Jeugdzorg en sport. Niels Hermens (Verwey-Jonker Instituut & Wageningen Universiteit) nhermens@verwey-jonker.nl

Transcriptie

1 Jeugdzorg en sport Niels Hermens (Verwey-Jonker Instituut & Wageningen Universiteit)

2 Agenda Samenwerking jeugdzorg en sport: achtergrond en ervaringen Sport in de interventiepiramide van de jeugdsector Positief opvoed- en opgroeiklimaat Preventie & aanpak van opvoed- en opgroeiproblemen Voorbeeld uit Rotterdam

3 Waarom samenwerking jeugdzorg en sport? Jeugd vaak gezien vanuit een pathogeen perspectief: probleem voor samenleving Sport is een positieve interventie, sport is iets normaals (positive youth development) Positieve interventies lijken meer resultaat te hebben en wekken meer enthousiasme bij professionals Door decentralisatie meer aandacht voor informele netwerk en vroegtijdig signaleren, ook mogelijkheden voor nieuwe lokale samenwerking

4 Ervaringen samenwerking jeugdzorg en sport Successen Wensen

5 Interventiepiramide van de jeugdsector Bron: Klein, van der M., Mak, J. & Gaag, van der R. (2011). Professionals en vrijwilligers(organisaties) rond jeugd en gezin. Utrecht: Verwey-Jonker Instituut.

6 Zorg voor een positief opvoed- en opgroeiklimaat Noodzakelijk voor positieve invloed sport op ontwikkeling jeugd Welke relaties tussen sport en ontwikkeling jeugd zijn wetenschappelijk aangetoond? Zelfregulatieve vaardigheden (plannen en reflecteren) Gevoel van controle over eigen leven Schoolprestaties Sociaal-culturele participatie op volwassen leeftijd (30)

7 Zorg voor een positief opvoed- en opgroeiklimaat Sportdeelname Positieve ontwikkeling jeugd Positief opvoed- en opgroeiklimaat

8 Zorg voor een positief opvoed- en opgroeiklimaat Wat is een positief opvoed- en opgroeiklimaat? Klimaat gericht op persoonlijke ontwikkeling, plezier en samenwerking (in plaats van klimaat gericht op beter presteren dan anderen) Uitdagende maar haalbare sportactiviteiten Invloed deelnemers op sportactiviteit Sociale steun van ouders Hoe zorg je voor een positief opvoed- en opgroeiklimaat? Ondersteuning van sportverenigingen bij de basis Hulp van een jeugdprofessional

9 Preventie & aanpak van opvoed- en opgroeiproblemen Signaleren van opvoed- en opgroeiproblemen Wat kan en wil een vrijwilliger? Hoe contact met jeugdprofessionals vormgeven? Sport in wijkteams? Sport als interventie of onderdeel van interventie bij opvoed- en opgroeiproblemen

10 Preventie & aanpak van opvoed- en opgroeiproblemen: wat weten we al? Verbeteren sociaal- en emotioneel welbevinden bij jeugd met (tijdelijke) opgroeiproblemen Verminderen storend gedrag in de klas Verbeteren impulscontrole (ook: agressieregulatie) Maar: bij alle succesvol gebleken interventies is extra aandacht voor een positief opvoed- en opgroeiklimaat en/of voor het doel dat met sport wordt beoogd

11 Preventie & aanpak van opvoed- en opgroeiproblemen: wat is ervoor nodig? Hulpverleners die sport op het netvlies hebben Sportvereningen met een positief opvoed- en opgroeiklimaat Sportvrijwilligers die open staan voor pedagosiche ondersteuning Samenwerking tussen hulpverleners en vrijwilligers van sportverenigingen Afhankelijk van organisaties en individuen Factoren op niveau van het samenwerkingsverband Ervaringen uit de praktijk?

12 Voorbeeld: Rotterdam Jeugdzorg Buurtsportcoach brengt belang van sport bij hulpverleners onder de aandacht Buurtsportcoach zorgt Aandachtsfunctionarissen Sport die sportaanbieders in beeld hebben Verenigingsondersteuning Pedagoog ondersteunt sportverenigingen bij verzorgen pedagogisch klimaat Sportverenigingen die maatschappelijke activiteiten willen ondernemen hierbij ondersteunen Verbindingen leggen tussen maatschappelijk actieve sportverenigingen en jeugdzorgorganisaties

13 Voorbeeld: Rotterdam Resultaten pedagogische ondersteuning voor sportvereniging Pedagogisch klimaat lijkt te zijn verbeterd Trainers ervaren ondersteuning als positief Alleen mogelijk als er bestuurlijk draagvlak voor is Vierjarig onderzoek Wageningen UR Effecten sport op ontwikkelen jeugd in jeugdzorg Wat is het in de sport dat een mogelijk positieve ontwikkeling door de sport veroorzaakt/versterkt Samenwerking tussen jeugdzorg en sport

14 Samenwerking jeugdzorg en sport Institutionele factoren Persoonlijke factoren Organisatie van de samenwerking Healthy Alliances Raamwerk (Koelen e.a. 2012)

15 Organisatie van de samenwerking Flexibele tijdsplanning Denk aan tijdstippen dat vrijwilligers beschikbaar zijn Duidelijke verdeling rollen en verantwoordelijkheden: blijf bij de kern! Zorg voor gedeelde doelen Sport: meer leden, sociaal imago, nieuwe vrijwilligers jeugdzorg: aansluiting bij nieuw sociaal netwerk Zichtbare samenwerking Voorbeelden: Sportplustraject en Stichting Vitale Sportvereniging Onafhankelijke begeleider van de samenwerking Buurtsportcoach

16 Tot slot Hetzelfde geldt voor andere sectoren Ouderenzorg GGZ Maatschappelijke opvang Concrete vragen:

17 Jeugdzorg en sport Niels Hermens (Verwey-Jonker Instituut & Wageningen Universiteit)