De toekomstige huisvesting van ambtenaren Hoe denkt het LeidenPanel erover?

Transcriptie

1 De toekomstige huisvesting van ambtenaren Hoe denkt het LeidenPanel erover? Uitkomsten peiling LeidenPanel Januari 2013 Strategie en Onderzoek / BOA

2 Colofon Serie Statistiek 2013 / 4a Januari 2013 Gemeente Leiden Afdeling Strategie en Onderzoek, Beleidsonderzoek en Analyse (BOA) Postbus 9100, 2300 PC Leiden boa@leiden.nl Website a Leidenpanel - Huisvesting ambtenaren.docx / 20

3 Inhoudsopgave 1. Inleiding 5 2. Samenvatting 6 3. Uitkomsten van de peiling 3.1. Publieksbalies 3.2. Stadhuis 3.3. Nieuw stadskantoor? 3.4. Scenariokeuze: beste oplossing? 3.5. Belang van geld Bijlage A Vragenlijst LeidenPanel 19 Bijlage B (apart bijgevoegd) Open antwoorden, gerubriceerd a Leidenpanel - Huisvesting ambtenaren.docx / 20

4 a Leidenpanel - Huisvesting ambtenaren.docx / 20

5 1. Inleiding Hoe en waar zal de Leidse ambtenaar gehuisvest worden vanaf ca. 2020? Mede in verband met de waarschijnlijke sloop van het gebouw aan het Stationsplein moest daar tijdig over nagedacht worden. In November 2011 is de Nota van uitgangspunten Centrale Huisvesting 2020 door het college van B en W vastgesteld. Hierin stonden vragen die in de loop van 2012 zijn onderzocht en beantwoord. Dit is weergegeven in een concept Kaderbesluit. Hierin staan antwoorden op de vragen (zoals: hoe groot is de gemeentelijke organisatie in 2020? Hoe werken de medewerkers van de gemeente tegen die tijd? Hoeveel oppervlakte is nodig?). In het kaderbesluit is een aantal scenario s uitgewerkt. Voor het college hier een besluit over neemt wil ze een aantal groepen raadplegen. Niet over de scenario s, maar over eventueel draagvlak voor een aantal aspecten aan de huisvesting die als een rode draad door het kaderbesluit heenlopen en waar men rekening mee wil houden in de besluitvorming. Het gaat om het principe van eventuele nieuwbouw, om mogelijke andere bestemmingen voor een deel van het stadhuis en het al dan niet samenvoegen van alle publieksbalies op 1 locatie. De raad wordt geraadpleegd middels een groepsgesprek in de commissie Financiën, voor de ambtenaren zijn twee focusgroepen georganiseerd (4 en 20 december 2012) en de Leidse burger is geraadpleegd via het LeidenPanel. Dit rapport gaat over het laatst genoemde onderdeel van het draagvlakonderzoek: het LeidenPanel. In december 2012 is een vragenlijst uitgezet onder de leden van het digitale LeidenPanel (zie bijlage A). Van de leden van het LeidenPanel hebben 515 leden de vragenlijst afgerond, ongeveer evenveel mannen als vrouwen. Dit is een respons van 69 procent. In dit verslag staan de belangrijkste resultaten van deze peiling. In bijlage A staat de vragenlijst en in bijlage B een overzicht van de open antwoorden op een groot aantal vragen over van het LeidenPanel bij deze enquête. Vanwege het grote aantal pagina s is deze bijlage B apart bijgevoegd a Leidenpanel - Huisvesting ambtenaren.docx / 20

