Met minder mensen meer doen

Transcriptie

1

2 ViVAntes Met minder mensen meer doen V ivantes in Sittard en Geleen verspilt geen tijd. Want meten leidt tot een andere kijk op werken. Bij de overdracht wordt elke dag drie tot vier uur ingelopen. Veel meer En aandacht toch wordt aan een cliënt als Mia Schlösser gevraagd: Wat wilt u? Of: Wat doet u graag? Een wezenlijk verschil. Gerrie Pelzer uit Eys werkt in het basisonderwijs. Ze is kleuterleidster. Net als een van haar zussen en een broer is zij mantelzorger voor hun moeder Mia Schlösser (1921) in het verzorgingshuis Oud Geleen aan de Peschstraat. Gerrie Pelzer (1960) woont in de buurt. Tegenwoordig is zij positiever gestemd over de kwaliteit van zorg die in Oud Geleen wordt verstrekt: In het verleden werden cliënten regelmatig aan hun lot overgelaten. Dat is nu anders. Beter. We worden eerder bij de zorg betrokken. Er wordt meer aan ons gevraagd en met ons besproken. Haar vader was maatschappelijk werker bij het chemiebedrijf DSM, voortgekomen uit de vroegere Nederlandse Staatsmijnen. Acht jaar geleden is hij overleden. Sindsdien zit haar moeder in het verzorgingshuis. Ja, ik woon hier, zegt Mia Schlösser. Als je geen hulp hebt, ben je te beklagen. Maar het liefst, bekent ze enigszins weemoedig, zou ze nog steeds zelf voor haar kinderen willen zorgen. Meer ruimte voor het individu Bijna lunchtijd, er heerst een gezellige drukte in het verzorgingshuis. Op de begane grond staat de deur van de goed gesorteerde winkel met frisdrank en etenswaren uitnodigend open. Wij zitten verderop in de recreatiezaal die dienst doet als restaurant. Oudere bewoners, nog goed ter been, nemen verwachtingsvol hun plaats aan tafel in, voordat de maaltijd wordt opgediend. Intussen rijden verpleegkundigen en verzorgenden de ene na de andere rolstoelcliënt uit de lift, over de gang en door de klapdeuren de zaal binnen. Er wordt veel gelachen; het beeld van kwetterende vogels dringt zich op. vivantes 13

3 Mia Schlösser komt uit Duitsland. Ze werd geboren in de buurt van Aken. Vlakbij - in het zuiden van Nederland zijn de grenzen traditioneel doorlaatbaarder. Zachtjes legt Gerrie Pelzer een hand op haar moeders onderarm als ze vertelt dat de groepsverzorging veel laagdrempeliger is geworden. Er is meer ruimte gekomen voor het individu. En er vinden meer activiteiten plaats voor mensen die daarbij betrokken willen worden. Lilian Crals (1964), manager verzorging en verpleging, zit naast ons. We proberen alle cliënten de juiste aandacht te geven, vult zij aan. Dus wordt er vaker met subgroepen gewerkt. We willen weten waar iemand behoefte aan heeft. We vragen: Wat doet u graag? Als drie mensen willen rummycuppen of kienen, dan kan dat. Als iemand wil lezen: ook goed. En zorgcoach Joyce Stassen (1974) zegt: Vroeger zaten de mensen vaak alleen op hun eigen kamer als er iets werd georganiseerd. Stralend gezicht: Nu komen ze eerder naar beneden. Lilian Crals: Anders nadenken over je vak, daar gaat het om. Geen eenheidsworst Op een andere locatie benadrukt John Stegerman (1954), de voorzitter van de Raad van Bestuur, dat elke zorginstelling telkens opnieuw rekening dient te houden met de wensen van zijn cliënten. One size fits all bestaat niet meer: geen eenheidsworst, wil hij maar zeggen. Hij maakt een wegwuifgebaar. Dat is hier niet aan de orde; dat kan alleen bij een goedkope kledinglijn. Vivantes, vertelt hij, is in 2006 uit een fusie ontstaan. Sindsdien is kleinschaligheid en een maximale spreiding van voorzieningen het uitgangspunt. Economisch niet de beste keuze maar voor de klant de allerbeste. Oud Geleen bevindt zich in een oude dorpskern. Als je 70 jaar daar hebt gewoond, dan vind je het prettig om ook de laatste levensfase met zorg in de buurt door te brengen. Er verandert wel iets in de samenleving, merkt John Stegerman: Kinderen shoppen om te achterhalen welke voorziening het beste bij hun ouders past. Maar vooralsnog gaat de voorkeur uit naar het dorp of de wijk van afkomst. Dat bepaalt de cliënt voor ons. En het past bij ons personeel. Ook de verzorgenden willen het liefst in het eigen dorp blijven. Ze vinden het zelfs niet prettig als ze van Geleen naar Heerlen moeten reizen voor het werk. Voorkom tijdverspilling Vivantes wil de kwaliteit van zorg verbeteren, de flexibiliteit vergroten, de bedrijfsprocessen versnellen en het werk efficiënt inrichten. Dat is het streven. Om dit waar te maken, wordt er gewerkt volgens het organisatiemodel Lean Six Sigma. Dat is een bestaand model. vivantes 14

