Verslag Kick-off bijeenkomst Persoonsvolgende zorg Zuid- Limburg

Transcriptie

1 1 / 5 Verslag Kick-off bijeenkomst Persoonsvolgende zorg Zuid- Limburg Circa 65 vertegenwoordigers van zorgpartijen, cliëntenorganisaties, het zorgkantoor CZ en het ministerie VWS kwamen op 7 december 2016 bijeen in het Amrâth Hotel voor de kick-off van het experiment Persoonsvolgende Zorg in de regio Zuid-Limburg. Doel van het experiment is versterking van de positie van de cliënt in de ouderenzorg (Wlz), door deze beter in staat te stellen een keuze te maken voor die zorg die het beste bij hem of haar past. Daartoe wordt in 2017 onder meer gestart met een nieuw bekostigingsmodel en gaat elke partij in experimentregio (naast Zuid Limburg gaat ook de regio Rotterdam aan de slag voor de gehandicaptenzorg) zelf al aan de slag om de doelstelling van het experiment te behalen. Hans Broere (Rebel Group), de landelijk kwartiermaker van het experiment, heet de aanwezigen welkom. De afgelopen maanden heeft Hans, samen met collega Tom Gommans, gewerkt aan het neerzetten van de landelijke en regionale organisatie, het monitoringsinstrument en de eerste inhoudelijke kaders voor de activiteiten. Vandaag worden daarvan de resultaten gepresenteerd en wordt de volgende stap gezet. Vanaf nu is het aan de regio om het experiment te benutten! Maatwerk Jaap Jansse, plaatsvervangend directeur langdurige zorg van het Ministerie van VWS, benoemt de motivatie voor het starten van de experimenten. De wens bestaat al langer om cliënten meer keuzemogelijkheden te bieden, deze te ondersteunen bij een geïnformeerde en bewuste keuze en zorgpartijen beter in staat te stellen maatwerk te bieden. Niet alleen bij het Ministerie, ook bij onder meer cliëntenorganisaties en zorgkantoren bestaat deze wens. Het zorgkantoor CZ heeft daarbij het initiatief genomen om persoonsvolgende bekostiging te concretiseren, wat heeft geleid tot de selectie van Zuid-Limburg als experimenteerregio in de sector Verzorging en Verpleging. De wettelijke kaders zijn voor deze regio s aangepast zodat cliënten en zorgpartijen meer ruimte krijgen om de gewenste zorg te verhelderen, te vinden en te bieden. Daarbij kan lering worden getrokken uit de ervaringen met het PGB, waarin zorgaanbieders en cliënten gezamenlijk nieuwe vormen van zorg weten te vinden die passen bij de persoonlijke kenmerken, wensen en zorgvragen van de cliënt. Tegelijkertijd zorgt een PGB voor administratieve last en regelwerk bij cliënten. Het doel van dit experiment is dan ook onder meer te bekijken of PGB en Zorg in Natura wat meer naar elkaar zijn toe te trekken; persoonsvolgende zorg zonder de administratieve last. Projectgroep Hans Broere geeft vervolgens een korte weergave van de resultaten van het regionale kwartiermakerschap. Er is een regionale projectleider aangesteld, Herre van Kaam, die de komende twee jaar de spin in het experimentele web is. Hij wordt daarin bijgestaan door een regionale projectgroep met daarin alle deelnemende partijen. Een beperkt aantal van deze partijen vormen de agendacommissie, die als sparringpartner voor de projectleider optreedt. De afgelopen weken zijn door vele betrokkenen in diverse expertsessies de bakens voor het experiment gezet met daarin drie actielijnen:

2 2 / 5 Tijdens de workshops is de aanpak per actielijn toegelicht en verder uitgewerkt met de deelnemers. Ook is de aanwezige partijen gevraagd zich te committeren aan de aanpak. Workshop Gluren bij de Buren Tijdens de workshop zijn door Tom Gommans (Rebel Group) de leernetwerken toegelicht die worden opgestart; periodieke overleggen waarin betrokken partijen bijeen komen en aan de hand van verschillende thema s kennis en ervaring uit te wisselen en knelpunten te signaleren en op te lossen. Door expliciet ruimte te maken voor deze uitwisseling en deelnemende partijen uit te dagen de kaarten op tafel te leggen kan men van elkaar leren en ook de samenwerking aangaan waar wenselijk. Deelname is niet geheel vrijblijvend, van partijen wordt een plan van aanpak gevraagd. Hierin staat beschreven hoe zij de komende twee jaar aan de slag gaan met persoonsvolgende zorg. Daarbij is aangegeven dat inspiratie voor verbetering vaak voortkomt uit de ervaring in de dagelijkse praktijk, de persoonlijke verhalen van cliënten waarbij het vinden van persoonsvolgende zorg, die aansluit bij de zorgvraag, persoonlijke kenmerken en behoeften van de cliënt, om wat voor reden dan ook niet lukt. Vanuit dit idee is het idee van het leernetwerk gelijk getoetst. De deelnemers hebben ieder voor zich een casus letterlijk opgetekend; zie hieronder één van de resultaten.

