NVAB. A. ter Linden en N.M. van Seumeren

Transcriptie

1 R e g i s t r a t i e k a m e r NVAB bs/ep A. ter Linden en N.M. van Seumeren 's-Gravenhage, 20 juni Onderwerp Bijlage 5 reïntegratieplan Bij brief met bijlagen van 19 oktober 2000 heeft u namens de Nederlandse Vereniging voor Arbeids- en Bedrijfsgeneeskunde (NVAB) de Registratiekamer de vraag voorgelegd in hoeverre een arbodienst eventuele medische gegevens in verband met bijlage 5 reïntegratieplannen zonder toestemming van de cliënt naar de uitvoeringsinstelling (UVI) kan sturen op grond van artikel 95 Organisatiewet Sociale Verzekeringen (OSV 1997). U schrijft dat indien de werkgever een verzoek doet tot ontbinding van de arbeidsovereenkomst met een arbeidsongeschikte werknemer, deze een door de UVI getoetst reïntegratieplan met bijlage 1, 2, 3 en 5 aan de rechter dient over te leggen op grond van de wet Flexibiliteit en Zekerheid (artikel 7:685 Burgerlijk Wetboek). Verder geeft u aan dat indien de rechter geen door de UVI goedgekeurd reïntegratieplan ontvangt, deze het ontbindingsverzoek niet in behandeling neemt. Dit terwijl het doel van deze regeling is de versterking van de positie van de arbeidsongeschikte werknemer bij ontbindingszaken voor de kantonrechter. Enerzijds bent u van mening dat het geen bezwaar systeem dat de Registratiekamer heeft geadviseerd bij de uitvoering van de reguliere reïntegratieplannen ook te hanteren is voor de bijlage 5 reïntegratieplannen. Anderzijds geeft u aan dat er argumenten zijn dat de bedrijfarts op grond van artikel 95 OSV zonder toestemming van de werknemer de gegevens mag verstrekken aan de UVI. U verzocht de Registratiekamer om advies over deze materie. Met excuses voor de inmiddels ontstane vertraging kan ik u als volgt berichten. In uw brief is afwisselend sprake van arbodiensten en van bedrijfsartsen. Gelet op het feit dat bedrijfsartsen te maken hebben met hun algemene geheimhoudingsplicht en Prins Clauslaan 20 Uw brief bs/ep Postbus Bijlagen 2509 AJ 's-gravenhage Contactpersoon Tel Doorkiesnummer Fax

2 Blad 2 arbodiensten zich hier niet op kunnen beroepen, zal de Registratiekamer haar reactie toespitsten op bedrijfsartsen en gegevens betreffende iemands gezondheid waartoe hun geheimhoudingsplicht zich uitstrekt. De vraag is dus of een bedrijfsarts dergelijke gegevens betreffende iemands gezondheid mag verstrekken aan een UVI in het kader van een verzoek van de werkgever tot ontbinding van de arbeidsovereenkomst bij de rechter. Voor de goede orde zij vooropgesteld dat artikel 7:685 BW voor de werkgever in dat kader geen verplichting tot gegevensverstrekking bevat, maar een voorwaarde waaraan deze moet voldoen op straffe van niet-ontvankelijkheid. Bij de beantwoording van de gestelde vraag zal de Registratiekamer uitgaan van de Wet bescherming persoonsgegevens (WBP), die op 1 september a.s. de thans geldende Wet persoonsregistraties zal vervangen. Beoordeling De WBP wet kent een verscherpt regime voor de verwerking van persoonsgegevens betreffende iemands gezondheid, met inbegrip van het verstrekken van die gegevens aan derden. Voor zover de verwerking van dergelijke gegevens op zichzelf is toegestaan, is van belang of een geheimhoudingsplicht daaraan in de weg staat. Op grond van artikel 21, eerste lid, sub f, onderdeel 1, WBP mogen persoonsgegevens betreffende iemands gezondheid worden verwerkt door werkgevers of instellingen die te hunnen behoeve werkzaam zijn, voor zover dat noodzakelijk is voor een goede uitvoering van wettelijke voorschriften die voorzien in aanspraken die afhankelijk zijn van de gezondheidstoestand van de betrokkene. Artikel 7:685 BW kan niet worden aangemerkt als een wettelijk voorschrift in deze zin, aangezien die bepaling niet voorziet in bedoelde aanspraken. Ook artikel 95 OSV waarin staat dat arbodiensten desgevraagd alle gegevens en inlichtingen aan de UVI dienen te verstrekken die noodzakelijk zijn voor de uitvoering van de sociale zekerheidswetgeving, is niet van toepassing. Immers de gegevensverstrekking van de bedrijfsarts aan de UVI betreffende bijlage 5 reïntegratieplannen vindt niet plaats inzake de uitvoering van de sociale zekerheidswetgeving, maar heeft tot doel de ontbinding van de arbeidsovereenkomst.

