Jaap Maas raad juni 2013

Transcriptie

1 Agendapunt commissie: steller telefoonnummer Jaap Maas agendapunt kenmerk datum raadsvergadering onderwerp Nota Kaders raad juni 2013 aan de gemeenteraad A. Samenvatting De Nota Kaders is traditioneel het moment om bekend te maken wat de meerjarige stand van zaken is en hoe de beschikbare middelen ingezet worden voor ontwikkelingen in onze gemeente. Hierbij wordt gekeken naar interne en externe ontwikkelingen. Naast het duiden van deze ontwikkelingen wordt er in de Nota Kaders tevens een inschatting gemaakt van de effecten van deze ontwikkelingen op het huidige beleid. De raad wordt in de gelegenheid gesteld de (beleids)keuzes kenbaar te maken, de kaders aan te geven en/of richtinggevende uitspraken te doen, zodat wij de uitgangspunten voor het opstellen van de Programmabegroting helder zijn. Uiteindelijk gaat het over het meerjarige budgettaire kader. B. Voorgesteld besluit 1. Kennis nemen van de ontwikkelingen zoals opgenomen in de Nota Kaders Kennis te nemen van de voorgestelde keuzes en ambities zoals opgenomen in de Nota Kaders Vaststellen van de technische kaders en uitgangspunten voor het vervaardigen van de begroting , zoals opgenomen in bijlage 1van de Nota Kaders 4. Vaststellen van het wijzigingsvoorstel afschrijvingstermijnen, zoals opgenomen in bijlage 2 van de Nota Kaders, conform art. 7 lid 2 van de financiële verordening gemeente Valkenswaard C. Inleiding Gelet op de Gemeentewet zijn wij verplicht vóór 15 november 2013 de vastgestelde Programmabegroting aan Gedeputeerde Staten te zenden. De Nota Kaders is het startdocument om de Programmabegroting inhoud te geven. De gemeente wordt geconfronteerd met aanzienlijke aanvullende bezuinigingen van het rijk die van (grote) invloed zijn op de gemeentelijke begroting. Fundamentele keuzes zijn noodzakelijk. Een voorzet tot het maken van deze keuzes maakt deel uit van de Nota Kaders D. Wat willen we bereiken? Een door uw raad vastgesteld kader voor het opstellen van een meerjarig structureel reëel sluitende begroting.

2 E. Wat gaan we ervoor doen? 1. Begroting 2013 Wat in ieder geval vast staat is de omvang van de bezuiniging die op de gemeenten afkomt. In de begroting 2013 wordt gesteld dat in de begroting geen rekening gehouden is met mogelijke extra bezuinigingen van het rijk. Wat toen wel gebeurd is, is het opnemen van een lijst van maatregelen die als mogelijke dekking kunnen dienen voor een extra bezuiniging. Inmiddels is de omvang van de bezuiniging wel bekend. De maatregelen zoals opgenomen in de tabel op bladzijde 10 van de begroting 2013 zijn getoetst op actualiteit en opgenomen in de bandbreedte van deze nota als voorstel om de bezuinigingen die rechtstreekse doorwerking hebben vanuit het regeerakkoord te dekken. 2. Beleid volgt geld Voor de maatregelen die geen rechtstreekse doorwerking hebben, wordt voorgesteld om de rijksbegroting rechtstreeks door te vertalen naar de gemeentelijke begroting. Dit betekent dus dat beleid geld volgt. Zou de gemeente namelijk de bezuiniging vanuit het rijk op de categorie overige maatregelen Regeerakkoord Rutte II niet doorvoeren naar onze begroting dan ontstaat er meerjarig een extra nadelig saldo van ,-. Het opvangen van dit gat zou betekenen dat de gemeente fors in haar voorzieningen zou moeten snijden en dit proberen we juist te voorkomen. Zeker aangezien nog niet bekend is wat de impact is van de overige maatregelen, met name in de sociale domein, wordt de beleidslijn beleid volgt geld gehanteerd. Deze beleidslijn steunt op een aantal uitgangspunten. Deze uitgangspunten staan vermeld in paragraaf Ontwikkelingen en ambities In paragraaf 2.4 wordt geschetst welke ontwikkelingen op ons af komen en welke ambitie de gemeente de komende jaren heeft. Het besef dat in tijden van bezuinigingen de ambitie niet tot aan de hemel kan reiken, zorgt voor een realistisch beeld van de ontwikkeling van onze gemeente in lijn van de toekomstvisie. Het lijkt raar om in tijden van bezuinigingen te roepen dat de gemeente ook nog ambities heeft. Ambities om bijvoorbeeld aangehaakt te blijven bij ontwikkeling van Valkenswaard zoals die staat beschreven in de toekomstvisie. Hierbij moet met name gedacht worden aan duurzaam veranderen en verbeteren met een vleugje lef en ambitie. Bij het formuleren van deze ambities zijn wij kritisch geweest in de onderwerpen die voorgesteld worden om te gaan realiseren. In paragraaf 2.4 is een overzicht opgenomen van ontwikkelingen en ambities die een plek moeten krijgen in de nota kaders. Het opnemen van deze punten heeft geleid tot een nieuwe bandbreedte, waardoor in 2017 een tekort zou ontstaan van ,- (inclusief extra rijksbezuinigingen). 4 Nieuwe maatregelen In hoofdstuk drie zijn voorstellen opgenomen om dit tekort te dekken, beginnend met de eerder genoemde maatregelen die reeds als mogelijke dekking stonden vermeld in de begroting Door het college zijn de voorstellen op de volgende wijze gerubriceerd: 2

