De toekomst van het lokaal jeugdbeleid? Debatlunch CMGJ 2 december 2014 Jan Deduytsche, coördinator Uit De Marge vzw

Transcriptie

1 De toekomst van het lokaal jeugdbeleid? Debatlunch CMGJ 2 december 2014 Jan Deduytsche, coördinator Uit De Marge vzw

2 Inhoud Inleiding: 20 jaar lokaal jeugdbeleid Decreet lokaal jeugdbeleid 2012 Vlaams regeerakkoord 2014 Binnenlands bestuur Sectorale subsidies Werk en sociale economie Beleidsnota jeugd Toekomst lokaal jeugdbeleid? Lokaal draagvlak voor lokale werkingen 2

3 20 jaar lokaal jeugdbeleid Jeugdbeleid: Vlaamse bevoegdheid (staatshervorming) Jaren 1980: Vlaanderen erkent, subsidieert en inspecteert Jeugdbeleid is dan nog jeugdwerkbeleid Is Vlaanderen goed geplaatst om te beslissen over lokale jeugdwerk? Decentralisering van het lokaal jeugd(werk)beleid 3

4 20 jaar lokaal jeugdbeleid 1993: decreet op lokaal jeugdbeleid 2003: 10 jaar lokaal jeugdbeleid wordt gevierd 2012: interne staatshervorming: nieuw decreet op lokaal jeugdbeleid 4

5 Interne staatshervorming: doorbraak 8 Planlastendecreet van 6 juli 2011 Doel: verminderen van plan- en rapporteringslasten 5 principes: Gebruik van de BBC Meer lokale beleidsautonomie Evolutie van input- naar output- en outcomesturing Lokale participatie Cofinanciering Implementeren in 10 sectorregelgevingen, waaronder jeugd 5

6 De strijd tegen planlast: planlastendecreet SBOV-onderzoek: Vermindering van de lokale planlast: een comparatieve studie van de implementatie van het planlastendecreet (Poppe, Wayenberg & De Rynck, 2013) Elke sectorregelgeving is aangepast aan de 5 principes Nergens fundamentele koerswijziging van Vlaams-lokale sectorrelatie Nog steeds verschillen tussen sectorregelingen op vlak van Vlaamse sturing en controle van lokale besturen Of lokale besturen een vermindering ervaren is niet onderzocht: de lokale implementatie was nog niet voltooid 6

7 De strijd tegen planlast: lokaal jeugdbeleid De BBC is vanaf 2014 het instrument voor de lokale subsidieaanvraag en de rapportering. De beleidsprioriteiten voor het lokale jeugdbeleid zijn ruim geformuleerd maar worden geconcretiseerd in deelprioriteiten. Van Vlaamse inputsturing via het definiëren van subsidiabele uitgaven is geen sprake meer. De jeugdraad [moet] lokaal geraadpleegd worden over de betreffende onderdelen van het meerjarenplan. De Vlaamse sectoroverheid kiest om niet in te gaan op de mogelijkheid tot het vragen van cofinanciering. 7

8 Decreet op het lokaal jeugdbeleid 6 juli beleidsprioriteiten: ,92 euro (begroting 2014) Jeugdwerk ondersteunen ( ,04 euro) Participatie MKKJ ( ,93 euro) Jeugdcultuur ( ,95 euro) Geen lokaal jeugdbeleidsplan meer, maar wel strategisch MJP Advies jeugdraad over strategisch MJP Rapportering via BBC 8

9 Vlaams Regeerakkoord 2014 Nieuwe mijlpaal voor het lokaal jeugdbeleid? Jeugd: stedelijk jeugdwerk Maar belangrijker Binnenlands bestuur Sectorale subsidies, waaronder jeugd Werk & sociale economie, waaronder GESCO 9

10 Vlaams regeerakkoord: binnenlands bestuur Sterke steden en gemeenten met meer bevoegdheden en autonomie De Vlaamse overheid geeft de steden en gemeenten het vertrouwen Ze leggen [ ] verantwoording af aan hun lokale democratie. 10

11 Vlaams regeerakkoord: binnenlands bestuur Gemeenten realiseren doelstellingen en bepalen middelen Rapporteren op hoofdlijnen Lokale beleids- en beheerscyclus (BBC) Ex post-controle Benchmarken van gemeenten Belfortprincipe: weerslag van regeringsbeslissingen in kaart brengen 11

