Wat is tuberculose (ofwel TBC)?

Transcriptie

1 LONGGENEESKUNDE Wat is tuberculose (ofwel TBC)? BEHANDELING

2 Wat is tuberculose (ofwel TBC)? Wat is tuberculose ofwel TBC? Tuberculose is een besmettelijke ziekte die veroorzaakt wordt door een bacterie (tuberkelbacil). Deze bacterie heet ook wel Kochbacil of Mycobacterium tubercolosis. De meest voorkomende vorm van de ziekte is longtuberculose. Soms worden ook andere organen zoals de nieren, beenderen, hersenen en klieren aangetast. Er is een grote kans op TBC bij een verminderde afweer. Tuberculose uit zich door klachten van moeheid, hoesten, koorts, gewichtsverlies en gebrek aan eetlust. Hoe wordt tuberculose ontdekt? In het begin zijn er weinig klachten, maar zodra de ziekte doorzet, kunt u hoesten en slijm opgeven. Vaak gaat dit gepaard met vermoeidheid, lusteloosheid, koorts, nachtzweten, bloed bij het slijm, gebrek aan eetlust en gewichtsverlies. De huisarts zal soms een medicijnkuur voorschrijven. Wanneer dit niet blijkt te helpen, verwijst de huisarts door naar de longarts. Er wordt dan een mantoux-test gedaan: door middel van een prikje in de onderarm, wordt een kleine hoeveelheid vloeistof ingespoten. Als er binnen drie tot vijf dagen geen reactie op de huid zichtbaar is, dan is de kans klein dat u besmet bent met de tuberkelbacil. Als er na enkele dagen wel een reactie optreedt, namelijk een kleine rode verdikking in de huid, betekent dit dat u ingeënt bent tegen TBC (een BCG injectie hebt gehad) of TBC hebt of hebt gehad (de mantoux-test is dan positief). Bij mensen die vroeger een BCG-injectie hebben gehad, wordt altijd een longfoto gemaakt: de mantoux zal namelijk altijd positief zijn. Als er op de gemaakte longfoto afwijkingen te zien zijn, dan zou dit kunnen passen bij een tuberculoseinfectie. Open of gesloten tuberculose? Longtuberculose kan besmettelijk zijn. Als in het slijm tuberkelbacillen worden gevonden, bent u besmettelijk voor andere personen in uw omgeving. Dit noemt men ook wel open TBC. Als er geen tuberkelbacillen in het slijm worden gevonden, spreken we over gesloten TBC en dan bent u dus ook niet besmettelijk voor anderen. 1

3 Hoe vindt een tuberculose-infectie plaats? Alleen mensen met open longtuberculose kunnen andere mensen infecteren. Door hoesten, niezen of spugen komen de tuberkelbacillen in de lucht en anderen lopen dan de kans deze in te ademen. In de meeste gevallen is er niets aan de hand. Het lichaam duwt de tuberkelbacillen weer naar buiten. Alleen als de tuberkelbacillen diep in de longen terechtkomen, kan iemand geïnfecteerd raken. Wat zijn de risicogroepen? Dat zijn mensen die met grote groepen in kleine, slecht geventileerde plaatsen wonen zonder zonlicht. Denk hierbij aan asielzoekers, illegalen, daklozen, vluchtelingen en gedetineerden. Ook mensen met een verminderde afweer zoals HIV-geïnfecteerden en ouderen hebben een verhoogd risico. Mensen met een verminderde afweer hebben altijd een hoger risico om ziek te worden. Ze maken minder afweerstoffen aan met als gevolg dat tuberkelbacillen meer kans krijgen om schade te veroorzaken. Risicogebieden waar tuberculose het meeste voorkomt zijn Afrika, Azië en Latijns- Amerika. Behandeling Zonder behandeling is het verloop van de tuberculose ongunstig en zal de helft van de patiënten overlijden. Gelukkig is tuberculose goed te behandelen met een kuur van (meestal vier) verschillende soorten antibiotica. De behandeling duurt minimaal zes maanden en ± 90% van de patiënten geneest definitief. Belangrijk is dat de juiste combinatie van geneesmiddelen precies volgens voorschrift wordt ingenomen. Wat kunt u verwachten tijdens uw opname? Bij verdenking op TBC wordt u opgenomen op de afdeling Longgeneeskunde. Omdat het niet altijd duidelijk is of het om de besmettelijke variant gaat, wordt u opgenomen op een isoleerkamer. Dit houdt in dat u de kamer niet mag verlaten tenzij er een onderzoek plaatsvindt. Dit is ter bescherming van de andere mensen in het ziekenhuis, zodat zij niet geïnfecteerd kunnen worden met de tuberkelbacil. Iedereen die uw kamer betreedt, moet een mondkapje dragen ter bescherming van zichzelf. Ook moet iedereen op een formulier, dat klaarligt voor de kamer, zijn gegevens invullen voor eventuele verdere onderzoeken. Als u de kamer verlaat, voor bijvoorbeeld een onderzoek, dan moet u een mondkapje dragen. Dit mondkapje mag u niet afdoen totdat u weer op uw kamer bent. Bijna dagelijks worden er slijmkweken afgenomen en op kweek gezet om te kijken of er nog tuberculosebacteriën in het slijm zitten. Daarnaast start u met vier verschillende soorten antibiotica. Deze worden door de 2