3 1. Maatregelen begroting 2013, nog niet meerjarig ingeboekt; 2. Verantwoordelijkheid burger; 3. Efficiënter werken; 4. Samenwerking; 5. Niet meer doen/uitbesteden Het vertrekpunt bij de opbouw van categoriseren is dat we niks willen afbreken wat later niet nodig blijkt of brede maatschappelijke impact heeft. Dit zorgt ervoor dat categorie 5 niet meer doen/uitbesteden de categorie is waar alleen naar gekeken wordt als binnen de overige categorieën niet voldoende maatregelen te vinden zijn. Categorie 1 maatregelen begroting 2013 zijn de maatregelen waarvan het college vorig jaar reeds aangegeven heeft deze te willen inboeken op het moment dat blijkt dat rijksbezuinigingen hiertoe nopen. Dat blijkt nu dus nodig. Categorie 2 Verantwoordelijkheid burger zijn maatregelen die rekening houden met de terugtredende rol van de rijksoverheid. De gemeente vult deze rol weliswaar voor een deel in, maar is steeds vaker op zoek naar mogelijkheden om burgers en instellingen te activeren om taken zelf op te pakken en uit te voeren. Categorie 3 Efficiënter werken gaat met name in op de doelmatige uitvoering van taken. In de afgelopen jaren is reeds naar voren gekomen dat veel maatregelen om bezuinigingen in te boeken uit deze categorie komen. De gemeentelijke organisatie streeft daarbij om taken die we reeds uitvoeren anders te organiseren waardoor minder budget nodig is en het niveau van dienstverlening toch hetzelfde blijft of zelfs beter wordt. Samenwerking is categorie 4. Samenwerking is een trend die landelijk zichtbaar is. De rijksoverheid stuurt vanuit diverse invalshoeken op het tot stand laten komen of intensiveren van samenwerkingsvormen. Gemeenten hebben ook ene belang om samen te werken. Deze samenwerking wordt niet alleen gezocht buiten de gemeente, zoals samenwerking op bedrijfsvoering met andere gemeenten. Thematische samenwerkingen binnen de decentralisaties zijn kansen die momenteel opgepakt worden. Ook de samenwerking binnen de gemeente met diverse maatschappelijk partners en instellingen valt binnen deze categorie. Bij de categorieën 2, 3 en 4 wordt er vanuit gegaan dat taken of activiteiten nog altijd uitgevoerd worden. Dat zal mogelijk in een andere vorm of door een andere partij zijn, maar alles wat we doen, blijven we doen. Het totaal aan voorstellen leidt tot een structureel reëel sluitend meerjarenperspectief met een positief saldo van ,- in Extra bezuinigingen Oranjeakkoord In de bandbreedte is rekening gehouden met de extra bezuinigingen als gevolg van het Oranjeakkoord. Dit akkoord is inmiddels van de baan. Het zorgakkoord en sociaal akkoord zullen waarschijnlijk wel leiden tot een extra korting op de Algemene Uitkering. De exacte gevolgen worden pas duidelijk bij de 3

