THEMA V.1. Prostatectomie

Transcriptie

1 THEMA V.1. Prostatectomie Selectiecriteria Naast de algemene selectiecriteria (cfr. Inleiding 2.4.a.) die steeds in het kader van deze publicatie gehanteerd worden, is het specifieke selectiecriterium van dit thema gebaseerd op het voorkomen van één van de volgende ICD-9-CM-procedurecodes voor prostatectomie : Transurethral (ultrasound) guided laser induced prostatectomy (TULIP) Other transurethral prostatectomy 60.3 Suprapubic prostatectomy 60.4 Retropubic prostatectomy 60.5 Radical prostatectomy Local excision of lesion of prostate Perineal prostatectomy Other prostatectomy Op deze manier behoren alle klassieke ziekenhuis waarbij een prostaat wordt verwijderd tot de selectie. In de MKG-registratie worden, vanaf het jaar 1995, ingrepen geregistreerd zowel door middel van een ICD-9-CM-code als door middel van een RIZIV-code. Voor de thema s van deel V van deze publicatie, wordt ervoor gekozen de selectie van ziekenhuis waarin een bepaalde ingreep plaatsvond te baseren op de ICD-9- CM-procedurecode. De opgegeven RIZIV-code voor deze wordt dan gebruikt ter controle. Daarenboven wordt een controle doorgevoerd op basis van de gegevens waarover het RIZIV beschikt. Deze wijze van selectie heeft als gevolg dat de mogelijkheid bestaat dat er tijdens de geselecteerde nog andere, misschien meer belangrijke, ingrepen werden uitgevoerd. Voor de thema s van deel V heeft het dus geen zin om bijvoorbeeld de ligduur te analyseren. Dit in tegenstelling met thema III.2. Appendectomy, waar de selectie gebaseerd is op het DRG-niveau. In totaal zijn er ziekenhuis die aan de selectiecriteria voldoen opgenomen in de MKG-databank Naar analogie met de vorige thema s worden enkel de klassieke ziekenhuis als basis genomen voor de kaart, tabellen en figuur die hierna worden weergegeven. Over de 131 daghospitalisaties waarin een prostatectomie werd uitgevoerd, wordt op het einde van het thema enige informatie gegeven. Registratiejaar 1998

2 Geografisch niveau Administratieve arrondissementen Toelichting Uit kaart V.1.a. en tabel V.1.a. blijkt dat de administratieve arrondissementen waarvoor (veel) meer klassieke ziekenhuis met een prostatectomie voorkomen dan verwacht 1, voornamelijk terug te vinden zijn in de provincies Westen Oost-Vlaanderen en Antwerpen. Met uitzondering van de administratieve arrondissementen Brugge, Tielt en Dendermonde komen er in alle arrondissementen van deze provincies meer voor dan verwacht 1. De provincie Luxemburg met aansluitend het arrondissement Verviers vormen ook een donkerder zone op de kaart (klassen 4 en 5). Voor geen enkel van deze arrondissementen is de afwijking van de SAR echter significant. Behalve Namen en de hierboven genoemde Waalse arrondissementen valt het Waalse landsgedeelte (vooral de provincie Henegouwen) op door een lager aantal waarbij een prostatectomie werd uitgevoerd dan verwacht 1. Dit geldt ook voor het arrondissement Leuven en de drie Limburgse arrondissementen. Helemaal in de lijn van de verwachting, blijkt uit de leeftijdspiramide (figuur V.1.) dat een prostatectomie een ingreep is die in hoofdzaak bij de bejaarde mannelijke populatie voorkomt. Van alle geselecteerde klassieke ziekenhuis nemen de mannelijke patiënten behorende tot de leeftijdsgroep van 64 tot en met 77 jaar ongeveer 60% van de voor hun rekening. De in beeld gebrachte selectie omvat alle waarbij een prostatectomie werd uitgevoerd, gebaseerd op de ICD-9-CM-procedurecodes vermeld onder Selectiecriteria. Tabel V.1.b. illustreert het aandeel van de verschillende ICD-9-CMprocedurecodes die behoren tot de selectie. Het grootste deel van de prostatectomieën werd uitgevoerd op een transurethrale manier. De codes en staan samen in voor 72% van alle prostatectomieën. De radicale prostatectomie heeft een aandeel van 15%. De andere types van prostatectomie komen veel minder frequent voor. In vergelijking met MKG 1996 in Beeld kan vastgesteld worden dat er in totaal minder prostatectomieën werden uitgevoerd in 1998 dan in 1996, en dit zowel in klassieke hospitalisatie als in daghospitalisatie. In klassieke hospitalisatie gaat het om een vermindering van 4,6%. Bovendien is er een kleine shift merkbaar van de transurethrale prostatectomie naar de radicale prostatectomie. In 1996 bedroeg het aandeel van de transurethrale prostatectomie 75% tegenover 72% in Het aandeel radicale prostatectomieën evolueert van 12% in 1996 naar 15% in Ook 1 Voor de berekening van het verwacht aantal wordt verwezen naar Inleiding 3. Methodologie.

