Fysiotherapie na heupoperatie

Transcriptie

1 Fysiotherapie Fysiotherapie na heupoperatie Het Antonius Ziekenhuis vormt samen met Thuiszorg Zuidwest Friesland de Antonius Zorggroep

2

3 Welkom Wij heten u, namens de afdeling fysiotherapie, van harte welkom en hopen dat het oefenen met behulp van deze folder aan uw herstel zal bijdragen. Hierin vindt u het schema van de fysiotherapie voor de dagen na de operatie, de oefeningen die u hier en later thuis kunt doen en leefregels ten aanzien van het omgaan met uw nieuwe heup. Als u vragen hebt, kunt u die stellen aan uw behandelend fysiotherapeut. De fysiotherapeut komt tijdens de opname bij u langs om met u te oefenen. Van u wordt verwacht dat u actief aan uw herstel deelneemt door de oefeningen regelmatig zelfstandig te herhalen. Veel succes! Fysiotherapie De oefeningen worden stap voor stap opgebouwd. Voor de meeste mensen zal dit tempo haalbaar zijn, maar het is niet vanzelfsprekend dat dit voor iedereen geldt. Het kan ook zijn dat u kort na de operatie een trage start hebt. Maakt u zich geen zorgen, het is heel goed mogelijk dat u dit later in de week weer inloopt. Opname Bij opname dient u uw krukken bij u te hebben. Als u verwacht dat u na de operatie met een rollator gaat lopen, is het raadzaam om uw rollator mee te nemen. U hebt dan geen krukken nodig. Stappenschema Stap 1 Als u s morgens geopereerd bent, worden in de loop van de middag een aantal oefeningen met u doorgenomen. Stap 2 De verpleegkundige helpt u, afhankelijk van hoe u zich voelt, s morgens of s middags uit bed. Op de stoel kunt u een aantal oefeningen doen. Stap 3 Als de situatie het toelaat kunt u later op de dag onder begeleiding beginnen met lopen met een hulpmiddel. De looptraining wordt voortgezet tot u zelfstandig loopt met krukken of een rollator.

4 Stap 4 U leert oefeningen in stand. indien nodig traplopen of op- en afstapjes nemen. Stap 5 De puntjes worden op de i gezet. U krijgt eventueel adviezen voor thuis. U krijgt advies over het in- en uit de auto stappen. De laatste vragen worden beantwoord. Er wordt individueel gekeken of fysiotherapie na ontslag uit het ziekenhuis zinvol is. De fysiotherapeut bespreekt dit met u. U krijgt dan een brief mee voor de fysiotherapeut thuis. U moet zelf een afspraak met hem of haar maken. Oefeningen Oefeningen op bed 1 Enkeloefening: Uw tenen aantrekken en wegduwen. (met beide benen uitvoeren) 2 De heup buigen: Uw knie optrekken en rustig weer laten zakken. Let op: uw hak houdt contact met de onderlaag

5 3 Het been strekken: Uw knieholte in het bed drukken. Uw bovenbeenspier aanspannen. U mag uw tenen hierbij aantrekken. Uw niet-geopereerde been mag gebogen op het bed staan. 4 De billen samenknijpen: Zoveel mogelijk gestrekt liggen. Oefeningen in de stoel 5 De knie strekken: Goed achter in de stoel zitten. Uw bovenbeen moet rusten op de zitting. U mag eventueel uw bovenbeen ondersteunen ter hoogte van de knieholte. 6 De knie optrekken: Hef uw been een klein stukje. Uw knie blijft gebogen. Uw voet komt los van de grond. Uw heup mag niet verder dan 90º buigen. 7 De knie buigen: De voet op de grond laten steunen. Uw voet onder de stoel schuiven. Gebruik iets dat gemakkelijk schuift. 8 De billen samenknijpen: Met de billen opwippen op de stoel.

6 Oefeningen in stand Zorg dat u goed steun neemt! 9 De knie heffen: Uw geopereerde been optrekken. Let op: Uw tenen wijzen naar voren. Uw heup mag niet verder dan 90º buigen. 10 Het been gestrekt naar buiten brengen:uw geopereerde been zijwaarts bewegen en weer terug. Let op: Rechtop blijven staan. Uw heup niet optrekken. Uw tenen wijzen naar voren. Uw benen mogen niet kruisen 11 Het been gestrekt naar achteren brengen: Uw geopereerde been achterwaarts plaatsen en weer terug. Let op: Rechtop blijven staan. Uw tenen wijzen naar voren. 12 Een stukje door de knieën zakken en weer strekken: Dit is een oefening voor uw bovenbeenspieren. Verdeel uw gewicht gelijkmatig over beide benen.

7 Trap, stoep, drempel 13 De ene hand aan de leuning, in de andere hand de kruk. Uw geopereerde been blijft gestrekt, uw goede been doet het werk. Trap op Trap af 1 goede been 1 kruk 2 geopereerde been 2 geopereerde been 3 kruk 3 goede been 2 en 3 mogen tegelijk 1 en 2 mogen tegelijk Als u een stoep op- of afgaat is de volgorde hetzelfde als bij de trap, maar gebruikt u twee krukken. Als u over een drempel stapt: 1 de krukken, 2 het geopereerde been, 3 het goede been.

