Draagvlak onderzoek naar verruiming van de zondagopenstelling van winkels in de gemeente Nieuwkoop

Transcriptie

1 Draagvlak onderzoek naar verruiming van de zondagopenstelling van winkels in de gemeente Nieuwkoop De mening van de inwoners, de winkeliers en het winkelpersoneel November 2013 Remko Stilting/Annemieke de Roos

2 Inhoudsopgave 1. Inleiding Aanleiding Doel- en vraagstelling Zorgvuldige belangenafweging Aanpak van het onderzoek Communicatie Vragenlijsten Respons enquête Resultaten draagvlakonderzoek Huidige wetgeving/situatie Korte wetsgeschiedenis Huidige wetgeving Hoe is de situatie nu in Nieuwkoop? Wettelijke mogelijkheden zondagopenstelling (in gemeentelijke verordening) Koopzondagen omliggende gemeenten Resultatenoverzicht enquête koopzondagen Respons, betrouwbaarheid en representativiteit Uitkomsten enquête inwoners Uitkomsten enquête winkeliers Uitkomsten enquête winkelpersoneel Bijlage 1 Verslag discussieavond zondagopenstelling van 12 november Bijlage 2 Vragenlijst Bijlage 3 Open antwoordmogelijkheden enquête

3 1. Inleiding 1.1. Aanleiding In zijn vergadering van 11 juli 2013 heeft de gemeenteraad een motie aangenomen met als onderwerp: onderzoek ten behoeve van belangenafweging zondagopenstelling. 2

4 1.2. Doel- en vraagstelling De doelstelling van de motie is dat de gemeente Nieuwkoop inzicht krijgt in het draagvlak voor verruiming van de koopzondagen in Nieuwkoop en de raad hierover kan informeren. Onderscheid is gemaakt naar de volgende doelgroepen: inwoners, winkelier/ondernemer (eigenaar of filiaalmanager) en winkelpersoneel; De vraagstelling van het onderzoek luidt (conform de door de gemeenteraad op 11 juli aangenomen motie): Ten behoeve van een zorgvuldige belangenafweging een onderzoek te doen naar draagvlak voor verruiming van de zondagopenstelling en de resultaten van het onderzoek voor 1 december 2013 aan de raad aan te bieden Zorgvuldige belangenafweging In de Winkeltijdenwet die voor 1 juli 2013 gold stonden een aantal belangen expliciet genoemd die gemeenten moesten betrekken als zij gebruik gingen maken van de toerismebepaling. Het ging om de volgende belangen: werkgelegenheid en economische bedrijvigheid, waaronder ook begrepen het belang van winkeliers met weinig of geen personeel en van het winkelpersoneel; de zondagsrust en de leefbaarheid, de veiligheid en de openbare orde in de gemeente. In de gewijzigde (en op 1 juli 2013 in werking getreden) Winkeltijdenwet staan deze belangen niet meer opgenomen, omdat de toerismebepaling is vervallen. Maar dat betekent niet dat de genoemde belangen niet meer in de afweging betrokken hoeven te worden met betrekking tot het bepalen van het aantal koopzondagen in de gemeente Aanpak van het onderzoek Om recht te doen aan de in de wet beschreven zorgvuldige belangenafweging is gekozen gekozen voor een viertal acties. Eerst is er een gesprek gevoerd met (een afvaardiging) van de ondernemersverenigingen (het Actieve Groene Hart) om draagvlak voor het onderzoek te creëren bij de winkeliers en eventuele aandachtspunten van de winkeliers te horen en zo nodig bij het onderzoek te betrekken. Vervolgens zijn alle doelgroepen in de gelegenheid gesteld om hun mening kenbaar te maken over de zondagopenstelling van winkels in onze gemeente. Dit is gedaan door middel van een enquête. Deze enquête is breed uitgezet onder de inwoners, de winkeliers en het winkelpersoneel. De inwoners zijn benaderd (geënquêteerd) via het Nieuwkooppanel. De winkeliers zijn schriftelijk benaderd en gevraagd de enquête in te vullen. Allen hebben daarvoor een persoonlijke code en wachtwoord gekregen. Het winkelpersoneel is eveneens schriftelijk benaderd en gevraagd de enquête in te vullen. Zij hebben daarvoor een link gekregen, naar een open URL. Door middel van een enquête kunnen doelgroepen specifiek bevraagd worden over zaken als: wel of geen zondagopenstelling, behouden van de huidige 12-dagenregeling, het aantal en de invulling van de zondagopenstelling. Uit die enquête moet uiteindelijk blijken of en zo ja hoe de raad het beleid voor de zondagopenstelling zou kunnen herzien op basis van de ruimere mogelijkheden van de gewijzigde Winkeltijdenwet. 3

5 Daarnaast is navraag gedaan bij onze buurgemeenten hoe zij met de gewijzigde Winkeltijdenwet om (zijn ge-) gaan. Tenslotte is op 12 november een inloop(discussie)avond georganiseerd, waarbij alle betrokken doelgroepen met elkaar in discussie konden gaan. Dit was voor de leden van de gemeenteraad de mogelijkheid om te horen wat er onder alle belanghebbenden leeft. Die avond zijn drie stellingen voorgelegd, om met elkaar in discussie te gaan. Een weergave van wat de discussie met betrekking tot de besproken stellingen heeft opgeleverd, is bijgevoegd (bijlage 1). De uitkomsten van het onderzoek en de resultaten kan de gemeenteraad gebruiken bij het debat om al dan niet (gedeeltelijk) tot verruiming van het aantal koopzondagen te komen Communicatie Communicatie over de enquête, onder de verschillende doelgroepen, is van groot belang. Zeker om zoveel mogelijk ingevulde enquêtes terug te krijgen. Voordat de enquête online ging, zijn met dit onderzoek in het vooruitzicht nieuwe leden geworven voor het burgerpanel (via onder meer Twitter). Via Twitter, maar ook op de homepage van onze website, het Nieuwkoop Nieuws en het Elektronisch Gemeenteblad, is de enquête aangekondigd en is gevraagd deze in te vullen. Ook is naar het Nieuwkooppanel een herinnering gestuurd om de enquête in te vullen en zijn de doelgroepen uitgenodigd om de discussieavond op 12 november te bezoeken. De raadsleden zijn schriftelijk uitgenodigd voor de discussieavond Vragenlijsten De enquête die is uitgezet onder de leden van het Nieuwkooppanel, de winkeliers en het personeel, is bijgevoegd als bijlage 2. De enquête kon door de verschillende doelgroepen worden ingevuld gedurende de periode van 24 oktober tot en met 7 november Respons enquête Via het Nieuwkooppanel zijn 648 enquêtes (per ) uitgezet, waarvan er 479 ingevuld zijn. Dat is een hoge respons. Wat dat betekent voor de representativiteit en de betrouwbaarheid van het onderzoek wordt onder 3.1. beschreven. Er zijn 139 winkeliers (schriftelijk) aangeschreven de enquête in te vullen. Van die mogelijkheid hebben 40 winkeliers gebruik gemaakt. Ook zijn er 139 brieven verstuurd aan het winkelpersoneel van de (aangeschreven) winkeliers. 103 winkelmedewerkers hebben de enquête ingevuld Resultaten draagvlakonderzoek In dit draagvlakonderzoek worden enkel de resultaten van het onderzoek naar het draagvlak voor verruiming van de zondagopenstelling van winkels beschreven en gepresenteerd. Dit draagvlakonderzoek betreft dus eigenlijk niet meer dan een feitenrelaas van hetgeen onderzocht is. In het onderzoek wordt met nadruk geen voorstel gedaan, hoe om te gaan met de resultaten van het onderzoek en hoe dit moet worden vertaald naar meer of minder koopzondagen in onze gemeente. Daar is in de motie van 11 juli niet om gevraagd. 4