4 meicirculaire en mogelijk pas bij de septembercirculaire. In lijn van de nota kaders van afgelopen jaren wordt rekening gehouden met de meest reële bezuinigingsverwachting. Vandaar dat wordt voorgesteld om de inschatting van de extra bezuinigingstaakstelling Oranjeakkoord/ zorgakkoord in de bandbreedte te blijven opnemen tot op enig moment bekend is wat de bezuiniging concreet gaat inhouden. F. Financiën Alle consequenties die met die voorstel gemoeid zijn worden verwerkt bij het opstellen van de programmabegroting G. Vervolgstappen De in de Nota Kaders opgenomen uitgangspunten hanteren bij opstellen van de programmabegroting H. Communicatie Bekend maken via de lokale weekbladen ca. I. Bijlage(n) n.v.t. J. Ter inzage liggende stukken Nota Kaders Burgemeester en wethouders van Valkenswaard, secretaris, burgemeester drs. R.F.W. van Eijck. drs. A.B.A.M. Ederveen. 4

5 Voorgesteld besluit BESLUIT De raad van de gemeente Valkenswaard; Gezien het voorstel van het college van burgemeester en wethouders d.d. 7 mei 2013, nummer 13b&w00279; Gelet de Gemeentewet; Gelet op de behandeling in de vergadering van de raadscommissie d.d. 10 juni 2013; BESLUIT 1. Kennis nemen van de ontwikkelingen en scenario s zoals opgenomen in de Nota Kaders Kennis te nemen van de voorgestelde keuzes en ambities van het college zoals opgenomen in de Nota Kaders Vaststellen van de technische kaders en uitgangspunten voor het vervaardigen van de begroting , zoals opgenomen in bijlage 1van de Nota Kaders 4. Vaststellen van het wijzigingsvoorstel afschrijvingstermijnen, zoals opgenomen in bijlage 2 van de Nota Kaders, conform art. 7 lid 2 van de financiële verordening gemeente Valkenswaard Aldus vastgesteld in de openbare vergadering van de gemeenteraad d.d. 20 juni 2013 de griffier, de voorzitter, drs. C. Miedema drs. A.B.A.M. Ederveen. 5

6 Agendapunt commissie: steller telefoonnummer Jaap Maas agendapunt kenmerk datum raadsvergadering onderwerp Nota Kaders raad juni 2013 aan de gemeenteraad A. Samenvatting De Nota Kaders is traditioneel het moment om bekend te maken wat de meerjarige stand van zaken is en hoe de beschikbare middelen ingezet worden voor ontwikkelingen in onze gemeente. Hierbij wordt gekeken naar interne en externe ontwikkelingen. Naast het duiden van deze ontwikkelingen wordt er in de Nota Kaders tevens een inschatting gemaakt van de effecten van deze ontwikkelingen op het huidige beleid. De raad wordt in de gelegenheid gesteld de (beleids)keuzes kenbaar te maken, de kaders aan te geven en/of richtinggevende uitspraken te doen, zodat wij de uitgangspunten voor het opstellen van de Programmabegroting helder zijn. Uiteindelijk gaat het over het meerjarige budgettaire kader. B. Voorgesteld besluit 1. Kennis nemen van de ontwikkelingen zoals opgenomen in de Nota Kaders Kennis te nemen van de voorgestelde keuzes en ambities zoals opgenomen in de Nota Kaders Vaststellen van de technische kaders en uitgangspunten voor het vervaardigen van de begroting , zoals opgenomen in bijlage 1van de Nota Kaders 4. Vaststellen van het wijzigingsvoorstel afschrijvingstermijnen, zoals opgenomen in bijlage 2 van de Nota Kaders, conform art. 7 lid 2 van de financiële verordening gemeente Valkenswaard C. Inleiding Gelet op de Gemeentewet zijn wij verplicht vóór 15 november 2013 de vastgestelde Programmabegroting aan Gedeputeerde Staten te zenden. De Nota Kaders is het startdocument om de Programmabegroting inhoud te geven. De gemeente wordt geconfronteerd met aanzienlijke aanvullende bezuinigingen van het rijk die van (grote) invloed zijn op de gemeentelijke begroting. Fundamentele keuzes zijn noodzakelijk. Een voorzet tot het maken van deze keuzes maakt deel uit van de Nota Kaders D. Wat willen we bereiken? Een door uw raad vastgesteld kader voor het opstellen van een meerjarig structureel reëel sluitende begroting.

