WEERBAARHEIDSTRAININGEN

Transcriptie

1 WEERBAARHEIDSTRAININGEN INBEDDEN IN EEN MEERSPOREN WEERBAARHEIDSBELEID voor BASISSCHOLEN VAN HET SAMENWERKINGSVERBAND BREVOORDT Sacha Jansen Schuiling, weerbaarheidstrainingen Groenlo, oktober 2010

2 INLEIDING In dit document geef ik, Sacha Jansen Schuiling, voor de basisscholen van het Samenwerkingsverband Brevoordt een nadere toelichting op de context, de inhoud en de doelstellingen met betrekking tot weerbaarheid(strainingen). In dit document, in vogelvlucht, informatie over: - Visie op & positionering van weerbaarheid. - Meersporen weerbaarheidsbeleid. - Doelgroepen & doelstellingen bij weerbaarheid(strainingen). - Trainingsmethodiek. - Trainer / coach. Mocht u in aanvulling op deze enigszins algemene informatie meer specifieke informatie wensen of over bepaalde zaken willen sparren dan hoor ik dat graag van u. Vriendelijk groetend, Sacha Jansen Schuiling Trainer/coach Weerbaarheid Adres: Bosman 6, 7141 NR Groenlo Telefoon: of Sacha@sachajansenschuiling.nl VISIE Basisscholen hebben als belangrijkste doelstelling het geven van goed onderwijs. Als vanzelf houden zij daarbij rekening met maatschappelijke ontwikkelingen. Dat maakt dat basisscholen op systematische wijze aan de kwaliteit van het onderwijs werken, veel aandacht besteden aan transparante communicatie met ouders 1 en streven naar maatwerk voor elke leerling. Weerbaarheidstrainingen zullen met name hun toegevoegde waarde bewijzen als zij inhoudelijk goed aansluiten op de scholingsbehoefte én als zij kunnen voldoen aan de eisen die thans worden gesteld aan het basisonderwijs: planmatig en kwaliteitsbewust handelen, goed communiceren met betrokken ouders en leerkrachten en inspelen op gedifferentieerd samengestelde groepen. Positionering weerbaarheid In de lijn van bovenstaande visie is het wijs om weerbaarheid planmatig invulling te geven binnen de basisscholen alsmede om het kwalitatief te borgen, daarom: weerbaarheidstrainingen inbedden in een meersporen weerbaarheidsbeleid. Vanuit de systeemtheoretische benadering is het logisch om de weerbaarheidstrainingen onderdeel te laten zijn van een meersporen weerbaarheidsbeleid. Door in te zetten op meerdere sporen, wordt geïnvesteerd in weerbaarheid bij het kind zelf en zijn/haar omgeving. Uit de praktijk blijkt dat de verschillende sporen elkaar versterken. 1 Waar ouders staat, kan tevens ouder of verzorger(s) worden gelezen. Sacha Jansen Schuiling, Weerbaarheidstrainingen 2 van 5