6 2. Huidige wetgeving/situatie 2.1. Korte wetsgeschiedenis In 1930 is in Nederland de eerste Winkeltijdenwet ingevoerd, de wettelijke regeling voor winkelsluiting. De wet was bedoeld om een halt toe te roepen aan concurrentie tussen buurgemeenten en om voor eerlijke concurrentie te zorgen tussen winkels met personeel en winkels zonder personeel door het creëren van gelijke uitgangsposities. Doordat sinds de jaren zeventig steeds meer vrouwen zijn gaan werken ontstond steeds meer de behoefte om te winkelen buiten kantoortijden. Vanaf die tijd (medio 1976) zijn er in Nederland per gemeente twaalf koopzondagen per jaar toegestaan. Mits de gemeenteraad dit bij verordening had geregeld. Later zijn onder andere. de avondwinkels en de toerismebepaling hieraan toegevoegd Huidige wetgeving Op 1 juli 2013 is de gewijzigde Winkeltijdenwet in werking getreden. Op grond van de gewijzigde Winkeltijdenwet blijven de wettelijke verboden om winkels op zon- en feestdagen en op werkdagen voor uur en na uur open te stellen, op zichzelf bestaan. Gemeenten kunnen (i.c. de gemeenteraad) na de wetswijziging zelf bepalen of en in hoeverre zij vrijstelling of ontheffing verlenen van de verboden. De uitzonderingsbepalingen uit de voor 1 juli geldende Winkeltijdenwet, zoals de toerismebepaling en de avondwinkelbepaling, zijn komen te vervallen. In de per 1 juli 2013 geldende Winkeltijdenwet voor zover hier van belang - is het volgende bepaald: Artikel 2 1. Het is verboden een winkel voor het publiek geopend te hebben: a. op zondag; b. op Nieuwjaarsdag, op Goede vrijdag na uur, op tweede Paasdag, op Hemelvaartsdag, op tweede Pinksterdag, op 24 december na uur, op eerste en tweede kerstdag en op 4 mei na uur; c. op werkdagen voor uur en na uur. 2. Het is voorst verboden op de in het eerste lid bedoelde dagen en tijden in de uitoefening van een bedrijf, anders dan in een winkel, goederen te koop aan te bieden of te verkopen aan en in rechtstreekse aanraking met particulieren. Artikel 3 1. De gemeenteraad kan bij verordening vrijstelling verlenen van de in artikel 2 vervatte verboden. 2. De gemeenteraad kan bij verordening aan burgemeester en wethouders de bevoegdheid verlenen om in bepaalde gevallen, in de verordening aan te wijzen, en met in achtneming van de daarin gestelde regels op daartoe strekkend verzoek ontheffing van de in het eerste lid bedoelde verboden te verlenen. 3. De vrijstellingen en ontheffingen kunnen onder beperkingen worden verleend. Aan de vrijstellingen en ontheffingen kunnen voorschriften worden verbonden. De bevoegdheid van gemeenten(raden) is zo ruim geworden dat zowel complete handhaving van de verboden als het volledig terzijde stellen daarvan tot de mogelijkheden behoort. Hetzelfde 5

7 geldt voor alle opties die daartussen zitten. De verboden zijn wel in algemene zin beperkt door het Vrijstellingenbesluit Winkeltijdenwet. De daarin opgenomen vrijstellingen gelden zondermeer Hoe is de situatie nu in Nieuwkoop? In zijn vergadering van 18 december 2008 heeft de gemeenteraad de verordening winkeltijden Nieuwkoop vastgesteld. Op grond van die verordening kan het college van burgemeester en wethouders ten hoogste twaalf zon- en feestdagen aanwijzen, waarop het winkels is toegestaan open te zijn. De mogelijkheid voor avondwinkels om op zon- en feestdagen open te mogen zijn (de supermarkten die op zondag tussen uur en uur met een maximum van één per inwoners open mogen zijn) en de toerismebepaling zijn niet in de verordening winkeltijden Nieuwkoop opgenomen. Wel is de (nieuwe) gemeente Nieuwkoop verdeeld in drie deelgebieden, waarvoor per deelgebied verschillende koopzondagen kunnen worden aangewezen, met een maximum van twaalf zon- en/of feestdagen per deelgebied. De op 1 juli in werking getreden wetswijziging betekent niet dat de huidige gemeentelijke regels automatisch komen te vervallen of gewijzigd zullen moeten worden. Dit laatste kan overigens wel. De huidige verordening blijft van kracht zolang de gemeenteraad deze niet wijzigt of intrekt, omdat deze ook onder de nieuwe, ruimere grondslag vastgesteld kan worden Wettelijke mogelijkheden zondagopenstelling (in gemeentelijke verordening) Zoals onder 2.2. is aangegeven wordt de bevoegdheid van gemeenten(raden) zo ruim dat in principe zowel complete handhaving van de verboden als het volledig terzijde stellen daarvan tot de mogelijkheden behoort. Veel varianten voor de invulling van een vrijstellingsregime zijn daarmee denkbaar. Bij de meeste varianten bepaalt de gemeenteraad de (algemene) vrijstelling. Daarnaast is er een variant waarbij het aan het college van burgemeester en wethouders wordt overgelaten om vrijstelling met in achtneming van de door de gemeenteraad gestelde kaders nader te bepalen. Vrijstellingen kunnen afhankelijk van de gemaakte keuzes beperkt worden tot: alleen (bepaalde) zon- en/of feestdagen; de verkoop vanuit winkels (dus geen straatverkoop); een maximum aantal (koop) zondagen; een bepaalde tijdsruimte; winkels behorende tot een bepaalde branche of categorie en nader bepaalde delen van de gemeente. De gemeenteraad kan (dus) verschillende vrijstellingsregelingen creëren, te weten: voor zowel zon- en feestdagen als werkdagen voor en na uur; specifiek voor zon- en feestdagen; specifiek voor werkdagen (voor en na uur); specifiek voor zon- en feestdagen (met een maximum aan het aantal koopzondagen). De vrijstellingsregeling kan verder beperkt worden door de gemeenteraad zelf en/of burgemeester en wethouders. Op deze beperkingen er zijn wel zestien verschillende opties mogelijk wordt in dit draagvlakonderzoek verder niet ingegaan. Dit is pas aan de orde indien ons college uw raad een concreet voorstel zal gaan doen over de openstelling van winkels op zon- en feestdagen, door middel van het vaststellen van een nieuwe verordening Winkeltijden gemeente Nieuwkoop. 6

