Reader over RSI en Beeldschermwerk
|
|
- Marleen Desmet
- 8 jaren geleden
- Aantal bezoeken:
Transcriptie
1 Reader over RSI en Beeldschermwerk Frits Niemans Fysiotherapeut Studenten Sport Centrum
2 Voorwoord Een integrale aanpak De Technische Universiteit Eindhoven kiest bij het voorkomen en terugdringen van RSIklachten voor een integrale aanpak. U kunt hierbij denken aan preventieve maatregelen, gerichte voorlichting aan studenten en medewerkers en investeringen in de werkomgeving. Naast deze activiteiten is het echter van groot belang dat studenten en medewerkers ook zelf hun verantwoordelijkheid nemen ten aanzien van deze (mogelijke) RSI-klachten. Het volgen van deze instructie is daarvan een prima voorbeeld. College van Bestuur, 30 augustus 2001
3 Inhoudsopgave Voorwoord... 2 Inhoudsopgave... 3 Inleiding Wat is RSI? Oorzaken Risicogroepen Risicofactoren Persoonsgebonden risicofactoren Werkgebonden risicofactoren Beeldschermwerk De muisarm Risico s bij beeldschermwerk RSI klachten bij beeldschermwerk Het verloop van RSI Fase 1, de beginfase Fase 2, de gevorderde fase Fase 3, de ernstige fase Werkplek en werkhouding Standaardinstelling beeldschermwerkplek Houding Bureaustoel Bureau Beeldscherm Documenthouder Voetensteun Werkplek en werkwijze De PC Het toetsenbord en de muis De Notebook Preventie en zelfhulp Preventie en RSI Zelfhulp en RSI Voorkomen is beter dan genezen Literatuurbronnen Evaluatieformulier... 14
4 Inleiding Deze reader over RSI & Beeldschermwerk vormt een onderdeel van de integrale aanpak om RSI-klachten bij studenten en medewerkers van de TU/e te voorkomen en terug te brengen. Bedrijfsarts, Arbo Milieu Service Organisatie en Studentensportcentrum (SSC) hebben de handen ineengeslagen om de strijd aan te gaan met RSI-klachten. Centraal hierbij staat voorlichting en bewustwording van de risico s die kunnen leiden tot deze gezondheidsklachten. Daarnaast is het mogelijk om deel te nemen aan zogeheten oefengerichte trainingen die georganiseerd worden door het SSC, als u onverhoopt toch dit soort klachten hebt opgelopen. Het werken met computers is steeds meer geïntegreerd in het onderwijs van de TU/e. Ook de werkzaamheden van veel medewerkers vinden voor een belangrijk deel plaats achter een beeldscherm. Gezond gebruik van deze media (PC of notebook) is echter niet vanzelfsprekend. Langdurig en intensief gebruik kan uw gezondheid schade toebrengen en leiden tot klachten aan nek, schouders en armen. RSI heet deze sluipende en soms moeilijk herkenbare aandoening. Als je er last van krijgt blijken de klachten vaak zeer hardnekkig te zijn en moeilijk geheel te genezen. Deze reader wil u informeren en bewust maken van de risico s bij langdurig en intensief gebruik van PC of notebook. Bovendien biedt de instructie u een aantal praktische adviezen ter preventie en zelfhulp, vooral met betrekking tot werkwijze en werkhouding. Ten slotte willen wij u vragen, na afloop van de instructie, het evaluatieformulier in te vullen zodat wij bij het evalueren van de instructie daarmee rekening kunnen houden.
5 1 Wat is RSI? Repetitive Strain Injury kortweg RSI is een verzamelnaam voor een groep klachten over pijn aan nek, schouders, armen, ellebogen, polsen, handen en vingers. Een medische diagnose kan slechts in 10% van deze gevallen correct gesteld worden. De klachten beginnen meestal met vage pijnklachten in schouders en armen en zijn niet duidelijk te herkennen en hebben een sluipend karakter. In een vergevorderd stadium kunnen ze leiden tot beperkingen op het werk en thuis. Arbeidsverzuim en in het uiterste geval arbeidsongeschiktheid kunnen het gevolg zijn. Alle reden dus om deze klachten en het voorkomen of terugdringen daarvan serieus te nemen. 1.1 Oorzaken Hypothese ontstaan RSI-klachten - De Assepoestertheorie : Aanhoudende (te hoge) spanning op steeds dezelfde structuren (spieren en pezen) beschadigen deze weefsels. Door te weinig pauzes te nemen waarmee de belasting en de spanning met zekere regelmaat wordt onderbroken, neemt de doorbloeding in die weefsels af. Vooral langdurige statische spanning en druk veroorzaken een belemmering van de bloedcirculatie. Door de stagnatie van de bloedcirculatie is er onvoldoende mogelijkheid tot herstel en ontstaat er een opeenhoping van afvalstoffen. Dit leidt tot allerlei fysieke problemen die zich op zeker moment uiten in pijn. Vooral de zogenoemde Assepoestervezels* in de spieren blijken hierbij te zijn betrokken. Behalve het optreden van pijn neemt ook de spierspanning in de overbelaste weefsels steeds verder toe. Door deze negatieve spiraalwerking wordt de doorbloeding steeds ernstiger verstoord en kunnen zelfs zenuwen op verschillende plaatsen in de knel geraken. Ontstekingen aan spieren, pezen en zenuwen kunnen het gevolg zijn en de pijn kan zich uiteindelijk uitbreiden naar andere delen van het lichaam. De oorzaak van deze problemen en de pijnklachten wordt veelal gezocht in de verrichtingen in de werksituatie, maar kan ook gelegen zijn in handelingen die thuis of in de vrije tijd worden verricht. Met werksituatie worden ook de bezigheden thuis en in vrije tijd bedoeld. Belangrijke oorzaken van RSI kunnen zijn: - Het langdurig uitvoeren van repeterende handelingen. Naarmate de tijdsduur van de handeling afneemt en de repeterende snelheid toeneemt, neemt de kans op klachten eveneens toe. Ook het uitvoeren van deze handelingen met (overmatige) kracht doet de kans op pijnklachten toenemen. Een voorbeeld hiervan is het handmatige inpakwerk aan de lopende band. - Het vaak werken in ongemakkelijke houdingen of dezelfde houding. Een duidelijk voorbeeld hiervan is het beeldschermwerk (werken met een computer). Vaak is het een combinatie van de twee bovengenoemde oorzaken: namelijk het uitvoeren van repeterende handelingen in een ongemakkelijke houding. Stress en/of hoge werkdruk is een sterk bevorderende factor, maar gelukkig krijgt niet iedereen RSI-klachten Risicogroepen Ongeveer 1 miljoen Nederlanders heeft aan RSI gerelateerde klachten. Hierbij treden de klachten zo nu en dan na afloop van drukke werkzaamheden op. Een gering aantal mensen vertoont ernstige klachten met beperkingen aan het bewegingsapparaat, waardoor het werk tijdelijk of geheel gestopt moet worden. Risicogroepen met een verhoogde kans op RSI zijn onder andere secretaresses, typistes, schoonmaakpersoneel, bouwpersoneel, caissières, musici, kappers en beeldschermwerkers. *Assepoestervezels zijn spiervezels die als eerste actief zijn en als laatste ontspannen. Ze spelen een belangrijke rol bij de houdingsregulatie. Reader over RSI en Beeldschermwerk pagina 5 van 14