12 Lokale autonomie: GD, artikel 2: De gemeenten beogen om op het lokale niveau bij te dragen tot het welzijn van de burgers en tot de duurzame ontwikkeling van het gemeentelijk gebied. Overeenkomstig artikel 41 van de Grondwet zijn ze bevoegd voor de aangelegenheden van gemeentelijk belang voor de verwezenlijking waarvan ze alle initiatieven kunnen nemen. 12

13 Lokale autonomie, GW artikel 41: Artikel 41 Grondwet: De uitsluitend gemeentelijke of provinciale belangen worden door de gemeenteraden of de provincieraden geregeld volgens de beginselen bij de Grondwet vastgesteld. [ ] [ ]oefenen de gemeenten ook de bevoegdheden uit die hen door of krachtens de wet of het decreet zijn toevertrouwd. 13

14 Lokale autonomie, GD artikel 3: De gemeenten verzekeren een burgernabije, democratische, transparante en doelmatige uitoefening van de gemeentelijke bevoegdheden. Ze betrekken de inwoners zo veel mogelijk bij het beleid en zorgen voor openheid van bestuur. Wat is van gemeentelijk belang? 14

15 Vlaams regeerakkoord: sectorale subsidies We integreren volgende sectorale subsidies aan lokale besturen in het Gemeentefonds: lokaal cultuurbeleid, lokaal jeugdbeleid, lokaal sportbeleid, flankerend onderwijsbeleid, bestrijding kinderarmoede, gemeentelijke ontwikkelingssamenwerking, integratiesubsidies. 15

16 Vlaams regeerakkoord: sectorale subsidies De verdeling [ ] zal gebeuren overeenkomstig het aandeel dat de gemeenten in 2014 krijgen uit al deze subsidieregelingen samen. De groeivoet van het Gemeentefonds is niet van toepassing [ ]. Lokale besturen = regisseur van het beleid op hun grondgebied 16

17 Vlaams regeerakkoord: sectorale subsidies We vereenvoudigen de financiële stromen [ ] en houden twee fondsen over: het gemeentefonds [ ] en een investeringsfonds. We schaffen het stedenfonds af en voegen de middelen toe aan de bijzondere financiering voor de centrumsteden van het huidige Gemeentefonds, met respect voor de huidige verhoudingen. 17

18 Vlaams regeerakkoord: werk & sociale economie GESCO: regularisatie Lokaal jeugdwerk: 43 VTE 15 in Limburgs JWW (CMGJ, GIGOS, Thebe en Meulenberg) Werk & sociale economie onderhandelt met betrokken beleidsdomein (Afdeling Jeugd) Overdracht van 95% van loonsubsidie en RSZ-korting Of omschakelen naar tijdelijk werkervaringsprogramma Of uitdoven door werknemers niet te vervangen 18

19 Consequenties Vlaams regeerakkoord Decreet wordt geëvalueerd en wellicht afgeschaft Middelen worden toegevoegd aan gemeentefonds 10 procent besparing vóór toevoeging vanaf 2015 Vlaamse beleidsprioriteiten verdwijnen Wat met advies van jeugdraad? Nieuw decreet lokaal bestuur? Wellicht vanaf 2016, tot dan geldt planlastendecreet 19

20 Beleidsnota jeugd Aandacht voor diversiteit Aandacht voor stedelijk jeugdwerk Aandacht voor minderheden, laagopgeleide jongeren en meisjes Aandacht voor welzijn, werk en onderwijs (via JKBP) Goed voor landelijk jeugdwerk Maar wat met lokaal jeugdbeleid? Want geen Vlaamse prioriteiten, geen geoormerkte middelen 20

21 Beleidsnota jeugd Belfortprincipe: monitoring van consequenties Vlaams beleid Monitoring 1 ste helft legislatuur? Bijsturing 2 de helft? Geen 308 gemeenten maar type-gemeenten Benchmarking: label kindvriendelijke steden en gemeenten Wat is label waard? Case stad Gent 21