3 in absolute waarde neemt het aantal radicale prostatectomieën toe (van 2096 in 1996 naar 2389 in 1998). Ter controle van de ICD-9-CM codering werd, voor alle die behoren tot de selectie, nagekeken welke RIZIV-code(s) er geregistreerd werd(en). Tabel V.1.c geeft een overzicht van de RIZIV-codes die in de MKG-databank 1998 teruggevonden werden voor deze. In respectievelijk 90 en 92% van de waarvoor de ICD-9-CM-codering wijst op een transurethrale prostatectomie (codes en 60.29) werd de RIZIVcode Endoscopische resectie van de prostaat, inclusief cystoscopie geregistreerd, inderdaad de RIZIV-code die het best correspondeert met de ICD-9- CM-codering. In respectievelijk 88 en 92% van de waarvoor de ICD-9-CM-codering wijst op een abdominale prostatectomie (codes 60.3 en 60.4) werd de RIZIV-code geregistreerd, wat ook wijst op interne consistentie. Voor de met ICD-9-CM-code 60.5 radicale prostatectomie werd in 92% van de gevallen de RIZIV-code Totale prostatectomie inclusief exeresis van het vesiculair blok met urethro-vesicaal hechten opgegeven. Ook dit wijst op correcte gegevens. Voor de met ICD-9-CM-code lokale prostatectomie werd in 65% van de gevallen de RIZIV-code (abdominale prostatectomie) opgegeven en in 19% van de gevallen de RIZIV-code (transurethrale prostatectomie). Vermits lokale prostatectomie niets zegt over de toegangsweg kan ook hier niet gesproken worden over inconsistente codering. Verblijven waarbij de ICD-9-CM-codering aangeeft dat de prostatectomie perineaal werd uitgevoerd (code 60.62) kregen in 60% van de gevallen de RIZIV-code (transurethrale prostatectomie), en in telkens 27% van de gevallen de RIZIV-codes (abdominale prostatectomie) en (uitwendige of inwendige urethrotomie). Voor met de ICD-9-CM-procedurecode Other prostatectomy werd in 56% van de gevallen de RIZIV-code (abdominale prostatectomie) teruggevonden, in 24% van de de RIZIV-code (transurethrale prostatectomie) en in 16% de RIZIV-code (totale prostatectomie). Globaal genomen kan dus gesteld worden dat de RIZIV- en ICD-9-CM-codering consistent zijn met elkaar. Voor bepaalde ICD-9-CM-procedurecodes is de som van de percentages van de RIZIV-codes groter dan 100. Dit kan te wijten zijn aan afrondingsfouten, maar het is ook mogelijk dat er meedere RIZIV-codes voor eenzelfde verblijf werden geregistreerd. Zo worden bijvoorbeeld de RIZIV-codes (uitwendige of inwendige urethrotomie) en (endoscopische resectie van de prostaat) regelmatig samen gefactureerd. Voor alle vermelde RIZIV-codes in tabel V.1.c. werden de cijfers vergeleken, op nationaal vlak, met de cijfers beschikbaar op het RIZIV en werd een zeer goede overeenkomst gevonden. De verschillende types van prostatectomie, hierboven geïllustreerd zowel aan de hand van de ICD-9-CM-codes als van de RIZIV-codes, hebben duidelijk verschillende indicaties. De transurethrale prostatectomieën zullen bijvoorbeeld vooral uitgevoerd worden bij benigne aandoeningen zoals hyperplasie van de prostaat. Radicale prostatectomieën zullen vooral uitgevoerd worden bij een kwaadaardige aandoening