6 2 Risicofactoren Behalve persoonsgebonden risicofactoren zoals uw belastbaarheid en gedrag zijn er nog een aantal bijkomende risicofactoren in de werksituatie die de kans op RSI aanmerkelijk kunnen doen toenemen. 2.1 Persoonsgebonden risicofactoren Onder persoonsgebonden risicofactoren kunnen worden begrepen: Uw belastbaarheid Uw gedrag Bent u in goede conditie of had u al klachten van nek of schouders? Bent u getraind voor het werk of gaat u ineens veel meer doen? Is de bouw van uw lichaam belastend bij het werk? Hoe gaat u om met werkdruk? Bent u ambitieus en kunt u zichzelf moeilijk een halt toeroepen? Bent u iemand, die alles perfect in orde wil hebben? 2.2 Werkgebonden risicofactoren De werkgebonden risicofactoren de 5 W s zijn: Werktaken Werk-/rusttijden Werkdruk Werkplek Werkwijze Is er voldoende afwisseling in taken en kunt u deze afwisselen? Wordt er slechts weinig appèl gedaan op uw capaciteiten? Hebt u te veel of juist te weinig taken? Wordt u ondersteund bij problemen of moet u het altijd zelf oplossen? Werkt u parttime of fulltime? Fulltimers hebben een grotere kans op klachten. De kans op klachten is namelijk evenredig met het aantal uren werk. Gunt u zichzelf regelmatig pauzes om te ontspannen en te bewegen? Overmatig of overmatig beleefde werkdruk kan tot stress leiden, bijvoorbeeld het projectmatig werken met deadlines. Door stress verkrampen spieren van nek en schouders. Een goed ingestelde werkplek is een voorwaarde voor een goede houding. Een slechte werkplek kan een bron van klachten zijn. Omgevingsfactoren zoals geluidsoverlast of tocht kunnen bezwaarlijk zijn. Verandert u regelmatig van houding? Hebt u een ontspannen werkhouding? Gebruikt u (overmatig) veel kracht of knijpt u onbewust te hard in het gereedschap (pen, muis, etc.) waarmee u werkt? Werkt u regelmatig met extreme gewrichtsstanden, zoals een foutieve houding van uw pols bij het muizen? Aandacht voor deze risicofactoren kan de kans op RSI klachten verkleinen. Reader over RSI en Beeldschermwerk pagina 6 van 14
7 3 Beeldschermwerk 3.1 De muisarm RSI ontstaan door beeldschermwerk wordt vaak aangeduid met de term muisarm, d.w.z. een soort tenniselleboog veroorzaakt door het verkeerde gebruik van de muis bij het werk aan de computer. Echter ook mensen die alleen gebruik maken van een keyboard ondervinden deze RSIklachten in dezelfde mate en ernst als de muisgebruiker. Toch zien veel beeldschermwerkers het gebruik van de muis als de belangrijkste oorzaak van hun klachten. 3.2 Risico s bij beeldschermwerk Eerst waren het vooral volwassenen die RSI opliepen, er is echter een duidelijke verschuiving waar te nemen naar jongere leeftijdsgroepen tot en met middelbare scholieren toe. De kans op RSI is evenredig met het aantal uren beeldschermwerk. Het werken onder tijdsdruk en piekbelasting is een belangrijke risicofactor voor het ontstaan van deze klachten. Uit onderzoek naar de relatie tussen RSI en beeldschermwerk (1997) blijkt dat van de onderzochte groep beeldschermwerkers (n=2261) bij: uren werken achter de computer ca. 48% klachten had uren werken achter de computer ca. 59% klachten had. - > 6 uren werken achter de computer ca. 62% klachten had. Van deze groep gaf aan: - 56% alleen tijdens het werk last te hebben van deze klachten. - 44% ook na werktijd (avond, weekend) last te hebben van deze klachten. - 8% dat de ernst van klachten aanleiding is geweest voor arbeidsverzuim. 3.3 RSI klachten bij beeldschermwerk In slechts 10% van de klachten wordt de medische diagnose RSI gesteld. De klachten presenteren zich veelal in het nek- en schoudergebied.. Bron: J. Massaar, De muisarm ontzenuwd Plaats van de klachten in enquêtegroep (n =2261) Nek 20% Schouders 19% Ellebogen 6% Pols/hand 11% Bron: J. Massaar, De muisarm ontzenuwd Reader over RSI en Beeldschermwerk pagina 7 van 14
8 4 Het verloop van RSI Het verloop van RSI is vaak sluipend. De aandoening begint met lichte klachten die jaren lang zo nu en dan de kop op kunnen steken bij drukke werkzaamheden. De klachten kunnen langzaam aan verergeren, maar ze kunnen ook ineens zodanig toenemen dat met werken gestopt moet worden. Voor een praktische benadering van de ernst van de klachten is gekozen voor een indeling in 3 fasen. 4.1 Fase 1, de beginfase. De beginfase wordt gekenmerkt door klachten die af en toe optreden tijdens het werk of na langdurige werkzaamheden. De klachten verdwijnen wanneer u stopt met werken en in uw vrije tijd of s nachts heeft u geen last. Doorwerken is meestal wel mogelijk. De klachten zijn plaatselijk, ze voelen aan als kramp/vermoeidheid en soms als een doof of tintelend gevoel. Symptomen c.q. waarschuwingstekens kunnen zijn: - Pijn in de arm die verdraagbaar is - Zwaar gevoel in de armen - Zwakte in de handen - Stijfheid bij het openen en sluiten van de handen - Tintelingen in de onderarm - Gebrek aan controle over de handen etc. Het grootste deel van de beeldschermwerkers met RSI klachten bevindt zich in deze beginfase. Met een vroegtijdige aanpak kunnen de klachten geheel verdwijnen. Zonder maatregelen kunnen de klachten langzaam verergeren, maar ook tijdens een drukke periode kan de situatie plotseling sterk verergeren. 4.2 Fase 2, de gevorderde fase. In deze gevorderde fase is het beeld gewijzigd. De pijnklachten kunnen uitstralen naar andere delen van het lichaam en nemen toe tijdens het werk. Ze verdwijnen niet meer geheel in rust en ook s nachts kunt u klachten houden. Doorwerken is nog maar beperkt mogelijk en ook bij dagelijkse bezigheden zoals tanden poetsen, haren kammen, flessen openen of fietsen kunt u klachten krijgen. De pijn kan zeuren, steken, er kunnen tintelingen optreden en er is verlies van kracht en controle. Uiteindelijk kunnen deze klachten verergeren, er is dan sprake van continue pijn. Hulp van een arts/therapeut is dan noodzakelijk. Met een goede begeleiding kunnen de klachten worden teruggebracht naar de beginfase. Volledige genezing kan een aanzienlijke tijd duren (maanden, soms zelfs jaren). 4.3 Fase 3, de ernstige fase. Dit is een chronische fase met ernstige klachten en serieuze beperkingen in werk en dagelijks leven. Werken achter een beeldscherm is dan niet meer goed mogelijk, maar ook lichte activiteiten zoals een glas water optillen kunnen onmogelijk worden. De pijn kan uitstralen naar andere ledematen, is constant zeurend en soms stekend. Er zijn duidelijke tintelingen met een verlammend gevoel. Er is mogelijk zenuwschade en een verstoring van functie opgetreden. Een klein aantal mensen komt uiteindelijk in deze fase en meestal moet het werk gestopt worden. Reïntegratie is (soms) nog gedeeltelijk mogelijk met aangepast werk en hulpmiddelen. Behandeling door een revalidatiearts is aangewezen. Leren omgaan met de (pijn)klachten staat hierbij centraal. Door een goede aanpak kunnen de klachten verminderen, maar dit kan een aanzienlijke tijd duren, Reader over RSI en Beeldschermwerk pagina 8 van 14