3 3 / 5 Aan de hand van de tekeningen zijn levendige discussies gevoerd, die om een vervolg vragen in de leernetwerken : Doelgroep dementerenden met (zware) psychiatrische klachten vormen een lastige cliëntengroep. Het lukt op dit moment nog niet goed genoeg om de specifieke ondersteuningsbehoefte, zorgvraag, achtergrond en persoonlijke kenmerken van de cliënten te achterhalen, waardoor passend aanbod bieden lastig is. Vraagverheldering, alle partijen gaan er op een andere manier mee om en gebruiken verschillende technieken. Kan veel van elkaar geleerd worden. Het overzicht van de Zorgkaart in Zuid-Limburg is suboptimaal. Als partijen een meer volledig beeld hebben van de mogelijkheden en specifieke kwaliteiten van anderen, kan er meer samenwerking en maatwerk ontstaan. Persoonsvolgende bekostiging roept de vraag op Waar mag het zorggeld aan besteed worden?. Mag dat alleen aan zorg, of kan het ook gebruikt worden voor de organisatie van een avondje sjoenkelen als de cliënt dat graag wil? Persoonsvolgende zorg binnen de instelling is mogelijk niet de goede terminologie. Binnen impliceert dat het niet gaat om VPT/MPT, dat is wel het geval, en instelling heeft een negatieve connotatie. Workshop 'Beter te vroeg, dan te laat' Hans Broere (Rebel) en Floris de Bok (Huis voor de Zorg) hebben deze workshop begeleid. In de workshop is een regionale aanpak voor het eerder ondersteunen van potentiële Wlz-cliënten in de V&V besproken: In het gesprek was er veel aandacht voor het feit dat er vaak sprake is van spoed- of crisisopnames. Er ontstond een discussie waarbij werd gezegd dat het nu eenmaal zo gaat en dat aan

4 4 / 5 spoedopnames betrekkelijk weinig kan worden gedaan. Dit leidde tot een tegenreactie met als boodschap dat dit echt anders moet en dat we door vraagverheldering en vroegsignalering dit kunnen keren. Belangrijk zijn daarbij voorspellers voor naderende opname in een verpleeghuis c.q. behoefte aan 24 uurs nabijheid van zorg en toezicht. De afnemende belastbaarheid van mantelzorgers is zo n voorspeller; tegelijk werd er op gewezen dat enorme winst kan worden geboekt door ook tijdelijke opnames te bieden waardoor mantelzorgers de tijd krijgen om op adem te komen. We hebben het gehad over het keuzeproces van cliënten en vooral het feit dat vaak anderen dan de cliënt zelf keuzes maakt voor een bepaalde instelling of een bepaald zorgaanbod; zeker bij mensen met dementie bepalen mantelzorgers en familie en heeft de cliënt zelf beperkte invloed op deze keuzes. Terughoudendheid bij de deelnemers over het creëren van een nieuw team of netwerk van ondersteuners en cliëntadviseurs; er cirkelen al zoveel zorg- en hulpverleners rondom de cliënt. Zet vooral in op het empoweren van die bestaande teams in de wijken, en de aansluiting met ziekenhuizen, zodat zij over kennis en instrumenten beschikken waarmee ze cliënten kunnen helpen in hun keuzeproces en vooruit kijken naar wellicht andere woonvormen. Investeer in een beter beeld van de huidige cliënten. Belangrijke conclusie was dat we niet alleen moeten kijken naar nieuwe WLz-clienten, maar vooral ook bestaande cliënten moeten bevragen over het keuzeproces dat zij hebben doorlopen. Nulmeting organiseren onder bestaande clienten in Wlz, vorm van back tracking waarbij we ze bevragen op afgelegde klantreis en vooral mate waarin zij gevoel hadden dat ze regie hadden, dat ze konden kiezen en of verwachtingen/wensen zijn uitgekomem. Groot gemis is het ontbreken van samenhangende, begrijpelijke informatie over het beschikbare zorgaanbod in de regio; niet alleen informatie over de beschikbare capaciteit maar vooral over de kwaliteit van het aanbod en de kenmerken van dat aanbod. Er is gewezen op onderzoek door Brabantse zorginstelling Surplus waaruit blijkt dat het zoekgebied van cliënten zeer beperkt is en dat deze of zijn/haar mantelzorger/familie vooral kijkt naar het beschikbare aanbod dichtbij huis. Workshop 'Van aanbod- naar persoonsgerichte zorg' Tijdens de workshop van CZ Zorgkantoor werd de visie van CZ Zorgkantoor toegelicht en werden enkele uitdagingen aangestipt die worden gezien in de toegankelijkheid van zorg. Het gaat hierbij vooral om de hoge wachtlijsten in de regio Zuid-Limburg en het beperkte aanbod VPT. Zorgaanbieders geven de volgende verklaringen voor dit beperkte aanbod VPT: De eigen bijdrage in de Wlz. Er is veel onbekendheid over de leveringsvorm bij cliënten. Een goede uitleg is noodzakelijk. In het verleden is de inzet van VPT s ontmoedigd en daardoor afgebouwd. De samenwerking met de eerstelijn (met name met huisartsen) is moeizaam. Dit komt door onwetendheid over VPT, onduidelijkheid over declareren en onduidelijkheid over de component behandeling. Er zal dus meer gecommuniceerd moeten worden over deze leveringsvorm. Slechts weinig aanbieders zijn nu al actief bezig met VPT, maar de aanwezige aanbieders gaven aan hier de komende jaren mee aan de slag te willen gaan. Aanbieders geven aan dat er een intensievere samenwerking dient te ontstaan met andere domeinen, zoals huisartsen en gemeenten, omdat zij de cliënt eerder in het traject zien. Zo kunnen doelgroepen beter gedetecteerd worden, waardoor specifiek bekeken kan worden wat bij een bepaalde cliënt past. Aanbieders geven verder aan dat andere leveringsvormen of nieuwe combinaties (eventueel met andere domeinen) zouden kunnen helpen bij het wegwerken van de wachtlijsten. World lunchcafé Tijdens de lunch is er niet alleen gegeten maar zijn aanwezigen van tafel naar tafel geswitcht om daar steeds