4 zoals een maligne neoplasma van de prostaat. De verschillende indicaties voor de verschillende procedures worden in de MKG zeer duidelijk geïllustreerd door de verschillen in hoofddiagnose. Dit wordt aangetoond in tabel V.1.d. De codes 60.3 en 60.4 (supra- en retropubische prostatectomie) worden vooral teruggevonden bij nietmaligne indicaties. Tabel V.1.b. gaf het aandeel weer van de verschillende ICD-9-CM-procedurecodes die behoren tot de selectie, op nationaal vlak. In tabel V.1.e. wordt nu, per arrondissement, een overzicht gegeven van het aandeel (in percent) van de verschillende ICD-9-CM-procedurecodes, samen met het totaal aantal voor het betreffende arrondissement. Door afrondingsfouten is het mogelijk dat, voor bepaalde arrondissementen, de som van de percentages verschilt van 100. Deze tabel maakt duidelijk dat de verdeling over de verschillende prostatectomiecodes niet hetzelfde ligt in alle arrondissementen, dan globaal voor het land het geval is. Veurne bijvoorbeeld valt op door het zeer hoog percentage transurethrale prostatectomieën (96%) en het laag aandeel van de radicale prostatectomieën (3 %). Anderzijds hebben een aantal Waalse arrondissementen (bv. Nijvel, Bastenaken, Dinant) een laag percentage transurethrale prostatectomieën en een hoog aandeel radicale prostatectomieën. Dit betekent dat een selectie van een bepaald type van prostatectomie een kaart kan opleveren die zal verschillen van kaart V.1.a.. Om dat te illustreren worden hieronder nog 2 kaarten met hun bijhorende tabel weergegeven. Kaart V.1.b. en tabel V.1.f. zijn gebaseerd op de klassieke ziekenhuis met ICD-9-CM-code of 60.29, dit wil zeggen met een transurethrale prostatectomie. Uiteraard verschilt deze kaart niet zeer grondig van kaart V.1.a. vermits de transurethrale prostatectomie 72% uitmaakt van de selectie in beeld gebracht in kaart V.1.a. Toch zijn de provincies West- en Oost-Vlaanderen en Antwerpen nog opvallender donker gekleurd op kaart V.1.b. dan op kaart V.1.a. In deze provincies worden dus veel meer transurethrale prostatectomieën uitgevoerd dan verwacht 1. Anderzijds zijn er op kaart V.1.b. ook grotere delen van het Waalse landsgedeelte waar veel minder transurethrale prostatectomieën worden uitgevoerd dan verwacht 1. Het in beeld brengen van de ziekenhuis met de procedurecode 60.5 radical prostatectomy levert een heel andere kaart op. Kaart V.1.c. en tabel V.1.g. zijn gebaseerd op alle klassieke ziekenhuis waarbij de ICD-9-CM procedure code 60.5 radical prostatectomy voorkomt. Er dient opgemerkt te worden dat het hier om een aanzienlijk kleiner aantal gaat (2389) in vergelijking met de selectie van de kaarten V.1.a. en V.1.b. (respectievelijk en 11491). Wellicht ook als gevolg hiervan zijn er minder arrondissementen (slechts 14) waarbij de afwijking van de SAR significant is. Deze bevindingen zijn vrij analoog aan de gegevens beschreven in MKG 1996 in Beeld. Tot slot dient er vermeld te worden dat er voor het registratiejaar 1998 in de MKGdatabank 131 prostatectomieën zijn opgenomen die in daghospitalisatie werden uitgevoerd. Hiervan werden er 80 (61%) uitgevoerd in éénzelfde ziekenhuis, bij mannen wonend in de administratieve arrondissementen Ieper, Diksmuide en

