NVAB-richtlijn blijkt effectief
|
|
- Mark Jacobs
- 8 jaren geleden
- Aantal bezoeken:
Transcriptie
1 NVAB-richtlijn blijkt effectief Nieuwenhuijsen onderzocht de kwaliteit van de sociaal-medische begeleiding door bedrijfsartsen van werknemers die verzuimen vanwege overspannenheid, burn-out, depressies en/of angststoornissen. Dit deed ze vooral in relatie tot de verzuimduur, waarbij ze gebruik maakte van de NVAB-richtlijn Handelen van de bedrijfsarts bij werknemers met psychische klachten. Dossieronderzoek bij honderd patienten met een stressgerelateerde stoornis leverde geen relatie op tussen de totale kwaliteit van de verzuimbegeleiding, uitgedrukt als som van alle performanceindicatoren, en de verzuimduur. In het deelonderzoek bleek alleen adequate continuiteit van zorg samen te hangen met snellere gedeeltelijke en volledige werkhervatting. Daarnaast hingen adequate, op het werk gerichte interventies zoals overleg met de leidinggevende samen met snellere eerste (gedeeltelijke) werkhervatting. In een volgende cohortstudie, waarin mensen met verschillende psychische klachten waren opgenomen, bleek een hogere totale kwaliteit van de sociaal-medische begeleiding wel gerelateerd aan een kortere verzuimduur. Ook vond Nieuwenhuijsen enkele verbanden met individuele performanceindicatoren. Zo bleek een correcte evaluatie van de beperkingen van de werknemer in zijn werk samen te hangen met korter verzuim. Adequate interventies gericht op de curatieve sector, zoals doorverwijzen naar de huisarts, bleken daarentegen gerelateerd aan langer verzuim. Opvallend genoeg bleek dat naarmate de totale kwaliteit van de begeleiding hoger was, de betrokken patienten er minder tevreden over waren. Ook hield de kwaliteit van de sociaal-medische begeleiding geen verband met een afname van psychische klachten. Onderzoek onder leidinggevenden liet zien dat positief gedrag van de chef kan bijdragen aan snellere werkhervatting, hoewel die relatie minder eenduidig was dan verwacht. Verder leidt regelmatig contact tussen leidinggevende en werknemer, tenzij er sprake is van een depressie, tot een kortere verzuimduur. Het consulteren van andere professionals bleek daarentegen te leiden tot langer verzuim, ongeacht de ernst van de psychische klachten.
2 De onderzoekster genereerde via haar proefschrift wetenschappelijke kennis en praktische instrumenten die bedrijfsartsen kunnen toepassen bij sociaalmedische begeleiding. Ze introduceerde onder meer de DASS (Depressie Angst en Stress Schalen), een vragenlijst die in de bedrijfsartsenpraktijk bruikbaar is om uit te sluiten dat werknemers met psychische klachten aan een angststoornis of depressie lijden. Daarnaast bleken vier factoren voorspellend voor een ongunstige prognose van werkhervatting: een hogere leeftijd (ouder dan vijftig jaar), een pessimistische inschatting van de verzuimduur door de werknemer zelf (langer dan drie maanden), een gemiddeld of hoog opleidingsniveau en een diagnose van angststoornis en/of depressie. Met behulp van deze factoren is een clinical prediction rule te formuleren, waarbij elke aanwezige factor een punt oplevert. De score (van nul tot vier) bleek voldoende samen te hangen met het uiteindelijke beloop tot werkhervatting. Daarmee is dit instrument geschikt om de bedrijfsarts te helpen bij het opsporen van werknemers met een slechte prognose voor werkhervatting. Nieuwenhuijsen adviseert bedrijfsartsen de sociaal-medische begeleiding bij psychische klachten volgens de geldende richtlijn uit te voeren. Ook dienen zij werknemers bij het eerste consult te vragen naar de eigen verwachtingen over de verzuimduur. In dat licht zouden werkgevers arbodiensten moeten contracteren die hun bedrijfsartsen in de gelegenheid stellen conform die richtlijn te werken. Leidinggevenden wordt aangeraden regelmatig contact te houden met werknemers die vanwege psychische klachten verzuimen. Daarnaast stelt de onderzoekster dat de Nederlandse Vereniging voor Arbeids- en Bedrijfsgeneeskunde NVAB ook werknemers zou moeten betrekken bij het ontwikkelen en verfijnen van richtlijnen, zodat die zowel een lager verzuim als tevreden werknemers kunnen opleveren. Nader onderzoek naar de relatie tussen sociaal-medische begeleiding volgens richtlijnen en tevredenheid van werknemers zou kunnen ingaan op het belang van communicatieve vaardigheden van de bedrijfsarts. Vraag is namelijk nog of de boodschap zelf (conform de richtlijn handelen) tot ontevredenheid leidt, of juist de verpakking (de manier waarop die wordt uitgelegd). Toekomstig interventieonderzoek moet verder inzicht bieden in de mogelijkheden om negatieve verwachtingen van werknemers over de verzuimduur te veranderen.
