Scheulder, de familie Hupperichs

Maat: px

Weergave met pagina beginnen:

Download "Scheulder, de familie Hupperichs"

Henriette Peters
7 jaren geleden
Aantal bezoeken:

1 Scheulder, de familie Hupperichs De familie Hupperichs is 15 maart 1936 naar Scheulder gekomen. De familie bestond uit vader Jozef, moeder Helena Hupperichs-Meesen en de kinderen Marieke, Mien, Viva, Hub en Lies. De hele familie Hupperichs Voorheen had Jozef Hupperichs een boerderij gepacht in Elkenrade. Hij was daar terecht gekomen na zijn huwelijk in 1924 met de dochter van de voormalige pachter, Helena Meesen. Nu moest hij daar plaats maken omdat de eigenaar, een zekere Noben, zelf de boerderij ging bewonen. Zo n verhuizing gebeurde niet zoals nu, met een verhuiswagen, maar alle huisraad, werktuigen en kleinvee werden door de buren op tevoren gepoetste en versierde karren geladen, waarna de hele stoet naar het nieuwe pachtadres vertrok. Zo n verhuizing noemde men bageeren. Jozef en Helena Hupperichs Jozef Hupperichs De twee oudste dochters, Marieke en Mien, waren al tien dagen eerder naar Scheulder gekomen om alvast in Sibbe naar school te kunnen gaan. Daardoor had de school op dat moment voldoende kinderen om geen leerkracht te verliezen. Samen met de familie kwam ook de dienstmaagd, May Helwichs van t Rooth, mee naar Scheulder. May is 24 jaar bij de familie Hupperichs in dienst geweest. Ze is vertrokken toen haar moeder overleed en May voor haar vader is gaan zorgen.

2 De boerderij toen De boerderij was, zoals de meeste in die tijd, een gemengd bedrijf. Op het veld werd alle werk door Jozef zelf gedaan. Zijn vrouw en de dienstmaagd May zorgden voor het vee, het melken van de koeien en uiteraard voor het huishouden. Op het veld werden vooral tarwe, gerst, haver en voederbieten voor het vee verbouwd. De tarwe was in hoofdzaak voor de verkoop en de rest was voor eigen gebruik. Als de vruchten in de molen waren gemalen werd er zelf brood en vlaai van gebakken. Om het vee iets extra te geven werden er koeken gekocht, zoals lijn- en kokoskoeken. Die waren zo hard dat ze eerst in de zogenaamde koekenbreker gemalen moesten worden. Ook de voederbieten moesten worden gemalen voordat ze aan het vee werden gevoerd. Helena Hupperichs-Meesen De paarden kregen in hoofdzaak haver en klaver. De klaver moest elke dag, voordat men met de paarden ging werken, van het veld worden gehaald. Om vijf uur s morgens werd er gestart met het verzorgen van de paarden en de rest van het vee. Daarna ging men naar het veld en werkte men tot twaalf uur. Na het middageten ging men dan tot twee uur ungere (rusten). Hierna werkte men weer verder tot vier uur, want dan kwam de vrouw met de koffie. Zelfs de paarden wisten wanneer het vier uur was, want die bleven dan vanzelf al staan. In 1946 werd een zogenaamde zelfbinder gekocht. Voorheen was er een maaimachine, getrokken door twee paarden, en moesten de schoven zelf gebonden worden. Moeder Hupperichs overleed in Na het huwelijk van zoon Hub met Ellie Souren in 1958 namen die de boerderij van vader Hupperichs over.

