Eenzaamheid bij ouderen. Marieke van Schie, huisarts.

Maat: px
Weergave met pagina beginnen:

Download "Eenzaamheid bij ouderen. Marieke van Schie, huisarts."

Transcriptie

1 Eenzaamheid bij ouderen Marieke van Schie, huisarts.

2 Een literatuur verkenning Pubmed

3 Eenzaamheid komt in alle leeftijdsgroepen voor A.Rokach,, van het instituut voor studie en behandeling van psychosociale stress, in Toronto, Ontario in Canada verrichtte in 2000 een onderzoek bij 711 deelnemers Hij vergeleek 4 leeftijdsgroepen : jongeren ( jaar) jong volwassenen (19-30 jaar) volwassenen (31-58 jaar) - 36 senioren (60-80 jaar) Conclusie: eenzaamheid wordt beïnvloed door leeftijd en sekse.

4 Voorspellende factoren bij een oudere populatie. Savikko, Routassio, Tilvis, Strandberg en Pitkälä, Helsinki, Finland deden in 2005 onderzoek. (publicatie tijdschrift voor gerontologie) Ze onderzochten een steekproef van 6786 mensen > 75 jaar. 39% van de ouderen gaf aan eenzaam te zijn, 5% vaak of altijd. Op het platteland kwam het vaker voor dan in de stad.

5 Bepalende factoren: vorderende leeftijd alleen leven of in een verzorgingshuis weduwnaar/weduwe laag educatie nivo laag inkomen slechte gezondheidstoestand slechte visus en gehoor Belangrijkste factoren: ziekte, dood van de partner, en gebrek aan vrienden

6 Jacobsson en Hallberg (2005, Sweden) onderzochten de gender invloeden Zij onderzochten 4277 ouderen > 75 jaar. Conclusie: eenzaamheid en angst werden vaker gerapporteerd door vrouwen dan mannen. Eenzaamheid en angst komen frequent voor bij ouderen.

7 Eenzaamheid werd significant geassocieerd met gender gehuwde status leven in aparte onmstandigheden angst en verminderde ADL.

8 Angst werd geassocieerd met: gender aantal kinderen een vertrouwenspersoon eenzaamheid en opnieuw verminderde ADL. Suggesties: sociaal netwerk uitbreiden.

9 Barg,, Huss-Ashmore,Wittink en Murray, Bogner en Gallo (Pennsylvania, 2006): deden onderzoek naar depressie en eenzaamheid bij ouderen.

10 Ze onderzochten een steekproef van 102 personen > 65 jaar, binnen de huisartsenpraktijk. Depressie op latere leeftijd laat zich moeilijk ontdekken. Ouderen zijn niet makkelijk geneigd behandeling te accepteren. De ouderen gaven aan dat eenzaamheid vaak een voorloper is van depressie. Men trekt zich terug in een isolement. Angst en het gevoel van hopeloosheid kwamen veel voor.

11 Mulley,, (Leeds, 2007) Deed onderzoek naar de mythen rondom de verouderende mens. Negatieve stereotypering in beeldhouwkunst, schilderkunst, poezie, literatuur, en film, als ook TV, advertenties, en verhalen in de kranten dragen bij aan een beeld, dat eenzaamheid de oude dag kenmerkt sociale problemen kinderen die de ouders in de steek laten verminderende fysieke en cognitieve mogelijkheden families die zich niet bekommeren om hun ouders Belangrijk is een betere geriatrische voorlichting en educatie, en research

12 Fokkema en van Tilburg, ( NIDI,, Den Haag, 2007) Publiceerden in augustus 2007 over 18 interventies in Nederland Doel was de eenzaamheid bij ouderen te verminderen. Slechts 2 interventies hadden succes. 2 andere hadden een preventieve werking.

13 Suzanne Visser Jet de Laat Wijkverpleegkundigen Jolanda Maes geriatrie Eindhoven Maartje Brouwers Eenzaamheid is niet hetzelfde als alleenzijn Eenzaamheid is een gevoel/beleving Eenzaamheid is een tekort aan relaties

14 Waardoor ontstaat eenzaamheid? vertrouwensrelatie familieconflicten alleen wonen weinig ouderen in de buurt chronisch zieke partner en of dementerende aandacht en warmte in de jeugd Het verlies van de partner is een van de belangrijkste oorzaken van eenzaamheids gevoelens!

15 Hoe kan eenzaamheid gemeten worden? de eenzaamheidsschaal besstaat uit de volgende 11 items: 1. er is altijd wel iemand in mijn omgeving bij wie ik met mijn dagelijkse probleempjes terecht kan 2. ik mis een echt goede vriend of vriendin 3. ik ervaar een leegte om mij heen 4. er zijn genoeg mensen op wie ik in geval van narigheid kan terugvallen 5.. ik mis gezelligheid om mij heen

16 De eenzaamheidsschaal (vervolg) 6. ik vind mijn kring van kennissen te beperkt 7.ik heb veel mensen op wie ik volledig kan vertrouwen 8. er zijn voldoende mensen met wie ik mij nauw verbonden voel 9. ik mis mensen om me heen 10. vaak voel ik me in de steek gelaten 11. wanneer ik daar behoefte aan heb, kan ik altijd bij mijn vrienden terecht

17 Hoe vaak komt het voor? Bijna de helft van de ouderen is eenzaam 38 % is matig eenzaam 10 % is ernstig eenzaam Alleen-wonenden en ouderen met lichamelijke beperkingen zijn vaker eenzaam 80 % van alle eenzame mensen (alle leeftijden), wordt niet als zodanig herkend!!!