3 Dat zijn er eigenlijk een paar. In de eerste plaats ben ik natuurlijk blij dat werken volgens de richtlijn inderdaad leidt tot een lager ziekteverzuim. Maar wat me daarbij erg opviel, was de negatieve relatie tussen goede begeleiding en tevredenheid. Het is weliswaar niet zo dat werknemers echt ontevreden zijn, maar ze worden wel ontevredener naarmate een bedrijfsarts zich beter aan de richtlijn houdt. Dat had ik niet verwacht. Daarnaast vind ik de sterke en onafhankelijke invloed van de eigen verwachtingen op de verzuimduur verrassend, hoewel uit de literatuur blijkt dat dit voor meer aandoeningen opgaat. Het betekent dat wanneer twee mensen er objectief even slecht aan toe zijn, degene die het meest negatief over zijn prognose denkt beduidend langer zal verzuimen. De bedrijfsarts heeft vooral invloed op de vraag of iemand met bepaalde klachten weer wat zou kunnen doen of nog thuis moet blijven om te herstellen. Dat blijkt voor buitenstaanders verrassend. Toen ik de resultaten presenteerde op een congres over psychische vermoeidheid in de arbeidssituatie, werd min of meer geschokt gereageerd met de opmerking dat bedrijfsartsen dus inderdaad mensen naar het werk sturen en dat ze daarom het werk eerder hervatten. Dat kan inderdaad zo gaan, maar tegelijkertijd moet je je afvragen of dat erg is als mensen niet zieker blijken te worden van werkhervatting. Werk kan helpen bij het opnieuw functioneren en moet dus niet worden beschouwd als straf voor genezing. Maar veel leidinggevenden hebben nog de opvatting dat iemand eerst volledig genezen moet zijn voor hij het werk kan hervatten. Dat ontkracht het idee dat leidinggevenden niets ontziend mensen naar het werk zouden willen sturen. Ze blijken vaak juist erg beschermend en voorzichtig. In feite was het voor mijn onderzoek jammer dat in de richtlijn Handelen van de bedrijfsarts bij werknemers met psychische klachten niet precies wordt omschreven welke interventies wanneer noodzakelijk zijn. Er worden wel allerlei interventies aangedragen, maar een bedrijfsarts die er daarvan een hanteert voldoet al aan de richtlijn. Het is interessant om na te gaan wat op welk moment de beste interventie is, bijvoorbeeld cognitieve therapie, ontspanningsoefeningen of rust. Als je dat onderzoekt, zou waarschijnlijk duidelijk worden dat het wel degelijk uitmaakt welke interventie een bedrijfsarts pleegt. We weten daar nog erg weinig over. De meeste gegevens komen uit psychologische literatuur.
4 Ook is nog weinig bekend over de invloed van de afname van klachten op terugkeer naar het werk. We weten alleen dat er zeker geen eenduidig verband is tussen klachten, arbeidsverzuim en werkhervatting. Enigszins. Ik had verwacht dat ook geslacht van invloed zou zijn, omdat ik dacht dat verzuim bij vrouwen eerder problematisch zou worden en dus langer zou duren. Maar het gaat natuurlijk om de combinatie van factoren: hoe meer er aanwezig zijn, hoe groter de kans dat het verzuim langer gaat duren. Het is de vraag of en hoe vaak bedrijfsartsen expliciet aan werknemers vragen hoe lang ze zelf denken dat het verzuim gaat duren. Dat wordt nog niet onderkend als een belangrijke factor, terwijl het dat dus wel is. Hetzelfde is trouwens gevonden bij de revalidatie van hartpatienten. Daarom zijn daar trainingsprogramma s voor gemaakt waarmee de ideeen van mensen worden beinvloed via bijvoorbeeld cognitieve therapie. Een negatieve prognose hoeft immers niet realistisch te zijn en dan kun je proberen het denken te veranderen. Het zal niet eenvoudig zijn alle bedrijfsartsen dergelijke vaardigheden bij te brengen, maar het begint met bewustzijn. Alleen al mensen vragen waarom ze denken dat het verzuim lang gaat duren kan al verhelderend werken. Dat klopt. Eigenlijk geldt dat niet alleen voor bedrijfsartsen, maar ook voor leidinggevenden. Het blijkt belangrijk om verzuimende werknemers er met de haren bij te slepen, ze actief te houden, te voorkomen dat ze vervallen tot passiviteit. Veel mensen hebben de neiging zich te verschuilen achter de curatieve sector: wat de huisarts of specialist zegt, is belangrijker dan wat de bedrijfsarts zegt. Dat is frustrerend en werkt vertragend, maar heeft waarschijnlijk ook te maken met onduidelijkheid over de rol van de bedrijfsarts. Aan het begin van mijn onderzoek wist ik ook niet precies wat een bedrijfsarts doet. Daar ligt denk ik een taak voor de arbodiensten: die kunnen werknemers beter voorlichten. Dat het belangrijk is de NVABrichtlijn goed te hanteren. Mijn onderzoek maakt duidelijk dat dit kan helpen het verzuim terug te dringen. Verder kan het werken met performance-indicatoren helpen om tijdens intercollegiale toetsing ziektegevallen te bespreken en te beoordelen of en waar volgens de richtlijn wordt gewerkt. Dat is goed bij wijze van kwaliteitsbewaking. Ook zou het goed zijn leidinggevenden voor te lichten over het belang van contact en aandacht. En bedrijfsartsen zouden natuurlijk expliciet moeten ingaan op de eigen verwachtingen van mensen over hun prognose. Daarnaast moeten arbodiensten zorgen dat bedrijfsartsen voldoende tijd en capaciteit hebben om volgens de richtlijn te werken en hen stimuleren dat ook werkelijk te doen. Verder moeten ze de continuiteit van zorg in het oog houden.
5 Het werken volgens effectief gebleken richtlijnen lijkt me uiteindelijk iets waarop arbodiensten zich zouden kunnen en moeten profileren.
Employees with common mental disorders: from diagnosis to return to work Nieuwenhuijsen, K.