7 E. Wat gaan we ervoor doen? 1. Begroting 2013 Wat in ieder geval vast staat is de omvang van de bezuiniging die op de gemeenten afkomt. In de begroting 2013 wordt gesteld dat in de begroting geen rekening gehouden is met mogelijke extra bezuinigingen van het rijk. Wat toen wel gebeurd is, is het opnemen van een lijst van maatregelen die als mogelijke dekking kunnen dienen voor een extra bezuiniging. Inmiddels is de omvang van de bezuiniging wel bekend. De maatregelen zoals opgenomen in de tabel op bladzijde 10 van de begroting 2013 zijn getoetst op actualiteit en opgenomen in de bandbreedte van deze nota als voorstel om de bezuinigingen die rechtstreekse doorwerking hebben vanuit het regeerakkoord te dekken. 2. Beleid volgt geld Voor de maatregelen die geen rechtstreekse doorwerking hebben, wordt voorgesteld om de rijksbegroting rechtstreeks door te vertalen naar de gemeentelijke begroting. Dit betekent dus dat beleid geld volgt. Zou de gemeente namelijk de bezuiniging vanuit het rijk op de categorie overige maatregelen Regeerakkoord Rutte II niet doorvoeren naar onze begroting dan ontstaat er meerjarig een extra nadelig saldo van ,-. Het opvangen van dit gat zou betekenen dat de gemeente fors in haar voorzieningen zou moeten snijden en dit proberen we juist te voorkomen. Zeker aangezien nog niet bekend is wat de impact is van de overige maatregelen, met name in de sociale domein, wordt de beleidslijn beleid volgt geld gehanteerd. Deze beleidslijn steunt op een aantal uitgangspunten. Deze uitgangspunten staan vermeld in paragraaf Ontwikkelingen en ambities In paragraaf 2.4 wordt geschetst welke ontwikkelingen op ons af komen en welke ambitie de gemeente de komende jaren heeft. Het besef dat in tijden van bezuinigingen de ambitie niet tot aan de hemel kan reiken, zorgt voor een realistisch beeld van de ontwikkeling van onze gemeente in lijn van de toekomstvisie. Het lijkt raar om in tijden van bezuinigingen te roepen dat de gemeente ook nog ambities heeft. Ambities om bijvoorbeeld aangehaakt te blijven bij ontwikkeling van Valkenswaard zoals die staat beschreven in de toekomstvisie. Hierbij moet met name gedacht worden aan duurzaam veranderen en verbeteren met een vleugje lef en ambitie. Bij het formuleren van deze ambities zijn wij kritisch geweest in de onderwerpen die voorgesteld worden om te gaan realiseren. In paragraaf 2.4 is een overzicht opgenomen van ontwikkelingen en ambities die een plek moeten krijgen in de nota kaders. Het opnemen van deze punten heeft geleid tot een nieuwe bandbreedte, waardoor in 2017 een tekort zou ontstaan van ,- (inclusief extra rijksbezuinigingen). 4 Nieuwe maatregelen In hoofdstuk drie zijn voorstellen opgenomen om dit tekort te dekken, beginnend met de eerder genoemde maatregelen die reeds als mogelijke dekking stonden vermeld in de begroting Door het college zijn de voorstellen op de volgende wijze gerubriceerd: 2