6 2. Samenvatting Publieksbalies 75% weet dat er nu twee publieksbalies zijn 4 op de tien mensen lijkt het handiger om alles op 1 locatie te hebben, en bijna evenveel maakt het niet uit. Belangrijk is wel dat men weet waar men voor wat moet zijn.12% heeft voorkeur voor 2 locaties. Bereikbaarheid is een heel belangrijk punt hierbij: 9 op de tien vindt dit belangrijk. Dit is echter geen één dimensionaal begrip: hoe en van waar men komt bepaalt wat men goed bereikbaar vindt. 84% vindt dat de balies per fiets bereikbaar moeten zijn, 60% noemt per openbaar vervoer en 30% de auto. Het wordt belangrijk gevonden (door 60%) dat de balies in het centrum zijn, en ook parkeergelegenheid vindt de helft van belang. Eveneens de helft vindt dat de balies in het Stadhuis moeten zijn, een derde is neutraal hierin. 6% vindt dat balies in een nieuw stadskantoor moeten zijn. Stadhuis De belangrijkste waarde van het stadhuis is dat het een historisch monument is (ruim 80%). Verder noemt men zaken als bestuurlijk middelpunt. Een aantal stellingen geeft meer inzicht: 55% vindt dat het stadhuis alleen door de gemeente mag worden gebruikt, hoewel sommigen daar later op terug komen: een semioverheidsinstelling als bv een bibliotheek wordt door bijna 7 op de 10 geaccepteerd. Echter, een commerciële instelling als een winkel of hotel wordt door ruim 7 op de 10 afgewezen. De beste bestemming voor het stadhuis is en blijft de huidige, vindt tweederde van degenen die iets hebben ingevuld (300 mensen). Daarnaast noemt nog ruim 10% een combinatie van de huidige bestemming met een (semi)overheidsinstelling. Nieuw stadskantoor De spontane reactie op de vraag waar men als eerste aan denkt bij een nieuw stadskantoor is in 70% negatief. Bijna de helft hiervan noemt meteen geldverspilling. 17% heeft een positieve associatie en 14% neutraal. Mensen kiezen allerlei bewoordingen hiervoor. Nieuwbouw voor een stadskantoor is voor 44% ondenkbaar, voor evenveel mensen bespreekbaar onder voorwaarden. De twee belangrijkste voorwaarden zijn (elk door 60% gekozen): o als het minder kost dan bestaande kantoorruimte o als er geen geschikte leegstaande kantoren zijn a Leidenpanel - Huisvesting ambtenaren.docx / 20

7 Het Nieuwe Werken 60% vindt het wel nodig dat het personeel van de gemeente ook Nieuw kan Werken. De rest is verdeeld: niet nodig of neutraal. Heel veel mensen lichten dit toe. Vaak wordt gezegd: dan is er minder ruimte nodig en dus ook geen nieuw stadskantoor. Beste scenario? Wat is de beste oplossing voor de toekomstige huisvesting van de ambtenaren? Aan de respondenten zijn vijf scenario s voorgelegd, men mocht er slechts één kiezen. De twee scenario s die de meeste (elk 31%) van de stemmen kregen omvatten beide: het stadhuis zo veel mogelijk gebruiken en degenen die er iet in passen huisvesten in bestaande bouw. Het verschil tussen beide scenario s betrof de balies (alles in het stadhuis versus verspreid zoals nu). De drie scenario s met nieuwbouw trokken elk ca. 10% respondenten aan. Ze variëren van een volledig nieuw stadskantoor met alle functies (behalve ceremonieel) tot alleen nieuwbouw voor de ambtenaren die niet in het stadhuis passen. Belang van geld Een derde van de respondenten vindt behoud van het stadhuis zo belangrijk dat het wel wat extra mag kosten. Eveneens een derde vindt dat sowieso de goedkoopste optie moet worden gekozen. In een toelichting zeggen veel mensen dat er een goede afweging moet worden gemaakt en dat er een efficiënte oplossing moet worden gekozen a Leidenpanel - Huisvesting ambtenaren.docx / 20

8 3. Uitkomsten van de peiling 3.1. Publieksbalies Eén of meer locaties? Aan de leden van het LeidenPanel is gevraagd of ze wisten dat er twee locaties zijn met gemeentelijke publieksbalies. Driekwart is hiervan op de hoogte, een kwart wist dit niet. Vervolgens is (aan iedereen) gevraagd: Wat lijkt u handiger: de situatie zoals het nu is (twee locaties met publieksbalies) of alle balies in één gebouw? Het blijkt dat 42% één gebouw handiger lijkt, 18% vindt 2 locaties handiger en 36% maakt het niet uit. 4% wil iets anders of heeft geen mening. Veel mensen maken gebruik van de gelegenheid deze vraag toe te lichten. Hier worden antwoorden toegelicht of genuanceerd. Daaruit blijkt o.a. dat men bij meer locaties ook denkt aan kleinere loketfuncties in de wijk. Veel mensen, die twee locaties handiger vinden geven aan dat ze het stadhuis graag willen behouden, dat er dan minder parkeerdruk is maar dat het wel goed bekend moet worden in de stad. Dat is nu dus nog niet 100% in orde. Mensen die voorkeur voor 1 locatie hebben zeggen bijvoorbeeld dat dat handiger is, dan weet je altijd waar je moet zijn. Ze denken dan soms aan een nieuw gebouw, maar vaak ook aan het stadhuis. Soms zegt men dit niet koste wat het kost te willen. Een aantal mensen is achterdochtig: natuurlijk is 1 locatie beter, zeggen ze, maar het stadhuis moet haar functie behouden. Bereikbaarheid van de publieksbalies 89% van de Leidenaren vindt een goede bereikbaarheid van de balies belangrijk. 11% vindt het niet zo belangrijk. Maar wat is een goede bereikbaarheid? Eigenlijk is dat voor elk persoon verschillend en afhankelijk van waar men woont en hoe men naar de balie toe wil en kan gaan. Dit resulteert in de volgende uitkomsten op de vraag wanneer voor u de balie goed bereikbaar is. Men mocht hier meer antwoorden geven a Leidenpanel - Huisvesting ambtenaren.docx / 20