8 Naast de algehele of categoriale vrijstelling van de in artikel 2 van de Winkeltijdenwet vervatte verboden kan bij verordening de mogelijkheid voor burgemeester en wethouders worden gecreëerd om voor (een deel van) de resterende verboden individuele ontheffingen te verlenen. In dit geval is het aan de gemeenteraad overeenkomstig artikel 3, tweede lid van de Winkeltijdenwet (zie onder 2.2.) om kaders te stellen en aan burgemeester en wethouders om met inachtneming hiervan de ontheffing te verlenen Koopzondagen omliggende gemeenten In de gemeente Alphen aan den Rijn zijn nog geen initiatieven genomen op grond van de gewijzigde Winkeltijdenwet. Dit is ingegeven door de aankomende herindeling per 1 januari 2014 van die gemeente met Boskoop en Rijnwoude. Op dit moment kent de gemeente Alphen aan den Rijn in hun verordening de mogelijkheid om twaalf koopzondagen aan te wijzen (gelijk aan Nieuwkoop). Daarnaast mogen een aantal supermarkten elke zondag open zijn van tot uur. De gemeente heeft geen gebruik gemaakt van de toerismebepaling. De gemeente Kaag en Braassem heeft wel gebruik gemaakt van de toerismebepaling. Er zijn twintig koopzondagen. De detailhandel zit niet op verdere uitbreiding te wachten. Enkel supermarkten willen vaker open. Op dit moment wordt, op verzoek van supermarkt MCD Leimuiden, onderzocht of supermarkten vaker open kunnen. Besluitvorming hierover wordt nog dit jaar verwacht. De gemeente De Ronde Venen. Ambtelijk is aangegeven dat de ondernemers zelf vier koopzondagen mogen indelen. Uit de verordening winkeltijden De Ronde Venen blijkt (echter) dat voor vier deelgebieden drie koopzondagen kunnen worden aangewezen, alsmede op een aantal feestdagen, voor zover deze dagen niet op een zondag vallen. Het college kan een vierde zondag aanwijzen, indien Eerste Kerstdag en/of Tweede Kerstdag op een doordeweekse dag vallen. De gemeente kent geen avondwinkel regeling (voor supermarkten), wel is gebruik gemaakt van de toerismebepaling voor enkele delen van de kern Vinkeveen, voor de verkoop van een aantal met name genoemde artikelen. Niet bekend is of de gemeente De Ronde Venen voornemens is het aantal koopzondagen uit te breiden. Dit laatste is afhankelijk van de uitslag van de verkiezingen. In de gemeente Woerden kunnen maximaal acht koopzondagen worden aangewezen. De gemeente heeft geen toepassing gegeven aan de toerismebepaling. Wel mogen er drie supermarkten open, die elk jaar door loting worden bepaald/aangewezen. In ieder geval tot aan de verkiezingen zal alles bij het oude blijven. Of er na de verkiezingen voorstellen worden gedaan tot aanpassing van de verordening Winkeltijden valt op dit moment nog niet te voorspellen. De gemeente Uithoorn is de enige van de omliggende gemeente die een vrijstellingsregeling voor alle winkels in de verordening heeft opgenomen. De vrijstelling geldt voor alle zon- en feestdagen. Winkels mogen zelf bepalen of zij open gaan en zo ja, hoe vaak. De enige voorwaarde die gesteld is, is dat winkels slechts geopend mogen zijn tussen en uur. De gemeente heeft géén onderzoek verricht, zoals beschreven in paragraaf 1.3. In de praktijk blijken de supermarkten er gebruik van te maken en slechts enkele winkeliers. In de gemeente Bodegraven Reeuwijk kunnen (sinds 2012) twaalf koopzondagen per deelgebied worden aangewezen, en er mogen twee supermarkten open. In december komt er een voorstel in de raad om het aantal koopzondagen terug te brengen naar acht, zonder deelgebieden. Het aantal supermarkten dat open mag blijft in het voorstel - twee. 7

9 3. Resultatenoverzicht enquête koopzondagen 3.1. Respons, betrouwbaarheid en representativiteit De enquête was te benaderen van 24 oktober tot en met 7 november Op 24 oktober zijn de panelleden van het Nieuwkooppanel per uitgenodigd, op 31 oktober is er naar het burgerpanel een herinnering verzonden. De winkeliers en het winkelpersoneel hebben 24 en 25 oktober per brief een uitnodiging ontvangen. Daarnaast is het via diverse (sociale) media onder de aandacht gebracht. Nieuwkooppanel Op het moment van verzenden telde het Nieuwkooppanel 581 leden. Na het verzenden van de enquête hebben nog eens 67 inwoners zich aangemeld als panellid, zij hebben een nazending ontvangen. In totaal zijn 648 leden van het Nieuwkooppanel uitgenodigd om de enquête over koopzondagen te doorlopen. 479 panelleden hebben de enquête geopend en zijn er aan begonnen. Van deze 479 panelleden hebben 477 respondenten de enquête uiteindelijk afgerond. Dit is een responspercentage van 74%. Aan het begin van de enquête moesten respondenten aangeven of ze winkelier, winkelpersoneel of inwoner zijn. Statistieken Nieuwkooppanel Totaal aantal benaderd 648 Aantal begonnen 479 (74%) Aantal afgerond 477 (74% totaal, 99% begonnen) Aantal inwoners 456 (95%) Aantal winkeliers 5 (1%) Aantal winkelpersoneel 18 (4%) Respons inwoners De totale respons op de enquête is 479 1, hiervan zijn 456 inwoners. In deze paragraaf wordt stilgestaan bij de betrouwbaarheid en representativiteit van de resultaten die ingevuld zijn door de inwoners. Gezien het inwoneraantal van inwoners, heeft de enquête een betrouwbaarheid van 97,3% 3 en een foutmarge van 4,4%. De betrouwbaarheid van een onderzoek is afhankelijk van het aantal respondenten en van de omvang van de populatie. Er wordt gestreefd naar een minimaal betrouwbaarheidsniveau van 95% en een foutmarge van 5%. Om met 95% betrouwbaarheid uitspraken te kunnen doen moeten 379 respondenten de enquête invullen. De respons van 479 respondenten is voldoende om op gemeentelijk niveau betrouwbare uitspraken te kunnen doen met een foutmarge van 4,4 procentpunt. Dit betekent dat de generaliseerbaarheid van de resultaten voor de gehele populatie groot is. 1 In de rapportage zijn ook de resultaten opgenomen van respondenten die de vragenlijst niet volledig ingevuld hebben (ze zijn na een aantal vragen gestopt) Het betrouwbaarheidsniveau geeft een maat voor de kans dat een gemeten waarde representatief is voor de werkelijke waarde van de gehele populatie (alle inwoners van de gemeente). In dit geval kan er met 97,3% betrouwbaarheid geconcludeerd worden dat het daadwerkelijke resultaat binnen de foutmarge van plus of min 4,4% ligt. Als bijvoorbeeld 47% voor koopzondagen is, dan kan er met een zekerheid van 97,3% (de betrouwbaarheid) gesteld worden dat wanneer de vraag aan de totale populatie voorgelegd zou worden, het resultaat tussen de 42,% (47-4,4) en 51,4% (47+4,4) zou liggen. 8