18 Iemand is pas eenzaam als hij zich eenzaam voelt!

STAPPENPLAN PREVENTIE VAN EENZAAMHEID IN DE EERSTE LIJN

STAPPENPLAN PREVENTIE VAN EENZAAMHEID IN DE EERSTE LIJN STAPPENPLAN PREVENTIE VAN EENZAAMHEID IN DE EERSTE LIJN Doelen Het voorkomen, oplossen en/of verwerken van eenzaamheid bij ouderen: 1. Het vaststellen van de mate van eenzaamheid; 2. Het onderscheiden

Nadere informatie

Klanttevredenheid. Vereenzaming Ouderen Soest VOS

Klanttevredenheid. Vereenzaming Ouderen Soest VOS 2011 Klanttevredenheid Vereenzaming Ouderen Soest VOS Stichting Welzijn Ouderen Soest Molenstraat 8c 3764 TG Soest 035 60 23 681 info@swos.nl www.swos.nl KvK 41189365 Klanttevredenheidsonderzoek Vereenzaming

Nadere informatie

Denken en Doen: bridgend de eenzaamheid te lijf

Denken en Doen: bridgend de eenzaamheid te lijf Dit factsheet is een uitgave van het NIVEL. De gegevens mogen met bronvermelding worden gebruikt (C.J. Leemrijse & C. Veenhof. Denken en Doen, bridgend de eenzaamheid te lijf, Factsheet. Utrecht: NIVEL,

Nadere informatie

GGD Amsterdam Eenzaamheid in Beeld

GGD Amsterdam Eenzaamheid in Beeld GGD Amsterdam Eenzaamheid in Beeld Samenvatting Eén op de acht volwassen Amsterdammers voelt zich ernstig. Dat is meer dan gemiddeld in Nederland. In vergelijking met voorgaande jaren voelen steeds meer

Nadere informatie

Onderzoek Eenzaamheid onder jongeren

Onderzoek Eenzaamheid onder jongeren Onderzoek Eenzaamheid onder jongeren 1V Jongerenpanel 25 september 2014 Over dit onderzoek Aan dit onderzoek deden 1375 leden van het EenVandaag Jongerenpanel mee. Het onderzoek vond plaats van 19 september

Nadere informatie

Monitoring Sociale Inclusie via SIT-systeem

Monitoring Sociale Inclusie via SIT-systeem Monitoring Sociale Inclusie via SIT-systeem In dit document bevinden zich twee lijsten. Op onderdeel 2 na, zijn ze identiek. De eerste lijst kan gebruikt worden om te kijken wat iemand kan en doet voor

Nadere informatie

Samen tegen eenzaamheid

Samen tegen eenzaamheid Samen tegen eenzaamheid Van 25 september tot en met 4 oktober is de Week tegen de Eenzaamheid. Het thema dit jaar is: Herken eenzaamheid en handel op tijd. Hoe eerder eenzaamheid wordt gesignaleerd en

Nadere informatie

Ontwikkelen: een levenslang proces 11

Ontwikkelen: een levenslang proces 11 INHOUDSTAFEL Ontwikkelen: een levenslang proces 11 A Wat is ontwikkeling? 13 Doelstellingen 13 1 Inleiding 14 2 Definitie en kenmerken 15 2.1 Definitie 15 2.2 Algemene kenmerken van ontwikkeling 15 2.3

Nadere informatie

Do s en don ts bij aanpak van eenzaamheid bij thuiswonende senioren. Leen Heylen

Do s en don ts bij aanpak van eenzaamheid bij thuiswonende senioren. Leen Heylen Do s en don ts bij aanpak van eenzaamheid bij thuiswonende senioren Leen Heylen Inhoud Oud en eenzaam? Een situatieschets Definitie eenzaamheid Sociale en emotionele eenzaamheid Wat maakt ouderen kwetsbaar

Nadere informatie

Geven en ontvangen van steun in de context van een chronische ziekte.

Geven en ontvangen van steun in de context van een chronische ziekte. Een chronische en progressieve aandoening zoals multiple sclerose (MS) heeft vaak grote consequenties voor het leven van patiënten en hun intieme partners. Naast het omgaan met de fysieke beperkingen van

Nadere informatie

Meedoen en erbij horen

Meedoen en erbij horen Meedoen en erbij horen Resultaten van een mixed method onderzoek naar sociale uitsluiting Addi van Bergen, Annelies van Loon, Carina Ballering, Erik van Ameijden en Bert van Hemert NCVGZ Rotterdam, 11

Nadere informatie

Campagne Eenzaamheid Bond zonder Naam

Campagne Eenzaamheid Bond zonder Naam Campagne Eenzaamheid Bond zonder Naam Leen Heylen, CELLO, Universiteit Antwerpen Thomas More Kempen Het begrip eenzaamheid Eenzaamheid is een pijnlijke, negatieve ervaring die zijn oorsprong vindt in een

Nadere informatie

Sociaal konvooi en eenzaamheid. Rapport

Sociaal konvooi en eenzaamheid. Rapport Sociaal konvooi en eenzaamheid Rapport Index 1. Achtergrond en doelstellingen p. 3 2. Eenzaamheid in Nederland p. 7 3. Het Sociaal Konvooi p. 17 4. Mate van sociale steun p. 22 5. Tevredenheid met sociale

Nadere informatie

8 Eenzaamheid bij ouderen in de regio Gelre-IJssel

8 Eenzaamheid bij ouderen in de regio Gelre-IJssel 8 Eenzaamheid bij ouderen in de regio Gelre-IJssel t Eenzaamheid komt onder alle bevolkingsgroepen voor, zowel onder jongeren als onder ouderen. Toch bestaat de indruk dat bij ouderen relatief meer eenzaamheidsgevoelens

Nadere informatie

Signaleren en aanpak van. eenzaamheid. www.cvo.vu.nl

Signaleren en aanpak van. eenzaamheid. www.cvo.vu.nl Signaleren en aanpak van eenzaamheid www.cvo.vu.nl Meer informatie over deze brochure vindt u op de website www.cvo.vu.nl. Op deze site kunt u exemplaren van de brochure bestellen of een PDF-bestand downloaden.

Nadere informatie

Sociale problemen bij (pré) dialyse patiënten Karin Holties, maatschappelijk werker 14 september 2013

Sociale problemen bij (pré) dialyse patiënten Karin Holties, maatschappelijk werker 14 september 2013 Sociale problemen bij (pré) dialyse patiënten Karin Holties, maatschappelijk werker 14 september 2013 Inhoud Wie ben ik? Korte uitleg over medisch maatschappelijk werk Doorlopen van sociale il problemen

Nadere informatie

Is het depressie? Of eenzaamheid?

Is het depressie? Of eenzaamheid? Disclosure belangen N. Schutter (potentiële) belangenverstrengeling Geen Is het depressie? Of eenzaamheid? Voor bijeenkomst mogelijk relevante relaties met bedrijven Sponsoring of onderzoeksgeld Honorarium

Nadere informatie

Naam vrijwillige huisbezoeker Naam respondent. Postcode huisbezoek. 1. Wat is uw geboortedatum? (Vul in a.u.b.) 2. Geslacht? (Vul in a.u.b.