3 Rond die tijd werden de paarden vervangen door de eerste tractor. Een tractor van toen was niet te vergelijken met de machines van nu. Hun eerste tractor, een Allis Chalmers, had 24 pk. Als je nu een tractor koopt met minder dan 100 pk, tel je helemaal niet mee In de huiswei stonden fruitbomen, zoals bij bijna elke boerderij. Omdat er bijna niet tegen ziektes werd gespoten brachten de bomen maar weinig fruit op. Een gedeelte van dit fruit was voor eigen gebruik - vlaai bakken, inmaak - en de rest ging naar de veiling. In de deuropening moeder Hupperichs In de huiswei stonden ook de koeien, die ook wel van een appel hielden. Daarom moesten de takken, die door het gewicht van het fruit doorzakten, gestéépe worden. Voor deze stiepe en het andere geriefhout ging men in die tijd bössche. Dat wil zeggen dat men het hout dat men nodig had uit het bos ging halen. Hierbij valt te denken aan weidepalen, maar ook hout voor de kachel of schanse voor het bakkes. Zelfs de takjes voor het maken van de bessem kwamen uit het bos. Zo nu en dan werd er ook een varken geslacht. Piet van Kan was de huisslachter. Hij schoot het varken af. Vaak werd er ook met een hamer een ijzeren pin in de kop van het varken geslagen. Hierna werd het varken gefakkeld om de haren te verwijderen, waarna het aan de slagludder werd gehangen en van de ingewanden ontdaan. Daar moest het een dag hangen om aaf te sterve. De volgende dag kwam de huisslager terug om het varken in stukken te snijden. Om de twee weken moest in het bakkes brood en vlaai gebakken worden. Later werd alleen het deeg zelf gemaakt, waarna alles naar bakker Deckers in Sibbe gebracht werd voor het eigenlijke bakken. Tijdens de oorlog zijn in Scheulder enkele bommen gevallen. Eén bom kwam terecht in de oprit van de boerderij en een volgende in de huiswei van de familie Cremers. Gelukkig waren er geen gewonden en was er weinig schade. Het enige slachtoffer dat te betreuren viel was een koe van de familie Cremers, die het bombardement niet overleefde. Onder de oorlog werden door de bezetters alle machines verzegeld. Toch had men machines verborgen weten te houden. Zo ook bij de familie Frijns in het Pasveld (tussen Scheulder en Margraten). Hier ging men dan s nachts naar toe om het graan te laten malen. In de winter kwamen soms Belgische vrouwen met klompen of ketels om die hier te ruilen. Ze namen dan in het geheim vruchten mee naar België. Als je ziet hoeveel er veranderd is in de bedrijfsvoering, tussen 1936 (toen Jozef Hupperichs naar Scheulder kwam) en nu, zie je een groot verschil. Vroeger waren er tien koeien, die twee maal per dag met de hand gemolken werden. In 1957 kwam al de eerste melkmachine, maar die was zo onprofessioneel dat het melken met de hand sneller ging dan machinaal.