3 Blad 3 Artikel 21, eerste lid, sub f, onderdeel 2, WBP geeft aan dat persoonsgegevens betreffende iemands gezondheid verwerkt mogen worden door werkgevers of instellingen die te hunnen behoeve werkzaam zijn, voor zover dat noodzakelijk is voor de reïntegratie of begeleiding van werknemers in verband met ziekte of arbeidsongeschiktheid. Ook dit onderdeel biedt geen grondslag voor de verwerking. De gegevensverstrekking door de bedrijfarts aan de UVI als bedoeld in de vraagstelling vindt niet plaats in het kader van reïntegratie of begeleiding van werknemers in verband met ziekte of arbeidsongeschiktheid, maar heeft betrekking op de ontbinding van de arbeidsovereenkomst of de voorbereiding daarvan. Daar de gegevensverstrekking aan de UVI niet is toegelaten ingevolge artikel 21, eerste lid, sub f, onderdeel 1 en 2, WBP zal moeten worden beoordeeld of deze verstrekking voortvloeit uit artikel 23 WBP. Artikel 23, eerste lid, sub a, WBP bepaalt dat persoonsgegevens betreffende iemands gezondheid verwerkt mogen worden met uitdrukkelijke toestemming van de werknemer. Dit heeft in casu echter tot gevolg, dat indien toestemming niet wordt verleend, niet kan worden voldaan aan het vereiste zoals gesteld in artikel 7:685 BW. Artikel 23, eerste lid, sub c, WBP regelt dat persoonsgegevens betreffende iemands gezondheid verwerkt mogen worden voor zover het noodzakelijk is voor de vaststelling, de uitoefening of de verdediging van een recht in rechte. Het is niet uitgesloten dat deze bepaling van toepassing is, in elk geval naar het lijkt op de werkgever in zijn relatie tot de rechter en in bepaalde gevallen ook op de bedrijfsarts die een reïntegratieplan ter toetsing voorlegt aan een UVI. De bepaling biedt echter geen structurele grondslag voor dergelijke verstrekkingen. Daarom dient keer op keer een afweging plaats te vinden tussen het recht van de werknemer om zijn gezondheidsgegevens geheim te houden en het recht van de werkgever op een eerlijk proces. Daarnaast dient steeds voldaan te worden aan de materiële normen neergelegd in artikel 6, 7, 8 en 9 WBP, waarbij artikel 8 de gronden weergeeft die een gegevensverwerking rechtvaardigen. De grondslag voor deze verwerking zou ondubbelzinnige toestemming van de werknemer kunnen zijn als bedoeld in artikel 8, sub a, WBP. Hiervoor geldt