Naam vrijwillige huisbezoeker Naam respondent. Postcode huisbezoek. 1. Wat is uw geboortedatum? (Vul in a.u.b.) 2. Geslacht? (Vul in a.u.b. Naam vrijwillige huisbezoeker Naam respondent Datum huisbezoek Postcode huisbezoek..../... /... (DD/MM/JJJJ) 1. Wat is uw geboortedatum? (Vul in a.u.b.)... DD/MM/JJJJ 2. Geslacht? (Vul in a.u.b.) Man Vrouw

Nadere informatie

Oudere migranten in Nederland: Prevalentie en oorzaken van eenzaamheid

Oudere migranten in Nederland: Prevalentie en oorzaken van eenzaamheid Oudere migranten in Nederland: Prevalentie en oorzaken van eenzaamheid Tineke Fokkema, NIDI-KNAW, Rijksuniversiteit Groningen, Erasmus Universiteit Rotterdam Jolien Klok, Vrije Universiteit Amsterdam Theo

Nadere informatie

Netwerk Ouderenzorg Regio Noord

Netwerk Ouderenzorg Regio Noord Netwerk Ouderenzorg Regio Noord Vragenlijst Behoefte als kompas, de oudere aan het roer Deze vragenlijst bestaat vragen naar uw algemene situatie, lichamelijke en geestelijke gezondheid, omgang met gezondheid

Nadere informatie

Ouderen en ondervoeding

Ouderen en ondervoeding Ouderen en ondervoeding Rens Henquet, Kaderarts ouderengeneeskunde Angela van Liempd, Huisarts/medisch directeur RCH Ellen Mathijssen, Diëtist De Wever Inleiding Casus Ondervoeding in de huisartsen praktijk,

Nadere informatie

Lezing, 10 december 2004. Relatie tussen sociaal isolement en psychiatrische ziekte

Lezing, 10 december 2004. Relatie tussen sociaal isolement en psychiatrische ziekte Lezing, 10 december 2004 Relatie tussen sociaal isolement en psychiatrische ziekte Dr. Ludwien Meeuwesen, Sociaal psychologe verbonden aan de Universiteit Utrecht, Afdeling Algemene Sociale Wetenschappen,

Nadere informatie

rapporteerden. Er werden geen verschillen gevonden in schoolprestaties, spijbelgedrag en middelengebruik tussen de verschillende groepen.

rapporteerden. Er werden geen verschillen gevonden in schoolprestaties, spijbelgedrag en middelengebruik tussen de verschillende groepen. Samenvatting Samenvatting Depressie en angst zijn de meest voorkomende psychische stoornissen in de adolescentie met een enorme impact op het individu. Veel adolescenten rapporteren depressieve en angst

Nadere informatie

Verslag Multidisciplinaire casuïstiekbespreking Dementie 11 oktober 2010

Verslag Multidisciplinaire casuïstiekbespreking Dementie 11 oktober 2010 Verslag Multidisciplinaire casuïstiekbespreking Dementie 11 oktober 2010 Op maandag 11 oktober organiseerde de werkgroep deskundigheidsbevordering van Dementie ketenzorg Maastricht Heuvelland haar eerste

Nadere informatie

Alleen verder leven. Vragenlijst T5

Alleen verder leven. Vragenlijst T5 Alleen verder leven Een onderzoek naar de verwerking van het verlies van de partner* Vragenlijst T5 Dr. M.I. Broese van Groenou Drs. B. van Baarsen Drs. S. Lamme Prof.dr. C.P.M. Knipscheer VERTROUWELIJK

Nadere informatie

Samenvatting. J. Nachtegaal, S.E. Kramer, J.M. Festen (Amsterdam)

Samenvatting. J. Nachtegaal, S.E. Kramer, J.M. Festen (Amsterdam) Samenvatting Associatie tussen gehoorverlies en psychosociale gezondheid bij 18 tot 70 jarigen: eerste resultaten van de Nationale Longitudinale Studie naar Horen (NL-SH). J. Nachtegaal, S.E. Kramer, J.M.

Nadere informatie

Tien jaar kijken naar eenzaamheid Prevalentie, oorzaken, gevolgen en aanpak

Tien jaar kijken naar eenzaamheid Prevalentie, oorzaken, gevolgen en aanpak Tien jaar kijken naar eenzaamheid Prevalentie, oorzaken, gevolgen en aanpak Erbij - Ledenbijeenkomst 30 maart 2017 Theo van Tilburg Sociologie Vrije Universiteit Amsterdam T.G.van.Tilburg@vu.nl 1 2 Zicht

Nadere informatie

KWETSBARE OUDEREN, EEN HOLISTISCHE BENADERING

KWETSBARE OUDEREN, EEN HOLISTISCHE BENADERING KWETSBARE OUDEREN, EEN HOLISTISCHE BENADERING Robbert Gobbens, Hogeschool Rotterdam en Tranzo Tilburg University Katrien Luijkx, Tranzo Tilburg University OPBOUW WORKSHOP Ontwikkeling van kwetsbaarheid

Nadere informatie

Grundtvig Project Education against Marginalisation. Drs. M. de Greef Prof. dr. M. Segers

Grundtvig Project Education against Marginalisation. Drs. M. de Greef Prof. dr. M. Segers Grundtvig Project Education against Marginalisation Drs. M. de Greef Prof. dr. M. Segers Uitdagingen anno 2010: Maatschappij evolueert in een zeer hoog tempo Niet iedereen kan dit tempo aan Omwille van

Nadere informatie

Mantelzorg en Eenzaamheid

Mantelzorg en Eenzaamheid Mantelzorg en Eenzaamheid 1 Mantelzorg en eenzaamheid Over mantelzorg Het hoe en wat van het onderzoek De resultaten van het onderzoek Perspectief 2 Mantelzorg in Nederland Mantelzorg is zorg die niet

Nadere informatie

hoofdstuk 3 Hoofdstuk 4 Hoofdstuk 5

hoofdstuk 3 Hoofdstuk 4 Hoofdstuk 5 SAMENVATTING 117 Pas kortgeleden is aangetoond dat ADHD niet uitdooft, maar ook bij ouderen voorkomt en nadelige gevolgen kan hebben voor de patiënt en zijn omgeving. Er is echter weinig bekend over de

Nadere informatie

Informatie. Blijf in je Kracht!