10 In onderstaande tabellen zijn de kenmerken van de respondenten op basis van drie variabelen weergegeven: geslacht, leeftijd en woonplaats. Deze kenmerken zijn afgezet tegen de kenmerken van de totale populatie. Uit onderstaande tabellen valt te concluderen dat het aantal mannen en vrouwen vrijwel overeenkomt met de populatie. Het aantal respondenten in de leeftijdscategorie 46 tot en met 65 jaar is groter in vergelijking met de verdeling in de populatie, jongeren in de leeftijd van 14 tot en met 25 jaar zijn enigszins ondervertegenwoordigd. Geslacht GBA % totaal Enquête aantal personen Enquête % totaal Man 51% % Vrouw 49% % Totaal 100% % Leeftijd GBA % totaal Enquête aantal personen Enquête % totaal jaar 14,8% 25 5,2% jaar 25,9% ,5% jaar 37,6% ,7% ,6% 84 17,5% totaal 100% % Inwoners uit alle dertien dorpskernen zijn in de enquête vertegenwoordigd. Over het algemeen genomen komt de verdeling over de dorpskernen overeen met de totale populatie. Nieuwkoop is iets oververtegenwoordigd, terwijl Noordeinde en Zevenhoven qua aantallen sterk overeenkomt met de inwonersaantallen van de dorpskern. Dorpskern GBA % totaal De Meije en Woerdense Verlaat Enquête aantal personen 3,0% 10 2,1% Enquête % totaal Korteraar en Ter Aar 19,7% 84 17,6% Langeraar 9,2% 29 6,1% Nieuwkoop 32,7% ,4% Nieuwveen 13,9% 77 16,1% Noordeinde en Zevenhoven 10,5% 48 10% Noorden en Noordse Dorp 6,7% 22 4,6% Papenveer 3,9% 5 1,0% Vrouwenakker 0,4% 1 0,2% Totaal 100% % 9

11 Respons winkeliers Alle winkeliers zijn per brief uitgenodigd om de enquête in te vullen. Omdat het mogelijk is dat er winkeliers lid zijn van het burgerpanel, konden zij dit in de eerste vraag van de enquête die verspreid is onder het burgerpanel aangeven. Statistieken winkeliers Totaal aantal benaderd per brief 139 Aantal begonnen 35 (25%) Aantal afgerond 35 (25%) Respons burgerpanel 5 (3%) Totale respons 40 (28%) Er zijn 139 brieven naar de winkeliers verzonden, daarvan hebben 35 winkeliers de enquête afgerond. Via het burgerpanel hebben nog eens vijf winkeliers de enquête ingevuld. De totale respons is 40 winkeliers, dit is een responspercentage van 28%. Gezien deze respons is er sprake van een geringere betrouwbaarheid van de onderzoeksresultaten. Dit betekent dat de generaliseerbaarheid van de resultaten voor de gehele populatie (alle 139 winkeliers) is afgenomen. Desalniettemin bieden de resultaten een indicatie voor de totale populatie, alle 139 winkeliers die zijn uitgenodigd. Het is opvallend dat het responspercentage onder de winkeliers zo laag is. Een mogelijke verklaring is dat de winkeliers die niet reageren minder belang hebben bij de zondagopenstelling. Daarnaast leert de ervaring van de afgelopen jaren dat slechts enkele winkeliers deelnamen aan de zondagopenstelling. Vooral deze winkeliers lijken er belang bij te hebben om te reageren. In onderstaande tabel is weergegeven wat de vestigingsplaats is van de verschillende winkeliers en in hoeverre dit overeenkomt met de winkeliers die deelgenomen hebben aan de enquête. Behalve Woerdense Verlaat en De Meije zijn winkeliers uit alle kernen in de enquête vertegenwoordigd. De verdeling van de respondenten over de dorpskernen komt grotendeels overeen met de winkels in de desbetreffende kern. Dorpskern Alle aangeschreven winkeliers % totaal Enquête aantal winkeliers Enquête % totaal Nieuwkoop 31,6% 12 30% Nieuwveen 7,2% 4 10% Noorden en Noordse Dorp 4,3% 1 2,5% Ter Aar, Korteraar, 48,2% 17 42,5% Papenveer en Langeraar Vrouwenakker 2,2% 2 5% Woerdense Verlaat en De 2,9% - - Meije Zevenhoven en Noordeinde 3,6% 4 10% Totaal 100% % 10

12 Respons winkelpersoneel Het winkelpersoneel is per brief uitgenodigd om de enquête in te vullen, in de brief stond een open URL. Omdat het mogelijk is dat personeelsleden lid zijn van het burgerpanel, konden zij dit in de eerste vraag van de enquête die verspreid is onder het burgerpanel aangeven. Statistieken personeel Totaal aantal benaderd per brief 139 Respons open URL Aantal begonnen 85 Aantal afgerond 84 Respons burgerpanel 18 Totale respons 103 Er zijn 139 brieven verzonden naar alle winkels. Het is niet mogelijk om na te gaan hoeveel personeelsleden er in iedere winkel werkzaam zijn. Daarom is het ook niet mogelijk om een beschrijving te geven van de betrouwbaarheid. Het is immers onduidelijk hoe groot de totale populatie (alle winkelmedewerkers in de gemeente Nieuwkoop) is. Het is niet mogelijk om de kenmerken van de respondenten (zoals geslacht, leeftijd en dorpskern) af te zetten tegen de totale populatie. Omdat het immers onbekend is hoe groot de totale populatie is en wat de kenmerken van de populatie zijn. Hieronder zijn de kenmerken van de personeelsleden die deelgenomen hebben aan de enquête weergegeven. Leeftijd Geslacht jaar 25% M 34% jaar 21% V 66% jaar 33% Totaal 100% jaar 20% 65 jaar of ouder 1% Totaal 100% Dorpskern Enquête % totaal Nieuwkoop 27,4% Nieuwveen 17,6% Noorden en Noordse Dorp 0,9% Ter Aar, Korteraar, Papenveer en Langeraar 49% Vrouwenakker - Woerdense Verlaat en De Meije - Zevenhoven en Noordeinde 4,9% Totaal 100% 11

13 Leeswijzer resultaten enquête In het volgende hoofdstuk worden achtereenvolgens de resultaten van de enquête van de inwoners, de winkeliers en het winkelpersoneel beschreven. - Bij iedere vraag is met n aangegeven hoeveel respondenten de vraag ingevuld hebben. Deze omvang varieert per vraag, dit komt omdat sommige vragen maar aan een deel van de respondenten voorgelegd zijn afhankelijk van eerder gegeven antwoorden. - Door afrondingsverschillen zijn de percentages in totaal soms hoger of lager dan 100%. - Alle percentages die achter de komma 0,5 of hoger zijn worden naar boven afgerond - Als de vraag een open antwoordmogelijkheid bevat dan zijn deze antwoorden kort weergegeven in de resultaten. De volledige lijst met antwoorden is te vinden in bijlage 3. 12