9 De bereikbaarheid per fiets is het belangrijkste: 84% gaf dit aan. Dat betekent waarschijnlijk dat de afstand niet te groot moet zijn, dat je er goed en veilig heen kunt fietsen en je fiets kunt stallen. Voor 60% is de bereikbaarheid per openbaar vervoer (lees: bus) belangrijk en voor 30% is de balie goed bereikbaar wanneer je er met de auto goed kan komen (en parkeren). De mensen die anders zeggen en het toelichten zeggen vaak: alle drie is belangrijk (men had dan ook gewoon die antwoorden aan kunnen kruisen). Een klein aantal noemt: lopend a Leidenpanel - Huisvesting ambtenaren.docx / 20

10 Stellingen over de publieksbalie Tot slot van het onderwerp publieksbalies zijn vier stellingen voorgelegd. Steeds kon men antwoorden met helemaal mee eens / mee eens /neutraal / mee oneens / helemaal mee oneens en geen mening a Leidenpanel - Huisvesting ambtenaren.docx / 20

11 Met eerste drie stellingen zijn veel meer mensen het (helemaal) eens dan (helemaal) oneens: De stelling dat dichtbij de publieksbalies parkeergelegenheid moet zijn wordt door een derde van de respondenten neutraal beantwoord, 53% is het er (helemaal) mee eens. De overgrote meerderheid (70%) vindt dat de publieksbalies in het centrum moeten zijn. De stelling dat de publieksbalies in het stadhuis moeten zijn wordt door veel (35%) neutraal beantwoord. 50% is het er (helemaal) mee eens. Ook bij de vierde stelling (of alle balies in een nieuw stadskantoor moeten zijn) zijn veel mensen neutraal, maar erg veel mensen (55%) zijn het er (helemaal) mee oneens. Als mensen neutraal zijn of de balies in het stadhuis moeten komen (35%) wil dat niet zeggen dat ze ook neutraal zijn of de balies in een nieuw stadskantoor moeten komen. Dit is maar voor ongeveer de helft dezelfde groep a Leidenpanel - Huisvesting ambtenaren.docx / 20

12 3.2. Stadhuis Belangrijkste waarde van het stadhuis Het stadhuis is een belangrijk monument in de stad dat behouden dient te blijven. Dit staat niet ter discussie en is ook niet voorgelegd aan het panel. Wel is gevraagd wat de respondent de belangrijkste waarde van het stadhuis vindt. Hier kon men kiezen uit de volgende antwoorden. Verreweg de meerderheid (82%) noemt het historisch monument zijn de belangrijkste waarde. Dat er herinneringen aan kleven (zoal dat mensen er getrouwd zijn) is voor 4% het belangrijkst. 12% noemt iets anders en licht dat ook toe, dit zijn 61 mensen. Voor veel mensen is dat het feit dat het een bestuurlijk middelpunt is, centrum, symbool, zetel, traditie zijn begrippen die worden genoemd. Iemand omschrijft het als volgt: de naam zegt het al: STADHUIS. Stellingen over het stadhuis Ook over een bestemming van het stadhuis zijn vier stellingen voorgelegd: 1. Het stadhuis mag alleen door de gemeente worden gebruikt 2. Een deel van het stadhuis mag worden verhuurd aan een hotel 3. Een deel van het stadhuis mag worden verhuurd aan een winkel 4. Een deel van het stadhuis mag worden verhuurd aan een (semi)overheidsinstelling, bv. een bibliotheek Om met de eerste stelling te beginnen: 56% vindt dat het stadhuis alleen door de gemeente mag worden gebruikt. Overigens vindt een deel van hen later dat er wel een bibliotheek in zou mogen komen, maar verhuur aan een hotel of een winkel wordt door een grote meerderheid (70 tot 73%) afgewezen. Bij de eerste stelling is 22% neutraal, en een even groot deel vindt dat het stadhuis ook wel door anderen dan de gemeente mag worden gebruikt. De betrokkenheid bij dit onderwerp blijkt uit het feit dat (bijna) niemand geen mening heeft a Leidenpanel - Huisvesting ambtenaren.docx / 20