Informatie. Blijf in je Kracht! Informatie Door middel van deze brief willen wij u informeren over het project Blijf in je Kracht!. Mocht u nog twijfels of vragen hebben, dan kunt u dit bespreken met de onderzoeker bij aanvang van het

Nadere informatie

7 Testen. Consultatiebureau voor ouderen (deel II)

7 Testen. Consultatiebureau voor ouderen (deel II) Consultatiebureau voor ouderen (deel II) Naam klant: Heer Mevrouw Datum: Woonplaats klant: 7 Testen Datum ------------------------ ------------------------ ------------------------ ------------------------

Nadere informatie

FRAILTY : INTEGRAAL DEFINIËREN EN METEN

FRAILTY : INTEGRAAL DEFINIËREN EN METEN FRAILTY : INTEGRAAL DEFINIËREN EN METEN 25 Februari 2012 Robbert Gobbens Katrien Luijkx, Marcel van Assen, Ria Wijnen-Sponselee, Jos schols OPBOUW PRESENTATIE Het definiëren van kwetsbaarheid Het meten

Nadere informatie

Eenzaamheid onder mantelzorgers Jolanda Elferink, Expertisecentrum Mantelzorg

Eenzaamheid onder mantelzorgers Jolanda Elferink, Expertisecentrum Mantelzorg Eenzaamheid onder mantelzorgers Jolanda Elferink, Expertisecentrum Mantelzorg 4-06-13 Inhoud - In welke mantelzorgsituaties kom je eenzaamheid tegen? - Welke drie stappen kun je zetten om eenzaamheid te

Nadere informatie

Zaken voor mannen. Verhalen van mannen met epilepsie

Zaken voor mannen. Verhalen van mannen met epilepsie Zaken voor mannen Verhalen van mannen met epilepsie Introductie Niet alle mannen vinden het prettig om over hun gezondheid te praten. Ieder mens is anders. Elke man met epilepsie ervaart zijn epilepsie

Nadere informatie

Langdurig ziekteverzuim van werknemers met een chronische ziekte of beperking Geeke Waverijn, Mieke Rijken

Langdurig ziekteverzuim van werknemers met een chronische ziekte of beperking Geeke Waverijn, Mieke Rijken Deze factsheet is een uitgave van het NIVEL. De gegevens mogen met bronvermelding (Langdurig ziekteverzuim van werknemers met een chronische ziekte of beperking, G. Waverijn & M. Rijken, NIVEL, januari

Nadere informatie

INHOUDSTAFEL I ONTWIKKELEN: EEN LEVENSLANG PROCES 19. Voorwoord 13. Pictogrammen 14. Doelstellingen 15

INHOUDSTAFEL I ONTWIKKELEN: EEN LEVENSLANG PROCES 19. Voorwoord 13. Pictogrammen 14. Doelstellingen 15 INHOUDSTAFEL Voorwoord 13 Pictogrammen 14 Doelstellingen 15 I ONTWIKKELEN: EEN LEVENSLANG PROCES 19 A Wat is ontwikkeling? 21 1 Definitie en kenmerken 21 1.1 Definitie 21 1.2 Algemene kenmerken van ontwikkeling

Nadere informatie

De eenzaamheidsschaal (van De Jong-Gierveld) bestaat uit de volgende 11 stellingen:

De eenzaamheidsschaal (van De Jong-Gierveld) bestaat uit de volgende 11 stellingen: Wat is eenzaamheid? Eenzaamheid is een negatief beleefde situatie van gemis aan betekenisvolle sociale contacten met andere mensen. Het is een situatie waarin men onvrijwillig verkeert. Eenzaamheid is

Nadere informatie

Onderzoek heeft aangetoond dat een hoge mate van herstelbehoefte een voorspellende factor is voor ziekteverzuim. Daarom is in de NL-SH ook de relatie

Onderzoek heeft aangetoond dat een hoge mate van herstelbehoefte een voorspellende factor is voor ziekteverzuim. Daarom is in de NL-SH ook de relatie Samenvatting Gehoor en de relatie met psychosociale gezondheid, werkgerelateerde variabelen en zorggebruik. De Nationale Longitudinale Studie naar Horen Slechthorendheid is een veelvoorkomende chronische

Nadere informatie

Enquête leefbaarheid in uw buurt

Enquête leefbaarheid in uw buurt Enquête leefbaarheid in uw buurt In deze vragenlijst stellen wij u een aantal vragen over de leefbaarheid in uw buurt. U kunt steeds een rapportcijfer geven tussen de 1 (zeer negatief) en 10 (zeer positief).

Nadere informatie

PDS B e l a n g e n v e r e n

PDS B e l a n g e n v e r e n r a b l D e PDS B e l a n g e n v e r e n r m S y n d r o a o m i g e i n g k k i r P PDS in relatie tot anderen 2 PDS in relatie tot anderen Bij het Prikkelbare Darm Syndroom (PDS) is één van de symptomen

Nadere informatie

Kwetsbaarheid, zorgvraag en welbevinden I. HHM Hegge Internist geriater

Kwetsbaarheid, zorgvraag en welbevinden I. HHM Hegge Internist geriater Kwetsbaarheid, zorgvraag en welbevinden I HHM Hegge Internist geriater Hippocratus 460 BC tot 377 BC 82 jr Titian 1484 tot 1576 92 jr Ouder worden Hans Rosling BBC Levensverwachting op 25 jr 2005 2008

Nadere informatie

Marrit-10-H10 24-06-2008 11:05 Pagina 131. chapter 10 samenvatting

Marrit-10-H10 24-06-2008 11:05 Pagina 131. chapter 10 samenvatting Marrit-10-H10 24-06-2008 11:05 Pagina 131 chapter 10 samenvatting Marrit-10-H10 24-06-2008 11:05 Pagina 132 Marrit-10-H10 24-06-2008 11:05 Pagina 133 Zaadbalkanker wordt voornamelijk bij jonge mannen vastgesteld

