van deze ambitie te zetten. 8

9 Planning Wanneer? September-november 2016 Oktober-december 2016 September-december 2016 Januari 2017 Welke activiteit? Regionale tour ketensamenwerking Interviews Documentenonderzoek Opstellen gemeenschappelijke gespreksagenda 9 februari 2017 Conferentie Strafrechtketen Wanneer? Maart-april 2017 April-mei 2017 Maart-juni 2017 April 2017 Welke activiteit? Groepsgesprekken per thema Escape rooms per thema Gesprekken in de regio en op de werkvloer over en met slachtoffers en verdachten/daders Informele bijeenkomst bestuurders strafrechtketen over slachtoffers en daders in beeld Wanneer? Maart-mei 2017 Juni-september 2017 September 2017 Welke activiteit? Intervisiegesprekken Afspreekgesprekken Maatschappelijke ambitie en realisatie-agenda 9

10 Planning Najaar 2016 Regionale tour Interviews Studie Gemeenschappelijke agenda Februari 2017 Conferentie Strafrechtketen Voorjaar 2017 Groepsgesprekken per thema Escape rooms per thema Thema s Slachtoffers en daders in beeld; gesprekken in de regio Intervisie en afspreekgesprekken September 2017 Maatschappelijke ambitie en werkagenda (thema s) 10

11 11

12 12