14 Beste bestemming voor het stadhuis? Tot slot is gevraagd wat men de beste bestemming vindt voor het stadhuis. Hier waren geen antwoordcategorieën. Bijna 300 mensen hebben de moeite genomen hier iets in te vullen. Tweederde van hen noemt spontaan dat het de huidige bestemming moet behouden. Als eerste bestuurscentrum, als tweede trouwlocatie en logische plek voor officiële ontvangsten. Ook voor publieksfuncties zoals burgerzaken. Stadhuis wordt nu al deels gebruikt voor restaurant en winkel (bodehuis). Overigens is het stadhuis 10 jaar geleden voor miljoenen verbouwd, overkapt. Hopelijk is die investering niet voor de korte termijn geweest. 12% (36 mensen) ziet een combinatie van gemeentelijke diensten en niet-commerciële andere instellingen voor zich, zoals een bibliotheek. Als andere mogelijkheden (27 mensen) worden af en toe een bibliotheek, museum of een andere overheidsinstelling genoemd. Deze mensen, dat proef je soms uit de antwoorden, hebben de vraag opgevat: als het stadhuis niet de huidige functie kan behouden. Vaak wordt genoemd dat het een openbaar gebouw moet blijven waar men in kan. 11 mensen noemen spontaan dat het een ontmoetingsfunctie moet krijgen, een open gebouw waar van alles kan gebeuren. Er is bijna niemand die vindt dat het een commerciële bestemming mag krijgen. Nou vooruit dan, een mooie boekwinkel, een restaurant om na een huwelijk wat te drinken of als er producten over/van/uit Leiden worden verkocht Beste bestemming voor stadhuis houden zoals het is combinatie gemeente en niet-commecieel semi-overheid ontmoeting commercieel a Leidenpanel - Huisvesting ambtenaren.docx / 20

15 3.3. Nieuw stadskantoor? Waar denkt u het eerste aan als we het over een nieuw stadskantoor hebben? Dat is de openingsvraag van het deel dat over eventuele nieuwbouw gaat. Dit was een open vraag, een waaier aan antwoorden is dan ook het gevolg! Ruim 70% vult hier iets in. Sommigen hebben er een objectief antwoord op gegeven: een werkplek voor ambtenaren. De meeste mensen geven er direct een mening bij, en die is in veel meer gevallen negatief dan positief Spontane reacties op 'nieuw stadskantoor' positief/kans; 66 geldverspilling; 116 neutraal; 50 negatief; 143 Negatief: Onpersoonlijk, zonder gevoel voor historie, Te duur en niet nodig. Er is al teveel leegstaande kantoorruimte in Leiden. Megalomaan gedrag van B&W is ongewenst Wat een verschrikkelijke domme ambtenaren!!!! Min of meer positief: Mooi architectonisch modern gebouw net buiten de singels waarschijnlijk praktischer dan in het stadhuis in het centrum van de stad, maar dat is iets wat wel bij een historische stad als Leiden hoort. Na deze introductievraag, die wel wat losmaakt, is gevraagd of nieuwbouw voor een stadskantoor in Leiden ondenkbaar is, bespreekbaar onder voorwaarden, of aantrekkelijk. Voor 44% is het ondenkbaar, voor een even grote groep is het bespreekbaar onder voorwaarden. Een kleine groep (6%) vindt het aantrekkelijk. 7% heeft geen mening. Veel mensen zeggen dat er een goede afweging moet worden gemaakt en dat er een efficiënte oplossing moet worden gekozen a Leidenpanel - Huisvesting ambtenaren.docx / 20