Nadere informatie

Engelse Verpleegster Gebruikt HeartMath met Multiple Sclerose patiënten

Engelse Verpleegster Gebruikt HeartMath met Multiple Sclerose patiënten Engelse Verpleegster Gebruikt HeartMath met Multiple Sclerose patiënten Een verpleegkundige in Engeland die is gespecialiseerd in patiënten met multiple sclerose / MS voerde een informele studie uit waarbij

Nadere informatie

OUD EN EENZAAM? KWETSBAARHEID VOOR EENZAAMHEID OP LATERE LEEfTIJD

OUD EN EENZAAM? KWETSBAARHEID VOOR EENZAAMHEID OP LATERE LEEfTIJD OUD EN EENZAAM? KWETSBAARHEID VOOR EENZAAMHEID OP LATERE LEEfTIJD Leen HEYLEN 1 Eenzaamheid en oud zijn wordt nog frequent met elkaar geassocieerd. Dit stereotype beeld gaat echter voor vele ouderen niet

Nadere informatie

MEE. Ondersteuning bij leven met een beperking. Vrienden & Relaties

MEE. Ondersteuning bij leven met een beperking. Vrienden & Relaties MEE Ondersteuning bij leven met een beperking Vrienden & Relaties s Avonds en in het weekend zit ik vaak alleen thuis. Ik bel dan wel eens met mijn vrienden, maar ze bellen me nooit terug. Ik heb verkering,

Nadere informatie

Eenzaamheid bij Ouderen. Dr. Martin G. Kat Psychiater-psychotherapeut MCAlkmaar/Amsterdam psykat@hetnet.nl

Eenzaamheid bij Ouderen. Dr. Martin G. Kat Psychiater-psychotherapeut MCAlkmaar/Amsterdam psykat@hetnet.nl Eenzaamheid bij Ouderen Dr. Martin G. Kat Psychiater-psychotherapeut MCAlkmaar/Amsterdam psykat@hetnet.nl Eenzaamheid: definitie Het gevoel dat de contacten met anderen in aard en/of intensiteit minder

Nadere informatie

Ik heb een vraag over. zorg... ondersteuning... opvoeding... jeugdhulp... mijn arbeidsbeperking... mijn uitkering... werk...

Ik heb een vraag over. zorg... ondersteuning... opvoeding... jeugdhulp... mijn arbeidsbeperking... mijn uitkering... werk... Ik heb een vraag over zorg... ondersteuning... opvoeding... jeugdhulp... mijn arbeidsbeperking... mijn uitkering... werk... 1 Ik heb een laag inkomen en vind het moeilijk om werk te vinden... Ik wil me

Nadere informatie

Recent onderzoek in Vlaanderen en Nederland: wat zijn de noden van (ex-)kankerpatiënten en hun naasten na de behandeling?

Recent onderzoek in Vlaanderen en Nederland: wat zijn de noden van (ex-)kankerpatiënten en hun naasten na de behandeling? Recent onderzoek in Vlaanderen en Nederland: wat zijn de noden van (ex-)kankerpatiënten en hun naasten na de behandeling? Hans Neefs Kennis en beleid, Vlaamse Liga tegen Kanker Vragen 1.Welke noden en

Nadere informatie

DE TILBURG FRAILTY INDICATOR (TFI)

DE TILBURG FRAILTY INDICATOR (TFI) DE TILBURG FRAILTY INDICATOR (TFI) Presentatie d.d. 23 oktober 2012 Robbert Gobbens, Hogeschool Rotterdam en Tranzo Tilburg University OPBOUW PRESENTATIE Ontwikkeling van kwetsbaarheid Definities van kwetsbaarheid

Nadere informatie

GGZ aanpak huiselijk geweld

GGZ aanpak huiselijk geweld GGZ aanpak huiselijk geweld Wat is er nodig en wat helpt Jeannette van Borren Mei 2011 Film moeder en zoon van Putten Voorkomen van problemen is beter en goedkoper dan genezen Preventieve GGZ interventies

Nadere informatie

Samenvatting. Samenvatting

Samenvatting. Samenvatting amenvatting Het aantal mensen met dementie neemt toe. De huisarts speelt een sleutelrol in het (h)erkennen van signalen die op dementie kunnen wijzen en hiermee in het stellen van de diagnose dementie,

Nadere informatie

Communicatie, intimiteit en seksualiteit bij mensen met een nieraandoening. Niervereniging zaterdag 16 januari 2016

Communicatie, intimiteit en seksualiteit bij mensen met een nieraandoening. Niervereniging zaterdag 16 januari 2016 Communicatie, intimiteit en seksualiteit bij mensen met een nieraandoening Niervereniging zaterdag 16 januari 2016 Even voorstellen Claudia van der Wel Consulent seksuele gezondheid in Deventer Inhoud

Nadere informatie

Ich bön d r väör dich!

Ich bön d r väör dich! Ich bön d r väör dich! Wie zijn wij? NaoberzorgPunt is een vereniging van betrokken inwoners en ondernemers in Roggel. Wij zijn een netwerkorganisatie en werken samen met de huisartsenzorg, ondernemersvereniging,

Nadere informatie

Het empathiequotiënt (eq)

Het empathiequotiënt (eq) Het empathiequotiënt (eq) Het empathiequotiënt (EQ) versie voor volwassenen Hoe moet deze vragenlijst ingevuld worden? In deze vragenlijst staan een aantal stellingen opgesomd. Lees elke stelling aandachtig

Nadere informatie

Relatie tussen specifieke depressieve symptomen en mortaliteit onder acuut opgenomen ouderen: de Hospital- ADL studie

Relatie tussen specifieke depressieve symptomen en mortaliteit onder acuut opgenomen ouderen: de Hospital- ADL studie Relatie tussen specifieke depressieve symptomen en mortaliteit onder acuut opgenomen ouderen: de Hospital- ADL studie Lucienne Reichardt Promovenda, AMC, afdeling ouderengeneeskunde Voetbalster Ajax vrouwen

Nadere informatie

INFORMATIE OVER VOEDING ZOEKEN EN BESPREKEN

INFORMATIE OVER VOEDING ZOEKEN EN BESPREKEN INFORMATIE OVER VOEDING ZOEKEN EN BESPREKEN Marcel Temminghoff Jolanda van Oirschot Inge van Ravensteijn Project 7220 Mei 203 GfK 202 Informatie over voeding zoeken en bespreken Mei 203 40% van de consumenten

Nadere informatie

Zingeving op MAAT. Wat zijn de effecten van aandacht voor levensvragen en hoe meet je dat?