UvA-DARE (Digital Academic Repository) Employees with common mental disorders: from diagnosis to return to work Nieuwenhuijsen, K. Link to publication Citation for published version (APA): Nieuwenhuijsen,
Nadere informatieWerkgerichte interventies bij psychische klachten
Werkgerichte interventies bij psychische klachten Dr. Karen Nieuwenhuijsen voor Arbeid en Gezondheid, AMC Goed Gestemd aan het werk, 20 maart 2013 Inhoud I. Psychische aandoeningen en problemen in werk
Nadere informatieCobi Oostveen Bedrijfsarts Bedrijfsartsconsulent oncologie. Nascholing NVAB Noord 6 april 2017
Cobi Oostveen Bedrijfsarts Bedrijfsartsconsulent oncologie Nascholing NVAB Noord 6 april 2017 De brug van kanker naar arbeid Aanleiding Arbeidsparticipatie van mensen die behandeld worden of zijn voor
Nadere informatieSAMENVATTING Depressie en verzuim Voorspellers voor verzuim en werkhervatting hoofdstuk 2 hoofdstuk 3
Samenvatting SAMENVATTING SAMENVATTING Depressie en verzuim Ongeveer 15% van de Nederlandse bevolking krijgt eens in zijn of haar leven een depressie. Het hebben van een depressie beïnvloedt het leven
Nadere informatieOmgaan met stress en Burn-out xpr:omgaan met stress en Burn-out xpr 30-10-07 09:43 Pagina 5. Voorwoord 9. 1 Wat is er met me aan de hand?
Omgaan met stress en Burn-out xpr:omgaan met stress en Burn-out xpr 30-10-07 09:43 Pagina 5 Inhoud Voorwoord 9 1 Wat is er met me aan de hand? 11 Gezonde en ongezonde vormen van stress 11 Kenmerken van
Nadere informatieParticipatieve werkaanpassing bij stressgerelateerde klachten
Participatieve werkaanpassing bij stressgerelateerde klachten NVAB Kring Den Haag/Leiden 11 maart 2008 Sandra van Oostrom EMGO-instituut VU Medisch Centrum 1 Achtergrond Protocol Participatieve Werkaanpassing
Nadere informatieEen effectiviteitsanalyse van de
Verzuimende werknemers Een effectiviteitsanalyse van de verzuimbegeleiding door Top-Care Onderzoek naar de effectiviteit van de verzuimspecifieke aanpak van Top-Care Esther Hilbers 1 In deze rapportage
Nadere informatieStressgerelateerde stoornissen
Stressgerelateerde stoornissen Werkhervatting en effectiviteit Prof. dr. R.W.B. Blonk Inleiding Stressgerelateerde stoornissen Effectstudies Stressgerelateerde stoornissen Even recapituleren Volgens de
Nadere informatiehoofdstuk 1 doelstellingen hoofdstuk 2 diagnosen
Dit proefschrift gaat over moeheid bij mensen die dit als belangrijkste klacht presenteren tijdens een bezoek aan de huisarts. In hoofdstuk 1 wordt het onderwerp moeheid in de huisartspraktijk kort geïntroduceerd,
Nadere informatieen psychosociale werkkenmerken voorspellen wie van de nog actief werkende bedrijfsen/
Moe! Studies naar hulpzoekend gedrag laten zien dat het besluit om een arts te bezoeken doorgaans het resultaat is van een complex proces. Niet alleen gezondheidsgerelateerde, maar ook sociale, culturele
Nadere informatiearbo 42 11-10-2013 17:27:30
arbo 42 11-10-2013 17:27:30 e brengen een hoge werkdruk vaak in verband met een breed scala aan gezondheids- en veiligheidsrisico s, variërend van vermoeidheid en fysieke klachten tot hartziekten of ongelukken
Nadere informatieCognitieve gedragstherapie een effectieve psychotherapie
Cognitieve gedragstherapie een effectieve psychotherapie Informatie voor mensen die hun probleem willen aanpakken 2 3 Cognitieve gedragstherapie Een effectieve psychotherapie In deze brochure kunt u lezen
Nadere informatiePoliklinische revalidatie programma s
Poliklinische revalidatie programma s Mensen met chronische pijnklachten van het bewegingsapparaat (rug, nek, schouder, knie) kunnen revalideren met behulp van gespecialiseerde revalidatieprogramma s.
Nadere informatieSamenvatting (Summary in Dutch)
Samenvatting (Summary in Dutch) Het aantal eerste en tweede generatie immigranten in Nederland is hoger dan ooit tevoren. Momenteel wonen er 3,2 miljoen immigranten in Nederland, dat is 19.7% van de totale
Nadere informatieNEDERLANDSE SAMENVATTING 143. Nederlandse samenvatting
NEDERLANDSE SAMENVATTING 143 Nederlandse samenvatting 144 NEDERLANDSE SAMENVATTING De Wereldgezondheidsorganisatie (WHO) stelt dat psychische gezondheid een staat van welzijn is waarin een individu zich
Nadere informatieInstrument. Verzuimscan
Instrument Verzuimscan Verzuimscan The art of creating insights Zieke medewerkers kosten jouw organisatie veel geld. De gemiddelde duur van verzuim is 180 dagen en een verzuimdag kost voor organisaties
Nadere informatieHerziene NVAB-richtlijn handelen van de bedrijfsarts bij werknemers met psychische problemen
Herziene NVAB-richtlijn handelen van de bedrijfsarts bij werknemers met psychische problemen 1 datum NVAB Inhoud presentatie Wat is gebleven in de richtlijn? Wat is nieuw in de richtlijn? Opbouw van de
Nadere informatieSAMENVATTING SAMENVATTING. Werk en Psychische Gezondheid: Studies naar de invloed van werk kenmerken, sociale rollen en gender
SAMENVATTING Werk en Psychische Gezondheid: Studies naar de invloed van werk kenmerken, sociale rollen en gender In de jaren negentig werd duidelijk dat steeds meer werknemers in Nederland, waaronder in
