Tekstsoortenles Brief niveau B

Transcriptie

1 Tekstsoortenles Brief niveau B Wat doe je in deze les? Bij de les Andere tekstsoort van Nieuwsbegrip XL lees je allerlei verschillende soorten teksten. Zoals een verslag, een reclametekst, een brief of een instructietekst. In deze tekstsoortenles leer je meer over één tekstsoort. Deze les gaat over de tekstsoort brief. Doelen van deze les: Je weet waar je een brief aan kunt herkennen. Je weet wat voor soort brieven er zijn. Je weet het verschil tussen een formele en een informele brief. Je weet waarom je een brief leest of kunt lezen. Je weet dat in een brief feiten en meningen kunnen staan. Opdrachten 1. Lees tekst 1 en 2. Lees daarna de uitleg op de volgende pagina en beantwoord de vragen. Tekst 1 Heeeeee Gaby! Amsterdam, 1 maart 2014 Alles goed daar? Hier alles prima! Ben super druk met school en met dansen. School is saai maar gaat wel oké. Dansen gaat echt heel goed, we hebben zaterdag zelfs een uitvoering op de dansschool. Heb je zin om dan te komen kijken? We kunnen er meteen een slaapfeestje aan vastplakken. Kunnen we eindelijk weer eens relaxen en bijkletsen. Heb je veel te lang niet gesproken, joh! Ik ben ook heel benieuwd hoe het met jou gaat. Nou, laat even weten of het je leuk lijkt en je kunt komen oké? Tot snel! -xxx- Stephanie pagina 1 van 11

2 Tekst 2 In een brief staat een bericht dat iemand naar jou stuurt. Er zijn echte brieven op papier, maar er zijn ook ander soort brieven. Bijvoorbeeld: een kaart, een chatbericht of een . Tekst 1 en 2 zijn persoonlijke brieven. Een persoonlijke brief is een bericht van iemand die je kent. Bijvoorbeeld van een vriendin of van een familielid. In een persoonlijke brief schrijft de schrijver over zichzelf. Je leest een persoonlijke brief bijvoorbeeld omdat je wilt weten wat de schrijver heeft meegemaakt, wat hij aan het doen is of hoe hij zich voelt. In een persoonlijke brief kun je ook lezen welke plannen de schrijver heeft. De schrijver kan je in de brief ook een vraag stellen. In een persoonlijke brief wordt informele taal gebruikt. De schrijver schrijft dan eigenlijk zoals hij praat: hij gebruikt spreektaal. Meestal wordt er je in plaats van u gebruikt en de zinnen zijn vaak kort. Een persoonlijke brief noem je ook wel een informele brief. 2. In de uitleg worden verschillende soorten brieven genoemd. Wat voor soort brieven zijn tekst 1 en tekst 2? Tekst 1 is een: Tekst 2 is een: pagina 2 van 11

3 3. Waaraan kun je zien dat tekst 1 en tekst 2 informele brieven zijn? Noem minstens 2 dingen. Wat is de belangrijkste reden dat tekst 2 is geschreven? De schrijver A. wil een vraag stellen. B. wil ergens informatie over geven. C. wil zijn mening over iets geven. D. wil vertellen hoe hij zich voelt. 1. Lees de uitleg. Hoe ziet een informele brief eruit? Een brief begint met een aanhef. Daaraan zie je aan wie de brief is gericht. Er staat bijvoorbeeld: Hoi of Lieve. Onderaan een brief staat een afsluiting. Bijvoorbeeld Groetjes, of Liefs,. De naam van de schrijver staat ook altijd onderaan de brief. De schrijver van de brief noem je ook wel de afzender. Het is handig om bovenaan de brief de datum te zetten waarop het bericht is geschreven. Daar kun je ook de plaats zetten waar de brief is geschreven. 2. Het is handig als de datum boven een brief staat. Wat zou er mis kunnen gaan bij Gaby en Stephanie als de datum niet boven de brief stond? pagina 3 van 11