Zingeving op MAAT. Wat zijn de effecten van aandacht voor levensvragen en hoe meet je dat? Zingeving op MAAT Wat zijn de effecten van aandacht voor levensvragen en hoe meet je dat? Hoe maken we het hard? Aandacht voor levensvragen en ouderen in zorg en welzijn Expertisenetwerk Levensvragen en

Nadere informatie

Rapport meldactie Eenzaamheid

Rapport meldactie Eenzaamheid Rapport meldactie Eenzaamheid Patiëntenfederatie Nederland September 2018 Rapport meldactie Eenzaamheid Patiëntenfederatie Nederland 2018 1 COLOFON Patiëntenfederatie Nederland Postbus 1539 3500 BM Utrecht

Nadere informatie

STABLE LOVE, STABLE LIFE?

STABLE LOVE, STABLE LIFE? STABLE LOVE, STABLE LIFE? De rol van sociale steun en acceptatie in de relatie van paren die leven met de ziekte van Ménière Oktober 2011 Auteur: Drs. Marise Kaper Master Sociale Psychologie, Rijksuniversiteit

Nadere informatie

Depressie in Zeeland

Depressie in Zeeland Depressie in Zeeland Kernpunten 15.000 119.000 19 jr en ouder ernstige depressieve klachten milde depressieve klachten ernstig depressieve klachten 19-24 jarigen 10 % 2012-2016 34% 57% 19-24 jarigen milde

Nadere informatie

Partner. Werk en opleiding. Ik wil graag: Ik wil graag:

Partner. Werk en opleiding. Ik wil graag: Ik wil graag: Werk en opleiding Partner Werk gaan zoeken Ander werk vinden Een vaste baan vinden Beter op kunnen schieten met mijn collega s Geen ruzie hebben met mijn baas Werkervaring krijgen (Vaker) vrij nemen Leren

Nadere informatie

Rapport Kor-relatie- monitor

Rapport Kor-relatie- monitor Rapport Kor-relatie- monitor Voor: Door: Publicatie: mei 2009 Project: 81595 Korrelatie, Leida van den Berg, Directeur Marianne Bank, Mirjam Hooghuis Klantlogo Synovate 2009 Voorwoord Gedurende een lange

Nadere informatie

Kernboodschappen Gezondheid Haaksbergen

Kernboodschappen Gezondheid Haaksbergen Kernboodschappen Gezondheid Haaksbergen De GGD Twente verzamelt in opdracht van de gemeente Haaksbergen epidemiologische gegevens over de gezondheid van de bevolking in Haaksbergen en de factoren die hierop

Nadere informatie

Welzijn van Radboudstudenten. Ger Boonen Directeur Studentenzaken

Welzijn van Radboudstudenten. Ger Boonen Directeur Studentenzaken Welzijn van Radboudstudenten Ger Boonen Directeur Studentenzaken Onderzoek: Aanleiding Signalen toenemende druk op studenten Tijdsbesteding studie fors toegenomen (Radboud Studenten Enquête) Gesprekken

Nadere informatie

hoog risico angststoornis/depressie matig of hoog risico angststoornis/depressie hulp stress/spanningen te weinig regie over eigen leven

hoog risico angststoornis/depressie matig of hoog risico angststoornis/depressie hulp stress/spanningen te weinig regie over eigen leven Bron: Gezondheidsmonitor Regio Kennemerland 2012 Aantal volwassenen (19 t/m 64 jaar) in per 1-1-2013: 88.900 Functioneren en kwaliteit van leven Ziekten en aandoeningen Uitkomsten volwassenen (19 t/m 64

Nadere informatie

Persoonlijkheid en psychosociaal welzijn bij problema6sch internetgebruik

Persoonlijkheid en psychosociaal welzijn bij problema6sch internetgebruik Persoonlijkheid en psychosociaal welzijn bij problema6sch internetgebruik Symposium Internetverslaving 13 februari 2015 Jolien Vangeel en Rozane De Cock Achtergrond Compulsive Internet Use in Belgium Needs:

Nadere informatie

Ons vignet laat zien wat we graag willen bereiken, namelijk mensen tot groei en bloei brengen als persoon en in hun relaties met andere mensen.

Ons vignet laat zien wat we graag willen bereiken, namelijk mensen tot groei en bloei brengen als persoon en in hun relaties met andere mensen. OptiMent OptiMent is er voor kinderen, jongeren en volwassenen die een steun(tje) in de rug kunnen gebruiken. We helpen om psychische klachten zo goed mogelijk te voorkomen. Wie al problemen heeft, kan

Nadere informatie

Factsheet. Eenzaamheid. Gelderland-Zuid. Onderzoek onder volwassenen en ouderen

Factsheet. Eenzaamheid. Gelderland-Zuid. Onderzoek onder volwassenen en ouderen Gelderland-Zuid Factsheet Eenzaamheid Onderzoek onder volwassenen en ouderen Onderzoek naar eenzaamheid De Volwassenen- en ouderenmonitor is eind 2012 onder ruim 22.000 zelfstandig wonende inwoners van

Nadere informatie

MEE. Ondersteuning bij leven met een beperking. Leren & Werken

MEE. Ondersteuning bij leven met een beperking. Leren & Werken MEE Ondersteuning bij leven met een beperking Leren & Werken Leren & Werken Wat is de beste school voor ons kind? Welke vervolgopleiding past bij mij? Kan mijn kind een betaalde baan aan of is een beschermde

Nadere informatie

HOOFDSTUK 1: INLEIDING

HOOFDSTUK 1: INLEIDING 168 Samenvatting 169 HOOFDSTUK 1: INLEIDING Bij circa 13.5% van de ouderen komen depressieve klachten voor. Met de term depressieve klachten worden klachten bedoeld die klinisch relevant zijn, maar niet

Nadere informatie

Onkundig en onaangepast: eenzaamheid en sociaal isolement

Onkundig en onaangepast: eenzaamheid en sociaal isolement Onderwerpen Onkundig en onaangepast: eenzaamheid en sociaal isolement Wat is sociaal isolement? Oorzaken en gevolgen De leefsituatie van sociaal geïsoleerden Wat kunnen we doen aan sociaal isolement? Conclusies