Nadere informatieBijscholing re-integratie Visie vanuit de bedrijfsarts
Bijscholing re-integratie Visie vanuit de bedrijfsarts Ik ben ziek, maar kan ik werken? David Bruinvels Klinisch arbeidsgeneeskundige LOOV bijeenkomst Utrecht, 4 juni 2013 Patiëntperspectief Patiënten
Nadere informatieDuurzame Re-integratie
Duurzame Re-integratie van mensen met aanhoudende vermoeidheidsklachten Margot Joosen Monique Frings-Dresen Judith Sluiter Coronel Instituut voor Arbeid en Gezondheid Academisch Medisch Centrum, Amsterdam
Nadere informatieARBEIDSPARTICIPATIE VAN MENSEN MET PSYCHISCHE AANDOENINGEN
ARBEIDSPARTICIPATIE VAN MENSEN MET PSYCHISCHE AANDOENINGEN Dr. Sylvia van der Burg - Vermeulen Drs. Bert Cornelius Dr. Sandra Brouwer Dr. Karen Nieuwenhuijsen Kick-off project MMM-2 In afgelopen decennium
Nadere informatiePoliklinische revalidatie programma s
Poliklinische revalidatie programma s Mensen met chronische pijn van het bewegingsapparaat (rug, nek, schouder, knie) kunnen revalideren met behulp van gespecialiseerde revalidatieprogramma s. Er is meer
Nadere informatieArbeidsrevalidatie. Huizen en Almere
Arbeidsrevalidatie Huizen en Almere Arbeidstraining bij De Trappenberg is voor werknemers met chronische pijnklachten aan het houdings- en bewegingsapparaat zonder duidelijke oorzaak, al dan niet gecombineerd
Nadere informatieKansen met beperkingen
Taakdelegatie bedrijfsarts aan de bedrijfsarbeidsdeskundige. Inleiding Als er gekozen wordt om de bedrijfsarbeidsdeskundige (BAD) het eerste aanspreekpunt te late zijn voor medewerkers en leidinggevenden
Nadere informatiehet laagste niveau van psychologisch functioneren direct voordat de eerste bestraling begint. Zowel angstgevoelens als depressieve symptomen en
Samenvatting In de laatste 20 jaar is er veel onderzoek gedaan naar de psychosociale gevolgen van kanker. Een goede zaak want aandacht voor kanker, een ziekte waar iedereen in zijn of haar leven wel eens
Nadere informatieModel voor verzuimprotocol
Model voor verzuimprotocol Toelichting In een verzuimprotocol leggen werkgever en werknemer de spelregels vast die gelden voor de interactie tussen de zieke werknemer en de werkgever. Deze spelregels zijn
Nadere informatieIk ben ziek Wat nu? Informatie over ziekteverzuim en reïntegratie
Ik ben ziek Wat nu? Informatie over ziekteverzuim en reïntegratie Vooraf In deze brochure lees je wat je bij ziekteverzuim moet doen. Verzuimen is een vervelende situatie, die niemand wil, maar iedereen
Nadere informatierapport ARBEIDSVERZUIM DOOR VRUCHTBAARHEIDSBEHANDELINGEN
Presentatie Freya bij overhandiging o rapport ARBEIDSVERZUIM DOOR VRUCHTBAARHEIDSBEHANDELINGEN Den Haag, 19 maart 2009 De praktijk aan het woord Wat is de aanleiding. a anleiding. Ongeveer een jaar geleden
Nadere informatieop zoek naar good practices
Werken met psychische klachten op zoek naar good practices Presentatie Congres Mensenwerk 9 februari 2015 Philip de Jong en Femke Reijenga Agenda 1. Het onderzoek 2. De bevindingen 3. De betekenis 4. Discussie
Nadere informatieEnquête over onderhoud
Enquête over onderhoud In november 2014 legden we het Bo-Ex Panel een enquête voor met als onderwerp Onderhoud. Het thema onderhoud is erg breed. Daarom kozen we vooral te vragen naar ervaringen bij de
Nadere informatieBespreken van prognose en einde van het leven op hartfalenpoli s in Zweden en Nederland
Bespreken van prognose en einde van het leven op hartfalenpoli s in Zweden en Nederland Martje van der Wal m.h.l.van.der.wal@umcg.nl Achtergrond Behandeling van (systolisch) hartfalen verbeterd Medicatie
Nadere informatieNederlandse standaarden voor de verzekeringsarts
Nederlandse standaarden voor de verzekeringsarts Drs. A.E. DE WIND Leuven, 27-04-2007 WIA: wet Werk en Inkomen naar Arbeidsvermogen: Hervorming en verbetering claimbeoordelingsproces Gebruik wetenschappelijk
Nadere informatiePsychologisch onderzoek en behandeling Volwassenen. Afdeling Klinische Psychologie
00 Psychologisch onderzoek en behandeling Volwassenen Afdeling Klinische Psychologie Wat doet een psycholoog in het ziekenhuis? Een klinisch psycholoog of een gezondheidszorgpsycholoog is een deskundige
Nadere informatieDe rol van de bedrijfsarts bij arbeidsconflicten
De rol van de bedrijfsarts bij arbeidsconflicten Toon Vreeland bedrijfsarts Arboned Roelof Heida Stafarts Kwaliteit Arboned Programma Definitie arbeidsconflict Incidentie Conflictaanpak volgens STECR Knelpunten
Nadere informatieArbeidsrevalidatie bij klachten aan houding- en bewegingsapparaat. Informatie voor de verwijzer, werkgever en werknemer
Arbeidsrevalidatie bij klachten aan houding- en bewegingsapparaat Informatie voor de verwijzer, werkgever en werknemer De werkgever heeft in het kader van de Wet Verbetering Poortwachter een grote verantwoordelijkheid
Nadere informatieModel verzuimprotocol
Model verzuimprotocol 1 Toelichting op Model verzuimprotocol In een verzuimprotocol leggen werkgever en werknemer de spelregels vast die gelden voor de interactie tussen de zieke werknemer en de werkgever.