8 Tips & adviezen Verplaatsen in bed Een bruggetje maken: Met opgetrokken knieën uw billen optillen. Uw gewicht is over beide voeten verdeeld. Mettertijd kunt u meer steun nemen op uw geopereerde been. 2x per dag 1/2 uur platte bedrust: De hoofdsteun is omlaag. Uw heup is helemaal gestrekt. Dit is om later goed te kunnen doorstappen tijdens het lopen. Schoenen Het is verstandig om schoenen te dragen waarop u stevig staat en veilig loopt. Goed sluitende schoenen met een brede lage hak hebben de voorkeur. Dat kunnen zowel veterschoenen als instappers zijn (makkelijker met zelf aantrekken). Gebruik zonodig een lange schoenlepel. Zijlig Als u op uw zij wilt slapen, is het aan te raden een kussen tussen de knieën te leggen. Oprapen Wees terughoudend met het oprapen van iets van de grond. Gebruik eventueel een grijpertje ( helping hand ). Gaan zitten U staat voor de stoel en voelt de zitting tegen de kuiten. U zet de krukken naar voren en draait de handvatten naar binnen. U pakt de stoelleuningen en plaatst het geopereerde been een stukje naar voren. U gaat rustig zitten op twee billen. U schuift naar achteren en maakt contact met de rugleuning. U moet ontspannen zitten op twee billen.

9 Zitten Ga bij voorkeur op een wat hogere stoel zitten. Vermijd lage stoelen met een zachte zitting. Wanneer een stoel toch wat te laag is (de knie is hoger dan de heup) kunt u desnoods één of meer kussens in de stoel leggen. Opstaan De manchetten van de krukken zitten om uw onderarmen. Schuif naar het puntje van de stoel en zet de voet van het geopereerde been een stukje naar voren. U duwt uzelf met uw armen en het niet-geopereerde been omhoog, trekt het geopereerde been bij en zoekt evenwicht. U staat op twee benen. Daarna pas pakt u de handvatten en gaat lopen. Auto De stoel staat naar achteren en de rugleuning is normaal rechtop. U gaat ruggelings met uw kuiten tegen de auto staan en zet uw geopereerde been een stukje naar voren. U steunt aan de deurstijlen en/of op de zitting om rustig te gaan zitten. U draait door de benen beurtelings in de auto te plaatsen. Gebruik uw veiligheidsgordels. U draait door de benen beurtelings naar buiten te zetten. U schuift een stukje naar voren. U zet uw geopereerde been wat vooruit. U maakt gebruik van de zitting en/of de deurstijlen om te gaan staan. Als u stevig op twee benen staat, pakt u uw krukken en gaat lopen. Lopen zonder hulpmiddel In principe loopt u de eerste weken na de operatie met 2 krukken en daarna nog een periode met 1 kruk. Hoe lang het gebruik van krukken nodig is hangt af van uw individuele herstel. Uw prothese zit vanaf de operatie vast en u mag er gewoon op staan. Het gebied waar u geopereerd bent, moet weer genezen en sterk worden. Als dit gebied geen extra pijn doet en u niet mankend gaat lopen, mag u met 1 kruk gaan lopen (kruk aan de niet geopereerde kant) en later beide krukken laten staan. Uw heup mag wel moe worden maar dan moet u rusten. Het is verstandig om buitenshuis langer uw krukken langer te gebruiken. Bouw uw loopafstand geleidelijk op.

10 Zwemmen Na 6 weken mag u weer zwemmen. Realiseer u dat krukken glad kunnen zijn op een natte ondergrond. Fietsen Na ontslag mag u weer fietsen op een hometrainer met lichte weerstand. Na 6 weken mag u weer buiten fietsen. Het verdient aanbeveling in ieder geval het op- en afstappen eerst op een hometrainer geoefend te hebben. Realiseer u dat u verkeersdeelnemer bent. U moet dus in staat zijn om goed op onverwachte situaties te reageren. Gebruik bij voorkeur een damesfiets vanwege de lage instap. U moet wel soepel fietsen zonder grote kracht of inspanning. Autorijden Na 6 weken mag u, als u voldoende controle over uw geopereerde been hebt, weer autorijden. Realiseer u dat u verkeersdeelnemer bent. Pijnmedicatie kan uw rijvaardigheid beïnvloeden. Als u nog een loophulpmiddel gebruikt, kan dit betekenen dat u nog onvoldoende controle heeft over uw been. Tenslotte Mocht u na het lezen van deze informatie nog vragen hebben, kunt op werkdagen contact opnemen met de afdeling Fysiotherapie. Telefoonnummer: (0515)

11

12 Antonius Ziekenhuis Bolswarderbaan ZK Sneek Urkerweg BX Emmeloord Vissersburen EB Lemmer Postadres Postbus BA Sneek Telefoon