16 Wat zijn dan de voorwaarden, waaronder men het bespreekbaar vindt? Van te voren hadden we bedacht dat waarschijnlijk kosten en het feit dat er al veel kantoorruimte leegstaat in Leiden belangrijke aspecten zijn van dit vraagstuk. Dit waren dan ook de antwoordcategorieën. Er waren meer antwoorden (meer voorwaarden dus!) mogelijk. 56% vindt geld belangrijk: nieuwbouw is bespreekbaar als het minder kost dan huisvesting in bestaande gebouwen. Ongeveer evenveel mensen vinden nieuwbouw alleen bespreekbaar als er geen geschikte leegstaande kantoren beschikbaar zijn. Ruim een kwart geeft als antwoord een andere voorwaarde. Bijna 60 mensen vullen ook daadwerkelijk een aanvullende voorwaarde in. Dit varieert enorm van voorwaarden die aan een nieuw gebouw moeten worden gesteld (mooi, duurzaam, goed bereikbaar) tot aan voorwaarden als alleen als het huidige stadhuis niet meer voldoet en als de dienstverlening dan verbetert. Er is een kleine zijstap gemaakt naar Het Nieuwe Werken (HNW). Hiermee kunnen we achterhalen hoe men tegen de werksituatie van ambtenaren aankijkt. Het blijkt dat bijna 60% het belangrijk vindt dat de gemeente HNW voor haar personeel mogelijk gemaakt. 21% vindt dat niet nodig. Eveneens 21% heeft hier geen mening over. De respondenten hadden de gelegenheid dit antwoord toe te lichten. Het is verrassend dat zo veel mensen ( 218) dit inderdaad hebben gedaan. In de toelichting komt van alles langs. Veel mensen zeggen dat dat minder ruimte kost en dat dan een nieuw stadskantoor helemaal niet nodig is a Leidenpanel - Huisvesting ambtenaren.docx / 20

17 3.4 Scenariokeuze: de beste oplossing? Wanneer u alles overziet, wat lijkt u de beste oplossing voor de toekomstige huisvesting van de ambtenaren? was vervolgens de vraag. Hoewel we niet de scenario s precies voor wilden leggen hebben we wel aspecten daarvan gecombineerd tot een aantal keuzemogelijkheden, waar men er slechts één uit mocht kiezen. Wanneer we de gemaakte keuzes bekijken steken twee opties boven de anderen uit, elk met ruim 30% van de stemmen. Beide opties gaan uit van het stadhuis helemaal behouden voor de gemeente en kennen voor degenen die daar niet in passen geen nieuwbouw, maar huisvesting in bestaande gebouwen. Het verschil zit hem uitsluitend in de balies (één of twee locaties). 10% van het LeidenPanel is voor een volledig nieuw stadskantoor met daarin alle functies. Het stadhuis behoudt voor hen alleen een ceremoniële functie. 37 mensen kozen de optie anders en hebben dit toegelicht. Hier komen varianten naar boven, waarschuwingen of voorwaarden. Hier volgt een paar uitspraken. In godsnaam geen megalomane kantoren neer laten zetten door wereldberoemde architecten! Een paar op elkaar gestapelde semi-permanente prefabcontainers op een hoekje van een ongebruikt industrieterrein is mooi zat. Indien nieuwbouw onvermijdelijk is, dan kleinschalig. Overleg nu al met buurgemeenten. Gebruik elkaars baliefunctie alvast. Waarom als Leidenaar niet je paspoort afhalen in Leiderdorp als je met de auto daar langskomt en kunt parkeren. Waarom als Leiderdorper niet al winkelend in Leiden even je rijbewijs verlengen? Het stadhuis gebruiken voor de gemeente en daarin alle balies. De ambtenaren die daar niet in passen in bestaande bouw elders in de stad, met de mogelijkheid voor het Nieuwe Werken a Leidenpanel - Huisvesting ambtenaren.docx / 20

18 3.5 Belang van geld Om de argumenten duidelijk te krijgen is expliciet gevraag in hoeverre de kosten van invloed op de keuze zijn. 35% vindt behoud van het stadhuis voor de gemeente zo belangrijk dat het wel wat extra mag kosten. Bijna evenveel mensen vinden dat sowieso de goedkoopste optie moet worden gekozen. 11% zegt dat geld ondergeschikt is aan de beste keuze. 16% (84 mensen) kiest iets anders en hebben dat toegelicht. Sommigen alsnog dat het om de beste oplossing gaat, of om de goedkoopste. Maar veel mensen voegen toe dat er een goede afweging moet worden gemaakt en dat er een efficiënte oplossing moet worden gekozen. Natuurlijk speelt geld in deze keuze een zeer belangrijke factor. Het is niet alleen plaatsgebrek of efficiency die bestuurders naar dit soort projecten laat kijken. Het stadhuis laten voortbestaan, leegstand betrekken en dat gaan hergebruiken, het nieuwe werken invoeren en dan heb je meteen een goedkoper alternatief voor deze vraag gevonden a Leidenpanel - Huisvesting ambtenaren.docx / 20

19 BIJLAGE A VRAGENLIJST a Leidenpanel - Huisvesting ambtenaren.docx / 20