Praktijkopleider in de gezondheidszorg

Transcriptie

1 Praktijkopleider in de gezondheidszorg

2 Vicky Veenman, anesthesiemedewerker en praktijkopleider, Franciscus Gasthuis & Vlietland, locatie Gasthuis, Operatiekamercomplex, afdeling anesthesie, past maskerventilatie fictief toe op collega Celina de Bus. Jouw toekomst met de opleiding Praktijkopleider in de gezondheidszorg (OPO) De opleiding Praktijkopleider is een éénjarige deeltijdopleiding, je voorbereidt op tot het beroep van praktijkopleider. De opleiding heeft tot doel studenten te bekwamen in het uitoefenen van de functie van praktijkopleider binnen initiële opleidingen in de gezondheidszorg. De opleiding Praktijkopleider is door de Vereniging van Verpleegkundigen en Verzorgenden Nederland (V&VN) geaccrediteerd. Getuigschrift Na afloop van de opleiding ontvang je het getuigschrift Praktijkopleider als: aan alle gestelde eisen van de opdrachten is voldaan minimaal 80% van de lesdagen is gevolgd. Als praktijkopleider kun je leerprocessen vormgeven gebruik makend van actuele onderwijsmethoden waarbij het zelfstandig leren, van leerlingen/stagiaires, centraal staat. Je kunt leerprocessen aansturen en leerlingen individueel of in groepsverband (zowel op school als in het praktijkveld) begeleiden. Deskundigheid in het vakgebied, met als doel het kunnen verlenen van zorg op maat in meerdere settingen van de gezondheidszorg is een belangrijke eis die gesteld wordt aan het beroep van praktijkopleider. Het vormgeven van leerprocessen voor leerlingen zal dan ook steeds moeten worden afgestemd op de beroepspraktijk van de betrokkenen. Er wordt daarom van de praktijkopleider verwacht dat kennis en vaardigheden actueel worden gehouden. Een ander aspect van het beroep van praktijkopleider is het initiëren van onderwijs, zowel individueel als in samenwerking met anderen. Bij het ontwikkelen van bijvoorbeeld beroepsgerichte leereenheden zullen meerdere disciplines, zowel van het opleidingsinstituut als het praktijkveld, betrokken worden. Het kunnen functioneren in samenwerkingsverbanden is dan ook een vereiste. Aan de inhoud van deze brochure kunnen geen rechten worden ontleend. Waar hij staat, bedoelen we ook zij. De meest actuele informatie is te vinden op hsleiden.nl. Daarnaast is reflecteren een essentiële vaardigheid die een praktijkopleider nodig heeft. Naarmate je als praktijkopleider beter in staat bent het eigen handelen te onderzoeken, ben je in staat blijvend je eigen leerproces te sturen en jezelf bij te scholen. 3

3 Carrière en toekomst Praktijkopleiders zijn sinds de start van de eerste opleiding niet meer weg te denken uit de zorgpraktijk. Het aantal praktijkopleiders groeit gestaag. Het vak ontwikkelt zich voortdurend. Als praktijkopleider kun je binnen verschillende settingen in de gezondheidszorg de leerlingbegeleiding vormgeven. Waarbij je in staat bent (nieuwe) leersituaties te creëren en (bestaande) leerprocessen van zowel de leerlingen/stagiaires als de werkbegeleiders te coachen. Je voert dit uit binnen de domeinen van: de leeromgeving de organisatie van de leeromgeving het beroep Binnen de leeromgeving richt de opleider zich op het leerproces van de leerlingen/stagiaires in de groep, individueel en tijdens het leren in de praktijk of op school. Bij de organisatie van de leeromgeving gaat het om het beroepsmatig handelen in de organisatie, het samenwerken met collega s om de voorwaarden voor het opleiden van de leerlingen/stagiaires gestalte te geven. En binnen het domein van het beroep vervult de opleider een actieve rol in de vernieuwing van het