14 3.2. Uitkomsten enquête inwoners De enquête die door de inwoners is ingevuld bestaat uit een aantal delen. In het eerste deel van de enquête wordt gevraagd naar de kennis over het huidige koopzondagenbeleid en het gedrag van de respondenten ten aanzien van koopzondagen. Vervolgens wordt aan de respondenten de vraag voorgelegd waar hun voorkeur naar uit gaat wat betreft het aantal koopzondagen in de gemeente Nieuwkoop. Afhankelijk van het antwoord op die vraag krijgen de respondenten nog een aantal vragen voorgelegd over de invulling van koopzondagen. Kennis over huidige beleid In totaal weet 72% van de respondenten dat er in de gemeente Nieuwkoop koopzondagen zijn. 45% weet dat er koopzondagen zijn maar niet wanneer en hoeveel, 27% weet dat er koopzondagen zijn, hoeveel het er zijn en wanneer ze zijn. Wist u dat de gemeente Nieuwkoop is opgedeeld in drie gebieden en dat voor elk gebied (maximaal) twaalf koopzondagen kunnen worden aangewezen? (n=456) nee ja ja, maar niet wanneer/hoeveel 29% 27% 45% Gedrag ten aanzien van koopzondagen Het aantal respondenten dat een koopzondag bezoekt in een andere gemeente is groter dan het aantal respondenten dat een koopzondag bezoekt in de gemeente Nieuwkoop, respectievelijk 44% en 30%. Van de respondenten die geen koopzondag in Nieuwkoop bezocht hebben heeft 29% wel een koopzondag bezocht in een andere gemeente. De respondenten die elders een koopzondag bezocht hebben gaan dan vooral naar de gemeenten Alphen aan den Rijn (30%), Amsterdam (12%) en Amstelveen (11%) Ruim twee derde van de respondenten (70%) die een koopzondag bezocht heeft winkelt op een koopzondag een keer extra, in plaats van zaterdag of een doordeweekse dag. 13

15 Heeft u de afgelopen zes maanden op een koopzondag een winkel bezocht? (n=455) ja nee Inwoners die aangegeven hebben de afgelopen zes maanden een koopzondag bezocht te hebben, die winkelen dan: (n=227) 100% 90% 80% 70% 70% 56% een keer extra ipv zaterdag 100% ipv doordeweekse dag 60% 50% 40% 30% 20% 30% 44% 80% 60% 40% 71% 10% 0% 20% Gemeente Nieuwkoop Elders 0% 12% 17% Houding ten opzichte van regulering of vrijgeven door de gemeente Nieuwkoop Aan alle inwoners in het burgerpanel is onderstaande stelling voorgelegd, ongeacht hun mening over (het aantal) koopzondagen. 47% is het eens of zeer eens met de stelling dat de gemeente zich niet moet bemoeien met de koopzondagen. Daar staat tegenover dat 41% het hier oneens of zeer oneens mee is. "De gemeente moet zich niet bemoeien met de koopzondagen en deze volledig vrijgeven, winkeliers bepalen zelf of ze open gaan of niet" (n=454) zeer eens eens neutraal oneens zeer oneens 27% 20% 11% 19% 22% Voorkeur koopzondagen gemeente Nieuwkoop 52% van de respondenten is voor een vorm van koopzondagen in de gemeente. Dit varieert van één koopzondag tot alle zondagen open. 36% heeft bezwaar tegen koopzondagen en kiest voor geen koopzondagen, 11% heeft geen mening. 14

16 50% Waar gaat uw voorkeur naar uit voor de gemeente Nieuwkoop? (n=455) 40% 36% alle zondagen open 30% 20% 10% 24% 11% 15% 11% 26 zondagen open 12 zondagen open minder dan 12, minimaal 1 geen koopzondagen geen mening 2% 0% 36% van de respondenten geeft de voorkeur aan géén koopzondagen in de gemeente Nieuwkoop. Deze respondenten hebben als extra vraag gekregen wat hun belangrijkste bezwaar is tegen koopzondagen. Voor 60% van de respondenten die tegen koopzondagen zijn is de zondagsrust vanuit zowel religieuze als principiële overtuigingen de belangrijkste reden. 13% heeft een ander bezwaar dan de vijf opties waaruit gekozen kon worden. Hier wordt vooral ingevuld dat men het onzin vindt en dat men er geen behoefte aan heeft (er kan zes dagen gewinkeld worden). In de vraagstelling wordt gevraagd naar het belangrijkste bezwaar van de respondent. Een aantal respondenten wil toch meerdere bezwaren invullen en heeft die bij anders ingevuld. 80% 60% Wat is uw belangrijkste bezwaar tegen koopzondagen (n=164) 60% 40% 20% 0% 12% 12% 2% 1% 13% geen behoefte aan meer koopmomenten geen behoefte aan meer koopmomenten, geen bezwaar als andere inwoners wel winkelen behoefte om bij gezin/vrienden/familie te zijn religieuze of principiele overtuigingen: behoefte aan zondagsrust overlast van winkels die op zondag open zijn anders 15

17 Invulling koopzondag De volgende vijf vragen zijn niet voorgelegd aan de respondenten die aangegeven hebben de afgelopen zes maanden géén koopzondag bezocht te hebben en daarnaast de voorkeur geven aan géén koopzondagen. Supermarkten en grootschalige detailhandel (tuincentrum, bouwmarkt, keuken, sanitair) zouden het meest bezocht worden als die open zijn op zondag, 76% zou een supermarkt bezoeken, 61% grootschalige detailhandel. Minder animo is er voor auto-, fiets-, boot- of caravanverkoop (18%) en winkels met huishoudelijke artikelen en/of verzorgingsproducten (22%). 100% 90% 80% Welke van de volgende soort winkels in de gemeente Nieuwkoop zou u bezoeken als die open zijn op zondag? (meerdere antwoorden mogelijk) (n=309) 76% supermarkt bakker/slager/groenteboer 70% 60% 61% huishoudelijke artikelen/verzorgingsproducten 50% 40% 30% 20% 10% 0% 28% 22% 18% 27% 12% tuincentrum/bouwmarkt/keuke n/sanitair auto/fiets/boot/caravan mode/juwelier/opticien anders Deze animo om op koopzondag een supermarkt te bezoeken blijkt ook uit de vraag alle supermarkten zouden iedere zondag open moeten zijn. 45% is van mening dat alle supermarkten iedere zondag open moeten zijn. In voorgaande vraag geeft 28% aan op zondag een winkel voor dagelijkse voedingsmiddelen (zoals de bakker, de slager en de groenteboer) te willen bezoeken op koopzondag. In de vervolg vraag De slager, opticien, bakker, groenteboer en dergelijke zijn doorgaans niet open op koopzondag, mist u dit geeft 79% aan het niet te missen als deze winkels gesloten zijn. 16

18 "Alle supermarkten zouden iedere zondag open moeten zijn" (n=309) zeer eens eens neutraal oneens zeer oneens 24% 21% 24% 24% 8% De slager, opticien, bakker, groenteboer en dergelijk zijn doorgaans niet open op koopzondag, mist u dit? (n=309) ja nee weet niet 14% 79% 6% Tijdens het winkelen op zondagen kopen respondenten vooral wat ze vergeten zijn te kopen op een ander moment (35%) of ze gaan niet met een specifiek doel winkelen en kopen waar ze tegenaan lopen (25%). Bij anders wordt een variatie aan antwoorden gegeven, er wordt vooral aangegeven dat men aankopen doet waar op dat moment behoefte aan is. 50% Als ik op koopzondag een winkel bezoek dan koop ik vooral (n=309) 45% datgene wat ik vergeten ben 40% 35% 35% boodschappen voor de zondag 30% 25% 25% boodschappen voor de hele week 20% 15% 10% 5% 10% 15% 16% waar ik tegenaan loop, ik ga niet met een specifiek doel winkelen anders 0% Aan de respondenten is de vraag voorgelegd aan welke openingstijd ze de voorkeur geven op zondag. De respondenten geven de voorkeur aan openingstijden van tot (36%) en van tot (43%). 17

