Requiem van Mozart,... na de Dodenherdenking van 4 mei 2006

Transcriptie

1 Interview met Arleen van Wijland datum: bron: auteur: ir. Fred van de Biezen Requiem van Mozart,... na de Dodenherdenking van 4 mei 2006 Het is me qua tijd nog net gelukt om thuis in de Van Lenneplaan te lunchen. In gesprek met Arleen van Wijland (1975), sopraan. Na haar conservatorium opleiding in Den Haag, een groot concert in de Lutherse kerk aan de Bergweg. Het Toonkunstkoor Hilversum nodigt iedereen uit om, na dodenherdenking op 4 mei, direct door te lopen naar de Lutherse kerk en daar te luisteren naar het Requiem van Mozart waar jij als sopraan, solist bent. De entree is gratis. Arleen; Dat is toch wel heel bijzonder gelopen dat ik op 4 mei zing. Mijn zangdocent Caroline Stam (sopraan) heeft veel werk als solist. Zij kon dit concert op 4 mei niet doen. Ze heeft in haar leerlingenbestand gekeken wie haar het best kan vervangen. Zo is het koor bij mij gekomen en heeft Flop van de Loo (Bergweg) me gevraagd. Het koor ken ik niet en ben heel benieuwd. Ik heb gehoord dat ze erg goed zijn. Ze gaan een lowbudget uitvoering geven omdat ze niet voldoende subsidie kunnen krijgen. Het wordt een concert met alleen orgel en niet met een orkest. Het requiem bestaat officieel uit orkest, vier solisten en een groot koor. Daarmee doe je dan wel concessies aan de nuances en de klankkleuren die je juist in een orkest goed kunt waar maken. Kijk,... voor mij is dit een unieke kans om èn me het repertoire eigen te maken èn om als solist op te treden. Daarnaast kijk ik uit naar de samenwerking met de andere solisten waarmee ik met mijn stem moet kleuren,... één geheel moet zien te maken. Ik zing daarnaast ook een deel samen met het koor. HOE BEREID JE DAT NOU VOOR? Ik ben er net mee begonnen. Eerst haal ik de partituur uit de bibliotheek en koop er een CD-opname bij. Met die partituur beluister ik het stuk vaak. Dan koop ik nog eens een andere CD met een andere interpretatie want iedereen zingt het anders. Zo leer ik het stuk goed kennen. Pas daarna ga ik m'n eigen partij instuderen. WAARIN VERSCHILLEN DIE CD S MET ELKAAR? Hoe groot er wordt uitgepakt, hoe groot de crescendi zijn, welke tempi ze nemen. Met "groot uitpakken" bedoel ik onder andere hoe forte (krachtig) er gezongen wordt, of het bijna opera-achtig wordt gezongen, stemmen met een groot bereik, veel vibrato, in grote lijnen zingen. Denk aan Pavarotti als iemand met een "grote stem". Voor zo'n requiem kun je grote stemmen kiezen, maar je kunt ook voor barok stemmen kiezen. Barok stemmen zijn vaak lichte stemmen, minder vibrato, helderder; zoals mijn stem. HANGT DAT OOK VAN JE STEM ZELF AF? Ja, zeker. Het is eigenlijk een "gegeven" dat je je in het ene genre comfortabeler voelt dan in het andere. Ik ben een lichte sopraan, geen Wagner opera zangeres en ik voel me erg thuis in het barok repertoire. Ik zing graag Bach, Handel, Monteverdi, maar ook Mozart en Schubert. De kans dat ik Wagner ga zingen is dus heel klein. Je kunt je stem nog wel uitbouwen naar een andere richting. Maar als ik bijvoorbeeld Wagner ga zingen, dan moet ik echt iets gaan "maken", Wagner past gewoon niet bij me. 1