beroep, die mede van invloed is op de leer-/ werkomgeving van de leerling. Wat vindt Dewi? Dewi Kreunen volgt de Opleiding Praktijkopleider in de gezondheidszorg (OPO). Zij werkt bij het HagaZiekenhuis locatie Leyweg als praktijkbegeleider op de afdeling Acute Opname en Diagnostiek Afdeling (AODA) en als verpleegkundige op de Spoedeisende Hulp. Na mijn ervaring als verpleegkundige op de afdeling interne geneeskunde en bij de spoedeisende hulp, was ik toe aan een extra uitdaging. Ik ben met deze opleiding gestart omdat ik een coachende rol wilde vervullen en omdat ik het leuk vind om trainingen te geven. Ook spraken de regelmatige uren me aan. Mijn werkgever en ik zijn een traject op maat ingegaan. Het eerste half jaar draaide ik een pilot om te ervaren of de functie van praktijkbegeleider mij interessant leek en of ik de capaciteiten in me had om deze uit te voeren. Mijn manager en ik waren enthousiast en ik ben de opleiding gestart. Tegelijkertijd met een directe collega. Dit heeft als voordeel dat je ook met elkaar van gedachten kunt wisselen over bepaalde vraagstukken. Opbouw van de studie Het onderwijs is gericht op de drie competentiegebieden uit het competentieprofiel van de praktijkopleider van Hogeschool Leiden. Het onderwijs wordt verzorgd door een aantal docenten van Hogeschool Leiden en gastdocenten. De theoretische achtergrond van de onderwerpen wordt aangevuld met casuïstiek uit de leer-/ werksituatie van de praktijk. De competentiegebieden en kerncompetenties De functie van praktijkopleider kent drie competentiegebieden: het faciliteren en coachen van leerprocessen leerplanontwerp, leerplanontwikkeling uitvoering kwaliteitszorg Voor elk van de drie competentiegebieden zijn algemene en specifieke competenties verreist. Het algemene deel maak je je eigen door onderwijs op de hogeschool. De specifieke competenties kun je alleen verwerven in de beroepspraktijk met hulp van patiënten en de begeleider. Op vastgestelde momenten laat je jouw vorderingen met betrekking tot het verwerven van competenties zien. En toon je jouw competenties op meerdere manieren en momenten aan. ontvangen, ontwikkel je jezelf tot een professionele beroepsbeoefenaar. Daarnaast leer je van elkaars leer-/ werksituatie en de karakteristieke problemen die daar spelen. Studiebelasting De duur van de opleiding is 1 jaar. Het totale studieprogramma heeft een studiebelasting van 672 uur. Dit staat gelijk aan 24 EC (European Credits). 1 EC staat voor 28 studiebelastingsuren. In de studiebelastingsuren zijn inbegrepen de lesdagen en de voorbereiding voor de lesdagen door middel van studieopdrachten en de praktijkdagen. Onderwijsvormen Afhankelijk van de stof wordt gekozen voor colleges, werk(groep)colleges en/of trainingen. Zeer leerzaam zijn de methodieken voor effectieve coaching en communicatie. Hoe vraag je door in bepaalde situaties en hoe haal je het talent in een cursist naar boven? Natuurlijk zonder zelf al een antwoord te verpakken in de vraag. Persoonlijk vind ik dit de leukste vakken. In het begin zocht ik als praktijkbegeleider naar mijn rol binnen het team. De opleiding heeft mij hier actief bij geholpen. Begeleiding Omdat het onderwijs en de praktijk zo nauw met elkaar verweven zijn, heb je vanaf de start een persoonlijke begeleider op de werkvloer. Hij begeleidt je met en heeft een adviserende rol in de beoordeling van de praktijkopdrachten. Je maakt een individueel praktijkleerplan om het praktijkleren te ondersteunen. In dit plan formuleer je leerdoelen en leeractiviteiten voor jouw leer-/werksituatie. In het digitale portfolio neem je bewijslast op van de competenties die je hebt verworven. Je krijgt een coach van de opleiding toegewezen, die de onderdelen van je portfolio beoordeelt. Tijdens de opleiding is ook samenwerken met medestudenten belangrijk. Door feedback te geven en te 4 5