19 50% 45% Aan welke openingstijd geeft u op zondag de voorkeur? (n=309) 43% 40% 35% 30% 25% 20% 15% 10% 5% 2% 5% 36% 5% 8% anders 0% Ten slotte is aan alle respondenten de vraag voorgelegd of ze overlast ervaren tijdens de huidige koopzondagen. 86% van de respondenten ervaart geen overlast. 7% geeft aan dat ze overlast van verkeersdrukte ervaren. 6% van de respondenten heeft anders ingevuld met voornamelijk het antwoord verstoring van de zondagsrust (77%). 100% 90% 80% 70% 60% 50% 40% 30% 20% 10% 0% Ervaart u overlast tijdens de huidige koopzondagen in de gemeente Nieuwkoop? (meerdere antwoorden mogelijk) (n=454) 86% 7% 2% 3% 6% nee ja, verkeersdrukte ja, parkeerproblemen ja, geluidsoverlast ja, anders 18

20 Aan het einde van de enquête hebben de respondenten de mogelijkheid om opmerkingen of ideeën over de enquête in te vullen. 132 respondenten hebben van deze mogelijkheid gebruik gemaakt. In onderstaand overzicht is een categorisering gemaakt van de gegeven antwoorden, alle antwoorden zijn te vinden in bijlage drie. Opmerking Aantal Bescherming personeel 3 Denk aan/niet ten koste van kleine winkelier 14 Geen koopzondagen 2 Geen overheidsbemoeienis/winkeliers beslissen zelf 26 Genereert extra omzet 1 Genereert geen extra omzet 4 Huidig beleid voldoet 2 Meer koopzondagen 4 Niet uitbreiden 2 Overige diverse opmerkingen 18 Supermarkten niet open 1 Supermarkten open 5 Supermarkten rouleren 2 Opmerkingen over enquête 3 Wel overheidsbemoeienis 1 Zes dagen open is voldoende 14 Zondagsrust 30 Totaal

21 3.3. Uitkomsten enquête winkeliers De enquête die is ingevuld door de winkeliers bestaat uit een aantal algemene vragen die aan alle winkeliers voorgelegd worden en uit drie secties met vragen gericht op de winkeliers die alle zondagen open willen, die helemaal niet open willen en die een deel van de zondagen open willen. Kenmerken winkeliers Uit de eerste vraag blijkt dat op één respondent na, alle respondenten de eigenaar van de winkel zijn of franchisenemer. 33% van de winkeliers heeft 1 tot 5 werknemers in dienst. 33% heeft meer dan 10 werknemers in dienst. Op welke manier bent u bij de onderneming betrokken? (n=40) 2% ik ben filiaalmanager van een ketenbedrijf ik ben eigenaar/franchisenemer 98% 0% 20% 40% 60% 80% 100% 35% Hoeveel werknemers telt uw onderneming? (n=40) 33% 33% 30% 25% 20% 15% 10% 5% 0% 13% 23% geen werknemers 1 tot 5 6 tot 10 meer dan 10 Van de winkeliers heeft 28% een kleine speciaalzaak zoals mode, juwelier of opticien en 18% een winkel voor dagelijkse voedingsmiddelen zoals een bakkerij of slager of grootschalige detailhandel zoals een tuincentrum of bouwmarkt. Een noot die bij deze resultaten gemaakt moet worden is dat er in de gemeente meer winkels zijn voor dagelijkse voedingsmiddelen dan bijvoorbeeld supermarkten of tuincentra. 20

22 100% 90% 80% Wat voor soort winkel heeft u? (n=40) supermarkt bakker/slager/groenteboer 70% 60% huishoudelijke artikelen/verzorgingsproducten 50% 40% 30% 20% 10% 0% 13% 18% 3% 18% 8% 28% 15% tuincentrum/bouwmarkt/keuke n/sanitair auto/fiets/boot/caravan mode/juwelier/opticien anders 78% van de winkeliers is het afgelopen jaar niet open geweest op een van de twaalf aangewezen koopzondagen. 13% van de winkeliers is op alle twaalf aangewezen zondagen opengegaan, 10% op een deel van de zondagen. Is uw onderneming het afgelopen jaar open geweest op de twaalf door de gemeente vastgestelde zondagen? (n=40) 10% 13% 78% Ja maar niet op alle 12 aangewezen zondagen Ja op alle 12 aangewezen zondagen Nee 0% 20% 40% 60% 80% 100% Houding ten opzichte van regulering of vrijgeven door de gemeente Nieuwkoop Aan alle winkeliers is onderstaande stelling voorgelegd, ongeacht hun mening over koopzondagen. 41% is het eens of zeer eens met de stelling dat de gemeente zich niet moet bemoeien met de koopzondagen. Daar staat tegenover dat 43% het hier oneens of zeer oneens mee is. 21

23 "De gemeente moet zich niet bemoeien met de koopzondagen en deze volledig vrijgeven, winkeliers bepalen zelf of ze open gaan of niet" (n=40) zeer eens eens neutraal oneens zeer oneens 33% 8% 18% 8% 35% Voorkeur koopzondagen gemeente Nieuwkoop 38% van de winkeliers geeft voor zijn of haar eigen winkel de voorkeur aan zondagopenstelling. Dit varieert van één koopzondag tot alle zondagen open. 55% heeft voor zijn of haar winkel geen behoefte aan koopzondagen en kiest voor geen koopzondagen. 8% vult anders in met de volgende suggesties: - alleen tweede feestdagen en geen zondagen. - alleen rond december toestaan voor wie dat wil - afstemmen op seizoenen. Supermarkten alle koopzondagen. 1 supermarkt per maand open in roulatie Na het beantwoorden van deze vraag splitst de enquête in drie secties: - Winkeliers die alle zondagen open willen - Winkeliers die geen zondagen open willen - Winkeliers die een deel van de zondagen open willen. Er worden binnen de drie secties verschillende vragen gesteld. 70% Momenteel zijn er twaalf koopzondagen in de gemeente Nieuwkoop. Waar gaat uw voorkeur naar uit voor uw winkel? (n=40) 60% 50% 40% 55% alle zondagen open 26 zondagen open 12 zondagen open 30% 20% 10% 20% 3% 10% 5% 8% minder dan 12, minimaal 1 geen koopzondagen anders 0% 22

