De Beweegloterij, iedereen wint! Mattijs Lambooij

Transcriptie

1 De Beweegloterij, iedereen wint! Mattijs Lambooij

2 Voorstellen RIVM, afdeling Kwaliteit van Zorg en Gezondheidseconomie Innovatie, implementatie en gedragsverandering Socioloog 2

3 Achtergrond Beweegloterij RIVM SPR (Strategisch Programma RIVM) en Universiteit Tilburg Promovendus Koen vd Swaluw Promotoren Johan Polder (RIVM, UvT) en Henriette Prast (UvT) Co-promotoren ML (RIVM) en Jolanda Matthijsen (UvT) Hoe kunnen we gedragswetenschappelijke kennis inzetten voor gezonder gedrag? 3

4 Veel mensen willen wel.morgen beginnen Uitstelgedrag komt veel voor bij de gezonde keuze (bewegen en eten) Ik kan nu nog wel even blijven zitten en een chipje eten, want morgen ga ik sporten Onderschatten van de tijd en kosten van handelingen in de toekomst Beweegloterij: Geanticipeerd spijt haalt de gevolgen van morgen naar het hier nu 4

5 Gerelateerde theoretische concepten (Sociaal)Psychologische literatuur Planning fallacy Construal level of Psychological distance Economische literatuur: Discounting (opbrengst in de toekomst lagere waarde nu) Myopia (bijziendheid, niet verder kunnen kijken) 5

6 Oplossing uit de literatuur (1 psychologisch) Goal setting Goal Deadline (feed back) Mechanisme (Construal level) Goal zorgt ervoor dat langetermijndoel concreter wordt Concretere voorstelling van toekomstige gebeurtenis Lager construal level (minder abstract) Psychologische afstand kleiner Grotere kans op nu wel actie ondernemen 6

7 Aanknopingspunt oplossing economisch Prospect Theory Verliesaversie Spijtaversie Mensen reageren sterker op omvang prijzen dan op kansen 7

8 Doel Beweegloterij Help mensen om hun eigen doel om meer te bewegen te realiseren door gebruik te maken van bekende afwijkingen van rationeel gedrag Met name Spijtaversie We must all suffer from one of two pains: the pain of discipline or the pain of regret. The difference is discipline weighs ounces while regret weighs tons. (Vrij naar Jim Rohn) 8

9 Wat houdt de Beweegloterij in? Mag aanmelden als je twee keer per week wilt sporten Gedurende 13 weken maak je kans op een prijs als je twee keer hebt gesport Je hoort eerst of je een prijs in de loterij hebt, Daarna of je genoeg hebt gesport Bij niet genoeg sporten, kan je dus de prijs mislopen En dat kan dus leiden tot SPIJT Dit vertellen we vooraf en herhalen we regelmatig 9

10 Beweegloterij zelfde principe als de postcodeloterij Feedback over het niet krijgen van een prijs die je had kunnen krijgen als je iets anders had gedaan 10

11 Deelname aan loterij is steuntje in de rug voor halen van EIGEN DOEL Deelnemer wint altijd: altijd gezondheid en soms een prijs

12 Theoretische evidentie Literatuur spijtaversie/ Anticipated regret (bv Zeelenberg) Mensen willen spijt reduceren, zullen gedrag aanpassen om spijt te voorkomen Mensen associeren dit met geen of verkeerde handeling Postcodeloterij, onveilige sex, opdrachten studie, innemen medicatie 12

13 Eerder experiment VS Vollp et al groepen: controle, betalen voor gewichtsverlies, loterij Doel: gewichtsverlies 16 weken prikkel: per sms, prijs j/n, daarna gewichtsverlies j/n Na 4 maanden begin interventie, interventiegroepen lager gewicht Na 7 maanden, alleen nog loterijgroep 13

14 Aanpassingen in dit onderzoek Poging om mechanism te begrijpen Naast kortetermijn kleine prijzen ook langetermijn grote prijs Langere interventieduur Meer tijd om gedrag in te laten slijten Meer tijd sporten zonder concrete beloning Meer kans op volhouden na afloop interventie 14

15 Elementen project Vragenlijst (gaat het echt over spijt?) Praktijk trial (werkt het in de praktijk?) Labexperiment (kunnen we spijt en gedrag causaal beinvloeden?) 15

16 Vragenlijst (gaat het over spijt?) 1369 respondenten jaar Scenario: stel je krijgt geen prijs door te weinig gewichtsverlies? Achtergrondvariabelen BMI (lengte en gewicht) Spijtintentie Afvalintentie 16

17 Impressie scenario Stel, u wilt graag wat kilo s kwijt. U krijgt volgende aanbod Streefgewicht ism sportschool, voor over 10 weken Als een steuntje in rug een loterij. (zeker bedrag) Uw lot is echter alleen geldig als u in 10 weken uw afval-doel hebt gehaald en u dit gewicht nog 6 maanden (12 maanden) volhoudt. Na 6 (12 maanden) maanden gaat u naar de ceremonie waar het winnende lot wordt getrokken. De prijs valt op uw lotnummer. Helaas ontvangt u de 50 (500 of vakantie) niet omdat u uw afvaldoel niet heeft gehaald. 17

18 Antwoorden na scenario Geef aan welke emotie u in het voorgaand scenario het meest intens zal voelen. En welke emotie als tweede meest intens? En welke als derde meest intens? (rang van 1,2,3) Woede Walging Afgunst Angst Schuldgevoel Geluk Irritatie Opgetogenheid Jaloezie Trots Teleurstelling Spijt Opluchting Verdriet Schaamte 18

19 Conclusies vragenlijst Teleurstelling en spijt beiden Loterij meer spijt/teleurstelling dan vaste prijs 500 euro meer spijt dan 50 euro Vakantie meer spijt dan 50 euro BMI of overgewicht geen effect Afvalintentie meer teleurstelling Spijttendentie meer spijt Gewichtsverlies te complex doel voor spijt Externaliseren van oorzaken Les: doel van trial is bewegen 19

20 De Beweegloterij Doel= 2 x per week sporten Kostbare deadline= loterij Er wordt uit alle loten getrokken Iedereen ontvangt uitslag Deelnemers horen eerst of ze loterij hebben gewonnen, daarna of ze genoeg hebben bewogen. 20

21 Praktijk trial 6 sportscholen van 1 fitnessbedrijf in 3 onderzoeksarmen Doel: 2x per week sporten Controle-arm (13 weken lang; staatsloten aan einde) KorteTermijnarm (13 weken lang, iedere week 1/25ste kans op 100 euro) LangeTermijnarm (zelfde als KT + na 26 weken 1/50ste kans op vakantie t.w.v euro) 21

22 Data uit vragenlijsten en registraties Historie sportgedrag Attitude over sport Spijt als persoonskenmerk Spijtervaring na niet halen doel tijdens onderzoek Sportfrequentie, weekdoel gehaald j/n Gewicht Vetpercentage 22

23 Ervaringen Sportscholen vinden het een leuk initiatief Instructeurs werken goed mee We doen veel aan relatiebeheer Sportscholen hebben nieuwe aanmeldingen gekregen Na kortetermijn lijken veel nieuwe mensen ook weer te stoppen 23

24 Stand van zaken Langetermijninterventie net beëindigd Hoofdprijs is uitgereikt Metingen gedaan Analyseren 24

25 Volgende stappen Labexperiment ontwerpen Anticiperen mensen op spijt na keuzesituatie? Hoe beinvloed dit de psychologische afstand tot het spijtmoment? Beinvloed dit kun keuze 25

26 Dank voor uw aandacht 26