3 MEERSPOREN WEERBAARHEIDSBELEID 1 e spoor: Cursussen weerbaarheid Gaat om 10 cursusbijeenkomsten weerbaarheid van elk 1 ½ uur op basis van het gedachtegoed van het Marietje Kessels Project 2. 2 e spoor: Ouderavond en demonstratieles Het verzorgen van een ouderavond voor de ouders (1 ½ uur), zij worden tevens uitgenodigd voor de demonstratieles. 3 e spoor: Workshop weerbaarheid en coachingsgesprekken Het verzorgen van een workshop weerbaarheid voor het schoolteam van de basisschool alsmede drie coachingsgesprekken (elk 1 uur) met de groepsleerkrachten van de groep die deelneemt aan de cursus weerbaarheid. Kwaliteitszorg Binnen het meersporen weerbaarheidsbeleid wordt de zogenaamde PDCA-cyclus gehanteerd (Plan, Do, Check, Act). Door systematisch te werken aan de kwaliteit wordt de dienstverlening steeds verder geoptimaliseerd. Het spreekt voor zich dat de feedback van de basisschool, de ouders en de kinderen hierbij van cruciaal belang is. Dit krijgt in de praktijk als volgt invulling: 1 e spoor: Voor aanvang van de trainingscyclus is er een intakegesprek met de betreffende leerkracht. In dit gesprek worden afspraken gemaakt en aandachtspunten benoemd. Vervolgens vindt er op verschillende momenten tijdens de cyclus terugkoppeling plaats en waarnodig bijstelling. Bij aanvang van de trainingscyclus wordt aan de kinderen gevraagd: waar ben je sterk in, waar heb je hulp bij nodig, waar heb je een hekel aan, waar kan je een ander bij helpen en door wat / wie voel je je klein. Tijdens de cyclus wordt hier op ingespeeld en wordt meermalen de les met de kinderen geëvalueerd. Aan het einde van de cyclus vullen de kinderen een evaluatieformulier in. 2 e spoor: Elke ouderavond wordt met de ouders geëvalueerd op doelstelling, inhoud en presentatie. De opbrengsten van deze evaluatie worden meegenomen bij de voorbereiding van volgende ouderavonden. 3 e spoor: Elke workshop wordt met het schoolteam geëvalueerd op doelstelling, inhoud, werkvormen en presentatie. De opbrengsten van deze evaluatie worden meegenomen bij de voorbereiding van volgende workshops. Bij aanvang van de coaching van de leerkrachten wordt gevraagd naar de leervragen rond het thema weerbaarheid. Tevens wordt gevraagd naar de verwachtingen met betrekking tot de coaching. Tijdens en aan het einde van de coachingscyclus wordt teruggeblikt en wordt aandacht gegeven aan groepsprocessen en de mogelijke rol van de leerkracht daarbinnen. Dit kan leiden tot bijstellingen. 2 Bijlage: Informatie over weerbaarheidstrainingen. Sacha Jansen Schuiling, Weerbaarheidstrainingen 3 van 5

4 DOELGROEPEN & DOELSTELLINGEN 1 e spoor: Gericht op de kinderen - De weerbaarheidstrainingen zijn gericht op kinderen van de leeftijd van 8 tot 13 jaar. - In overleg met de basisschool wordt afgesproken welke groep de cursus gaat volgen. Stel dat de leerlingen in groep 6 de cursus hebben gevolgd dan zou in groep 8 nog een verkorte herhalingscursus kunnen worden verzorgd. - Het vergroten van de (lichamelijke en mentale) weerbaarheid van kinderen om te voorkomen dat zij slachtoffer worden van machtsmisbruik en/of zichzelf schuldig (gaan) maken aan (seksueel) intimiderend of grensoverschrijdend gedrag. - Het vergroten van het zelfvertrouwen en de wilskracht van kinderen. - Het vergroten van kennis en inzicht in (seksueel) geweld en grensoverschrijdend gedrag. 2 e spoor: Gericht op de ouders - Voor de ouders wordt een ouderavond georganiseerd om ze te informeren over de inhoud, opzet en doelstelling van de weerbaarheidstraining. In overleg met de basisschool vindt de ouderavond plaats vóór of bij aanvang van de cursuscyclus. - De ouders worden ook bij de laatste les uitgenodigd. De kinderen demonstreren op dat moment het geleerde en tevens worden de diploma s uitgereikt. - De kennis over weerbaarheid en het besef van het belang van weerbaar gedrag neemt verder toe. - Ouders betrekken bij het proces van weerbaar gedrag van hun kind. - De ouders worden meer bewust op welke wijze ze weerbaar gedrag van het kind kunnen stimuleren. 3 e spoor: Gericht op het schoolteam - Voor het schoolteam van de basisschool een workshop weerbaarheid te verzorgen. - Drie coachingsgesprekken met de groepsleerkrachten van de groep die deelneemt aan de cursus weerbaarheid. Dit om stil te staan bij hun bijdrage aan het stimuleren van weerbaar gedrag bij de kinderen. - De interne expertise over weerbaarheid neemt verder toe. - De groepsleerkrachten worden meer bewust op welke wijze ze weerbaar gedrag van kinderen (kunnen) stimuleren. Sacha Jansen Schuiling, Weerbaarheidstrainingen 4 van 5

