Ondernemerschap in een veranderend subsidiebeleid. Onderzoek in opdracht van KB (SIOB)

Transcriptie

1 Ondernemerschap in een veranderend subsidiebeleid Onderzoek in opdracht van KB (SIOB) Natasha Stroeker 27 mei 2015

2 Presentatie in het kort Het onderzoek Context: bezuinigingen Wat is cultureel ondernemerschap? Maatregelen cultureel ondernemerschap Belemmeringen Behoeften en huidige ondersteuning Conclusie: gewenste ondersteuning Aanbevelingen tussendoor voorbeelden vanuit best practices

3 Onderzoek (1) Combinatie bezuinigingen en cultureel ondernemerschap Focus op cultureel ondernemerschap Bezuinigingen afgelopen periode en verwacht en beleidswijzigingen Mate waarin men bezig is met cultureel ondernemerschap, op welke wijze, goede voorbeelden, behoeften

4 Onderzoek (2) Onderzoek met 5 fasen: Voorbereiding Verdieping: relevante literatuur en documenten Digitale enquete onder bibliotheken (95 v.d. 160, 59%) Best practices CO 6 bibliotheken: Helmond- Peel, CODA Apeldoorn, Kennemerwaard, Rivierenland, Waterland en Zoetermeer Integrale analyse en rapportage

5 Context: bezuinigingen (1) Daling gemeentelijke subsidie (6%) Bezuinigingen zetten zich voort, ook voor de periode Overige subsidiestromen i.v.t. gemeentelijke subsidie zeer klein (5% versus 95%) Eigen inkomsten in periode constant: 19% Inkomsten met name uit: Lidmaatschappen Bijdrage(n) van deelnemers aan activiteiten Boetes Voorbeeld boetevrije bibliotheek (Rivierenland)

6 Context: beleidswijzigingen a.g.v. bezuinigingen (2) Beleidswijziging (n=71) (gerealiseerd) (n=38) (verwacht) Samenwerking * 68% (2/3) 79% (1) Selectie collectie * 61% (5) 76% (2) Vermindering personeel frontoffice * Meer eigen inkomsten zoeken * Focus naar meer specifieke gemeentelijke speerpunten Tarieven lidmaatschap omhoog 93% (1) 66% (3) 68% (2/3) 63% (4) 34% 53% (5) 63% (4) 37%

7 Wat is cultureel ondernemerschap? Containerbegrip In enge en brede zin Proactiviteit, risicobereidheid en innovativiteit Proactiviteit Risicobereidheid Innovativiteit VNG, 4 pijlers: Artistiek onderscheidend vermogen Maatschappelijk draagvlak Verdienmodel Besturen en bedrijfsvoering

8 Cultureel ondernemerschap is.. de afhankelijkheid van subsidies verminderen en meer eigen inkomsten genereren. Maatschappelijke waarde kan de bibliotheek alleen leveren door ook deels subsidie te ontvangen. het zo goed mogelijk benutten van gemeenschapsgeld door het bereiken van eigen en gemeentelijke doelen (maatschappelijke en sociale doelen). meer focus op maatschappelijk rendement en samenwerking (met andere (culturele) instellingen, commerciële organisaties etc) i.p.v. alleen op de euro s. de bedrijfsvoering en inkoop goed regelen focus op het verdienmodel: welk tarief ga ik hier voor vragen? kansen zien (proactief) en kansen pakken (innovatief). kansen zien en pakken, maar niet: risico nemen. Je kunt geen risico nemen met maatschappelijk geld. ONDERNEMERSCHAP in brede zin, niet alleen cultureel maar ook sociaal, educatief en maatschappelijk ondernemerschap. medewerkers trainen (bijvoorbeeld VVV-module klantbenadering, ondernemerschap voor leesconsulenten).

9 Stand van zaken cultureel ondernemerschap 13% 87% Ja Nee

10 Maatregelen: waar mee bezig CO? Netwerk vergroten Meer samenwerking met andere (culturele) instellingen Verhuur van het gebouw Meer aandacht en budget voor marketing, ledenwerving en ledenbehoud Invulling van een ander bibliotheekconcept Voorbeeld Centrum LIB: Samenwerking en ander concept Voorbeeld CODA: Samenwerking en verhuur kantoor Voorbeeld Helmond-Peel: Nieuw pand, meer samenwerking Voorbeeld Waterland: Samenwerking leidt tot maatschappelijke waarde

11 Belemmeringen Competenties medewerkers niet passend bij behoeften sector Imago bibliotheek bemoeilijkt financiering / sponsoring Subsidieparadox Nieuwe wet- en regelgeving Match bibliotheek bedrijfsleven soms moeizaam Maar, er zijn ook goede voorbeelden waarbij dit soort dingen wel lukken! Voorbeeld samenwerking bedrijf 3D printers (Rivierenland, Kennemerwaard)

12 Behoeften cultureel ondernemerschap Vorm ondersteuning Uitwisseling best practices andere bibl Behoefte directie (n=89) Behoefte medew (inschatting) (n=81) 78% (1) 72% (1) Handreiking, toolkit etc 58% (2) 40% (5) Uitwisseling andere sectoren 57% (3) 41% (4) Maatwerk advisering 28% (4) 10% Intervisie 26% (5) 19% Specifieke cursus 18% 65% (2) Leerprogramma 15% 44% (3)

13 Gebruik cultureel ondernemerschap Vorm ondersteuning Uitwisseling best practices andere bibl Gebruik Directie (n=82) Gebruik medew (inschatting) (n=77) 66% (1) 49% (2) Training verandermgt 52% (2) 17% Maatwerk advisering 50% (3) 14% Training CO 39% (4) 22% Training marketing 38% (5) 70% (1) Training financiering 22% 26% (5) Training klantgericht ondernemerschap Pers begeleiding op de werkvloer 18% 40% (3) 6% 38% (4)

14 Conclusie: gewenste ondersteuning Conclusie: ondanks dat men al bezig is met de uitwisseling van best practices, liggen hier ook nog aanvullende behoeften, zoals: nieuwe invloeden en gedachten van buiten de sector uitwisseling ervaringen benadering en samenwerking bedrijfsleven vraagstuk van waar je waarde kunt toevoegen als bibliotheek gezamenlijk beantwoorden vertaling van successen naar de eigen praktijk één visie op ondernemerschap

15 Aanbevelingen Meerdere inkomsten bronnen maakt afhankelijkheid kleiner Monitoring inkomensstromen gemeente inzicht in de maatschappelijke breedte v.d. functie v.d. bibliotheek Eenduidige vaststelling van het begrip cultureel ondernemerschap, in combinatie met de waarde-discussie meetbaarheid toenemende inkomsten*. Krachten bundelen, SAMEN Ervaringen uitwisselen, bijvoorbeeld rondom bedrijfsleven werkbare mechanismen Inspiratie van buiten de eigen sector!

16 Tot slot Onderzoek Universiteit van Tilburg: Ondernemen in culturele en creatieve sector Internationaal en intersectoraal Uitnodiging vanuit VOB Vragen over deze presentatie / rapport: N.Stroeker@panteia.nl