9 5 Werkplek en werkhouding 5.1 Standaardinstelling beeldschermwerkplek Houding 1 Het lichaam is goed ondersteund en ontspannen. Hoek tussen bovenarm en onderarm 90 graden. Trek het toetsenbord en de muis naar u toe zodat uw ellebogen op armleuning rusten. Ga zitten met een rechte rug, het hoofd rechtop, schouders en nek zijn ontspannen Bureaustoel Rugleuning op hoogte zodat er goede rugsteun in het holle deel van de rug is. Zet de armsteunen op ellebooghoogte (met ontspannen schouders). Stel de stoelhoogte zo in dat de voeten plat op de grond rusten, met een hoek tussen bovenen onderbeen >= 90 graden, zodanig dat de achterkant van de bovenbenen niet afknellen. Zittingdiepte: (niet meer dan) een vuistbreedte ruimte tussen knieholte en zittingrand Bureau 6 7 Werkvlakdiepte minimaal 80 cm met eronder voldoende (strek)ruimte voor de benen. De breedte van het werkvlak voor de PC is minimaal 120 cm. Stel de tafelhoogte zo in dat armsteunen en toetsenbord zich op dezelfde hoogte bevinden Beeldscherm 8 De afstand oog beeldscherm is afhankelijk van scherm- en lettergrootte. (50-70 cm) Laat bij klachten uw ogen testen bij, want mogelijk hebt u een bril of andere lenzen nodig? Zet de hoogte van de monitor met de bovenkant van het scherm op of iets onder ooghoogte Documenthouder 9 Plaats de documenthouder tussen het beeldscherm en het toetsenbord. De onderzijde van het beeldscherm net boven de documenthouder Voetensteun 10 Een voetensteun kan worden gebruikt als door de werkbladhoogte of om andere redenen de voeten ondersteund moeten worden. Reader over RSI en Beeldschermwerk pagina 9 van 14
10 6 Werkplek en werkwijze Enkele praktische wenken voor het werken aan PC of Notebook. 6.1 De PC Gun uzelf elk uur tijd voor een pauze! Het is een goede gewoonte om het zitten eens per uur te onderbreken door even te staan of een stukje te lopen (minimaal 5 minuten). Elke twee uur dient u het beeldscherm minimaal 10 minuten te verlaten. Ook het houden van kleine onderbrekingen, zogenaamde micropauzes zijn aanbevolen. Installeer op uw PC een speciaal programma, bijvoorbeeld Workpace, dat attendeert op het nemen van pauzes! Dragers van een leesbril dienen zich te realiseren dat een normale leesbril minder geschikt is voor het werken met beeldschermen. Dit komt doordat een leesbril wordt aangemeten voor een kijkafstand van cm, terwijl juist het beeldscherm op een kijkafstand van cm dient te staan. Brildragers met multifocale lenzen zitten dan vaak met het hoofd achterover en dit geeft grote kans op nekklachten. Er zijn speciale brillen voor het werken met beeldschermen. 6.2 Het toetsenbord en de muis - Als de hoogte van het toetsenbord en/of muis hoger is dan 4 cm moet de pols zich te sterk achteroverbuigen. Werk ook met een plat toetsenbord (pootjes inklappen). - Typ met een rechte stand van de polsen en druk niet te krachtig op de toetsen. - Maak zoveel mogelijk gebruik van functietoetsen. - Zorg dat de muis zo dicht mogelijk bij uw lichaam in de buurt ligt - Zorg dat het snoer van de muis lang genoeg is of maak gebruik van snoerloze muis - Gebruik de gehele onderarm voor het bewegen van de muis en niet alleen de pols. - Maak het balletje en de rolletjes regelmatig schoon of gebruik een optische muis. - Bedien de muis met rechte en ontspannen vingers. - Stel een comfortabele snelheid in voor de cursor en de dubbelklik. - Leg uw hand tijdens een rustpauze plat op het bureau. 6.3 De Notebook Het werken met een notebook brengt meer nadelen met zich mee dan het werken met een desktoppc. Het beeldscherm van een notebook is geen los onderdeel met een persoonlijke instelling in hoogte en afstand. Meestal staat het beeldscherm te laag. De (omlaag gerichte) hoofdhouding veroorzaakt daardoor een hoge belasting van spieren van nek en schouders (hoofdpijn en rugklachten!). De muis is veelal een klein bolletje midden op het toetsenbord of een zogenoemde touchpad. Dit vereist een goede coördinatie en precisie van de vingers, waardoor de spieren extra aangespannen worden en gemakkelijk een krampachtige houding ontstaat. De beeldkwaliteit is vaak minder dan bij een normaal beeldscherm. Hinderlijke reflecties ontstaan sneller en bij een bepaalde hoek is de informatie niet goed leesbaar. Het is niet goed om langdurig en intensief op een notebook te werken, daarom wordt geadviseerd om hooguit 2 uur per dag met een notebook te werken. Dit kan worden opgevangen door het gebruik van een los toetsenbord en muis en losse monitor. Ook zijn er speciale (notebook)standaards ontwikkeld om de notebook in een gunstige positie te plaatsen, zodat het scherm op een goede ooghoogte en afstand is in te stellen. Neem zoveel mogelijk rust en pauze en ontspan de armen en handen regelmatig (micropauzes). Reader over RSI en Beeldschermwerk pagina 10 van 14
11 7 Preventie en zelfhulp 7.1 Preventie en RSI De computer is een onmisbaar hulpmiddel geworden bij het studeren aan de Technische Universiteit Eindhoven. Het werken met computers is geïntegreerd in het onderwijssysteem van de TU/e. De universiteit maakt voor de studenten de voordelige aanschaf van een notebook mogelijk. Studenten zijn voor een belangrijk deel van de informatie, het maken van werkstukken en presentaties afhankelijk van de PC of notebook. Elk student krijgt een eigen adres en kan internetten (en spelletjes spelen) en nog veel meer nuttig dingen doen. Veel studenten brengen een flink deel van hun studie en vrije tijd door achter de computer. Soms langer dan goed is voor de gezondheid en dat is vaak eerder dan je zelf beseft! Bij het werken aan een notebook is dat al na 2 uur per dag! Klachten van rug, nek, schouders en armen kunnen dan gemakkelijk optreden bij overmatig/intensief computergebruik. Ongeveer 10-15% van de notebook studenten meldt geregeld pijn in hand, pols of schouders te hebben en 25% van de (ondervraagde) studenten heeft regelmatig last van vermoeide of pijnlijke ogen. bron:enquete notebooks en studenten (Dec. 1999) 7.2 Zelfhulp en RSI Mocht je onverhoopt toch last krijgen van RSI, dan is het aanbevolen de arts te bezoeken. Ook kun je zelf maatregelen nemen om de klachten te verminderen. De volgende informatie kan hiervoor nuttig zijn: - Zelfhulp en RSI Informatie wat te doen bij deze klachten - Controlelijst voor beeldschermwerk Deze controlelijst maakt de knelpunten op het werk zichtbaar. Zelfhulp start bij het aanpakken van knelpunten (ook de persoonsgebonden knelpunten!) - RSI oefengerichte trainingen Deze oefeningen kunnen je helpen om de klachten te verminderen - Arbeidsreïntegratie Weer aan het werk met enkele goede tips ter ondersteuning Mocht je geïnteresseerd zijn: markeer je naam op de deelnemerslijst en we sturen de informatie toe! Voor praktische ondersteuning kun je terecht op het studentensportcentrum Het studentensportcentrum organiseert speciale trainingen voor RSI klachten Voor meer informatie: G.L.M.Niemans@tue.nl (tel: 3232) Reader over RSI en Beeldschermwerk pagina 11 van 14