Nadere informatieChapter 8. Nederlandse samenvatting
Chapter 8 Nederlandse samenvatting NEDERLANDSE SAMENVATTING Angst is een menselijke emotie die iedereen van tijd tot tijd wel eens ervaart. Veel mensen voelen zich angstig of nerveus wanneer ze bijvoorbeeld
Nadere informatieSamenvatting SAMENVATTING Hoofdstuk 1 is de algemene introductie over de inhoud van dit proefschrift. Depressie en angststoornissen zijn de meest voorkomende psychische stoornissen en brengen een grote
Nadere informatieCognitieve gedragstherapie
Cognitieve gedragstherapie Een succesvolle psychotherapie voor diverse emotionele stoornissen en problemen Afdeling Psychiatrie en Medische Psychologie Wat is Cognitieve Gedragstherapie? Cognitieve gedragstherapie
Nadere informatieUit de burn-out Therapiegroep werkstresshantering
Uit de burn-out Therapiegroep werkstresshantering Albert Schweitzer ziekenhuis mei 2009 pavo 0202 Inleiding Als u last heeft van een burn-out door stress op het werk kunt u de therapiegroep werkstresshantering
Nadere informatieVroeginterventie via het internet voor depressie en angst
Samenvatting 141 Vroeginterventie via het internet voor depressie en angst Hoofdstuk 1 is de inleiding van dit proefschrift. Internetbehandeling voor depressie en angst is bewezen effectief. Dit opent
Nadere informatieRichtlijnen aanpak verzuim om psychische redenen
Richtlijnen aanpak verzuim om psychische redenen HR&O november 2014 Opgesteld door: Asja Gruijters, adviseur HR&O 1 1. Inleiding Om te komen tot een integraal PSA-beleid is het belangrijk richtlijnen op
Nadere informatiePerseverative cognition: The impact of worry on health. Nederlandse samenvatting
Perseverative cognition: The impact of worry on health Nederlandse samenvatting Nederlandse samenvatting Perseveratieve cognitie: de invloed van piekeren op gezondheid Iedereen maakt zich wel eens zorgen.
Nadere informatieRuggespraak. Ruggespraak. Presentatie Ariette Sanders - Netwerkbijeenkomst Platform Gedeelde Besluitvorming - Maart 2013 RUGPIJN? agenda.
agenda Ruggespraak Kennismaking Achtergrond van het onderzoek Methode Resultaten Discussie Conclusie A.R.J. Sanders1, W.Verheul2, T.Magneé2, H.M.Pieters, P. Verhaak2, N.J. de Wit1,, J.M. Bensing2 RUGPIJN?
Nadere informatieVERSLAGLEGGING LAGER HUISDEBAT. Wat niet ziek is, kan ziek worden.
VERSLAGLEGGING LAGER HUISDEBAT Wat niet ziek is, kan ziek worden. Daarover waren ze het allemaal eens, de deelnemers aan het congres over de regie van het verzuimbegeleidingproces op 8 april 2011. En dat
Nadere informatiePrognose van verzuimduur bij psychische aandoeningen
Prognose van verzuimduur bij psychische aandoeningen Einar M. de Croon, Nathalie Hugenholtz, Karen Nieuwenhuijsen en Frank van Dijk Coronel Instituut voor Arbeid Milieu en Gezondheid AmCOGG Amsterdams
Nadere informatieZo draagt Zitwerk bij aan uw gezondheid en welzijn. En dat van uw medewerkers.
Veel mensen krijgen in hun leven met rugklachten te maken. Rugpijn wordt vooral veroorzaakt door onvoldoende beweging en langdurig zitten. Vooral tijdens zittend werk kan rugpijn hinderlijk zijn. Soms
Nadere informatiePrediction and early intervention in employees at risk for sickness absence due to psychosocial health complaints
Prediction and early intervention in employees at risk for sickness absence due to psychosocial health complaints Dr. Saskia Duijts Dr. IJmert Kant Dr. Gerard Swaen Prof. dr. Piet van den Brandt Effectiviteit
Nadere informatieDe volgende partijen zijn betrokken bij de uitvoering van het ziekteverzuimbeleid.
Verzuimprotocol Inleiding De Arbowet verplicht de werkgever tot het voeren van een ziekteverzuimbeleid. Dit protocol maakt deel uit van het verzuimbeleid. Het verzuimprotocol is bestemd voor alle werkgevers
Nadere informatieVoorspellende en in standhoudende factoren bij verzuim met SOLK: handvatten bij de beoordeling in functioneren?
Voorspellende en in standhoudende factoren bij verzuim met SOLK: handvatten bij de beoordeling in functioneren? Achtergrond & Onderzoeksvoorstel Kristel Weerdesteijn, Frederieke Schaafsma, Han Anema Inhoud
Nadere informatieSymptom Questionnaire SQ-48. V. Kovács! M. de Wit! M. Lucas! LUMC Psychiatrie
Symptom Questionnaire SQ-48 V. Kovács! M. de Wit! M. Lucas! LUMC Psychiatrie SQ-48 Naam patiënt: Datum: Nummer: Geboortedatum: HOEVEEL LAST HAD U VAN: Nooit Zelden Soms Vaak Zeer Vaak 18. Ik had zin om
Nadere informatieNVAB Richtlijn Zwangerschap, postpartumperiode en werk. Advisering en begeleiding door de bedrijfsarts. datum plaats. naam persoon.