4 Onderwijsprogramma Het onderwijsprogramma is opgebouwd uit zeven onderwijsleereenheden, modulen, waarbij de algemene - en specifieke competenties vanuit het competentieprofiel de leidraad vormen. In de modulen staan de volgende thema s centraal: intervisie, samen reflecteren begeleidingsvaardigheden leersituaties in theorie en praktijk attitude & beoordelen leerplanontwikkeling de praktijkopleider als coach Daarnaast is er nog een generieke module: handleiding portfolio Intervisie; samen reflecteren (module 1) Reflecteren doe je niet zomaar; er is een aanleiding voor. Veelal is dit een betekenisvolle gebeurtenis, een situatie die je hebt meegemaakt en waar je bewust over nadenkt. Door te reflecteren leer je het eigen handelen beter te doorgronden en hiervan te leren. Reflecteren leidt tot de ontwikkeling van een kritische en analytische beroepsbeoefenaar. In deze module wordt daarom aandacht besteed aan zowel het individueel reflecteren, als het reflecteren in groepsverband. Begeleidingsvaardigheden (module 2) Tot de taak van de praktijkopleider hoort het begeleiden van leerlingen en werkbegeleiders. Daarbij staat het doelgericht leren centraal. Essentiële onderdelen uit het takenpakket van de praktijkopleider zijn daarbij onder andere het geven van methodische praktijkbegeleiding en het voeren van begeleidingsgesprekken. Training in communicatieve vaardigheden, practica en thuisopdrachten vormen belangrijke elementen in deze module. Leersituaties in theorie en praktijk (modulen 3a en 3b) Deze modulen vormen één geheel, waarbij module 3a ingaat op de theoretische achtergronden en module 3b de uitvoering daarvan betreft. Het creëren van leersituaties en het geven van praktijklessen behoort tot de taken van de praktijkopleider. Deze modulen zijn er dan ook op gericht om je op leersituaties voor te bereiden, deze uit te voeren en te evalueren. Hierbij zijn veel aspecten van belang zoals uitgangspunten voor leren en onderwijzen. En het maken van een les- en/of begeleidingsplan. Attitude & beoordelen (module 4) In het leerproces van de leerling speelt het toetsen van houding en vaardigheid, alsmede het evalueren met de praktijkopleider een grote rol. Met name in deze module wordt speciale aandacht besteed aan de ontwikkeling en het begeleiden van de attitude van de leerling en praktijkopleider. Leerplanontwikkeling (module 5) Door veranderende opvattingen met betrekking tot het begeleiden van leerlingen zijn al veel opleidingen in de gezondheidszorg bezig met het ontwikkelen of verbeteren van een praktijkleerplan. Deze module geeft aan hoe een praktijkleerplan (of een deel daarvan) te ontwerpen. De praktijkopleider als coach (module 6) In deze module wordt aandacht besteed aan de analyse van het leerklimaat, de kenmerken van coachen, hantering van weerstanden en oplossingsgericht & situationeel coachen. Handleiding Portfolio (module 7) In deze handleiding wordt beschreven wat een portfolio is, hoe deze wordt opgebouwd en wat de rol van de begeleider hierbij is. Ook wordt aangegeven op welke wijze het portfolio wordt geëvalueerd en beoordeeld. De docent geeft je uitleg over het belang van het portfolio voor nu, de toekomst en de wijze waarop je deze vorm kunt geven. Je werkt aan dit portfolio gedurende de gehele opleiding. 6 7