4 Blad 4 hetzelfde als eerder gesteld bij artikel 23, eerste lid, sub a, WBP: indien toestemming niet wordt verleend, kan niet worden voldaan aan artikel 7:685 BW. Een andere grondslag zou artikel 8, sub f, WBP kunnen zijn. Ingevolge dit onderdeel is de gegevensverwerking noodzakelijk voor de behartiging van het gerechtvaardigde belang van de verantwoordelijke of van een derde aan wie de gegevens worden verstrekt, tenzij het belang of de fundamentele rechten en vrijheden van de betrokkene, in het bijzonder het recht op bescherming van de persoonlijke levenssfeer, doorslaggevend zijn. Gerechtvaardigd belang kan ook het belang van een goede bedrijfsvoering van de verantwoordelijke zijn. De bepaling eist wel dat de verwerking van persoonsgegevens daarvoor noodzakelijk is. Ook moet de verantwoordelijke de afweging maken of de rechten en vrijheden van de betrokkene, bijvoorbeeld het recht op bescherming van diens persoonlijke levenssfeer, niet moeten voorgaan op het belang van de verantwoordelijke. Het gaat daarbij om een afweging in algemene zin. Artikel 9, eerste lid, WBP geeft aan dat persoonsgegevens niet verder verwerkt mogen worden op een wijze die onverenigbaar is met de doeleinden waarvoor ze zijn verkregen. Gegevens mogen dus wel worden gebruikt voor andere doeleinden dan waarvoor zij zijn verzameld. Doch dit andere doel dient verenigbaar te zijn met het oorspronkelijke. De geoorloofdheid van het gebruik van persoonsgegevens hangt hier af van de samenhang tussen enerzijds het doel waarvoor de gegevens oorspronkelijk zijn vergaard en anderzijds het doel waarvoor de gegevens vervolgens worden gebruikt Bij de beantwoording van de vraag of er sprake is van verenigbaar gebruik leggen uiteenlopende factoren gewicht in de schaal. Een aantal van deze factoren is ter nadere invulling van de verenigbaarheidseis, in het tweede lid opgesomd. Aldus wordt de verantwoordelijke een handvat geboden met behulp waarvan hij kan beoordelen of een bepaalde wijze van gebruik onverenigbaar is. Tenslotte dient rekening gehouden te worden met artikel 9, vierde lid, WBP. Hierin is bepaald dat de verwerking van persoonsgegevens achterwege blijft voor zover een geheimhoudingsplicht uit hoofde van ambt, beroep of wettelijk voorschrift daaraan in de weg staat. Dit betekent dat een ambts- of beroepsgeheim niet terzijde kan worden geschoven door een van de voorgaande artikelen. Dit leidt ertoe dat een bedrijfsarts zich terughoudend moet opstellen bij het verstrekken van de gezondheidsgegevens van de

5 Blad 5 werknemer aan de UVI in het kader van een verzoek van de werkgever tot ontbinding van de arbeidsovereenkomst. Conclusie Uit het bovenstaande volgt dat er geen wettelijk voorschrift is dat voorziet in een verplichting of bevoegdheid, waarop bedrijfsartsen zich steeds kunnen beroepen om gezondheidsgegevens van werknemers te verstrekken aan een UVI in het kader van bijlage 5 reïntegratieplannen. De WBP, het BW en de OSV bieden geen uitsluitsel, waardoor bedrijfsartsen regelmatig in een moeilijke situatie worden gebracht. Zij zullen keer op keer de afweging moeten maken tussen het recht van de werknemer om zijn gezondheidsgegevens geheim te houden en het recht van de werkgever op een eerlijk proces, rekening houdend met de algemene geheimhoudingsplicht. De wetsgeschiedenis van artikel 7:685 BW geeft niet de indruk dat deze problematiek in het verleden voldoende aandacht heeft gehad. Het lijkt gewenst dat dit alsnog gebeurt. Ik vertrouw er op u hiermee voldoende te hebben geïnformeerd. Een afschrift van deze brief is verstuurd aan de Minister van Sociale Zaken en Werkgelegenheid. Hoogachtend, mr. P.J. Hustinx voorzitter