4 verpleegkundige gegeven. Ter bescherming van de maag kunt u s ochtends ook een maagtablet krijgen die u voor het ontbijt inneemt. Het is belangrijk om de medicijnen op tijd in te nemen. De antibiotica heeft als bijwerking dat het vocht van het lichaam (traanvocht, urine en zweet) oranje kan kleuren. Als u niet uit bed mag of veel op bed ligt krijgt u eenmaal per dag een injectie om te zorgen dat u geen trombose krijgt. Als u hoest, draai dan altijd uw hoofd af van de mensen die op dat moment in de buurt zijn. Hoest in een papieren zakdoekje en gooi dit vervolgens weg. is echter wel gewenst om het bezoek te beperken tot ± twee personen tegelijk. De mogelijkheid bestaat om met de maatschappelijk werker en/of geestelijk verzorger een afspraak te maken. U kunt dit kenbaar maken bij de verpleging. Zolang u in het ziekenhuis verblijft, kunt u hier zonder kosten gebruik van maken. Op de kamer is een televisie aanwezig. Deze is gratis zolang u verplicht bent op de kamer te blijven. U kunt ook een telefoonaansluiting krijgen. Dit is echter wel tegen een vergoeding. Tot slot Hebt u vragen? Stelt u deze gerust aan de verpleegkundige of aan uw behandelend arts. U vindt onze contactgegevens in het grijze adreskader achterin deze folder. Tijdens de opname zal er iemand van de GGD langskomen om uit te zoeken hoe en waar u de TBC heeft opgelopen. Ook wordt uitgezocht met welke personen u in contact bent geweest; zodat ook zij onderzocht kunnen worden. Mocht u veel zijn afgevallen tijdens uw ziekteperiode dan kan het zijn dat de diëtiste in consult wordt geroepen om te beoordelen of extra voeding nodig is. Bezoektijden/telefoon/televisie Zolang u uw kamer niet mag verlaten, mag u bezoek ontvangen buiten de bezoektijden. De geldende bezoektijdenregeling gaat weer in zodra u de kamer mag verlaten. Het 3

5 St. Antonius Ziekenhuis T E patienteninformatie@antoniusziekenhuis.nl Spoedeisende Hulp Longgeneeskunde Locaties en bezoekadressen Ziekenhuizen St. Antonius Ziekenhuis Utrecht Soestwetering 1, Utrecht (Leidsche Rijn) Poliklinieken St. Antonius Polikliniek Utrecht Overvecht Neckardreef 6, Utrecht St. Antonius Ziekenhuis Nieuwegein Koekoekslaan 1, Nieuwegein St. Antonius Polikliniek Houten Hofspoor 2, Houten St. Antonius Spatadercentrum Utrecht-De Meern Van Lawick van Pabstlaan 12, De Meern 4

6 Meer weten? Ga naar Dit is een uitgave van St. Antonius Ziekenhuis 740/04-13