NVAB Richtlijn Zwangerschap, postpartumperiode en werk datum plaats Advisering en begeleiding door de bedrijfsarts persoon 1 datum Programma 1. Waarom een richtlijn? 2. Inhoud van de richtlijn: Arbobeleid
Nadere informatiePsychologisch onderzoek en behandeling Volwassenen. Afdeling Medische Psychologie
00 Psychologisch onderzoek en behandeling Volwassenen Afdeling Medische Psychologie Wat doet een psycholoog in het ziekenhuis? Een klinisch psycholoog of een gezondheidszorgpsycholoog is een deskundige
Nadere informatiePrivacy. Organisatie voor Vitaliteit, Activering en Loopbaan Nederlandse Vereniging voor Arbeids- en Bedrijfsgeneeskunde
Privacy www.oval.nl www.nvab-online.nl Organisatie voor Vitaliteit, Activering en Loopbaan Nederlandse Vereniging voor Arbeids- en Bedrijfsgeneeskunde Privacy Informatie voor werknemers Het gebeurt iedereen
Nadere informatieOnderzoek Arbeidsongeschiktheid. In opdracht van Loyalis. juni 2013
Onderzoek Arbeidsongeschiktheid In opdracht van Loyalis juni 2013 Inleiding» Veldwerkperiode: 27 maart - 4 april 2013.» Doelgroep: werkende Nederlanders» Omdat er specifiek uitspraken gedaan wilden worden
Nadere informatieArbeidsrevalidatie bij klachten aan houding- en bewegingsapparaat. Informatie voor de verwijzer
Arbeidsrevalidatie bij klachten aan houding- en bewegingsapparaat Informatie voor de verwijzer Arbeidsrevalidatie bij De Trappenberg is voor werknemers met chronische pijnklachten aan het houdings- en
Nadere informatieDrie vragenlijsten voor diagnostiek van depressie en angststoornissen
ONDERZOEK Drie vragenlijsten voor diagnostiek van depressie en angststoornissen E.M. de Croon, K. Nieuwenhuijsen, N.I.R. Hugenholtz, F.J.H. van Dijk Samenvatting Dit artikel beschrijft de praktische en
Nadere informatieBegeleiding van werknemers met rug- en psychische klachten vanuit zowel het perspectief van de patiënt als de bedrijfsarts.
TNO Arbeid TNO-rapport 10006 Begeleiding van werknemers met rug- en psychische klachten vanuit zowel het perspectief van de patiënt als de bedrijfsarts. Polarisavenue 151 Postbus 718 2130 AS Hoofddorp
Nadere informatieDeel 1 Afstemmen van behandeling en werkhervatting
Deel 1 Afstemmen van behandeling en werkhervatting Samenwerking, durft u het aan? Noks Nauta en Joost van der Gulden Wanneer je een wat serieuzer gezondheidsprobleem hebt, krijg je al vlug met verschillende
Nadere informatieInleiding. De volgende vijf onderzoeksthema s stonden centraal
1 Inleiding Onderzoek Eind 2012 hebben de werkgevers en vakbonden vertegenwoordigd in de ROM AStri Beleidsonderzoek en advies opdracht gegeven voor een onderzoek naar de kosten en de opbrengsten van de
Nadere informatieDe langdurig zieke werknemer: rechten, plichten, tips en de rol van de bedrijfsarts
De langdurig zieke werknemer: rechten, plichten, tips en de rol van de bedrijfsarts Informatiebijeenkomst 5 juni 2012, georganiseerd door Steungroep ME en Arbeidsongeschiktheid en Whiplash Stichting Nederland
Nadere informatieVerzekeringsgeneeskundige protocollen van de Gezondheidsraad: doel, opzet en hantering. april 2007
Verzekeringsgeneeskundige protocollen van de Gezondheidsraad: doel, opzet en hantering april 2007 1 Arbeidsongeschikt Arbeidsongeschiktheid wordt in de WIA hetzelfde gedefinieerd als in de WAO: Volledig
Nadere informatieBijlage. Voorbeeld uitwerking minimaal werkdrukbeleid
Bijlage Voorbeeld uitwerking minimaal werkdrukbeleid Toelichting: door het vastleggen van het beleid ten aanzien van werkdruk kun je altijd actief of op verzoek helderheid geven over dit beleid aan je
Nadere informatieWhitepaper Begrenzingen aan de
Whitepaper Begrenzingen aan de eigen regie Wettelijke regels voor het inschakelen van de bedrijfsarts Steeds meer werkgevers kiezen voor eigen regie als het om verzuim en bedrijfsgezondheidszorg gaat.