Nadere informatie

Geestelijke Gezondheid (65 94 jaar)

Geestelijke Gezondheid (65 94 jaar) Geestelijke Gezondheid (65 94 jaar) 3b Deze factsheet beschrijft de resultaten van de gezondheidspeiling 2005 voor de geestelijke gezondheid van 65-94 jarigen in Zuid-Holland Noord. Eenderde van de 65-plussers

Nadere informatie

Voorkomen van. bij suïcidaliteit. Rol huisar ts. Vervolg Trimbos, Preventie. Voorkomen van suïcide

Voorkomen van. bij suïcidaliteit. Rol huisar ts. Vervolg Trimbos, Preventie. Voorkomen van suïcide Suïcidaliteit Voorkomen van suïcidaliteit Remco de Winter: introductie Bert van Hemert: workshop met mindmapping mindmapping Voorkomen van suïcidaliteit Trimbos instituut iov Min. VWS Vermindering van

Nadere informatie

Dorpsprofielen gemeente Bunnik. Carolien Plevier 29 september 2017

Dorpsprofielen gemeente Bunnik. Carolien Plevier 29 september 2017 Dorpsprofielen gemeente Bunnik Carolien Plevier 29 september 2017 Maatschappelijke veranderingen: Vergrijzing Toename chronisch zieken Groter beroep op zelfredzaamheid en autonomie Verzakelijking relaties

Nadere informatie

Geestelijke gezondheid

Geestelijke gezondheid In dit onderdeel wordt ingegaan op de geestelijke gezondheid van ouderen. De onderwerpen die worden aangesneden zijn psychische stoornissen en eenzaamheid. Volgens gegevens uit de Rapportage 2001 van het

Nadere informatie

Leidenincijfers Beleidsonderzoek draagt bij aan de kwaliteit van beleid en besluitvorming

Leidenincijfers Beleidsonderzoek draagt bij aan de kwaliteit van beleid en besluitvorming incijfers Beleidsonderzoek draagt bij aan de kwaliteit van beleid en besluitvorming Uitkomsten GGD-gezondheidspeiling 2016 Gezondheid van aren BELEIDSONDERZOEK 071-516 5123 I info@leidenincijfers.nl I

Nadere informatie

Pieternel van Giersbergen & Dieke de Koning EENZAAMHEID / 1

Pieternel van Giersbergen & Dieke de Koning EENZAAMHEID / 1 EENZAAMHEID Pieternel van Giersbergen & Dieke de Koning EENZAAMHEID / 1 Partners 'Aanpak eenzaamheid Hatert' EENZAAMHEID / 2 Programma Wat is eenzaamheid? Signalen Omgaan met EENZAAMHEID / 3 Wat is eenzaamheid?

Nadere informatie

FEEL-E. Vragenlijst over emotieregulatie bij volwassenen. HTS Report. Simon Janzen ID 4589-2 Datum 11.11.2015. Zelfrapportage

FEEL-E. Vragenlijst over emotieregulatie bij volwassenen. HTS Report. Simon Janzen ID 4589-2 Datum 11.11.2015. Zelfrapportage FEEL-E Vragenlijst over emotieregulatie bij volwassenen HTS Report ID 4589-2 Datum 11.11.2015 Zelfrapportage FEEL-E Inleiding 2 / 14 INLEIDING De FEEL-E brengt de strategieën in kaart die volwassenen gebruiken

Nadere informatie

Rust roest, bewegen voor gezonder leven! Wat betekent dat voor de zorg aan ouderen? Dr Jita Hoogerduijn

Rust roest, bewegen voor gezonder leven! Wat betekent dat voor de zorg aan ouderen? Dr Jita Hoogerduijn Rust roest, bewegen voor gezonder leven! Wat betekent dat voor de zorg aan ouderen? Dr Jita Hoogerduijn Bewegen: de geest! Bewegen: het lichaam! 1: De enige zekerheid in ons beroep is de constante verandering

Nadere informatie

Easycare-TOS: identificatie van kwetsbaarheid bij ouderen in de 1ste lijn

Easycare-TOS: identificatie van kwetsbaarheid bij ouderen in de 1ste lijn Easycare-TOS: identificatie van kwetsbaarheid bij ouderen in de 1ste lijn Els Bremer, senior adviseur projectbureau MAAT, sociaal wijkteam Janneke van Kempen, arts-onderzoeker, Geriatrie Marieke Perry,

Nadere informatie

MINDFULNESS EN ACT INTERVENTIES ALS E-HEALTH: EEN META-ANALYSE

MINDFULNESS EN ACT INTERVENTIES ALS E-HEALTH: EEN META-ANALYSE MINDFULNESS EN ACT INTERVENTIES ALS E-HEALTH: EEN META-ANALYSE MARION SPIJKERMAN VGCT CONGRES, 13 NOVEMBER 2015 OVERZICHT Introductie Methode Resultaten Discussie Mindfulness en ACT interventies als ehealth:

Nadere informatie

Thema's per klas die aangeboden worden in de methode:

Thema's per klas die aangeboden worden in de methode: Thema's per klas die aangeboden worden in de methode: Groep 1-2 Hierbij zijn de kinderen bezig met specifieke lichaamskenmerken van zichzelf en van anderen. Ook gaan ze op zoek naar onderlinge overeenkomsten.

Nadere informatie

Doelgroep VoZs. Vlaamse Ouderen Zorg Studie. Screening. 8 regio s. Cijfers niet veralgemenen naar alle ouderen! Studiedag SWVG Leuven, 2 december 2010

Doelgroep VoZs. Vlaamse Ouderen Zorg Studie. Screening. 8 regio s. Cijfers niet veralgemenen naar alle ouderen! Studiedag SWVG Leuven, 2 december 2010 Doelgroep VoZs VoZs bevraagt kwetsbare ouderen die thuiszorg gebruiken Vlaamse Ouderen Zorg Studie Bram Vermeulen Bert Emmers Prof. dr. Anja Declercq Studiedag SWVG Leuven, 2 december 21 Selectiecriteria:

Nadere informatie

Schriftelijke Vragenlijst II. Nederlandse Studie naar Depressie en Angst. Basis meting

Schriftelijke Vragenlijst II. Nederlandse Studie naar Depressie en Angst. Basis meting Nesda-nummer:. Schriftelijke Vragenlijst II Nederlandse Studie naar Depressie en Angst Basis meting Wilt u hier de invuldatum invullen?.dag..maand.jaar Wilt u hier uw geboortemaand en jaar invullen?.maand.jaar

Nadere informatie

Ik heb een vraag over: Voorwoord. Ik voel me thuis niet prettig, kan ik met iemand praten?