12 7.3 Voorkomen is beter dan genezen Een aantal goede adviezen: - Zorg voor voldoende afwisseling tussen studie(computer)tijd en ontspanning. Juist in de tijden dat je druk bezig bent! (bijv. afstuderen) Het onafgebroken computeren gedurende lange tijd geeft concentratieverlies, vermoeidheid, fouten en daardoor een grotere kans op klachten. Wissel eens af met andere taken. - Gun jezelf voldoende pauze. Installeer software voor werkonderbreking ( Workpace en Beeldschermtachograaf zijn bekende programma s). In de regel geldt dat hoe meer een dergelijk programma je irriteert, hoe harder je het nodig hebt. - Probeer werkpieken te voorkomen. Laat het niet op een eindspurt aankomen. Start op tijd in het bijzonder bij projecten verslagen met deadline. Menigeen reageert op tijdnood met verhoging van het werktempo en het niet nemen van pauzes. Hierdoor ontstaan ook vaak fouten, stress en verkramping van de spieren. Het is een ideaal klimaat voor RSI klachten. - Bezuinig niet op je werkplek! Een goede werkplek is een voorwaarde voor een goede werkhouding. Eisen hieraan staan beschreven in Hoofdstuk 5: Werkplek en werkhouding. De werkplek staat soms in schril contrast met de prestaties (prijs) van de computer. Een notebook is handig voor kort gebruik op een andere werkplek. Bij langer werken (bijv. thuis) met de notebook is een standaard, losse muis en toetsenbord aan te bevelen. - Zorg voor een ontspannen werkwijze! Dit is niet vanzelfsprekend. Soms hebben mensen zich een ondoelmatige werkwijze eigen gemaakt en raken daardoor verstrikt in werk of studie. Losmaken is dan de boodschap! Vooral perfectionistisch ingestelde personen hebben de neiging om te veel werk te doen. Tijdnood, stress en ergernis geven spanning bij het bedienen van muis en toetsenbord. Een ieder reageert hier vaak op persoonlijke wijze op! Het geconcentreerd werken achter de computer fixeert bovendien de houding. In een dergelijke verstarde houding vermindert de circulatie van het bloed. Een gespannen houding leidt snel tot vermoeidheid en klachten. Varieer daarom uw houding regelmatig, daarbij geldt een ideale houding bestaat niet! Door oefeningen te doen kun je de verkrampte werkhouding doorbreken, waardoor de spieren zich kunnen ontspannen. LET OP!! Het werken met de computer gedurende lange perioden kan ernstige klachten veroorzaken aan nek, schouders, polsen en handen. TAKE A BREAK (op tijd) Reader over RSI en Beeldschermwerk pagina 12 van 14
13 8 Literatuurbronnen Voor het tot stand komen van deze instructie is gebruik gemaakt van informatie uit de volgende bronnen: Het handboek RSI Het RSI syndroom Standaardwerk RSI Eijsden-Besseling, M.D.F. van Artikel: Patiënt Care november 1999 vol 26-nr. De muisarm ontzenuwd Arbobalans 2000 Notebook en studenten Massaar J., verslag onderzoek RSI en beeldschermwerk door SZW / Arbeidsinspektie 1997 Jaarlijks overzicht van de arbeidsomstandigheden in Ned uitgebracht door SZW Ervaringen van drie generaties notebook studenten aan de TUE. Gegevens n.a.v. een enquête i.o.v. het CvB van de TU/e in dec over het gebruik van notebooks door studenten. Er is tevens informatie over RSI beschikbaar op de webpagina s van de TUE Via: met een link naar RSI Reader over RSI en Beeldschermwerk pagina 13 van 14
14 9 Evaluatieformulier o Medewerker ( categorie aankruisen ) o Student Om beter aan te kunnen sluiten bij uw wensen zijn we geïnteresseerd in uw kritische mening over deze instructie. Wilt u bij het beantwoorden van vraag 1 t/m 7 een keuze maken uit de waardeoordelen: S Slecht (of geheel niet) V Voldoende O Onvoldoende G Goed (of geheel wel). Als u geen mening heeft laat u de vraag dan a.u.b. open Enige vragen m.b.t. de gevolgde workshop: 1. In welke mate was u geïnformeerd over RSI? 2. Wat vond u van de aanbiedingswijze? 3. Hebt u duidelijke informatie gekregen over de onderwerpen? 4. Wat vond u van. de instructie m.b.t. houding en werkwijze? 5. Hebt u kennis gekregen van de risico s van beeldschermwerk? 6. Hebt u adviezen gekregen hoe deze risico s te verminderen? 7. In welke mate vindt u deze informatie/instructie zinvol/nuttig bij het gebruik van de PC of notebook? S O V G Overige vragen: Omcirkelt u a.u.b. bij keuzevragen het antwoord wat het meest van toepassing is. Hoeveel uur per dag werkt u gemiddeld achter een beeldscherm (pc/notebook)? Maakt u actief gebruik van een pauzeprogramma (zoals Workpace)? Ja Nee Heeft u recentelijk last (gehad) van RSI of RSI gerelateerde klachten? Ja Nee Zou u deze workshop aanbevelen bij uw collega/medestudent?a/ nee Ja Nee Als u suggesties heeft voor verbetering, wilt u deze dan a.u.b. op de achterzijde van dit blaadje noteren? Hartelijk dank voor uw medewerking. Reader over RSI en Beeldschermwerk pagina 14 van 14
INFORMATIE RSI. Wat is RSI? 1.1 OORZAKEN
INFORMATIE RSI Wat is RSI? RSI of Repetitive Strain Injury is een verzamelnaam voor een omvattende groep klachten van pijn aan nek-schouders, armen-ellebogen en polsen-handen-vingers. Ze worden ook wel
Nadere informatieHogeschool van Amsterdam. Beeldschermwerk? Voorkom RSI!
Hogeschool van Amsterdam Beeldschermwerk? Voorkom RSI! RSI, dat krijg ik toch niet, dat krijgen anderen... Iedereen die dagelijks langer dan 2 uur ononderbroken op de computer werkt loopt het risico om
Nadere informatieChecklist werkplekinstelling voor de werknemer
Checklist werkplekinstelling voor de werknemer Basis checklist voor een gezonde werkplek Een goede werkhouding is van belang om prettig en gezond te werken. Met deze basis checklist kun je je werkplek
Nadere informatieGezond werken met de computer Hoe u zelf klachten kunt voorkomen aan armen, nek en/of schouders
Gezond werken met de computer Hoe u zelf klachten kunt voorkomen aan armen, nek en/of schouders Inhoud Pagina Wat is RSI of CANS? 3 Wat zijn de oorzaken van CANS/RSI? 4 Samen CANS voorkomen 4 Werktaken,
Nadere informatiewww.gezonduitgeven.nl Checklist werkplekinstelling voor de medewerker
Basis checklist voor een gezonde werkplek Een goede werkhouding is van belang om prettig en gezond te werken. Met deze basis checklist kun je je werkplek zo instellen dat je gezondheidsklachten zoveel
Nadere informatieKANS door beeldschermwerk
Voorkomen is beter dan genezen KANS door beeldschermwerk Erasmus Universiteit Rotterdam Risicofactoren Wat kun je er aan doen? Verschillende factoren spelen een rol bij de kans op het ontwikkelen van klachten.
Nadere informatieBeeldschermwerk en werken in de e-gemeente
Beeldschermwerk en werken in de e-gemeente Gezond werken aan het beeldscherm (voor medewerkers) Brochure voor medewerkers over het voorkomen van gezondheidsklachten door beeldschermwerk Inhoudsopgave Gezond
Nadere informatieRSI voorlichting studenten FEW RSI in relatie tot:
studenten FEW RSI in relatie tot: Werkwijze Werkplekinrichting Werkorganisatie: werktaken werktijden werkdruk dienst Arbo en Milieu VU 2003, Isabel Priesman Inleiding toename beeldschermwerk studenten.