Nadere informatiePreventie van werkdruk in de bouwsector. Werknemer
Preventie van werkdruk in de bouwsector Werknemer Inhoud Wat is werkdruk/stress? Welke factoren bevorderen stress op het werk? Hoe herken ik stress-symptomen bij mezelf? Signalen van een te hoge werkdruk
Nadere informatieRegels bij verzuim Tenzij anders afgesproken met de schoolleiding, neemt u de eerste 8 weken wekelijks contact op om te informeren over het verloop
Verzuimprotocol Verzuim voorkomen Voorkomen is beter dan genezen. Het is inmiddels bekend dat onderwijzend personeel over het algemeen een grote psychische werkdruk ervaart in het werk. Ook de andere medewerkers
Nadere informatieAngststoornissen. Verzekeringsgeneeskundig protocol
Angststoornissen Verzekeringsgeneeskundig protocol Epidemiologie I De jaarprevalentie voor psychische stoornissen onder de beroepsbevolking in Nederland wordt geschat op: 1. 5-10% 2. 10-15% 15% 3. 15-20%
Nadere informatieDe effectiviteit van rouwbegeleiding. J.W.A.M. Neijenhuis MSW 01/06/2012
De effectiviteit van rouwbegeleiding J.W.A.M. Neijenhuis MSW 01/06/2012 Even voorstellen rouwbegeleiding 01/06/2012 2/28 Visie mensbeeld 365 rouwbegeleiding 01/06/2012 rouwbegeleiding 01/06/2012 Een korte
Nadere informatiePost-hbo opleiding cognitief gedragstherapeutisch
Post-hbo opleiding cognitief gedragstherapeutisch werker Volwassenen en ouderen mensenkennis Van onze klinisch psycholoog heb ik een groep cliënten overgenomen, bij wie ik de instrumenten uit de opleiding
Nadere informatieBurn-out Traject begeleiding
F o l d e r Burn-out Traject begeleiding Burn-out Aanpak en Preventie ter voorkoming van langdurige uitval Het leven stelt voortdurend bepaalde eisen aan de mens. Werk is in veel gevallen het levensgebied
Nadere informatieLangdurig ziekteverzuim van werknemers met een chronische ziekte of beperking Geeke Waverijn, Mieke Rijken
Deze factsheet is een uitgave van het NIVEL. De gegevens mogen met bronvermelding (Langdurig ziekteverzuim van werknemers met een chronische ziekte of beperking, G. Waverijn & M. Rijken, NIVEL, januari
Nadere informatieRichtlijn depressie. Voor bedrijfsartsen en verzekeringsartsen
Richtlijn depressie Voor bedrijfsartsen en verzekeringsartsen 10 APRIL 2018 Indeling Presentatie Bespreking richtlijn depressie Werkwijzer poortwachter Een casus met een re-integratieverslag 10 APRIL 2018
Nadere informatieWork Ability Index Duurzame inzetbaarheid van uw medewerkers
Work Ability Index Duurzame inzetbaarheid van uw medewerkers JA-Groep Arbo Verzuimmanagement Licentiehouder Blikopwerk.nl Het Ravelijn 1 (gebouw Kamer van Koophandel) 8233 BR Lelystad T 0320 286724 info@jonkmanassurantiegroep.nl
Nadere informatieContinue palliatieve sedatie
Home no. 4 September 2017 Themanummer Advance care planning Eerdere edities Verenso.nl Continue palliatieve sedatie Aafke Koffeman aafkekoffeman@hotmail.com Met een waardig Hora est verlost de pedel de
Nadere informatieCover Page. The handle holds various files of this Leiden University dissertation.
Cover Page The handle http://hdl.handle.net/1887/43602 holds various files of this Leiden University dissertation. Author: Fenema, E.M. van Title: Treatment quality in times of ROM Issue Date: 2016-09-15
Nadere informatieVERZU IMPROT OCOL Ziekmeldingen Formulier Registratie ziekmeldinggesprek. Contact tijdens ziekte
VERZUIMPROTOCOL Ziekmeldingen De medewerker moet zich voor 9.00 uur telefonisch ziekmelden bij zijn / haar direct leidinggevende. Indien de direct leidinggevende niet aanwezig is, moet de ziekmelding doorgegeven
Nadere informatieMarrit-10-H10 24-06-2008 11:05 Pagina 131. chapter 10 samenvatting
Marrit-10-H10 24-06-2008 11:05 Pagina 131 chapter 10 samenvatting Marrit-10-H10 24-06-2008 11:05 Pagina 132 Marrit-10-H10 24-06-2008 11:05 Pagina 133 Zaadbalkanker wordt voornamelijk bij jonge mannen vastgesteld
Nadere informatieSummery. Effectiviteit van een interventieprogramma op arm-, schouder- en nekklachten bij beeldschermwerkers
ummery amenvatting Effectiviteit van een interventieprogramma op arm-, schouder- en nekklachten bij beeldschermwerkers 207 Algemene introductie Werkgerelateerde arm-, schouder- en nekklachten zijn al eeuwen
Nadere informatieWAARDE VAN ADVIES - 2013 DE WAARDE VAN ADVIES VAN INTERMEDIAIRS. Avéro Achmea P13628
WAARDE VAN ADVIES - 2013 DE WAARDE VAN ADVIES VAN INTERMEDIAIRS P13628 INHOUDSOPGAVE KARAKTERISTIEKEN CONCLUSIE WAARDE VAN ADVIES KARAKTERISTIEKEN ONDERZOEKSOPZET CONCLUSIE CONCLUSIES DE WAARDE VAN ADVIES
Nadere informatieRelatie tussen Mindfulness, veranderen en leren.