24 Winkeliers die alle zondagen open willen Als gevraagd wordt naar de reden waarom winkeliers elke zondag open willen geeft 75% als reden dat de concurrent ook iedere zondag open is. Dat de langere openstelling past bij de huidige levensstijl en het voorziet in de behoefte van de consument wordt beide door 63% als reden opgegeven. 80% 70% 60% 50% Wat zijn voor u de belangrijkste redenen om iedere zondag open te gaan (meerdere antwoorden mogelijk) (n=8) 75% 63% 63% de concurrent is iedere zondag geopend langere openstelling past bij de huidige levensstijl het genereert meer omzet 40% 30% 38% landelijk opgelegd door moederconcern 20% 10% 0% 13% 0% het voorziet in de behoefte van de consument om iedere zondag te kunnen winkelen anders 38% van de respondenten geeft als reden om op zondag open te gaan de verwachting dat het meer omzet genereert. Uit onderstaande vraag blijkt dat 88% van de winkeliers die alle zondagen open willen verwacht dat de omzet zal stijgen als ze op zondag open zijn. Verwacht u dat uw omzet zal stijgen als u op zondag open bent? (n=8) ja nee weet niet 88% 0% 13% Wat betreft de openingstijden geeft 38% van de ondernemers de voorkeur aan openingstijden van tot % kiest voor anders en vult daar de volgende openingstijden in: (3 respondenten) (1 respondent) 23

25 60% 50% Aan welke openingstijd geeft u op zondag de voorkeur? (n=8) 50% 40% 30% 20% 10% 13% 38% anders 0% 0% 0% 0% Winkeliers die geen zondagen open willen Als gevraagd wordt naar de reden waarom winkeliers niet op zondag open gaan valt op dat de uitkomsten dicht bij elkaar zitten. Dit komt ook doordat het om een meerkeuze vraag gaat. 64% van de respondenten gaat niet open omdat ze een vaste vrije dag in de week belangrijk vinden. 59% heeft behoefte om bij gezin, vrienden of familie te zijn. Dat te weinig mensen de winkel bezoeken wordt het minst vaak genoemd (32%). 70% 60% 50% 40% 30% 20% 10% 0% Wat zijn voor u de belangrijkste redenen om niet op zondag open te gaan? (meerdere antwoorden mogelijk) (n=22) 64% 55% 59% 50% 55% 32% 9% ik vind een vaste vrije dag in de week belangrijk langere openstelling leidt niet tot meer omzet behoefte om bij gezin/vrienden/familie te zijn religieuze of principiele overtuigingen: zondagsrust kosten wegen niet op tegen de opbrengsten te weinig mensen bezoeken de winkel anders 24

26 Aan de respondenten zijn twee stellingen voorgelegd over hun houding ten opzichte van de koopzondagen en dat van andere winkeliers. 46% van de winkeliers heeft zelf geen behoefte om open te gaan én is er op tegen als andere winkeliers wel open gaan. Als concurrenten of omliggende winkels open gaan is dit voor geen van de winkeliers een reden om zelf ook vaker open te gaan. "Ik heb zelf geen behoefte om alle zondagen open te gaan, maar ben er niet op tegen als andere winkeliers dat wel doen" (n=22) zeer eens eens neutraal oneens zeer oneens 5% 32% 18% 5% 41% "Als mijn concurrenten of omliggende winkels open gaan op koopzondag, dan ga ik ook vaker open" (n=22) zeer eens eens neutraal oneens zeer oneens 0% 18% 36% 45% Winkeliers die een deel van de zondagen open willen Dit deel van de vragenlijst is alleen ingevuld door de winkeliers die aangegeven hebben zesentwintig zondagen, twaalf zondagen, of minder dan twaalf maar meer dan één zondag open te willen gaan. De belangrijkste reden om niet iedere zondag open te gaan is voor 80% van de winkeliers dat de kosten niet opwegen tegen de opbrengsten. 50% geeft als reden aan dat men behoefte heeft om bij gezin/vrienden/familie te zijn. 25

27 90% 80% 70% 60% 50% 40% 30% 20% 10% 0% Wat zijn voor u de belangrijkste redenen om niet iedere zondag open te gaan? (meerdere antwoorden mogelijk) (n=10) 40% 40% 50% 20% 80% 10% 10% ik vind een vaste vrije dag in de week belangrijk langere openstelling leidt niet tot meer omzet behoefte om bij gezin/vrienden/familie te zijn religieuze of principiele overtuigingen: zondagsrust kosten wegen niet op tegen de opbrengsten te weinig mensen bezoeken de winkel anders 50% heeft geen voorkeur voor een periode waarin de winkelier vooral gebruik wil maken van de koopzondag. Als ze wel een voorkeur hebben dan zijn mei (30%), juni (30%) en december (40%) de populairste maanden. 70% 60% 50% 40% 30% 20% 10% 0% Heeft u een voorkeur voor een periode waarin u vooral gebruik wil maken van de koopzondag? (meerdere antwoorden mogelijk) (n=10) 50% 0% 0% 0% 20% 30% 30% 0% 0% 0% 10% 20% 40% nee jan feb mrt apr mei jun jul aug sep okt nov dec 60% van de winkeliers wil geen gebruik maken van de mogelijkheid om op een feestdag geopend te zijn. De winkeliers die deze mogelijkheid wel willen hebben willen dit vooral op Tweede Paasdag (40%) en Tweede Pinksterdag (40%). 26

28 70% 60% 50% 40% 30% 20% 10% 0% Zou u de mogelijkheid willen hebben om op een van de volgende feestdagen geopend te zijn? (meerdere antwoorden mogelijk) (n=10) 60% 0% 40% 30% 40% 0% 10% Nee Ja, Nieuwjaarsdag Ja, Tweede Paasdag Ja, Hemelvaartsdag Ja, Tweede Pinksterdag Ja, Eerste Kerstdag Ja, Tweede Kerstdag Wat betreft de openingstijden geeft 30% van de ondernemers de voorkeur aan openingstijden van tot % van de respondenten kiest voor anders. Hier is de openingstijd van tot ingevuld, de andere drie antwoorden zijn geen concrete voorstellen voor een openingstijd. 45% 40% Aan welke openingstijd geeft u op zondag de voorkeur? (n=10) 40% 35% 30% 25% 20% 30% 20% % 10% 10% anders 5% 0% 0% 0% 27

29 Verwacht u dat uw omzet zal stijgen als u op zondag open bent? (n=10) 30% 70% ja nee 70% van de winkeliers die een deel van de zondag open willen verwacht niet dat de omzet zal stijgen door zondagopenstelling. Aan de respondenten zijn twee stellingen voorgelegd over hun houding ten opzichte van de koopzondagen en dat van andere winkeliers. 40% van de winkeliers heeft zelf geen behoefte om open te gaan maar is er wel op tegen als andere winkeliers wel open gaan. Als concurrenten of omliggende winkels open gaan is dit voor 20% van de winkeliers een reden om zelf ook vaker open te gaan. "Ik heb zelf geen behoefte om alle zondagen open te gaan, maar ben er niet op tegen als andere winkeliers dat wel doen" (n=10) zeer eens eens neutraal oneens zeer oneens 20% 10% 30% 20% 20% "Als mijn concurrenten of omliggende winkels open gaan op koopzondag, dan ga ik ook vaker open" (n=10) zeer eens eens neutraal oneens zeer oneens 20% 0% 50% 20% 10% Zestien respondenten hebben van de mogelijkheid gebruik gemaakt om aan het einde van de enquête opmerkingen of ideeën aan te dragen. Deze zijn te vinden in bijlage drie. De opmerkingen die gegeven worden zijn divers en zijn veelal een verdere argumentatie en aanvulling op de gegeven antwoorden. Gezien het geringe aantal en de diversiteit zijn ze niet gecategoriseerd. 28