Nadere informatieOptimale instelling beeldschermwerkplek
Optimale instelling beeldschermwerkplek STAP 1: STOEL INSTELLEN De stoel - hoogte Ga recht voor de stoel staan en stel de zitting vervolgens zo in dat deze vlak onder de knieschijf zit. Als het goed is
Nadere informatieBeeldschermwerk en werken in de e-gemeente
Beeldschermwerk en werken in de e-gemeente Gezond werken aan het beeldscherm (voor leidinggevenden) Brochure voor leidinggevenden over de gezondheidsrisico s van beeldschermwerk Inhoudsopgave Gezond werken
Nadere informatieRSI. Informatie voor werknemers en werkgevers
RSI Informatie voor werknemers en werkgevers RSI RSI (Repetitive Strain Injury) is de veelgebruikte verzamelnaam voor klachten aan nek, bovenrug, schouders, armen, polsen en handen. Deze klachten komen
Nadere informatieBeeldschermwerk en werken in de e-gemeente
Beeldschermwerk en werken in de e-gemeente Inhoudsopgave 3 Stap 1: Stoel instellen 3 Stap 2: Aan het bureau 4 Stap 3: Verfijnen 5 Stap 4: Houding 7 Ten slotte 7 2 Stap 1: Stoel instellen De stoel - hoogte
Nadere informatieTips voor de beeldschermwerkplek
Tips voor de beeldschermwerkplek 1. Werkplek De juiste stoelinstelling Bij een goede stoelhoogte moeten uw voeten plat op de grond kunnen staan en de bovenbenen horizontaal blijven. Kan er nog een vuist
Nadere informatieSTEP WerkPlekAnalyse bij
STEP WerkPlekAnalyse bij Inleiding De STICHTING ERGONOMIE & PREVENTIE (STEP) is gevraagd de werkplek van mevrouw G. te analyseren, risicofactoren te inventariseren en advies te geven over een optimale
Nadere informatieChecklist voor opsporen beeldschermgebonden lichamelijke klachten
Checklist voor opsporen beeldschermgebonden lichamelijke klachten vhp ergonomie Huygensstraat 13a 2515 BD s-gravenhage t 070 389 2010 e info@vhp-ergonomie.nl i www.vhp-ergonomie.nl 1 Blok 1: klachten 1
Nadere informatieKANSloos. Geef KANS geen kans! Voorlichtingsboekje voor studenten
KANSloos Het voorlichtingsboekje KANSloos is een onderdeel van het voorlichtingsprogramma Geef KANS geen kans! Geproduceerd door: E. van de Laar L. Peeters K. van Soldt P. Swanenberg In opdracht van Fontys
Nadere informatieInrichting beeldschermwerkplek
Inrichting beeldschermwerkplek Het is lastig om tijdens beeldschermwerk een gezonde werkhouding te waarborgen, vooral wanneer het werk snel af moet zijn of wanneer er veel concentratie nodig is. Daarom
Nadere informatieGezond werken met computers
Gezond werken met computers Gezond werken met je computer Iedereen heeft wel eens een stijve nek of schouders, pijnlijke polsen of vermoeide ogen na een dag werken achter te computer. Vaak gaan die klachten
Nadere informatie- 1 - Informatie over veilig werken met de PC
- 1 - Informatie over veilig werken met de PC Veilig werken met de computer Tegenwoordig heeft vrijwel iedereen die op kantoor werkt te maken met computers. Zit jij ook regelmatig achter een toetsenbord,
Nadere informatie❶ Veiligheidsregels voor beeldschermwerk... 1 ❷ Ontspanningsoefeningen... 3 ❸ Checklist individueel werkplekonderzoek (beeldschermwerkplek)...
Inhoud ❶ Veiligheidsregels voor beeldschermwerk... 1 ❷ Ontspanningsoefeningen... 3 ❸ Checklist individueel werkplekonderzoek (beeldschermwerkplek)... 4 ❶ Veiligheidsregels voor beeldschermwerk Als je meer
Nadere informatieGoed ingericht aan het werk Informatie over gezond werken met beeldschermen
Goed ingericht aan het werk Informatie over gezond werken met beeldschermen Ziekenhuis Gelderse Vallei Inhoud Inleiding 3 1. Inleiding 3 2 Gezondheidsrisico s door beeldschermwerk 3 2.1 Welke risico s
Nadere informatieOptimale instelling beeldschermwerkplek
Optimale instelling beeldschermwerkplek STAP 1 STOEL INSTELLEN De stoel - hoogte Ga recht voor de stoel staan en stel de zitting vervolgens zo in dat deze vlak onder de knieschijf zit. Als het goed is
Nadere informatieBEELDSCHERMWERK. 1. Inleiding
BEELDSCHERMWERK Achtereenvolgens worden besproken: 1. Inleiding 2. Fasen bij het ontstaan van RSI 3. Opstapeling van factoren 4. Inrichting en instelling van de beeldschermwerkplek 5. Praktische regels
Nadere informatieHandleiding werkplekinstelling
Stappenplan voor een gezonde werkplek Een goede werkhouding is van belang om prettig en gezond te werken. Met dit stappenplan kunt u de werkplek van uw medewerkers zo instellen dat gezondheidsklachten
Nadere informatieBreedte van het werkvlak Uw werkblad moet een breedte hebben van minimaal 120 cm.
Werkplekinstellingen bij beeldschermwerk Veel klachten aan het bewegingsapparaat zijn te wijten aan een verstoring van het evenwicht tussen belastbaarheid aan de ene kant en belasting aan de andere kant.
Nadere informatieChecklist voor het opsporen van RSI- en werkdrukrisico s beeldschermwerk voor individuele werknemers
Als u deze vragen beantwoordt, merkt u of u een verhoogd risico loopt op gezondheidsproblemen door RSI of werkdruk. U kunt de hele checklist invullen of volstaan met enkele onderdelen. U krijgt echter
Nadere informatiedienst Arbo en Milieu RSI preventie vrije Universiteit amsterdam
dienst Arbo en Milieu RSI preventie vrije Universiteit amsterdam Inhoudsopgave RSI: klachten en werkomstandigheden RSI: klachten en werkomstandigheden 3 Wat is RSI? 3 Hoe ontstaat RSI? 4 Hoe kunt u RSI
Nadere informatieGezond werken met beeldschermen
Gezond werken met beeldschermen Het Arboblad beschrijft de maatregelen die genomen moeten worden om werkzaamheden veilig uit te kunnen voeren. De genoemde maatregelen zijn afgestemd op de wettelijke eisen.
Nadere informatieWerkplekinstellingen
Werkplekinstellingen Deze brochure helpt u bij het instellen van uw werkplek. Uw stoel, bureau, beeldscherm en toetsenbord kunt u nu zelf instellen. In de tekst worden verschillende adviezen gegeven. We
Nadere informatieChecklist Beeldschermwerk voor individuele medewerkers
Bijlage 1 Checklist Beeldschermwerk voor individuele medewerkers Als u deze vragen beantwoordt, merkt u of u een verhoogd risico loopt op gezondheidsproblemen door beeldschermwerk of werkdruk. U kunt de
Nadere informatieBASISREGELIJS BIJ DE KLASSIEKE DESKTOP. De basisregels zijn gebaseerd op het 5 W-model. Een goed preventieplan besteedt aandacht acht deze factoren.
WAT IS HET PROBLEEM? Computers en multimedia-apparatuur zijn geïntegreerd in het dagelijks leven en worden alsmaar belangrijker, ook in het onderwijs. In deze sessie wordt het gebruik van ICT-materiaal
Nadere informatieOptimale instelling beeldschermwerkplek
Optimale instelling beeldschermwerkplek STAP 1: STOEL INSTELLEN De stoel hoogte Ga recht voor de stoel staan. Stel de zitting vervolgens zo in dat deze vlak onder de knieschijf zit. Ga op de stoel zitten.