2 ALS JE STUDEERT, WAT KIES JE DAN? Dat hangt af van het concert dat ik aan het voorbereiden ben. Meestal barok. Maar soms heb ik een liederenprogramma. Dan studeer ik liederen in van Brahms, Schubert of Fauré. Fauré is een componist die me aanspreekt, die heel transparant componeert. Je zingt het met piano en de stempartij mag heel lyrisch zijn. Ik ben een lyrische sopraan. Nu begin ik met het requiem voor 4 mei. Op 7 mei heb ik een liederen-recital. Verder zit ik in het Hemony ensemble; dat is een vijfstemmig vocaal ensemble dat zich richt op renaissance muziek van Nederlandse componisten. Denk aan Schutz en Sweelinck. Dus dan studeer ik juist dat repertoire weer in. Zo gaat dat. HOEVEEL INSPANNING KOST DEZE VOORBEREIDING? Best veel. Ik luister er elke dag naar om er vertrouwd mee te raken. Daarna begint het instuderen van de partij. Daar start ik het aanstaand weekend mee. Ik moet ervoor zorgen dat de partij op m'n stem komt. Dan is het nog twee keer onderwerp van m'n zanglessen bij Caroline Stam. Het liefst wil je de partij elke dag een keer door-zingen. Vanaf begin april tot 4 mei. DAT IS DAN ONGEVEER DERTIG UUR VOORDAT HET "CONCERTKLAAR" IS. Ja,... dat gaat inderdaad niet zomaar. Het concert geef ik (helaas) maar één keer. Aan de andere kant, ken ik dan het stuk en zit het in m'n repertoire. Nu moet ik het me nog helemaal eigen maken en het is flink groot. Veel voorbereiding dus. Maar als het eenmaal in je repertoire zit dan kun je het gebruiken als je bijvoorbeeld moet invallen voor een andere sopraan. Die inval-momenten moet je altijd aangrijpen want als je het dan goed doet, dan vragen ze je makkelijker. ELLEN VAN IDOLS. HOE KIJK JE NAAR HAAR? Ze is ook zangeres maar op een heel ander vakgebied met een heel andere techniek van zingen. Het is gewoonweg niet met elkaar te vergelijken: klassiek zang met popzang. Ik hoor natuurlijk goed of iemand muzikaal zingt, hoe de timing is en zo. Die dingen zijn bij haar heel erg in orde. Ik heb er veel respect voor dat ze elke week weer op dat podium staat met die uitstraling en dat enthousiasme want dat valt niet mee hoor. Uiteindelijk is zij het niet geworden. Dat begrijp ik. Je merkte aan haar houding zoiets als: "Ongelofelijk dat ik er nog in zit", terwijl Rafaëlla iets had van: "Ik ben een artiest!, Ik ben een entertainer!". Rafaëlla kan meer met haar stem, ze heeft meer kleuren. Ellen is minder gevarieerd. Met meer flexibiliteit in je stem kun je ook meer verschillende emoties uitdrukken en is het boeiender om naar te luisteren. Rafaëlla was daarnaast heel vastberaden om te willen winnen. IS HET EEN MOEILIJKE PARTIJ, HET REQUIEM? Ik moet het meest letten op m'n techniek, dat ik precies weet wat ik doe. In het ensemble van de solisten ben ik steeds de hoogste stem. Waar ik op moet letten is dat ik in de hoogte ervoor zorg dat m'n hele klankspectrum blijft zingen en niet alleen het hoogste gedeelte van m'n stem omdat het geluid dan iets iellig kan worden. Daarnaast wil ik ook precies weten wat de tekst betekent die ik zing. De tekst is in het Latijn. Op het Internet kon ik makkelijk de vertaling vinden zodat ik woordvoorwoord weet wat ik zing, want alleen dan kun je de juiste emotie neerzetten. HOORT JE PUBLIEK DAT NOU OOK, DIE VERSCHILLENDE EMOTIES? Voelt je publiek dat nou ook? Dát vind ik de vraag. Ik denk dat wanneer ik weet waar ik het over heb en je de muziek z'n werk laat doen, dat het publiek dan voelt wat je bedoelt. Je bent een doorgeefluik van de muziek die de componist gemaakt heeft. 2