22 Toekomst lokaal jeugdbeleid? Lokale besturen beslissen waaraan ze middelen jeugdbeleid besteden Welk lokaal bestuur kan garanderen dat ze dezelfde middelen zal besteden aan lokaal jeugdbeleid? Redenen om bezorgd te zijn? 22

23 Nemen gemeenten verantwoordelijkheid op? Bron: Impact op het jeugdwerk? (Roseleers, 2003). (In: Verslagboek colloquium 10 jaar decreet lokaal.) Niet alle gemeenten hebben hun verantwoordelijkheid immers even sterk opgenomen. Verschillende waardering voor WMKJ of allochtone jongeren Case Lokeren 23

24 Nieuwe context strategische MJP? Bron: Lokaal jeugdbeleid in een nieuwe context van strategische meerjarenplanning. Nulmeting jeugdbeleid in lokale besturen (Van Damme & De Peuter, 2014). Meerderheid ambtenaren en schepenen vond voorschriften ideaal Meerderheid respondenten gebruikte JBP als actief werkinstrument Meerderheid respondenten (eerder) positief over organisatie en resultaten van beleidsplanning in oude kader 24

25 Nieuwe context strategische MJP? Meerderheid respondenten vindt geïntegreerde planning goede zaak (82% schepenen tegenover 64% jeugdambtenaren) Maar risico s Planningshorizon Strategisch MJP geen geschikt intern werkinstrument? Gepercipieerde zwakke positie van jeugd t.a.v. andere sectoren Beperkte samenwerking binnengemeentelijk Weinig inspraak en participatie Grote nadruk op financiële en organisatorische aspecten 25

26 Nieuwe context strategische MJP? [ ] Slechts in een minderheid (16%) van de meerjarenplannen nog in een apart hoofdstuk rond jeugdbeleid wordt voorzien. Schepen, jeugdraad en andere jeugdambtenaren als meest bepalend (schepen op 1 ste i.p.v. 3 de plaats in periode ) Daarom Nood aan (financiële) garanties ten aanzien van jeugdbeleid Nood aan sterke schouders (Vlaams of lokaal) voor jeugd Nood aan apart planningsdocument voor jeugd? 26

27 Financiën lokale besturen staan onder druk Uitgaven stijgen: pensioenen, OCMW-uitgaven, dotaties politie, interesten en aflossingen, noodzakelijke investeringen Ontvangsten dalen: APB en KI (crisis), Vlaamse en federale besparingen, energiedividenden, dividenden Gemeentelijke Holding/Dexia 27

28 Financiën lokale besturen staan onder druk Financieel evenwicht: Jaarlijks op kasbasis Legislatuur: aflossingen & interesten leningen financieren o.b.v. exploitatie Kredietwaardigheid van Vlaamse lokale besturen (Leroy, 2014): Jaarlijks positief resultaat op kasbasis: alle gemeenten voldoen Gemeenten met negatieve autofinancieringsmarge: 33,4% in 2014 maar nog steeds 20,1% in

29 Lokale autonomie, zegen of vloek? Middelen lokaal jeugdbeleid in gemeentefonds, zonder oormerk Blijven lokale besturen kiezen voor lokaal jeugdbeleid? Het gaat om het voortbestaan van lokaal jeugdwelzijnswerk Maar ook voorzieningen in andere sectoren: bv. bibliotheek, cultureel centrum, lokale kinderopvang Vlaams beleidskader is nodig, maar Vlaanderen geeft niet thuis Hoe gaan we om met deze nieuwe situatie? 29

30 Lokaal draagvlak voor lokale werkingen? Hoe draagvlak bouwen voor lokale werkingen? Lokaal bestuur is hoe dan ook gesprekspartner Draagvlak bij lokale stakeholders: scholen, buurtorganisaties Maar ook bij minder evidente partners: politie, OCMW, WZC... Door concrete samenwerking 30

31 Lokaal draagvlak voor lokale werkingen? Zichtbaar maken Toon wat kinderen en jongeren doen, wat werkingen voor hen betekenen Bruikbaarheid voor kinderen en jongeren Toonmomenten: parades, opendeurdagen, voorstellingen Zodat anderen ook voor jouw werking opkomen (case JGIA) Partners? Verschilt van stad tot stad, gemeente tot gemeente Voortdurende opdracht 31