5 Iets voor jou? Je wilt binnen de gezondheidszorginstelling waar je nu werkzaam bent zelfstandig op hbo-niveau zorg dragen voor de praktijkbegeleiding op de praktijkafdeling(en). Je wilt een bijdrage leveren aan het verbeteren van de kwaliteit van de praktijkbegeleiding. Je bent toe aan een volgende stap in je loopbaan. Heb je een relevante stage- of werkplek met een praktijkbegeleider die jou kan coachen en kijk je niet op tegen een pittige opleiding? Dan is de opleiding Praktijkopleider wellicht iets voor jou. Mensenwerk Je wilt dichtbij de praktijk blijven staan en van daaruit een brug vormen naar het theoretische deel van de opleiding van de leerlingen en stagiaires die in opleiding zijn. Je hebt oog voor de opleidingsbehoeften van de leerlingen en stagiaires. Daarbij kun je goed samenwerken met andere professionele medewerkers in het kader van de leerlingbegeleiding. En je hebt daarbij specifiek aandacht voor vragen van de werkbegeleiders. Studieadvies De keuze voor een opleiding is één van de belangrijkste beslissingen in je leven. Denk er daarom goed over na. Bezoek één van onze Open Dagen. Kijk op onze site voor meer informatie en het programma. Je kunt tijdens deze dagen het opleidingsmateriaal inzien en terecht met vragen over je studiekeuze, eventuele twijfels en persoonlijke omstandigheden, zoals studeren met een functiebeperking. Onder een functie-beperking verstaan we alle aandoeningen die chronisch van aard zijn en die tot studievertraging kunnen leiden. Bijvoorbeeld een motorische of zintuiglijke handicap, psychische belemmeringen, spraakstoornis, dyslexie/ dyscalculie, autismespectrumstoornis of AD(H)D. Hogeschool Leiden biedt voorzieningen die je ondersteunen bij het volgen van de studie, zoals tentamentijdverlenging. Wil je hierover meer weten kijk dan op hsleiden.nl/decaan. Goed om te weten voordat je kiest De opleiding Praktijkopleider is een éénjarige deeltijdopleiding die opleidt voor de functie van praktijkopleider in de gezondheidszorg. De opleiding heeft tot doel de studenten voor te bereiden, dan wel te bekwamen in het uitoefenen van de functie van praktijkopleider binnen initiële opleidingen in de gezondheidszorg. Toelatingsvoorwaarden Als deelnemer aan de opleiding beschik je over de mogelijkheid om de praktijkopdrachten uit te voeren. Je kunt je voor de opleiding inschrijven als je één van de volgende opleidingen hebt afgerond: verpleegkunde radiodiagnostisch- en/of therapeutisch laborant operatieassistent/anesthesiemedewerker hartfunctielaborant/longfunctieanalist sociaal pedagogisch hulpverlener Of een ander (hbo)-diploma/getuigschrift en/of werkervaring als praktijkopleider in de gezondheidszorg. Dit is ter beoordeling van de opleidingscoördinator. De overige toelatingsvoorwaarden zijn: (voor verpleegkundigen) ingeschreven staan in het BIG-register voor verpleegkundigen gedurende de hele opleiding de beschikking hebben over een werkplek (van minimaal 16 uur per week) of een stageplaats (van minimaal één dag per week) in een gezondheidszorginstelling. Toelatingsprocedure en inschrijving Je meldt je aan door het aanmeldingsformulier op hsleiden.nl/opo te downloaden, in te vullen en op te sturen. Nadat wij het aanmeldingsformulier hebben ontvangen, krijg je binnen twee weken een brief van bevestiging van aanmelding. Denk je in aanmerking te komen voor een eventuele vrijstelling, dan kun je een afspraak maken met de opleidingscoördinator. In dit gesprek stellen we vast waaraan je tijdens de opleiding nog moet werken. En of er op basis van eerder gevolgd onderwijs en werkervaring, een deel van het programma zal worden vrijgesteld. Toelatingsprocedure en inschrijving Je hebt om de week één hele dag les van half 9 tot half 5. De lesdag is altijd op donderdag. De schoolvakanties van regio Midden-Nederland zijn vrij gepland van lesdagen. Kijk voor de meest actuele informatie over toelating en inschrijving voor de studie van jouw keuze op hsleiden.nl 8 9