4 Vivantes Vivantes biedt wonen met zorg, verpleging, thuiszorg en welzijn aan senioren in de Westelijke Mijnstreek. Persoonlijke zorg door betrokken medewerkers in kleinschalige zorgomgevingen, altijd dicht bij de klant. Vivantes (2011) Wonen met zorg, Verpleeghuiszorg, Thuiszorg, Welzijn 8 wooncentra, 500 zorgwoningen Woonzorg regio: Sittard- Geleen, Beek en Stein Thuiszorg regio: Westelijke Mijnstreek Omzet: 32 miljoen Medewerkers: 795 Vrijwilligers: ca. 440 Cliënten intramuraal: 530 Cliënten extramuraal: Lilian Crals Bij Vivantes is Lean Six Sigma ingevoerd in nauwe samenwerking met de externe coaches van In voor zorg! die door Vilans zijn uitgezocht. John Stegerman: Ons doel is het leven van cliënten en medewerkers aangenamer te maken. Op basis van Lean Six Sigma zijn er standaarden ontwikkeld, zodat tijdverspilling wordt voorkomen en er meer ruimte ontstaat om kwalitatief betere zorg te verlenen. Minder variatie betekent meer voorspelbaarheid en constante kwaliteit. Dan kun je met minder mensen meer doen. De nieuwe werkwijze werpt zijn vruchten af. Op de testlocaties wordt tijdens de overdracht drie tot vier uur per dag ingelopen. De kunst is deze tijdswinst vol te houden en bij alle teams te verwezenlijken. Een gemotiveerde maar realistische Esther Voeten (1971), directeur verzorging, verpleging en thuiszorg: We zijn er nog lang niet, hoor. We zitten pas op een kwart van wat we willen bereiken. Cultuuromslag Inderdaad, er vindt een ingrijpende cultuuromslag plaats. Maar vrijwel alle personeelsleden doen mee, ook het directie- en managementteam. John Stegerman: Verzorgenden zijn zo opgeleid dat ze 80 meter billen wassen, gezamenlijk beginnen, gezamenlijk een kopje koffie drinken, een sigaretje roken, een tijdschrift inkijken, en dan verder gaan. Deze vivantes 15

5 Slimmer Werken bij Vivantes Resultaat Vivantes heeft een nieuwe werk- en denkcultuur. Medewerkers hebben direct inspraak in de manier waarop hun werk is georganiseerd. Door de methodiek Lean Six Sigma toe te passen, herkennen en vermijden zij onnodige handelingen. Het werk gaat sneller. Daardoor is er meer tijd om kwalitatief betere zorg te leveren. Uitgangspunten In voor zorg!-traject Vivantes wil veranderen naar een effectieve en efficiënte organisatie waar medewerkers plezier hebben in hun werk en cliënten steeds tevredener zijn. Minder werkdruk, meer tijd voor zorg. Meer eigen verantwoordelijkheid van medewerkers en meer betrokkenheid bij de organisatie. John Stegerman werkwijze werd nooit ter discussie gesteld. Dankzij In voor zorg! en Lean Six Sigma is dat wel gebeurd. Esther Voeten: Wij willen weten waar onze medewerkers van wakker liggen. We vragen daar gericht naar: Is er een probleem? Hoe groot is het en komt het elke dag voor? Zo help je ze anders naar hun werk te kijken. Tachtig procent van de problemen op de werkvloer ontstaat, omdat mensen ergens last van hebben. Esther Voeten: Volgens Lean Six Sigma kun je al die problemen met 20 procent van je energie oplossen. Tot nu toe stopten we 80 procent energie erin om nog geen vijfde van de problemen op te lossen. Dat is voorbij. John Stegerman: We werken doelmatiger, dus hebben we minder mensen nodig. Dat is belangrijk nu het aanbod van verzorgenden en ver- plegenden ook in Zuid-Limburg terugloopt. Een voorbeeld: Zorgmedewerkers zijn heel loyaal. Na het wassen van de billen gingen ze vaak de badkamer schoonmaken. Prima, maar dat hoort de huishoudelijke hulp te doen. Herhalen en ervaren Lean Six Sigma is een methode om mensen duidelijk te maken hoe ze werken, en hoe ze hun werk anders kunnen bekijken. John Stegerman: Nu zeggen we: De verzorgende werkzaamheden zijn je corebusiness. Daar draait het om. Als je dat vanuit een gestandaardiseerd model doet, dan houd je per saldo kwaliteitstijd over voor je cliënten. Dat herhalen we, en herhalen we, en we laten ze het ervaren. En degene wiens werk het is om te poetsen, die poetst. vivantes 16