5 Moeskroen. De ICD-9-CM-procedurecode die voor deze dagopnamen werd geregistreerd is de code Other transurethral prostatectomy. De RIZIV-code die terug te vinden is voor deze is Endoscopische resectie van de prostaat, inclusief cystoscopie. Ook deze bevindingen stemmen volledig overeen met de gegevens rond prostatectomie in daghospitalisatie die werden beschreven in MKG 1996 in Beeld. Kaart V.1.a. Prostatectomie - MKG 1998 Definitie klassen + (aantal arrondissementen) 120 < SAR (6) 110 < SAR =< 120 (6) 100 < SAR =< 110 (11) 90 < SAR =< 100 (8) 80 < SAR =< 90 (3) SAR =< 80 (9) De * geeft aan of de afwijking van de waarde van de SAR significant is voor het desbetreffende administratief arrondissement

6 Administratief arrondissement Naam Nummer Aantal SAR Klasse Ondergrens 95% BI Bovengrens 95% BI Significante afwijking SAR ANTWERPEN * MECHELEN * TURNHOUT BRUSSEL-HOOFDSTAD * HALLE-VILVOORDE LEUVEN * NIJVEL * BRUGGE DIKSMUIDE * IEPER * KORTRIJK * OOSTENDE ROESELARE TIELT VEURNE * AALST * DENDERMONDE * EEKLO GENT * OUDENAARDE ST-NIKLAAS AAT * CHARLEROI * BERGEN * MOESCROEN * ZINNIK * THUIN * DOORNIK HOEI LUIK VERVIERS BORGWORM * HASSELT MAASEIK * TONGEREN AARLEN BASTENAKEN MARCHE-EN-FAMENNE NEUFCHATEAU VIRTON DINANT NAMEN PHILIPPEVILLE Totaal Tabel V.1.a. Aantal klassieke ziekenhuis met prostatectomie - MKG 1998

7 Figuur V.1. Leeftijdsdistributie - MKG Leeftijd Aantal klassieke ziekenhuis met prostatectomie ICD-9-CM-code Omschrijving Aantal klassieke ziekenhuis % Transurethral (ultrasound) guided laser induced prostatectomy (TULIP) Other transurethral prostatectomy Suprapubic prostatectomy Retropubic prostatectomy Radical prostatectomy Local excision of lesion of prostate Perineal prostatectomy other prostatectomy Totaal Tabel V.1.b. Aandeel van de verschillende prostatectomie ICD-9-CM-procedurecodes - MKG 1998

8 aandeel (in %) van de overeenkomstige RIZIV-codes ICD-9-CMprocedurecode totaal aantal totaal Tabel V.1.c. Overeenkomstige RIZIV-codes bij de klassieke ziekenhuis met een ICD-9-CM-procedurecode voor prostatectomie - MKG 1998 RIZIV-code Omschrijving Endoscopische resectie van blaashals of van achterste urethrakleppen, inclusief cystoscopie Prostatectomie (abdominaal) Uitwendige of inwendige urethrotomie Volledige behandeling van een blaasgezwel door een endoscopische resectie, inclusief cystoscopie Endoscopische resectie van de prostaat, inclusief cystoscopie Totale prostatectomie inclusief exeresis van het vesiculair blok met urethro-vesicaal hechten ICD-9-CMprocedurecode aandeel (in%) van de met als hoofddiagnose ICD-9-CM-code : 600 hyperplasie van de prostaat 185 maligne neoplasma van de prostaat benigne neoplasma van de prostaat andere hoofddiagnose totaal aantal totaal Tabel V.1.d. Aandeel van verschillende hoofddiagnosen bij klassieke ziekenhuis met verschillende prostatectomie ICD-9-CM-procedurecodes - MKG 1998