4 Groetjes of Liefs zijn afsluitingen die je kunt gebruiken bij een persoonlijke brief. Welke kun je ook gebruiken? Bedenk er zelf minstens drie. Je weet nu dat informele brieven persoonlijke brieven zijn. Maar er bestaan ook formele brieven. Dat zijn brieven van iemand die je niet of niet goed kent. Of het zijn brieven van een bedrijf of een instantie. Bijvoorbeeld van het ziekenhuis of van de gemeente. Een ander woord voor een formele brief is een zakelijke brief. Het taalgebruik is in een formele brief anders dan in een informele brief. In een formele brief wordt formele taal gebruikt. De schrijver gebruikt nette schrijftaal. Er wordt bijna altijd u in plaats van je gebruikt. In een formele brief worden vaak langere zinnen gebruikt, en moeilijker of deftiger woorden. Omdat taalgebruik in formele brieven vaak moeilijker is, moet je zo n brief goed lezen. Misschien moet je de brief wel twee keer lezen, om goed te begrijpen wat er wordt bedoeld. 1. Lees tekst 3 en 4. Tekst 3 Vorige week heeft u een brief ontvangen met informatie over de geplande werkzaamheden aan de Populierenweg in week 16. Middels deze brief willen wij u laten weten dat deze werkzaamheden voor onbepaalde tijd zijn opgeschort. Zodra meer bekend is, wordt u opnieuw geïnformeerd. Voor meer informatie kunt u contact opnemen met de hr P. van Ingen, tel pagina 4 van 11

5 Tekst 4 Vorige week heb ik verteld dat je mocht komen logeren. Jammer genoeg kan het niet doorgaan. Mijn oma ligt namelijk in het ziekenhuis, en daar moeten we vaak naartoe. Ik weet nog niet wanneer het wel kan. We bellen wel, oké? M n nummer is: Welke brief is een informele brief en welke brief is een formele brief? Vertel er ook bij waarom je dat denkt. Tekst 3 is een, want Tekst 4 is een, want Wat hoort bij een informele brief? En wat bij een formele brief? Trek een lijn tussen wat bij elkaar hoort. informele brief zakelijke brief spreektaal van mensen die je niet goed kent formele brief persoonlijke brief van mensen die je kent nette schrijftaal pagina 5 van 11

6 1. Lees de uitleg. Je kunt verschillende soorten formele brieven lezen: 1. Een brief waarin een vraag wordt gesteld. Bijvoorbeeld een brief van je sportclub met de vraag of je mee wilt doen aan een toernooi. 2. Een brief waarin informatie wordt gegeven. Bijvoorbeeld een brief waarin je informatie krijgt over je abonnement op de Donald Duck. 3. Een brief waarin de schrijver zijn mening over iets geeft. Bijvoorbeeld een brief waarin iemand schrijft wat hij van een nieuwe game vindt. 2. Lees nu de teksten 5, 6 en 7. De teksten 6 en 7 staan op de volgende pagina s. Tekst 5 Plaats: Roelofarendsveen Datum: 17 februari 2014 Betreft: Sportvelden Geachte burgemeester, Ik woon in de stad waar u de burgemeester van bent en ik wil iets kwijt. Ik hou heel erg van voetballen, maar er zijn geen goede sportvelden. Ik ben trouwens niet de enige die dit vindt. Al mijn vrienden vinden de sportvelden die er nu zijn ook slecht. We zouden allemaal heel blij zijn met een nieuw sportveld. Ik hoop dat u iets voor ons kunt doen. En als u vragen heeft kunt u mij altijd bellen. Ik wil graag met u meedenken over een oplossing. Alvast bedankt voor uw hulp. Vriendelijke groeten, Michael van de Heuvel pagina 6 van 11