30 3.4. Uitkomsten enquête winkelpersoneel Huidige situatie koopzondagen 47% van het winkelpersoneel werkt momenteel in een winkel die open is op alle 12 koopzondagen, of in een winkel die af en toe gebruik maakt van de zondagopenstelling. Daarnaast is een groot deel van de respondenten werkzaam in een supermarkt (38%) of in grootschalige detailhandel zoals tuincentrum, bouwmarkt en keuken-, sanitair- of meubelzaak (33%). 50% 45% 40% 35% 30% 25% 20% 15% 10% 5% 0% Werkt u momenteel in een winkel die op zondag open is gedurende de 12 door de gemeente Nieuwkoop aangewezen koopzondagen? (n=103) 47% 7% 47% ja, ik werk in een winkel die open is op alle 12 koopzondagen ja, ik werk in een winkel die af en toe gebruik maakt van de 12 koopzondagen nee, de winkel waar ik werk is nooit op zondag open In wat voor soort winkel werkt u? (n=102) supermarkt bakker/slager/groenteboer huishoudelijke artikelen/verzorgingsproducten tuincentrum/bouwmarkt/keuken/sanitair auto/fiets/boot/caravan mode/juwelier/opticien anders 38% 33% 4% 3% 1% 14% 7% 29

31 Bereidheid om op zondag te werken 50% van de respondenten is bereid om op zondag te werken. Deze respondenten hebben de vervolgvraag gekregen, hoeveel zondagen ze bereid zijn te werken. Iets meer dan de helft (52%) wil twee of drie zondagen werken, 29% wil iedere zondag werken. Bent u bereid om op zondag te werken? (ongeacht of de winkel momenteel op zondag geopend is of niet) (n=103) ja ja, maar niet elke week nee 27% 23% 50% Hoeveel zondagen per maand bent u bereid te werken? Alle zondagen 29% Twee of drie zondagen 52% Eén zondag 19% Onder de personeelsleden die bereid zijn om op zondag te werken worden als belangrijkste redenen gegeven omdat we in ons team proberen de werkdagen zo eerlijk mogelijk te verdelen (23%), omdat ik dan meer verdien, door de toeslag voor werken op zondag (21%) en de mogelijkheid anders (21%). Uit analyse van de antwoorden die gegeven worden bij anders blijkt dat hier vooral ingevuld wordt dat personeelsleden bang zijn om hun baan te verliezen doordat het bedrijf teveel omzet misloopt als het niet op zondag open is. 60% Wat is voor u de belangrijkste reden om WEL op zondag te willen werken? (n=52) 40% 20% 0% 12% 2% 21% 4% 17% 23% 21% omdat het mij niets uitmaakt op welke dagen ik werk omdat het goed uitkomt met andere activiteiten die ik door de week heb omdat ik dan meer verdien, door de toeslag voor werken op zondag omdat ik dan meer verdien, omdat ik dan meer uren werk omdat het nou eenmaal bij het werk hoort omdat we in ons team proberen de werkdagen zo eerlijk mogelijk te verdelen anders 30

32 50% van de respondenten is niet bereid om op zondag te werken. De belangrijkste reden die daarvoor gegeven wordt is dat ze op zondag activiteiten met hun gezin, familie of vrienden willen ondernemen (45%). Wat is voor u de belangrijkste reden om NIET op zondag te willen werken? (n=51) 50% 45% 40% 30% 20% 10% 0% 18% 26% 2% 10% ik vind het belangrijk om zondag als rustdag te hebben ik vind het belangrijk om zondag, vanuit religieuze of principiële overtuigingen, als rustdag te hebben omdat ik op zondag activiteiten met mijn gezin, familie of vrienden wil ondernemen omdat ik op zondag sportactiviteiten heb of een andere hobby beoefen anders Aan het einde van de enquête hebben de respondenten de mogelijkheid om opmerkingen of ideeën over de enquête in te vullen. 32 respondenten hebben van deze mogelijkheid gebruik gemaakt. Er worden door de respondenten verschillende opmerkingen gegeven, zowel door personeel dat wel wil werken als personeel dat niet wil werken op zondag. Winkelpersoneel dat wil werken geeft onder andere aan dat het belangrijk is dat de winkels open zijn gezien concurrentieoverwegingen en de behoefte van de consument. Winkelpersoneel dat niet wil werken op zondag geeft onder andere als redenen de zondagsrust, het niet bij de gemeente vinden passen en andere bezigheden op zondag. De volledige lijst met antwoorden is te vinden in bijlage drie. 31

33 Bijlage 1 Verslag discussieavond zondagopenstelling van 12 november 2013 Voor de discussieavond waren winkeliers, winkelpersoneel, inwoners en raadsleden uitgenodigd. Van die uitnodiging hebben ongeveer vijftig mensen gebruik gemaakt. Er zijn drie stellingen voorgelegd, waarover de aanwezigen met elkaar in gesprek konden gaan. Aan de deelnemers is gevraagd op een groene post-it aan te geven als zij voor de stelling waren (en waarom) en op een oranje als zij het niet eens waren met de stelling (en waarom niet). Hieronder worden de stellingen weergegeven en de meningen die per stellingen door de deelnemers zijn gegeven. Stelling 1: Géén koopzondagen in de gemeente Nieuwkoop Groen (eens met de stelling) - (Mee) eens (5x); - Mee eens, ooit verkregen rust niet weggeven; - Mee eens, laat de zondag als rustdag; - Helemaal mee eens, kleine winkeliers kunnen niet mee met de grote; - Houden zoals het nu is: 12 koopzondagen (2x); - De markt moet het zelf bepalen, geen overheidsinvloed; - Niet uitbreiden - Houden zoals het is; - Tegen koopzondagen, omdat het over het algemeen geen omzetverhoging geeft, wel kostenverhogend voor de meeste middenstanders; - Indien toch koopzondagen, dan niet voor uur; - Franse toestanden. Alleen nog grote supermarkten. Geen winkels meer in kleine kernen; - Eenmanszaak heeft ook recht op een vrije dag; - Je kan je geld maar één keer uitgeven. Kan door de week. Hoeft niet op zondag; - Een dag in de week waarvan je weet dat anderen ook vrij zijn. Graag houden zo; - Vrijgeven; - Dat heeft wel mijn sterke voorkeur. Oranje (oneens met de stelling) - Gewoon iedereen recht op 12 koopzondagen. Zelf bepalen; - Mee eens en niet voor uur open i.v.m. de kerkdiensten en de zondagsrust; - Alle zondagen open; - Niet eens;2-26 zondagen vanaf uur; - Dit kan alleen wanneer het landelijk is. Dan graag! ten opzichte van concurrentie is de enige reden om open te zijn; - Ja, heel graag. Laat iedereen genieten van de rust die iedereen nodig heeft; - Juist wel. Dan kunnen winkeliers het zelf bepalen. Zonder vergunning procedures; - Tegen koopzondag. Is noodzakelijk tegenwicht regio; - Voorkom wegtrekken koopzondag; - Tegen. Laat mensen zelf kiezen; - Eén rustdag per week is heilzaam voor de mens; - Tegen; 32