6 Haal het beste uit jezelf: kies voor Hogeschool Leiden Kies jij voor een studie waarin je de kans krijgt om het beste uit jezelf te halen? Met kwalitatief en inspirerend onderwijs dagen we je bij Hogeschool Leiden uit om jezelf maximaal te ontwikkelen. Je leert van én met onze docenten, je medestudenten en organisaties uit het vakgebied waar je voor wordt opgeleid. Menselijke maat en persoonlijk contact staan hierin bij ons centraal. Bij Hogeschool Leiden voel jij je thuis. Structuur en flexibiliteit Wij willen je inspireren, stimuleren en ondersteunen om het maximale uit je studie te halen. Door te kiezen voor onze hogeschool, maak jij dus ook de keuze om écht te studeren: actief en voltijds. Daar staat tegenover dat je van ons mag verwachten dat wij je weten te binden en boeien, zodat jij ook gaat én blijft leren. We bieden je structuur waar dat nodig is, maar ook de ruimte om je eigen keuzes te maken. In de inhoud van je studie, maar ook in de werkvormen, het soort leeromgeving en het tempo. Jij krijgt in de loop van je studie steeds meer de regie over jouw leerproces. Talentontwikkeling in de praktijk Uit ervaring weten we dat je jouw competenties en talenten het beste ontwikkelt door te werken met realistische vraagstukken en situaties uit jouw toekomstige beroepspraktijk. In ons onderwijs is hier dan ook veel aandacht voor. Wij leiden jou op tot die beginnende professional waar werkgevers behoefte aan hebben. Dat doen we niet alleen door het overdragen van kennis. Wij voelen ons verantwoordelijk voor een duurzame samenleving, waarin respect voor de ander vanzelfsprekend is en diversiteit het uitgangspunt. Meer dan een studie Op onze hogeschool kun je meer dan alleen je studie volgen. Wij geloven in individuele talentontwikkeling naast het reguliere programma. Zo bieden we een Honoursprogramma aan, faciliteiten voor topsporters en extra ruimte voor ondernemerschap in de vorm van de Topondernemersregeling. Ook kun je een bijdrage leveren aan de kwaliteit van het onderwijs door lid te worden van je opleidingscommissie of de Studentenraad. Vrijwel alle opleidingen hebben een studievereniging, die leuke evenementen en studiegerelateerde activiteiten organiseert. Studeren in Leiden Als aankomend student in één van de oudste studentensteden van Nederland staat je veel te wachten. Leiden heeft niet voor niets de bijnaam: stad van ontdekkingen. Zowel de hogeschool als de karakteristieke stad hebben jou veel moois en interessants te bieden. Denk daarbij aan de viering van 3 oktober, het culturele leven tijdens evenementen als de Nacht van Kunst & Kennis en Museumnacht Leiden, maar ook het sociale leven bij de verschillende studentenverenigingen. Meer info? Meer weten over de opleiding Praktijkopleider in de gezondheidszorg? hsleiden.nl/opo Toch een andere studie? Bekijk ook eens deze opleidingen: Praktijkondersteuner/ -verpleegkundige Huisartsenpraktijk Kom kijken en ervaren! Kijk op hsleiden.nl voor actuele data voor Open Dagen voor deze opleiding. Hier kun je je ook aanmelden voor deze activiteit [Layar!]

7 Hogeschool Leiden Zernikedreef CK Leiden Postbus AJ Leiden hsleiden.nl facebook.com/hsleidennl twitter.com/hsleidennl linkedin.com/company/hogeschool-leiden John Otto Opleidingscoördinator