5 TRAININGSMETHODIEK De trainingsmethodiek van de cursus weerbaarheid kan het beste getypeerd worden als: seksespecifiek, psychofysiek en maatwerk. Een toelichting op deze typeringen. Seksespecifiek Seksespecifiek werken betekent dat rekening wordt gehouden met de verschillen tussen meisjes en jongens, zowel op biologische gebied als op maatschappelijk gebied. De verschillen hebben betrekking op de verschillende soorten grensoverschrijdend gedrag waarmee jongens en meisjes geconfronteerd worden. Jongens en meisjes beleven het op een verschillende manier en ze uiten zich tevens verschillend. Bij seksespecifiek werken wordt in de lesopzet rekening gehouden met de verschillen tussen meisjes en jongens. Dat houdt in dat binnen de lessen onderwerpen aan bod komen die inspelen op het specifieke van meisje of jongen zijn. Het gaat om onderwerpen die aansluiten bij de belevingswereld. Ook bij de manier waarop onderwerpen worden behandeld, bijvoorbeeld bij de keuze voor een bepaalde spelvorm, is het seksespecifiek werken terug te zien. Psychofysiek Binnen de weerbaarheidstraining komen de mentale en fysieke aspecten van weerbaarheid geïntegreerd aan bod. Beide componenten zijn onlosmakelijk met elkaar verbonden en vullen elkaar aan en versterken elkaar. In de training worden verbale en mentale vaardigheden alsook fysieke technieken aangeleerd. Dit gebeurt op een beweeglijke en afwisselende manier, zoals: het trainen van lichamelijke zelfverdedigingstechnieken, verbale en non-verbale oefeningen, ervaringsleren en het praten in de kring. Doordat kinderen het lichaamsbewustzijn verder ontwikkelen en door ze hun eigen kracht te laten ervaren, zijn ze (beter) in staat om hun intuïtie te herkennen en hierop te vertrouwen. Dit versterkt het zelfvertrouwen en het versterkt ook het gevoel van eigen waarde. Maatwerk Aan het leveren van maatwerk wordt op verschillende manieren invulling gegeven. Zo wordt voor aanvang van de trainingscyclus een intakegesprek gevoerd met de betreffende leerkracht. In dit gesprek wordt besproken wat er speelt binnen de groep en hoe dat invulling kan krijgen binnen de training. Hierbij wordt rekening gehouden met individuele verschillen tussen kinderen. Tijdens de lessen weerbaarheid maakt iedereen zijn/haar eigen leerproces door, door te kijken naar de individuele mogelijkheden en daar op in te spelen wordt een veilige leeromgeving gecreëerd waarbinnen elk kind succeservaringen op doet. TRAINER / COACH Sacha Jansen Schuiling is erkend docent weerbaarheid door de Landelijke Beroepsvereniging Docenten Weerbaarheid en Zelfverdediging. Als trainer/coach is zij actief op het gebied van weerbaarheid binnen het basisonderwijs. Sacha is daarnaast als docent werkzaam binnen een ROC. Zij verzorgt voor deelnemers (met een beperking) cursussen gericht op het aanleren van vaardigheden, zoals communicatieve, digitale en sociale vaardigheden. Dit om de zelfredzaamheid van de deelnemers te vergroten, om ze daardoor meer in hun kracht te zetten. Sacha Jansen Schuiling, Weerbaarheidstrainingen 5 van 5