9 Administratief arrondissement Naam Nummer TULIP other TURP % met ICD-9-CM procedurecode 60.3 Suprapubic 60.4 Retropubic 60.5 Radical Local Perineal Other Totaal aantal ANTWERPEN MECHELEN TURNHOUT BRUSSEL-HOOFDSTAD HALLE-VILVOORDE LEUVEN NIJVEL BRUGGE DIKSMUIDE IEPER KORTRIJK OOSTENDE ROESELARE TIELT VEURNE AALST DENDERMONDE EEKLO GENT OUDENAARDE ST-NIKLAAS AAT CHARLEROI BERGEN MOESCROEN ZINNIK THUIN DOORNIK HOEI LUIK VERVIERS BORGWORM HASSELT MAASEIK TONGEREN AARLEN BASTENAKEN MARCHE-EN-FAMENNE NEUFCHATEAU VIRTON DINANT NAMEN PHILIPPEVILLE Totaal België Tabel V.1.e. Percentage van de verschillende ICD-9-CM-procedurecodes, per arrondissement Klassieke ziekenhuis met prostatectomie - MKG 1998 Kaart V.1.b. Transurethrale prostatectomie - MKG 1998 Definitie klassen + (aantal arrondissementen) 120 < SAR (14) 110 < SAR =< 120 (2) 100 < SAR =< 110 (6) 90 < SAR =< 100 (4) 80 < SAR =< 90 (5) SAR =< 80 (12) De * geeft aan of de afwijking van de waarde van de SAR significant is voor het desbetreffende administratief arrondissement

10 Administratief arrondissement Naam Nummer Aantal SAR Klasse Ondergrens 95% BI Bovengrens 95% BI Significante afwijking SAR ANTWERPEN * MECHELEN * TURNHOUT * BRUSSEL-HOOFDSTAD * HALLE-VILVOORDE * LEUVEN * NIJVEL * BRUGGE DIKSMUIDE * IEPER * KORTRIJK * OOSTENDE ROESELARE TIELT VEURNE * AALST * DENDERMONDE * EEKLO * GENT * OUDENAARDE * ST-NIKLAAS * AAT * CHARLEROI * BERGEN * MOESCROEN * ZINNIK * THUIN * DOORNIK HOEI LUIK * VERVIERS * BORGWORM * HASSELT MAASEIK * TONGEREN AARLEN BASTENAKEN MARCHE-EN-FAMENNE NEUFCHATEAU VIRTON DINANT * NAMEN * PHILIPPEVILLE * Totaal Tabel V.1.f. Aantal klassieke ziekenhuis met transurethrale prostatectomie - MKG 1998

11 Kaart V.I.c. Radicale prostatectomie - MKG 1998 Definitie klassen + (aantal arrondissementen) 120 < SAR (10) 110 < SAR =< 120 (4) 100 < SAR =< 110 (1) 90 < SAR =< 100 (11) 80 < SAR =< 90 (8) SAR =< 80 (9) De * geeft aan of de afwijking van de waarde van de SAR significant is voor het desbetreffende administratief arrondissement

12 Administratief arrondissement Naam Nummer Aantal SAR Klasse Ondergrens 95% BI Bovengrens 95% BI Significante afwijking SAR ANTWERPEN MECHELEN TURNHOUT * BRUSSEL-HOOFDSTAD HALLE-VILVOORDE * LEUVEN NIJVEL * BRUGGE DIKSMUIDE IEPER * KORTRIJK * OOSTENDE ROESELARE TIELT VEURNE * AALST * DENDERMONDE * EEKLO GENT OUDENAARDE ST-NIKLAAS AAT CHARLEROI BERGEN MOESCROEN ZINNIK THUIN DOORNIK HOEI LUIK VERVIERS BORGWORM HASSELT * MAASEIK TONGEREN * AARLEN BASTENAKEN * MARCHE-EN-FAMENNE * NEUFCHATEAU VIRTON DINANT * NAMEN * PHILIPPEVILLE Totaal 2389 Tabel V.1.g. Aantal klassieke ziekenhuis met radicale prostatectomie - MKG 1998