Nadere informatie1.10 Computeropstelling. veilig gebruik in het leslokaal
1.10 Computeropstelling veilig gebruik in het leslokaal Werkwinkel info : Doelgroep : PA, TA, leerkrachten, directies Duurtijd : +/- 75 minuten Omschrijving : Computers en multimedia-apparatuur zijn geïntegreerd
Nadere informatieRichtlijn voor het inrichten van de werkplek Categorie en subcategorie 640 Arbo Versie Pagina 1 van 5
Pagina 1 van 5 Doel Het geven van inzicht in de wijze waarop een werkplek optimaal ingericht is om klachten te voorkomen. Met de onderstaande informatie wordt een beeld afgegeven van een optimale werkplekinstelling,
Nadere informatieAdviezen bij KANS/rsi
Adviezen bij KANS/rsi U bent momenteel in behandeling wegens klachten aan arm, nek en schouders. Dit wordt ook wel KANS/rsi genoemd. Het begrip RSI (Repetitive Strain Injury) heeft in de praktijk een groot
Nadere informatieRSI-Brochure Universiteit Twente, Dienst HR 1
RSI en beeldschermwerkzaamheden De term RSI is inmiddels vervangen door KANS. Kans staat voor Klachten aan Arm, Nek of Schouder. In deze folder is nog consequent de term RSI gehanteerd. 1. Inleiding Repetitive
Nadere informatieBEELDSCHERMWERK. Wat is de gewenste situatie? Maatregelen. Sector Boomteelt en Vaste plantenteelt
BEELDSCHERMWERK Langdurig achter een beeldscherm werken, kan leiden tot gezondheidsklachten. Dit zijn klachten van nek, bovenrug, schouders, armen, polsen en handen. Onderzoek heeft uitgewezen dat vanaf
Nadere informatieKeuzeopdracht ANW RSI
Keuzeopdracht ANW RSI Keuzeopdracht door een scholier 2361 woorden 21 maart 2003 6,1 18 keer beoordeeld Vak ANW Wat is RSI? RSI (repetitive strain injury) is een verzamelnaam van klachten als gevolg van
Nadere informatie10 tips om goed te leren typen. Beter leren typen is gemakkelijker dan je denkt, maar het start met de basis!
10 tips om goed te leren typen Beter leren typen is gemakkelijker dan je denkt, maar het start met de basis! De 10 basisregels Om goed te kunnen typen zijn er 10 basisregels die jou daarbij helpen. Het
Nadere informatieOok zo n gezonde. beeldschermwerker? dé arbo- en verzuimspecialisten in transport en logistiek
Ook zo n gezonde beeldschermwerker? dé arbo- en verzuimspecialisten in transport en logistiek Test: zit jij goed achter je beeldscherm? JA NEE 1. Zijn je bovenbenen horizontaal? n n 2. Staan je beide voeten
Nadere informatieGeen pijn in hand, arm, nek of schouder die een relatie met het werk heeft.
VOORKOM RSI / KANS! WAT IS RSI/ KANS? RSI is de verzamelterm voor allerlei aandoeningen en/of pijnklachten in de nek, schouders, armen, polsen en/of handen als gevolg van chronische overbelasting. Letterlijk
Nadere informatiePauzes als noodzakelijk onderdeel van gezond werken
Pauzes als noodzakelijk onderdeel van gezond werken Situering Om jezelf emotioneel, mentaal en lichamelijk op te laden, is het niet direct nodig om een vakantie te boeken! Je kunt stress-gerelateerde problemen
Nadere informatieOptimale instelling beeldschermwerkplek
vhp ergonomie Huygensstraat 13a 2515 BD Den Haag tel. 070-3892010 email. info@vhp-ergonomie.nl Optimale instelling beeldschermwerkplek STAP 1 STOEL INSTELLEN De stoel - hoogte Ga recht voor de stoel staan
Nadere informatie"Beeldschermwerk" is een uitgave van CLB Externe Preventie Industrieterrein Kolmen 1085 3570 Alken Tel : 011 59 83 50
Beeldschermwerk Voor gezond en veilig werken Inleiding COLOFON "Beeldschermwerk" is een uitgave van CLB Externe Preventie Industrieterrein Kolmen 1085 3570 Alken Tel : 011 59 83 50 Redactie : CLB Externe
Nadere informatieVragenlijst Beeldschermwerk
dienst Arbo en Milieu Vragenlijst Beeldschermwerk vrije Universiteit amsterdam INLEIDING AANVULLENDE VRAGEN Om voor uzelf een indruk te krijgen van mogelijke knelpunten in uw eigen werksituatie kunt u
Nadere informatieAspecifieke klachten aan arm, nek en/of schouder 1
Aspecifieke klachten aan arm, nek en/of schouder 1 blijven? In de linkerkolom vindt u de verschillende onderwerpen die in deze folder behandeld worden. Door te klikken op deze items gaat u direct naar
Nadere informatieOok zo n gezonde. beeldschermwerker? dé specialist in arbeid en gezondheid
Ook zo n gezonde beeldschermwerker? dé specialist in arbeid en gezondheid Test: zit jij goed achter je beeldscherm? 1. Zijn je bovenbenen horizontaal? JA NEE 2. Staan je beide voeten plat op de grond?
Nadere informatieRSI. Wat is het en wat doe je er tegen?
RSI Wat is het en wat doe je er tegen? 2 Repetetive Strain Injury RSI - wat is het en wat doe je er tegen? UNIVERSITEIT TWENTE. Concerndirectie Personeel, Arbeid & Organisatie (PA&O) Juli 2009. Ontwerp:
Nadere informatieStap 1 Stoel instellen. 1.1 De stoelhoogte. 1.2 De zitdiepte. Stappenplan Optimale instelling beeldschermwerkplek
Stappenplan Optimale instelling beeldschermwerkplek Stap 1 - Stoel instellenn Stap 2 - Het bureau Stap 3 - Beeldscherm en hulpmiddelen Stap 4 - Werkorganisatie Stap 1 Stoel instellen 1.1 De stoelhoogte
Nadere informatieWat is het beste ergonomische toetsenbord?
Wat is het beste ergonomische toetsenbord? 2018 Wat is het beste ergonomische toetsenbord? Een whitepaper die duidelijk probeert te maken waar je op moet letten bij het keizen van een ergonmisch toetsenbord
Nadere informatieHoe zit je gezond achter je pc?
Hoe zit je gezond achter je pc? Werk je vaak met de computer? Let dan goed op je gezondheid, want voor je het weet heb je rug- of nekklachten. Deze tips helpen je alvast op weg. Er wordt thuis en op kantoor
Nadere informatieVeilig en gezond werken. Ook zo n gezonde beeldschermwerker?
Veilig en gezond werken Ook zo n gezonde beeldschermwerker? Test: zit jij goed achter je beeldscherm? Ja Nee Zijn je bovenbenen horizontaal? Staan je beide voeten plat op de grond? Is de hoek tussen je
Nadere informatieWerken met beeldschermen
Werken met beeldschermen Beeldschermwerk 080909.docVersie: 01/08/2012 Pagina 1 van 8 WERKEN MET BEELDSCHERMEN Werken met beeldschermen kan leiden tot o.a. oogvermoeidheid, hoofdpijn, rug- en nekklachten.
Nadere informatieInformatiemateriaal ergonomie
H6 Informatiemateriaal HSEQ Blijf alert tijdens het werk. Bij twijfel: stel je vraag, begin niet of leg het werk stil! Sinds de eerste succesvolle boring op het Nederlands continentaal plat in 1970, is
Nadere informatieGezond werken. met de computer
Gezond werken met de computer Zorg voor jezelf EIGEN VERANTWOORDELIJKHEID IN GEZOND WERKEN Ondersteunt uw bureaustoel uw rug voldoende? Weerkaatst de zon niet in uw beeldscherm? Zit u voldoende rechtop
Nadere informatieVRAGENLIJST: RSI bij beeldschermwerk
VRAGENLIJST: RSI bij beeldschermwerk Vragenlijst RSI bij beeldschermwerk. Deze vragenlijst biedt u de mogelijkheid om in te kunnen schatten met welke risico s u zelf rekening moet houden. Het invullen
Nadere informatieKantel-/draaimechanisme Met de ingebouwde voet kun je de monitor kantelen en/of draaien voor de meest comfortabele kijkhoek.