7 Tekst 6 pagina 7 van 11

8 Tekst 7 Datum: 18 december 2013 Betreft: Nieuwe trainer jeugdteams Beste ouders/verzorgers, Zoals u waarschijnlijk weet is Peter Schaap voor de vakantie met pensioen gegaan, dus moest er een nieuwe trainer komen voor de jongste kinderen op onze vereniging. De keuze is hiervoor is op mij gevallen. Mijn naam is John Sterkenburg en ik ben een fanatiek sporter en voetbal al bijna mijn hele leven. Ik doe dit met veel plezier en ik hoop dat ik de kinderen veel kan leren en het een leuk trainingsjaar wordt. Er is dit jaar het een en ander veranderd wat betreft de trainingstijden en wedstrijden. Hieronder ziet u hoe het jaar eruit zal zien en wat er gewijzigd is. Trainingstijden: Team 1: maandag en donderdag van uur. Team 2: dinsdag en vrijdag van uur. Team 3: maandag en woensdag van uur. Hopelijk zijn de groepen goed ingedeeld en zijn het fijne tijden voor u en uw kind. Wedstrijden: Naast de twee maal weekste training vinden er geregeld op zaterdag wedstrijden plaats, deze kunnen zowel thuis, op onze vereniging, als uit (elders in de omgeving) plaatsvinden. In tegenstelling tot vorige jaren is het aan u en uw kind om te bepalen of er mee wordt gedaan aan wedstrijden. Als uw kind mee wil doen aan de wedstrijden, dient u dit op te geven. Dit kan zowel telefonisch als schriftelijk. De aanvangstijden de wedstrijden op zaterdag verschillen, maar worden ongeveer twee weken voor aanvang van de wedstrijd bekend gemaakt. Dit gebeurt door middel van een door uw kind meegenomen formulier. Mocht er eenmalig niet deelgenomen kunnen worden aan een wedstrijd, dan zou ik u willen verzoeken dit minimaal vier dagen van tevoren te melden. Ik hoop u zo goed mogelijk geïnformeerd te hebben over de nieuwe gang van zaken. Mocht u toch noch meer informatie willen, dan kunt u dit altijd vragen na afloop van de training of per mail of telefoon. Ik hoop op een gezellig en geslaagd jaar voor iedereen! Met vriendelijk groet, John Sterkenburg pagina 8 van 11

9 3. Tekst 5, 6 en 7 zijn verschillende brieven. Welke tekst is welk soort brief? Trek een lijn naar de goede soort tekst. Tekst 5: Brief aan de burgemeester brief om informatie te vragen Tekst 6: Mail aan het dierenasiel brief om informatie te geven Tekst 7: Brief aan de ouders van voetballende kinderen brief met iemands mening (en een verzoek) John vertelt drie dingen in zijn brief (tekst 7). Wat vertelt hij niet? A. Hoe ouders hun kind op moeten geven voor wedstrijden. B. Wie de nieuwe coach van de jeugdvoetbalteams wordt. C. Wat de trainingstijden van de verschillende teams zijn. D. Hoe de drie jeugdvoetbalteams zijn samengesteld. Hoe ziet een formele brief eruit? Bovenaan een formele brief staat altijd de plaats waar de brief is geschreven. Daar staat ook de datum waarop de brief is geschreven. Vaak staat bovenaan ook waarover de brief gaat. Dat is het onderwerp van de brief. Het onderwerp van de brief staat achter het woord Betreft. Er staat dan bijvoorbeeld: Betreft: rapportavond groep 4 t/m 8 Net als een informele brief begint een formele brief ook met een aanhef. Daaraan zien je voor wie de brief is bedoeld. De aanhef van een formele brief is beleefder dan bij een informele brief. Er staat bijvoorbeeld: Geachte heer of Geachte mevrouw of Beste Onder een formele brief staat ook een afsluiting. Ook de afsluiting bij een formele brief is beleefder dan bij een informele brief. Goede afsluitingen zijn: Met vriendelijke groet, of Hoogachtend, De naam van de schrijver staat ook altijd onderaan de brief. pagina 9 van 11

10 Achter het woord Betreft bovenaan een brief, schrijf je A. de afzender van de brief. B. de datum waarop je de brief schrijft. C. de plaats waar je de brief schrijft. D. het onderwerp van de brief. Welke twee afsluitingen passen bij een formele brief? A. Doei B. Groetjes C. Hoogachtend D. Met vriendelijke groet Waarom is het belangrijk om een formele brief goed te lezen, denk je? 1. Lees tekst 8 op de volgende pagina. pagina 10 van 11

11 Tekst 8 2. Lees de uitleg. Tekst 8 is een , een soort persoonlijke brief maar dan via internet verstuurd. Om een te versturen heb je een adres nodig. Dit bevat altijd (apenstaartje). Het adres staat ingevuld achter Aan. Daar kunnen ook meerdere adressen tegelijk worden ingevuld. 3. Er worden veel meer s verstuurd dan brieven. Geef drie of meer redenen waarom het handiger is om een dan een brief te versturen of te krijgen. pagina 11 van 11