4 De voorouders van Hub Hupperichs. (gegevens grotendeels afkomstig uit Genealogie Familie Hupperichs & Houpperichs. Omdat de gehele stamboom te uitgebreid zou zijn beperken wij ons tot een rechte lijn vanaf Drees Hupperichs) Drees (Andreas) werd omstreeks 1590 in Wijlre geboren en overleed daar in Hij was getrouwd met Catrin (Catharina) Hanen en zij hadden voor zover bekend één zoon: Stephanus die ook in Wijlre geboren werd in Stephanus huwde in 1653 in Wijlre met Christina Gijsen. Uit hun huwelijk werden 3 kinderen geboren: Catharina, Andreas en Laurents. Stephanus overleed in Andreas Hupperichs ( ) was waarschijnlijk gehuwd met Catharina Lenaerts uit Wijlre. Zij kregen 6 kinderen: Steven, Leonard, Laurens, Catharina, Christina en Willem. Leonard Hupperichs (geboren circa 1689 Wijlre) huwde rond 1718 in Wijlre met Maria Catharina Knols uit Ransdaal, waar het echtpaar ook ging wonen. Uit dit huwelijk werden 10 kinderen geboren: Maria Catharina, Margret, Christina, Catharina, Maria, Andreas, Stephan, Peter, Leonard en Lambert. Leonard Hupperichs overleed in 1742 in Ransdaal en werd in Klimmen begraven. Zoon Leonard (Houpperichs) werd in 1734 in Ransdaal geboren. Hij verloor zijn vader op 9 jarige leeftijd. Hij huwde in 1781 in Wijlre met Anna Elisabeth Kicken uit Wijlre. Hij vestigde zich eerst als landbouwer in Vijlen en later in Wijlre. Zij kregen 8 nakomelingen: Hendrik, Joannes Leonardus, Maria Gertrudis, Steven, Willem, Hubertus Leonardus, Joannes en Maria Theresia. Steven Houpperichs is in 1784 in Wijlre geboren en huwde daar in 1813 met Barbara van Loo. Hij ging in Etenaken wonen in de boerderij van zijn schoonouders (hoek Klapstraat - Valkenburgerweg). Hun 8 kinderen waren: Jan, Joseph, Maria, Catharina, Leonard, Helena, Willem en Jan Michael. Jan Houpperichs is in 1813 in Etenaken geboren en huwde in 1848 met Viva Habets (van hoeve de Leuf) uit Oud Valkenburg. Zij kregen 6 kinderen: Anna, Maria Barbara, Leonard, Willem, Johannes Mathias en Dora. Jan Hupperichs overleed in Wijlre in 1875, 62 jaar oud. Willem Hupperichs werd geboren in Oud Valkenburg in Hij trouwde in 1886 met Anna Maria Engelen, dochter van de pachter van de watermolen van Wijlre. Hij woonde eerst in het ouderlijk huis te Etenaken en verhuisde in 1889 naar een pachthoeve te Baneheide. In 1906 verhuisde hij naar een boerderij in Elkenrade, en in 1917 werd hij de pachter van de watermolen van Wijlre. Hier overleed hij in 1937 op bijna 81 jarige leeftijd. Zij kregen 10 kinderen: Viva, Leonard, Joseph, Clara Maria Anna, Sjeng, Pieter Joseph, Maria Philomina Hubertina, Dora, Anna Maria en Leo. Joseph Hupperichs werd in 1889 in Baneheide geboren. Hij trouwde in 1924 te Wijlre met Helena Meessen uit Elkenrade. Hij woonde eerst als landbouwer te Elkenrade, maar kwam in 1936 als pachter naar de boerderij aan de Dorpsstraat 60 in Scheulder. Joseph Hupperichs stierf in 1980, 91 jaar oud, te Kerkrade. Zijn vrouw Helena overleed in 1957 te Scheulder. Zij werd 64 jaar oud. Uit het huwelijk werden 4 dochters en 1 zoon geboren: Maria Hubertina, Maria Wilhelmina, Viva, Hub en Anna Maria Elisabeth. Hub (Peter Joseph Hubertus) Hupperichs heeft in 1932 in Elkenrade het levenslicht gezien. Hij is in 1958 in Scheulder getrouwd met Ellie Souren uit Schinnen. Hij werd landbouwer op de in 1936, door zijn vader gepachte boerderij aan de Dorpsstraat te Scheulder. Zij kregen vijf kinderen, te weten: Marie-José, Frans, Wiel, Giny en Johan.

5 In 2005 heeft de jongste zoon Johan, samen met zijn vrouw het bedrijf van vader Hub overgenomen, waarmee zij de volgende generatie van landbouwers uit de familie Hupperichs zijn. De boerderij nu Dit verhaal kwam tot stand met medewerking van Hub en Elly Hupperichs-Souren De Scheulderdorpsstraat

Vergelijkbare documenten

Fragment-genealogie Smeets (3)

Fragment-genealogie Smeets (3) XI-1 ANNA MARIA SMEETS geboren te Schin op Geul t.o. de kerk en aldaar gedoopt 30 december 1770, dochter van WIJNANDUS SMEETS [X-2] en CHRISTINA LOOGEN. Zij huwde te Schin