Afstand Monitor Stel de monitor direct voor je op. Strek je arm uit naar de monitor. Plaats de monitor ter hoogte van het punt waar je knokkels zich nu bevinden. Je moet de tekst op de monitor duidelijk
Nadere informatieBOEKJE. Alles wat medewerkers van ondersteunende diensten in de VVT moeten weten om klachten aan rug, nek en schouders te voorkomen
DOE BOEKJE Alles wat medewerkers van ondersteunende diensten in de VVT moeten weten om klachten aan rug, nek en schouders te voorkomen Armheffing Het werken met de handen boven schouderhoogte noemen we
Nadere informatieRisicoanalyse Beeldschermwerk THE BASICS. David Verwimp Preventieadviseur Ergonomie
Risicoanalyse Beeldschermwerk THE BASICS David Verwimp Preventieadviseur Ergonomie BEELDSCHERMWERK! Basisprincipes! Ergonomie Fysiek + Mentaal Belasting Belastbaarheid JA NEE Ik zit minder dan 7 uur per
Nadere informatieArbo- en Milieudienst
Arbo- en Milieudienst KANS B.Groenenberg, bedrijfsarts 19 november 2013 1 KANS - Wat is KANS? - Welke factoren kunnen KANS veroorzaken? - Wat kan de medewerker doen bij KANS? - Wat kan de PAM doen bij
Nadere informatie7,7. Werkstuk door een scholier 1908 woorden 21 februari keer beoordeeld
Werkstuk door een scholier 1908 woorden 21 februari 2003 7,7 55 keer beoordeeld Vak Biologie Ontstaan van RSI RSI is een afkorting van de engelse term: repetitive strain injury. RSI valt onder te verdelen
Nadere informatieVoorkom RSI! Inleiding. Ik dacht altijd: RSI, dat zit tussen de oren. Laatst bleek mijn collega klachten te hebben. Nu weet ik wel beter.
Inleiding Steeds meer mensen brengen veel tijd door achter het beeldscherm en lopen daardoor een verhoogd risico op het ontwikkelen van Repetitive Strain Injury (RSI). Ook is er werk waar relatief vaak
Nadere informatieSLIM omgaan met ZITTEN. David Verwimp David.verwimp@idewe.be Preventieadviseur Ergonomie
SLIM omgaan met ZITTEN David Verwimp David.verwimp@idewe.be Preventieadviseur Ergonomie Ergonomie Fysiek + Mentaal Belasting Belastbaarheid JA NEE Ik zit minder dan 7 uur per dag JA NEE Ik zit zelden langer
Nadere informatiePATIËNTENINFO. Nekbrochure. Rugschool. Fysische geneeskunde - Ergotherapie
PATIËNTENINFO Nekbrochure Rugschool Fysische geneeskunde - Ergotherapie Beste patiënt Welkom op de dienst fysische geneeskunde van het Universitair Ziekenhuis Antwerpen. In deze brochure vindt u enkele
Nadere informatieChecklist voor het opsporen van RSI- en werkdrukrisico s
Checklist voor het opsporen van RSI- en werkdrukrisico s Door het beantwoorden van de vragen uit deze checklist krijgt u een indicatie of in uw werksituatie risico s zijn op gezondheidsproblemen door RSI
Nadere informatieEen comfortabele werkplek
Een comfortabele werkplek dat verdient toch iedereen. 1 P agina 2 P agina U werkt veelvuldig met een computer, laptop of tablet? U zult dan vast wel eens gemerkt hebben dat u vermoeid bent of dat uw rug,
Nadere informatieArbocatalogus pkgv- industrie Inrichting arbeidsplaats
Arbocatalogus pkgv- industrie Inrichting arbeidsplaats Bijlage 6 Checklist beeldschermwerk Inleiding In deze checklist zijn vragen opgenomen waarmee de beeldschermwerker kan beoordelen of zijn taak, beeldscherm
Nadere informatieVoorkomen is nog altijd beter dan.
Voorkomen is nog altijd beter dan. Colofon Auteur Erwin Napjus Human-Invest B.V. Loosdrecht/ Oktober 2012 Inleiding Een gezonde en veilige werkomgeving is belangrijk. Voor uw medewerkers, maar ook voor
Nadere informatieFNV Arbokaart RSI. Wat vindt FNV Bondgenoten?
FNV Arbokaart RSI RSI staat voor Repetititive Strain Injury. RSI is een verzamelnaam voor lichamelijke klachten die voorkomen in: bovenrug nek- en schoudergebied armen ellebogen polsen handen en vingers.
Nadere informatieCHECKLIST VOOR BEELDSCHERMWERK
CHECKLIST VOOR BEELDSCHERMWERK Toelichting In deze checklist zijn vragen opgenomen waarmee de gebruiker kan beoordelen of zijn taak, beeldscherm en werkplek aan de belangrijkste eisen (m.u.v. de software),
Nadere informatieInfobrochure. Beeldschermwerk
Infobrochure Beeldschermwerk Inhoud Infobrochure Beeldschermwerk 1. Opstelling en correct gebruik van de middelen 5 1.1 Instellen van de stoel 5 1.2 De werktafel (bureau) 6 1.3 Toetsenbord en muis 7 1.4
Nadere informatieBelangrijke aanwijzingen voordat u met de oefeningen begint:
Belangrijke aanwijzingen voordat u met de oefeningen begint: Rek/Strek oefeningen mogen nooit pijn veroorzaken. Mocht u pijn krijgen stop dan onmiddellijk met de oefening. Het is belangrijk om de rek niet
Nadere informatieBeeldschermen en hun bedieningsmiddelen als toetsenbord en muis dienen aan een aantal eisen te voldoen om goed te kunnen werken.
Normen en Richtlijnen voor beeldschermwerkplekken Inleiding Zodra er meer dan twee uur per dag beeldschermwerk verricht wordt valt deze werkplek onder de richtlijnen van het Koninklijk Besluit Beeldschermwerkplekken.
Nadere informatieRSI IN DE INDUSTRIE INHOUDSOPGAVE. RSI is meer dan een muisarm... Auteurs: Liesbeth Kluyver/ Margreet Pasman. Uitgave juni 2011
RSI IN DE INDUSTRIE RSI is meer dan een muisarm... Auteurs: Liesbeth Kluyver/ Margreet Pasman Inleiding Wat is RSI? Hoe ontstaat RSI? RSI-klachten: verschillende fasen Is RSI een beroepsziekte? RSI-behandelingen
Nadere informatieErgonomie zitten en liggen. Ergotherapeuten: Sara Bernaerts, Lore Jacobien, Mieke Konings en Leen Verelst
Ergonomie zitten en liggen Ergotherapeuten: Sara Bernaerts, Lore Jacobien, Mieke Konings en Leen Verelst Zitten Zitten: Probleemstelling 1. Je houding tijdens het zitten. 2. De duur van het zitten. 1.
Nadere informatieFYSIEKE BELASTING BIJ MICROSCOOPWERK & PIPETTEREN
FYSIEKE BELASTING BIJ MICROSCOOPWERK & PIPETTEREN Microscoopwerk kan fysiek belastend zijn, waarbij vooral de nek en de schouders overbelast kunnen worden. Medewerkers die meer dan 1 uur per dag pipetteren
Nadere informatieDé VCA-specialist van Zuid-Nederland
Toolbox: Fysieke belasting Het doel van een toolboxmeeting is om de aandacht en motivatie voor veiligheid en gezondheid binnen het bedrijf te verbeteren. Wat verstaan we onder fysieke belasting? De door
Nadere informatieStafpersoneel / leidinggevenden / technici
Stafpersoneel / leidinggevenden / technici Onder stafpersoneel / leidinggevenden / technici (hierna stafpersoneel) vallen meerdere beroepen. Veel administratief, calculatie- en voorbereidend werk is geautomatiseerd.