8 1. Maatregelen begroting 2013, nog niet meerjarig ingeboekt; 2. Verantwoordelijkheid burger; 3. Efficiënter werken; 4. Samenwerking; 5. Niet meer doen/uitbesteden Het vertrekpunt bij de opbouw van categoriseren is dat we niks willen afbreken wat later niet nodig blijkt of brede maatschappelijke impact heeft. Dit zorgt ervoor dat categorie 5 niet meer doen/uitbesteden de categorie is waar alleen naar gekeken wordt als binnen de overige categorieën niet voldoende maatregelen te vinden zijn. Categorie 1 maatregelen begroting 2013 zijn de maatregelen waarvan het college vorig jaar reeds aangegeven heeft deze te willen inboeken op het moment dat blijkt dat rijksbezuinigingen hiertoe nopen. Dat blijkt nu dus nodig. Categorie 2 Verantwoordelijkheid burger zijn maatregelen die rekening houden met de terugtredende rol van de rijksoverheid. De gemeente vult deze rol weliswaar voor een deel in, maar is steeds vaker op zoek naar mogelijkheden om burgers en instellingen te activeren om taken zelf op te pakken en uit te voeren. Categorie 3 Efficiënter werken gaat met name in op de doelmatige uitvoering van taken. In de afgelopen jaren is reeds naar voren gekomen dat veel maatregelen om bezuinigingen in te boeken uit deze categorie komen. De gemeentelijke organisatie streeft daarbij om taken die we reeds uitvoeren anders te organiseren waardoor minder budget nodig is en het niveau van dienstverlening toch hetzelfde blijft of zelfs beter wordt. Samenwerking is categorie 4. Samenwerking is een trend die landelijk zichtbaar is. De rijksoverheid stuurt vanuit diverse invalshoeken op het tot stand laten komen of intensiveren van samenwerkingsvormen. Gemeenten hebben ook ene belang om samen te werken. Deze samenwerking wordt niet alleen gezocht buiten de gemeente, zoals samenwerking op bedrijfsvoering met andere gemeenten. Thematische samenwerkingen binnen de decentralisaties zijn kansen die momenteel opgepakt worden. Ook de samenwerking binnen de gemeente met diverse maatschappelijk partners en instellingen valt binnen deze categorie. Bij de categorieën 2, 3 en 4 wordt er vanuit gegaan dat taken of activiteiten nog altijd uitgevoerd worden. Dat zal mogelijk in een andere vorm of door een andere partij zijn, maar alles wat we doen, blijven we doen. Het totaal aan voorstellen leidt tot een structureel reëel sluitend meerjarenperspectief met een positief saldo van ,- in Extra bezuinigingen Oranjeakkoord In de bandbreedte is rekening gehouden met de extra bezuinigingen als gevolg van het Oranjeakkoord. Dit akkoord is inmiddels van de baan. Het zorgakkoord en sociaal akkoord zullen waarschijnlijk wel leiden tot een extra korting op de Algemene Uitkering. De exacte gevolgen worden pas duidelijk bij de 3

9 meicirculaire en mogelijk pas bij de septembercirculaire. In lijn van de nota kaders van afgelopen jaren wordt rekening gehouden met de meest reële bezuinigingsverwachting. Vandaar dat wordt voorgesteld om de inschatting van de extra bezuinigingstaakstelling Oranjeakkoord/ zorgakkoord in de bandbreedte te blijven opnemen tot op enig moment bekend is wat de bezuiniging concreet gaat inhouden. F. Financiën Alle consequenties die met die voorstel gemoeid zijn worden verwerkt bij het opstellen van de programmabegroting G. Vervolgstappen De in de Nota Kaders opgenomen uitgangspunten hanteren bij opstellen van de programmabegroting H. Communicatie Bekend maken via de lokale weekbladen ca. I. Bijlage(n) n.v.t. J. Ter inzage liggende stukken Nota Kaders Burgemeester en wethouders van Valkenswaard, secretaris, burgemeester drs. R.F.W. van Eijck. drs. A.B.A.M. Ederveen. 4

10 Voorgesteld besluit BESLUIT De raad van de gemeente Valkenswaard; Gezien het voorstel van het college van burgemeester en wethouders d.d. 7 mei 2013, nummer 13b&w00279; Gelet de Gemeentewet; Gelet op de behandeling in de vergadering van de raadscommissie d.d. 10 juni 2013; BESLUIT 1. Kennis nemen van de ontwikkelingen en scenario s zoals opgenomen in de Nota Kaders Kennis te nemen van de voorgestelde keuzes en ambities van het college zoals opgenomen in de Nota Kaders Vaststellen van de technische kaders en uitgangspunten voor het vervaardigen van de begroting , zoals opgenomen in bijlage 1van de Nota Kaders 4. Vaststellen van het wijzigingsvoorstel afschrijvingstermijnen, zoals opgenomen in bijlage 2 van de Nota Kaders, conform art. 7 lid 2 van de financiële verordening gemeente Valkenswaard Aldus vastgesteld in de openbare vergadering van de gemeenteraad d.d. 20 juni 2013 de griffier, de voorzitter, drs. C. Miedema drs. A.B.A.M. Ederveen. 5