5 Powered by TCPDF ( 5 met anderen in gesprek te gaan over een nieuw onderwerp of vraag. De discussiepunten of conclusies zijn opgeschreven op het tafelvel. In het onderstaande een aantal resultaten: Wanneer is het experiment geslaagd? Als nieuwe cliënten hun leven op dezelfde voet kunnen voortzetten als voorheen Meer differentiatie en mogelijkheden binnen het bestaande aanbod: denk ook aan logeerbedden en respijtzorg Mensen wonen waar ze willen wonen, ook thuis als dat kan Minder crisisopnames en hogere cliënttevredenheid Als er een positiever beeld van de sector is ontstaan Wat willen we leren van het monitoringsinstrument? Welke keuzemomenten heeft de cliënt en worden keuzes naar tevredenheid gemaakt? Ziet de cliënten de bomen door het bos ten aanzien van de informatievoorziening? De invloed van het experiment op de wachtlijsten, VPT/MPT, crisis- en spoedopnamen, administratieve last en cliënttevredenheid Voorspellers van (crisis)opnames Wat doen we als het spannend wordt? Laat het maar spannend worden! Vooraf risico-analyse maken Open en eerlijk tegen elkaar, transparant over dilemma s en knelpunten, blijven communiceren Afsluiting en start experiment door projectleider Herre van Kaam Hans Broere haalt de reacties op uit de verschillende workshops. Het beeld ontstaat dat de lijnen van de aanpak gedeeld worden en dat het vertrouwen en de motivatie aanwezig is om aan de slag te gaan. Tegelijkertijd kan het plan op verschillende punten nog aangescherpt worden, eind november wordt een definitief plan van aanpak opgeleverd. Na de terugkoppeling van de workshops geeft Hans Broere het woord aan Herre van Kaam, de regionale projectleider. Herre geeft aan blij te zijn met deze opdracht. Herre begeleidt binnen het programma een aantal partijen bij een experiment met persoonsvolgende bekostiging, dus hij is bekend met de materie en ziet veel aanknopingspunten. Herre geeft aan nu gas te willen geven. De bijeenkomst vandaag laat zien dat de belangrijkste uitgangspunten voor de aanpak gedeeld worden. Nu is zaak om de uitvoering op gang te brengen. Het experiment biedt bij uitstek de mogelijkheid om in deze regio een extra ontwikkeling op gang te brengen. Het enthousiasme vandaag laat zien dat er veel mogelijk is, nu is het zaak om het te gaan doen! Meer weten Lees meer over het experiment Persoonsvolgende zorg in Zuid-Limburg / 5