Nadere informatieWat is er aan de hand?
Wat is er aan de hand? Hieronder staan allerlei praktijksituaties die op jou van toepassing kunnen zijn. Herken je hier iets van? Als je op de items klikt, krijg je als advies welke oplossingen uit de
Nadere informatieRepeterende handelingen en werkhouding
Interne instructie Arbeidsinspectie Repeterende handelingen en werkhouding INHOUDSOPGAVE 1. INLEIDING 2. AANPAK 2.1 Wettelijke grondslag 2.2 Indicatie repeterende handelingen en werkhouding 2.3 Inspectie
Nadere informatieT:+32(0)3 230 19 75 www.esdproducts.eu - info@esdproducts.eu F:+32(0)3 230 19 78. nr. 06 2004 Beeld: Frog design, Hedel
50 Beeld: Frog design, Hedel De juiste bureaustoel Wat is een HUGO BOS Fysiotherapeut en manager ergonomie bij ErgoQuality Foundation, hugo.bos@ergoquality.org. Moeten de armen tijdens beeldschermwerk
Nadere informatie_ Handleiding Workrave
SSC-ICT _ Handleiding Workrave Werken met pauzesoftware April 2016 Versie 1.2 _ Inhoudsopgave 1. Applicatie Workrave 3 1.1 Pauzes 3 1.2 Workrave activeren 3 1.3 Workrave automatisch opstarten bij inloggen
Nadere informatieniveau 2, 3, 4 thema 5.4
Ergonomie niveau 2, 3, 4 thema 5.4 Bedrijfscultuur Arbeidsomstandigheden Wat staat er in de Arbowet? Zitten, staan en tillen RSI Bedrijfscultuur Veel mensen hebben hun eigen werk en werken op een bepaalde
Nadere informatieGezond zitten kun je leren!
Gezond zitten kun je leren! De mens is één en al beweging. Hij beweegt zich fysiek, psychisch en geestelijk. Ons fysieke gestel is gemaakt om te bewegen. Doordat wij zij gaan zitten zullen we ook tijdens
Nadere informatieGa er eens goed voor zitten. Ergonomische tips rond beeldschermwerk
Ga er eens goed voor zitten Ergonomische tips rond beeldschermwerk Neem een juiste zithouding aan Bewaar de natuurlijke krommingen van je rug De natuurlijke krommingen van je rug zijn: een lichte holte
Nadere informatieKlachten aan arm, nek en schouder bij computergebruikers:
Klachten aan arm, nek en schouder bij computergebruikers: Grotendeels onbegrepen fenomeen dat tussen de oren zit Stefan IJmker Body@Work TNO-VUmc ErgoDirect Telegraaf 02-07-08 Reactie RSI-patiëntenvereniging
Nadere informatieSubject: Taak 1.2.20
Taak 1.2.20 Tutor : vd Biggelaar Mentor : vd Biggelaar Klas : MT1A Gemaakt door : Tommy & Paul van der Linden 1 Inhoud! Taak 1.2.20 Inhoud!... 2 Inleiding... 3 Trekken en Duwen... 4 Tillen... 4 Zitten...
Nadere informatieRSI beleid NIKHEF RSI beleid NIKHEF
Arbocatalogus Nikhef Nummer RSI0004V1SVM Versie 1 Bestandsnaam: Arbo-management Occupational Health & Safety RSI beleid NIKHEF RSI beleid NIKHEF blz. 2 t/m 6 Inleiding blz. 2 Beschrijving problematiek
Nadere informatieBeeldschermwerkinstructie
Beeldschermwerkinstructie Juni 2014 Versie 04 Van Mun Advies Landweerstraat-Zuid 109A 5349 AK Oss T : 0412 649 844 F : 0412 649 466 info@vanmunadvies.nl Inleiding Het werken met beeldschermen en toetsenborden
Nadere informatieAfbeelding 1: Maximaal naar binnen draaien terwijl de armen in de zij gehouden worden
Beeldschermwerk stelt specifieke eisen aan armleggers De standaard armleggers van bureaustoelen voldoen niet tijdens beeldschermwerk, een visie voor het herontwerp van de armlegger. In het eerste artikel
Nadere informatieComputerwerk brengt gezondheidsrisico s met zich mee. Die risico s hebben concreet betrekking op:
Arborisico s bij werken met tablet en smartphone Computerwerk brengt gezondheidsrisico s met zich mee. Die risico s hebben concreet betrekking op: 1. de ogen, want we moeten kijken naar een beeldscherm;
Nadere informatieChecklist RSI-preventiebeleid
Checklist RSI-preventiebeleid Onderwerp Informatie/ knelpunt? Prioriteit Inzicht 1. Verzuimgegevens Wat is het verzuimpercentage in uw organisatie? Hebt u inzicht in de verzuimoorzaken? Zo ja, is bekend
Nadere informatieLage Rugpijn, Aspecifieke Lage Rugpijn, Lumbago, Spit,
Lage Rugpijn, Aspecifieke Lage Rugpijn, Lumbago, Spit, Wat is lage rugpijn? Lage rugpijn zit onderin de rug. Soms straalt de pijn uit naar de billen of naar een of beide bovenbenen. De pijn kan plotseling
Nadere informatieLEEFSTIJLADVIEZEN BIJ ATROSE FRANCISCUS VLIETLAND
LEEFSTIJLADVIEZEN BIJ ATROSE FRANCISCUS VLIETLAND Inleiding Uw reumatoloog heeft u verteld dat u artrose heeft, een vorm van reuma. Om klachten van uw gewrichten zo veel mogelijk te voorkomen, zijn een
Nadere informatieChecklist opsporen RSI- en werkdrukrisico s voor bedrijven/afdelingen
Checklist opsporen RSI- en werkdrukrisico s voor bedrijven/afdelingen Het is de bedoeling dat deze lijst wordt ingevuld door de medewerker die het RSI-beleid opzet. Dit kan bijvoorbeeld een leidinggevende,
Nadere informatieChecklist Beeldschermwerk voor afdelingen
Bijlage 2 Checklist Beeldschermwerk voor afdelingen Het is de bedoeling dat deze lijst wordt ingevuld door de medewerker die het KANS-beleid opzet. Dit kan bijvoorbeeld een preventiemedewerker, een arbocoördinator,
Nadere informatieStafpersoneel/ leidinggevenden/ technici
Stafpersoneel/ leidinggevenden/ technici Onder stafpersoneel / leidinggevenden / technici (hierna stafpersoneel) vallen meerdere beroepen. Veel administratief, calculatie- en voorbereidend werk is geautomatiseerd.
Nadere informatieDit is een werkstuk over de ergonomie van bureaustoelen. we hebben eerst een algemeen deel, en daarna specifiek over bureaustoelen.
Werkstuk door een scholier 2469 woorden 20 maart 2004 6,5 118 keer beoordeeld Vak Verzorging Dit is een werkstuk over de ergonomie van bureaustoelen. we hebben eerst een algemeen deel, en daarna specifiek
Nadere informatiehandleiding Mirra Handleiding Mirra HM Ergonomics
Handleiding Mirra U bezit nu de Mirra. Mirra is in opdracht van Herman Miller ontworpen door Studio 7.5 te Berlijn en is een bijzondere bureaustoel qua ergonomie, design en hygiëne. De naam Mirra is afgeleid
Nadere informatieTenniselleboog. Laterale epicondylitis
Tenniselleboog Laterale epicondylitis Inhoudsopgave Wat houdt het in?... 1 Waardoor ontstaat het?... 1 Symptomen... 2 Behandeling... 2 Wat houdt het in? Een laterale epicondylitis, beter bekend onder
Nadere informatie