Relatie tussen Mindfulness, veranderen en leren. Inez Dirkzwager I.Dirkzwager@vumc.nl VUmc Amstel Academie http://www.vumc.nl/afdelingen/amstelacademie/ http://www.vumc.nl/afdelingen/amstelacademie/expertisecentrum/
Nadere informatieVK+ Zelfrapportage. Vragenlijst over veerkracht. Henk Smit
VK+ Zelfrapportage Vragenlijst over veerkracht ID 255-17 Datum 26.05.2015 VK+ Inleiding 2 / 9 INLEIDING De VK+ is een vragenlijst die op basis van zelfrapportage de mentale veerkracht van volwassenen in
Nadere informatieEFFECTIEF OMGAAN MET SUÏCIDALITEIT BIJ PATIËNTEN MET SCHIZOFRENIE OF EEN AANVERWANTE PSYCHOTISCHE STOORNIS
EFFECTIEF OMGAAN MET SUÏCIDALITEIT BIJ PATIËNTEN MET SCHIZOFRENIE OF EEN AANVERWANTE PSYCHOTISCHE STOORNIS Dr. Berno van Meijel Lector GGZ-verpleegkunde Hogeschool INHOLLAND Congres Zorg voor mensen met
Nadere informatieWerkhervatting bij Hartpatiënten. Drs. Cindy Noben 21 April CNE
Werkhervatting bij Hartpatiënten Drs. Cindy Noben 21 April 2015 - CNE Opbouw Inleiding (Arbeids-)participatie Arbeid & gezondheid Werkhervatting van hartpatiënten Multidisciplinaire Richtlijn Hartrevalidatie
Nadere informatieInleiding. Familiale kwetsbaarheid en geslacht. Samenvatting
Inleiding Depressie en angst zijn veel voorkomende psychische stoornissen. Het ontstaan van deze stoornissen is gerelateerd aan een breed scala van risicofactoren, zoals genetische kwetsbaarheid, neurofysiologisch
Nadere informatieCHAPTER. Samenvatting
CHAPTER 9 Samenvatting CHAPTER 9 Klachten aan pols en hand komen veel voor; bij 9 tot 12.5% van de Nederlandse volwassenen. Niet alle mensen bezoeken de huisarts voor pols- of handklachten. De huisarts
Nadere informatieSTAPPENPLAN ANGST IN DE EERSTE LIJN
STAPPENPLAN ANGST IN DE EERSTE LIJN Doel Vroegtijdige opsporing en behandeling van angst bij zelfstandig wonende ouderen. STAP 1: Screenen op angst in de eerste lijn (kruis aan). Voelde u zich de afgelopen
Nadere informatieStressklachten bij werkenden, van inzicht naar interventie
Stressklachten bij werkenden, van inzicht naar interventie Dr. Karen Nieuwenhuijsen voor Arbeid en Gezondheid, AMC, Amsterdam Amsterdam, 17 juni 2016 Disclosure belangenverstrengeling (potentiële) belangenverstrengeling
Nadere informatieNederlandse samenvatting
Nederlandse samenvatting 200 NEDERLANDSE SAMENVATTING Duizeligheid is een veel voorkomend probleem bij ouderen. Tot 30% van de thuiswonende ouderen van 65 jaar en ouder ervaart enige vorm van duizeligheid.
Nadere informatieKanker en Werk Begeleiding en Re-integratie Stap.nu in mogelijkheden
Kanker en Werk Begeleiding en Re-integratie Stap.nu in mogelijkheden Regionaal Genootschap Fysiotherapie Midden Nederland Zelfmanagement bij kanker De realiteit 100.000 nieuwe diagnoses in 2012 Het aantal
Nadere informatieUITKOMSTEN MARKTONDERZOEK OMGANG MET PSYCHISCHE PROBLEMEN OP HET WERK
UITKOMSTEN MARKTONDERZOEK OMGANG MET PSYCHISCHE PROBLEMEN OP HET WERK Bron: TNS NIPO Drs. R. Hoffius Drs. I.N. Hento november 2004 Bureau AStri Stationsweg 26 2312 AV Leiden Tel.: 071 512 49 03 Fax: 071
Nadere informatieCommon Mental Disorders Prediction of Sickness Absence Durations and Recurrences. Giny Norder NVAB kring Noord 14 april 2016
Common Mental Disorders Prediction of Sickness Absence Durations and Recurrences Giny Norder NVAB kring Noord 14 april 2016 Common Mental Disorders Prediction of Sickness Absence Durations and Recurrences
Nadere informatieDeeltijdbehandeling onbegrepen lichamelijke klachten
Deeltijdbehandeling onbegrepen lichamelijke klachten 2 Deze folder geeft u informatie over het deeltijdprogramma (gedeeltelijk) onbegrepen lichamelijke klachten op de zorgeenheid Psychiatrie van het CWZ.
Nadere informatieBronnen van stress Persoonlijkheidskenmerken en coping (= wijze van omgaan met of reageren op stress) Effecten van stress
WORK EXPERIENCE SCAN VANDERHEK METHODOLOGISCH ADVIESBUREAU Voor elk bedrijf is het van belang de oorzaken van stresserende factoren zo snel mogelijk te herkennen om vervolgens het beleid hierop af te kunnen
Nadere informatieMet Arbo West meer aanwezig
Productinformatie Met Arbo West meer aanwezig benut uw mogelijkheden Ons product We onderscheiden ons door vakmensen aan uw bedrijf te koppelen en niet een aansluitcontract. We willen het verlengstuk zijn
Nadere informatieInvesteren in Sterk naar Werk. Ziek en mondig in de 1 e lijn
Investeren in Sterk naar Werk. Ziek en mondig in de 1 e lijn Kerst Zwart, projectleider SnW en directeur Welder 14 april 2010, Zorgverzekeraars Nederland 1 Doel Sterk naar Werk Vergroten (arbeids)participatie
Nadere informatieKanker en Werk Naar betere zorg voor de werkende patiënt
Kanker en Werk Naar betere zorg voor de werkende patiënt Drs. Desiree Dona Klinisch arbeidsgeneeskundige oncologie / bedrijfsarts Radboudumc Marikenhuis 23-02-2016 Kanker en werk cijfers kanker en werk
Nadere informatiePAGO. 13 April 2017 Edo Houwing, Toin van Haeren, Rik Menting, Jolanda Willems PreventPartner
PAGO 13 April 2017 Edo Houwing, Toin van Haeren, Rik Menting, Jolanda Willems PreventPartner Opzet PAGO / PMO Preventief Medisch Onderzoek Bewaken en bevorderen van gezondheid & inzetbaarheid. Doelstelling
Nadere informatieWet Verbetering Poortwachter
Wet Verbetering Poortwachter Snel en effectief ingrijpen bij verzuim Om het aantal werknemers dat langdurig ziek is terug te dringen, is de Wet Verbetering Poortwachter ingesteld. Het uitgangspunt hierbij
Nadere informatie