3 WAAROM HEB JE VOOR HET BEROEP ZANGERES GEKOZEN? Muziek spreekt me enorm aan, het geeft me iets waar ik warm van word. Ik heb altijd grote affiniteit gehad met de uitvoerende kunst en daarmee is m n belangstelling als het ware gegroeid in de richting van klassiek zang. HET REQUIEM Dit requiem is door Mozart geschreven en afgemaakt door zijn leerling Süssmayer. Dit requiem, KV626, is het laatste stuk dat Mozart heeft geschreven. Daarna is hij overleden. Je moet weten dat Mozart van de sopraan stem hield. Daarom heb ik het meest te doen in dit requiem. In het eerste deel begin ik, nadat het koor heeft ingezet, deze sololijn. Daarna zet het koor weer groots in. Hier is een deel dat hij homofoon heeft geschreven, alle stemmen dezelfde lijn. Daar is het weer polyfoon, iedere stem heeft zijn eigen lijn. Kijk, hier is een deel met een trombone die bedoeld is om over een kerkhof te galmen. In de muziek hoor je dat terug; dat is gewoon angstaanjagend. SPREEK JE NOU AF MET ELKAAR HOE JE BIJVOORBEELD EEN VOORSLAG ZINGT? Zo'n voorslag kun je lang of kort nemen en,... ja, dat spreek je allemaal af. Alleen hebben we maar één repetitie van te voren. ZINGEN, THUIS IN JE EIGEN BOOMBERGWIJK Ik vind het fantastisch om in de wijk waarin ik woon nu te mogen zingen en hoop dat er heel veel buurtgenoten komen luisteren op 4 mei om 20:30, na de Dodenherdenking. Want ik ben er erg trots op dat ik voor dit concert ben uitgenodigd. Ik vind het echt heel leuk om te doen. links: 1) website Arleen van Wijland: 2) Toonkunstkoor Hilversum: 3

4 Copyright 2006 eboomberg.nl. All rights reserved. v.l.n.r. René Veen (tenor), Cristl Briels (alt), Arleen van Wijland (sopraan) 4

5 Het Requiem van Mozart Op donderdag 4 mei 2006, uur Evangelisch Lutherse kerk (Bergweg 6) Hilversum. Toonkunstkoor Hilversum Solisten: Arleen van Wijland (sopraan) Christl Briels (alt) René Veen (tenor) Douwe Kamminga (bas) Dirigent: Nico P. Hovius Orgel: Henk van Zonneveld Op 4 mei voert het Toonkunstkoor Hilversum, even na de dodenherdenking, het Requiem uit van W. A. Mozart in de Evangelisch Lutherse Kerk aan de Bergweg 6. De toegang is gratis Toonkunstkoor Hilversum Leden en bestuur van het Toonkunstkoor Hilversum vinden het eervol om op de avond van 4 mei het Requiem van Mozart te kunnen aanbieden na afloop van de herdenking bij het Rosarium. Dit concert werd in een andere bezetting eerder uitgevoerd in maart, in het kader van het Mozart jaar. Deze uitvoering wordt begeleid door Henk van Zonneveld op orgel. Aan dit concert werken voor het merendeel jonge solisten mee die aan het begin van hun carriere staan. Solisten Sopraan Arleen van Wijland (1975) volgde haar opleiding aan het Koninklijk Conservatorium in Den Haag en studeerde af in Zij zingt o.a. als vaste sopraan in het Bachkoor Holland. Alt Christl Briels studeerde in de jaren 90 aan de conservatoria van Utrecht en Den Haag. In september is ze te zien in de opera Alzheimer van Chiel Meijering, in het Muziekgebouw aan het IJ. Bariton Douwe Kamminga (informatie volgt) Tenor René Veen is de enige die al langer zijn weg bewandelt in de muziek. Hij begon als organist, pianist en dirigent maar concentreerde zich later op het zingen. Hij treedt regelmatig op als solist maar dirigeert en componeert ook. Het Requiem Het Requiem is het laatste werk van Mozart, hij overleed voordat hij het had kunnen afmaken, op 5 december Zijn leerling Franz Xaver Süssmayr heeft het uiteindelijk voltooid. Voor meer informatie: en 5