Ik heb een vraag over: Voorwoord. Ik voel me thuis niet prettig, kan ik met iemand praten? Ik heb een vraag...... over zorg, huiselijk geweld en kindermishandeling, hulp en ondersteuning, opvoeding en jeugdhulp, ziekenhuisopname, beschermd wonen, schulden, werkloosheid, mijn arbeidsbeperking

Nadere informatie

Begrijpen Beleven Bouwen www.steda.nl. Geluk op de werkplek. Peiling onder Nederlandse werknemers 5 januari 2016

Begrijpen Beleven Bouwen www.steda.nl. Geluk op de werkplek. Peiling onder Nederlandse werknemers 5 januari 2016 Begrijpen Beleven Bouwen www.steda.nl Geluk op de werkplek Peiling onder Nederlandse werknemers 5 januari 2016 Inleiding Mensen die gelukkig zijn in hun werk zijn gezonder, creatiever, innovatiever en

Nadere informatie

Sport- en beweegvragen van kwetsbare doelgroepen/ mensen met een beperking in het sociale wijkteam en de rol van MEE

Sport- en beweegvragen van kwetsbare doelgroepen/ mensen met een beperking in het sociale wijkteam en de rol van MEE Sport- en beweegvragen van kwetsbare doelgroepen/ mensen met een beperking in het sociale wijkteam en de rol van MEE Dordrecht 17 maart 2016 Nynke Tilstra, Sportconsulent Introductie MEE Uitleg Wijkteams

Nadere informatie

Alvast bedankt voor het invullen!

Alvast bedankt voor het invullen! Deze vragenlijst gaat over jongeren die steun of hulp geven aan een familielid. Wij zijn erg benieuwd hoeveel jongeren er binnen onze school steun of hulp geven en hoe zij dit ervaren. De vragenlijst is

Nadere informatie

Kernboodschappen Gezondheid Almelo

Kernboodschappen Gezondheid Almelo Kernboodschappen Gezondheid Almelo De GGD Twente verzamelt in opdracht van de gemeente Almelo epidemiologische gegevens over de gezondheid van de bevolking in Almelo en de factoren die hierop van invloed

Nadere informatie

Grip op je Depressie. Cursus voor mensen met depressieve klachten

Grip op je Depressie. Cursus voor mensen met depressieve klachten Grip op je Depressie Cursus voor mensen met depressieve klachten In deze folder vindt u informatie over de cursus Grip op je Depressie, die verzorgd wordt door de afdeling Medische Psychologie van het

Nadere informatie

Idiomes spreekt mijn taal

Idiomes spreekt mijn taal Idiomes spreekt mijn taal Iedereen voelt zich wel eens gestrest, angstig, lusteloos of somber. Maar wat als deze gevoelens de overhand krijgen en ze uw dagelijkse leven beheersen? Wat als ze voor (nog

Nadere informatie

MEE. Ondersteuning bij leven met een beperking. Voor cliënten

MEE. Ondersteuning bij leven met een beperking. Voor cliënten MEE Ondersteuning bij leven met een beperking Voor cliënten Ik red me prima, maar nu mijn zoontje zich niet normaal ontwikkelt weet ik het even niet meer. Mijn beperking vraagt om aanpassingen in huis.

Nadere informatie

Vrijwilligerswerk, mantelzorg en sociale contacten

Vrijwilligerswerk, mantelzorg en sociale contacten Vrijwilligerswerk, mantelzorg en sociale contacten Gemeente s-hertogenbosch, afdeling Onderzoek & Statistiek, februari 2019 Inhoudsopgave 1. Inleiding... 3 2. Vrijwilligerswerk... 4 3. Mantelzorg... 8

Nadere informatie

Heeft positieve affectregulatie invloed op emotionele problemen na ingrijpende gebeurtenissen?

Heeft positieve affectregulatie invloed op emotionele problemen na ingrijpende gebeurtenissen? Heeft positieve affectregulatie invloed op emotionele problemen na ingrijpende gebeurtenissen? Lonneke I.M. Lenferink Rijksuniversiteit Groningen, Universiteit Utrecht Paul A. Boelen Universiteit Utrecht,

Nadere informatie

Het effect van deelname aan ouderenactiviteiten van Timpaan Welzijn op gevoelens van eenzaamheid. Onderzoek in de Gemeente Steenwijkerland

Het effect van deelname aan ouderenactiviteiten van Timpaan Welzijn op gevoelens van eenzaamheid. Onderzoek in de Gemeente Steenwijkerland Het effect van deelname aan ouderenactiviteiten van Timpaan Welzijn op gevoelens van eenzaamheid. Onderzoek in de Gemeente Steenwijkerland 0 Dit onderzoek is in 2012 uitgevoerd door Nanda Knol, 3 e jaars

Nadere informatie

Vragenlijst Depressie

Vragenlijst Depressie Vragenlijst Depressie Deze vragenlijst bestaat uit een aantal uitspraken die in groepen bij elkaar staan (A t/m U). Lees iedere groep aandachtig door. Kies dan bij elke groep die uitspraak die het best

Nadere informatie

Suïcidepreventie. Marian de Groot Directeur handicap + studie Mede namens 113-Online

Suïcidepreventie. Marian de Groot Directeur handicap + studie Mede namens 113-Online Suïcidepreventie Marian de Groot Directeur handicap + studie Mede namens 113-Online Missie en visie @113 Taboe op praten over zelfmoord doorbreken Drempels bij zoeken en vinden van hulp verlagen Landelijk

Nadere informatie

Onderzoek Arbeidsongeschiktheid. In opdracht van Loyalis. juni 2013

Onderzoek Arbeidsongeschiktheid. In opdracht van Loyalis. juni 2013 Onderzoek Arbeidsongeschiktheid In opdracht van Loyalis juni 2013 Inleiding» Veldwerkperiode: 27 maart - 4 april 2013.» Doelgroep: werkende Nederlanders» Omdat er specifiek uitspraken gedaan wilden worden

Nadere informatie